2013-04-13 05:46:04
Φωτογραφία για Αφιέρωμα: Οδός Κωνσταντίνου Ρακτιβάν!
Ο πρώτος πολιτικός διοικητής της Μακεδονίας, Κωνσταντίνος Ρακτιβάν, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους καταλύτες της ενσωμάτωσης της περιοχής στο ελληνικό κράτος.

Η εισαγωγή του αφιερώματος

Ο διαπρεπής μακεδόνας νομικός και πολιτικός Κωνσταντίνος Ρακτιβάν αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πρωταγωνιστές της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης, αλλά και της εμπέδωσης της ελληνικής κυριαρχίας στη Μακεδονία. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως με ένα ανδραγάθημα εξ ίσου παράτολμο μ' αυτό του Νικολάου Βότση (ο οποίος βύθισε το τουρκικό πολεμικό σκάφος "Φετχί Μπουλέντ" στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης στις 18 Οκτωβρίου 1912) άνοιξε, 12 μέρες μετά, τη θαλάσσια οδό που οδηγούσε στο λιμάνι της ελεύθερης ήδη Θεσσαλονίκης.

Όταν ο εκ Βεροίας την καταγωγή υπουργός Δικαιοσύνης Κωνσταντίνος Ρακτιβάν διορίστηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο αντιπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στη Μακεδονία, επιβιβάστηκε στις 27 Οκτωβρίου 1912 μαζί με τους συνεργάτες του στον Πειραιά επί του πλοίου "Σφακτηρία" και απέπλευσαν με προορισμό τον Θερμαϊκό κόλπο και το μεγάλο λιμάνι του
. Μόνο που όταν έφτασε στα ανοιχτά του κόλπου, ανακάλυψε πως η δίοδος προς τη Θεσσαλονίκη ήταν κλειστή και πως άλλες δυνάμεις έκαναν κουμάντο. Η πλοηγική υπηρεσία, η οποία λόγω της ύπαρξης ναρκών στον κόλπο ρυμουλκούσε τα σκάφη για να πιάσουν με ασφάλεια στο λιμάνι, δεν βρισκόταν σε ελληνικά χέρια, κι έτσι τόσο η "Σφακτηρία" όσο και άλλα ελληνικά πλοία δεν μπορούσαν να μπουν στην ελεύθερη Θεσσαλονίκη.

Έτσι, ο Κωνσταντίνος Ρακτιβάν συνέλαβε ένα δικό του σχέδιο για να φτάσει στην πόλη, χωρίς βεβαίως να το εκμυστηρευτεί στους στρατιωτικούς και τον υπουργό των Ναυτικών, ούτε και στον ίδιο τον πρωθυπουργό Βενιζέλο, οι οποίοι άλλα του πρότειναν να πράξει. Όταν, έπειτα από την πρώτη άρνηση, το επόμενο πρωί (30 Οκτωβρίου) το ρυμουλκό αρνήθηκε και πάλι να τους οδηγήσει στο λιμάνι, ο Ρακτιβάν διέταξε αρχικά να ρίξουν προειδοποιητικά πυρά και εν συνεχεία, όταν είδε ότι οι επιβαίνοντες σ' αυτό δεν συνετίζονται, διέταξε να πλήξουν το ίδιο το σκάφος. Μ' αυτόν τον τρόπο ο πρώτος αντιπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στη Μακεδονία έλυσε τον γόρδιο δεσμό, πράγμα που δεν μπόρεσαν να κάνουν κάποιοι άλλοι - ούτε και ο ίδιος ο βασιλιάς Γεώργιος, αφού η θαλαμηγός "Αμφιτρίτη", στην οποία επέβαινε η βασίλισσα Όλγα, μαζί με πολλά άλλα πλοία ήταν καθηλωμένη στο Ελευθεροχώρι της Πιερίας και δεν μπορούσε να μπει στη Θεσσαλονίκη. Έτσι, όπως αναφέρει ο πρώην πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Μιχαήλ Στασινόπουλος, ο Ρακτιβάν μπήκε στη Θεσσαλονίκη με το σπαθί του.

Εδώ όμως τον περίμενε πάρα πολλή δουλειά, αφού θα έπρεπε να τιθασεύσει τον βουλγαρικό στρατό που μπήκε δόλια στην πόλη προκαλώντας ποικίλες ταραχές, να αντιμετωπίσει τους προξένους της Γαλλίας, της Αγγλίας, της Αυστρίας, της Γερμανίας αλλά και της Ρωσίας, οι οποίοι δεν είδαν με καλό μάτι την απελευθέρωση της πόλης και εργάζονταν ακόμη για τη διεθνοποίησή της, να πολιτευθεί ως πολιτικός διοικητής όλων των εθνοτήτων της πόλης, να ενδιαφερθεί για τη στέγαση και τη διατροφή των χιλιάδων προσφύγων -κυρίως μουσουλμάνων- που είχαν συρρεύσει στην πόλη...

Στο πρόσωπο του πολιτικού διοικητή λοιπόν έπρεπε να είναι συγκεντρωμένες πολλές ιδιότητες (πολιτικές, διπλωματικές, διοικητικές, στρατιωτικές, νομικές, αστυνομικές), όπως και οι αρετές της ακεραιότητας και της φιλανθρωπίας. Όλα αυτά ο Ρακτιβάν τα συνδύασε, επιβάλλοντας με αποφασιστικότητα τη νομιμότητα και την ελληνική εθνική κυριαρχία στη Θεσσαλονίκη, και μάλιστα με περισσή διακριτικότητα και απλότητα, αφήνοντας αγαθές μνήμες στο πέρασμά του από την πόλη για όλους τους κατοίκους της.

Έτσι, η οδός Ρακτιβάν δεν αποτελεί απλά το όνομα ενός δρόμου πίσω από το Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης, ούτε μιας πλατείας στη Βέροια -τόπο γέννησης του πατέρα του- αλλά σηματοδοτεί την ίδια τη συστηματική και ατέρμονη προσπάθεια για την προκοπή αυτού του τόπου από φωτισμένους, πνευματικούς, δημοκρατικούς ανθρώπους, πατριώτες χωρίς μισαλλοδοξία. Προφανώς σ' αυτόν τον άνθρωπο η πόλη, αλλά και η χώρα, την οποία υπηρέτησε ως επικεφαλής πολλών ανώτατων θεσμών και ιδρυμάτων, χρωστούν πολλά για τις ποικίλες υπηρεσίες του.

Εφημερίδα Μακεδονία της Κυριακής Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ