2013-06-28 11:39:43
της Ελίνας Γαληνού
"Η αναγέννηση και η πραγματική ανεξαρτησία ενός λαού, δεν μπορούν παρά να είναι έργο του ιδίου. Μια εξωτερική βοήθεια μπορεί ενδεχομένως να τις διευκολύνει, όχι μόνος και να τις δημιουργήσει..."
Το 1798, η Γαλλία εισβάλει στην Ελβετία, και ο Ναπολέων επιβάλλει στους Ελβετούς το καθεστώς της ομοσπονδίας, επιστρέφει στα καντόνια τις εξουσίες τους και καταργεί την κεντρική κυβέρνηση. Το κάθε καντόνι έχει τότε το δικό του Σύνταγμα, αλλά παραβλέπονται οι ιστορικές, θρησκευτικές και γλωσσολογικές ιδιαιτερότητές τους. Η Ελβετία μέσα στα επόμενα χρόνια, γίνεται πιό εξαρτημένη από τη Γαλλία. Οταν οι νικήτριες Δυνάμεις (Αγγλία, Ρωσία, Πρωσία και Αυστρία) ξεκινούν κατά το 1813 την αναδιοργάνωση της Ευρώπης, η Ελβετία που βρίσκεται στο κέντρο, αναζητεί ποιά θα είναι η θέση της. Τότε ο Ιωάννης Καποδίστριας, λαμβάνει εντολή από τον Τσάρο Αλέξανδρο Α΄, "να την σώσει από τον γαλλικό δεσποτισμό" και να την συνδράμει ώστε να μετέχει στο έργο της ευρωπαικής αναδόμησης".
Ο Καποδίστριας φτάνει στην Ελβετία τον Νοέμβριο του 1813 , φέροντας τον τίτλο του έκτακτου απεσταλμένου και εξουσιοδοτημένου αντιπροσώπου του Τσάρου. Ο ρόλος που θα διαδραματίσει εκεί, ήταν καθοριστικός. Η Ελβετία εκείνη την εποχή, είναι κατακερματισμένη και σπαράσσεται από πολιτικούς διχασμούς, διαμάχες επιρροών, και εδαφικές διεκδικήσεις. Η ατμόσφαιρα που επικρατούσε, προοιωνιζόταν εμφύλιο πόλεμο. Ο Καποδίστριας, παρακολουθεί την κατάσταση των ελβετικών πραγμάτων και αναπτύσσει μια αξιοθαύμαστη δραστηριότητα. Επισκέπτεται όλους τους παράγοντες, όλα τα καντόνια, συντάσσει σχέδια αποφάσεων και συνταγμάτων, συμβουλεύεται, αναζητά συμβιβασμούς. Τον Αύγουστο του 1814, όταν η ομοσπονδιακή Βουλή δεν είχε καταλήξει στο κείμενο του νέου ελβετικού Συντάγματος, οι ξένοι διπλωμάτες απειλούσαν να διαλύσουν τις σχέσεις τους με τη Βουλή και να εγκαταλείψουν την Ελβετία στους διχασμούς της. Τρείς μέρες αργότερα, υιοθετήθηκε το Σχέδιο του Συντάγματος! Σύμφωνα μ΄αυτό, κάθε καντόνι είχε το δικό του Σύνταγμα και ίσα δικαιώματα με τα άλλα. Τα δεδομένα αυτά εγγυώνται την πολιτική ειρήνη και την ισορροπία μεταξύ τους και η Ελβετία, αναγνωρίζεται από τους Συμμάχους. Εκεί που ο Ναπολέων είχε αποτύχει με τη βία, ο Καποδίστριας πέτυχε με τον διάλογο, την πειθώ και την επιμονή του. Εχοντας κατανοήσει από νωρίς την πολυπλοκότητα της ελβετικής πραγματικότητας, έπεισε τους συνομιλητές του ότι η προτεινόμενη λύση ήταν προς το συμφέρον τους. Είναι δε χαρακτηριστικό αυτό που γράφει στις επιστολές του, την εποχή των διαπραγματεύσεων..
"Στις δημοκρατίες συζητάμε πολύ, παίρνουμε αποφάσεις με δυσκολία και ενεργούμε με μεγάλη βραδύτητα. Είναι μια ορθή ματιά και όσον αφορά στην λειτουργία της Ελβετίας, αυτό ισχύει και στις μέρες μας...Αν στο μέλλον οι άνθρωποι αυτοί ευτυχούν και χαίρονται την ανεξαρτησία τους, δεν θα έχω χάσει ούτε τον χρόνο, ούτε τον κόπο μου.." Το απόσπασμα αυτό, επιβεβαιώνει ότι δεν έπαψε ποτέ να είναι ένας Ελληνας πατριώτης, έτοιμος να υπηρετήσει τον απελευθερωμένο του λαό και να αναδιοργανώσει το κράτος του, όπως θα το πράξει από το 1829 έως το 1831. Το δραματικό του τέλος στο Ναύπλιο, ίσως κάνει πολλούς ν΄αναρωτιούνται γιατί ο άνθρωπος αυτός πέτυχε στην Ελβετία και απέτυχε στην Ελλάδα...Απέτυχε όμως ή μήπως όχι;
Ο Καποδίστριας καθ΄όλη τη διάρκεια του Συνεδρίου της Βιέννης το 1815, στάθηκε πιστός σύμμαχος των Ελβετών και ο πλέον αποτελεσματικός μεσολαβητής των συμφερόντων της Ελβετίας, ενώ η χώρα εκπροσωπήθηκε σε ομοσπονδιακό επίπεδο στο Συνέδριο. Ο χρόνος θα έδειχνε ότι η εσωτερική και εξωτερική ειρήνη, υπήρξαν αναγκαίες για την οικονομική και εμπορική ανάπτυξη της Ελβετίας. Η ανάπτυξη θεσμικών οργάνων, η εφαρμογή της αρχής της αλληλεγγύης μεταξύ ευπόρων και φτωχοτέρων καντονιών, οι πολιτικές διαβολεύσεις με βάση την άμεση δημοκρατία (τα πάντα λειτουργούν επειδή το θέλουν οι πολίτες της να λειτουργούν), θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρότυπο για την ευρωπαική οικοδόμηση, σύμφωνα με μερικούς παρατηρητές Αυτή η αναφορά με ακόμα περισσότερες λεπτομέρειες, αποτέλεσε και το θέμα της ομιλίας του πρέσβη της Ελβετίας στην Ελλάδα, κ. Lorenzo Amberg, σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών στις 7/6, απο την Εταιρεία Μελέτης Ι. Καποδίστριας. Το κοινό είχε την ευκαιρία να πληροφορηθεί για τη σημασία του διπλωματικού ρόλου του Καποδίστρια στην Ελβετία, και να ανταλλάξει απόψεις μέσω ερωτήσεων, ενώ παράλληλα υπήρξε οπτικοακουστική σύνδεση με δύο κοινότητες Ελλήνων της Ελβετίας, που παρακολουθούσαν την εκδήλωση.
InfoGnomon
"Η αναγέννηση και η πραγματική ανεξαρτησία ενός λαού, δεν μπορούν παρά να είναι έργο του ιδίου. Μια εξωτερική βοήθεια μπορεί ενδεχομένως να τις διευκολύνει, όχι μόνος και να τις δημιουργήσει..."
Το 1798, η Γαλλία εισβάλει στην Ελβετία, και ο Ναπολέων επιβάλλει στους Ελβετούς το καθεστώς της ομοσπονδίας, επιστρέφει στα καντόνια τις εξουσίες τους και καταργεί την κεντρική κυβέρνηση. Το κάθε καντόνι έχει τότε το δικό του Σύνταγμα, αλλά παραβλέπονται οι ιστορικές, θρησκευτικές και γλωσσολογικές ιδιαιτερότητές τους. Η Ελβετία μέσα στα επόμενα χρόνια, γίνεται πιό εξαρτημένη από τη Γαλλία. Οταν οι νικήτριες Δυνάμεις (Αγγλία, Ρωσία, Πρωσία και Αυστρία) ξεκινούν κατά το 1813 την αναδιοργάνωση της Ευρώπης, η Ελβετία που βρίσκεται στο κέντρο, αναζητεί ποιά θα είναι η θέση της. Τότε ο Ιωάννης Καποδίστριας, λαμβάνει εντολή από τον Τσάρο Αλέξανδρο Α΄, "να την σώσει από τον γαλλικό δεσποτισμό" και να την συνδράμει ώστε να μετέχει στο έργο της ευρωπαικής αναδόμησης".
Ο Καποδίστριας φτάνει στην Ελβετία τον Νοέμβριο του 1813 , φέροντας τον τίτλο του έκτακτου απεσταλμένου και εξουσιοδοτημένου αντιπροσώπου του Τσάρου. Ο ρόλος που θα διαδραματίσει εκεί, ήταν καθοριστικός. Η Ελβετία εκείνη την εποχή, είναι κατακερματισμένη και σπαράσσεται από πολιτικούς διχασμούς, διαμάχες επιρροών, και εδαφικές διεκδικήσεις. Η ατμόσφαιρα που επικρατούσε, προοιωνιζόταν εμφύλιο πόλεμο. Ο Καποδίστριας, παρακολουθεί την κατάσταση των ελβετικών πραγμάτων και αναπτύσσει μια αξιοθαύμαστη δραστηριότητα. Επισκέπτεται όλους τους παράγοντες, όλα τα καντόνια, συντάσσει σχέδια αποφάσεων και συνταγμάτων, συμβουλεύεται, αναζητά συμβιβασμούς. Τον Αύγουστο του 1814, όταν η ομοσπονδιακή Βουλή δεν είχε καταλήξει στο κείμενο του νέου ελβετικού Συντάγματος, οι ξένοι διπλωμάτες απειλούσαν να διαλύσουν τις σχέσεις τους με τη Βουλή και να εγκαταλείψουν την Ελβετία στους διχασμούς της. Τρείς μέρες αργότερα, υιοθετήθηκε το Σχέδιο του Συντάγματος! Σύμφωνα μ΄αυτό, κάθε καντόνι είχε το δικό του Σύνταγμα και ίσα δικαιώματα με τα άλλα. Τα δεδομένα αυτά εγγυώνται την πολιτική ειρήνη και την ισορροπία μεταξύ τους και η Ελβετία, αναγνωρίζεται από τους Συμμάχους. Εκεί που ο Ναπολέων είχε αποτύχει με τη βία, ο Καποδίστριας πέτυχε με τον διάλογο, την πειθώ και την επιμονή του. Εχοντας κατανοήσει από νωρίς την πολυπλοκότητα της ελβετικής πραγματικότητας, έπεισε τους συνομιλητές του ότι η προτεινόμενη λύση ήταν προς το συμφέρον τους. Είναι δε χαρακτηριστικό αυτό που γράφει στις επιστολές του, την εποχή των διαπραγματεύσεων..
"Στις δημοκρατίες συζητάμε πολύ, παίρνουμε αποφάσεις με δυσκολία και ενεργούμε με μεγάλη βραδύτητα. Είναι μια ορθή ματιά και όσον αφορά στην λειτουργία της Ελβετίας, αυτό ισχύει και στις μέρες μας...Αν στο μέλλον οι άνθρωποι αυτοί ευτυχούν και χαίρονται την ανεξαρτησία τους, δεν θα έχω χάσει ούτε τον χρόνο, ούτε τον κόπο μου.." Το απόσπασμα αυτό, επιβεβαιώνει ότι δεν έπαψε ποτέ να είναι ένας Ελληνας πατριώτης, έτοιμος να υπηρετήσει τον απελευθερωμένο του λαό και να αναδιοργανώσει το κράτος του, όπως θα το πράξει από το 1829 έως το 1831. Το δραματικό του τέλος στο Ναύπλιο, ίσως κάνει πολλούς ν΄αναρωτιούνται γιατί ο άνθρωπος αυτός πέτυχε στην Ελβετία και απέτυχε στην Ελλάδα...Απέτυχε όμως ή μήπως όχι;
Ο Καποδίστριας καθ΄όλη τη διάρκεια του Συνεδρίου της Βιέννης το 1815, στάθηκε πιστός σύμμαχος των Ελβετών και ο πλέον αποτελεσματικός μεσολαβητής των συμφερόντων της Ελβετίας, ενώ η χώρα εκπροσωπήθηκε σε ομοσπονδιακό επίπεδο στο Συνέδριο. Ο χρόνος θα έδειχνε ότι η εσωτερική και εξωτερική ειρήνη, υπήρξαν αναγκαίες για την οικονομική και εμπορική ανάπτυξη της Ελβετίας. Η ανάπτυξη θεσμικών οργάνων, η εφαρμογή της αρχής της αλληλεγγύης μεταξύ ευπόρων και φτωχοτέρων καντονιών, οι πολιτικές διαβολεύσεις με βάση την άμεση δημοκρατία (τα πάντα λειτουργούν επειδή το θέλουν οι πολίτες της να λειτουργούν), θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρότυπο για την ευρωπαική οικοδόμηση, σύμφωνα με μερικούς παρατηρητές Αυτή η αναφορά με ακόμα περισσότερες λεπτομέρειες, αποτέλεσε και το θέμα της ομιλίας του πρέσβη της Ελβετίας στην Ελλάδα, κ. Lorenzo Amberg, σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών στις 7/6, απο την Εταιρεία Μελέτης Ι. Καποδίστριας. Το κοινό είχε την ευκαιρία να πληροφορηθεί για τη σημασία του διπλωματικού ρόλου του Καποδίστρια στην Ελβετία, και να ανταλλάξει απόψεις μέσω ερωτήσεων, ενώ παράλληλα υπήρξε οπτικοακουστική σύνδεση με δύο κοινότητες Ελλήνων της Ελβετίας, που παρακολουθούσαν την εκδήλωση.
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Τόση αγάπη, πες μου, πού θα ξαναβρείς...
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
