2013-05-07 09:32:20
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΖΑΚΗΣ
Με 29 ψήφους υπέρ και 27 κατά η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κύπρου επικύρωσε το μνημόνιο και τη δανειακή σύμβαση, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την εκταμίευση της δόσης των 2 δισ. ευρώ, στα μέσα Μαΐου. Με μια τόσο ισχνή πλειοψηφία επικυρώθηκε ότι έχει ήδη συμφωνηθεί στο παρασκήνιο χωρίς ούτε η ίδια η Κυπριακή Βουλή, αλλά ούτε καν ο κυπριακός λαός να ξέρει όλα τα δεδομένα του προβλήματος. Η Κύπρος μετατρέπεται και επίσημα σε κράτος υβρίδιο, σε κράτος υπό κατοχή και γενική εκκαθάριση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Το αντάλλαγμα; Ένα δάνειο της τάξης των 10 δις ευρώ.
Με ανακοίνωσή του (24/4) ο ΕΜΣ διευκρινίζει για το δάνειο της Κύπρου τα εξής: «Σύμφωνα με τις αποφάσεις που ελήφθησαν από το Eurogroup στις 25 Μαρτίου 2013, η Κύπρος θα λάβει βοήθεια μέχρι € 10 δισεκατομμύρια. Ο ΕΜΣ αναμένεται να παράσχει περίπου € 9 δισ. ευρώ, με την επιφύλαξη της έγκρισης από το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας, καθώς και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να συνεισφέρει περίπου € 1 δισ., υπόκεινται σε έγκριση από την Εκτελεστική Επιτροπή της.»
Η πρώτη δόση ύψους €2 δις θα εκταμιευθεί στα μέσα Μαΐου, ενώ η εκταμίευση της δεύτερης δόσης ύψους €1 δις αναμένεται να γίνει περί τα τέλη Ιουνίου. Σύμφωνα με έγγραφο της Κομισιόν, οι ανάγκες των €10 δις κατανέμονται ως εξής: €2,5 δις για κάλυψη κεφαλαιακών αναγκών του τραπεζικού τομέα (πλην Τράπεζας Κύπρου και Λαϊκής), €4,1 δις για αποπληρωμή ληξιπρόθεσμου χρέους €3,4 δις για κάλυψη δημοσιονομικών αναγκών για την περίοδο του προγράμματος. Το μνημόνιο απαιτεί συνολικά μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής 7,1% του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια του προγράμματος 2012-2016.
Τι κρύβει το πρόγραμμα
Λένε την αλήθεια όσοι υποστηρίζουν ότι η υπόθεση είναι μόνο αυτό το 7,1% του ΑΕΠ προσαρμογή; Όχι. Ας δούμε τι μας λέει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στις 9 Απριλίου και ενώ έχει κλείσει η συμφωνία (στο παρασκήνιο) για «κούρεμα» καταθέσεων στην Κύπρο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κυκλοφόρησε έκθεση με τίτλο, «Εκτίμηση των πραγματικών ή δυνητικών χρηματοδοτικών αναγκών της Κύπρου.» Σύμφωνα μ’ αυτή την έκθεση οι ανάγκες χρηματοδότησης της Κύπρου μετά το «κούρεμα» των καταθέσεων προβλέπονται ως εξής:
10,6 δις ευρώ για την στήριξη των δυο μεγαλύτερων τραπεζών της Κύπρου.2,5 δις ευρώ για ανακεφαλαιοποίηση των συνεργατικών και μικρών τραπεζών.3,4 δις ευρώ για τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Κυπριακής κυβέρνησης.4,1 δις ευρώ για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους κατά την διάρκεια του προγράμματος προσαρμογής.
Με άλλα λόγια, σύμφωνα πάντα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η Κυπριακή κυβέρνηση χρειάζεται για να καλύψει τις δικές της χρηματοδοτικές ανάγκες 7,5 δις ευρώ και άλλα 13,1 δις ευρώ για να στηρίξει τις τράπεζες. Σύνολο 20,6 δις ευρώ. Που θα βρεθούν όλα αυτά τα χρήματα για μια χώρα που μόλις και μετά βίας το ΑΕΠ της αγγίζει τα 18 δις ευρώ σε τρέχουσες τιμές; Σύμφωνα με το ίδιο έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τα απαιτούμενα ποσά θα βρεθούν ως εξής:
9 δις ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας με την μορφή δανείου.1 δις ευρώ από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.13 δις ευρώ θα είναι «συμβολή από την Κύπρο».
Με άλλα λόγια το πρόγραμμα προσαρμογής που επιβάλλεται στην Κύπρο απαρτίζεται ουσιαστικά από δυο μέρη: Αφενός, ένα δάνειο της τάξης των 10 δις ευρώ από τον ΕΜΣ και το ΔΝΤ. Αφετέρου, την εξεύρεση άλλων 13 δις ευρώ από την ίδια την Κύπρο. Δηλαδή η συμμετοχή της Κύπρου θα είναι σημαντικά μεγαλύτερη από την δανειακή διευκόλυνση που υπόσχεται η τρόικα. Μάλιστα, αν σκεφτεί κανείς ότι το 2012 τα ετήσια συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού της Κύπρου ανήλθαν σε 7,2 δις ευρώ, οι ετήσιες εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών της χώρας σε 1,4 δις ευρώ και οι ετήσιες εισπράξεις από εξαγωγές υπηρεσιών σε 6,2 δις ευρώ μπορεί να καταλάβει κανείς τι βάρος για μια οικονομία σαν της Κύπρου είναι η εξεύρεση των 13 δις ευρώ που απαιτεί το πρόγραμμα προσαρμογής.
Περικοπές… παντού
Από πού θα βρεθούν αυτά τα δις; Η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν μας αφήνει να αναρωτιόμαστε άδικα. Σύμφωνα μ’ αυτήν έχουμε και λέμε:
Αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα. Η Επιτροπή εκτιμά ότι η διάλυση της Λαϊκής, το «κούρεμα» των ανασφάλιστων υποχρεώσεων των τραπεζών (όπως π.χ. είναι η διαχείριση τίτλων υπέρ τρίτων, τα αποταμιευτικά ομόλογα οργανισμών και ιδιωτών κοκ) και η ανταλλαγή καταθέσεων με τραπεζικές μετοχές για τις ανασφάλιστες καταθέσεις της Τράπεζας Κύπρου θα μπορούσε να αποφέρει περί τα 10,6 δις ευρώ. Με άλλα λόγια το «κούρεμα» των καταθέσεων είναι μόνο η αρχή. Θα ακολουθήσει και «κούρεμα» σε κάθε υποχρέωση της τράπεζας προς τρίτους που δεν έχει εξασφαλιστεί με εγγύηση κάποιου είδους.
Πρόσθετοι φόροι. Οι Κυπριακές αρχές είναι υποχρεωμένες να αυξήσουν τους φόρους εισοδήματος για τα Νομικά Πρόσωπα, τους φόρους στο εισόδημα από κεφάλαια και την τραπεζική εισφορά που εισπράττεται από τις τράπεζες και τα πιστωτικά ιδρύματα στην Κύπρο. Εκτιμάται ότι όλα αυτά θα μπορέσουν να αποδώσουν περί 0,6 δις ευρώ κατά την διάρκεια του προγράμματος.
Πώληση χρυσού. Εξετάζεται το ενδεχόμενο να πωληθεί χρυσός αξίας 0,4 δις ευρώ με την επιφύλαξη της αρχής ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας της Κύπρου. Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με τις τελευταία διαθέσιμα στοιχεία η Κύπρος διαθέτει 13,9 μετρικούς τόνους χρυσό, ο οποίος αποτελεί το 62% των συνολικών αποθεματικών της χώρας. Η τρέχουσα αξία των αποθεμάτων χρυσού της Κύπρου ανέρχονται γύρω στα 493 εκατ. ευρώ.
Επαναγορά του εμπορεύσιμου χρέους που διακρατείται από εγχώριους επενδυτές. Οι κυπριακές αρχές θα ενθαρρύνουν τους εγχώριους επενδυτές (τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και κρατικές επιχειρήσεις) να κυλίσουν μέχρι 1,0 δισ. ευρώ των Κρατικών Ονομαστικά Χρεόγραφα Αναπτύξεως που φτάνουν στη λήξη τους κατά την διάρκεια του προγράμματος προσαρμογής, μειώνοντας έτσι την εξωτερική οικονομική βοήθεια για την εξόφληση του χρέους κατά το ίδιο ποσό. Που σημαίνει στην πράξη «κούρεμα» των διαθεσίμων των τραπεζών, ασφαλιστικών και κρατικών επιχειρήσεων κατά 1 δις ευρώ τουλάχιστον. Πράγμα που σημαίνει ότι η χρηματοοικονομική θέση κυρίως των ασφαλιστικών ταμείων και των κρατικών επιχειρήσεων θα κλονισθεί ανεπανόρθωτα ειδικά σε συνθήκες μακροχρόνιας ύφεσης, εκτίναξης της ανεργίας και πτώσης της αγοραστικής δύναμης του πληθυσμού.
Ιδιωτικοποιήσεις. Οι κυπριακές αρχές θα ξεκινήσουν ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο εκτιμάται ότι θα αποφέρει έσοδα γύρω στα 0,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2015, ένα άλλο 0,5 δισ. ευρώ κατά τη διάρκεια του 2016 και επιπλέον 0.4 δις ευρώ στη συνέχεια. Σύνολο 1,4 δις ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις τα δυο τελευταία χρόνια του προγράμματος. Αν σκεφτεί κανείς ότι η χρηματιστηριακή αξία των τριών πιο σημαντικών κρατικών οργανισμών του νησιού, των Κυπριακών Αερογραμμών, της Αρχής Ηλεκτρισμού και του Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών φτάνει, δεν φτάνει το 1 δις ευρώ, καταλαβαίνει κανείς για τι κύμα ιδιωτικοποιήσεων μιλάμε.
Αλλαγή των όρων του οφειλόμενου δανείου από την Ρωσική Ομοσπονδία. Οι κυπριακές αρχές θα επιχειρήσουν να αλλάξουν τους όρους για τα 2,5 δισ. ευρώ του δανείου από τη Ρωσική Ομοσπονδία, δηλαδή μία μείωση του τρέχοντος επιτοκίου 4,5% και εξόφληση σε πέντε δόσεις των 0,5 δισ. ευρώ μεταξύ 2018 και 2022. Η μείωση των επιτοκίων εκτιμάται ότι θα αποδώσει μέχρι 0,1 δις ευρώ.
Επιπλέον, προβλέπεται ότι η Κύπρος θα προσπαθήσει να επαναγοράσει τα ανεξόφλητα υπόλοιπα των Γραμματίων του Δημοσίου (περίπου 1 δισ. ευρώ) στην αγορά, χωρίς την υποστήριξη του ΕΜΣ / ΔΝΤ. Από πού θα βρεθούν τα κεφάλαια για την επαναγορά εντόκων γραμματίων 1 δις ευρώ; Θα πρέπει αναγκαστικά να προέλθουν από τις περικοπές δαπανών του δημοσίου, αλλά και την αύξηση των τακτικών εσόδων κυρίως της εφορίας εισοδήματος κυνηγώντας το φάντασμα του πρωτογενούς πλεονάσματος στον προϋπολογισμό. Κι όλα αυτά σε συνθήκες δραστικής λιτότητας σε μισθούς και εισοδήματα με αναπόφευκτο αποτέλεσμα τον δραστικό περιορισμό της αγοραστικής δύναμης του πληθυσμού.
Χειρότερα και από το χειρότερο σενάριο Ωστόσο, ακόμη κι αυτές οι προβλέψεις φαντάζουν πολύ μετριοπαθείς αν σκεφτεί κανείς ότι η εκτίμηση της PIMCO που κλήθηκε να εξετάσει τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των κυπριακών τραπεζών, τις ξεπερνούν κατά πολύ. Οι εκτιμήσεις της PIMCO βασίστηκαν σε δυο σενάρια, το σενάριο βάσης και το δυσμενές σενάριο. Στο μεν σενάριο βάσης η έκθεση της PIMCO εκτιμά ότι οι ζημιές των τραπεζών από επισφαλή δάνεια θα ανέλθουν 2013-2015 σε 14 δις ευρώ συνολικά. Η Τράπεζα Κύπρου θα έχει ζημιές 5,2 δις ευρώ, η Λαϊκή 5,7 δις ευρώ και η Ελληνική Τράπεζα 1,2 δις ευρώ. Οι συνεργατικές εκτιμάται ότι θα έχουν ζημιές 1 δις ευρώ και οι ξένες τράπεζες 0,9 δις ευρώ.
Σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο οι ζημιές των τραπεζών κατανέμονται – πάντα σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της PIMCO – σε δυο βασικές κατηγορίες. Αφενός, στις απώλειες από επισφαλή δάνεια και, αφετέρου, από την ονομαστική αξία των τίτλων χρέους που κατέχουν οι τράπεζες. Έτσι λοιπόν οι ζημιές από επισφαλή δάνεια θα ανέλθουν την περίοδο 2013-2015 σε 18,2 δις ευρώ για το σύνολο των τραπεζών. Ενώ από το χαρτοφυλάκιο τίτλων χρέους προβλέπονται ζημιές της τάξης των 0,3 δις ευρώ. Σύνολο αναμενόμενων ζημιών 18,5 δις ευρώ για το όλες τις τράπεζες.
Πιο συγκεκριμένα η Τράπεζα Κύπρου αναμένεται να έχει ζημιές από επισφαλή δάνεια αξίας 6,6 δις ευρώ, ενώ από ομόλογα και έντοκα γραμμάτια 0,3 δις ευρώ. Η Λαϊκή προβλέπεται να έχει ζημιές από επισφαλή δάνεια αξίας 7,3 δις ευρώ και ασήμαντο ποσό από ομόλογα και έντοκα γραμμάτια (19 εκατ. ευρώ). Η Ελληνική Τράπεζα προβλέπεται να έχει ζημιές από επισφαλή δάνεια της τάξης των 1,7 δις ευρώ και μόλις 17 εκατ. ευρώ ζημιές από ομόλογα και έντοκα γραμμάτια. Ο ξένες τράπεζες προβλέπεται να έχουν ζημιές 1,2 δις ευρώ από επισφαλή δάνεια με πρώτη την θυγατρικά της Alpha στο νησί με ζημιές που θα ξεπερνούν το 1 δις ευρώ. Τέλος οι συνεργατικές προβλέπεται να παρουσιάσουν ζημιές της τάξης του 1,4 δις ευρώ από επισφαλή και μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Βέβαια, όλες αυτές οι εκτιμήσεις βασίζονται σε προβλέψεις που θέλουν σύμφωνα με το σενάριο βάσης το ΑΕΠ της Κύπρου να κινηθεί με -2,1% το 2012, -3,0% το 2013, -0,6 το 2014 και 0,8 το 2015. Ενώ η ανεργία σε 12% το 2012, 13,2% το 2013, 13,5% το 2014, 13% το 2015. Το δυσμενές σενάριο βασίζεται σε προβλέψεις που θέλουν το ΑΕΠ της Κύπρου να κινηθεί με -2,1% το 2012, -5,2% το 2013, -2,3% το 2014 και 0,0% το 2015, ενώ την ανεργία σε 13,8% το 2013, 14,6% το 2014 και 14,5% το 2015.
Πόσο ρεαλιστικές είναι αυτές οι προβλέψεις και των δυο σεναρίων; Η πρώτη εκτίμηση για το ΑΕΠ το 2012 θεωρεί ότι έχει μειωθεί κατά 2,4%, ενώ για το 2013 εκτιμάται ότι η συρρίκνωση της κυπριακής οικονομίας εκτιμάται ότι μπορεί να υπερβεί και το 8%. Αντίστοιχα οι εκτιμήσεις για την ανεργία είναι ότι κινείται ήδη στους 41 χιλιάδες ανέργους ή στο 14% του εργατικού δυναμικού της Κύπρου. Πολλοί φοβούνται ότι λόγω κατάρρευσης του εμπορίου και της εσωτερικής αγοράς η ανεργία μέχρι το τέλος του 2013 θα έχει φτάσει τους 70 χιλιάδες ανέργους.
Οι παρασιτικές τράπεζες
Αναλυτικά στοιχεία εξωτερικού χρέους της Κύπρου
2008
2009
2010
2011
2012
Γενική κυβέρνηση
2.357,7
3.984,5
4.553,6
4.825,0
6.079,1
ΝΧΙ (πλην της Κεντρικής Τράπεζας)
63.295,3
77.583,0
69.905,9
63.706,1
57.097,2
Βραχυπρόθεσμα
45.319,7
60.857,4
51.592,2
43.726,8
40.413,6
Μέσα χρηματαγοράς
812,8
135,9
131,4
37,4
36,4
Δάνεια
13.477,5
21.763,7
14.009,8
4.614,8
2.783,9
Νόμισμα και καταθέσεις
30.933,4
38.901,8
37.417,0
39.029,2
37.561,6
Λοιπές υποχρεώσεις χρέους
96,0
56,0
34,0
45,4
31,7
Μακροπρόθεσμα
17.975,6
16.725,6
18.313,7
19.979,3
16.683,6
Ομόλογα και γραμμάτια
4.694,9
4.551,9
781,0
991,8
172,2
Δάνεια
5.853,1
5.510,0
9.815,5
12.299,5
7.846,2
Νόμισμα και καταθέσεις
7.427,6
6.663,7
7.717,2
6.688,0
8.665,2
Λοιπές υποχρεώσεις χρέους
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
Μεικτός εξωτερικός δανεισμός
76.760
91.705
85.618
83.711,6
80.819
Πηγή: Κεντρική τράπεζα της Κύπρου
Τι συμπέρασμα βγαίνει απ’ όλα αυτά;
Πρώτο: Το μεγάλο πρόβλημα της Κυπριακής οικονομία είναι οι αναμενόμενες τραπεζικές ζημιές λόγω ασύδοτης δανειακής επέκτασης.
Δεύτερο: Οι ζημιές από ομόλογα και έντοκα γραμμάτια είναι ασήμαντες καθώς οι ζημιές από τα επισφαλή δάνεια διογκώνονται συνεχώς.
Τρίτο: Η λογική που θέλει την διάσωση των τραπεζών της Κύπρου φορτώνοντας στο κράτος και στους πολίτες του τις ζημιές τους, αλλά και τις ανάγκες χρηματοδότησης είναι σίγουρο ότι θα οδηγήσει σ’ ένα φαύλο κύκλο ύφεσης και δανεισμού απ’ όπου το νησί δεν θα μπορέσει να ξεφύγει.
Το πόσο ασύδοτη υπήρξε η επέκταση των τραπεζών της Κύπρου κυρίως μέσω δανείων φαίνεται και τον πίνακα που παραθέτουμε. Είναι χαρακτηριστικό ότι το τέλος του 2012 το συνολικό εξωτερικό χρέος της Κύπρου ανήλθε στα 80,8 δις ευρώ και αναλύεται ως εξής: Το εξωτερικό χρέος της Γενικής Κυβέρνησης ανέρχεται στα 6,1 δις ευρώ, ή στο 7,5% του συνολικού εξωτερικού χρέους της Κύπρου. Το εξωτερικό χρέος των Νομισματικών Αρχών ανέρχεται στα 7,5 δις ευρώ, ή στο 9,3% του συνόλου. Το εξωτερικό χρέος των ΝΧΙ (δηλαδή των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων πλην της Κεντρικής Τράπεζας) ανέρχεται σε 57,1 δις ευρώ, ή 70,7% του συνολικού εξωτερικού χρέους. Από το εξωτερικό χρέος των τραπεζών τα 2,8 δις ευρώ αφορούν σε βραχυπρόθεσμα δάνεια των τραπεζών από το εξωτερικό, ενώ τα 37,6 δις ευρώ σε βραχυπρόθεσμους λογαριασμούς νομίσματος και καταθέσεων από το εξωτερικό. Επίσης τα 7,8 δις ευρώ αφορούν σε μακροπρόθεσμα δάνεια των τραπεζών από το εξωτερικό και τα 8,7 δις ευρώ σε μακροπρόθεσμους λογαριασμούς νομίσματος και καταθέσεων από το εξωτερικό.
Το πρόβλημα λοιπόν της Κύπρου είναι οι τράπεζες και ο παρασιτικός, υπερτροφικός χαρακτήρας τους, ο οποίος είναι αδύνατο να συντηρηθεί ειδικά σε συνθήκες πιστωτικής κρίσης με τις επισφάλειες των δανείων να καλπάζουν και την καταθετική βάση των τραπεζών να έχει γίνει καπνός. Με δεδομένο το γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν «φάει» τις καταθέσεις σε δάνεια και επιχειρήσεις χωρίς αντίκρισμα, αλλά και το γεγονός ότι η ύπαρξη ενός τόσο υψηλού επιπέδου υποχρεώσεων σε βραχυπρόθεσμους λογαριασμούς νομίσματος και καταθέσεων από το εξωτερικό, επέβαλλε το «κούρεμα» των καταθέσεων. Μόνο έτσι μπορούν να διασωθούν οι τραπεζίτες και το επιχειρηματικό κύκλωμα γύρω τους, καθώς και οι πολιτικοί που τους έκαναν πλάτες τόσα χρόνια. Μόνο έτσι δεν πρόκειται να λογοδοτήσει κανείς για την ασύδοτη τραπεζική επέκταση τόσων χρόνων και για τα δάνεια χωρίς αντίκρισμα που δόθηκαν σε ημέτερους.
Έχει μεγάλη σημασία να υπογραμμίσουμε το γεγονός αυτό. Διότι γίνεται μια τρομακτική προσπάθεια να αποπροσανατολιστεί ο λαός της Κύπρου με ανοησίες και να φορτωθεί η ευθύνη στην Ελλάδα γενικά – για μια ακόμη φορά μας πρόδωσαν οι Έλληνες, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι φρενοβλαβείς αγγλόφρονες σωβινιστές της Κύπρου – ή στον «κομμουνιστή» Χριστόφια, ο οποίος το μόνο που έκανε είναι ότι του ζήτησαν οι τραπεζίτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι μυστική έκθεση εσωτερικού ελέγχου της Λαϊκής Κύπρου για το 2012 αποδεικνύει την προδιαγεγραμμένη πορεία της προς την κατάρρευση. Η τύχη της Λαϊκής Τράπεζας της Κύπρου ήταν προδιαγεγραμμένη σύμφωνα με εσωτερικό έλεγχο που έγινε το 2012 και το τέλος της είναι αποτέλεσμα κακοδιαχείρισης και πιστωτικών συναλλαγών υψηλού ρίσκου. Αναλυτικά στοιχεία υπάρχουν σε σχετική έκθεση που δημοσίευσε η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung (29/4).
Η έκθεση, που ήταν διαβαθμισμένη, αφορά το 2012, όταν η Λαϊκή ήταν ήδη στο δρόμο της κατάρρευσης και περιλαμβάνει στοιχεία που προορίζονταν μόνο για τα στελέχη της τράπεζας και τον παραιτηθέντα στο μεταξύ υπουργό Οικονομικών Μιχάλη Σαρρή. Στο άρθρο γίνεται μακροσκελής αναφορά στον Ανδρέα Βγενόπουλο ως έναν εκ των μεγαλοεπενδυτών και αναφέρονται συγκεκριμένα στοιχεία για τα δάνεια που πήρε η MIG (Marfin Investment Group) για τις επενδύσεις του και τις απώλειες που υπέστη μέσω αυτών η τράπεζα. Επίσης για την εξαγορά των ελληνικών παραρτημάτων των κυπριακών τραπεζών από την τράπεζα Πειραιώς, της οποίας όλως παραδόξως μεγαλομέτοχος ευθύνεται για την απώλεια 107 εκατομ. ευρώ της μητρικής. «Οι απώλειες της Λαϊκής που προέκυψαν από όσα δάνεια πέρασαν από έλεγχο ανέρχονται στα 1, 3 δισ. ευρώ και αντιστοιχούν στο 1/3 των συνολικών απωλειών της Τράπεζας» αναφέρεται στην έκθεση. « (…) Για τον Γενικό Εισαγγελέα της Κύπρου Πέτρο Κληρίδη θα πρέπει να γίνει το παν για να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι» συνεχίζουν οι συγγραφείς της έκθεσης αναφερόμενοι, εκτός από τον Ανδρέα Βγενόπουλο και στον πρώην γιουγκοσλάβο πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, ο οποίος μετά το 1998, χρονιά που επιβλήθηκε διεθνές εμπάργκο στη χώρα του, μετέφερε στην Κύπρο με το τσουβάλι τελωνειακά έσοδα.
Βέβαια, όλα αυτά δεν εμπόδισαν ούτε τον κεντρικό τραπεζίτη να εγκρίνει την έκτακτη χρηματοδότηση της Λαϊκής Τράπεζας με 8 δις ευρώ μέσα στο 2012, ούτε την κυβέρνηση Χριστόφια από το να φορτώσει το κυπριακό κράτος με 1,8 δις ευρώ. Σύμφωνα µε την απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου της 17ης Μαΐου 2012, το Κυπριακό κράτος ανέλαβε ως ανάδοχος τα αδιάθετα δικαιώματα προτίμησης της έκδοσης κεφαλαίου της Λαϊκής Κυπριακής Τράπεζας, για ενίσχυση της κεφαλαιακής της βάσης. Τα αδιάθετα δικαιώματα προτίμησης καλύφθηκαν µε την παροχή
κυβερνητικών χρεογράφων μηδενικού επιτοκίου (“zero coupon bond”) διάρκειας ενός έτους, τα οποία στη λήξη τους ανανεώνονται. Η τιμή έκδοσης των δικαιωμάτων προτίμησης ορίστηκε στα €0,10. Συνολικά διατέθηκαν έτσι προς τη ∆ηµοκρατία μετοχές ύψους 1.796.059.000 ευρώ, η οποία εξέδωσε Κρατικό Ονομαστικό
Χρεόγραφο Αναπτύξεως προς την Τράπεζα ύψους 1.888.562.000 ευρώ. Η διαφορά των 92,5 εκ. ευρώ αντιπροσωπεύει απόδοση 5,15%, η οποία αντικατοπτρίζει το κόστος 12-µηνου δανεισµού στην εγχώρια αγορά κατά την περίοδο της έκδοσης. Το Χρεόγραφο λήγει στις 29 Ιουνίου 2013, µε δυνατότητα ανανέωσης.
Με άλλα λόγια και ενώ άπαντες ήξεραν το πανηγύρι με δάνεια χωρίς αντίκρισμα σε ημετέρους που συνέβαιναν στην Λαϊκή, ο κεντρικός τραπεζίτης της Κύπρου και η κυβέρνηση Χριστόφια την τροφοδότησαν με 9,9 δις ευρώ χρηματοδότηση. Αλήθεια, ποιος φορτώνεται αυτό το χρέος τώρα που αποφασίστηκε η διάλυση και το κλείσιμο της Λαϊκής; Μήπως η Τράπεζα της Κύπρου; Ή θα θεωρηθούν δανεικά κι αγύριστα; Μάλλον κάτι μας λέει ότι θα φορτωθούν κι αυτά στο γνωστό υποζύγιο τώρα που η Κύπρος παραδόθηκε αμαχητί στους δανειστές της για να μην ανακάμψει ποτέ της.
Τουρκική λίρα ή υποτιμημένο ευρώ;
Οι ζημιές καθώς τους επόμενους μήνες θα καταρρέει ο υπερτροφικός τραπεζικός τομέας της Κύπρου είναι σίγουρο ότι δεν επιτρέψουν ούτε στην Τράπεζα Κύπρου να επιβιώσει. Αν και είναι σίγουρο ότι θα ματώσει κυριολεκτικά ο κυπριακός λαός προκειμένου να βρεθούν οι αναγκαίες χρηματοδοτήσεις στήριξης των ήδη χρεοκοπημένων και άκρως παρασιτικών τραπεζών της Κύπρου. Μαζί τους θα συμπαρασύρουν και τις συνεργατικές τράπεζες με αποτέλεσμα να εξαφανιστεί και το τελευταίο στήριγμα της οικονομίας του νησιού.
Η ανεργία που ήδη άρχισε να καλπάζει, οι μειώσεις μισθών και απολαβών, οι απλήρωτοι λογαριασμοί στην Αρχή Ηλεκτρισμού που αγγίζουν επίσημα ήδη το 1 εκατ. ευρώ την ημέρα, οι κλειστές επιχειρήσεις και τα μαγαζιά που στους εμπορικούς δρόμους της Λευκωσίας αρχίζουν να δίνουν την εικόνα της εγκατάλειψης, τα μισοτελειωμένα μεγαθήρια που τα κουφάρια τους από μπετόν και σίδηρο θα μεταβληθούν σε σύμβολο της νέας κατάστασης, το γεγονός ότι σε επιχειρηματικούς ομίλους η εργοδοσία αμείβει ήδη τους εργαζόμενους με κουπόνια, οι τιμές που βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα, πολύ πιο υψηλά απ’ ότι στην Ελλάδα και συνεχίζουν να ανεβαίνουν λες και δεν έχει συμβεί τίποτε, προμηνούν μια ύφεση πολύ χειρότερη απ’ αυτήν που βιώνει η Ελλάδα και πολύ πιο αδιέξοδη. Ήδη το λαθρεμπόριο με τα κατεχόμενα έχει αρχίσει να ανθίζει. Θα πάρει εκτάσεις επιδημίας καθώς το εισόδημα δεν θα επαρκεί και οι τιμές δεν θα λένε να πέσουν. Δεν θα αργήσει επίσης και η προσφυγή από μικρομεσαίους και εργαζόμενους στα κατεχόμενα για να αντληθεί ρευστότητα, ή για να βρεθεί δουλειά.
Κι έτσι δεν πρέπει να εκπλαγεί κανείς αν μετά από λίγους μήνες εφαρμογής των μνημονίων στην κυπριακή οικονομία επεκτείνεται η κυκλοφορία της τουρκικής λίρας σαν ένα φτηνό και εύκαιρο υποκατάστατο του ακριβού ευρώ. Εκτός κι αν προλάβει η ευρωζώνη και επιβάλει στην Κύπρο ένα ειδικό ευρώ, ένα υποτιμήσιμο ευρώ. Άλλωστε με το υπάρχων καθεστώς τραπεζικών δεσμεύσεων και απαγόρευσης εξαγωγής χρήματος, οι συνθήκες είναι ιδανικές για την εισαγωγή ενός κατοχικού νομίσματος. Το ερώτημα δεν είναι αν θα είναι κατοχικό νόμισμα, αλλά ποιο κατοχικό νόμισμα, την τουρκική λίρα, ή ένα ευρώ ευκαιρίας υποτιμήσιμο από την ΕΚΤ;
Γι’ αυτό και τονίζουμε ότι το έγκλημα που έγινε στην Κύπρο είναι χειρότερο από το πραξικόπημα τον Ιούλιο του 1974, το οποίο προετοίμασε την εισβολή των Τούρκων στο νησί. Και είναι χειρότερο γιατί αυτή την φορά δεν πρόκειται να επιβιώσει η Κυπριακή Δημοκρατία ούτε καν με την τωρινή της μορφή. Το νησί έχει ήδη αρχίσει να μετατρέπεται σε ένα άθλιο προτεκτοράτο, χωρίς ουσιαστική κρατική υπόσταση, όπου η ίδια η ύπαρξή του θα εξαρτάται από τα βίτσια και τους συσχετισμούς δύναμης των μεγάλων, αλλά και των αγορών. Αν το καθεστώς της Ζυρίχης οδήγησε στην διχοτόμηση του νησιού με στρατιωτική εισβολή και κατοχή από την Τουρκία, το μνημόνιο και ο δανεισμός από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης οδηγεί σε μια νέα κατοχή με πολύ χειρότερα αποτελέσματα και χωρίς καμιά ελπίδα.
Δημοσιεύτηκε στο Χωνί, 5/5/2013
InfoGnomon
Με 29 ψήφους υπέρ και 27 κατά η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κύπρου επικύρωσε το μνημόνιο και τη δανειακή σύμβαση, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την εκταμίευση της δόσης των 2 δισ. ευρώ, στα μέσα Μαΐου. Με μια τόσο ισχνή πλειοψηφία επικυρώθηκε ότι έχει ήδη συμφωνηθεί στο παρασκήνιο χωρίς ούτε η ίδια η Κυπριακή Βουλή, αλλά ούτε καν ο κυπριακός λαός να ξέρει όλα τα δεδομένα του προβλήματος. Η Κύπρος μετατρέπεται και επίσημα σε κράτος υβρίδιο, σε κράτος υπό κατοχή και γενική εκκαθάριση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Το αντάλλαγμα; Ένα δάνειο της τάξης των 10 δις ευρώ.
Με ανακοίνωσή του (24/4) ο ΕΜΣ διευκρινίζει για το δάνειο της Κύπρου τα εξής: «Σύμφωνα με τις αποφάσεις που ελήφθησαν από το Eurogroup στις 25 Μαρτίου 2013, η Κύπρος θα λάβει βοήθεια μέχρι € 10 δισεκατομμύρια. Ο ΕΜΣ αναμένεται να παράσχει περίπου € 9 δισ. ευρώ, με την επιφύλαξη της έγκρισης από το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας, καθώς και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να συνεισφέρει περίπου € 1 δισ., υπόκεινται σε έγκριση από την Εκτελεστική Επιτροπή της.»
Η πρώτη δόση ύψους €2 δις θα εκταμιευθεί στα μέσα Μαΐου, ενώ η εκταμίευση της δεύτερης δόσης ύψους €1 δις αναμένεται να γίνει περί τα τέλη Ιουνίου. Σύμφωνα με έγγραφο της Κομισιόν, οι ανάγκες των €10 δις κατανέμονται ως εξής: €2,5 δις για κάλυψη κεφαλαιακών αναγκών του τραπεζικού τομέα (πλην Τράπεζας Κύπρου και Λαϊκής), €4,1 δις για αποπληρωμή ληξιπρόθεσμου χρέους €3,4 δις για κάλυψη δημοσιονομικών αναγκών για την περίοδο του προγράμματος. Το μνημόνιο απαιτεί συνολικά μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής 7,1% του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια του προγράμματος 2012-2016.
Τι κρύβει το πρόγραμμα
Λένε την αλήθεια όσοι υποστηρίζουν ότι η υπόθεση είναι μόνο αυτό το 7,1% του ΑΕΠ προσαρμογή; Όχι. Ας δούμε τι μας λέει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στις 9 Απριλίου και ενώ έχει κλείσει η συμφωνία (στο παρασκήνιο) για «κούρεμα» καταθέσεων στην Κύπρο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κυκλοφόρησε έκθεση με τίτλο, «Εκτίμηση των πραγματικών ή δυνητικών χρηματοδοτικών αναγκών της Κύπρου.» Σύμφωνα μ’ αυτή την έκθεση οι ανάγκες χρηματοδότησης της Κύπρου μετά το «κούρεμα» των καταθέσεων προβλέπονται ως εξής:
10,6 δις ευρώ για την στήριξη των δυο μεγαλύτερων τραπεζών της Κύπρου.2,5 δις ευρώ για ανακεφαλαιοποίηση των συνεργατικών και μικρών τραπεζών.3,4 δις ευρώ για τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Κυπριακής κυβέρνησης.4,1 δις ευρώ για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους κατά την διάρκεια του προγράμματος προσαρμογής.
Με άλλα λόγια, σύμφωνα πάντα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η Κυπριακή κυβέρνηση χρειάζεται για να καλύψει τις δικές της χρηματοδοτικές ανάγκες 7,5 δις ευρώ και άλλα 13,1 δις ευρώ για να στηρίξει τις τράπεζες. Σύνολο 20,6 δις ευρώ. Που θα βρεθούν όλα αυτά τα χρήματα για μια χώρα που μόλις και μετά βίας το ΑΕΠ της αγγίζει τα 18 δις ευρώ σε τρέχουσες τιμές; Σύμφωνα με το ίδιο έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τα απαιτούμενα ποσά θα βρεθούν ως εξής:
9 δις ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας με την μορφή δανείου.1 δις ευρώ από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.13 δις ευρώ θα είναι «συμβολή από την Κύπρο».
Με άλλα λόγια το πρόγραμμα προσαρμογής που επιβάλλεται στην Κύπρο απαρτίζεται ουσιαστικά από δυο μέρη: Αφενός, ένα δάνειο της τάξης των 10 δις ευρώ από τον ΕΜΣ και το ΔΝΤ. Αφετέρου, την εξεύρεση άλλων 13 δις ευρώ από την ίδια την Κύπρο. Δηλαδή η συμμετοχή της Κύπρου θα είναι σημαντικά μεγαλύτερη από την δανειακή διευκόλυνση που υπόσχεται η τρόικα. Μάλιστα, αν σκεφτεί κανείς ότι το 2012 τα ετήσια συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού της Κύπρου ανήλθαν σε 7,2 δις ευρώ, οι ετήσιες εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών της χώρας σε 1,4 δις ευρώ και οι ετήσιες εισπράξεις από εξαγωγές υπηρεσιών σε 6,2 δις ευρώ μπορεί να καταλάβει κανείς τι βάρος για μια οικονομία σαν της Κύπρου είναι η εξεύρεση των 13 δις ευρώ που απαιτεί το πρόγραμμα προσαρμογής.
Περικοπές… παντού
Από πού θα βρεθούν αυτά τα δις; Η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν μας αφήνει να αναρωτιόμαστε άδικα. Σύμφωνα μ’ αυτήν έχουμε και λέμε:
Αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα. Η Επιτροπή εκτιμά ότι η διάλυση της Λαϊκής, το «κούρεμα» των ανασφάλιστων υποχρεώσεων των τραπεζών (όπως π.χ. είναι η διαχείριση τίτλων υπέρ τρίτων, τα αποταμιευτικά ομόλογα οργανισμών και ιδιωτών κοκ) και η ανταλλαγή καταθέσεων με τραπεζικές μετοχές για τις ανασφάλιστες καταθέσεις της Τράπεζας Κύπρου θα μπορούσε να αποφέρει περί τα 10,6 δις ευρώ. Με άλλα λόγια το «κούρεμα» των καταθέσεων είναι μόνο η αρχή. Θα ακολουθήσει και «κούρεμα» σε κάθε υποχρέωση της τράπεζας προς τρίτους που δεν έχει εξασφαλιστεί με εγγύηση κάποιου είδους.
Πρόσθετοι φόροι. Οι Κυπριακές αρχές είναι υποχρεωμένες να αυξήσουν τους φόρους εισοδήματος για τα Νομικά Πρόσωπα, τους φόρους στο εισόδημα από κεφάλαια και την τραπεζική εισφορά που εισπράττεται από τις τράπεζες και τα πιστωτικά ιδρύματα στην Κύπρο. Εκτιμάται ότι όλα αυτά θα μπορέσουν να αποδώσουν περί 0,6 δις ευρώ κατά την διάρκεια του προγράμματος.
Πώληση χρυσού. Εξετάζεται το ενδεχόμενο να πωληθεί χρυσός αξίας 0,4 δις ευρώ με την επιφύλαξη της αρχής ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας της Κύπρου. Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με τις τελευταία διαθέσιμα στοιχεία η Κύπρος διαθέτει 13,9 μετρικούς τόνους χρυσό, ο οποίος αποτελεί το 62% των συνολικών αποθεματικών της χώρας. Η τρέχουσα αξία των αποθεμάτων χρυσού της Κύπρου ανέρχονται γύρω στα 493 εκατ. ευρώ.
Επαναγορά του εμπορεύσιμου χρέους που διακρατείται από εγχώριους επενδυτές. Οι κυπριακές αρχές θα ενθαρρύνουν τους εγχώριους επενδυτές (τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και κρατικές επιχειρήσεις) να κυλίσουν μέχρι 1,0 δισ. ευρώ των Κρατικών Ονομαστικά Χρεόγραφα Αναπτύξεως που φτάνουν στη λήξη τους κατά την διάρκεια του προγράμματος προσαρμογής, μειώνοντας έτσι την εξωτερική οικονομική βοήθεια για την εξόφληση του χρέους κατά το ίδιο ποσό. Που σημαίνει στην πράξη «κούρεμα» των διαθεσίμων των τραπεζών, ασφαλιστικών και κρατικών επιχειρήσεων κατά 1 δις ευρώ τουλάχιστον. Πράγμα που σημαίνει ότι η χρηματοοικονομική θέση κυρίως των ασφαλιστικών ταμείων και των κρατικών επιχειρήσεων θα κλονισθεί ανεπανόρθωτα ειδικά σε συνθήκες μακροχρόνιας ύφεσης, εκτίναξης της ανεργίας και πτώσης της αγοραστικής δύναμης του πληθυσμού.
Ιδιωτικοποιήσεις. Οι κυπριακές αρχές θα ξεκινήσουν ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο εκτιμάται ότι θα αποφέρει έσοδα γύρω στα 0,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2015, ένα άλλο 0,5 δισ. ευρώ κατά τη διάρκεια του 2016 και επιπλέον 0.4 δις ευρώ στη συνέχεια. Σύνολο 1,4 δις ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις τα δυο τελευταία χρόνια του προγράμματος. Αν σκεφτεί κανείς ότι η χρηματιστηριακή αξία των τριών πιο σημαντικών κρατικών οργανισμών του νησιού, των Κυπριακών Αερογραμμών, της Αρχής Ηλεκτρισμού και του Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών φτάνει, δεν φτάνει το 1 δις ευρώ, καταλαβαίνει κανείς για τι κύμα ιδιωτικοποιήσεων μιλάμε.
Αλλαγή των όρων του οφειλόμενου δανείου από την Ρωσική Ομοσπονδία. Οι κυπριακές αρχές θα επιχειρήσουν να αλλάξουν τους όρους για τα 2,5 δισ. ευρώ του δανείου από τη Ρωσική Ομοσπονδία, δηλαδή μία μείωση του τρέχοντος επιτοκίου 4,5% και εξόφληση σε πέντε δόσεις των 0,5 δισ. ευρώ μεταξύ 2018 και 2022. Η μείωση των επιτοκίων εκτιμάται ότι θα αποδώσει μέχρι 0,1 δις ευρώ.
Επιπλέον, προβλέπεται ότι η Κύπρος θα προσπαθήσει να επαναγοράσει τα ανεξόφλητα υπόλοιπα των Γραμματίων του Δημοσίου (περίπου 1 δισ. ευρώ) στην αγορά, χωρίς την υποστήριξη του ΕΜΣ / ΔΝΤ. Από πού θα βρεθούν τα κεφάλαια για την επαναγορά εντόκων γραμματίων 1 δις ευρώ; Θα πρέπει αναγκαστικά να προέλθουν από τις περικοπές δαπανών του δημοσίου, αλλά και την αύξηση των τακτικών εσόδων κυρίως της εφορίας εισοδήματος κυνηγώντας το φάντασμα του πρωτογενούς πλεονάσματος στον προϋπολογισμό. Κι όλα αυτά σε συνθήκες δραστικής λιτότητας σε μισθούς και εισοδήματα με αναπόφευκτο αποτέλεσμα τον δραστικό περιορισμό της αγοραστικής δύναμης του πληθυσμού.
Χειρότερα και από το χειρότερο σενάριο Ωστόσο, ακόμη κι αυτές οι προβλέψεις φαντάζουν πολύ μετριοπαθείς αν σκεφτεί κανείς ότι η εκτίμηση της PIMCO που κλήθηκε να εξετάσει τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των κυπριακών τραπεζών, τις ξεπερνούν κατά πολύ. Οι εκτιμήσεις της PIMCO βασίστηκαν σε δυο σενάρια, το σενάριο βάσης και το δυσμενές σενάριο. Στο μεν σενάριο βάσης η έκθεση της PIMCO εκτιμά ότι οι ζημιές των τραπεζών από επισφαλή δάνεια θα ανέλθουν 2013-2015 σε 14 δις ευρώ συνολικά. Η Τράπεζα Κύπρου θα έχει ζημιές 5,2 δις ευρώ, η Λαϊκή 5,7 δις ευρώ και η Ελληνική Τράπεζα 1,2 δις ευρώ. Οι συνεργατικές εκτιμάται ότι θα έχουν ζημιές 1 δις ευρώ και οι ξένες τράπεζες 0,9 δις ευρώ.
Σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο οι ζημιές των τραπεζών κατανέμονται – πάντα σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της PIMCO – σε δυο βασικές κατηγορίες. Αφενός, στις απώλειες από επισφαλή δάνεια και, αφετέρου, από την ονομαστική αξία των τίτλων χρέους που κατέχουν οι τράπεζες. Έτσι λοιπόν οι ζημιές από επισφαλή δάνεια θα ανέλθουν την περίοδο 2013-2015 σε 18,2 δις ευρώ για το σύνολο των τραπεζών. Ενώ από το χαρτοφυλάκιο τίτλων χρέους προβλέπονται ζημιές της τάξης των 0,3 δις ευρώ. Σύνολο αναμενόμενων ζημιών 18,5 δις ευρώ για το όλες τις τράπεζες.
Πιο συγκεκριμένα η Τράπεζα Κύπρου αναμένεται να έχει ζημιές από επισφαλή δάνεια αξίας 6,6 δις ευρώ, ενώ από ομόλογα και έντοκα γραμμάτια 0,3 δις ευρώ. Η Λαϊκή προβλέπεται να έχει ζημιές από επισφαλή δάνεια αξίας 7,3 δις ευρώ και ασήμαντο ποσό από ομόλογα και έντοκα γραμμάτια (19 εκατ. ευρώ). Η Ελληνική Τράπεζα προβλέπεται να έχει ζημιές από επισφαλή δάνεια της τάξης των 1,7 δις ευρώ και μόλις 17 εκατ. ευρώ ζημιές από ομόλογα και έντοκα γραμμάτια. Ο ξένες τράπεζες προβλέπεται να έχουν ζημιές 1,2 δις ευρώ από επισφαλή δάνεια με πρώτη την θυγατρικά της Alpha στο νησί με ζημιές που θα ξεπερνούν το 1 δις ευρώ. Τέλος οι συνεργατικές προβλέπεται να παρουσιάσουν ζημιές της τάξης του 1,4 δις ευρώ από επισφαλή και μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Βέβαια, όλες αυτές οι εκτιμήσεις βασίζονται σε προβλέψεις που θέλουν σύμφωνα με το σενάριο βάσης το ΑΕΠ της Κύπρου να κινηθεί με -2,1% το 2012, -3,0% το 2013, -0,6 το 2014 και 0,8 το 2015. Ενώ η ανεργία σε 12% το 2012, 13,2% το 2013, 13,5% το 2014, 13% το 2015. Το δυσμενές σενάριο βασίζεται σε προβλέψεις που θέλουν το ΑΕΠ της Κύπρου να κινηθεί με -2,1% το 2012, -5,2% το 2013, -2,3% το 2014 και 0,0% το 2015, ενώ την ανεργία σε 13,8% το 2013, 14,6% το 2014 και 14,5% το 2015.
Πόσο ρεαλιστικές είναι αυτές οι προβλέψεις και των δυο σεναρίων; Η πρώτη εκτίμηση για το ΑΕΠ το 2012 θεωρεί ότι έχει μειωθεί κατά 2,4%, ενώ για το 2013 εκτιμάται ότι η συρρίκνωση της κυπριακής οικονομίας εκτιμάται ότι μπορεί να υπερβεί και το 8%. Αντίστοιχα οι εκτιμήσεις για την ανεργία είναι ότι κινείται ήδη στους 41 χιλιάδες ανέργους ή στο 14% του εργατικού δυναμικού της Κύπρου. Πολλοί φοβούνται ότι λόγω κατάρρευσης του εμπορίου και της εσωτερικής αγοράς η ανεργία μέχρι το τέλος του 2013 θα έχει φτάσει τους 70 χιλιάδες ανέργους.
Οι παρασιτικές τράπεζες
Αναλυτικά στοιχεία εξωτερικού χρέους της Κύπρου
2008
2009
2010
2011
2012
Γενική κυβέρνηση
2.357,7
3.984,5
4.553,6
4.825,0
6.079,1
ΝΧΙ (πλην της Κεντρικής Τράπεζας)
63.295,3
77.583,0
69.905,9
63.706,1
57.097,2
Βραχυπρόθεσμα
45.319,7
60.857,4
51.592,2
43.726,8
40.413,6
Μέσα χρηματαγοράς
812,8
135,9
131,4
37,4
36,4
Δάνεια
13.477,5
21.763,7
14.009,8
4.614,8
2.783,9
Νόμισμα και καταθέσεις
30.933,4
38.901,8
37.417,0
39.029,2
37.561,6
Λοιπές υποχρεώσεις χρέους
96,0
56,0
34,0
45,4
31,7
Μακροπρόθεσμα
17.975,6
16.725,6
18.313,7
19.979,3
16.683,6
Ομόλογα και γραμμάτια
4.694,9
4.551,9
781,0
991,8
172,2
Δάνεια
5.853,1
5.510,0
9.815,5
12.299,5
7.846,2
Νόμισμα και καταθέσεις
7.427,6
6.663,7
7.717,2
6.688,0
8.665,2
Λοιπές υποχρεώσεις χρέους
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
Μεικτός εξωτερικός δανεισμός
76.760
91.705
85.618
83.711,6
80.819
Πηγή: Κεντρική τράπεζα της Κύπρου
Τι συμπέρασμα βγαίνει απ’ όλα αυτά;
Πρώτο: Το μεγάλο πρόβλημα της Κυπριακής οικονομία είναι οι αναμενόμενες τραπεζικές ζημιές λόγω ασύδοτης δανειακής επέκτασης.
Δεύτερο: Οι ζημιές από ομόλογα και έντοκα γραμμάτια είναι ασήμαντες καθώς οι ζημιές από τα επισφαλή δάνεια διογκώνονται συνεχώς.
Τρίτο: Η λογική που θέλει την διάσωση των τραπεζών της Κύπρου φορτώνοντας στο κράτος και στους πολίτες του τις ζημιές τους, αλλά και τις ανάγκες χρηματοδότησης είναι σίγουρο ότι θα οδηγήσει σ’ ένα φαύλο κύκλο ύφεσης και δανεισμού απ’ όπου το νησί δεν θα μπορέσει να ξεφύγει.
Το πόσο ασύδοτη υπήρξε η επέκταση των τραπεζών της Κύπρου κυρίως μέσω δανείων φαίνεται και τον πίνακα που παραθέτουμε. Είναι χαρακτηριστικό ότι το τέλος του 2012 το συνολικό εξωτερικό χρέος της Κύπρου ανήλθε στα 80,8 δις ευρώ και αναλύεται ως εξής: Το εξωτερικό χρέος της Γενικής Κυβέρνησης ανέρχεται στα 6,1 δις ευρώ, ή στο 7,5% του συνολικού εξωτερικού χρέους της Κύπρου. Το εξωτερικό χρέος των Νομισματικών Αρχών ανέρχεται στα 7,5 δις ευρώ, ή στο 9,3% του συνόλου. Το εξωτερικό χρέος των ΝΧΙ (δηλαδή των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων πλην της Κεντρικής Τράπεζας) ανέρχεται σε 57,1 δις ευρώ, ή 70,7% του συνολικού εξωτερικού χρέους. Από το εξωτερικό χρέος των τραπεζών τα 2,8 δις ευρώ αφορούν σε βραχυπρόθεσμα δάνεια των τραπεζών από το εξωτερικό, ενώ τα 37,6 δις ευρώ σε βραχυπρόθεσμους λογαριασμούς νομίσματος και καταθέσεων από το εξωτερικό. Επίσης τα 7,8 δις ευρώ αφορούν σε μακροπρόθεσμα δάνεια των τραπεζών από το εξωτερικό και τα 8,7 δις ευρώ σε μακροπρόθεσμους λογαριασμούς νομίσματος και καταθέσεων από το εξωτερικό.
Το πρόβλημα λοιπόν της Κύπρου είναι οι τράπεζες και ο παρασιτικός, υπερτροφικός χαρακτήρας τους, ο οποίος είναι αδύνατο να συντηρηθεί ειδικά σε συνθήκες πιστωτικής κρίσης με τις επισφάλειες των δανείων να καλπάζουν και την καταθετική βάση των τραπεζών να έχει γίνει καπνός. Με δεδομένο το γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν «φάει» τις καταθέσεις σε δάνεια και επιχειρήσεις χωρίς αντίκρισμα, αλλά και το γεγονός ότι η ύπαρξη ενός τόσο υψηλού επιπέδου υποχρεώσεων σε βραχυπρόθεσμους λογαριασμούς νομίσματος και καταθέσεων από το εξωτερικό, επέβαλλε το «κούρεμα» των καταθέσεων. Μόνο έτσι μπορούν να διασωθούν οι τραπεζίτες και το επιχειρηματικό κύκλωμα γύρω τους, καθώς και οι πολιτικοί που τους έκαναν πλάτες τόσα χρόνια. Μόνο έτσι δεν πρόκειται να λογοδοτήσει κανείς για την ασύδοτη τραπεζική επέκταση τόσων χρόνων και για τα δάνεια χωρίς αντίκρισμα που δόθηκαν σε ημέτερους.
Έχει μεγάλη σημασία να υπογραμμίσουμε το γεγονός αυτό. Διότι γίνεται μια τρομακτική προσπάθεια να αποπροσανατολιστεί ο λαός της Κύπρου με ανοησίες και να φορτωθεί η ευθύνη στην Ελλάδα γενικά – για μια ακόμη φορά μας πρόδωσαν οι Έλληνες, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι φρενοβλαβείς αγγλόφρονες σωβινιστές της Κύπρου – ή στον «κομμουνιστή» Χριστόφια, ο οποίος το μόνο που έκανε είναι ότι του ζήτησαν οι τραπεζίτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι μυστική έκθεση εσωτερικού ελέγχου της Λαϊκής Κύπρου για το 2012 αποδεικνύει την προδιαγεγραμμένη πορεία της προς την κατάρρευση. Η τύχη της Λαϊκής Τράπεζας της Κύπρου ήταν προδιαγεγραμμένη σύμφωνα με εσωτερικό έλεγχο που έγινε το 2012 και το τέλος της είναι αποτέλεσμα κακοδιαχείρισης και πιστωτικών συναλλαγών υψηλού ρίσκου. Αναλυτικά στοιχεία υπάρχουν σε σχετική έκθεση που δημοσίευσε η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung (29/4).
Η έκθεση, που ήταν διαβαθμισμένη, αφορά το 2012, όταν η Λαϊκή ήταν ήδη στο δρόμο της κατάρρευσης και περιλαμβάνει στοιχεία που προορίζονταν μόνο για τα στελέχη της τράπεζας και τον παραιτηθέντα στο μεταξύ υπουργό Οικονομικών Μιχάλη Σαρρή. Στο άρθρο γίνεται μακροσκελής αναφορά στον Ανδρέα Βγενόπουλο ως έναν εκ των μεγαλοεπενδυτών και αναφέρονται συγκεκριμένα στοιχεία για τα δάνεια που πήρε η MIG (Marfin Investment Group) για τις επενδύσεις του και τις απώλειες που υπέστη μέσω αυτών η τράπεζα. Επίσης για την εξαγορά των ελληνικών παραρτημάτων των κυπριακών τραπεζών από την τράπεζα Πειραιώς, της οποίας όλως παραδόξως μεγαλομέτοχος ευθύνεται για την απώλεια 107 εκατομ. ευρώ της μητρικής. «Οι απώλειες της Λαϊκής που προέκυψαν από όσα δάνεια πέρασαν από έλεγχο ανέρχονται στα 1, 3 δισ. ευρώ και αντιστοιχούν στο 1/3 των συνολικών απωλειών της Τράπεζας» αναφέρεται στην έκθεση. « (…) Για τον Γενικό Εισαγγελέα της Κύπρου Πέτρο Κληρίδη θα πρέπει να γίνει το παν για να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι» συνεχίζουν οι συγγραφείς της έκθεσης αναφερόμενοι, εκτός από τον Ανδρέα Βγενόπουλο και στον πρώην γιουγκοσλάβο πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, ο οποίος μετά το 1998, χρονιά που επιβλήθηκε διεθνές εμπάργκο στη χώρα του, μετέφερε στην Κύπρο με το τσουβάλι τελωνειακά έσοδα.
Βέβαια, όλα αυτά δεν εμπόδισαν ούτε τον κεντρικό τραπεζίτη να εγκρίνει την έκτακτη χρηματοδότηση της Λαϊκής Τράπεζας με 8 δις ευρώ μέσα στο 2012, ούτε την κυβέρνηση Χριστόφια από το να φορτώσει το κυπριακό κράτος με 1,8 δις ευρώ. Σύμφωνα µε την απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου της 17ης Μαΐου 2012, το Κυπριακό κράτος ανέλαβε ως ανάδοχος τα αδιάθετα δικαιώματα προτίμησης της έκδοσης κεφαλαίου της Λαϊκής Κυπριακής Τράπεζας, για ενίσχυση της κεφαλαιακής της βάσης. Τα αδιάθετα δικαιώματα προτίμησης καλύφθηκαν µε την παροχή
κυβερνητικών χρεογράφων μηδενικού επιτοκίου (“zero coupon bond”) διάρκειας ενός έτους, τα οποία στη λήξη τους ανανεώνονται. Η τιμή έκδοσης των δικαιωμάτων προτίμησης ορίστηκε στα €0,10. Συνολικά διατέθηκαν έτσι προς τη ∆ηµοκρατία μετοχές ύψους 1.796.059.000 ευρώ, η οποία εξέδωσε Κρατικό Ονομαστικό
Χρεόγραφο Αναπτύξεως προς την Τράπεζα ύψους 1.888.562.000 ευρώ. Η διαφορά των 92,5 εκ. ευρώ αντιπροσωπεύει απόδοση 5,15%, η οποία αντικατοπτρίζει το κόστος 12-µηνου δανεισµού στην εγχώρια αγορά κατά την περίοδο της έκδοσης. Το Χρεόγραφο λήγει στις 29 Ιουνίου 2013, µε δυνατότητα ανανέωσης.
Με άλλα λόγια και ενώ άπαντες ήξεραν το πανηγύρι με δάνεια χωρίς αντίκρισμα σε ημετέρους που συνέβαιναν στην Λαϊκή, ο κεντρικός τραπεζίτης της Κύπρου και η κυβέρνηση Χριστόφια την τροφοδότησαν με 9,9 δις ευρώ χρηματοδότηση. Αλήθεια, ποιος φορτώνεται αυτό το χρέος τώρα που αποφασίστηκε η διάλυση και το κλείσιμο της Λαϊκής; Μήπως η Τράπεζα της Κύπρου; Ή θα θεωρηθούν δανεικά κι αγύριστα; Μάλλον κάτι μας λέει ότι θα φορτωθούν κι αυτά στο γνωστό υποζύγιο τώρα που η Κύπρος παραδόθηκε αμαχητί στους δανειστές της για να μην ανακάμψει ποτέ της.
Τουρκική λίρα ή υποτιμημένο ευρώ;
Οι ζημιές καθώς τους επόμενους μήνες θα καταρρέει ο υπερτροφικός τραπεζικός τομέας της Κύπρου είναι σίγουρο ότι δεν επιτρέψουν ούτε στην Τράπεζα Κύπρου να επιβιώσει. Αν και είναι σίγουρο ότι θα ματώσει κυριολεκτικά ο κυπριακός λαός προκειμένου να βρεθούν οι αναγκαίες χρηματοδοτήσεις στήριξης των ήδη χρεοκοπημένων και άκρως παρασιτικών τραπεζών της Κύπρου. Μαζί τους θα συμπαρασύρουν και τις συνεργατικές τράπεζες με αποτέλεσμα να εξαφανιστεί και το τελευταίο στήριγμα της οικονομίας του νησιού.
Η ανεργία που ήδη άρχισε να καλπάζει, οι μειώσεις μισθών και απολαβών, οι απλήρωτοι λογαριασμοί στην Αρχή Ηλεκτρισμού που αγγίζουν επίσημα ήδη το 1 εκατ. ευρώ την ημέρα, οι κλειστές επιχειρήσεις και τα μαγαζιά που στους εμπορικούς δρόμους της Λευκωσίας αρχίζουν να δίνουν την εικόνα της εγκατάλειψης, τα μισοτελειωμένα μεγαθήρια που τα κουφάρια τους από μπετόν και σίδηρο θα μεταβληθούν σε σύμβολο της νέας κατάστασης, το γεγονός ότι σε επιχειρηματικούς ομίλους η εργοδοσία αμείβει ήδη τους εργαζόμενους με κουπόνια, οι τιμές που βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα, πολύ πιο υψηλά απ’ ότι στην Ελλάδα και συνεχίζουν να ανεβαίνουν λες και δεν έχει συμβεί τίποτε, προμηνούν μια ύφεση πολύ χειρότερη απ’ αυτήν που βιώνει η Ελλάδα και πολύ πιο αδιέξοδη. Ήδη το λαθρεμπόριο με τα κατεχόμενα έχει αρχίσει να ανθίζει. Θα πάρει εκτάσεις επιδημίας καθώς το εισόδημα δεν θα επαρκεί και οι τιμές δεν θα λένε να πέσουν. Δεν θα αργήσει επίσης και η προσφυγή από μικρομεσαίους και εργαζόμενους στα κατεχόμενα για να αντληθεί ρευστότητα, ή για να βρεθεί δουλειά.
Κι έτσι δεν πρέπει να εκπλαγεί κανείς αν μετά από λίγους μήνες εφαρμογής των μνημονίων στην κυπριακή οικονομία επεκτείνεται η κυκλοφορία της τουρκικής λίρας σαν ένα φτηνό και εύκαιρο υποκατάστατο του ακριβού ευρώ. Εκτός κι αν προλάβει η ευρωζώνη και επιβάλει στην Κύπρο ένα ειδικό ευρώ, ένα υποτιμήσιμο ευρώ. Άλλωστε με το υπάρχων καθεστώς τραπεζικών δεσμεύσεων και απαγόρευσης εξαγωγής χρήματος, οι συνθήκες είναι ιδανικές για την εισαγωγή ενός κατοχικού νομίσματος. Το ερώτημα δεν είναι αν θα είναι κατοχικό νόμισμα, αλλά ποιο κατοχικό νόμισμα, την τουρκική λίρα, ή ένα ευρώ ευκαιρίας υποτιμήσιμο από την ΕΚΤ;
Γι’ αυτό και τονίζουμε ότι το έγκλημα που έγινε στην Κύπρο είναι χειρότερο από το πραξικόπημα τον Ιούλιο του 1974, το οποίο προετοίμασε την εισβολή των Τούρκων στο νησί. Και είναι χειρότερο γιατί αυτή την φορά δεν πρόκειται να επιβιώσει η Κυπριακή Δημοκρατία ούτε καν με την τωρινή της μορφή. Το νησί έχει ήδη αρχίσει να μετατρέπεται σε ένα άθλιο προτεκτοράτο, χωρίς ουσιαστική κρατική υπόσταση, όπου η ίδια η ύπαρξή του θα εξαρτάται από τα βίτσια και τους συσχετισμούς δύναμης των μεγάλων, αλλά και των αγορών. Αν το καθεστώς της Ζυρίχης οδήγησε στην διχοτόμηση του νησιού με στρατιωτική εισβολή και κατοχή από την Τουρκία, το μνημόνιο και ο δανεισμός από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης οδηγεί σε μια νέα κατοχή με πολύ χειρότερα αποτελέσματα και χωρίς καμιά ελπίδα.
Δημοσιεύτηκε στο Χωνί, 5/5/2013
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Αποχωρεί από τη Μπαρτσελόνα ο Αμπιντάλ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
