2013-06-17 08:40:15
Αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει για το πολιτικό σύστημα με σημείο μηδέν σήμερα το απόγευμα στις 19.30, οπότε έχει προγραμματιστεί η νέα συνάντηση των πολιτικών αρχηγών. Ο Πρωθυπουργός υποδέχεται τον Βαγγέλη Βενιζέλο και τον Φώτη Κουβέλη στο Μέγαρο Μαξίμου έπειτα από ένα Σαββατοκύριακο με έντονη παρασκηνιακή δραστηριότητα, από το οποίο όμως δεν έχει προκύψει καμία ένδειξη ότι πάμε για εκτόνωση. Η ΕΡΤ παραμένει κλειστή. Κλειστά δεν είναι τα κανάλια επαφής μεταξύ των εταίρων της κυβέρνησης - ιδίως μεταξύ της ΝΔ και της ΔΗΜΑΡ. Ωστόσο, κλειστός παραμένει προς το παρόν ο πολιτικός ορίζοντας.
Εν αρχή ην το κυβερνητικό στρατόπεδο. Το Σάββατο ήταν ημέρα ενεργοποίησης για το Μέγαρο Μαξίμου. Οι υπουργοί της κυβέρνησης δέχθηκαν κλήσεις στο τριψήφιο τηλέφωνο - ορισμένοι ακόμη και προσωπικά από τον Αντώνη Σαμαρά. Τους ζητήθηκε να τοποθετηθούν δημόσια σε σχέση με όσα συνέβαιναν. Ο στόχος ήταν να γεμίσει ο πολιτικός χώρος που, μέχρι εκείνη τη στιγμή, καταλάμβανε προσωπικά ο Πρωθυπουργός
. Ο Αντώνης Σαμαράς έδωσε το πολιτικό στίγμα στην ομιλία του ενώπιον της ΟΝΝΕΔ. Εκρίθη όμως αναγκαίο να ακουστούν και τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου - αρχής γενομένης από τον Δημήτρη Αβραμόπουλο. Αυτός μετείχε και σε σύσκεψη στενών συνεργατών του Πρωθυπουργού στο Μέγαρο Μαξίμου - όπως και ο Πρόεδρος της Βουλής Βαγγέλης Μεϊμαράκης. Η ενδοκυβερνητική αυτή πολιτική ανασύνταξη δεν είναι εντελώς άσχετη με τις δηλώσεις «κύκλων» του Προεδρικού Μεγάρου υπέρ του να ανοίξει ξανά η ΕΡΤ.
Ψίθυροι
Οσο και να φαίνεται απίθανο, η πολιτική αγορά - σε επίπεδο φημών είναι η αλήθεια - τις συνέδεσε με επικοινωνίες της Προεδρίας με πρόσωπα όπως ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ή ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος ή ένας κορυφαίος εν ενεργεία υπουργός της κυβέρνησης. Στο Μαξίμου έφθασαν επίσης πληροφορίες για επαφές του Φώτη Κουβέλη με την Προεδρία της Δημοκρατίας, αλλά και για υποτιθέμενες συστάσεις από τον Κάρολο Παπούλια «να αρνηθεί οποιαδήποτε πρόταση του κάνει ο Σαμαράς». Δεν υπάρχουν ενδείξεις για επαφές ανάμεσα στην Προεδρία και στο Μαξίμου, παρά το γεγονός ότι ο διπλωμάτης Κωνσταντίνος Μπίτσιος - είναι διευθυντής του γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας - είναι πρόσωπο που έχει άνετο δίαυλο επαφής με τον Αντώνη Σαμαρά και τους ανθρώπους του. Ολα αυτά αποτελούν ενδείξεις μιας πολιτικά ηλεκτρισμένης ατμόσφαιρας που, αν δεν καθαρίσει ο ουρανός σήμερα το απόγευμα, υπάρχει ο σοβαρός κίνδυνος να φέρει βροχή.
Ενδιαφέρον είναι ότι, όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν, στις ξένες πρωτεύουσες δεν εκτιμήθηκε σωστά στην αρχή η πολιτική κατάσταση στην Αθήνα. Πέρασε η εβδομάδα και μόνο το Σαββατοκύριακο άρχισαν να πέφτουν τηλεφωνήματα από το εξωτερικό με ερωτήματα και απορίες για το τι έχει συμβεί. Ενδεικτικότερο της ανησυχίας που προκαλεί η αναταραχή στην Αθήνα ήταν το χθεσινό τηλεφώνημα της Καγκελαρίου στον Πρωθυπουργό - που ακολουθήθηκε από κοινό ανακοινωθέν στήριξης των «μεταρρυθμιστικών προσπαθειών» της ελληνικής κυβέρνησης (λεπτομέρειες στη σελίδα 8).
Καθότι η Ελλάδα ενδιαφέρει πρωτίστως τα οικονομικά υπουργεία, αποδέκτης πολλών τηλεφωνημάτων - κυρίως από το Βερολίνο και το Παρίσι - ήταν το Σάββατο το απόγευμα ο Γιάννης Στουρνάρας. Ο υπουργός Οικονομικών σχεδόν ξενύχτησε στην οδό Νίκης, όπου είχε το απόγευμα και μακρά συνάντηση με την τρόικα.
Είναι γεγονός ότι οι κ.κ. Τόμσεν και Σία λειτούργησαν ως αγγελιοφόροι κακών ειδήσεων αφού ενημέρωσαν τόσο τον Μάριο Ντράγκι στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσο και την Κριστίν Λαγκάρντ στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ότι τα πράγματα στην Αθήνα δεν πάνε καθόλου καλά.
Πολλές τηλεφωνικές συνδιαλέξεις είχαμε πάντως και από άλλα γραφεία στο Μέγαρο Μαξίμου. Μόνο που αυτές δεν ήταν διεθνείς αλλά εσωτερικές κλήσεις αφού ο υπουργός Επικρατείας Δημήτρης Σταμάτης είχε επικοινωνία και με το ΠΑΣΟΚ και με τη ΔΗΜΑΡ, ενώ φαίνεται ότι το Σάββατο υπήρξε και επίσκεψη στελέχους της Αγίου Κωνσταντίνου στο γραφείο του Σταμάτη. Ωστόσο, όλη αυτή η κινητικότητα δεν έδωσε ένα προκαταρκτικό πλαίσιο συμφωνίας ή, εν πάση περιπτώσει, εξόδου από το αδιέξοδο. Είναι κάτι το πρωτοφανές για τα πολιτικά ήθη όπου τα ραντεβού κορυφής στα τυφλά δεν συνηθίζονται. Στο Μέγαρο Μαξίμου εκτιμάται σωστά ότι το κλείσιμο της ΕΡΤ έχει λειτουργήσει ως πολιτική παγίδα για την κυβέρνηση. Από την άλλη πλευρά όμως, υπάρχει και η συνειδητοποίηση ότι πρόκειται για μια διαπραγμάτευση «win-lose» - ελληνιστί, «κερδίζω-χάνεις» -, όπου «ούτε εμείς ούτε αυτοί μπορούμε να υποχωρήσουμε χωρίς σημαντικό πολιτικό κόστος».
Πυρετός στα τηλέφωνα
Στο επιτελείο Σαμαρά υπήρξε απογοήτευση - ενώ εκφράστηκαν τηλεφωνικώς και παράπονα - γιατί δεν σημειώθηκε καμία θετική ανταπόκριση από το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ στην κίνηση διευθέτησης που έκανε ο Αντώνης Σαμαράς στο Συνέδριο της ΟΝΝΕΔ. Παράλληλα, δεν υπήρχαν και πληροφορίες ότι υφίσταται διάθεση για πολιτική συνεννόηση από τους δύο εταίρους του Πρωθυπουργού στην κυβέρνηση. Για την ακρίβεια: μόνο όσα είπε ο Φώτης Κουβέλης στο Associated Press - κυρίως δε η δήλωση ότι «εμείς δεν θέλουμε εκλογές» - έδωσαν μια αίσθηση ότι υπάρχει κάποιο όριο στην αδιαλλαξία ιδίως της ΔΗΜΑΡ που θεωρείται ότι «τραβάει» και την Ιπποκράτους σε μια πολύ σκληρή γραμμή.
Παρ' όλα αυτά, με τον Βαγγέλη Βενιζέλο να επιστρέφει κάνοντας σκληρές δηλώσεις από το Παρίσι όπου είχε πάει για να συμμετάσχει σε σύνοδο των Σοσιαλιστών του Νότου και την επιτροπή κρίσεων της Ιπποκράτους να συνέρχεται για να συσκεφθεί, το κλίμα στο ΠΑΣΟΚ εξακολουθούσε χθες να είναι περίπου πολεμικό. Στο Μέγαρο Μαξίμου έφθασε ο απόηχος μιας πολιτικής ατμόσφαιρας την οποία στέλεχος του ΠΑΣΟΚ τη συνοψίζει ως «Μέρες Νοεμβρίου του 2011». Με άλλα λόγια, οι βενιζελικοί - αυτοί έχουν, άλλωστε, μείνει στην Ιπποκράτους! - έφθαναν να προσδοκούν την επανάληψη του γνωστού εγχειρήματος που εξέβαλε τον Γιώργο Παπανδρέου από την Πρωθυπουργία χωρίς όμως να οδηγήσει σε εκλογές. Η συλλογιστική ήταν ότι «η ΕΡΤ μπορεί να αποδειχθεί ό,τι και το δημοψήφισμα το 2011» - δηλαδή ένα γεγονός καταλυτικό.
Ωστόσο, ψυχραιμότερα μυαλά εξέφραζαν σοβαρές αμφιβολίες για αυτήν την προσέγγιση - και μάλιστα για τρεις λόγους:
Πρώτος λόγος: η ΝΔ εμφανίζεται μπετοναρισμένη πίσω από τον Σαμαρά.
Δεύτερος λόγος: δεν διαφαίνεται το πρόσωπο που θα μπορούσε να πάρει τη θέση του νυν Πρωθυπουργού.
Τρίτος λόγος: το δημοψήφισμα έβαλε απέναντι στον Παπανδρέου όλους τους διεθνείς εταίρους της χώρας, κάτι που εκφράστηκε στην τοξική συνεδρίαση του G-20 στις Κάννες. Αντιθέτως, αν εξαιρέσει κανείς δημοσιεύματα στον γαλλικό κυρίως Τύπο - όπου το κρατικό μοντέλο ραδιοτηλεόρασης προσιδιάζει στο ελληνικό - το κλείσιμο της ΕΡΤ δεν έχει δημιουργήσει διεθνή προβλήματα στην κυβέρνηση. Στο αγγλοαμερικανικό φιλελεύθερο τόξο, τα δημοσιεύματα είναι θετικά. Θετικές αντιδράσεις αναμένονται σήμερα και από ξένες κυβερνήσεις - αν μη τι άλλο, με δηλώσεις στήριξης προς την ελληνική κυβέρνηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο κοινό ανακοινωθέν μετά τη συνάντηση της Τετάρτης θετικά πρόκειται να τοποθετηθούν για την Ελλάδα η Ανγκελα Μέρκελ και ο Μπαράκ Ομπάμα. Εν πολλοίς, η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται.
Καλά πληροφορημένες πηγές βεβαιώνουν ότι η ελληνική Δικαιοσύνη δεν πρόκειται με οποιονδήποτε τρόπο να συμβάλει στην υπέρβαση του πολιτικού αδιεξόδου. Το Συμβούλιο της Επικρατείας δεν απεφάνθη επί της προσφυγής της ΠΟΣΠΕΡΤ την Παρασκευή και δεν πρόκειται να αποφασίσει ούτε σήμερα. Η διαδικασία – με τις τοποθετήσεις των νομικών παραστατών της ΠΟΣΠΕΡΤ και του ελληνικού Δημοσίου – θα ξεκινήσει περίπου ταυτόχρονα με τη σύνοδο των αρχηγών και, σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, θα είναι αργόσυρτη. Με απλά λόγια, η διαδικασία θα τραβήξει μέσα στη νύχτα και το πιθανότερο είναι ότι η απόφαση θα βγει – αν βγει – την Τρίτη. Το «αν βγει» έχει να κάνει είτε με το ενδεχόμενο να έχουν συμφωνήσει οι πολιτικοί αρχηγοί, είτε γιατί, κατά μια νομική ανάγνωση, με την ΕΡΤ να έχει πάψει να υφίσταται με την Κοινή Υπουργική Απόφαση δεν υπάρχει αντικείμενο επί του οποίου να αποφανθεί το Συμβούλιο της Επικρατείας. Στην καλύτερη περίπτωση για τους προσφεύγοντες, το ΣτΕ θα μπορούσε να αναστείλει για κάποιες ημέρες την εφαρμογή των κυβερνητικών αποφάσεων – αλλά κι αυτό αμφίβολο φαίνεται.
Ο ΣΥΡΙΖΑ
Στην πραγματικότητα, η κρίση που έχει δημιουργηθεί με την ΕΡΤ μόνο πολιτική λύση μπορεί να βρει. Η ανάλυση που έκανε το κυβερνητικό επιτελείο επισημαίνει, άλλωστε, και τον ρόλο που κάποια στιγμή θα επιχειρήσει να διαδραματίσει ο ΣΥΡΙΖΑ στην όλη υπόθεση. Με απλά λόγια, οι πληροφορίες λένε ότι η Κουμουνδούρου δεν θα αρκεστεί στο να καβαλήσει επικοινωνιακά το κύμα αντιδράσεων που δημιούργησε το κλείσιμο της ΕΡΤ ή να δοκιμάσει να ξαναζωντανέψει το πεζοδρόμιο με τη σημερινή συγκέντρωση στο Σύνταγμα, που θα γίνεται περίπου παράλληλα με τη συνάντηση των αρχηγών. Υπάρχει και το χαρτί της πρότασης μομφής. Συνήθως, αυτό ανασταίνει κυβερνήσεις, αφού βάζει τους βουλευτές στη γραμμή. Λειτουργεί δηλαδή αντίστροφα, όπως είχε διαπιστώσει και το άμαθο σε τέτοια κοινοβουλευτικό επιτελείο Παπανδρέου το 2005, όταν είχε κάνει πρόταση μομφής στην κυβέρνηση Καραμανλή. Ωστόσο, αν σήμερα το απόγευμα δεν έχουμε συμφωνία για την ΕΡΤ μεταξύ Σαμαρά, Βενιζέλου και Κουβέλη και η κυβερνητική κρίση παραταθεί, τότε, με δεδομένη και την οξύτητα των δημόσιων δηλώσεων, θα είναι πολύ δύσκολο για τη ΔΗΜΑΡ, άρα και για το ΠΑΣΟΚ, να ψηφίσουν υπέρ της κυβέρνησης σε μια διαδικασία μομφής. Στην καλύτερη περίπτωση θα μπορούσαν να απόσχουν.
Η σκακιέρα
Οι προγνώσεις αυτές για το τι μέλλει γενέσθαι σε μια πολιτική σκακιέρα όπου παίζουν τέσσερα κόμματα – ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ και, τελικά, ο ΣΥΡΙΖΑ – καθιστούν όλο και πιο καθαρή τη διαπίστωση ότι πρέπει οπωσδήποτε να βρεθεί λύση στη σημερινή συνάντηση. Ποτέ όμως οι κυβερνητικοί εταίροι δεν έχουν προσέλθει σε σύσκεψη με τόσο φορτισμένο κλίμα. Στο Μέγαρο Μαξίμου δεν θέλουν τις εκλογές. Θα κάνουν ό,τι μπορούν για να τις αποφύγουν – και όχι για να μην έχουν την ευθύνη ότι τις προκάλεσαν. Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση του Αντώνη Σαμαρά στο Ναύπλιο. Μιλώντας σε προσυνεδριακή εκδήλωση (για τις συνταγματικές αλλαγές) ο Πρωθυπουργός επισήμανε: «Κάποιοι πιστεύουν αφελώς ότι θα μας εγκλωβίσουν σε διλήμματα εκλογών. Ας μην κουράζονται. Το πραγματικό δίλημμα δεν είναι ποιος θα προκαλέσει έκτακτες εκλογές. Γιατί κανείς δεν τις θέλει. Το πραγματικό δίλημμα είναι ποιος θα χρεωθεί το μπλοκάρισμα των μεταρρυθμίσεων. Εμείς πάντως σίγουρα δεν θα το χρεωθούμε».
Οξύτατη ήταν η απάντηση του Βαγγέλη Βενιζέλου σε χθεσινές δηλώσεις του: «Ο κ. Σαμαράς στο Ναύπλιο έκανε πως δεν κατάλαβε ποια είναι τα θέματα. Το πρώτο θέμα είναι η φυσιογνωμία και η λειτουργία της κυβέρνησης που την ήθελε μονοκομματική, αλλά αυτή είναι τρικομματική κυβέρνηση συνεργασίας και εθνικής ανάγκης και μπορεί να λειτουργήσει μόνο στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού, της προγραμματικής συμφωνίας και της θεσμικής ισοτιμίας».
Στην Ιπποκράτους είναι πολλά τα στελέχη που εκτιμούν ότι μια προσφυγή στις κάλπες είναι η μόνη λύση για την πολιτική λύτρωση του ΠΑΣΟΚ. Και ότι θα είναι και μια συνθήκη, η οποία θα προκαλέσει την αναγκαστική σύμπλευση με τη ΔΗΜΑΡ. Δηλαδή, ελληνική «Ελιά», κεντροαριστερό μέτωπο και δημιουργία έτερου πόλου μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι μια ανάλυση που συμμερίζεται το Μέγαρο Μαξίμου. Εκεί έχουν σοβαρά ερωτηματικά «για τις πραγματικές προθέσεις του Φώτη» και, κυρίως, για το αν η ΔΗΜΑΡ δεν θα είχε πρόβλημα να προσκολληθεί σε έναν μελλοντικό κυβερνητικό συνασπισμό με κυρίαρχο συστατικό τον ΣΥΡΙΖΑ.
Με αυτά τα δεδομένα, η επίλυση της κρίσης μπορεί να γίνει μέσα από ένα μικρό και ένα μεγάλο πακέτο συμφωνίας των τριών.
Το μικρό πακέτο εστιάζεται στην ΕΡΤ. Εκεί αυτό που χωρίζει τον Σαμαρά από τους Βενιζέλο και Κουβέλη είναι η επιμονή των δύο τελευταίων στο ξανάνοιγμά της. Αυτό όμως θα μπορούσε να ξεπεραστεί αν υπήρχε συναίνεση για μια καινοτόμο λύση για τη νέα ΕΡΤ που, ενδεχομένως, να υπερβαίνει την πρόταση Αλιβιζάτου - Μόσιαλου. Τι θα μπορούσε να είναι αυτή; Η μετατροπή της ΕΡΤ σε ανώνυμη εταιρεία όπου κάθε εργαζόμενος να πάρει μια μετοχή έναντι ενός ευρώ. Είναι μία πρόταση που έφθασε το Σάββατο στο Πρωθυπουργικό Γραφείο. Δεν είναι χωρίς προβλήματα. Αλλά δημιουργεί πρόσθετη αξία – και όρους αυτοδιαχείρισης της ΕΡΤ – που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο ξεπέρασμα της κρίσης.
Η πρόκληση
Το μεγάλο πακέτο υπερβαίνει την ΕΡΤ. Εχει να κάνει με μια ειλικρινή συζήτηση μεταξύ των τριών εταίρων – ώστε να καθαρίσει ο αέρας – και με μια ψυχική επανασυγκόλληση της κυβέρνησης για ένα νέο ξεκίνημα. Αυτό όμως προϋποθέτει ότι οι τρεις που θα καθήσουν στο τραπέζι έχουν κοινή επιδίωξη και κοινό συμφέρον στο να συνεχίσει να υπάρχει η κυβέρνηση. Αυτό δεν είναι σίγουρο αυτή τη στιγμή – κρίνοντας και από τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύονται οι δύο εταίροι του Σαμαρά, που εμφανίζονται διατεθειμένοι να πάνε στην πιο σκληρή γραμμή. Είναι χαρακτηριστικές οι χθεσινές δηλώσεις Βενιζέλου: «Η πρωταρχική ευθύνη για τη λειτουργία της κυβέρνησης και την κυβερνητική σταθερότητα βαραίνει τη ΝΔ και προσωπικά τον κ. Σαμαρά. Αυτό δεν μπορεί κανείς να το αντιστρέψει θεωρώντας ότι το σημείο εκκίνησης είναι η οπισθοχώρηση που έγινε με τις μονομερείς και αντιθεσμικές ενέργειες, όχι μόνο στη δημόσια ραδιοτηλεόραση, αλλά και ως προς τη λειτουργία της Βουλής και της κυβέρνησης».
Δ.Μητρόπουλος/ΝΕΑ I-Reporter
Εν αρχή ην το κυβερνητικό στρατόπεδο. Το Σάββατο ήταν ημέρα ενεργοποίησης για το Μέγαρο Μαξίμου. Οι υπουργοί της κυβέρνησης δέχθηκαν κλήσεις στο τριψήφιο τηλέφωνο - ορισμένοι ακόμη και προσωπικά από τον Αντώνη Σαμαρά. Τους ζητήθηκε να τοποθετηθούν δημόσια σε σχέση με όσα συνέβαιναν. Ο στόχος ήταν να γεμίσει ο πολιτικός χώρος που, μέχρι εκείνη τη στιγμή, καταλάμβανε προσωπικά ο Πρωθυπουργός
Ψίθυροι
Οσο και να φαίνεται απίθανο, η πολιτική αγορά - σε επίπεδο φημών είναι η αλήθεια - τις συνέδεσε με επικοινωνίες της Προεδρίας με πρόσωπα όπως ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ή ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος ή ένας κορυφαίος εν ενεργεία υπουργός της κυβέρνησης. Στο Μαξίμου έφθασαν επίσης πληροφορίες για επαφές του Φώτη Κουβέλη με την Προεδρία της Δημοκρατίας, αλλά και για υποτιθέμενες συστάσεις από τον Κάρολο Παπούλια «να αρνηθεί οποιαδήποτε πρόταση του κάνει ο Σαμαράς». Δεν υπάρχουν ενδείξεις για επαφές ανάμεσα στην Προεδρία και στο Μαξίμου, παρά το γεγονός ότι ο διπλωμάτης Κωνσταντίνος Μπίτσιος - είναι διευθυντής του γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας - είναι πρόσωπο που έχει άνετο δίαυλο επαφής με τον Αντώνη Σαμαρά και τους ανθρώπους του. Ολα αυτά αποτελούν ενδείξεις μιας πολιτικά ηλεκτρισμένης ατμόσφαιρας που, αν δεν καθαρίσει ο ουρανός σήμερα το απόγευμα, υπάρχει ο σοβαρός κίνδυνος να φέρει βροχή.
Ενδιαφέρον είναι ότι, όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν, στις ξένες πρωτεύουσες δεν εκτιμήθηκε σωστά στην αρχή η πολιτική κατάσταση στην Αθήνα. Πέρασε η εβδομάδα και μόνο το Σαββατοκύριακο άρχισαν να πέφτουν τηλεφωνήματα από το εξωτερικό με ερωτήματα και απορίες για το τι έχει συμβεί. Ενδεικτικότερο της ανησυχίας που προκαλεί η αναταραχή στην Αθήνα ήταν το χθεσινό τηλεφώνημα της Καγκελαρίου στον Πρωθυπουργό - που ακολουθήθηκε από κοινό ανακοινωθέν στήριξης των «μεταρρυθμιστικών προσπαθειών» της ελληνικής κυβέρνησης (λεπτομέρειες στη σελίδα 8).
Καθότι η Ελλάδα ενδιαφέρει πρωτίστως τα οικονομικά υπουργεία, αποδέκτης πολλών τηλεφωνημάτων - κυρίως από το Βερολίνο και το Παρίσι - ήταν το Σάββατο το απόγευμα ο Γιάννης Στουρνάρας. Ο υπουργός Οικονομικών σχεδόν ξενύχτησε στην οδό Νίκης, όπου είχε το απόγευμα και μακρά συνάντηση με την τρόικα.
Είναι γεγονός ότι οι κ.κ. Τόμσεν και Σία λειτούργησαν ως αγγελιοφόροι κακών ειδήσεων αφού ενημέρωσαν τόσο τον Μάριο Ντράγκι στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσο και την Κριστίν Λαγκάρντ στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ότι τα πράγματα στην Αθήνα δεν πάνε καθόλου καλά.
Πολλές τηλεφωνικές συνδιαλέξεις είχαμε πάντως και από άλλα γραφεία στο Μέγαρο Μαξίμου. Μόνο που αυτές δεν ήταν διεθνείς αλλά εσωτερικές κλήσεις αφού ο υπουργός Επικρατείας Δημήτρης Σταμάτης είχε επικοινωνία και με το ΠΑΣΟΚ και με τη ΔΗΜΑΡ, ενώ φαίνεται ότι το Σάββατο υπήρξε και επίσκεψη στελέχους της Αγίου Κωνσταντίνου στο γραφείο του Σταμάτη. Ωστόσο, όλη αυτή η κινητικότητα δεν έδωσε ένα προκαταρκτικό πλαίσιο συμφωνίας ή, εν πάση περιπτώσει, εξόδου από το αδιέξοδο. Είναι κάτι το πρωτοφανές για τα πολιτικά ήθη όπου τα ραντεβού κορυφής στα τυφλά δεν συνηθίζονται. Στο Μέγαρο Μαξίμου εκτιμάται σωστά ότι το κλείσιμο της ΕΡΤ έχει λειτουργήσει ως πολιτική παγίδα για την κυβέρνηση. Από την άλλη πλευρά όμως, υπάρχει και η συνειδητοποίηση ότι πρόκειται για μια διαπραγμάτευση «win-lose» - ελληνιστί, «κερδίζω-χάνεις» -, όπου «ούτε εμείς ούτε αυτοί μπορούμε να υποχωρήσουμε χωρίς σημαντικό πολιτικό κόστος».
Πυρετός στα τηλέφωνα
Στο επιτελείο Σαμαρά υπήρξε απογοήτευση - ενώ εκφράστηκαν τηλεφωνικώς και παράπονα - γιατί δεν σημειώθηκε καμία θετική ανταπόκριση από το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ στην κίνηση διευθέτησης που έκανε ο Αντώνης Σαμαράς στο Συνέδριο της ΟΝΝΕΔ. Παράλληλα, δεν υπήρχαν και πληροφορίες ότι υφίσταται διάθεση για πολιτική συνεννόηση από τους δύο εταίρους του Πρωθυπουργού στην κυβέρνηση. Για την ακρίβεια: μόνο όσα είπε ο Φώτης Κουβέλης στο Associated Press - κυρίως δε η δήλωση ότι «εμείς δεν θέλουμε εκλογές» - έδωσαν μια αίσθηση ότι υπάρχει κάποιο όριο στην αδιαλλαξία ιδίως της ΔΗΜΑΡ που θεωρείται ότι «τραβάει» και την Ιπποκράτους σε μια πολύ σκληρή γραμμή.
Παρ' όλα αυτά, με τον Βαγγέλη Βενιζέλο να επιστρέφει κάνοντας σκληρές δηλώσεις από το Παρίσι όπου είχε πάει για να συμμετάσχει σε σύνοδο των Σοσιαλιστών του Νότου και την επιτροπή κρίσεων της Ιπποκράτους να συνέρχεται για να συσκεφθεί, το κλίμα στο ΠΑΣΟΚ εξακολουθούσε χθες να είναι περίπου πολεμικό. Στο Μέγαρο Μαξίμου έφθασε ο απόηχος μιας πολιτικής ατμόσφαιρας την οποία στέλεχος του ΠΑΣΟΚ τη συνοψίζει ως «Μέρες Νοεμβρίου του 2011». Με άλλα λόγια, οι βενιζελικοί - αυτοί έχουν, άλλωστε, μείνει στην Ιπποκράτους! - έφθαναν να προσδοκούν την επανάληψη του γνωστού εγχειρήματος που εξέβαλε τον Γιώργο Παπανδρέου από την Πρωθυπουργία χωρίς όμως να οδηγήσει σε εκλογές. Η συλλογιστική ήταν ότι «η ΕΡΤ μπορεί να αποδειχθεί ό,τι και το δημοψήφισμα το 2011» - δηλαδή ένα γεγονός καταλυτικό.
Ωστόσο, ψυχραιμότερα μυαλά εξέφραζαν σοβαρές αμφιβολίες για αυτήν την προσέγγιση - και μάλιστα για τρεις λόγους:
Πρώτος λόγος: η ΝΔ εμφανίζεται μπετοναρισμένη πίσω από τον Σαμαρά.
Δεύτερος λόγος: δεν διαφαίνεται το πρόσωπο που θα μπορούσε να πάρει τη θέση του νυν Πρωθυπουργού.
Τρίτος λόγος: το δημοψήφισμα έβαλε απέναντι στον Παπανδρέου όλους τους διεθνείς εταίρους της χώρας, κάτι που εκφράστηκε στην τοξική συνεδρίαση του G-20 στις Κάννες. Αντιθέτως, αν εξαιρέσει κανείς δημοσιεύματα στον γαλλικό κυρίως Τύπο - όπου το κρατικό μοντέλο ραδιοτηλεόρασης προσιδιάζει στο ελληνικό - το κλείσιμο της ΕΡΤ δεν έχει δημιουργήσει διεθνή προβλήματα στην κυβέρνηση. Στο αγγλοαμερικανικό φιλελεύθερο τόξο, τα δημοσιεύματα είναι θετικά. Θετικές αντιδράσεις αναμένονται σήμερα και από ξένες κυβερνήσεις - αν μη τι άλλο, με δηλώσεις στήριξης προς την ελληνική κυβέρνηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο κοινό ανακοινωθέν μετά τη συνάντηση της Τετάρτης θετικά πρόκειται να τοποθετηθούν για την Ελλάδα η Ανγκελα Μέρκελ και ο Μπαράκ Ομπάμα. Εν πολλοίς, η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται.
Καλά πληροφορημένες πηγές βεβαιώνουν ότι η ελληνική Δικαιοσύνη δεν πρόκειται με οποιονδήποτε τρόπο να συμβάλει στην υπέρβαση του πολιτικού αδιεξόδου. Το Συμβούλιο της Επικρατείας δεν απεφάνθη επί της προσφυγής της ΠΟΣΠΕΡΤ την Παρασκευή και δεν πρόκειται να αποφασίσει ούτε σήμερα. Η διαδικασία – με τις τοποθετήσεις των νομικών παραστατών της ΠΟΣΠΕΡΤ και του ελληνικού Δημοσίου – θα ξεκινήσει περίπου ταυτόχρονα με τη σύνοδο των αρχηγών και, σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, θα είναι αργόσυρτη. Με απλά λόγια, η διαδικασία θα τραβήξει μέσα στη νύχτα και το πιθανότερο είναι ότι η απόφαση θα βγει – αν βγει – την Τρίτη. Το «αν βγει» έχει να κάνει είτε με το ενδεχόμενο να έχουν συμφωνήσει οι πολιτικοί αρχηγοί, είτε γιατί, κατά μια νομική ανάγνωση, με την ΕΡΤ να έχει πάψει να υφίσταται με την Κοινή Υπουργική Απόφαση δεν υπάρχει αντικείμενο επί του οποίου να αποφανθεί το Συμβούλιο της Επικρατείας. Στην καλύτερη περίπτωση για τους προσφεύγοντες, το ΣτΕ θα μπορούσε να αναστείλει για κάποιες ημέρες την εφαρμογή των κυβερνητικών αποφάσεων – αλλά κι αυτό αμφίβολο φαίνεται.
Ο ΣΥΡΙΖΑ
Στην πραγματικότητα, η κρίση που έχει δημιουργηθεί με την ΕΡΤ μόνο πολιτική λύση μπορεί να βρει. Η ανάλυση που έκανε το κυβερνητικό επιτελείο επισημαίνει, άλλωστε, και τον ρόλο που κάποια στιγμή θα επιχειρήσει να διαδραματίσει ο ΣΥΡΙΖΑ στην όλη υπόθεση. Με απλά λόγια, οι πληροφορίες λένε ότι η Κουμουνδούρου δεν θα αρκεστεί στο να καβαλήσει επικοινωνιακά το κύμα αντιδράσεων που δημιούργησε το κλείσιμο της ΕΡΤ ή να δοκιμάσει να ξαναζωντανέψει το πεζοδρόμιο με τη σημερινή συγκέντρωση στο Σύνταγμα, που θα γίνεται περίπου παράλληλα με τη συνάντηση των αρχηγών. Υπάρχει και το χαρτί της πρότασης μομφής. Συνήθως, αυτό ανασταίνει κυβερνήσεις, αφού βάζει τους βουλευτές στη γραμμή. Λειτουργεί δηλαδή αντίστροφα, όπως είχε διαπιστώσει και το άμαθο σε τέτοια κοινοβουλευτικό επιτελείο Παπανδρέου το 2005, όταν είχε κάνει πρόταση μομφής στην κυβέρνηση Καραμανλή. Ωστόσο, αν σήμερα το απόγευμα δεν έχουμε συμφωνία για την ΕΡΤ μεταξύ Σαμαρά, Βενιζέλου και Κουβέλη και η κυβερνητική κρίση παραταθεί, τότε, με δεδομένη και την οξύτητα των δημόσιων δηλώσεων, θα είναι πολύ δύσκολο για τη ΔΗΜΑΡ, άρα και για το ΠΑΣΟΚ, να ψηφίσουν υπέρ της κυβέρνησης σε μια διαδικασία μομφής. Στην καλύτερη περίπτωση θα μπορούσαν να απόσχουν.
Η σκακιέρα
Οι προγνώσεις αυτές για το τι μέλλει γενέσθαι σε μια πολιτική σκακιέρα όπου παίζουν τέσσερα κόμματα – ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ και, τελικά, ο ΣΥΡΙΖΑ – καθιστούν όλο και πιο καθαρή τη διαπίστωση ότι πρέπει οπωσδήποτε να βρεθεί λύση στη σημερινή συνάντηση. Ποτέ όμως οι κυβερνητικοί εταίροι δεν έχουν προσέλθει σε σύσκεψη με τόσο φορτισμένο κλίμα. Στο Μέγαρο Μαξίμου δεν θέλουν τις εκλογές. Θα κάνουν ό,τι μπορούν για να τις αποφύγουν – και όχι για να μην έχουν την ευθύνη ότι τις προκάλεσαν. Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση του Αντώνη Σαμαρά στο Ναύπλιο. Μιλώντας σε προσυνεδριακή εκδήλωση (για τις συνταγματικές αλλαγές) ο Πρωθυπουργός επισήμανε: «Κάποιοι πιστεύουν αφελώς ότι θα μας εγκλωβίσουν σε διλήμματα εκλογών. Ας μην κουράζονται. Το πραγματικό δίλημμα δεν είναι ποιος θα προκαλέσει έκτακτες εκλογές. Γιατί κανείς δεν τις θέλει. Το πραγματικό δίλημμα είναι ποιος θα χρεωθεί το μπλοκάρισμα των μεταρρυθμίσεων. Εμείς πάντως σίγουρα δεν θα το χρεωθούμε».
Οξύτατη ήταν η απάντηση του Βαγγέλη Βενιζέλου σε χθεσινές δηλώσεις του: «Ο κ. Σαμαράς στο Ναύπλιο έκανε πως δεν κατάλαβε ποια είναι τα θέματα. Το πρώτο θέμα είναι η φυσιογνωμία και η λειτουργία της κυβέρνησης που την ήθελε μονοκομματική, αλλά αυτή είναι τρικομματική κυβέρνηση συνεργασίας και εθνικής ανάγκης και μπορεί να λειτουργήσει μόνο στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού, της προγραμματικής συμφωνίας και της θεσμικής ισοτιμίας».
Στην Ιπποκράτους είναι πολλά τα στελέχη που εκτιμούν ότι μια προσφυγή στις κάλπες είναι η μόνη λύση για την πολιτική λύτρωση του ΠΑΣΟΚ. Και ότι θα είναι και μια συνθήκη, η οποία θα προκαλέσει την αναγκαστική σύμπλευση με τη ΔΗΜΑΡ. Δηλαδή, ελληνική «Ελιά», κεντροαριστερό μέτωπο και δημιουργία έτερου πόλου μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι μια ανάλυση που συμμερίζεται το Μέγαρο Μαξίμου. Εκεί έχουν σοβαρά ερωτηματικά «για τις πραγματικές προθέσεις του Φώτη» και, κυρίως, για το αν η ΔΗΜΑΡ δεν θα είχε πρόβλημα να προσκολληθεί σε έναν μελλοντικό κυβερνητικό συνασπισμό με κυρίαρχο συστατικό τον ΣΥΡΙΖΑ.
Με αυτά τα δεδομένα, η επίλυση της κρίσης μπορεί να γίνει μέσα από ένα μικρό και ένα μεγάλο πακέτο συμφωνίας των τριών.
Το μικρό πακέτο εστιάζεται στην ΕΡΤ. Εκεί αυτό που χωρίζει τον Σαμαρά από τους Βενιζέλο και Κουβέλη είναι η επιμονή των δύο τελευταίων στο ξανάνοιγμά της. Αυτό όμως θα μπορούσε να ξεπεραστεί αν υπήρχε συναίνεση για μια καινοτόμο λύση για τη νέα ΕΡΤ που, ενδεχομένως, να υπερβαίνει την πρόταση Αλιβιζάτου - Μόσιαλου. Τι θα μπορούσε να είναι αυτή; Η μετατροπή της ΕΡΤ σε ανώνυμη εταιρεία όπου κάθε εργαζόμενος να πάρει μια μετοχή έναντι ενός ευρώ. Είναι μία πρόταση που έφθασε το Σάββατο στο Πρωθυπουργικό Γραφείο. Δεν είναι χωρίς προβλήματα. Αλλά δημιουργεί πρόσθετη αξία – και όρους αυτοδιαχείρισης της ΕΡΤ – που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο ξεπέρασμα της κρίσης.
Η πρόκληση
Το μεγάλο πακέτο υπερβαίνει την ΕΡΤ. Εχει να κάνει με μια ειλικρινή συζήτηση μεταξύ των τριών εταίρων – ώστε να καθαρίσει ο αέρας – και με μια ψυχική επανασυγκόλληση της κυβέρνησης για ένα νέο ξεκίνημα. Αυτό όμως προϋποθέτει ότι οι τρεις που θα καθήσουν στο τραπέζι έχουν κοινή επιδίωξη και κοινό συμφέρον στο να συνεχίσει να υπάρχει η κυβέρνηση. Αυτό δεν είναι σίγουρο αυτή τη στιγμή – κρίνοντας και από τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύονται οι δύο εταίροι του Σαμαρά, που εμφανίζονται διατεθειμένοι να πάνε στην πιο σκληρή γραμμή. Είναι χαρακτηριστικές οι χθεσινές δηλώσεις Βενιζέλου: «Η πρωταρχική ευθύνη για τη λειτουργία της κυβέρνησης και την κυβερνητική σταθερότητα βαραίνει τη ΝΔ και προσωπικά τον κ. Σαμαρά. Αυτό δεν μπορεί κανείς να το αντιστρέψει θεωρώντας ότι το σημείο εκκίνησης είναι η οπισθοχώρηση που έγινε με τις μονομερείς και αντιθεσμικές ενέργειες, όχι μόνο στη δημόσια ραδιοτηλεόραση, αλλά και ως προς τη λειτουργία της Βουλής και της κυβέρνησης».
Δ.Μητρόπουλος/ΝΕΑ I-Reporter
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
H ομορφιά του Έβερεστ τη νύχτα σε ένα βίντεο!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
