2013-07-23 16:11:03
Φωτογραφία για Διεθνής Δικαστική συνεργασία σε ποινικές και αστικές υποθέσεις
Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης, Δικηγόρος Αθηνών

Η διεθνής δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις ασκείται επί τη βάσει διακρατικών συμβάσεων διμερών ή πολυμερών και το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων λειτουργεί εν προκειμένω ως συντονιστική και μεσολαβητική αρχή προς το σκοπό της πραγμάτωσης της συνεργασίας αυτής. Το μεγαλύτερο δε μέρος της συνεργασίας καταλαμβάνει η παροχή της δικαστικής συνδρομής (βοήθειας) των δικαστικών και εισαγγελικών αρχών της χώρας προς τις αντίστοιχες των αντισυμβαλλομένων χωρών και αντίστροφα. Ιδιαίτερης βαρύτητας θέμα που ρυθμίζεται επίσης στο πλαίσιο της δικαστικής συνεργασίας είναι και η έκδοση εκζητουμένων προσώπων.

Βάσει του άρθρου Κ3 παρ. 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση θεσπίστηκε με την Κοινή Δράση της 29ης Ιουνίου 1998 από το Συμβούλιο της Ε.Ε. ένα Ευρωπαϊκό Δίκτυο δικαστικών συνδέσμων. Σκοπός του Δικτύου είναι η βελτίωση της δικαστικής συνεργασίας των κρατών μελών, ιδίως όσον αφορά στην καταπολέμηση σοβαρών μορφών εγκληματικότητας όπως είναι το οργανωμένο έγκλημα, η δωροδοκία, η διακίνηση ναρκωτικών ή η τρομοκρατία, η οποία εγκληματικότητα εμφανίζεται υπό τη μορφή πραγματικών οργανώσεων, συχνά διεθνικού χαρακτήρα
. Στη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Δικαστικού Δικτύου περιλαμβάνονται κατά βάση οι κεντρικές αρχές κάθε κράτους μέλους που είναι αρμόδιες για τη διεθνή δικαστική συνεργασία, οι δικαστικές αρχές ή άλλες αρμόδιες αρχές με ειδικά καθήκοντα στα πλαίσια της διεθνούς συνεργασίας γενικά και για ορισμένες σοβαρές μορφές εγκληματικότητας. Θεσπίζονται ένας ή δύο σύνδεσμοι για κάθε κράτος. Η λειτουργία του Ευρωπαϊκού Δικαστικού Δικτύου έγκειται:

α) Στο να διευκολύνει την καθιέρωση κατάλληλων επαφών μεταξύ των συνδέσμων των διαφόρων κρατών μελών ώστε: 1) να διευκολύνεται η δικαστική συνεργασία μεταξύ τους, ιδίως στην καταπολέμηση σοβαρών μορφών εγκληματικότητας, 2) να παρέχουν τις απαραίτητες νομικές και πρακτικές πληροφορίες στις δικαστικές αρχές της χώρας τους καθώς και στους συνδέσμους και στις τοπικές δικαστικές αρχές των άλλων χωρών και 3) να διευκολύνουν το συντονισμό της δικαστικής συνεργασίας στις περιπτώσεις που υπάρχουν περισσότερες αιτήσεις τοπικών δικαστικών αρχών κράτους μέλους και απαιτούν συντονισμένη δράση σε άλλο κράτος μέλος.

β) Στο να οργανώνει περιοδικές συνεδριάσεις των αντιπροσώπων των κρατών μελών και

γ) Στο να παρέχει σε μόνιμη βάση ορισμένες βασικές πληροφορίες (νομικές, πρακτικές, καταλόγους δικαστικών αρχών, κλπ.) προσαρμοσμένες στα σύγχρονα δεδομένα, μέσω κυρίως του κατάλληλου τηλεπικοινωνιακού δικτύου.

Για την υλοποίηση των στόχων του δικτύου, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει ορίσει ως συνδέσμους δικαστές και εισαγγελείς των Εφετείων Αθηνών, Πειραιώς και Θεσσαλονίκης, δύο δικαστικούς υπαλλήλους της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών, καθώς και δύο υπαλλήλους της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Με απόφαση επίσης του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 28.02.02 συστήθηκε η Eurojust, με σκοπό την ενίσχυση της καταπολέμησης των σοβαρών μορφών οργανωμένου εγκλήματος. Απαρτίζεται από ένα εθνικό μέλος από κάθε κράτος - μέλος, το οποίο αποσπάται στην έδρα της, που έχει προσωρινά ορισθεί η Χάγη. Οι στόχοι της μονάδας είναι η προώθηση και βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των αρμοδίων αρχών, όσον αφορά σε έρευνες και διώξεις εντός των κρατών - μελών και όπου εμπλέκονται τουλάχιστον δύο κράτη μέλη, καθώς και η υποστήριξη με κάθε τρόπο των αρχών αυτών στο έργο τους.

Η Eurojust εκτελεί τα καθήκοντά της μέσω των εθνικών της μελών ή ως συλλογικό όργανο και δύναται να καλεί τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών να εξετάζουν το ενδεχόμενο να προβαίνουν σε διώξεις, να συστήνουν κοινές ομάδες έρευνας κλπ.

Η Eurojust συνεργάζεται με άλλους φορείς όπως την Europol, την Ευρωπαϊκή υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης (OLAF), δύναται δε να συνάπτει συμφωνίες συνεργασίας και με αρχές τρίτων κρατών με σκοπό την καλύτερη δικαστική συνεργασία. Στο πλαίσιο αυτό συνεργάζεται στενά με το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο.

Η προστιθέμενη αξία της μονάδας αυτής στηρίζεται στην ύπαρξη μιας κεντρικής δομής, που μπορεί να εντοπίσει τα νομικά εμπόδια, τις καθυστερήσεις στην παροχή αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής, αλλά και να συντονίσει σε εξέλιξη έρευνες σοβαρού οργανωμένου εγκλήματος. Εκπρόσωπος της χώρας μας στη Eurojust έχει οριστεί Αντεισαγγελέας Πρωτοδικών.

Η διεθνής δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις ασκείται με βάση τις διατάξεις πολυμερών ή διμερών διακρατικών συμβάσεων ή Κανονισμών της Ε.Ε. Οι πολυμερείς συμβάσεις καταρτίζονται στο πλαίσιο διεθνών οργανισμών όπως ΟΗΕ, Συμβούλιο της Ευρώπης, Συνδιάσκεψη της Χάγης κ.λ.π.

Εν προκειμένω, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων λειτουργεί είτε ως Κεντρική Αρχή υπό την έννοια της συνεργασίας με τις αντίστοιχες αρχές άλλων χωρών με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα του αστικού δικαίου (ουσιαστικού και δικονομικού), καθώς και τη διευκόλυνση της έναρξης και διενέργειας δικαστικών ή διοικητικών διαδικασιών, είτε ως μεσολαβητική αρχή για την παροχή δικαστικής αρωγής από τις δικαστικές αρχές της χώρας προς τις αντίστοιχες αρχές των συμβαλλομένων κρατών και αντίστροφα, όπως είναι η εξέταση μαρτύρων, εμπειρογνωμόνων, η διαβίβαση και επίδοση εγγράφων κ.λ.π.

Στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης δημιουργήθηκε και λειτουργεί από 04.12.2002, το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο για αστικές και εμπορικές υποθέσεις. To Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο έχει ως στόχο κατά πρώτον τη διευκόλυνση της δικαστικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, αξιοποιώντας τις σύγχρονες τεχνολογίες επικοινωνίας και ενημέρωσης και κατά δεύτερον, τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου όπου θα διασφαλίζεται η ελευθερία, η ασφάλεια και η δικαιοσύνη προς όφελος των ατόμων που εμπλέκονται σε διαφορές διασυνοριακού χαρακτήρα με σκοπό τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη. Το Δίκτυο θα παρέχει πληροφορίες και ενημερωτικό υλικό που θα ανταλλάσσεται από τους αρμόδιους επαφής, ενώ προοδευτικά το υλικό αυτό θα είναι διαθέσιμο και στο ευρύτερο κοινό. Προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι το Δίκτυο θα αποτελεί ένα αποτελεσματικό μέσο και ότι θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του κοινού, θα ενσωματώσει τις βέλτιστες πρακτικές, όσον αφο!

ρά στη δικαστική συνεργασία και στην εσωτερική λειτουργία του.

Για την πραγμάτωση των στόχων του Δικτύου, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει ορίσει δώδεκα αρμόδιους επαφής εκ των οποίων δέκα δικαστές καθώς και δύο υπαλλήλους της Διεύθυνσης Διεθνούς Δικαστικής Συνεργασίας και Απονομής Χάριτος της Κεντρικής Υπηρεσίας και δύο δικαστές συνδέσμους για οικογενειακά θέματα.

Συμβούλιο της Ευρώπης και Νομική Συνεργασία:Το ΣτΕ ασχολείται με όλα τα θέματα σχετικά με τη δικαιοσύνη και εργάζεται για τη συνεργασία των κρατών μελών του σχετικά με την αποτελεσματικότητα της ποινικής και αστικής δικαιοσύνης και την αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου και δικαίου της εθνικότητας.

Η Ελλάδα, ως κράτος μέλος του ΣτΕ εκπροσωπείται μέσω του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων συμμετέχοντας στις ομάδες-επιτροπές του ΣτΕ που αφορούν στα θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου.

Οι κυριότερες από τις επιτροπές-ομάδες είναι οι ακόλουθες :

-Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Νομική Συνεργασία.Λειτουργεί από το 1963 και είναι υπεύθυνη για πολλά θέματα των νομικών δραστηριοτήτων του ΣτΕ. Οι σκοποί αυτής της Επιτροπής είναι: να διεκπεραιώνει στα πεδία του δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, τη νομική συνεργασία ώστε να μπορούν τα κράτη να συμμορφώνονται με τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Το έργο της περιλαμβάνει: την οργάνωση και επιτήρηση των υπο-επιτροπών της, την υιοθέτηση των σχεδίων Συμβάσεων, συμφωνιών, πρωτοκόλλων ή Συστάσεων, ο έλεγχος, η λειτουργία και η εφαρμογή των διεθνών οργάνων στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της και της βοήθειας που παρέχει στα κράτη, η προετοιμασία σε συνεργασία με την Επιτροπή για τα ποινικά προβλήματα των διασκέψεων των Ευρωπαίων Υπουργών Δικαιοσύνης, η υιοθέτηση, για την Επιτροπή των Υπουργών, των προτάσεων σε νομικά θέματα στο πλαίσιο αρμοδιότητας της, συνεργασία με άλλα όργανα του ΣτΕ και ειδικότερα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για ποινικά προβλήματα , την Πολυτομεακή Ομάδα για την Διαφθορά (GMC) !

και το Συμβουλευτικό Συμβούλιο των Ευρωπαίων Δικαστών .

-Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για το Οικογενειακό Δίκαιο:

Η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για το Οικογενειακό Δίκαιο (CJ-FA), υπό την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη νομική συνεργασία (CDCJ), είναι επικεφαλής των διακυβερνητικών δραστηριοτήτων του ΣτΕ στα θέματα νομικής προστασίας της οικογένειας και κυρίως των παιδιών. Σκοπός της είναι η ενδυνάμωση της νομικής προστασίας των παιδιών και η δημιουργία χώρου με κοινά νομικά κριτήρια στον τομέα του οικογενειακού δικαίου στην Ευρώπη.

-Συμβουλευτική Επιτροπή της Σύμβασης για την προστασία των ατόμων σχετικά με την αυτόματη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων :Η Σύμβαση για την Προστασία των Ατόμων σχετικά με την Αυτόματη Επεξεργασία Προσωπικών Δεδομένων (CETS No. 108) υπεγράφη από την Ελλάδα το 1983 και κυρώθηκε με το Ν. 2068/92. Το 2001 η χώρα μας υπέγραψε το Πρόσθετο Πρωτόκολλο στην ανωτέρω Σύμβαση (CETS No. 181), το οποίο δεν έχει ακόμη κυρώσει.

Επί του παρόντος, η βασική Σύμβαση 108 βρίσκεται σε διαδικασία εκσυγχρονισμού, με σκοπό την αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνεπάγεται η ταχεία ανάπτυξη της τεχνολογίας πληροφορικής για την ιδιωτικότητα και τη βελτίωση των προτύπων προστασίας δεδομένων όχι μόνον στην Ευρώπη, αλλά και ανά τον κόσμο.

-Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα ποινικά ζητήματα:Σκοποί της είναι η προώθηση της εφαρμογής και της εναρμόνισης των εθνικών πολιτικών και της ανάπτυξης των κοινών πολιτικών των κρατών μελών σχετικά με το ποινικό δίκαιο, την ποινική διαδικασία, την ποινική πρόληψη και τη μεταχείριση των παραβατών να επιθεωρεί περιοδικά την ποινική πολιτική της Ευρώπης μέσω Διασκέψεων να προωθεί την εγκληματολογική έρευνα ώστε να στηρίζει την ποινική πολιτική να προωθεί τη διεθνή συνεργασία στον ποινικό τομέα, ειδικότερα διευρύνοντας την εφαρμογή των Ευρωπαϊκών κανόνων φυλάκισης και με το να ενθαρρύνει τις συναντήσεις ειδικών στο θέμα να εξετάζει τη λειτουργία και εφαρμογή των Συμβάσεων και Συμφωνιών του ΣτΕ στο πεδίο του ποινικού δικαίου με την προοπτική να τις υιοθετεί και να βελτιώνει την πρακτική τους εφαρμογή, όπου αυτό είναι απαραίτητο. Ακόμη να παρακολουθεί τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή συνεργασία στο πεδίο του ποινικού δικαίου ώστε να προωθεί τον συντονισμό, κ.α.

-Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για τη Λειτουργία των Ευρωπαϊκών Συμβάσεων στον Ποινικό Τομέα:Στο πλαίσιο της ως άνω Επιτροπής, η οποία λειτουργεί από το 1981, συνεδριάζουν εμπειρογνώμονες από όλα τα κράτη μέλη με σκοπό την εξεύρεση τρόπων βελτίωσης της διεθνούς συνεργασίας στα ποινικά ζητήματα και την εφαρμογή των συμβάσεων του ΣτΕ (έκδοσης, αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής και μεταφοράς καταδίκων) στον τομέα αυτό.

-Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης :Σκοπός της ανωτέρω Επιτροπής είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας και λειτουργίας της δικαιοσύνης στα Κράτη-Mέλη, καθώς και η ενδυνάμωση της εφαρμογής των νομικών εργαλείων που υιοθετούνται στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Η αξιολόγηση των ευρωπαϊκών δικαστικών συστημάτων πραγματοποιείται σε τακτική βάση (ανά διετία), υπό μορφή ερωτηματολογίου, με συγκεκριμένη μεθοδολογία και με τη συνδρομή των ορισθέντων σημείων επαφής, με σκοπό τη συλλογή και ανάλυση κοινών δικαστικών στατιστικών στοιχείων από όλα τα Κράτη Μέλη .

-Συμβουλευτικό Συμβούλιο Ευρωπαίων Εισαγγελέων:Σκοπός του CCΡE είναι να θέσει το πεδίο εφαρμογής του δικαιώματος σε ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο, όπως αυτό θεσπίζεται στο Άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η ενίσχυση του κράτους δικαίου και η αποτελεσματική προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα δημοκρατικά Κράτη.

-Συμβουλευτικό Συμβούλιο Ευρωπαίων Δικαστών του ΣτΕ:Το Συμβουλευτικό Συμβούλιο Ευρωπαίων Δικαστών συγκροτήθηκε από την Επιτροπή Υπουργών με σκοπό την ενδυνάμωση του ρόλου των δικαστών στην Ευρώπη, καθώς το δικαστικό σώμα θεωρείται ο ακρογωνιαίος λίθος του κράτους δικαίου, βασικής αρχής του ΣτΕ . Το ανωτέρω Συμβούλιο ασχολείται με θέματα ανεξαρτησίας, αμεροληψίας και ικανότητας των δικαστών και είναι το μοναδικό σώμα στην Ευρώπη που λειτουργεί στους κόλπους διεθνούς οργανισμού και αποτελείται αποκλειστικά από δικαστές.

Το CCJE συνεισφέρει στην εφαρμογή του Σχεδίου Παγκόσμιας Δράσης για Δικαστές στη Ευρώπη (που υιοθετήθηκε από την Επιτροπή Υπουργών για την ενίσχυση του ρόλου των δικαστών στα κράτη μέλη), έχει συμβουλευτικό ρόλο σε ζητήματα που άπτονται της ανεξαρτησίας, αμεροληψίας και ικανότητας των δικαστών και μπορεί να παρέχει και πρακτική συνδρομή στα Κράτη προκειμένου αυτά να ανταποκρίνονται στα οριζόμενα κριτήρια για τους δικαστές. Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ