2013-04-01 14:02:03
του Τζιλ Μέριτ*
Η Ευρώπη ετοιμάζεται να διαπράξει ένα ιστορικό σφάλμα, που μπορεί να ενισχύσει την αυξανόμενη αίσθηση πως παρακμάζει και καταρρέει. Μιλάμε για την Κύπρο· όχι τόσο για τους αμφιλεγόμενους όρους του προγράμματος διάσωσής της -αν και η προσέγγιση της Ευρώπης στο ζήτημα αυτό θα είναι καθοριστική για την τελική έκβαση αυτής της υπόθεσης.
Το μείζον που διακυβεύεται στην Κύπρο για την Ευρώπη είναι το ενεργειακό της μέλλον. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πόσο πετρέλαιο και φυσικό αέριο κείται εντός των χωρικών υδάτων της Κύπρου, αλλά υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις πως θα μπορούσαν να καλύψουν ένα μεγάλο μέρος των ενεργειακών αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Σύμφωνα με ειδησεογραφικές αναφορές, μόνο το κοίτασμα «Αφροδίτη» θα μπορούσε να καλύψει το 40% των σημερινών αναγκών της ΕΕ σε κατανάλωση φυσικού αερίου. Πρόκειται για την ενεργειακή συμφωνία του αιώνα!
Είναι σαφές πως το πρόβλημα του κυπριακού χρέους το αντιμετωπίζουν οι λάθος τραπεζίτες. Κάθε ομάδα προερχόμενη από επενδυτικές τράπεζες θα ήξερε πώς να συνάψει μακροπρόθεσμες πολύ καλύτερες δανειακές συμφωνίες από τις μυωπικές και μίζερες προσεγγίσεις των αξιωματούχων της «ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας» (ΕΚΤ) και του «διεθνούς νομισματικού ταμείου» (ΔΝΤ) που όπως φαίνεται γνωρίζουν την τιμή των πάντων, αλλά την αξία κανενός.
Το νησί της Κύπρου είναι η μυθολογική γενέτειρα της θεάς Αφροδίτης, και το υπερπόντιο κοίτασμα που πήρε το όνομά της είναι μόνο ένα από τα 12 που κυπριακά κοιτάσματα που ερευνούνται προς αξιοποίηση. Γειτνιάζει με το ισραηλινό κοίτασμα φυσικού αερίου «Λεβιάθαν», που το όνομά του και μόνο μας δίνει μια ιδέα για το πόση ενέργεια κείται κάτω από την ανατολική Μεσόγειο Θάλασσα. Επίσης, δεν απέχει πολύ από τις αιγυπτιακές ακτογραμμές, όπου η «Σελ» ήδη αναπτύσσει τρία μείζονα έργα εξόρυξης.
Υπολογίζεται πως το περιεχόμενο του κοιτάσματος «Αφροδίτη» αξίζει γύρω στα 80 δις ευρώ. Αλλά φυσικά πρόκειται για μακροπρόθεσμους υπολογισμούς. Το επόμενο βήμα για να φτάσει το φυσικό αέριο από το κυπριακό υπέδαφος στις ευρωπαϊκές αγορές είναι να ανεγερθεί μια μονάδα υγροποίησης φυσικού αερίου, αξίας γύρω στα 10 δις ευρώ, έργο για το οποίο έχουν ήδη δείξει ενδιαφέρον Ισραηλινοί επενδυτές.
Σε σχέση με τον πιθανολογούμενο ενεργειακό πλούτο της Κύπρου και τα ποσά που χρειάζονται για την εκμετάλλευσή του, οι σημερινές δημοσιονομικές οφειλές της είναι αμελητέες. Ωραία, η Κύπρος χρειάζεται 17 δις ευρώ για να παραμείνει στην ευρωζώνη και ναι, το ΑΕΠ της δεν υπερβαίνει τα 23 δις ευρώ. Αλλά πρέπει να τοποθετήσετε αυτούς τους αριθμούς δίπλα στην δυσοίωνη ενεργειακή πραγματικότητα της Ευρώπης, κάτι που η σημερινή προσέγγιση του προβλήματος ξέχασε να κάνει.
Αν η ρωσική «γκαζπρόμ» κατέληγε τελικά σε μια συμφωνία εκμετάλλευσης των κυπριακών κοιτασμάτων, με αντάλλαγμα τα 6 δις που χρειαζόταν άμεσα η κυπριακή κυβέρνηση, η ενεργειακή εξάρτηση ολόκληρης της Ευρώπης από την Ρωσία θα επιδεινωνόταν διαμιάς -κατά πολύ. Ήδη σήμερα η Ευρώπη καλύπτει τις μισές ενεργειακές της ανάγκες από εισαγωγές, ποσοστό που ως το 2030 αναμένεται να έχει φτάσει στο 70%, οπότε η Ευρώπη θα είναι ακόμα περισσότερο έρμαιο στις διαθέσεις της Ρωσίας, όσον αφορά την ενεργειακή της ασφάλεια.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει επίσης το διπλό πρόβλημα του «πρασινίσματος» της οικονομίας της (το φυσικό αέριο θα γίνει βασική πηγή ενέργειας για οικιακή και βιομηχανική χρήση), αλλά και της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητάς της, σε έναν κόσμο όπου οι σχιστολιθικοί υδρογονάνθρακες αναμένεται να μειώσουν το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής στην βόρειο Αμερική στο μισό από ότι στην Ευρώπη. Και, για να εκτιμήσουμε ακόμα καλύτερα την σημασία του κυπριακού χρέους, το κόστος του εκσυγχρονισμού και της αναδιοργάνωσης των γηρασκουσών ευρωπαϊκών ενεργειακών υποδομών την επόμενη τριακονταετία υπολογίζεται σε περίπου... 20 τρις (ή 20,000 δις) ευρώ.
Οι αλληλοκατηγορίες που εκτοξεύονται τώρα μεταξύ Λευκωσίας και Βερολίνου αλλά και της ΕΕ στις Βρυξέλλες, της ΕΚΤ στην Φρανκφούρτη και του ΔΝΤ στην Ουάσινγκτον, είναι το δέντρο που κρύβει το δάσος. Ασφαλώς και οι κυπριακές αρχές επώαζαν επί χρόνια ένα ύποπτο τραπεζικό σύστημα, με σαφή στόχο να απομυζούν ρώσικες και άλλες καταθέσεις που αλλιώς θα αναζητούσαν αλλού καταφύγιο. Πράγματι, το γερμανικής εμπνεύσεως «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων έπληξε κατά λάθος -που σημαίνει απαράδεκτα- καίρια τις κυπριακές τράπεζες. Αλλά το δίδαγμα από όλα αυτά το γνωρίζουμε προ πολλού οι πάντες: η λειτουργία και ο έλεγχος της ευρωζώνης υπήρξαν αξιοθρήνητα.
Το ζήτημα που αντιμετωπίζουν όμως τώρα οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες είναι διαφορετικό: οφείλουν να παρατείνουν τα χρονοδιαγράμματα για την Κύπρο, ώστε να έχουν χρόνο να διαμορφώσουν μια πιο στρατηγική προσέγγιση. Ακόμα κι αν τα 11 υπό έρευνα κυπριακά κοιτάσματα αποδειχθεί πως είναι εντελώς άχρηστα, το κοίτασμα της «Αφροδίτης» και μόνο αρκεί και με το παραπάνω να καλύψει τις όποιες βραχυπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις του νησιού.
Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη πως η ζήτηση για ενέργεια αναμένεται να αυξηθεί κατά τουλάχιστο 30% ως το 2030, η Κύπρος αποδεικνύεται ένας από τους ελκυστικότερους επενδυτικούς προορισμούς της Ευρώπης. Η ΕΕ δεν πρέπει να αφήσει αυτήν την ευκαιρία να της ξεφύγει.
*Ο Giles Merritt είναι δημοσιογράφος και στέλεχος σε πολλές φιλοευρωπαϊκές δεξαμενές σκέψης
greekfinanceforum.com
Η Ευρώπη ετοιμάζεται να διαπράξει ένα ιστορικό σφάλμα, που μπορεί να ενισχύσει την αυξανόμενη αίσθηση πως παρακμάζει και καταρρέει. Μιλάμε για την Κύπρο· όχι τόσο για τους αμφιλεγόμενους όρους του προγράμματος διάσωσής της -αν και η προσέγγιση της Ευρώπης στο ζήτημα αυτό θα είναι καθοριστική για την τελική έκβαση αυτής της υπόθεσης.
Το μείζον που διακυβεύεται στην Κύπρο για την Ευρώπη είναι το ενεργειακό της μέλλον. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πόσο πετρέλαιο και φυσικό αέριο κείται εντός των χωρικών υδάτων της Κύπρου, αλλά υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις πως θα μπορούσαν να καλύψουν ένα μεγάλο μέρος των ενεργειακών αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Σύμφωνα με ειδησεογραφικές αναφορές, μόνο το κοίτασμα «Αφροδίτη» θα μπορούσε να καλύψει το 40% των σημερινών αναγκών της ΕΕ σε κατανάλωση φυσικού αερίου. Πρόκειται για την ενεργειακή συμφωνία του αιώνα!
Είναι σαφές πως το πρόβλημα του κυπριακού χρέους το αντιμετωπίζουν οι λάθος τραπεζίτες. Κάθε ομάδα προερχόμενη από επενδυτικές τράπεζες θα ήξερε πώς να συνάψει μακροπρόθεσμες πολύ καλύτερες δανειακές συμφωνίες από τις μυωπικές και μίζερες προσεγγίσεις των αξιωματούχων της «ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας» (ΕΚΤ) και του «διεθνούς νομισματικού ταμείου» (ΔΝΤ) που όπως φαίνεται γνωρίζουν την τιμή των πάντων, αλλά την αξία κανενός.
Το νησί της Κύπρου είναι η μυθολογική γενέτειρα της θεάς Αφροδίτης, και το υπερπόντιο κοίτασμα που πήρε το όνομά της είναι μόνο ένα από τα 12 που κυπριακά κοιτάσματα που ερευνούνται προς αξιοποίηση. Γειτνιάζει με το ισραηλινό κοίτασμα φυσικού αερίου «Λεβιάθαν», που το όνομά του και μόνο μας δίνει μια ιδέα για το πόση ενέργεια κείται κάτω από την ανατολική Μεσόγειο Θάλασσα. Επίσης, δεν απέχει πολύ από τις αιγυπτιακές ακτογραμμές, όπου η «Σελ» ήδη αναπτύσσει τρία μείζονα έργα εξόρυξης.
Υπολογίζεται πως το περιεχόμενο του κοιτάσματος «Αφροδίτη» αξίζει γύρω στα 80 δις ευρώ. Αλλά φυσικά πρόκειται για μακροπρόθεσμους υπολογισμούς. Το επόμενο βήμα για να φτάσει το φυσικό αέριο από το κυπριακό υπέδαφος στις ευρωπαϊκές αγορές είναι να ανεγερθεί μια μονάδα υγροποίησης φυσικού αερίου, αξίας γύρω στα 10 δις ευρώ, έργο για το οποίο έχουν ήδη δείξει ενδιαφέρον Ισραηλινοί επενδυτές.
Σε σχέση με τον πιθανολογούμενο ενεργειακό πλούτο της Κύπρου και τα ποσά που χρειάζονται για την εκμετάλλευσή του, οι σημερινές δημοσιονομικές οφειλές της είναι αμελητέες. Ωραία, η Κύπρος χρειάζεται 17 δις ευρώ για να παραμείνει στην ευρωζώνη και ναι, το ΑΕΠ της δεν υπερβαίνει τα 23 δις ευρώ. Αλλά πρέπει να τοποθετήσετε αυτούς τους αριθμούς δίπλα στην δυσοίωνη ενεργειακή πραγματικότητα της Ευρώπης, κάτι που η σημερινή προσέγγιση του προβλήματος ξέχασε να κάνει.
Αν η ρωσική «γκαζπρόμ» κατέληγε τελικά σε μια συμφωνία εκμετάλλευσης των κυπριακών κοιτασμάτων, με αντάλλαγμα τα 6 δις που χρειαζόταν άμεσα η κυπριακή κυβέρνηση, η ενεργειακή εξάρτηση ολόκληρης της Ευρώπης από την Ρωσία θα επιδεινωνόταν διαμιάς -κατά πολύ. Ήδη σήμερα η Ευρώπη καλύπτει τις μισές ενεργειακές της ανάγκες από εισαγωγές, ποσοστό που ως το 2030 αναμένεται να έχει φτάσει στο 70%, οπότε η Ευρώπη θα είναι ακόμα περισσότερο έρμαιο στις διαθέσεις της Ρωσίας, όσον αφορά την ενεργειακή της ασφάλεια.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει επίσης το διπλό πρόβλημα του «πρασινίσματος» της οικονομίας της (το φυσικό αέριο θα γίνει βασική πηγή ενέργειας για οικιακή και βιομηχανική χρήση), αλλά και της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητάς της, σε έναν κόσμο όπου οι σχιστολιθικοί υδρογονάνθρακες αναμένεται να μειώσουν το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής στην βόρειο Αμερική στο μισό από ότι στην Ευρώπη. Και, για να εκτιμήσουμε ακόμα καλύτερα την σημασία του κυπριακού χρέους, το κόστος του εκσυγχρονισμού και της αναδιοργάνωσης των γηρασκουσών ευρωπαϊκών ενεργειακών υποδομών την επόμενη τριακονταετία υπολογίζεται σε περίπου... 20 τρις (ή 20,000 δις) ευρώ.
Οι αλληλοκατηγορίες που εκτοξεύονται τώρα μεταξύ Λευκωσίας και Βερολίνου αλλά και της ΕΕ στις Βρυξέλλες, της ΕΚΤ στην Φρανκφούρτη και του ΔΝΤ στην Ουάσινγκτον, είναι το δέντρο που κρύβει το δάσος. Ασφαλώς και οι κυπριακές αρχές επώαζαν επί χρόνια ένα ύποπτο τραπεζικό σύστημα, με σαφή στόχο να απομυζούν ρώσικες και άλλες καταθέσεις που αλλιώς θα αναζητούσαν αλλού καταφύγιο. Πράγματι, το γερμανικής εμπνεύσεως «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων έπληξε κατά λάθος -που σημαίνει απαράδεκτα- καίρια τις κυπριακές τράπεζες. Αλλά το δίδαγμα από όλα αυτά το γνωρίζουμε προ πολλού οι πάντες: η λειτουργία και ο έλεγχος της ευρωζώνης υπήρξαν αξιοθρήνητα.
Το ζήτημα που αντιμετωπίζουν όμως τώρα οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες είναι διαφορετικό: οφείλουν να παρατείνουν τα χρονοδιαγράμματα για την Κύπρο, ώστε να έχουν χρόνο να διαμορφώσουν μια πιο στρατηγική προσέγγιση. Ακόμα κι αν τα 11 υπό έρευνα κυπριακά κοιτάσματα αποδειχθεί πως είναι εντελώς άχρηστα, το κοίτασμα της «Αφροδίτης» και μόνο αρκεί και με το παραπάνω να καλύψει τις όποιες βραχυπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις του νησιού.
Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη πως η ζήτηση για ενέργεια αναμένεται να αυξηθεί κατά τουλάχιστο 30% ως το 2030, η Κύπρος αποδεικνύεται ένας από τους ελκυστικότερους επενδυτικούς προορισμούς της Ευρώπης. Η ΕΕ δεν πρέπει να αφήσει αυτήν την ευκαιρία να της ξεφύγει.
*Ο Giles Merritt είναι δημοσιογράφος και στέλεχος σε πολλές φιλοευρωπαϊκές δεξαμενές σκέψης
greekfinanceforum.com
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Οφειλές δημοσίου προς ιδιώτες: 1,5 δισ. ευρώ στην αγορά
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
