2013-04-27 07:33:07
ΤΟ ΒΗΜΑ - ΤΗΕ PROJECT SINDICATE
Μπένετ Ράμπεργκ
Από τότε που ξεκίνησε ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, το χημικό της οπλοστάσιο στοιχειώνει την περιοχή τόσο μέσα στην εμπόλεμη ζώνη, όσο κι εκτός αυτής. Τώρα το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι το καθεστώς της Συρίας έχει κάνει χρήση χημικών όπλων.
Αυτοί οι κλιμακούμενοι φόβοι ανάγκασαν τον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα να δηλώσει επανειλημμένα πως σε περίπτωση που το συριακό καθεστώς έκανε χρήση χημικών όπλων, τότε θα περνούσε την «κόκκινη γραμμή», κάτι για το οποίο θα ήταν υπεύθυνος ο πρόεδρος της χώρας Μπασάρ αλ Ασαντ.
Ωστόσο, ο πρακτικός υπαινιγμός αυτής της προειδοποίησης παραμένει ασαφής. Οσο επικίνδυνο κι αν είναι το χημικό οπλοστάσιο της Συρίας, ωχριά σε σύγκριση με έναν άλλο κίνδυνο που έγινε ορατός στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου, όταν σύριοι επαναστάτες κυρίευσαν την πυραυλική βάση του αλ Κιμπάρ, στα βορειοανατολικά της χώρας. Κάτω από αυτήν, υπήρχαν θαμμένα τα απομεινάρια ενός πυρηνικού αντιδραστήρα που ειχε κατασκευάσει η Βόρεια Κορέα και που ειχε βομβαρδιστεί από την ισραηλινή αεροπορία στις 6 Σεπτεμβρίου 2007.
Αν οι Ισραηλινοί δεν είχαν μάθει για την ύπαρξη του μυστικού εργοστασίου, που ήταν στα πρόθυρα της κατασκευής υλικού ενδεχομένως ικανού να χρησιμοποιηθεί σε ατομικά όπλα, οι αντάρτες μπορεί να είχαν τώρα στη κατοχή τους ένα ισχυρό όπλο, που θα μπορούσε να κρατήσει όμηρο την συριακή κυβέρνηση.
Ευτυχώς, η Συρία απαλλάχθηκε από την απειλή αυτή. Όμως το Πακιστάν, η Βόρεια Κορέα και το Ιράν, ασταθείς χώρες με αναπτυσσόμενα πυρηνικά προγράμματα, ίσως να βιώσουν μια τέτοια απειλή στο μέλλον. Πόσο θα έπρεπε να ανησυχούμε;
Η ιστορία μας δίνει λόγους να είμαστε αισιόδοξοι. Πολλές χώρες κατάφεραν να περιορίσουν τον πυρηνικό κίνδυνο ακόμη και κάτω από τις πιο δύσκολες περιστάσεις. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της βίαιης κατάρρευσης της Γιουγκοσλαβίας, οι αντίπαλοι ποτέ τους δεν εισέβαλλαν στο πυρηνικό εργοστάσιο της Σερβίας, ενώ αντίστοιχα τα σέρβικα αεροσκάφη, παρόλο που πέταξαν πάνω από το πυρηνικό εργοστάσιο της Σλοβενίας, δεν έπληξαν τον αντιδραστήρα του.
Ωστόσο, οι ανησυχίες πως η κυβέρνηση Ασαντ θα εντατικοποιήσει τη χρήση χημικών όπλων στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές ή πως οι επαναστάτες ενδέχεται να ξεκινήσουν επιθέσεις ή να απαντήσουν έχοντας στη κατοχή τους χημικά όπλα, δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με την αντίδραση της διεθνούς κοινότητας.
Πολλοί ανώτατοι Αμερικανοί στρατιωτικοί έχουν σχολιάσει πως οι προειδοποιήσεις του προέδρου Ομπάμα είναι επιφανειακές και άνευ περιεχομένου. Και, το χειρότερο, εμπνέουν ελάχιστη σιγουριά πως οι ΗΠΑ μπορούν να χειριστούν αντίστοιχες περιπτώσεις στο μέλλον με κράτη που βρίσκονται σε εμφύλιο πόλεμο ή καταρρέουν πολιτικά κι έχουν στη διάθεση τους πυρηνικά όπλα, τα οποία θα μπορουσαν να φέρουν χάος στις γειτονικές χώρες.
Τέτοιοι κίνδυνοι απαιτούν έρευνα και σχεδιασμό. Ωστόσο, μάλλον ζητάμε πολλά όταν στηριζόμαστε αποκλειστικά στην κυβέρνηση της Ουάσιγκτον για να εκπονήσει την πιο αποτελεσματική στρατηγική για το ζήτημα αυτό. Στη περίπτωση αυτή, μια αξιολόγηση από εξωτερικούς παραγοντες - όπως ερευνητικά σώματα του Κογκρέσου, δεξαμενές σκέψεις και διανοούμενοι - θα μπορούσε να αποβεί πολύ χρήσιμη.
Στον απόηχο των πρόσφατων αμερικανικών πολέμων - οι οποιοι δεν διεξήχθησαν σωστά - και υπολογίζοντας το χημικό οπλοστάσιο της Συρίας, ίσως αυτή η έξωθεν αξιολόγηση να είναι το λιγότερο που περιμένουν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους, προκειμένου να αποφευχθεί ο μεγαλύτερος όλων των κινδύνων: η πρώτη πυρηνική επίθεση του 21ου αιώνα.
*Ο Μπένετ Ράμπεργκ έχει διατελέσει στέλεχος στο αμερικανικό Γραφείο Πολιτικο-Στρατιωτικών Υποθέσεων της κυβέρνησης του Τζορτζ Ο. Μπους.
InfoGnomon
Μπένετ Ράμπεργκ
Από τότε που ξεκίνησε ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, το χημικό της οπλοστάσιο στοιχειώνει την περιοχή τόσο μέσα στην εμπόλεμη ζώνη, όσο κι εκτός αυτής. Τώρα το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι το καθεστώς της Συρίας έχει κάνει χρήση χημικών όπλων.
Αυτοί οι κλιμακούμενοι φόβοι ανάγκασαν τον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα να δηλώσει επανειλημμένα πως σε περίπτωση που το συριακό καθεστώς έκανε χρήση χημικών όπλων, τότε θα περνούσε την «κόκκινη γραμμή», κάτι για το οποίο θα ήταν υπεύθυνος ο πρόεδρος της χώρας Μπασάρ αλ Ασαντ.
Ωστόσο, ο πρακτικός υπαινιγμός αυτής της προειδοποίησης παραμένει ασαφής. Οσο επικίνδυνο κι αν είναι το χημικό οπλοστάσιο της Συρίας, ωχριά σε σύγκριση με έναν άλλο κίνδυνο που έγινε ορατός στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου, όταν σύριοι επαναστάτες κυρίευσαν την πυραυλική βάση του αλ Κιμπάρ, στα βορειοανατολικά της χώρας. Κάτω από αυτήν, υπήρχαν θαμμένα τα απομεινάρια ενός πυρηνικού αντιδραστήρα που ειχε κατασκευάσει η Βόρεια Κορέα και που ειχε βομβαρδιστεί από την ισραηλινή αεροπορία στις 6 Σεπτεμβρίου 2007.
Αν οι Ισραηλινοί δεν είχαν μάθει για την ύπαρξη του μυστικού εργοστασίου, που ήταν στα πρόθυρα της κατασκευής υλικού ενδεχομένως ικανού να χρησιμοποιηθεί σε ατομικά όπλα, οι αντάρτες μπορεί να είχαν τώρα στη κατοχή τους ένα ισχυρό όπλο, που θα μπορούσε να κρατήσει όμηρο την συριακή κυβέρνηση.
Ευτυχώς, η Συρία απαλλάχθηκε από την απειλή αυτή. Όμως το Πακιστάν, η Βόρεια Κορέα και το Ιράν, ασταθείς χώρες με αναπτυσσόμενα πυρηνικά προγράμματα, ίσως να βιώσουν μια τέτοια απειλή στο μέλλον. Πόσο θα έπρεπε να ανησυχούμε;
Η ιστορία μας δίνει λόγους να είμαστε αισιόδοξοι. Πολλές χώρες κατάφεραν να περιορίσουν τον πυρηνικό κίνδυνο ακόμη και κάτω από τις πιο δύσκολες περιστάσεις. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της βίαιης κατάρρευσης της Γιουγκοσλαβίας, οι αντίπαλοι ποτέ τους δεν εισέβαλλαν στο πυρηνικό εργοστάσιο της Σερβίας, ενώ αντίστοιχα τα σέρβικα αεροσκάφη, παρόλο που πέταξαν πάνω από το πυρηνικό εργοστάσιο της Σλοβενίας, δεν έπληξαν τον αντιδραστήρα του.
Ωστόσο, οι ανησυχίες πως η κυβέρνηση Ασαντ θα εντατικοποιήσει τη χρήση χημικών όπλων στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές ή πως οι επαναστάτες ενδέχεται να ξεκινήσουν επιθέσεις ή να απαντήσουν έχοντας στη κατοχή τους χημικά όπλα, δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με την αντίδραση της διεθνούς κοινότητας.
Πολλοί ανώτατοι Αμερικανοί στρατιωτικοί έχουν σχολιάσει πως οι προειδοποιήσεις του προέδρου Ομπάμα είναι επιφανειακές και άνευ περιεχομένου. Και, το χειρότερο, εμπνέουν ελάχιστη σιγουριά πως οι ΗΠΑ μπορούν να χειριστούν αντίστοιχες περιπτώσεις στο μέλλον με κράτη που βρίσκονται σε εμφύλιο πόλεμο ή καταρρέουν πολιτικά κι έχουν στη διάθεση τους πυρηνικά όπλα, τα οποία θα μπορουσαν να φέρουν χάος στις γειτονικές χώρες.
Τέτοιοι κίνδυνοι απαιτούν έρευνα και σχεδιασμό. Ωστόσο, μάλλον ζητάμε πολλά όταν στηριζόμαστε αποκλειστικά στην κυβέρνηση της Ουάσιγκτον για να εκπονήσει την πιο αποτελεσματική στρατηγική για το ζήτημα αυτό. Στη περίπτωση αυτή, μια αξιολόγηση από εξωτερικούς παραγοντες - όπως ερευνητικά σώματα του Κογκρέσου, δεξαμενές σκέψεις και διανοούμενοι - θα μπορούσε να αποβεί πολύ χρήσιμη.
Στον απόηχο των πρόσφατων αμερικανικών πολέμων - οι οποιοι δεν διεξήχθησαν σωστά - και υπολογίζοντας το χημικό οπλοστάσιο της Συρίας, ίσως αυτή η έξωθεν αξιολόγηση να είναι το λιγότερο που περιμένουν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους, προκειμένου να αποφευχθεί ο μεγαλύτερος όλων των κινδύνων: η πρώτη πυρηνική επίθεση του 21ου αιώνα.
*Ο Μπένετ Ράμπεργκ έχει διατελέσει στέλεχος στο αμερικανικό Γραφείο Πολιτικο-Στρατιωτικών Υποθέσεων της κυβέρνησης του Τζορτζ Ο. Μπους.
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
«Κάντε την Αρκαδία υπερήφανη»
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Πρόληψη ατυχημάτων από βεγγαλικά
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
