2013-07-27 23:41:05
Από το «Βεζύρη» που παιζόταν με το κότσι του χοίρου μέχρι τα playstation και τα θεόρατα πανάκριβα παιχνίδια που... κάποια στιγμή καταλήγουν στο καλάθι των αχρήστων είναι λες και έχει έχουν περάσει 100 ζωές.
Άντε τώρα να εξηγήσεις σε ένα παιδί που με τις ώρες "πορωμένο" κάθεται μπροστά σε μια οθόνη, ότι πριν πενήντα χρόνια στη γειτονιά που τώρα δε γνωρίζει καλά –καλά, ακούγονταν φωνές και γέλια από παιδιά της ηλικίας του που έπαιζαν τα λουκούμια και στη συνέχεια ο νικητής έτρωγε και ένα, ή τσουβαλοδρομίες, ή γιάντες (επίσης με κόκκαλο κότας που μοιάζει με V» ή το βεζύρη, πεντόβολα, κουτσό, και τόσα άλλα γνωστά και άγνωστα.
Ούτε καν μπορεί να φαντάζεται αν δεν του το έχει πει κανένας παλαιότερος ότι η μπάλα παιζόταν με στημένες λεμονόκουπες, με τις κάλτσες της μαμάς που τις «φούσκωναν» με χαρτιά ακόμα και με χόρτα για να πάρει ένα κυκλικό σχήμα για να αντιπαραταθούν οι ομάδες.
Μάλιστα κατά τη διάρκεια του πολέμου τα παιδιά της Ελλάδας μπορεί να μισούσαν τη χιτλερική φορεσιά και το βαρύ χτύπημα της στρατιωτικής μπότας, πώς λαχταρούσαν όμως να πάρουν την μπάλα που έπαιζαν οι στρατιώτες.
Σε πολλά χωριά της Κρήτης το παιχνίδι δεν ήταν το ίδιο. Το κάθε χωριό πέρα από τα κλασικά παιχνίδια και τα πιο δημοφιλή είχε τα «δικά» του παιχνίδια.
Στο Πετροκεφάλι ένας συνταξιούχος δάσκαλος ο κ. Γιώργος Στυλιανός Σταματάκης (Κανάκης) έγραψε ένα βιβλίο για τα παιχνίδια της περιοχής. Δεν πρόκειται για ένα βιβλίο, πρόκειται για το όνειρο του. Ήθελε να υπάρχει ένα βιβλίο που θα συγκεντρώνει δεκάδες παιχνίδια με τους κανόνες τους για να μην χαθούν τα λαϊκά παιχνίδια, τα πολιτιστικά και πολιτισμικά στοιχεία της περιοχής.
Χρησιμοποίησε τις μνήμες του, και πολλές μαρτυρίες κάνοντας εμπεριστατωμένη έρευνα. Ξεφυλλίζοντας το κάποιος, κάνει ένα ταξίδι σε μια ολόκληρη εποχή.
Στο Πετροκεφάλι ως τις αρχές τις δεκαετίας του '70 ζούσαν πολλά παιδιά και είχαν ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή τους για παιχνίδι παντού. Από τις αυλές των σπιτιών μέχρι τους αγρούς. «Τα λαϊκά παιχνίδια φαίνονταν τόσο ριζωμένα στην παιδική ψύχη ώστε υπήρχε η βεβαιότητα ότι θα εξακολουθούσαν να παίζονταν με πάθος και από τις νεότερες γενιές» είπε ο δάσκαλος στο MadeinCreta.
H εξέλιξη διέψευσε την εικασία.
Το ποδόσφαιρό στον πόλεμο
Ο κ. Σταματάκης γεννήθηκε το 1941. Είναι παιδί του πολέμου και όπως όλα τα αγόρια είχε λατρεία με το ποδόσφαιρό. Μπορεί να ήταν πολύ μικρός ακόμα, όμως θυμάται τους Γερμανούς να παίζουν μπάλα στο σημερινό πάρκο των Ηρώων. Εκεί παλιά λίμναζε ο τόπος από τα νερά της βροχής και το μέρος ακόμα από τους παλιούς λέγεται «κολύμπα».
«Στο Πετροκεφάλι μπάλα δεν είχαμε. Είχαμε ένα τόπι από κάλτσες νάυλον των γυναικών. Τις βρίσκαμε στα χαλάσματα, Μεγάλη υπόθεση να βρεις νάυλον κάλτσα. Τη γεμίζαμε με χαρτιά. Πάντως τις πιο πολλές φορές, μπάλα κάναμε τις λεμονόκουπες».
Κατά τη διάρκεια της αφήγησής του θα θυμηθεί και τους Γερμανούς στρατιώτες που έπαιζαν ποδόσφαιρό στο Πετροκεφάλι. Πόσο ήθελαν αυτή τη δερμάτινη μπάλα!
Φυσικά οι Γερμανοί που πήραν από ψυχές μέχρι σπόρους από την Ελλάδα μπάλα δεν άφησαν Τα παιδιά θα έπαιζαν στη συνέχεια αν ποτέ έβρισκαν μπάλα με σαμπρέλα που όλο έσκαγε και όλο την έφτιαχνε ο τσαγκάρης του χωριού …
Παιχνίδια από τα πάντα ... μέχρι και από τις φλούδες
Εκτός από την μπάλα εκείνη την εποχή τα παιχνίδια ήταν αυτοσχέδιες κατασκευές και τα παιδιά τα έφτιαχναν από το "τίποτα", με υλικά που έβρισκαν στη φύση και απλούς τρόπους τεχνικής χρησιμοποιώντας τη φαντασία τους και το πρακτικό νου.
Ένα κολοκυθάκι γινότανε με τέσσερα ξυλάκια γαϊδουράκι, ενώ η φλούδα του καρπουζιού μεταμορφωνότανε με ένα μαχαίρι σε ανθρωπάκι, ζωάκι ακόμα και φεγγάρι.
Τα αδικημένα κορίτσια που δεν τα άφηναν να βγαίνουν από το σπίτι όπως τα αγόρια έφτιαχναν τα παιχνίδια τους από τα υλικά του σπιτιού . Τα κουζινικά και τους αργαλειούς τους και τις κούκλες από τα κουρελάκια.
Τα αγόρια που ήταν συνέχεια στο δρόμο έφτιαχναν παιχνίδια από πέτρες, σύρμα, ξύλο, καλάμια κλαριά κ. ά.
Ήταν οι εποχές που τα παιδιά έπαιζαν με τη φαντασία και τα όνειρά τους περισσότερο παρά το ίδιο το παιχνίδι. Όσο για το πιο δύσκολο παιχνίδι, αυτό σύμφωνα με το δάσκαλο ήταν το κουτσό ή πατώ ή καλόγερος. Είχε έξι φάσεις διεξαγωγής και ο νικητής έπρεπε να φτάσει στον παράδεισο!
Απαιτούσε επιδεξιότητα, αντοχή, ευλυγισία, φαντασία, αντίληψη χώρου. Ο παίκτης για να κινήσει έπρεπε να είχε μεγάλη αντοχή, γερά πόδια, καλή ισορροπία και έλεγχο των κινήσεων του.
madeincreta.gr
Άντε τώρα να εξηγήσεις σε ένα παιδί που με τις ώρες "πορωμένο" κάθεται μπροστά σε μια οθόνη, ότι πριν πενήντα χρόνια στη γειτονιά που τώρα δε γνωρίζει καλά –καλά, ακούγονταν φωνές και γέλια από παιδιά της ηλικίας του που έπαιζαν τα λουκούμια και στη συνέχεια ο νικητής έτρωγε και ένα, ή τσουβαλοδρομίες, ή γιάντες (επίσης με κόκκαλο κότας που μοιάζει με V» ή το βεζύρη, πεντόβολα, κουτσό, και τόσα άλλα γνωστά και άγνωστα.
Ούτε καν μπορεί να φαντάζεται αν δεν του το έχει πει κανένας παλαιότερος ότι η μπάλα παιζόταν με στημένες λεμονόκουπες, με τις κάλτσες της μαμάς που τις «φούσκωναν» με χαρτιά ακόμα και με χόρτα για να πάρει ένα κυκλικό σχήμα για να αντιπαραταθούν οι ομάδες.
Μάλιστα κατά τη διάρκεια του πολέμου τα παιδιά της Ελλάδας μπορεί να μισούσαν τη χιτλερική φορεσιά και το βαρύ χτύπημα της στρατιωτικής μπότας, πώς λαχταρούσαν όμως να πάρουν την μπάλα που έπαιζαν οι στρατιώτες.
Σε πολλά χωριά της Κρήτης το παιχνίδι δεν ήταν το ίδιο. Το κάθε χωριό πέρα από τα κλασικά παιχνίδια και τα πιο δημοφιλή είχε τα «δικά» του παιχνίδια.
Στο Πετροκεφάλι ένας συνταξιούχος δάσκαλος ο κ. Γιώργος Στυλιανός Σταματάκης (Κανάκης) έγραψε ένα βιβλίο για τα παιχνίδια της περιοχής. Δεν πρόκειται για ένα βιβλίο, πρόκειται για το όνειρο του. Ήθελε να υπάρχει ένα βιβλίο που θα συγκεντρώνει δεκάδες παιχνίδια με τους κανόνες τους για να μην χαθούν τα λαϊκά παιχνίδια, τα πολιτιστικά και πολιτισμικά στοιχεία της περιοχής.
Χρησιμοποίησε τις μνήμες του, και πολλές μαρτυρίες κάνοντας εμπεριστατωμένη έρευνα. Ξεφυλλίζοντας το κάποιος, κάνει ένα ταξίδι σε μια ολόκληρη εποχή.
Στο Πετροκεφάλι ως τις αρχές τις δεκαετίας του '70 ζούσαν πολλά παιδιά και είχαν ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή τους για παιχνίδι παντού. Από τις αυλές των σπιτιών μέχρι τους αγρούς. «Τα λαϊκά παιχνίδια φαίνονταν τόσο ριζωμένα στην παιδική ψύχη ώστε υπήρχε η βεβαιότητα ότι θα εξακολουθούσαν να παίζονταν με πάθος και από τις νεότερες γενιές» είπε ο δάσκαλος στο MadeinCreta.
H εξέλιξη διέψευσε την εικασία.
Το ποδόσφαιρό στον πόλεμο
Ο κ. Σταματάκης γεννήθηκε το 1941. Είναι παιδί του πολέμου και όπως όλα τα αγόρια είχε λατρεία με το ποδόσφαιρό. Μπορεί να ήταν πολύ μικρός ακόμα, όμως θυμάται τους Γερμανούς να παίζουν μπάλα στο σημερινό πάρκο των Ηρώων. Εκεί παλιά λίμναζε ο τόπος από τα νερά της βροχής και το μέρος ακόμα από τους παλιούς λέγεται «κολύμπα».
«Στο Πετροκεφάλι μπάλα δεν είχαμε. Είχαμε ένα τόπι από κάλτσες νάυλον των γυναικών. Τις βρίσκαμε στα χαλάσματα, Μεγάλη υπόθεση να βρεις νάυλον κάλτσα. Τη γεμίζαμε με χαρτιά. Πάντως τις πιο πολλές φορές, μπάλα κάναμε τις λεμονόκουπες».
Κατά τη διάρκεια της αφήγησής του θα θυμηθεί και τους Γερμανούς στρατιώτες που έπαιζαν ποδόσφαιρό στο Πετροκεφάλι. Πόσο ήθελαν αυτή τη δερμάτινη μπάλα!
Φυσικά οι Γερμανοί που πήραν από ψυχές μέχρι σπόρους από την Ελλάδα μπάλα δεν άφησαν Τα παιδιά θα έπαιζαν στη συνέχεια αν ποτέ έβρισκαν μπάλα με σαμπρέλα που όλο έσκαγε και όλο την έφτιαχνε ο τσαγκάρης του χωριού …
Παιχνίδια από τα πάντα ... μέχρι και από τις φλούδες
Εκτός από την μπάλα εκείνη την εποχή τα παιχνίδια ήταν αυτοσχέδιες κατασκευές και τα παιδιά τα έφτιαχναν από το "τίποτα", με υλικά που έβρισκαν στη φύση και απλούς τρόπους τεχνικής χρησιμοποιώντας τη φαντασία τους και το πρακτικό νου.
Ένα κολοκυθάκι γινότανε με τέσσερα ξυλάκια γαϊδουράκι, ενώ η φλούδα του καρπουζιού μεταμορφωνότανε με ένα μαχαίρι σε ανθρωπάκι, ζωάκι ακόμα και φεγγάρι.
Τα αδικημένα κορίτσια που δεν τα άφηναν να βγαίνουν από το σπίτι όπως τα αγόρια έφτιαχναν τα παιχνίδια τους από τα υλικά του σπιτιού . Τα κουζινικά και τους αργαλειούς τους και τις κούκλες από τα κουρελάκια.
Τα αγόρια που ήταν συνέχεια στο δρόμο έφτιαχναν παιχνίδια από πέτρες, σύρμα, ξύλο, καλάμια κλαριά κ. ά.
Ήταν οι εποχές που τα παιδιά έπαιζαν με τη φαντασία και τα όνειρά τους περισσότερο παρά το ίδιο το παιχνίδι. Όσο για το πιο δύσκολο παιχνίδι, αυτό σύμφωνα με το δάσκαλο ήταν το κουτσό ή πατώ ή καλόγερος. Είχε έξι φάσεις διεξαγωγής και ο νικητής έπρεπε να φτάσει στον παράδεισο!
Απαιτούσε επιδεξιότητα, αντοχή, ευλυγισία, φαντασία, αντίληψη χώρου. Ο παίκτης για να κινήσει έπρεπε να είχε μεγάλη αντοχή, γερά πόδια, καλή ισορροπία και έλεγχο των κινήσεων του.
madeincreta.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Αίγυπτος: «Η καθιστική διαμαρτυρία των ισλαμιστών θα διαλυθεί σύντομα»
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Καταγγελία αναγνώστη για παράνομες προσλήψεις σε ΑΕΙ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
