2013-06-08 22:34:37
Φωτογραφία για Πόσο κοστολογείται η εργασία;
Του Ιωάννη Τσιώλη

Λγος(ΕΜ), πρόεδρος ΔΣ της Ε.Σ.ΠΕ.ΠΕΛ.

 

(Το άρθρο που ακολουθεί είναι προσωπικό. Αποτελεί μια έγγραφη αναζήτηση και δεν έχει σκοπό να θίξει ή να προτείνει τρόπους δράσης ή ενέργειες.)

Στην Ελλάδα της κρίσης, πόσο μπορεί να κοστολογηθεί η εργασία;

Είναι μια γενικότερη απορία και αφορά κάθε εργαζόμενο, είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα. Η ιδιαίτερη επαγγελματική ιδιότητα του γράφοντα, ελάχιστη σημασία έχει. Σε μία κοινωνία που κλονίζεται από μια οικονομική δυσπραγία, σε μία κοινωνία όπου ο ένας στους τέσσερις ανθρώπους παραγωγικής ηλικίας αδυνατεί να βρει έμμισθη εργασία. Σε αυτήν την κοινωνία, ο κάθε εργαζόμενος, όποιος μπορεί να είναι εργαζόμενος, αποζητά την δίκαιη ανταμοιβή του για την όποια υπηρεσία προσφέρει.

Βέβαια όλοι δεν προσφέρουν την ίδια μορφή εργασίας. Σε κάποιες περιπτώσεις το αποτέλεσμα της εργασίας είναι άμεσα μετρήσιμο
. Ένας εργάτης βιοτεχνίας, μπορεί υπερήφανα να δείξει στον εργοδότη του ότι εντός του (όποιου) ωραρίου, παρήγαγε συγκεκριμένο αριθμό τεμαχίων. Ένας οδηγός φορτηγού, μπορεί να επιδείξει τα χιλιόμετρα τα οποία κάλυψε ή το βάρος των υλικών τα οποία μετέφερε. Συχνά η απόδοση αυτή, όταν υπερβαίνει ένα όριο, το οποίο τίθεται από τον εργοδότη, αμείβεται με κάποιον τρόπο. Συχνά αυτή η ανταμοιβή είναι οικονομικής φύσεως.

Στις περιπτώσεις που το αποτέλεσμα της προσφερόμενης εργασίας δεν μπορεί να μετρηθεί με άλλον τρόπο, συνήθως ο εργοδότης ορίζει την προσμέτρηση της εργασίας σε ώρες απασχόλησης. Κατά τον τρόπο αυτό υφίσταται μια "συμφωνία" ως προς τις ώρες απασχόλησης που οφείλει να αποδώσει ο εργαζόμενος. Αυτή κατά νόμο θεωρείται ως "σύμβαση εργασίας". Είθισται δε, αν ο εργαζόμενος, υπερβεί το μέγιστο των ωρών εργασίας που προβλέπει η σύμβασή του, να αποζημιώνεται.

Σε κάθε περίπτωση, τον πρώτο λόγο στον καθορισμό των ωρών εργασίας, καθώς και της αμοιβής, τον ορίζει ο εργοδότης. Τι γίνεται όταν εργοδότης είναι το Ελληνικό Κράτος;

Σε αυτήν την περίπτωση έχει ψηφιστεί το Ενιαίο Μισθολόγιο των Δημοσίων Υπαλλήλων. Αυτό καθορίζει το πόσο κοστολογείται η απόδοση των εργαζόμενων, σύμφωνα με τα κριτήρια της μόρφωσης, των χρόνων εργασίας και της ευθύνης την οποία έχουν επωμιστεί. Φυσικά, εκεί ορίζεται και η αποζημίωση, κατά περίπτωση, των εργαζομένων, οι οποίοι κατά απαίτηση του φορέα στον οποίον εργάζονται, υπερβαίνουν το ορισμένο ωράριο.

Πόσο "ενιαίο" είναι όμως αυτό το ενιαίο μισθολόγιο. Προφανώς όχι και τόσο. Η αλήθεια είναι ότι έχει πολλές εξαιρέσεις. Υπάρχουν, κατά νόμο πάντα, αρκετά "ειδικά" μισθολόγια. Αρκετά από αυτά, προβλέπουν αποζημίωση υπερωριακής απασχόλησης. Φυσικά όχι όλα!

Υπάρχει το "ειδικό" μισθολόγιο των εργαζόμενων στις Ένοπλες Δυνάμεις. 

Κατά γενική παραδοχή, έχει επικρατήσει να ονομάζονται όσοι εργάζονται στις Ένοπλες Δυνάμεις, με σχέση αμειβόμενης εργασίας, υπό το κράτος όρκου υπεράσπισης της Χώρας,  "Επαγγελματίες Στρατιωτικοί" ή απλά "Στρατιωτικοί". Αλήθεια, πόσο εύκολα ξεχνάει η κοινωνία και οι νομοθέτες της ότι, ακόμα κι αυτοί δεν παύουν να είναι εργαζόμενοι;

Έχουν οι Στρατιωτικοί όριο ωρών εργασίας; 

 Εώς πρόσφατα το θέμα αυτό ήταν ένα "θολό" τοπίο. Ο κάθε ένας, στην κλίμακα της ιεραρχίας, στηριζόμενος σε Πάγιες Διαταγές των οικείων Γενικών Επιτελείων, που αφορούσαν το "Πρόγραμμα Ωρών και Υπηρεσίας" και τους Κανονισμούς που αφορούν την Ασφάλεια Προσωπικού, Υλικού και Εγκαταστάσεων, όριζε κατά την κρίση του, πότε πρέπει να βρίσκεται ένας υφιστάμενος του σε θέση προσφοράς εργασίας και πότε ήταν ελεύθερος να ασχοληθεί με θέματα πέραν της εργασίας του.

Πρόσφατα δε, καθορίστηκε ότι οι Στρατιωτικοί, οφείλουν να εργάζονται 40 ώρες εβδομαδιαίως. Για να μπορεί να επιτευχθεί η τήρηση αυτού του ορίου, θεσπίστηκε μια σειρά από διοικητικά μέτρα, όπως η 24ωρη απαλλαγή για κάθε 24ωρη υπηρεσία. Στα πλαίσια της Μέριμνας για το Προσωπικό, ελαχιστοποιήθηκε ο αριθμός των ατόμων που μεταβαίνουν σε αντιπροσωπείες εθιμοτυπικού χαρακτήρα 

Αυτά τα μέτρα έδειξαν το ενδιαφέρον για την τήρηση του Νόμου αφενός και για την βελτίωση της προσωπικής ζωής των Στρατιωτικών αφετέρου, με την διάθεση περισσότερου προσωπικού χρόνου. Εδώ, σταμάτησε και η προσπάθεια να τηρηθεί μια κάποια αναλογία μεταξύ του "ενιαίου" μισθολογίου και του "ειδικού" μισθολογίου των Στρατιωτικών.

Η πραγματικότητα είναι ότι, πρακτικά, το ωράριο των Στρατιωτικών, σπάνια περιορίζεται στις 40 ώρες εβδομαδιαίως. Κατά κανόνα οι υπηρεσίες ασφαλείας είναι 24ωρες. Για κάθε 24ωρη υπηρεσία, ο Στρατιωτικός (εργαζόμενος με εργοδότη το Κράτος), λαμβάνει μία εργάσιμη ημέρα απαλλαγή. Φυσικά οι εργάσιμες ώρες, εντός της ημέρας αυτής, θα είναι από 7,5 έως 10 (εάν είναι Τρίτη). Αν υποθέσουμε ότι εντός της εβδομάδος εκτέλεσε μία μόνο 24ωρη υπηρεσία, εφόσον αυτή ήταν σε ημέρα αργίας, εργάστηκε περίπου 56 ώρες, ενώ εφόσον εκτελέστηκε σε καθημερινή εργάστηκε περίπου 48 ώρες.

Ακόμα κι αυτός ο κανόνας έχει εξαιρέσεις, καθώς για τον έλεγχο των μέτρων ασφαλείας, ο κάθε στρατοπεδάρχης ή Ανώτερος Διοικητής Φρουράς ή Διοικητής Σχηματισμού, έχει δικαίωμα να διατάξει κάθε στέλεχος της εμπιστοσύνης του, να εκτελέσει ελέγχους, πέραν του ωραρίου (πέραν του Προγράμματος Ωρών και Υπηρεσίας, λέμε μεταξύ μας). Φυσικά αυτές οι υπηρεσίες είναι μικρότερες του 24ώρου και φυσικά δεν δικαιολογεί την απαλλαγή σε εργάσιμη ημέρα. Εννοείται, ότι δεν υπάρχει περιορισμός για την συχνότητα κατά την οποία κάποιος μπορεί να λάβει εντολή να εκτελέσει τέτοιους ελέγχους, εφόσον με θέματα ασφαλείας, δεν γίνεται να "παίζουμε".

Επιπλέον, πολλοί Στρατιωτικοί, ορίζονται με διαταγή (άλλοτε γραπτή, συνήθως δε προφορική) να είναι  παρόντες σε αντιπροσωπείες, υποδοχή προσωπικού, εργασίες συντήρησης ή όποια άλλη υποχρέωση, τα οποία λαμβάνουν χώρα σε ώρα που δεν μπορεί να περιοριστεί εντός του εβδομαδιαίου ορίου των 40 ωρών. Παράδειγμα αποτελεί η συμμετοχή στρατιωτικών σε Τμήματα Αποδόσεως Τιμών, στους κατά τόπους εορτασμούς, όπως επέδειξε με έγγραφό της η Ένωση Στρατιωτικών Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

Προφανώς, η απουσία εργαζομένων, για οποιοδήποτε λόγο, μειώνει την απόδοση σε οποιαδήποτε εργασία. Στις Ένοπλες Δυνάμεις, δεν μπορεί να συμβαίνει κάτι διαφορετικό. Η απουσία ατόμων, λόγω απαλλαγής από υπηρεσία ή όποια άλλη απασχόληση, ουσιαστικά είναι απουσία σε εργάσιμη ώρα. Εφόσον από το αποτέλεσμα εργασίας αυτού του ατόμου εξαρτάται η απόδοση άλλων ατόμων (λόγω καθηκόντων ή ειδικότητας ή εργατικών χεριών κτλ), η εργασιακή απόδοση ενός υποσυνόλου ελαττώνεται.

Συνεπώς το να δοθούν περισσότερες απαλλαγές, ώστε να περιορίσουμε τον χρόνο εργασίας στις 40 ώρες εβδομαδιαίως, εάν και "λογιστικά" θα έφερνε ισορροπία, ουσιαστικά θα προκαλούσε ουσιαστικά προβλήματα λειτουργικότητας.

Εδώ τίθεται το κύριο ερώτημα του άρθρου : Μήπως πρέπει να αναλογιστούμε, το ενδεχόμενο, να εκτιμάται σε χρήμα κάθε υπερωριακή απασχόληση των Στρατιωτικών και φυσικά να αποζημιώνονται γι' αυτήν;

Προφανώς, κάθε Μονάδα και υπηρεσία, πρέπει και ξέρει, τόσο ποιες είναι οι ανάγκες της σε εργασιακό δυναμικό όσο και σε ανάγκες ασφαλείας. Προφανώς, χρειάζεται μια μακρόχρονη επιτελική εργασία, ώστε να εξυπηρετηθούν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο :

- Οι ανάγκες κάθε Μονάδας σε άτομα κατά ειδικότητα και καθήκοντα.

- Οι ανάγκες ασφαλείας.

- Οι ανάγκες ετοιμότητας για εκτέλεση της κύριας αποστολής.

- Οι ανάγκη να αποζημιώνεται κάθε Στρατιωτικός για τον χρόνο που διατάσσεται να εργαστεί, επιπλέον του καθορισμένου ορίου των 40 ωρών εβδομαδιαίως, καθ' οιονδήποτε τρόπο και σε οιονδήποτε χώρο.

- Η εξισορρόπηση κόστους - απόδοσης, ώστε να μην επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός πλέον των δυνατοτήτων του, ενώ ταυτόχρονα να είναι εφικτό οι Μονάδες και υπηρεσίες να εκτελέσουν την αποστολή τους.

Και φυσικά, νιώθω ήδη την αντίδραση πολλών. Άλλοι να λένε "ζητάς να πληρώνεσαι με την ώρα;", άλλοι να ρωτάνε "στον πόλεμο θα σταματάς μετά το 40ωρο;" και φυσικά κάποιοι θα βρεθούν να σκεφτούν "αν δεν σου αρέσει, γιατί δεν κάνεις άλλη δουλειά;".

Ας απαντήσω προκαταβολικά, έστω και σε αυτές τις ερωτήσεις και θα χαρώ να απαντήσω και σε περισσότερες, αν τεθούν από αναγνώστες.

Το να πληρώνεται κάποιος σύμφωνα με την απόδοσή του, είναι αίτημα κάθε εργαζόμενου, σε όποιον τομέα κι αν εργάζεται. Η ώρα εργασίας είναι ένας τρόπος μέτρησης της απόδοσης. Στην περίπτωση των Στρατιωτικών, το αποτέλεσμα της εργασίας είναι η συμβολή στην προετοιμασία της Εθνικής Άμυνας. Το αν συμβάλει, επισκευάζοντας οχήματα, οδηγώντας, καθαρίζοντας όπλα ή γράφοντας χαρτιά, δεν έχει να κάνει. Μέχρι λοιπόν να βρεθεί κάποια άλλη μονάδα μέτρησης της συμβολής στην προετοιμασία της Εθνικής Άμυνας, ένας τρόπος να έχουμε μια ένδειξη είναι η ώρα. Αν κάποιος από τους αναγνώστες, θεωρεί ότι ο όποιος άνθρωπος, οφείλει σε καιρό ειρήνης, σε ένα Κράτος δικαίου, να εργάζεται 24 ώρες το 24ωρο χωρίς να λαμβάνει κάτι ως αναγνώριση, τον καλώ να το δοκιμάσει για μερικά έτη.

Η κατάσταση του πολέμου, δεν έχει να κάνει με την καθημερινότητα. Σε κατάσταση πολέμου, δεν υφίστανται ώρες, μέρες, χρόνια. Ο σκοπός είναι να ηττηθεί ο εχθρός. Εκεί δεν μιλάμε για εργαζόμενους, αλλά για μαχητές. Μην συγχέουμε ανόμοιες καταστάσεις, μόνο και μόνο για την πρόκληση εντυπώσεων.

Όσο για την δουλειά που διάλεξα, είμαι περήφανος. Δεν σκέφτομαι να την παρατήσω. Αν το σκεφτόμουν θα το είχα κάνει εδώ και καιρό. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορώ να έχω ιδέες ή απορίες για την βελτίωση μίας κατάστασης.

Πόσο μπορεί όμως να κοστολογηθεί, μία ώρα ενασχόλησης ενός εργαζόμενου;

Κοινή παραδοχή είναι ότι πρέπει να λαμβάνει κάποια ανταμοιβή που να ανταποκρίνεται στο προσφερόμενο έργο ή υπηρεσία. Φυσικά, όταν η προσφερόμενη υπηρεσία, δεν προσμετράται σε άλλη μονάδα μέτρησης, τον να αποτιμηθεί σε χρηματικές μονάδες, είναι ιδιαίτερα δύσκολο.

Εάν και εφόσον, θεωρήσουμε ως απαράβατη την Αρχή ότι "κάθε άνθρωπος δικαιούται ίση αμοιβή για εργασία ίσης αξίας", θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι δεν είναι δυνατόν η ώρα εργασίας ενός Στρατιωτικού να εκτιμάται ως λιγότερο αποδοτική αυτής οιουδήποτε άλλου έχει τον ίδιο εργοδότη (δλδ το Ελληνικό Κράτος). Κατά την έννοια αυτή, δεν μπορεί ο εργαζόμενος σε υπηρεσία ασφαλείας του Υπουργείου Πολιτισμού, να αποζημιώνεται ακριβότερα από τον εργαζόμενο σε υπηρεσία ασφαλείας του Υπουργείου Άμυνας (ή Προστασίας του Πολίτη). Ούτε φυσικά είναι λογικό (ή ηθικό ή νόμιμο) κάποιος να λαμβάνει Έξοδα Παράστασης, ώστε να συμμετέχει σε εορτασμούς και τελετές ενώ άλλος όχι.

Εώς τώρα, δεν υπάρχει πρόβλεψη αποζημίωσης των Στρατιωτικών που εμπλέκονται σε τέτοια καθήκοντα. Φυσικά αναφέρομαι πάντα για τις περιπτώσεις εκείνες που, η εμπλοκή σε τέτοια καθήκοντα, προκαλεί την αποδεδειγμένη υπέρβαση του θεμιτού ωραρίου εργασίας. Ειδάλλως η ενασχόληση με τα καθήκοντα αυτά, αποτελεί απλά μέρος της εργασίας, ως αυτή αποζημιώνεται.

Το πως αυτό θα μπορούσε να εφαρμοστεί, δεν είναι κάτι που μπορεί να εξαντληθεί σε μία έγγραφη αναζήτηση. Προφανώς δεν μπορεί να δοθεί μία λύση της μορφής "σταθερή μηνιαία αποζημίωση". Κάτι τέτοιο δεν θα ανταποκρινόταν στην ουσία της αναζητήσεως, καθώς δεν σημειώνεται σταθερά υπέρβαση ωραρίου, ούτε οι ανάγκες είναι ανάλογες του Βαθμού ή της Ειδικότητας ενός εκάστου. Οι ανάγκες μεταβάλλονται και εξειδικεύονται κατά Μονάδα, Υπηρεσία ή Διοίκηση. Μία απλή ιδέα, θα ήταν να δίδεται ένα χρηματικό κεφάλαιο, ανά Ανώτερο Διοικητή Φρουράς (ΑΔΦ) (ή Διοικητή Σχηματισμού ή Διευθυντή Υπηρεσίας), για την αποζημίωση προσωπικού που υπερβαίνει το ισχύον ωράριο κατόπιν διαταγής. Έκαστος ΑΔΦ (ή άλλος Ανώτατος Αξκος), θα είναι υπεύθυνος να ελέγχει ώστε να μην γίνεται υπέρβαση του διατιθέμενου ποσού, απαγορεύοντας κατά περίπτωση την διάθεση προσωπικού για περιπτώσεις όπου αυτό δεν είναι απολύτως απαραίτητο.

Προφανώς, είναι δύσκολο, σε μια περίοδο που η ανεργία, κρέμεται ως "Δαμόκλειος Σπάθη" πάνω από τα κεφάλια μας, να κάνουμε αναζητήσεις για την βελτίωση των συνθηκών απασχόλησης κάποιων εργαζόμενων. Πλην όμως, ποτέ δεν είναι άκαιρο να συζητούμε για την άρση τυχών αδικιών, καθώς και για την πρόληψη υπερβάσεων διοικητικής ευθύνης που μπορεί να σημειωθούν στο μέλλον.  Φυσικά δεν έχει γίνει καταγγελία τέτοιας υπέρβασης διοικητικής ευθύνης, έως τούδε, αλλά κατά την γνωστή ρήση είναι καλύτερο να προλαμβάνεις παρά να καταστέλλεις.

Ελπίζοντας να μην έχω κουράσει τους αναγνώστες μου, θα θέσω εδώ ένα τέλος στην μακροσκελή αυτή έγγραφη αναζήτηση, ευχόμενος να βρει ευήκοα ώτα και προσηνείς οφθαλμούς.

Μετά τιμής

http://espepel.blogspot.gr/2013/06/blog-post_8.html 
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ