2013-04-13 09:29:32
Εαρινή έξαψη - ίσως και πυρετός! - στην Αριστερά. Ή μάλλον στην πληθυντική Αριστερά, για να δανειστούμε έναν όρο από τη γαλλική πολιτική που ταιριάζει στην Ελλάδα. Πληθυντική Αριστερά όχι μόνο γιατί, από το 2010, προστίθενται διαρκώς κομματικοί σχηματισμοί, με πιο πρόσφατο το «Σχέδιο Β» του Αλέκου Αλαβάνου. Αλλά γιατί πληθαίνουν διαρκώς οι φωνές και μέσα στα τρία ή τέσσερα ή πέντε - ανάλογα πώς το μετράει κανείς κι αν βάζει μέσα στον λογαριασμό και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ εκτός από το «Σχέδιο Β» - κόμματα της Αριστεράς.
Κορυφαίο παράδειγμα είναι το ΚΚΕ. Η μονοφωνική γραμμή του Περισσού, όπως εκφράζεται από την Αλέκα Παπαρήγα και τους συνεχιστές της, δεν κατάφερε να πνίξει τις διαφορετικές φωνές που πήγαν να ακουστούν στο ΚΚΕ, στη φάση του 19ου Συνεδρίου.
Πολυφωνικός εξ ορισμού και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, που κάνει Κεντρική Επιτροπή το Σαββατοκύριακο και όπου οι πάντες διαφωνούν με χαρά για τα πάντα: από τα όρια ηγετικής αυτονομίας του Αλέξη Τσίπρα έως τον φετιχιστικό ή όχι χαρακτήρα του ευρώ, τον επενδυτικό νόμο και ό,τι άλλο προκύψει.
Την ίδια ώρα η ΔΗΜΑΡ συνεχίζει την κυβερνητική πορεία της.
Αραγε πρόκειται για αριστερή Βαβέλ, καθώς η πολυφωνία γίνεται πολυγλωσσία που οδηγεί σε αδυναμία συγκρότησης ενός κοινού αριστερού μετώπου; Ή μήπως για την αναγέννηση ενός πολιτικού χώρου, σε όλες του τις εκφάνσεις; Η αλήθεια, πάντως, είναι πως αν δεν υπήρχε το Μνημόνιο, η Αριστερά, σε όλες της τις εκφάνσεις, θα έπρεπε - τρόπος του λέγειν - να το εφεύρει. Διότι, κακά τα ψέματα, του χρωστάει τα πάντα!
«First we take Manhatan, then we take Berlin», λέει ο Λέοναρντ Κοέν στο γνωστό τραγούδι του. Αυτό το Σαββατοκύριακο ξεκινάει η πρώτη πράξη κατάληψης του «Βερολίνου» από τον Αλέξη Τσίπρα. Το δικό του «Βερολίνο» είναι το κόμμα. Και η μάχη της τελικής επικράτησης, μέχρι το ιδρυτικό συνέδριο του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς - μένει να αποδειχθεί αν θα παραμείνει το ΕΚΜ (Ενωτικό Κοινωνικό Μέτωπο) στον τίτλο - θα είναι αδυσώπητη.
Ο σχεδιασμός ενόψει του ιδρυτικού συνεδρίου και το τελικό «ξεκαθάρισμα» στο εσωτερικό, οι κινήσεις τακτικής ενόψει αιφνιδιαστικών εξελίξεων (όπως η προκήρυξη πρόωρων εκλογών), οι επερχόμενες εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι ευρωεκλογές, αλλά και η εαρινή αντεπίθεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης με δύο μεγάλες συγκεντρώσεις τον Μάιο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη απαιτούν «συμπαγή» εικόνα του κόμματος. Και αυτή τη στιγμή, το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ εξακολουθεί να είναι κινούμενη άμμος. Σε αυτήν, ζητήματα όπως αν συνεχίσει να υπάρχει στη μαρκίζα του νέου κόμματος το ΕΚΜ (η πασοκική πτέρυγα - Αλ. Μητρόπουλος, Π. Κουρουμπλής) δεν είναι παρά μία λεπτομέρεια.
Η μεγαλύτερη εικόνα, το πραγματικό διακύβευμα είναι η περίφημη «ενιαιοποίηση». Το κατά Παπαδημούλη πέρασμα από το άθροισμα συνιστωσών στην κοινή συνισταμένη με σαφή «πυραμιδικά» χαρακτηριστικά κόμματος «κλασικού τύπου». Ενα παιχνίδι δύναμης μεταξύ ηγεσίας, συνιστωσών και μειοψηφίας που εκτυλίσσεται όλο το προηγούμενο διάστημα σε χαμηλούς τόνους στο εσωτερικό.
«Ο Αλέξης Τσίπρας δεν ελέγχει το κόμμα», είναι το συμπέρασμα έμπειρων περί την κομματική «κουζίνα» της Κουμουνδούρου. Η πολυφωνία στις απόψεις, τα προσκόμματα και η μουρμούρα σε πρωτοβουλίες που έλαβε η ηγετική ομάδα είναι συμπτώματα αυτής της αδυναμίας. Και όπως εκτιμά κορυφαίο στέλεχος της ηγετικής ομάδας, μόνο μέσα από το ιδρυτικό συνέδριο, όταν πλέον θα υπάρχουν τα οριστικά και όχι τα «μεταβατικά» κείμενα θέσεων και καταστατικού, «θα σταματήσουν αυτά. Τότε μόνο όλοι θα πρέπει έμπρακτα να δείχνουν σεβασμό στις αποφάσεις της πλειοψηφίας και θα σταματήσει ο πετροπόλεμος».
Η επίσπευση του συνεδρίου - και όχι η αναβολή του, όπως θα επιθυμούσε η μειοψηφία και ορισμένες συνιστώσες - δείχνει ότι η ηγετική ομάδα θα επιχειρήσει να «τελειώσει» με αυτά τα φαινόμενα.
Σε αυτή την Κεντρική Επιτροπή που ανοίγει σήμερα τις εργασίες της η πλειοψηφία «θα ρίξει το γάντι». Σύμφωνα με τις μέχρι αργά χθες το βράδυ πληροφορίες, η μειοψηφία «δεν πρόκειται να το σηκώσει». Κάτι που είναι πολύ πιθανόν να κάνει στην επόμενη ΚΕ, που θα γίνει 11-12 Μαΐου, όταν επί τάπητος θα τεθούν δύο συγκεκριμένα και σημαντικά κείμενα: η ιδρυτική διακήρυξη του ενιαίου κόμματος και το καταστατικό του.
Η αγωνία της ηγετικής ομάδας να ελέγξει το κόμμα φαίνεται πάντως καθαρά από το εισηγητικό κείμενο της Γραμματείας: «Το οργανωτικό πρόβλημα είναι ακόμη μπροστά μας. Υπάρχει μεγάλη δυσκολία στη δημοκρατική και αποτελεσματική λειτουργία των οργανώσεων. Ας το πούμε καθαρά: ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ μοιάζει πολύ με τον ΣΥΡΙΖΑ και με τις συνιστώσες του. Σε συνήθειες, τρόπους λειτουργίας και πρόσωπα. Υιοθετούμε στην πράξη με πολλή ευκολία τα αρνητικά χαρακτηριστικά τους και αποδιώχνουμε τα θετικά».
Το κείμενο αναφέρει τι πρέπει να γίνει, «φωτογραφίζοντας» πλήρως το πρόβλημα. «Χρειάζεται ένα μεγάλο ποιοτικό άλμα. Να κρατάμε ανοιχτές τις πόρτες μας και να καλούμε όσους και όσες θέλουν να συμμετάσχουν να μπαίνουν. Να βοηθάμε να παίρνουν δραστήρια μέρος στις λειτουργίες μας, να εμπιστευόμαστε στα νέα μέλη ευθύνες, να αναδεικνύουμε νέα μέλη στα όργανα. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ είναι και δικό τους δημιούργημα. Να καταπολεμήσουμε ένα πνεύμα αποκλεισμών και αντιλήψεις παλιός-νέος, ένα πνεύμα ιδιοκτησίας του εγχειρήματός μας».
Το συμπέρασμα της εισήγησης ενόψει της σημερινής συνεδρίασης της ΚΕ αποκαλύπτει και την αγωνία της ηγετικής ομάδας που σήμερα νιώθει πως δεν ελέγχει το κόμμα, παρότι ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας σε συνέντευξη Τύπου το περασμένο φθινόπωρο είχε μια στάση μάλλον αδιάφορη για τα «οργανωτικά» και τις διαδικασίες. «Το ζήτημα είναι βαθιά πολιτικό και όχι απλά οργανωτικό».
Η αγωνία Τσίπρα να «ελέγξει» το κόμμα, όμως, δεν έχει να κάνει μόνο με την πολυχρωμία των απόψεων που φέρνει συχνά σε απολογητική θέση την ηγεσία. Εχει να κάνει και με τον ευρύτερο σχεδιασμό της επομένης περιόδου, καθώς οι εκτιμήσεις της Κουμουνδούρου είναι ότι «έχουμε κολλήσει στο 27%-30%, και ο κόσμος δεν ανταποκρίνεται πια στα καλέσματά μας». Ενα κρας τεστ για το τελευταίο είναι οι μεγάλες κινητοποιήσεις τον Μάιο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Ρωγμές στην πλειοψηφία
Η απάντηση στο ερώτημα «ποιος ελέγχει το κόμμα» μπορεί να μην προβάλλεται ποτέ, για όσους όμως διαβάζουν πίσω από τις γραμμές είναι ορατή η δυσκολία της ηγεσίας. Το εκ πρώτης όψεως συμπαγές 75% που έλαβε η Αριστερή Ενότητα στη συνδιάσκεψη του περασμένου Νοεμβρίου έχει αποδειχθεί εύθραυστο. Και το 25% της Αριστερής Πλατφόρμας, όπου κυριαρχεί το Αριστερό Ρεύμα του Π. Λαφαζάνη, πολλές φορές δυσκόλεψε την ηγεσία. Δεν έλειψαν μάλιστα στιγμές όπου κάποιοι από το 75% έκαναν την ίδια ανάγνωση με το 25% σε βασικά ζητήματα στρατηγικής, όπως η συμμαχία με τους Ανεξάρτητους Ελληνες.
Μαρία Νταλιάνη I-Reporter
Κορυφαίο παράδειγμα είναι το ΚΚΕ. Η μονοφωνική γραμμή του Περισσού, όπως εκφράζεται από την Αλέκα Παπαρήγα και τους συνεχιστές της, δεν κατάφερε να πνίξει τις διαφορετικές φωνές που πήγαν να ακουστούν στο ΚΚΕ, στη φάση του 19ου Συνεδρίου.
Πολυφωνικός εξ ορισμού και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, που κάνει Κεντρική Επιτροπή το Σαββατοκύριακο και όπου οι πάντες διαφωνούν με χαρά για τα πάντα: από τα όρια ηγετικής αυτονομίας του Αλέξη Τσίπρα έως τον φετιχιστικό ή όχι χαρακτήρα του ευρώ, τον επενδυτικό νόμο και ό,τι άλλο προκύψει.
Την ίδια ώρα η ΔΗΜΑΡ συνεχίζει την κυβερνητική πορεία της.
Αραγε πρόκειται για αριστερή Βαβέλ, καθώς η πολυφωνία γίνεται πολυγλωσσία που οδηγεί σε αδυναμία συγκρότησης ενός κοινού αριστερού μετώπου; Ή μήπως για την αναγέννηση ενός πολιτικού χώρου, σε όλες του τις εκφάνσεις; Η αλήθεια, πάντως, είναι πως αν δεν υπήρχε το Μνημόνιο, η Αριστερά, σε όλες της τις εκφάνσεις, θα έπρεπε - τρόπος του λέγειν - να το εφεύρει. Διότι, κακά τα ψέματα, του χρωστάει τα πάντα!
«First we take Manhatan, then we take Berlin», λέει ο Λέοναρντ Κοέν στο γνωστό τραγούδι του. Αυτό το Σαββατοκύριακο ξεκινάει η πρώτη πράξη κατάληψης του «Βερολίνου» από τον Αλέξη Τσίπρα. Το δικό του «Βερολίνο» είναι το κόμμα. Και η μάχη της τελικής επικράτησης, μέχρι το ιδρυτικό συνέδριο του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς - μένει να αποδειχθεί αν θα παραμείνει το ΕΚΜ (Ενωτικό Κοινωνικό Μέτωπο) στον τίτλο - θα είναι αδυσώπητη.
Ο σχεδιασμός ενόψει του ιδρυτικού συνεδρίου και το τελικό «ξεκαθάρισμα» στο εσωτερικό, οι κινήσεις τακτικής ενόψει αιφνιδιαστικών εξελίξεων (όπως η προκήρυξη πρόωρων εκλογών), οι επερχόμενες εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι ευρωεκλογές, αλλά και η εαρινή αντεπίθεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης με δύο μεγάλες συγκεντρώσεις τον Μάιο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη απαιτούν «συμπαγή» εικόνα του κόμματος. Και αυτή τη στιγμή, το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ εξακολουθεί να είναι κινούμενη άμμος. Σε αυτήν, ζητήματα όπως αν συνεχίσει να υπάρχει στη μαρκίζα του νέου κόμματος το ΕΚΜ (η πασοκική πτέρυγα - Αλ. Μητρόπουλος, Π. Κουρουμπλής) δεν είναι παρά μία λεπτομέρεια.
Η μεγαλύτερη εικόνα, το πραγματικό διακύβευμα είναι η περίφημη «ενιαιοποίηση». Το κατά Παπαδημούλη πέρασμα από το άθροισμα συνιστωσών στην κοινή συνισταμένη με σαφή «πυραμιδικά» χαρακτηριστικά κόμματος «κλασικού τύπου». Ενα παιχνίδι δύναμης μεταξύ ηγεσίας, συνιστωσών και μειοψηφίας που εκτυλίσσεται όλο το προηγούμενο διάστημα σε χαμηλούς τόνους στο εσωτερικό.
«Ο Αλέξης Τσίπρας δεν ελέγχει το κόμμα», είναι το συμπέρασμα έμπειρων περί την κομματική «κουζίνα» της Κουμουνδούρου. Η πολυφωνία στις απόψεις, τα προσκόμματα και η μουρμούρα σε πρωτοβουλίες που έλαβε η ηγετική ομάδα είναι συμπτώματα αυτής της αδυναμίας. Και όπως εκτιμά κορυφαίο στέλεχος της ηγετικής ομάδας, μόνο μέσα από το ιδρυτικό συνέδριο, όταν πλέον θα υπάρχουν τα οριστικά και όχι τα «μεταβατικά» κείμενα θέσεων και καταστατικού, «θα σταματήσουν αυτά. Τότε μόνο όλοι θα πρέπει έμπρακτα να δείχνουν σεβασμό στις αποφάσεις της πλειοψηφίας και θα σταματήσει ο πετροπόλεμος».
Η επίσπευση του συνεδρίου - και όχι η αναβολή του, όπως θα επιθυμούσε η μειοψηφία και ορισμένες συνιστώσες - δείχνει ότι η ηγετική ομάδα θα επιχειρήσει να «τελειώσει» με αυτά τα φαινόμενα.
Σε αυτή την Κεντρική Επιτροπή που ανοίγει σήμερα τις εργασίες της η πλειοψηφία «θα ρίξει το γάντι». Σύμφωνα με τις μέχρι αργά χθες το βράδυ πληροφορίες, η μειοψηφία «δεν πρόκειται να το σηκώσει». Κάτι που είναι πολύ πιθανόν να κάνει στην επόμενη ΚΕ, που θα γίνει 11-12 Μαΐου, όταν επί τάπητος θα τεθούν δύο συγκεκριμένα και σημαντικά κείμενα: η ιδρυτική διακήρυξη του ενιαίου κόμματος και το καταστατικό του.
Η αγωνία της ηγετικής ομάδας να ελέγξει το κόμμα φαίνεται πάντως καθαρά από το εισηγητικό κείμενο της Γραμματείας: «Το οργανωτικό πρόβλημα είναι ακόμη μπροστά μας. Υπάρχει μεγάλη δυσκολία στη δημοκρατική και αποτελεσματική λειτουργία των οργανώσεων. Ας το πούμε καθαρά: ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ μοιάζει πολύ με τον ΣΥΡΙΖΑ και με τις συνιστώσες του. Σε συνήθειες, τρόπους λειτουργίας και πρόσωπα. Υιοθετούμε στην πράξη με πολλή ευκολία τα αρνητικά χαρακτηριστικά τους και αποδιώχνουμε τα θετικά».
Το κείμενο αναφέρει τι πρέπει να γίνει, «φωτογραφίζοντας» πλήρως το πρόβλημα. «Χρειάζεται ένα μεγάλο ποιοτικό άλμα. Να κρατάμε ανοιχτές τις πόρτες μας και να καλούμε όσους και όσες θέλουν να συμμετάσχουν να μπαίνουν. Να βοηθάμε να παίρνουν δραστήρια μέρος στις λειτουργίες μας, να εμπιστευόμαστε στα νέα μέλη ευθύνες, να αναδεικνύουμε νέα μέλη στα όργανα. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ είναι και δικό τους δημιούργημα. Να καταπολεμήσουμε ένα πνεύμα αποκλεισμών και αντιλήψεις παλιός-νέος, ένα πνεύμα ιδιοκτησίας του εγχειρήματός μας».
Το συμπέρασμα της εισήγησης ενόψει της σημερινής συνεδρίασης της ΚΕ αποκαλύπτει και την αγωνία της ηγετικής ομάδας που σήμερα νιώθει πως δεν ελέγχει το κόμμα, παρότι ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας σε συνέντευξη Τύπου το περασμένο φθινόπωρο είχε μια στάση μάλλον αδιάφορη για τα «οργανωτικά» και τις διαδικασίες. «Το ζήτημα είναι βαθιά πολιτικό και όχι απλά οργανωτικό».
Η αγωνία Τσίπρα να «ελέγξει» το κόμμα, όμως, δεν έχει να κάνει μόνο με την πολυχρωμία των απόψεων που φέρνει συχνά σε απολογητική θέση την ηγεσία. Εχει να κάνει και με τον ευρύτερο σχεδιασμό της επομένης περιόδου, καθώς οι εκτιμήσεις της Κουμουνδούρου είναι ότι «έχουμε κολλήσει στο 27%-30%, και ο κόσμος δεν ανταποκρίνεται πια στα καλέσματά μας». Ενα κρας τεστ για το τελευταίο είναι οι μεγάλες κινητοποιήσεις τον Μάιο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Ρωγμές στην πλειοψηφία
Η απάντηση στο ερώτημα «ποιος ελέγχει το κόμμα» μπορεί να μην προβάλλεται ποτέ, για όσους όμως διαβάζουν πίσω από τις γραμμές είναι ορατή η δυσκολία της ηγεσίας. Το εκ πρώτης όψεως συμπαγές 75% που έλαβε η Αριστερή Ενότητα στη συνδιάσκεψη του περασμένου Νοεμβρίου έχει αποδειχθεί εύθραυστο. Και το 25% της Αριστερής Πλατφόρμας, όπου κυριαρχεί το Αριστερό Ρεύμα του Π. Λαφαζάνη, πολλές φορές δυσκόλεψε την ηγεσία. Δεν έλειψαν μάλιστα στιγμές όπου κάποιοι από το 75% έκαναν την ίδια ανάγνωση με το 25% σε βασικά ζητήματα στρατηγικής, όπως η συμμαχία με τους Ανεξάρτητους Ελληνες.
Μαρία Νταλιάνη I-Reporter
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
