2013-07-09 19:02:03
To IOBE αναθεώρησε προς το χειρότερο την πρόβλεψή του για την ύφεση στην ελληνική οικονομία το 2013 και υπολογίζει ότι θα φτάσει το 4,8% έως 5% (η προηγούμενη πρόβλεψη ήταν 4,6%) στηρίζοντας τις εκτιμήσεις του στο γεγονός ότι... καταγράφεται σημαντική κάμψη των επενδύσεων, ενώ η αύξηση των εξαγωγών είναι τελικά μικρότερη από ότι είχε αρχικά εκτιμηθεί.
Χειρότερη πρόβλεψη κάνει και για την ανεργία, την οποία υπολογίζει ότι θα διαμορφωθεί στο 27,8%, αντί για 27,3% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη.
Όπως εξηγεί, η ισχυρή ύφεση στην ελληνική οικονομία στο τελευταίο τρίμηνο του 2012 και στις αρχές του 2013, άσκησε αναπόφευκτα νέες πιέσεις στην απασχόληση, παρά την εκτεταμένη πλέον υιοθέτηση των περυσινών διαρθρωτικών αλλαγών σε εργασιακά ζητήματα από την αγορά εργασίας. Άλλωστε, η άνοδος της ανεργίας στο 27,4% στο τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου φέτος, από 22,6% στο αντίστοιχο τρίμηνο του περασμένου έτους, προήλθε αποκλειστικά από τη μείωση της απασχόλησης κατά 6,3% και όχι από την αύξηση του εργατικού δυναμικού, που περιορίστηκε οριακά (-0,1%).
Από την άλλη πλευρά, η ανεργία ανερχόταν σαφώς ταχύτερα στο αρχικό τρίμηνο του 2012, κατά 6,7 εκατοστιαίες μονάδες, με την πτώση της απασχόλησης σε εκείνη την περίοδο να φθάνει το 8,5%. Η διατήρηση της ύφεσης σε υψηλά επίπεδα κατά μέσο όρο και στο υπόλοιπο του τρέχοντος έτους, με ενδεχόμενη σχετική επιβράδυνσή της στο τρίτο τρίμηνο, θα επιφέρει συνέχιση της ανόδου της ανεργίας, πιθανότατα όμως με ρυθμό χαμηλότερο του πρώτου τριμήνου.
Τη διεύρυνση της ανεργίας πιθανότατα θα συγκρατήσει τους καλοκαιρινούς μήνες, ενδεχομένως και να αντιστρέψει, η αυξημένη εποχική απασχόληση σε τουριστικές επιχειρήσεις λόγω της υψηλότερης σε σχέση με πέρυσι τουριστικής κίνησης από το εξωτερικό. Επιπλέον, επιστροφή μέρους των ανέργων στην αγορά εργασίας, τουλάχιστον πρόσκαιρη, θα προέλθει από την υλοποίηση των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ που εστιάζουν σε αυτούς. Συνεκτιμώντας τις παραπάνω επιδράσεις στην αγορά εργασίας, αναμένεται άνοδος της ανεργίας στο 27,8% του εργατικού δυναμικού το 2013, οριακά υψηλότερα από ότι είχε προβλεφθεί σε προηγούμενες εκθέσεις.
Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναμένουν συρρίκνωση του ελληνικού ΑΕΠ φέτος κατά 4,2%, που θα σηματοδοτήσει και τον έκτο χρόνο ύφεσης στη χώρα. Η Τράπεζα της Ελλάδος προβλέπει, από την πλευρά της, ύφεση 4,6%.
Το ΙΟΒΕ επισημαίνει στην έκθεσή του πως η ελληνική οικονομία βρίσκεται εκ νέου σε ένα σημείο καμπής. Όπως αναφέρει, η προσαρμογή που έχει γίνει από την έναρξη της κρίσης είναι αξιοσημείωτη και επιτεύχθηκε πάρα το ότι πάρα πολλοί παράγοντες της πολιτικής και της οικονομίας τη θεωρούσαν αρχικά αδύνατη. Οι θετικές εξελίξεις στο δημοσιονομικό έλλειμμα, το εξωτερικό ισοζύγιο και την ανταγωνιστικότητα είναι αδιαμφισβήτητες και έχουν απομακρύνει τον κίνδυνο ενός «ξαφνικού θανάτου».
Το ΙΟΒΕ σημειώνει, ωστόσο, ότι η θετική αυτή προσαρμογή προέκυψε κυρίως με αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης, ιδίως για τους συνεπείς φορολογούμενους, και με οριζόντια μείωση των δημόσιων δαπανών. «Αντίθετα, με κοινή ευθύνη του ελληνικού πολιτικού συστήματος και της τρόικας που εκπροσωπεί τους εταίρους και πιστωτές, οι δομικές μεταρρυθμίσεις δεν προωθήθηκαν συνολικά με τη συνέπεια και έμφαση που χρειάζονταν», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Μεικτή η εικόνα της οικονομίας
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η γενική εικόνα της οικονομίας παραμένει μεικτή, με τα θετικά στοιχεία να οδηγούν σε ένα μάλλον θετικό πρόσημο. Σε αυτό συμβάλλει καθοριστικά η συνεχιζόμενη τάση αποκατάστασης της ισορροπίας στα «δίδυμα ελλείμματα» που διαχρονικά ήταν ο καθρέφτης των αδυναμιών και παθογενειών της ελληνικής οικονομίας.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα περιορίζεται συστηματικά, με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος να είναι πλέον απόλυτα ορατή, ενώ και το έλλειμμα του εξωτερικού ισοζυγίου περιορίζεται δραστικά. Ταυτόχρονα, υπάρχει πλέον σαφής τάση αποπληθωρισμού σε πολλούς σημαντικούς τομείς, παρατηρεί το ΙΟΒΕ.
Στην αρνητική πλευρά, κυρίαρχο στοιχείο είναι η συνεχιζόμενη για έκτο έτος ύφεση, η οποία για το τρέχον έτος αναμένεται πλέον βαθύτερη από ό,τι αρχικά προβλέπονταν. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται εν μέρει σε επιμέρους διαταραχές, οικονομικές ή πολιτικές, που κατά διαστήματα αναζωπυρώνουν την αβεβαιότητα ως προς την επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής (σε συνάρτηση και με τις περιοδικές διαπραγματεύσεις με την τρόικα) και σε αμφιβολίες ως προς τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους.
Τις αναπτυξιακές προοπτικές στην Ελλάδα επίσης επιβαρύνει η παρατηρούμενη επιβράδυνση της ανάπτυξης διεθνώς, ιδίως σε χώρες που αποτελούν βασικούς εμπορικούς εταίρους. Φυσικό επακόλουθο είναι και η συνεχιζόμενη αύξηση της ανεργίας, έστω και με μειούμενο ρυθμό.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η συνεχιζόμενη ύφεση εκφράζει κυρίως τη συνεχιζόμενη μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης – έστω και με επιβραδυνόμενο ρυθμό – λόγω της κλιμακούμενης μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος και της αύξησης της ανεργίας, τη μείωση των δημόσιων δαπανών, και το αναιμικό επίπεδο των επενδύσεων, αναφέρεται στην έκθεση.
«Με βάση όλα τα παραπάνω, δεν αποτελεί έκπληξη ότι η συνολική πρόβλεψη για το ρυθμό ανάπτυξης υπολείπεται των αρχικών προβλέψεων και πρέπει να προσαρμοστεί προς τα κάτω, με την ύφεση για το έτος το 2013 να κινείται στην περιοχή του 5%», τονίζει το ΙΟΒΕ.
Όσον αφορά τις μελλοντικές προοπτικές και κοιτώντας προς το επόμενο τρίμηνο, τέσσερις επιμέρους παρατηρήσεις μπορεί να είναι σημαντικές.
Πρώτον, είναι κρίσιμο το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα να τρέξει γρηγορότερα από το συμφωνημένο πλαίσιο δημοσιονομικής προσαρμογής όπως και να επιτευχθεί η ευρύτερη δυνατή συναίνεση, πιθανώς εκφραζόμενη ως ένα «συμβόλαιο» ανάμεσα στη κυβέρνηση, τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους.
Δεύτερον, πρέπει να αποφευχθεί η ψευδαίσθηση ότι ο κίνδυνος οικονομικής κατάρρευσης έχει περάσει αμετάκλητα και άρα τα μέρη του οικονομικού και πολιτικού συστήματος μπορούν να συνεχίσουν να συμπεριφέρονται όπως και πριν την κρίση, χωρίς επιπτώσεις. Μια ελληνική οικονομία που δομικά δεν θα είναι διαφορετική από πριν, θα εμφανίσει νωρίτερα ή αργότερα τα ίδια συμπτώματα.
Τρίτον, η αποκατάσταση της ρευστότητας είναι απαραίτητη το συντομότερο δυνατό, τόσο όσον αφορά το τραπεζικό σύστημα όσο και για κεφάλαια από το εξωτερικό που πρέπει να διεκδικηθούν. Τονίζεται ότι η ρευστότητα δεν μπορεί να λύσει από μόνη της το πρόβλημα της ανάπτυξης, αλλά θα πρέπει να λειτουργήσει συμπληρωματικά με τις μεταρρυθμίσεις.
Τέταρτον, καθώς προωθείται το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων είναι σημαντικό να διατυπωθεί προς τους εταίρους και πιστωτές ότι θα πρέπει να υπάρχει μια σαφής, ακόμη και αν είναι άρρητη, συμφωνία για σταδιακή σημαντική ελάφρυνση από το βάρος του δημόσιου χρέους με ρυθμό που να εξαρτάται από την εφαρμογή της πορείας των μεταρρυθμίσεων και των αναπτυξιακών μέτρων και όχι μόνο με την επιτυχή βραχυπρόθεσμη δημοσιονομική προσαρμογή.
newmoney.gr
Χειρότερη πρόβλεψη κάνει και για την ανεργία, την οποία υπολογίζει ότι θα διαμορφωθεί στο 27,8%, αντί για 27,3% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη.
Όπως εξηγεί, η ισχυρή ύφεση στην ελληνική οικονομία στο τελευταίο τρίμηνο του 2012 και στις αρχές του 2013, άσκησε αναπόφευκτα νέες πιέσεις στην απασχόληση, παρά την εκτεταμένη πλέον υιοθέτηση των περυσινών διαρθρωτικών αλλαγών σε εργασιακά ζητήματα από την αγορά εργασίας. Άλλωστε, η άνοδος της ανεργίας στο 27,4% στο τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου φέτος, από 22,6% στο αντίστοιχο τρίμηνο του περασμένου έτους, προήλθε αποκλειστικά από τη μείωση της απασχόλησης κατά 6,3% και όχι από την αύξηση του εργατικού δυναμικού, που περιορίστηκε οριακά (-0,1%).
Από την άλλη πλευρά, η ανεργία ανερχόταν σαφώς ταχύτερα στο αρχικό τρίμηνο του 2012, κατά 6,7 εκατοστιαίες μονάδες, με την πτώση της απασχόλησης σε εκείνη την περίοδο να φθάνει το 8,5%. Η διατήρηση της ύφεσης σε υψηλά επίπεδα κατά μέσο όρο και στο υπόλοιπο του τρέχοντος έτους, με ενδεχόμενη σχετική επιβράδυνσή της στο τρίτο τρίμηνο, θα επιφέρει συνέχιση της ανόδου της ανεργίας, πιθανότατα όμως με ρυθμό χαμηλότερο του πρώτου τριμήνου.
Τη διεύρυνση της ανεργίας πιθανότατα θα συγκρατήσει τους καλοκαιρινούς μήνες, ενδεχομένως και να αντιστρέψει, η αυξημένη εποχική απασχόληση σε τουριστικές επιχειρήσεις λόγω της υψηλότερης σε σχέση με πέρυσι τουριστικής κίνησης από το εξωτερικό. Επιπλέον, επιστροφή μέρους των ανέργων στην αγορά εργασίας, τουλάχιστον πρόσκαιρη, θα προέλθει από την υλοποίηση των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ που εστιάζουν σε αυτούς. Συνεκτιμώντας τις παραπάνω επιδράσεις στην αγορά εργασίας, αναμένεται άνοδος της ανεργίας στο 27,8% του εργατικού δυναμικού το 2013, οριακά υψηλότερα από ότι είχε προβλεφθεί σε προηγούμενες εκθέσεις.
Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναμένουν συρρίκνωση του ελληνικού ΑΕΠ φέτος κατά 4,2%, που θα σηματοδοτήσει και τον έκτο χρόνο ύφεσης στη χώρα. Η Τράπεζα της Ελλάδος προβλέπει, από την πλευρά της, ύφεση 4,6%.
Το ΙΟΒΕ επισημαίνει στην έκθεσή του πως η ελληνική οικονομία βρίσκεται εκ νέου σε ένα σημείο καμπής. Όπως αναφέρει, η προσαρμογή που έχει γίνει από την έναρξη της κρίσης είναι αξιοσημείωτη και επιτεύχθηκε πάρα το ότι πάρα πολλοί παράγοντες της πολιτικής και της οικονομίας τη θεωρούσαν αρχικά αδύνατη. Οι θετικές εξελίξεις στο δημοσιονομικό έλλειμμα, το εξωτερικό ισοζύγιο και την ανταγωνιστικότητα είναι αδιαμφισβήτητες και έχουν απομακρύνει τον κίνδυνο ενός «ξαφνικού θανάτου».
Το ΙΟΒΕ σημειώνει, ωστόσο, ότι η θετική αυτή προσαρμογή προέκυψε κυρίως με αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης, ιδίως για τους συνεπείς φορολογούμενους, και με οριζόντια μείωση των δημόσιων δαπανών. «Αντίθετα, με κοινή ευθύνη του ελληνικού πολιτικού συστήματος και της τρόικας που εκπροσωπεί τους εταίρους και πιστωτές, οι δομικές μεταρρυθμίσεις δεν προωθήθηκαν συνολικά με τη συνέπεια και έμφαση που χρειάζονταν», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Μεικτή η εικόνα της οικονομίας
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η γενική εικόνα της οικονομίας παραμένει μεικτή, με τα θετικά στοιχεία να οδηγούν σε ένα μάλλον θετικό πρόσημο. Σε αυτό συμβάλλει καθοριστικά η συνεχιζόμενη τάση αποκατάστασης της ισορροπίας στα «δίδυμα ελλείμματα» που διαχρονικά ήταν ο καθρέφτης των αδυναμιών και παθογενειών της ελληνικής οικονομίας.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα περιορίζεται συστηματικά, με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος να είναι πλέον απόλυτα ορατή, ενώ και το έλλειμμα του εξωτερικού ισοζυγίου περιορίζεται δραστικά. Ταυτόχρονα, υπάρχει πλέον σαφής τάση αποπληθωρισμού σε πολλούς σημαντικούς τομείς, παρατηρεί το ΙΟΒΕ.
Στην αρνητική πλευρά, κυρίαρχο στοιχείο είναι η συνεχιζόμενη για έκτο έτος ύφεση, η οποία για το τρέχον έτος αναμένεται πλέον βαθύτερη από ό,τι αρχικά προβλέπονταν. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται εν μέρει σε επιμέρους διαταραχές, οικονομικές ή πολιτικές, που κατά διαστήματα αναζωπυρώνουν την αβεβαιότητα ως προς την επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής (σε συνάρτηση και με τις περιοδικές διαπραγματεύσεις με την τρόικα) και σε αμφιβολίες ως προς τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους.
Τις αναπτυξιακές προοπτικές στην Ελλάδα επίσης επιβαρύνει η παρατηρούμενη επιβράδυνση της ανάπτυξης διεθνώς, ιδίως σε χώρες που αποτελούν βασικούς εμπορικούς εταίρους. Φυσικό επακόλουθο είναι και η συνεχιζόμενη αύξηση της ανεργίας, έστω και με μειούμενο ρυθμό.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η συνεχιζόμενη ύφεση εκφράζει κυρίως τη συνεχιζόμενη μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης – έστω και με επιβραδυνόμενο ρυθμό – λόγω της κλιμακούμενης μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος και της αύξησης της ανεργίας, τη μείωση των δημόσιων δαπανών, και το αναιμικό επίπεδο των επενδύσεων, αναφέρεται στην έκθεση.
«Με βάση όλα τα παραπάνω, δεν αποτελεί έκπληξη ότι η συνολική πρόβλεψη για το ρυθμό ανάπτυξης υπολείπεται των αρχικών προβλέψεων και πρέπει να προσαρμοστεί προς τα κάτω, με την ύφεση για το έτος το 2013 να κινείται στην περιοχή του 5%», τονίζει το ΙΟΒΕ.
Όσον αφορά τις μελλοντικές προοπτικές και κοιτώντας προς το επόμενο τρίμηνο, τέσσερις επιμέρους παρατηρήσεις μπορεί να είναι σημαντικές.
Πρώτον, είναι κρίσιμο το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα να τρέξει γρηγορότερα από το συμφωνημένο πλαίσιο δημοσιονομικής προσαρμογής όπως και να επιτευχθεί η ευρύτερη δυνατή συναίνεση, πιθανώς εκφραζόμενη ως ένα «συμβόλαιο» ανάμεσα στη κυβέρνηση, τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους.
Δεύτερον, πρέπει να αποφευχθεί η ψευδαίσθηση ότι ο κίνδυνος οικονομικής κατάρρευσης έχει περάσει αμετάκλητα και άρα τα μέρη του οικονομικού και πολιτικού συστήματος μπορούν να συνεχίσουν να συμπεριφέρονται όπως και πριν την κρίση, χωρίς επιπτώσεις. Μια ελληνική οικονομία που δομικά δεν θα είναι διαφορετική από πριν, θα εμφανίσει νωρίτερα ή αργότερα τα ίδια συμπτώματα.
Τρίτον, η αποκατάσταση της ρευστότητας είναι απαραίτητη το συντομότερο δυνατό, τόσο όσον αφορά το τραπεζικό σύστημα όσο και για κεφάλαια από το εξωτερικό που πρέπει να διεκδικηθούν. Τονίζεται ότι η ρευστότητα δεν μπορεί να λύσει από μόνη της το πρόβλημα της ανάπτυξης, αλλά θα πρέπει να λειτουργήσει συμπληρωματικά με τις μεταρρυθμίσεις.
Τέταρτον, καθώς προωθείται το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων είναι σημαντικό να διατυπωθεί προς τους εταίρους και πιστωτές ότι θα πρέπει να υπάρχει μια σαφής, ακόμη και αν είναι άρρητη, συμφωνία για σταδιακή σημαντική ελάφρυνση από το βάρος του δημόσιου χρέους με ρυθμό που να εξαρτάται από την εφαρμογή της πορείας των μεταρρυθμίσεων και των αναπτυξιακών μέτρων και όχι μόνο με την επιτυχή βραχυπρόθεσμη δημοσιονομική προσαρμογή.
newmoney.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Χωρίς Τζεμπούρ στην Αυστρία
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
