2013-05-14 10:14:47
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ διεθνολόγου και πρώην ευρωβουλευτή
Η Κίνα είναι αναμφισβήτητα ο νέος σημαντικός παράγων των διεθνών σχέσεων. Η χώρα του Κομφούκιου, των αυτοκρατόρων, του Μάο και του Τενγκ Ξιάο Πινγκ, έχοντας βρει την ισορροπία μετά τα βιώματα της αποικιοκρατίας, τις εσωτερικές τριβές της μορφωτικής επανάστασης και τις ρήξεις που είχαν στόχο τη σταθεροποίηση της πολιτικής των ανοιχτών θυρών, εισέρχεται ξανά στο διεθνές σύστημα με σαφή προσανατολισμό και διπλωματική ευελιξία.
Ο Μάο Τσε Τουνγκ, όταν στις αρχές της επικράτησής του είχε ρωτηθεί για την εξωτερική του πολιτική, είχε απαντήσει: «Πρέπει πρώτα να καθαρίσεις την κουζίνα και μετά να καλέσεις ξένους». Στα χρόνια που πέρασαν, η Κίνα κατάφερε, όχι χωρίς κόστος, να... καθαρίσει την κουζίνα της, και μάλιστα να τη διατηρεί καθαρή.
Με κομβικό σημείο την εποχή του Τενγκ Ξιάο πινγκ και την πολιτική των ανοικτών θυρών, η Κίνα άρχισε να διακρίνεται για την εξωστρέφειά της και την πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική της
. Ξεκίνησε, με την ενοποίηση του σινικού χώρου αποκτώντας το Χονγκ Κονγκ και το Μακάο, εισάγοντας τότε την αρχή «ένα κράτος - δύο συστήματα». Μένει ακόμα η Ταϊβάν, αλλά δεν απέχει πολύ η στιγμή που θα βρεθεί και για το ζήτημα αυτό μια λύση.
Ασχολήθηκε και ασχολείται με τη διευθέτηση των διαφορών της για την οριοθέτηση χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων, ΑΟΖ, με χώρες όπως το Βιετνάμ, οι Φιλιππίνες και η Μαλαισία, ιδιαίτερα αφού πρόκειται για τις νότιες, θαλάσσιες περιοχές, πλούσιες σε κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αρχισε να υποδέχεται ξένες επενδύσεις σε γοργούς ρυθμούς και, ομαλοποιώντας τη δύσκολη εσωτερική κατάσταση όχι χωρίς κόστος, ξεκίνησε αφενός τη νέα παρουσία της στα διεθνή γεγονότα, αφετέρου τη διεισδυτική οικονομική της πολιτική. Υπό αυτή την έννοια η ταινία του Jan Yanne «Οι Κινέζοι στο Παρίσι» (1974), αν και υπερβολική, ήταν προφητική.
Εχοντας διδαχτεί πολλά από τον διακεκριμένο πρώην πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών Τσου εν Λάι, ο οποίος εθεωρείτο αυθεντία της διπλωματίας και των διαπραγματεύσεων, κατάφερε να είναι σχεδόν πανταχού παρούσα, σε αρκετές περιπτώσεις με το βλέμμα στο μέλλον (βλ. Αρκτική), συμβάλλοντας με τη δική της οπτική στην αντιμετώπιση σοβαρών διεθνών θεμάτων (βλ. διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν).
Δεν λείπουν βέβαια και οι ανταγωνισμοί με τις δύο παραδοσιακότερες μεγάλες δυνάμεις, ΗΠΑ και Ρωσία, ανταγωνισμοί στους οποίους διαφαίνονται και οι διαχρονικά διαφορετικές διαδρομές και το περιεχόμενο των σχέσεων με καθεμία από τις δύο οικονομίες, ενώ προστέθηκε και η Ευρωπαϊκή Ενωση στο πλάνο.
Ομως η Κίνα έδειξε ότι βλέπει μακριά. Χωρίς να αποστασιοποιείται από κανέναν συμμετέχει σε σχήματα όπως οι BRICS, διαβλέποντας τις μεγάλες αλλαγές και τους επαναπροσδιορισμούς στο Διεθνές Σύστημα. Αλλωστε η μελέτη των οιωνών είναι, όπως επισημαίνει και ο μεγάλος Ελληνας συγγραφέας Ν. Καζαντζάκης στο έργο του «Ταξιδεύοντας: Ιαπωνία-Κίνα», βασικό χαρακτηριστικό της κινεζικής ζωής και καθημερινότητας.
Οικονομία, επενδύσεις, ομόλογα, εμπορική δραστηριότητα και προϊόντα είναι οι λέξεις που ακούγονται συνήθως περισσότερο στην Ευρώπη σε σχέση με την Κίνα. Μερικές φορές υπεισέρχονται και θέματα σεβασμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως για παράδειγμα με τα γεγονότα στην πλατεία Τιεν Αν Μεν. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όμως, τα πράγματα είναι λίγο πιο διαφορετικά. Από την εποχή του Στίλγουελ, Αμερικανού στρατιωτικού ακολούθου στην Κίνα την περίοδο πριν από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο (την παρουσία του εκεί αναλύει η διακεκριμένη Αμερικανίδα ιστορικός Barbara Tuchman στο έργο της «Stilwell and The American Experience in China» για το οποίο τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ) οι σινοαμερικανικές σχέσεις, με άλλο κομβικό σημείο την προσέγγιση Κίσινγκερ επί προεδρίας Νίξον, διήλθαν πολλά στάδια. Ο λόγος, ότι το περιεχόμενό τους καλύπτει ένα ευρύτερο φάσμα θεμάτων πέρα από την οικονομία.
Ο αμυντικός τομέας και η κινεζική στρατιωτική και ναυτική δραστηριότητα που απασχολεί τις ΗΠΑ και τους αναλυτές των αμερικανικών Ινστιτούτων και δεξαμενών σκέψης, είναι ίσως το καλύτερο παράδειγμα. Πρόσφατα μάλιστα οι ΗΠΑ θεώρησαν την Κίνα υπεύθυνη για επιθέσεις στον διαδικτυακό χώρο του αμερικανικού υπουργείου Αμυνας ζητώντας τον άμεσο τερματισμό των επιθέσεων αυτών. Η Κίνα βέβαια αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση με τις διαδικτυακές αυτές επιθέσεις.
Ανεξάρτητα από το περιεχόμενο, ο αμερικανικός τρόπος προσέγγισης της Κίνας με δεδομένο μάλιστα και το διαρκές έντονο αμερικανικό ενδιαφέρον στην περιοχή, δείχνει να ανταποκρίνεται περισσότερο στα χαρακτηριστικά της σημερινής πολιτικής της Κίνας. Η ιστορία, ο πολιτισμός, η πολιτική διαδρομή και φυσικά τα οικονομικά δεδομένα επιβάλλουν μια σφαιρική και πολυδιάστατη προσέγγιση. Είναι λοιπόν σκόπιμο τέτοια προσέγγιση να ακολουθείται και από την Ε.Ε. και ειδικότερα από την Ελλάδα, η οποία προσβλέπει, σωστά, στην ανάπτυξη στενότερων σχέσεων με την Κίνα.
Πηγή
InfoGnomon
Η Κίνα είναι αναμφισβήτητα ο νέος σημαντικός παράγων των διεθνών σχέσεων. Η χώρα του Κομφούκιου, των αυτοκρατόρων, του Μάο και του Τενγκ Ξιάο Πινγκ, έχοντας βρει την ισορροπία μετά τα βιώματα της αποικιοκρατίας, τις εσωτερικές τριβές της μορφωτικής επανάστασης και τις ρήξεις που είχαν στόχο τη σταθεροποίηση της πολιτικής των ανοιχτών θυρών, εισέρχεται ξανά στο διεθνές σύστημα με σαφή προσανατολισμό και διπλωματική ευελιξία.
Ο Μάο Τσε Τουνγκ, όταν στις αρχές της επικράτησής του είχε ρωτηθεί για την εξωτερική του πολιτική, είχε απαντήσει: «Πρέπει πρώτα να καθαρίσεις την κουζίνα και μετά να καλέσεις ξένους». Στα χρόνια που πέρασαν, η Κίνα κατάφερε, όχι χωρίς κόστος, να... καθαρίσει την κουζίνα της, και μάλιστα να τη διατηρεί καθαρή.
Με κομβικό σημείο την εποχή του Τενγκ Ξιάο πινγκ και την πολιτική των ανοικτών θυρών, η Κίνα άρχισε να διακρίνεται για την εξωστρέφειά της και την πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική της
Ασχολήθηκε και ασχολείται με τη διευθέτηση των διαφορών της για την οριοθέτηση χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων, ΑΟΖ, με χώρες όπως το Βιετνάμ, οι Φιλιππίνες και η Μαλαισία, ιδιαίτερα αφού πρόκειται για τις νότιες, θαλάσσιες περιοχές, πλούσιες σε κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αρχισε να υποδέχεται ξένες επενδύσεις σε γοργούς ρυθμούς και, ομαλοποιώντας τη δύσκολη εσωτερική κατάσταση όχι χωρίς κόστος, ξεκίνησε αφενός τη νέα παρουσία της στα διεθνή γεγονότα, αφετέρου τη διεισδυτική οικονομική της πολιτική. Υπό αυτή την έννοια η ταινία του Jan Yanne «Οι Κινέζοι στο Παρίσι» (1974), αν και υπερβολική, ήταν προφητική.
Εχοντας διδαχτεί πολλά από τον διακεκριμένο πρώην πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών Τσου εν Λάι, ο οποίος εθεωρείτο αυθεντία της διπλωματίας και των διαπραγματεύσεων, κατάφερε να είναι σχεδόν πανταχού παρούσα, σε αρκετές περιπτώσεις με το βλέμμα στο μέλλον (βλ. Αρκτική), συμβάλλοντας με τη δική της οπτική στην αντιμετώπιση σοβαρών διεθνών θεμάτων (βλ. διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν).
Δεν λείπουν βέβαια και οι ανταγωνισμοί με τις δύο παραδοσιακότερες μεγάλες δυνάμεις, ΗΠΑ και Ρωσία, ανταγωνισμοί στους οποίους διαφαίνονται και οι διαχρονικά διαφορετικές διαδρομές και το περιεχόμενο των σχέσεων με καθεμία από τις δύο οικονομίες, ενώ προστέθηκε και η Ευρωπαϊκή Ενωση στο πλάνο.
Ομως η Κίνα έδειξε ότι βλέπει μακριά. Χωρίς να αποστασιοποιείται από κανέναν συμμετέχει σε σχήματα όπως οι BRICS, διαβλέποντας τις μεγάλες αλλαγές και τους επαναπροσδιορισμούς στο Διεθνές Σύστημα. Αλλωστε η μελέτη των οιωνών είναι, όπως επισημαίνει και ο μεγάλος Ελληνας συγγραφέας Ν. Καζαντζάκης στο έργο του «Ταξιδεύοντας: Ιαπωνία-Κίνα», βασικό χαρακτηριστικό της κινεζικής ζωής και καθημερινότητας.
Οικονομία, επενδύσεις, ομόλογα, εμπορική δραστηριότητα και προϊόντα είναι οι λέξεις που ακούγονται συνήθως περισσότερο στην Ευρώπη σε σχέση με την Κίνα. Μερικές φορές υπεισέρχονται και θέματα σεβασμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως για παράδειγμα με τα γεγονότα στην πλατεία Τιεν Αν Μεν. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όμως, τα πράγματα είναι λίγο πιο διαφορετικά. Από την εποχή του Στίλγουελ, Αμερικανού στρατιωτικού ακολούθου στην Κίνα την περίοδο πριν από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο (την παρουσία του εκεί αναλύει η διακεκριμένη Αμερικανίδα ιστορικός Barbara Tuchman στο έργο της «Stilwell and The American Experience in China» για το οποίο τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ) οι σινοαμερικανικές σχέσεις, με άλλο κομβικό σημείο την προσέγγιση Κίσινγκερ επί προεδρίας Νίξον, διήλθαν πολλά στάδια. Ο λόγος, ότι το περιεχόμενό τους καλύπτει ένα ευρύτερο φάσμα θεμάτων πέρα από την οικονομία.
Ο αμυντικός τομέας και η κινεζική στρατιωτική και ναυτική δραστηριότητα που απασχολεί τις ΗΠΑ και τους αναλυτές των αμερικανικών Ινστιτούτων και δεξαμενών σκέψης, είναι ίσως το καλύτερο παράδειγμα. Πρόσφατα μάλιστα οι ΗΠΑ θεώρησαν την Κίνα υπεύθυνη για επιθέσεις στον διαδικτυακό χώρο του αμερικανικού υπουργείου Αμυνας ζητώντας τον άμεσο τερματισμό των επιθέσεων αυτών. Η Κίνα βέβαια αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση με τις διαδικτυακές αυτές επιθέσεις.
Ανεξάρτητα από το περιεχόμενο, ο αμερικανικός τρόπος προσέγγισης της Κίνας με δεδομένο μάλιστα και το διαρκές έντονο αμερικανικό ενδιαφέρον στην περιοχή, δείχνει να ανταποκρίνεται περισσότερο στα χαρακτηριστικά της σημερινής πολιτικής της Κίνας. Η ιστορία, ο πολιτισμός, η πολιτική διαδρομή και φυσικά τα οικονομικά δεδομένα επιβάλλουν μια σφαιρική και πολυδιάστατη προσέγγιση. Είναι λοιπόν σκόπιμο τέτοια προσέγγιση να ακολουθείται και από την Ε.Ε. και ειδικότερα από την Ελλάδα, η οποία προσβλέπει, σωστά, στην ανάπτυξη στενότερων σχέσεων με την Κίνα.
Πηγή
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΛΟ : ΘΑ ΗΤΑΝ ΧΑΡΑ ΜΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΩ! ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΖΩ!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
