2013-07-03 11:45:03
Λένε ότι τα βουνά της Σερίφου ορθώνονται σαν τολμηρές σκέψεις. Σε αυτό το νησί που εμπνέει μας ξεναγεί ο σκηνογράφος Μανόλης Παντελιδάκης, πιστός Σερφιώτης χρόνια τώρα Πλησιάζοντας το νησι με το καραβι, για τον τακτικό επισκέπτη των Κυκλάδων η εικόνα είναι οικεία: ξερό, βραχώδες τοπίο με όνομα που φαίνεται να του ταιριάζει γάντι. Σέριφος, πιθανόν εκ του στέρφος, που σημαίνει ακριβώς τα παραπάνω.
Και όμως, η Σέριφος είναι καθ' όλα γόνιμη: σε ιστορία, χρώματα, γεύσεις και ό,τι άλλο χωράει ο νους σας. Και μόλις δύο ώρες από την Αθήνα.
Σε αυτο το ταξιδι μας στο νησι δεν θα μπορούσαμε να έχουμε καλύτερο ξεναγό από τον σκηνογράφο Μανόλη Παντελιδάκη, που εδώ και 27 χρόνια έχει σχεδόν πολιτογραφηθεί Σερφιώτης. Τον συναντήσαμε απομεσήμερο, σε ένα ταβερνάκι στην Ψιλή Aμμο, μία από τις ωραιότερες παραλίες του νησιού.
Γέννημα θρέμμα των Εξαρχείων, με ρίζες κρητικές, ο Μανόλης Παντελιδάκης σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στην Ελλάδα και σκηνογραφία στο Παρίσι. Σήμερα πια είναι ένας καταξιωμένος σκηνογράφος με σπουδαίες συνεργασίες.
Oταν μιλάει για τη Σέριφο, το βλέμμα του λάμπει, όπως κάθε ανθρώπου που ιστορεί το χρονικό ενός μεγάλου έρωτα!!
«Hρθα στη Σέριφο το '78, ως φοιτητής. Τότε, δεν υπήρχαν ούτε τράπεζες ούτε βενζινάδικο, τίποτα, ο τουρισμός ήταν ανήκουστος εδώ.
Θυμάμαι, στη Χώρα υπήρχε το καφενείο της Ευδοκίας.
Μαγείρευε για τους δημοσίους υπαλλήλους του νησιού. Ζητήσαμε να φάμε και μας αγνόησε. Tελικά, μας έφτιαξε ένα αυγό κι αυτό με χίλια παρακάλια! Eτσι έβλεπαν τους τουρίστες εκείνη την εποχή.
Aπό τότε πέρασε καιρός και πλέον η σχέση μου με τη Σέριφο είναι δοκιμασμένη.
Hρθα 20 χρόνων για πρώτη φορά φιλοξενούμενος στο σπίτι του Γιώργου Ζαφειρίου. Από τότε, και όσο κι αν άλλαξε η ζωή μου, την Σέριφο την αγαπώ το ίδιο. Μεγάλωσα στα Εξάρχεια και το δικό μου «χωριό» ήταν τα Πατήσια όπου επισκεπτόμουν τη γιαγιά μου!
Oμως, το μόνο φιλικό προς τον άνθρωπο περιβάλλον είναι η Φύση, το αστικό τοπίο δημιουργεί φόβο. Από κάπου κατάγεσαι και κάπου καταλήγεις, η Σέριφος, λοιπόν, έχει γίνει σαν το χωριό μου.
Την διακρίνει μια θεατρικότητα, έχει δραματικά τοπία, οι κορυφογραμμές της θυμίζουν χαρτονένιο σκηνικό όπερας. Τα βράχια του Αη Σώστη τα ενσωμάτωσα στο σκηνικό για τους Oρνιθες του Γιάννη Kακλέα, που ανέβηκε στο Hρώδειο το 1992.
Εδώ έρχομαι για να ηρεμήσω και να αυτοσυγκεντρωθώ».
Στη Χώρα βρίσκεται το πρώτο σπίτι που απέκτησε ο Μανόλης στη Σέριφο και το χαρακτηρίζουν τα χρώματα του νησιού, το γκρίζο, το ανοιχτοπράσινο. «Οι ταράτσες των σπιτιών παλιά αποτελούνταν από ένα στρώμα καλάμια, φύκια κι ένα στρώμα χώμα. Ετσι, κάθε εποχή ζωντάνευαν σαν μικροί κήποι». Για να το φτιάξει αγόρασε και ένωσε υπάρχοντα κτίσματα.
Την αρχιτεκτονική μελέτη του σπιτιού ανέλαβε ο Γιώργος Ζαφειρίου και ο Μανόλης Παντελιδάκης τα διαμόρφωσε εσωτερικά με τη δική του ιδιαίτερη αισθητική, ακολουθώντας πιστά το παραδοσιακό χρώμα του νησιού.
Τελευταία προσθήκη, ένα δώμα που αγκαλιάζει το βράχο. Πιο πρόσφατα απέκτησε και μια... θερινή κατοικία κοντά στη θάλασσα: πέτρινα κτίσματα, λιτά, που εξωτερικά ταιριάζουν με το άνυδρο τοπίο και τα φυσικά χρώματα του νησιού, ενώ στο εσωτερικό υπάρχουν πολυεπίπεδοι χώροι, εύχρηστοι και φωτεινοί. «Στο σπίτι της Χώρας, έμεινα πιστός στη λαϊκή παράδοση του νησιού.
Το σπίτι στην παραλία είναι η εντύπωσή μας για τη Σέριφο, επηρεάστηκαμε από τον τόπο για να το δημιουργήσουμε. Είναι σπίτια που έχουν φωτογραφηθεί για έντυπα του εξωτερικού και μου αρέσει αυτό, μ' αρέσει να προκαλώ έμπνευση στον κόσμο. Γι' αυτό άλλωστε μου αρέσουν και τα μαζικά θεάματα, γιατί δίνουν την ευκαιρία να διαμορφώσεις μια αισθητική.» Kουβεντιάζουμε οδηγώντας από το λιμάνι στη Xώρα.
Το τουριστικό Λιβάδι, το λιμάνι δηλαδή, απέχει οδικώς 5 χλμ. από τη Χώρα που δεσπόζει σε μια κορυφή με θέα στο Αιγαίο.
Παλαιότερα, αποτελούσαν δύο ξεχωριστούς οικισμούς. «Πριν να γίνει ο δρόμος, υπήρχε ένα μονοπάτι με σκαλιά. Χρειαζόσουν 20 λεπτά για να το ανέβεις και τη νύχτα δεν είχε φωτισμό. Ξεχωρίζαμε τα σκαλοπάτια επειδή στις άκρες τους ήταν βαμμένα με ασβέστη», διηγείται ο Μανόλης.
Η Χώρα, που χωρίζεται σε Aνω και Κάτω, δεν έχει αλλάξει και πολύ μέσα στην τελευταία δεκαετία, μολονότι το υπόλοιπο νησί λόγω του τουρισμού παρουσιάζει μεγάλη οικιστική ανάπτυξη.
Το γεγονός ότι βρίσκεται σε μια απότομη κορυφή αποτρέπει την περαιτέρω επέκτασή της. Nεόδμητα σπίτια, πολλά πια, υπάρχουν κατά μήκος της διαδρομής Λιβάδι - Xώρα κι επίσης αρχίζουν να οικοδομούνται -με αργούς είναι η αλήθεια ρυθμούς- και τα παράλια, χωρίς ευτυχώς την προχειρότητα και την αναρχία άλλων τουριστικών περιοχών.
Η Χώρα χαρακτηρίζεται από παραδοσιακά λευκογάλανα κυκλαδίτικα σπίτια, όμως αυτό είναι παραπλανητικό: τα αυθεντικά χρώματα της Σερίφου, το γκρίζο, το πράσινο και το γκρενά έχουν αντικατασταθεί από το στερεότυπο που ισοπεδώνει την εικόνα των Κυκλάδων. Στενά σοκάκια και σκαλοπάτια οδηγούν στην κορυφή, στην περιοχή που ονομάζεται Κάστρο και που κατοικείται εδώ και σχεδόν 3.000 χρόνια.
Δεν πρόκειται για κάποιο βυζαντινό ή ενετικό κάστρο -αν και υπάρχουν απομεινάρια επάλξεων-, τα σπίτια είναι χτισμένα με τρόπο τέτοιο ώστε να σχηματίζουν ένα είδος τείχους. Στην κορυφή βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου και η θέα από εκεί ψηλά κόβει την ανάσα - κι αν φυσάει πολύ, καλό θα ήταν να κρατιέστε από κάπου, λένε οι ντόπιοι!
Μερικά σκαλιά πιο κάτω, η εκκλησία του Αη Γιάννη του Θεολόγου.
Στα πεζούλια έξω από το ναό, υπήρχαν κάποτε στη σειρά ρωμαϊκά γλυπτά: μαρμάρινοι ανδρικοί κορμοί που πλέον φιλοξενούνται στο αρχαιολογικό μουσείο του νησιού.
Μέσα στην εκκλησία ένας βράχος ξεπετάγεται, την ξύλινη οροφή στηρίζει ένα παλιό κατάρτι που φέρει ακόμα τις τροχαλίες του και σε μιαν άκρη υπάρχουν κομμάτια από αρχαίες κολόνες. Εξάλλου, κάτω από αυτήν την εκκλησία λέγεται ότι είναι θαμμένο το κεφάλι της Μέδουσας, που έφερε ο Περσέας στη Σέριφο.
Περιδιαβάζοντας στη Χώρα, θα συναντήσετε τον παραδοσιακό ξυλόφουρνο του Χαλίδα, το τσαγκαράδικο, αλλά και το νεοκλασικό κτίριο του παλιού ενετικού Προξενείου που πλέον ανήκει στο Δήμοσιο και που, δυστυχώς, ρημάζει. Μια στάση στην Πάνω Πιάτσα, όπου βρίσκεται το νεοκλασικό Δημαρχείο, που ολοκληρώθηκε το 1907 και η μητρόπολη του Αγίου Αθανασίου.
Στο καφενείο του Στράτου, με τον γεμάτο ποιήματα κατάλογο, συναντήσαμε την Αμερικανίδα Marcy, που τα τελευταία χρόνια κατοικεί στο νησί και διδάσκει Αγγλικά στα λιγοστά παιδιά - περίπου 30 είναι οι μαθητές της, όλων των ηλικιών.
Η Σέριφος, ακολουθώντας τη μοίρα της ελληνικής επαρχίας, δεν μπορεί να κρατήσει τους νέους της το χειμώνα, αφού δεν προσφέρει επαγγελματικές ευκαιρίες πλην του τουρισμού. Εκεί και ο κύριος Ζαρόκωστας, που έχει συντάξει έναν αρτιότατο οδηγό με τις πεζοπορικές -και όχι μόνο- διαδρομές της Σερίφου, γεμάτο ιστορικές πληροφορίες.
plektani.gr
Και όμως, η Σέριφος είναι καθ' όλα γόνιμη: σε ιστορία, χρώματα, γεύσεις και ό,τι άλλο χωράει ο νους σας. Και μόλις δύο ώρες από την Αθήνα.
Σε αυτο το ταξιδι μας στο νησι δεν θα μπορούσαμε να έχουμε καλύτερο ξεναγό από τον σκηνογράφο Μανόλη Παντελιδάκη, που εδώ και 27 χρόνια έχει σχεδόν πολιτογραφηθεί Σερφιώτης. Τον συναντήσαμε απομεσήμερο, σε ένα ταβερνάκι στην Ψιλή Aμμο, μία από τις ωραιότερες παραλίες του νησιού.
Γέννημα θρέμμα των Εξαρχείων, με ρίζες κρητικές, ο Μανόλης Παντελιδάκης σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στην Ελλάδα και σκηνογραφία στο Παρίσι. Σήμερα πια είναι ένας καταξιωμένος σκηνογράφος με σπουδαίες συνεργασίες.
Oταν μιλάει για τη Σέριφο, το βλέμμα του λάμπει, όπως κάθε ανθρώπου που ιστορεί το χρονικό ενός μεγάλου έρωτα!!
«Hρθα στη Σέριφο το '78, ως φοιτητής. Τότε, δεν υπήρχαν ούτε τράπεζες ούτε βενζινάδικο, τίποτα, ο τουρισμός ήταν ανήκουστος εδώ.
Θυμάμαι, στη Χώρα υπήρχε το καφενείο της Ευδοκίας.
Μαγείρευε για τους δημοσίους υπαλλήλους του νησιού. Ζητήσαμε να φάμε και μας αγνόησε. Tελικά, μας έφτιαξε ένα αυγό κι αυτό με χίλια παρακάλια! Eτσι έβλεπαν τους τουρίστες εκείνη την εποχή.
Aπό τότε πέρασε καιρός και πλέον η σχέση μου με τη Σέριφο είναι δοκιμασμένη.
Hρθα 20 χρόνων για πρώτη φορά φιλοξενούμενος στο σπίτι του Γιώργου Ζαφειρίου. Από τότε, και όσο κι αν άλλαξε η ζωή μου, την Σέριφο την αγαπώ το ίδιο. Μεγάλωσα στα Εξάρχεια και το δικό μου «χωριό» ήταν τα Πατήσια όπου επισκεπτόμουν τη γιαγιά μου!
Oμως, το μόνο φιλικό προς τον άνθρωπο περιβάλλον είναι η Φύση, το αστικό τοπίο δημιουργεί φόβο. Από κάπου κατάγεσαι και κάπου καταλήγεις, η Σέριφος, λοιπόν, έχει γίνει σαν το χωριό μου.
Την διακρίνει μια θεατρικότητα, έχει δραματικά τοπία, οι κορυφογραμμές της θυμίζουν χαρτονένιο σκηνικό όπερας. Τα βράχια του Αη Σώστη τα ενσωμάτωσα στο σκηνικό για τους Oρνιθες του Γιάννη Kακλέα, που ανέβηκε στο Hρώδειο το 1992.
Εδώ έρχομαι για να ηρεμήσω και να αυτοσυγκεντρωθώ».
Στη Χώρα βρίσκεται το πρώτο σπίτι που απέκτησε ο Μανόλης στη Σέριφο και το χαρακτηρίζουν τα χρώματα του νησιού, το γκρίζο, το ανοιχτοπράσινο. «Οι ταράτσες των σπιτιών παλιά αποτελούνταν από ένα στρώμα καλάμια, φύκια κι ένα στρώμα χώμα. Ετσι, κάθε εποχή ζωντάνευαν σαν μικροί κήποι». Για να το φτιάξει αγόρασε και ένωσε υπάρχοντα κτίσματα.
Την αρχιτεκτονική μελέτη του σπιτιού ανέλαβε ο Γιώργος Ζαφειρίου και ο Μανόλης Παντελιδάκης τα διαμόρφωσε εσωτερικά με τη δική του ιδιαίτερη αισθητική, ακολουθώντας πιστά το παραδοσιακό χρώμα του νησιού.
Τελευταία προσθήκη, ένα δώμα που αγκαλιάζει το βράχο. Πιο πρόσφατα απέκτησε και μια... θερινή κατοικία κοντά στη θάλασσα: πέτρινα κτίσματα, λιτά, που εξωτερικά ταιριάζουν με το άνυδρο τοπίο και τα φυσικά χρώματα του νησιού, ενώ στο εσωτερικό υπάρχουν πολυεπίπεδοι χώροι, εύχρηστοι και φωτεινοί. «Στο σπίτι της Χώρας, έμεινα πιστός στη λαϊκή παράδοση του νησιού.
Το σπίτι στην παραλία είναι η εντύπωσή μας για τη Σέριφο, επηρεάστηκαμε από τον τόπο για να το δημιουργήσουμε. Είναι σπίτια που έχουν φωτογραφηθεί για έντυπα του εξωτερικού και μου αρέσει αυτό, μ' αρέσει να προκαλώ έμπνευση στον κόσμο. Γι' αυτό άλλωστε μου αρέσουν και τα μαζικά θεάματα, γιατί δίνουν την ευκαιρία να διαμορφώσεις μια αισθητική.» Kουβεντιάζουμε οδηγώντας από το λιμάνι στη Xώρα.
Το τουριστικό Λιβάδι, το λιμάνι δηλαδή, απέχει οδικώς 5 χλμ. από τη Χώρα που δεσπόζει σε μια κορυφή με θέα στο Αιγαίο.
Παλαιότερα, αποτελούσαν δύο ξεχωριστούς οικισμούς. «Πριν να γίνει ο δρόμος, υπήρχε ένα μονοπάτι με σκαλιά. Χρειαζόσουν 20 λεπτά για να το ανέβεις και τη νύχτα δεν είχε φωτισμό. Ξεχωρίζαμε τα σκαλοπάτια επειδή στις άκρες τους ήταν βαμμένα με ασβέστη», διηγείται ο Μανόλης.
Η Χώρα, που χωρίζεται σε Aνω και Κάτω, δεν έχει αλλάξει και πολύ μέσα στην τελευταία δεκαετία, μολονότι το υπόλοιπο νησί λόγω του τουρισμού παρουσιάζει μεγάλη οικιστική ανάπτυξη.
Το γεγονός ότι βρίσκεται σε μια απότομη κορυφή αποτρέπει την περαιτέρω επέκτασή της. Nεόδμητα σπίτια, πολλά πια, υπάρχουν κατά μήκος της διαδρομής Λιβάδι - Xώρα κι επίσης αρχίζουν να οικοδομούνται -με αργούς είναι η αλήθεια ρυθμούς- και τα παράλια, χωρίς ευτυχώς την προχειρότητα και την αναρχία άλλων τουριστικών περιοχών.
Η Χώρα χαρακτηρίζεται από παραδοσιακά λευκογάλανα κυκλαδίτικα σπίτια, όμως αυτό είναι παραπλανητικό: τα αυθεντικά χρώματα της Σερίφου, το γκρίζο, το πράσινο και το γκρενά έχουν αντικατασταθεί από το στερεότυπο που ισοπεδώνει την εικόνα των Κυκλάδων. Στενά σοκάκια και σκαλοπάτια οδηγούν στην κορυφή, στην περιοχή που ονομάζεται Κάστρο και που κατοικείται εδώ και σχεδόν 3.000 χρόνια.
Δεν πρόκειται για κάποιο βυζαντινό ή ενετικό κάστρο -αν και υπάρχουν απομεινάρια επάλξεων-, τα σπίτια είναι χτισμένα με τρόπο τέτοιο ώστε να σχηματίζουν ένα είδος τείχους. Στην κορυφή βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου και η θέα από εκεί ψηλά κόβει την ανάσα - κι αν φυσάει πολύ, καλό θα ήταν να κρατιέστε από κάπου, λένε οι ντόπιοι!
Μερικά σκαλιά πιο κάτω, η εκκλησία του Αη Γιάννη του Θεολόγου.
Στα πεζούλια έξω από το ναό, υπήρχαν κάποτε στη σειρά ρωμαϊκά γλυπτά: μαρμάρινοι ανδρικοί κορμοί που πλέον φιλοξενούνται στο αρχαιολογικό μουσείο του νησιού.
Μέσα στην εκκλησία ένας βράχος ξεπετάγεται, την ξύλινη οροφή στηρίζει ένα παλιό κατάρτι που φέρει ακόμα τις τροχαλίες του και σε μιαν άκρη υπάρχουν κομμάτια από αρχαίες κολόνες. Εξάλλου, κάτω από αυτήν την εκκλησία λέγεται ότι είναι θαμμένο το κεφάλι της Μέδουσας, που έφερε ο Περσέας στη Σέριφο.
Περιδιαβάζοντας στη Χώρα, θα συναντήσετε τον παραδοσιακό ξυλόφουρνο του Χαλίδα, το τσαγκαράδικο, αλλά και το νεοκλασικό κτίριο του παλιού ενετικού Προξενείου που πλέον ανήκει στο Δήμοσιο και που, δυστυχώς, ρημάζει. Μια στάση στην Πάνω Πιάτσα, όπου βρίσκεται το νεοκλασικό Δημαρχείο, που ολοκληρώθηκε το 1907 και η μητρόπολη του Αγίου Αθανασίου.
Στο καφενείο του Στράτου, με τον γεμάτο ποιήματα κατάλογο, συναντήσαμε την Αμερικανίδα Marcy, που τα τελευταία χρόνια κατοικεί στο νησί και διδάσκει Αγγλικά στα λιγοστά παιδιά - περίπου 30 είναι οι μαθητές της, όλων των ηλικιών.
Η Σέριφος, ακολουθώντας τη μοίρα της ελληνικής επαρχίας, δεν μπορεί να κρατήσει τους νέους της το χειμώνα, αφού δεν προσφέρει επαγγελματικές ευκαιρίες πλην του τουρισμού. Εκεί και ο κύριος Ζαρόκωστας, που έχει συντάξει έναν αρτιότατο οδηγό με τις πεζοπορικές -και όχι μόνο- διαδρομές της Σερίφου, γεμάτο ιστορικές πληροφορίες.
plektani.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Πρόταση από Σάντερλαντ για Μαυρία!
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
105,7 εκατ. ευρώ από τους ΚΑΠ μοιράζονται οι Δήμοι...!!!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
