2013-04-26 10:21:11
Με πρώτο σταθμό την Πορτογαλία, ο Αλέξης Τσίπρας ανοίγει έναν νέο κύκλο επισκέψεων στις χώρες του Νότου, θέτοντας στην ατζέντα της Κουμουνδούρου τη συγκρότηση «μετώπου» για την αλλαγή πολιτικής.
Το διήμερο ταξίδι του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στη Λισαβόνα, με αφορμή την «Επανάσταση των Γαριφάλων», εντάσσεται -εκτός της συμβολικής παρουσίας του στην ετήσια διαδήλωση που διοργανώνεται στην πρωτεύουσα της Πορτογαλίας-, στη στρατηγική που έχει χαράξει το κόμμα για την αναζήτηση συμμάχων εκτός των «φίλιων» πολιτικών δυνάμεων.
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μιλώντας χθες στη Λισαβόνα σε εκδήλωση που διοργάνωσε το αριστερό «Μπλόκο», εστίασε στο ότι «όταν ο ευρωπαϊκός Νότος είναι ενωμένος, είναι πιο δυνατός από την κ. Μέρκελ και τους συμμάχους της».
Ο κ. Τσίπρας, αναφερόμενος σε τρεις χώρες, την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία, τόνισε ότι ήταν ψέμα πως καθεμία χώρα αποτελεί ειδική περίπτωση κακοδιαχείρισης, αλλά «αντιθέτως αποτέλεσαν τρία διαδοχικά κεφάλαια του ίδιου case study: της επιβολής της γερμανικής οικονομικής ηγεμονίας στην Ευρώπη».
Με αντιγερμανική ρητορική, ο κ. Τσίπρας μίλησε για την ενότητα ως μόνη απάντηση στην επιμονή της κ. Μέρκελ στην πολιτική του «διαίρει και βασίλευε», κάνοντας λόγο για τη «Μεσογειακή Ανοιξη» και αναφέροντας «πως μία προοδευτική αλλαγή σε μία από τις τρεις χώρες θα υποκινήσει την... αλλαγή και στις άλλες δύο».
Στην Κουμουνδούρου, ωστόσο, αναγνωρίζουν τις δυσκολίες του εγχειρήματος καθώς στις χώρες του Νότου το «πάνω χέρι» έχουν πολιτικές δυνάμεις οι οποίες, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, δεν αμφισβητούν την «ηγεμονική πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης».
Ταυτόχρονα, όμως, επισημαίνουν και τις πολιτικές διεργασίες στις χώρες αυτές, τη δημοσκοπική άνοδο των δυνάμεων της Αριστεράς στην Ισπανία, αλλά και το κλίμα αμφισβήτησης που εκφράστηκε και στην Ιταλία, με βάση τα εκλογικά αποτελέσματα των τελευταίων εκλογών. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην ατζέντα του κ. Τσίπρα ο επόμενος σταθμός σε χώρα του Νότου θα είναι η Ισπανία.
Σημειώνεται ότι προχθές ο κ. Τσίπρας, μιλώντας στο Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, τόνισε μεταξύ άλλων ότι «χρειάζεται σχέδιο σκληρής διεκδίκησης, το οποίο πρέπει να στηριχθεί από ευρύτερες δυνάμεις», ότι χρειάζονται αποτελεσματικές συμμαχίες, κυρίως με χώρες του Νότου στην Ευρωπαϊκή Ενωση». Το ίδιο πλαίσιο έθεσε και ο αντιπρόεδρος της Βουλής Γιάννης Δραγασάκης, μιλώντας στο ΑΠΕ, καθώς επεσήμανε ότι «πρέπει να ενταθεί ο αγώνας των λαών ενάντια στις πολιτικές λιτότητας έτσι ώστε από τις διαπιστώσεις να περάσουμε σε αποτελέσματα».
Ο κ. Δραγασάκης τόνισε ότι ειδικά για τις χώρες που απειλούνται με περιθωριοποίηση, όπως οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και της ευρωπαϊκής Ανατολής, αλλά και για τους εργαζομένους του Βορρά που και αυτοί αισθάνονται τη λιτότητα, απαιτείται «συντονισμός σε ένα μεγάλο μέτωπο για την αλλαγή της πολιτικής τόσο σε επίπεδο χωρών όσο και στην Ευρώπη συνολικά».
Ο κ. Τσίπρας, εκτός της χθεσινής συμμετοχής του στην πορεία, στο κέντρο της Λισαβόνας, συναντήθηκε με την ηγεσία του «αδελφού κόμματος», ενώ σήμερα θα συναντηθεί και με τον πρώην πρωθυπουργό της Πορτογαλίας Μάριο Σοάρες.
ΟΤΕΛΟ ΚΑΡΒΑΛΙΟ
Ο ηγέτης - σύμβολο
Η σημαντικότερη φυσιογνωμία που αναδείχθηκε από την Επανάσταση των Γαριφάλων είναι ο Οτέλο Νούνο Ρομάο Σαράιβα ντε Καρβάλιο, που το 1974 είχε τον βαθμό του ταγματάρχη. Ο Καρβάλιο, ακριβώς μετά την επανάσταση έπαιξε σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις, όμως με την ανοχή των πιο μετριοπαθών στοιχείων οι δεξιές δυνάμεις εντός του στρατεύματος κατάφεραν να επικρατήσουν και το 1975 να πάρει την εξουσία ο Αντόνιο Ραμάλιο Εάνες, που τον επόμενο χρόνο αναδείχθηκε πρόεδρος της χώρας.
Ο Οτέλο, γεννήθηκε στην πορτογαλική Μοζαμβίκη το 1936. Mπήκε στη Στρατιωτική Ακαδημία της Λισαβόνας σε ηλικία 19 ετών. Πολέμησε στους πολέμους του καθεστώτος για τη διατήρηση των αποικιών από το 1961 μέχρι το 1974. Υπηρέτησε στην πορτογαλική Αγκόλα για δύο χρόνια ως ανθυπολοχαγός και για άλλα δύο ως λοχαγός. Το 1970 μετατέθηκε στη Γουινέα ως λοχαγός υπό τον στρατηγό Αντόνιο ντε Σπινόλα και ήταν υπεύθυνος για τις υποθέσεις των πολιτών και τη προπαγάνδα. Εκεί μπήκε στις δυνάμεις του «Κινήματος των Ενόπλων Δυνάμεων», που δημιουργήθηκε αρχικά ως αντίδραση μέρους των ενόπλων δυνάμεων σε έναν νόμο του δικτάτορα Μαρσέλο Καρβάλιο, που προέβλεπε περικοπές στις δαπάνες του στρατού.
Από το 1974 μέχρι το 1975 ηγήθηκε από το αξίωμα του ταγματάρχη του αριστερού κομματιού των ενόπλων δυνάμεων και συμμετείχε στη Χούντα Εθνικής Σωτηρίας που ανέλαβε μετά την Επανάσταση. Θεωρείται ο εγκέφαλος πίσω από το αποτυχημένο πραξικόπημα της 25ης Νοεμβρίου του 1975, το οποίο οδήγησε στην επικράτηση της δεξιότερης πτέρυγας και του Εάνες. Το 1976 και το 1980 έθεσε υποψηφιότητα για πρόεδρος, χωρίς να καταφέρει να εκλεγεί, ενώ το 1984 συνελήφθη και δικάστηκε ως μέλος της τρομοκρατικής οργάνωσης «Λαϊκές Δυνάμεις 25 Απρίλη». Ελαβε αμνηστία το 1989.
Οι σταθμοί μετά το 1974
Απρίλιος 1974: Στις 25 Απριλίου η Λισαβόνα περνάει στον έλεγχο των δυνάμεων του «Κινήματος των Ενόπλων Δυνάμεων» (MFA) και o διάδοχος του δικτάτορα Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ, Μαρσέλο Καετάνο, διαφεύγει στη Βραζιλία. Πέντε δεκαετίες στρατιωτικού καθεστώτος φτάνουν στο τέλος τους.
1975: Ανεξαρτητοποιούνται όλες οι αφρικανικές αποικίες της Πορτογαλίας.
11 Μαρτίου 1975: Αποτυχημένο πραξικόπημα της Δεξιάς. Η επανάσταση κλίνει προς τα αριστερά, με αποτέλεσμα την εθνικοποίηση βιομηχανιών και των μεγάλων περιουσιών.
25 Νοεμβρίου 1975: Το αποτυχημένο πραξικόπημα των πιο αριστερών τάσεων εντός του στρατεύματος καταλήγει σε αντι-πραξικόπημα, από το οποίο τελικά αναδεικνύεται ο Αντόνιο Ραμάλιο Εάνες.
2 Απριλίου 1976: Εγκρίνεται το νέο Σύνταγμα και διαλύεται η συντακτική Εθνοσυνέλευση.
25 Απριλίου 1976: Τίθεται σε εφαρμογή το νέο Σύνταγμα μετά τη νίκη στις εκλογές του Μάριο Σοάρες και των Σοσιαλιστών. Ο Εάνες αναλαμβάνει πρόεδρος της χώρας.
1978: Η κυβέρνηση Σοάρες για να αποφύγει τη χρεοκοπία ζητάει δάνειο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο ζητάει ως αντάλλαγμα συγκεκριμένα μέτρα.
1979: Στις εκλογές του 1979 κερδίζει η Δημοκρατική Συμμαχία.
1986: Η Πορτογαλία γίνεται μέλος της ΕΟΚ.
2002: Το ευρώ γίνεται το εθνικό νόμισμα της Πορτογαλίας.
2010: Η οικονομική κρίση χτυπάει την Πορτογαλία.
2011: Η κυβέρνηση του Πέδρο Πάσος Κοέλιο υπογράφει Μνημόνιο με την τρόικα.
Παναγιώτης Τσούτσιας
Από την επανάσταση στο μνημόνιο
Πώς μαράθηκαν τα γαρίφαλα στην Πορτογαλία
«Σε αισθάνομαι όπως ένα λουλούδι, σε αισθάνομαι να με πονάς. Σε θυμάμαι. Ο αποχωρισμός είναι σαν θάνατος, όπως ο έρωτας είναι κέρδος και χασούρα». Οι στίχοι αυτοί σημάδεψαν την Πορτογαλία στις 24 Απριλίου του 1974, καθώς η μετάδοση του τραγουδιού που φέρει το τίτλο «Μετά από το αντίο» από συγκεκριμένο ραδιοφωνικό σταθμό αποτελούσε το σύνθημα που είχαν θέσει οι αρχηγοί του Κινήματος Ενόπλων Δυνάμεων (MFA) για την κινητοποίηση της 25ης Απριλίου που σήμανε την «Επανάσταση των Γαριφάλων» εναντίον του δικτατορικού καθεστώτος του «Νέου Κράτους».
Στις 25 Απριλίου οι δρόμοι της Λισαβόνας γέμισαν με στρατιώτες του MFA και έπειτα από μερικές ώρες από κόσμο που ξεχύθηκε στους δρόμους κρατώντας γαρίφαλα, τα οποία και έδωσαν στους στρατιώτες για να τα τοποθετήσουν στις κάννες των όπλων τους. Συνολικά μόλις 4 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κι αυτό από σφαίρες των καθεστωτικών δυνάμεων.
Η Επανάσταση, υπό την καθοδήγηση του ταγματάρχη Οτέλο Σαράιβα ντε Καρβάλιο, έθεσε ένα τέρμα στη διακυβέρνηση της αποικιοκρατικής δύναμης από την ακροδεξιά στρατιωτική χούντα του Σαλαζάρ και του Καετάνο και μετέτρεψε την Πορτογαλία έπειτα από μερικά χρόνια σε μια δημοκρατική χώρα.
Παρότι τα πρώτα χρόνια μετά τη σχεδόν αναίμακτη Επανάσταση, η κατάσταση ήταν ιδιαίτερα εύθραυστη εξαιτίας των πολιτικών ανταγωνισμών μεταξύ των στρατιωτικών της «χούντας Εθνικής Σωτηρίας» που είχε ως επικεφαλής τον στρατηγό Αντόνιο Ριμπέιρο ντε Σπίνολα, η σταθεροποίηση επήλθε με το Σύνταγμα του 1976 και τις πρώτες πολυκομματικές εκλογές που οδήγησαν τον στρατηγό Αντόνιο Ραμάλιο Εάνες στην προεδρία και τον σοσιαλιστή Μάριο Σοάρες στην πρωθυπουργία.
Οι δικτατορίες
Την κατάρρευση του καθεστώτος στην Πορτογαλία το 1974 ακολούθησαν η πτώση της χούντας των συνταγματαρχών στην Ελλάδα και ο θάνατος του Ισπανού δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο το 1975. Η Επανάσταση ήταν αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, με καθοριστικότερους τα πολλά χρόνια καταπίεσης του πληθυσμού από το καθεστώς Σαλαζάρ και του διαδόχου του Καετάνο, αλλά και τον πόλεμο για τη διατήρηση των αποικιών που ήταν κεντρικός πυλώνας της πολιτικής του καθεστώτος. Με την Επανάσταση, η Γουινέα Μπισάου κέρδισε την ανεξαρτησία της και ακολούθησαν η Μοζαμβίκη, η Αγκόλα, το Σάο Τόμε ε Πρίνσιπε και τα Νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου.
Αν και οι στόχοι των μετριοπαθών δυνάμεων της Επανάστασης ευοδώθηκαν με τη στήριξη μέρους της διεθνούς κοινότητας, η χώρα τα επόμενα χρόνια τέθηκε υπό την επιτήρηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου το 1978, ενώ τα νέα μέτρα λιτότητας που αναγκάστηκε να λάβει η κυβέρνηση του Πέντρο Πάσος Κοέλιο τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, οδήγησαν τον Οτέλο Σαράιβα ντε Καρβάλιο να δηλώσει ότι δεν θα είχε κάνει ποτέ την Επανάσταση των Γαριφάλων εάν γνώριζε την τύχη της χώρας τα χρόνια που την ακολούθησαν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ / ethnos.gr
Το διήμερο ταξίδι του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στη Λισαβόνα, με αφορμή την «Επανάσταση των Γαριφάλων», εντάσσεται -εκτός της συμβολικής παρουσίας του στην ετήσια διαδήλωση που διοργανώνεται στην πρωτεύουσα της Πορτογαλίας-, στη στρατηγική που έχει χαράξει το κόμμα για την αναζήτηση συμμάχων εκτός των «φίλιων» πολιτικών δυνάμεων.
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μιλώντας χθες στη Λισαβόνα σε εκδήλωση που διοργάνωσε το αριστερό «Μπλόκο», εστίασε στο ότι «όταν ο ευρωπαϊκός Νότος είναι ενωμένος, είναι πιο δυνατός από την κ. Μέρκελ και τους συμμάχους της».
Ο κ. Τσίπρας, αναφερόμενος σε τρεις χώρες, την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία, τόνισε ότι ήταν ψέμα πως καθεμία χώρα αποτελεί ειδική περίπτωση κακοδιαχείρισης, αλλά «αντιθέτως αποτέλεσαν τρία διαδοχικά κεφάλαια του ίδιου case study: της επιβολής της γερμανικής οικονομικής ηγεμονίας στην Ευρώπη».
Με αντιγερμανική ρητορική, ο κ. Τσίπρας μίλησε για την ενότητα ως μόνη απάντηση στην επιμονή της κ. Μέρκελ στην πολιτική του «διαίρει και βασίλευε», κάνοντας λόγο για τη «Μεσογειακή Ανοιξη» και αναφέροντας «πως μία προοδευτική αλλαγή σε μία από τις τρεις χώρες θα υποκινήσει την... αλλαγή και στις άλλες δύο».
Στην Κουμουνδούρου, ωστόσο, αναγνωρίζουν τις δυσκολίες του εγχειρήματος καθώς στις χώρες του Νότου το «πάνω χέρι» έχουν πολιτικές δυνάμεις οι οποίες, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, δεν αμφισβητούν την «ηγεμονική πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης».
Ταυτόχρονα, όμως, επισημαίνουν και τις πολιτικές διεργασίες στις χώρες αυτές, τη δημοσκοπική άνοδο των δυνάμεων της Αριστεράς στην Ισπανία, αλλά και το κλίμα αμφισβήτησης που εκφράστηκε και στην Ιταλία, με βάση τα εκλογικά αποτελέσματα των τελευταίων εκλογών. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην ατζέντα του κ. Τσίπρα ο επόμενος σταθμός σε χώρα του Νότου θα είναι η Ισπανία.
Σημειώνεται ότι προχθές ο κ. Τσίπρας, μιλώντας στο Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, τόνισε μεταξύ άλλων ότι «χρειάζεται σχέδιο σκληρής διεκδίκησης, το οποίο πρέπει να στηριχθεί από ευρύτερες δυνάμεις», ότι χρειάζονται αποτελεσματικές συμμαχίες, κυρίως με χώρες του Νότου στην Ευρωπαϊκή Ενωση». Το ίδιο πλαίσιο έθεσε και ο αντιπρόεδρος της Βουλής Γιάννης Δραγασάκης, μιλώντας στο ΑΠΕ, καθώς επεσήμανε ότι «πρέπει να ενταθεί ο αγώνας των λαών ενάντια στις πολιτικές λιτότητας έτσι ώστε από τις διαπιστώσεις να περάσουμε σε αποτελέσματα».
Ο κ. Δραγασάκης τόνισε ότι ειδικά για τις χώρες που απειλούνται με περιθωριοποίηση, όπως οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και της ευρωπαϊκής Ανατολής, αλλά και για τους εργαζομένους του Βορρά που και αυτοί αισθάνονται τη λιτότητα, απαιτείται «συντονισμός σε ένα μεγάλο μέτωπο για την αλλαγή της πολιτικής τόσο σε επίπεδο χωρών όσο και στην Ευρώπη συνολικά».
Ο κ. Τσίπρας, εκτός της χθεσινής συμμετοχής του στην πορεία, στο κέντρο της Λισαβόνας, συναντήθηκε με την ηγεσία του «αδελφού κόμματος», ενώ σήμερα θα συναντηθεί και με τον πρώην πρωθυπουργό της Πορτογαλίας Μάριο Σοάρες.
ΟΤΕΛΟ ΚΑΡΒΑΛΙΟ
Ο ηγέτης - σύμβολο
Η σημαντικότερη φυσιογνωμία που αναδείχθηκε από την Επανάσταση των Γαριφάλων είναι ο Οτέλο Νούνο Ρομάο Σαράιβα ντε Καρβάλιο, που το 1974 είχε τον βαθμό του ταγματάρχη. Ο Καρβάλιο, ακριβώς μετά την επανάσταση έπαιξε σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις, όμως με την ανοχή των πιο μετριοπαθών στοιχείων οι δεξιές δυνάμεις εντός του στρατεύματος κατάφεραν να επικρατήσουν και το 1975 να πάρει την εξουσία ο Αντόνιο Ραμάλιο Εάνες, που τον επόμενο χρόνο αναδείχθηκε πρόεδρος της χώρας.
Ο Οτέλο, γεννήθηκε στην πορτογαλική Μοζαμβίκη το 1936. Mπήκε στη Στρατιωτική Ακαδημία της Λισαβόνας σε ηλικία 19 ετών. Πολέμησε στους πολέμους του καθεστώτος για τη διατήρηση των αποικιών από το 1961 μέχρι το 1974. Υπηρέτησε στην πορτογαλική Αγκόλα για δύο χρόνια ως ανθυπολοχαγός και για άλλα δύο ως λοχαγός. Το 1970 μετατέθηκε στη Γουινέα ως λοχαγός υπό τον στρατηγό Αντόνιο ντε Σπινόλα και ήταν υπεύθυνος για τις υποθέσεις των πολιτών και τη προπαγάνδα. Εκεί μπήκε στις δυνάμεις του «Κινήματος των Ενόπλων Δυνάμεων», που δημιουργήθηκε αρχικά ως αντίδραση μέρους των ενόπλων δυνάμεων σε έναν νόμο του δικτάτορα Μαρσέλο Καρβάλιο, που προέβλεπε περικοπές στις δαπάνες του στρατού.
Από το 1974 μέχρι το 1975 ηγήθηκε από το αξίωμα του ταγματάρχη του αριστερού κομματιού των ενόπλων δυνάμεων και συμμετείχε στη Χούντα Εθνικής Σωτηρίας που ανέλαβε μετά την Επανάσταση. Θεωρείται ο εγκέφαλος πίσω από το αποτυχημένο πραξικόπημα της 25ης Νοεμβρίου του 1975, το οποίο οδήγησε στην επικράτηση της δεξιότερης πτέρυγας και του Εάνες. Το 1976 και το 1980 έθεσε υποψηφιότητα για πρόεδρος, χωρίς να καταφέρει να εκλεγεί, ενώ το 1984 συνελήφθη και δικάστηκε ως μέλος της τρομοκρατικής οργάνωσης «Λαϊκές Δυνάμεις 25 Απρίλη». Ελαβε αμνηστία το 1989.
Οι σταθμοί μετά το 1974
Απρίλιος 1974: Στις 25 Απριλίου η Λισαβόνα περνάει στον έλεγχο των δυνάμεων του «Κινήματος των Ενόπλων Δυνάμεων» (MFA) και o διάδοχος του δικτάτορα Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ, Μαρσέλο Καετάνο, διαφεύγει στη Βραζιλία. Πέντε δεκαετίες στρατιωτικού καθεστώτος φτάνουν στο τέλος τους.
1975: Ανεξαρτητοποιούνται όλες οι αφρικανικές αποικίες της Πορτογαλίας.
11 Μαρτίου 1975: Αποτυχημένο πραξικόπημα της Δεξιάς. Η επανάσταση κλίνει προς τα αριστερά, με αποτέλεσμα την εθνικοποίηση βιομηχανιών και των μεγάλων περιουσιών.
25 Νοεμβρίου 1975: Το αποτυχημένο πραξικόπημα των πιο αριστερών τάσεων εντός του στρατεύματος καταλήγει σε αντι-πραξικόπημα, από το οποίο τελικά αναδεικνύεται ο Αντόνιο Ραμάλιο Εάνες.
2 Απριλίου 1976: Εγκρίνεται το νέο Σύνταγμα και διαλύεται η συντακτική Εθνοσυνέλευση.
25 Απριλίου 1976: Τίθεται σε εφαρμογή το νέο Σύνταγμα μετά τη νίκη στις εκλογές του Μάριο Σοάρες και των Σοσιαλιστών. Ο Εάνες αναλαμβάνει πρόεδρος της χώρας.
1978: Η κυβέρνηση Σοάρες για να αποφύγει τη χρεοκοπία ζητάει δάνειο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο ζητάει ως αντάλλαγμα συγκεκριμένα μέτρα.
1979: Στις εκλογές του 1979 κερδίζει η Δημοκρατική Συμμαχία.
1986: Η Πορτογαλία γίνεται μέλος της ΕΟΚ.
2002: Το ευρώ γίνεται το εθνικό νόμισμα της Πορτογαλίας.
2010: Η οικονομική κρίση χτυπάει την Πορτογαλία.
2011: Η κυβέρνηση του Πέδρο Πάσος Κοέλιο υπογράφει Μνημόνιο με την τρόικα.
Παναγιώτης Τσούτσιας
Από την επανάσταση στο μνημόνιο
Πώς μαράθηκαν τα γαρίφαλα στην Πορτογαλία
«Σε αισθάνομαι όπως ένα λουλούδι, σε αισθάνομαι να με πονάς. Σε θυμάμαι. Ο αποχωρισμός είναι σαν θάνατος, όπως ο έρωτας είναι κέρδος και χασούρα». Οι στίχοι αυτοί σημάδεψαν την Πορτογαλία στις 24 Απριλίου του 1974, καθώς η μετάδοση του τραγουδιού που φέρει το τίτλο «Μετά από το αντίο» από συγκεκριμένο ραδιοφωνικό σταθμό αποτελούσε το σύνθημα που είχαν θέσει οι αρχηγοί του Κινήματος Ενόπλων Δυνάμεων (MFA) για την κινητοποίηση της 25ης Απριλίου που σήμανε την «Επανάσταση των Γαριφάλων» εναντίον του δικτατορικού καθεστώτος του «Νέου Κράτους».
Στις 25 Απριλίου οι δρόμοι της Λισαβόνας γέμισαν με στρατιώτες του MFA και έπειτα από μερικές ώρες από κόσμο που ξεχύθηκε στους δρόμους κρατώντας γαρίφαλα, τα οποία και έδωσαν στους στρατιώτες για να τα τοποθετήσουν στις κάννες των όπλων τους. Συνολικά μόλις 4 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κι αυτό από σφαίρες των καθεστωτικών δυνάμεων.
Η Επανάσταση, υπό την καθοδήγηση του ταγματάρχη Οτέλο Σαράιβα ντε Καρβάλιο, έθεσε ένα τέρμα στη διακυβέρνηση της αποικιοκρατικής δύναμης από την ακροδεξιά στρατιωτική χούντα του Σαλαζάρ και του Καετάνο και μετέτρεψε την Πορτογαλία έπειτα από μερικά χρόνια σε μια δημοκρατική χώρα.
Παρότι τα πρώτα χρόνια μετά τη σχεδόν αναίμακτη Επανάσταση, η κατάσταση ήταν ιδιαίτερα εύθραυστη εξαιτίας των πολιτικών ανταγωνισμών μεταξύ των στρατιωτικών της «χούντας Εθνικής Σωτηρίας» που είχε ως επικεφαλής τον στρατηγό Αντόνιο Ριμπέιρο ντε Σπίνολα, η σταθεροποίηση επήλθε με το Σύνταγμα του 1976 και τις πρώτες πολυκομματικές εκλογές που οδήγησαν τον στρατηγό Αντόνιο Ραμάλιο Εάνες στην προεδρία και τον σοσιαλιστή Μάριο Σοάρες στην πρωθυπουργία.
Οι δικτατορίες
Την κατάρρευση του καθεστώτος στην Πορτογαλία το 1974 ακολούθησαν η πτώση της χούντας των συνταγματαρχών στην Ελλάδα και ο θάνατος του Ισπανού δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο το 1975. Η Επανάσταση ήταν αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, με καθοριστικότερους τα πολλά χρόνια καταπίεσης του πληθυσμού από το καθεστώς Σαλαζάρ και του διαδόχου του Καετάνο, αλλά και τον πόλεμο για τη διατήρηση των αποικιών που ήταν κεντρικός πυλώνας της πολιτικής του καθεστώτος. Με την Επανάσταση, η Γουινέα Μπισάου κέρδισε την ανεξαρτησία της και ακολούθησαν η Μοζαμβίκη, η Αγκόλα, το Σάο Τόμε ε Πρίνσιπε και τα Νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου.
Αν και οι στόχοι των μετριοπαθών δυνάμεων της Επανάστασης ευοδώθηκαν με τη στήριξη μέρους της διεθνούς κοινότητας, η χώρα τα επόμενα χρόνια τέθηκε υπό την επιτήρηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου το 1978, ενώ τα νέα μέτρα λιτότητας που αναγκάστηκε να λάβει η κυβέρνηση του Πέντρο Πάσος Κοέλιο τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, οδήγησαν τον Οτέλο Σαράιβα ντε Καρβάλιο να δηλώσει ότι δεν θα είχε κάνει ποτέ την Επανάσταση των Γαριφάλων εάν γνώριζε την τύχη της χώρας τα χρόνια που την ακολούθησαν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ / ethnos.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΣΟΚ: Βρήκαν ανθρώπινο κρανίο και δόντια μέσα σε δοχείο στο αεροδρόμιο!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
