2012-04-08 12:04:02
«Από την ώρα που ανέλαβα τη ΝΔ πέφτω συνέχεια σε αναταράξεις» είχε πει ο κ. Αντ. Σαμαράς τον περασμένο Νοέμβριο. Στο παρασκήνιο ήταν έντονες οι διεργασίες για τη συγκρότηση της κυβέρνησης εθνικής ενότητας υπό τον κ. Λ. Παπαδήμο. Με τη συμπλήρωση δύο ετών από την ημέρα που κέρδισε την προεδρία της ΝΔ στις 29 Νοεμβρίου 2009, ο κ. Αντ. Σαμαράς βρέθηκε εν μέσω εσωκομματικής τρικυμίας. Οι αναταράξεις ήταν αρκετές για τον... Οδυσσέα της ΝΔ που κατάφερε με τον εσωκομματικό «Δούρειο Ιππο» να κατακτήσει τη Ρηγίλλης, την τότε «γαλάζια» Τροία, και να νικήσει την κυρία Ντόρα Μπακογιάννη. Η πορεία από τότε είναι τρικυμιώδης. Οι... κυκλώνες τον ταλαιπωρούν στον δρόμο για τη δική του Ιθάκη, την εκλογική νίκη. Η αυτοδυναμία, που φαντάζει σαν την... Πηνελόπη του Οδυσσέα, μοιάζει απόμακρη, που πολιορκείται από μνηστήρες, τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα, που όμως δεν μπορούν να την κερδίσουν. «Θα είμαστε και μαζί και απέναντι» θα πει λίγες ημέρες μετά την εκλογή του στον τότε πρωθυπουργό κ. Γ. Παπανδρέου στην κατ’ ιδίαν συνάντησή τους στο Μέγαρο Μαξίμου. Παράλληλα φροντίζει να δηλώσει πίστη στον «κοινωνικό φιλελευθερισμό» στην πρώτη δημόσια ομιλία του στο Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο και διακηρύττει πως δεν είμαστε ένα βήμα πριν από τη χρεοκοπία.
Αναλαμβάνοντας πρόεδρος της ΝΔ, ο κ. Αντ. Σαμαράς πορεύεται με πάθος κατά του ΠαΣοΚ και ξορκίζει κάθε ανάμειξη του ΔΝΤ στην πολιτική και οικονομική ζωή της χώρας. Ξεχνάει τα λάθη και τις παραλείψεις των κυβερνήσεων του κ. Κ. Καραμανλή, αν και υπήρχαν κατά καιρούς αρκετές παλινωδίες για την ορθότητα ή όχι της οικονομικής πολιτικής του πρώην πρωθυπουργού. Αποκηρύσσει το κυβερνητικό παρελθόν και τον «μεσαίο χώρο» και πολλοί μιλάνε για τη σταδιακή ιδεολογική μετάλλαξη της ΝΔ σε ένα δεξιό κόμμα.
Η οργή των «καραμανλικών» για την αποκήρυξη του μεσαίου χώρου κυριαρχεί στο παρασκήνιο. «Εγώ είμαι ο αρχηγός και θα κάνω αυτό που θεωρώ σωστό για το κόμμα που ηγούμαι» είπε σε σύσκεψη και διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι κανείς δεν έχει περιθώριο να διχάσει τη ΝΔ.
Το κόμμα μεταλλάσσεται σταδιακά και διοικείται από στενούς συνεργάτες του κ. Σαμαρά, αν και δόθηκε πεδίο σε άλλα πρόσωπα, που είναι όμως μακριά από τον πυρήνα της πραγματικής εξουσίας. Με έμπιστα στελέχη δίπλα του όπως π.χ. οι κκ. Κ. Αρβανιτόπουλος, Π. Παναγιωτόπουλος, Χρ. Λαζαρίδης, Δ. Σταμάτης, Γ. Μουρούτης, Δ. Κανελλόπουλος, Δ. Καραχάλιος κ.ά. και με συνομιλητές στελέχη με σκληρές απόψεις όπως ο κ. Φ. Κρανιδιώτης φιλοτεχνεί το προφίλ ενός αντισυστημικού παίκτη.
Την ίδια στιγμή σηκώνει ψηλά τη σημαία του αντιμνημονίου και διχάζει πολλούς στη ΝΔ. Το κατ' εξοχήν φιλευρωπαϊκό και αστικό κόμμα επιλέγει τον... δρόμο της επανάστασης. Στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα πέφτουν από τα σύννεφα και οι εγχώριοι φιλελεύθεροι αδυνατούν να το αποδεχθούν. «Δεν υπογράφω την καταδίκη της χώρας» θα πει με περίσσια αυτοπεποίθηση σε συνομιλητές του και εμφανίζεται πεπεισμένος ότι γρήγορα θα έρθουν στα λόγια του. «Μα τι μας λένε... Αυτό το πρόγραμμα δεν βγαίνει» είναι η μόνιμη επωδός του, κάτι που και σήμερα το λέει και δηλώνει ευθαρσώς ότι είχε δίκιο που φώναζε από τότε.
Στο πατρικό του σπίτι στην Κηφισιά, σε μια πολύωρη σύσκεψη, το επιτελείο του διχάζεται μεταξύ του «ναι» και του «όχι» στο μνημόνιο. Η πλάστιγγα γέρνει υπέρ του «όχι», έπειτα από έντονες διαμάχες, μεταξύ σκληροπυρηνικών και μετριοπαθών.
Το μήνυμα Παπανδρέου από το Καστελόριζο και η προσφυγή στο ΔΝΤ αποτελούν τη νέα σημαία της ΝΔ που αποφασίζει να καταψηφίσει το νομοσχέδιο για τον μηχανισμό στήριξης από ΕΕ, ΔΝΤ και ΕΚΤ, που όμως ψήφισε η κυρία Ντόρα Μπακογιάννη. Η στάση της πυροδοτεί εντάσεις και φέρνει τη διαγραφή της από τη ΝΔ, απόφαση που την εξοργίζει και μιλάει για «κατήφορο» του κ. Σαμαρά. Η αναγκαστική συμβίωσή τους έληξε.
Μεγάλο τμήμα της Κεντροδεξιάς παγώνει από τη διαγραφή αλλά και από το «όχι» στο μνημόνιο. Από την άλλη, οι «καραμανλικοί» εξοργίζονται με τη φράση-καρφί προς τον κ. Καραμανλή σε συνέντευξή του στα «Νέα»: «Ας παίρναμε τα σωστά μέτρα εμείς κι ας μας ρίχνανε...». Από τότε ως σήμερα οι σχέσεις των κκ. Σαμαρά και Καραμανλή έχουν περάσει από σαράντα κύματα, αν και πλέον ο δεύτερος τον στηρίζει στην εκλογική μάχη.
Με την Αριστερά
Αδιαφορεί για φωνές και κριτική ότι το κόμμα το διοικεί η παλαιά Πολιτική Ανοιξη και στελέχη του Δικτύου 21 και προσπαθεί να στήσει και συμμαχίες ακόμη και με την Αριστερά. Εξάλλου, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ βρίσκονται στο... αντιμνημονιακό μέτωπο. Υπ' αυτό το πρίσμα τον Μάιο του 2010 συναντά τη ΓΓ του ΚΚΕ κυρία Αλέκα Παπαρήγα και τον πρόεδρο της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλ. Τσίπρα, όπου υπάρχει η κοινή διαπίστωση για το κακό μνημόνιο.
«Ενας δεξιός με την Αριστερά» λένε οι κακεντρεχείς και θυμούνται ακόμη και τα θερμά λόγια του κ. Σαμαρά για τον Μίκη Θεοδωράκη. Το αστικό σύστημα της Δεξιάς παγώνει και για το ΕΛΚ ο κ. Σαμαράς είναι το «μαύρο πρόβατο» της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς.
Ο ίδιος προχωρεί στα μέσα Ιουνίου του 2010 στο συνέδριο του κόμματος, όπου κυριαρχεί το στίγμα μιας νέας σύγχρονης λαϊκής Δεξιάς με δόσεις κοινωνικού φιλελευθερισμού. Ορίζει αντιπροέδρους τους κκ. Δ. Αβραμόπουλο και Στ. Δήμα και προχωρεί σε ριζική ανανέωση των κομματικών οργάνων θέλοντας να διαψεύσει όσους του καταλογίζουν «κλειστοφοβική» διαχείριση της ηγεσίας του στη ΝΔ.
Προς τα... Ζάππεια
Το κόμμα κλυδωνίζεται από εσωτερικές έριδες, εντάσεις και διαξιφισμούς, ενώ στα τέλη Ιουλίου 2010 παρουσιάζει την οικονομική του πρόταση, το περίφημο Ζάππειο Ι, όπου και προανήγγειλε πως θα μηδενίσει το έλλειμμα σε 18 μήνες. «Είμαστε φιλοευρωπαϊστές και φιλελεύθεροι» επιμένει, αρνούμενος να αποδεχθεί ότι είναι στη μαύρη λίστα του ΕΛΚ. Διασταυρώνει τα ξίφη του πολλές φορές με την τρόικα και φωνάζει: «Πολύ σύντομα όλοι θα έρθουν στις θέσεις μας για την οικονομία και τα αδιέξοδα του μνημονίου». Η σύγκρουσή του με τον εκπρόσωπο του ΔΝΤ Πόουλ Τόμσεν είναι χαρακτηριστική.
Ο αντιμνημονιακός αγώνας δεν του χαρίζει όμως αρκετούς δημοσκοπικούς πόντους. Οι άνεμοι συνεχίζουν να μην είναι ευνοϊκοί.
Οι πολεμικοί τόνοι για το μνημόνιο περίσσευαν, ενώ έρχεται και το Ζάππειο ΙΙ, η μετεξέλιξη του οικονομικού προγράμματος της ΝΔ. Στο Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα τον Ιούνιο του 2011 η ΝΔ είναι και πάλι αρνητική. «Σ' αυτή την πολιτική η ΝΔ λέει ξεκάθαρα όχι» επιμένει ο κ. Σαμαράς, για να τον επικρίνει ο σημερινός του αντίπαλος, ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ κ. Ευ. Βενιζέλος, ότι είναι απών από την εθνική μάχη και σκέπτεται με βάση το κομματικό συμφέρον και την εκλογική προοπτική του.
«Δώρο» Γιώργου
Ο κ. Σαμαράς δέχεται ένα ανέλπιστο πολιτικό δώρο. Ο κ. Γ. Παπανδρέου του ανακοινώνει ότι είναι έτοιμος να παραιτηθεί και να γίνει κυβέρνηση σωτηρίας, κάτι που δεν προχωρεί. Ο πρόεδρος της ΝΔ ξαφνιάστηκε και δεν το περίμενε. Λίγο αργότερα θα δηλώσει στη Βουλή: «Εμείς δεχθήκαμε να κάνουμε μέχρι και κυβέρνηση εθνικής ενότητας, παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε μπροστά στις δημοσκοπήσεις».
Εμμένει όμως και διαμηνύει και πάλι ότι δεν συναινεί προκαλώντας την έκπληξη, οργή και απογοήτευση των κεντροδεξιών, φιλελεύθερων δυνάμεων. «Εγώ αν δεν αλλάξει η οικονομική πολιτική επί της ουσίας δεν το ψηφίζω, ό,τι και να κάνουν. Ακόμα και 250 και 300 ψήφους να θέλουν στη Βουλή». Στην Ευρώπη βγάζουν αφρούς... «Είναι επικίνδυνος» λένε ηγετικά στελέχη του ΕΛΚ, με τη γερμανική ηγεσία να πρωτοστατεί στις επιθέσεις. «Μου είναι αδιάφορο τι λένε» απαντά ο κ. Σαμαράς.
Τελικά το Μεσοπρόθεσμο ψηφίζεται στα τέλη Ιουνίου, το Eurogroup αποφασίζει την εκταμίευση της πέμπτης δόσης των 12 δισ. ευρώ και ακολουθεί η συμφωνία της 21ης Ιουλίου και το δεύτερο πακέτο διάσωσης. «Αρνούμαι να συναινέσω...» διαμηνύει με άρθρο του.
Τα «μπρος-πίσω»
Οι συγκεντρώσεις των «Αγανακτισμένων», κυρίως στην πλατεία Συντάγματος, αποτελούν «οδηγό» για τη ΝΔ, που προσπαθεί να προσεταιρισθεί μεγάλο τμήμα αυτών και τίθεται το αίτημα των εκλογών με ένταση. Ο ίδιος προσπαθεί να βρει σημείο ισορροπίας μεταξύ της θέσης ότι η Ελλάδα τιμά την υπογραφή της που λειτουργεί κατευναστικά προς τους εταίρους και της διακήρυξης περί επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου που ηχεί ευχάριστα στην ελληνική κοινή γνώμη. Πολλοί μιλάνε για τα «μπρος-πίσω» του προέδρου της ΝΔ.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου 2011 επιμένει από τη ΔΕΘ στην επαναδιαπραγμάτευση, την οποία θεωρεί ρεαλιστική, σε πείσμα των πιστωτών, και αποκλείει συγκυβέρνηση και συναίνεση. «Οδυνηρή έκπληξη η ομιλία Σαμαρά» απαντά ο κ. Βενιζέλος, ενώ η έκτη δόση είναι στον αέρα. Η τρόικα δεν πείθεται από τη ΝΔ και δίνει «κόκκινη κάρτα». Ο κίνδυνος της χρεοκοπίας είναι ορατός.
Με τη συμφωνία της 26-27ης Οκτωβρίου δίνεται ανάσα με τη νέα δανειακή σύμβαση για χρηματοδότηση της χώρας με 130 δισ. ευρώ και «κούρεμα» χρέους κατά 50%. Ακόμη και τότε ο κ. Σαμαράς είναι επικριτικός και μιλάει για μια απόφαση που τελικά ήταν... αναπόφευκτη και με τη δήλωσή του τονίζει πως με το «κούρεμα» που αποφασίστηκε το χρέος της χώρας το 2020 θα είναι όσο ήταν και το 2009, πριν από το μνημόνιο, δηλαδή 120% του ΑΕΠ.
«Ξέρετε ποιος είμαι. Λέω όχι και εννοώ όχι. Εχω λόγο και τον τιμώ» ξιφουλκεί, ενώ ο κ. Παπανδρέου μιλάει για δημοψήφισμα τινάζοντας στον αέρα τα πάντα. «Ή μένετε στην ΕΕ ή φεύγετε» το μήνυμα Μέρκελ και Σαρκοζί και στην Αθήνα ξεσπά κυβερνητική κρίση και αναζητείται λύση με κυβέρνηση συνεργασίας. Το Eurogroup απαιτεί υπογραφή των αρχηγών για την εφαρμογή του προγράμματος, ενώ νέος πρωθυπουργός ορίζεται ο κ. Λ. Παπαδήμος.
Ομηρικοί καβγάδες
Μέχρι να φθάσουμε στο «ναι» της ΝΔ στις 11 Νοεμβρίου 2001 υπήρξε έντονο παρασκήνιο, αφού στο εσωτερικό του κόμματος έγιναν ομηρικοί καβγάδες και πολλές φορές υπήρξε σύγκρουση μεταξύ του «εθνικού» και του «κομματικού» συμφέροντος. «Δεν ρισκάρω την τύχη της χώρας» έλεγε ο ίδιος και αγνόησε τις παροτρύνσεις θεσμικών και εξωθεσμικών συμβούλων που επέμειναν στο «όχι». Το ρήγμα ήταν βαθύ στο επιτελείο. Πολλοί δεν πείστηκαν. Ακόμη ηχούσαν στα αφτιά τους φράσεις του κ. Σαμαρά όπως: «Οι μάσκες έπεσαν. Εκλογές τώρα».
Τελικά προέταξε το εθνικό συμφέρον. Η επιλογή ταρακούνησε το κομματικό ακροατήριο που είχε εθιστεί στο «όχι» με τις ισχυρές αντιμνημονιακές δόσεις. Περισσότερο ξένισε η συνεργασία με το ΠαΣοΚ, ενώ το άγχος της ΝΔ να πείσει ότι δεν συγκυβερνά ήταν εμφανές.
Αυτοδυναμία - Η «Ιθάκη» χάνεται, αλλά ο καπετάνιος... ξέρει
Τον περασμένο Νοέμβριο η χώρα παραμένει σε περιπλοκή και οι Ευρωπαίοι δεν εμπιστεύονται τον πρόεδρο της ΝΔ. Η ΕΕ προειδοποιεί: «Αν δεν υπογράψει, δεν εκταμιεύεται η έκτη δόση». Υστερα από πολυήμερες παλινωδίες, ο κ. Αντ. Σαμαράς με έναν εύσχημο τρόπο υπογράφει και σταδιακά αρχίζει να βελτιώνεται το κλίμα στο ΕΛΚ. Το χάσμα στην κομματική βάση είναι μεγάλο Ορόσημο είναι η 19η Φεβρουαρίου 2012, ημέρα που κατά τη ΝΔ θα γίνονταν εκλογές. Οι ψηφοφόροι, οι βουλευτές και τα στελέχη περιμένουν... Η υπομονή εξαντλείται. Νέα μέτρα στον ορίζοντα. «Δεν θα συναινέσουμε» λέει ο κ. Σαμαράς, αλλά η πίεση εντός και εκτός Ελλάδας είναι μεγάλη.
Ασήκωτος σταυρός
Ο ίδιος είναι αρκετά πιεσμένος... Βλέπει τις εκλογές να απομακρύνονται. «Πίστευα ότι είχα μάθει πόσο βαρύς είναι ο σταυρός του μαρτυρίου. Δεν ήταν τίποτα μπροστά σε αυτόν τον σταυρό» είπε με εξομολογητικό ύφος σε συνεργάτες του προτού οριστικοποιηθούν τα νέα μέτρα.
Για πολλοστή φορά χάσμα στο επιτελείο και διχασμός στην ΚΟ και στο κόμμα. Τα νέα μέτρα για τη δανειακή σύμβαση ψηφίζονται το βράδυ της 12ης Φεβρουαρίου 2012 και βρίσκεται εν μέσω μιας πρωτοφανούς κρίσης. Αναγκάζεται να διαγράψει 21 βουλευτές. Η παράταξη κυριολεκτικά σπάει στα τέσσερα. Για πρώτη φορά η ΝΔ, βασικό κόμμα της Κεντροδεξιάς, έχει τρία κόμματα από τα σπλάχνα της: ΛΑΟΣ, Δημοκρατική Συμμαχία και Ανεξάρτητοι Ελληνες, αλλά και διαρροές προς τη Χρυσή Αυγή.
Οι δημοσκοπήσεις
Ο ίδιος επιστρέφει στις ιδεολογικές του ρίζες με έμφαση στο δεξιό προφίλ της ΝΔ, ενώ η Αριστερά πλέον είναι ο νέος εχθρός. Στόχος του, να πείσει τους αστούς ότι αυτός μπορεί να τους εξασφαλίσει κοινωνική ειρήνη και οικονομική σταθερότητα.
Οι δημοσκοπήσεις τον φέρνουν μπροστά και τη ΝΔ πρώτο κόμμα, αλλά η αυτοδυναμία είναι μακριά. Η Ιθάκη χάνεται, αλλά ο κ. Σαμαράς επιμένει πως ο δρόμος είναι ανοικτός: «Ψυχραιμία και υπομονή. Ξέρω τι κάνω... Τα ίδια έλεγαν και πριν από δυόμισι χρόνια».
Το «αυτογκόλ» και οι παλιές πληγές - Κόκκινη κάρτα στην κυβέρνηση Καραμανλή
Μουδιασμένο είναι το νεοδημοκρατικό σύστημα και «παγωμένο» το «καραμανλικό» στρατόπεδο από τη για πρώτη φορά δημόσια παραδοχή του προέδρου της ΝΔ κ. Αντ. Σαμαρά ότι το έλλειμμα το 2009 δεν ήταν μονοψήφιο, όπως διακήρυττε τότε ο κ. Κ. Καραμανλής, αλλά 15%. Η αναφορά του στο προ ημερών άρθρο του στην εφημερίδα «Wall Street Journal» ότι το έλλειμμα του 2009 ανήλθε σε 15% - ως γνωστόν η ΝΔ κυβερνούσε έως τις 4 Οκτωβρίου 2009 - ενόχλησε τους «καραμανλικούς» και ακυρώνει ένα βασικό πολιτικό όπλο στην αρχή της προεκλογικής περιόδου.
Παρά την προσπάθεια για ανασκευή από τη ΝΔ με αναφορές ότι το έλλειμμα του 2009 έφτασε στο 15,4% του ΑΕΠ επειδή το «φούσκωσε» δύο φορές η κυβέρνηση του ΠαΣοΚ, το κλίμα είναι βαρύ. Εξάλλου ο κ. Σαμαράς στο «Ζάππειο Ι» είχε αναφέρει ότι «από το 13,6% που ήταν το συνολικό έλλειμμα του 2009, αν αφαιρεθεί το 3,7% της "δημιουργικής λογιστικής" του ΠαΣοΚ, το έλλειμμα πέφτει στο 9,9%».
Πολλοί μίλησαν για «αυτογκόλ» που επιβαρύνει τη θέση της ΝΔ και κάνει την προσπάθεια να πείσει την κοινή γνώμη πολύ πιο δύσκολη. Αλλοι βουλευτές ανέφεραν ότι η ηγεσία της ΝΔ «ξύνει παλιές πληγές που δεν έχουν επουλωθεί» σε μια χρονική στιγμή εντελώς ακατάλληλη.
«Μόνο η σύγκρουση με τον Καραμανλή» μας έλειπε, έλεγε κεντρικός βουλευτής της ΝΔ, και συμφωνούσε με την επισήμανση αρκετών συναδέλφων του ότι υπάρχει μεγάλη σύγχυση σε τμήμα της ηγετικής ομάδας. Από το «καραμανλικό» στρατόπεδο τηρούν προσεκτική στάση και αποφεύγουν τις διαρροές. Κανείς δεν θέλει να κατηγορηθεί ότι υπονομεύει τον κ. Σαμαρά στην πορεία προς τις εκλογές αλλά, όπως λένε, «γίνονται απανωτά λάθη».
Το προ ημερών επεισόδιο στην... αυλή του κ. Σαμαρά μεταξύ του αναπληρωτή εκπροσώπου Τύπου και στενού του συνεργάτη κ. Γ. Μουρούτη και του Γραμματέα του κόμματος κ. Α. Λυκουρέντζου ανέδειξε το προβληματικό πεδίο σε κύκλους της ηγετικής ομάδας. Και αυτό διότι υπάρχουν εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις για τη στρατηγική, την επικοινωνία, τον σχεδιασμό και την οργανωτική προετοιμασία της ΝΔ στην πορεία προς τις εκλογές και υφίσταται διχασμός.
Σε αυτό το κλίμα ο κ. Σαμαράς αρχίζει να ξεδιπλώνει την προεκλογική στρατηγική - κύριο χαρακτηριστικό της θα είναι η πόλωση - από την οποία θα κριθεί η εκλογική τύχη της ΝΔ. Βασικοί αντίπαλοι της ΝΔ θα είναι οι βασικοί συντελεστές του μνημονίου, δηλαδή οι κκ. Γ. Παπανδρέου, Ευ. Βενιζέλος και Γ. Παπακωνσταντίνου, και ξορκίζει τη συγκυβέρνηση με το ΠαΣοΚ που για συνεργάτες του «ισοδυναμεί με απονομή χάριτος».
Α.Ραβανός / ΒΗΜΑ I-Reporter
Αναλαμβάνοντας πρόεδρος της ΝΔ, ο κ. Αντ. Σαμαράς πορεύεται με πάθος κατά του ΠαΣοΚ και ξορκίζει κάθε ανάμειξη του ΔΝΤ στην πολιτική και οικονομική ζωή της χώρας. Ξεχνάει τα λάθη και τις παραλείψεις των κυβερνήσεων του κ. Κ. Καραμανλή, αν και υπήρχαν κατά καιρούς αρκετές παλινωδίες για την ορθότητα ή όχι της οικονομικής πολιτικής του πρώην πρωθυπουργού. Αποκηρύσσει το κυβερνητικό παρελθόν και τον «μεσαίο χώρο» και πολλοί μιλάνε για τη σταδιακή ιδεολογική μετάλλαξη της ΝΔ σε ένα δεξιό κόμμα.
Η οργή των «καραμανλικών» για την αποκήρυξη του μεσαίου χώρου κυριαρχεί στο παρασκήνιο. «Εγώ είμαι ο αρχηγός και θα κάνω αυτό που θεωρώ σωστό για το κόμμα που ηγούμαι» είπε σε σύσκεψη και διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι κανείς δεν έχει περιθώριο να διχάσει τη ΝΔ.
Το κόμμα μεταλλάσσεται σταδιακά και διοικείται από στενούς συνεργάτες του κ. Σαμαρά, αν και δόθηκε πεδίο σε άλλα πρόσωπα, που είναι όμως μακριά από τον πυρήνα της πραγματικής εξουσίας. Με έμπιστα στελέχη δίπλα του όπως π.χ. οι κκ. Κ. Αρβανιτόπουλος, Π. Παναγιωτόπουλος, Χρ. Λαζαρίδης, Δ. Σταμάτης, Γ. Μουρούτης, Δ. Κανελλόπουλος, Δ. Καραχάλιος κ.ά. και με συνομιλητές στελέχη με σκληρές απόψεις όπως ο κ. Φ. Κρανιδιώτης φιλοτεχνεί το προφίλ ενός αντισυστημικού παίκτη.
Την ίδια στιγμή σηκώνει ψηλά τη σημαία του αντιμνημονίου και διχάζει πολλούς στη ΝΔ. Το κατ' εξοχήν φιλευρωπαϊκό και αστικό κόμμα επιλέγει τον... δρόμο της επανάστασης. Στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα πέφτουν από τα σύννεφα και οι εγχώριοι φιλελεύθεροι αδυνατούν να το αποδεχθούν. «Δεν υπογράφω την καταδίκη της χώρας» θα πει με περίσσια αυτοπεποίθηση σε συνομιλητές του και εμφανίζεται πεπεισμένος ότι γρήγορα θα έρθουν στα λόγια του. «Μα τι μας λένε... Αυτό το πρόγραμμα δεν βγαίνει» είναι η μόνιμη επωδός του, κάτι που και σήμερα το λέει και δηλώνει ευθαρσώς ότι είχε δίκιο που φώναζε από τότε.
Στο πατρικό του σπίτι στην Κηφισιά, σε μια πολύωρη σύσκεψη, το επιτελείο του διχάζεται μεταξύ του «ναι» και του «όχι» στο μνημόνιο. Η πλάστιγγα γέρνει υπέρ του «όχι», έπειτα από έντονες διαμάχες, μεταξύ σκληροπυρηνικών και μετριοπαθών.
Το μήνυμα Παπανδρέου από το Καστελόριζο και η προσφυγή στο ΔΝΤ αποτελούν τη νέα σημαία της ΝΔ που αποφασίζει να καταψηφίσει το νομοσχέδιο για τον μηχανισμό στήριξης από ΕΕ, ΔΝΤ και ΕΚΤ, που όμως ψήφισε η κυρία Ντόρα Μπακογιάννη. Η στάση της πυροδοτεί εντάσεις και φέρνει τη διαγραφή της από τη ΝΔ, απόφαση που την εξοργίζει και μιλάει για «κατήφορο» του κ. Σαμαρά. Η αναγκαστική συμβίωσή τους έληξε.
Μεγάλο τμήμα της Κεντροδεξιάς παγώνει από τη διαγραφή αλλά και από το «όχι» στο μνημόνιο. Από την άλλη, οι «καραμανλικοί» εξοργίζονται με τη φράση-καρφί προς τον κ. Καραμανλή σε συνέντευξή του στα «Νέα»: «Ας παίρναμε τα σωστά μέτρα εμείς κι ας μας ρίχνανε...». Από τότε ως σήμερα οι σχέσεις των κκ. Σαμαρά και Καραμανλή έχουν περάσει από σαράντα κύματα, αν και πλέον ο δεύτερος τον στηρίζει στην εκλογική μάχη.
Με την Αριστερά
Αδιαφορεί για φωνές και κριτική ότι το κόμμα το διοικεί η παλαιά Πολιτική Ανοιξη και στελέχη του Δικτύου 21 και προσπαθεί να στήσει και συμμαχίες ακόμη και με την Αριστερά. Εξάλλου, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ βρίσκονται στο... αντιμνημονιακό μέτωπο. Υπ' αυτό το πρίσμα τον Μάιο του 2010 συναντά τη ΓΓ του ΚΚΕ κυρία Αλέκα Παπαρήγα και τον πρόεδρο της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλ. Τσίπρα, όπου υπάρχει η κοινή διαπίστωση για το κακό μνημόνιο.
«Ενας δεξιός με την Αριστερά» λένε οι κακεντρεχείς και θυμούνται ακόμη και τα θερμά λόγια του κ. Σαμαρά για τον Μίκη Θεοδωράκη. Το αστικό σύστημα της Δεξιάς παγώνει και για το ΕΛΚ ο κ. Σαμαράς είναι το «μαύρο πρόβατο» της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς.
Ο ίδιος προχωρεί στα μέσα Ιουνίου του 2010 στο συνέδριο του κόμματος, όπου κυριαρχεί το στίγμα μιας νέας σύγχρονης λαϊκής Δεξιάς με δόσεις κοινωνικού φιλελευθερισμού. Ορίζει αντιπροέδρους τους κκ. Δ. Αβραμόπουλο και Στ. Δήμα και προχωρεί σε ριζική ανανέωση των κομματικών οργάνων θέλοντας να διαψεύσει όσους του καταλογίζουν «κλειστοφοβική» διαχείριση της ηγεσίας του στη ΝΔ.
Προς τα... Ζάππεια
Το κόμμα κλυδωνίζεται από εσωτερικές έριδες, εντάσεις και διαξιφισμούς, ενώ στα τέλη Ιουλίου 2010 παρουσιάζει την οικονομική του πρόταση, το περίφημο Ζάππειο Ι, όπου και προανήγγειλε πως θα μηδενίσει το έλλειμμα σε 18 μήνες. «Είμαστε φιλοευρωπαϊστές και φιλελεύθεροι» επιμένει, αρνούμενος να αποδεχθεί ότι είναι στη μαύρη λίστα του ΕΛΚ. Διασταυρώνει τα ξίφη του πολλές φορές με την τρόικα και φωνάζει: «Πολύ σύντομα όλοι θα έρθουν στις θέσεις μας για την οικονομία και τα αδιέξοδα του μνημονίου». Η σύγκρουσή του με τον εκπρόσωπο του ΔΝΤ Πόουλ Τόμσεν είναι χαρακτηριστική.
Ο αντιμνημονιακός αγώνας δεν του χαρίζει όμως αρκετούς δημοσκοπικούς πόντους. Οι άνεμοι συνεχίζουν να μην είναι ευνοϊκοί.
Οι πολεμικοί τόνοι για το μνημόνιο περίσσευαν, ενώ έρχεται και το Ζάππειο ΙΙ, η μετεξέλιξη του οικονομικού προγράμματος της ΝΔ. Στο Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα τον Ιούνιο του 2011 η ΝΔ είναι και πάλι αρνητική. «Σ' αυτή την πολιτική η ΝΔ λέει ξεκάθαρα όχι» επιμένει ο κ. Σαμαράς, για να τον επικρίνει ο σημερινός του αντίπαλος, ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ κ. Ευ. Βενιζέλος, ότι είναι απών από την εθνική μάχη και σκέπτεται με βάση το κομματικό συμφέρον και την εκλογική προοπτική του.
«Δώρο» Γιώργου
Ο κ. Σαμαράς δέχεται ένα ανέλπιστο πολιτικό δώρο. Ο κ. Γ. Παπανδρέου του ανακοινώνει ότι είναι έτοιμος να παραιτηθεί και να γίνει κυβέρνηση σωτηρίας, κάτι που δεν προχωρεί. Ο πρόεδρος της ΝΔ ξαφνιάστηκε και δεν το περίμενε. Λίγο αργότερα θα δηλώσει στη Βουλή: «Εμείς δεχθήκαμε να κάνουμε μέχρι και κυβέρνηση εθνικής ενότητας, παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε μπροστά στις δημοσκοπήσεις».
Εμμένει όμως και διαμηνύει και πάλι ότι δεν συναινεί προκαλώντας την έκπληξη, οργή και απογοήτευση των κεντροδεξιών, φιλελεύθερων δυνάμεων. «Εγώ αν δεν αλλάξει η οικονομική πολιτική επί της ουσίας δεν το ψηφίζω, ό,τι και να κάνουν. Ακόμα και 250 και 300 ψήφους να θέλουν στη Βουλή». Στην Ευρώπη βγάζουν αφρούς... «Είναι επικίνδυνος» λένε ηγετικά στελέχη του ΕΛΚ, με τη γερμανική ηγεσία να πρωτοστατεί στις επιθέσεις. «Μου είναι αδιάφορο τι λένε» απαντά ο κ. Σαμαράς.
Τελικά το Μεσοπρόθεσμο ψηφίζεται στα τέλη Ιουνίου, το Eurogroup αποφασίζει την εκταμίευση της πέμπτης δόσης των 12 δισ. ευρώ και ακολουθεί η συμφωνία της 21ης Ιουλίου και το δεύτερο πακέτο διάσωσης. «Αρνούμαι να συναινέσω...» διαμηνύει με άρθρο του.
Τα «μπρος-πίσω»
Οι συγκεντρώσεις των «Αγανακτισμένων», κυρίως στην πλατεία Συντάγματος, αποτελούν «οδηγό» για τη ΝΔ, που προσπαθεί να προσεταιρισθεί μεγάλο τμήμα αυτών και τίθεται το αίτημα των εκλογών με ένταση. Ο ίδιος προσπαθεί να βρει σημείο ισορροπίας μεταξύ της θέσης ότι η Ελλάδα τιμά την υπογραφή της που λειτουργεί κατευναστικά προς τους εταίρους και της διακήρυξης περί επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου που ηχεί ευχάριστα στην ελληνική κοινή γνώμη. Πολλοί μιλάνε για τα «μπρος-πίσω» του προέδρου της ΝΔ.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου 2011 επιμένει από τη ΔΕΘ στην επαναδιαπραγμάτευση, την οποία θεωρεί ρεαλιστική, σε πείσμα των πιστωτών, και αποκλείει συγκυβέρνηση και συναίνεση. «Οδυνηρή έκπληξη η ομιλία Σαμαρά» απαντά ο κ. Βενιζέλος, ενώ η έκτη δόση είναι στον αέρα. Η τρόικα δεν πείθεται από τη ΝΔ και δίνει «κόκκινη κάρτα». Ο κίνδυνος της χρεοκοπίας είναι ορατός.
Με τη συμφωνία της 26-27ης Οκτωβρίου δίνεται ανάσα με τη νέα δανειακή σύμβαση για χρηματοδότηση της χώρας με 130 δισ. ευρώ και «κούρεμα» χρέους κατά 50%. Ακόμη και τότε ο κ. Σαμαράς είναι επικριτικός και μιλάει για μια απόφαση που τελικά ήταν... αναπόφευκτη και με τη δήλωσή του τονίζει πως με το «κούρεμα» που αποφασίστηκε το χρέος της χώρας το 2020 θα είναι όσο ήταν και το 2009, πριν από το μνημόνιο, δηλαδή 120% του ΑΕΠ.
«Ξέρετε ποιος είμαι. Λέω όχι και εννοώ όχι. Εχω λόγο και τον τιμώ» ξιφουλκεί, ενώ ο κ. Παπανδρέου μιλάει για δημοψήφισμα τινάζοντας στον αέρα τα πάντα. «Ή μένετε στην ΕΕ ή φεύγετε» το μήνυμα Μέρκελ και Σαρκοζί και στην Αθήνα ξεσπά κυβερνητική κρίση και αναζητείται λύση με κυβέρνηση συνεργασίας. Το Eurogroup απαιτεί υπογραφή των αρχηγών για την εφαρμογή του προγράμματος, ενώ νέος πρωθυπουργός ορίζεται ο κ. Λ. Παπαδήμος.
Ομηρικοί καβγάδες
Μέχρι να φθάσουμε στο «ναι» της ΝΔ στις 11 Νοεμβρίου 2001 υπήρξε έντονο παρασκήνιο, αφού στο εσωτερικό του κόμματος έγιναν ομηρικοί καβγάδες και πολλές φορές υπήρξε σύγκρουση μεταξύ του «εθνικού» και του «κομματικού» συμφέροντος. «Δεν ρισκάρω την τύχη της χώρας» έλεγε ο ίδιος και αγνόησε τις παροτρύνσεις θεσμικών και εξωθεσμικών συμβούλων που επέμειναν στο «όχι». Το ρήγμα ήταν βαθύ στο επιτελείο. Πολλοί δεν πείστηκαν. Ακόμη ηχούσαν στα αφτιά τους φράσεις του κ. Σαμαρά όπως: «Οι μάσκες έπεσαν. Εκλογές τώρα».
Τελικά προέταξε το εθνικό συμφέρον. Η επιλογή ταρακούνησε το κομματικό ακροατήριο που είχε εθιστεί στο «όχι» με τις ισχυρές αντιμνημονιακές δόσεις. Περισσότερο ξένισε η συνεργασία με το ΠαΣοΚ, ενώ το άγχος της ΝΔ να πείσει ότι δεν συγκυβερνά ήταν εμφανές.
Αυτοδυναμία - Η «Ιθάκη» χάνεται, αλλά ο καπετάνιος... ξέρει
Τον περασμένο Νοέμβριο η χώρα παραμένει σε περιπλοκή και οι Ευρωπαίοι δεν εμπιστεύονται τον πρόεδρο της ΝΔ. Η ΕΕ προειδοποιεί: «Αν δεν υπογράψει, δεν εκταμιεύεται η έκτη δόση». Υστερα από πολυήμερες παλινωδίες, ο κ. Αντ. Σαμαράς με έναν εύσχημο τρόπο υπογράφει και σταδιακά αρχίζει να βελτιώνεται το κλίμα στο ΕΛΚ. Το χάσμα στην κομματική βάση είναι μεγάλο Ορόσημο είναι η 19η Φεβρουαρίου 2012, ημέρα που κατά τη ΝΔ θα γίνονταν εκλογές. Οι ψηφοφόροι, οι βουλευτές και τα στελέχη περιμένουν... Η υπομονή εξαντλείται. Νέα μέτρα στον ορίζοντα. «Δεν θα συναινέσουμε» λέει ο κ. Σαμαράς, αλλά η πίεση εντός και εκτός Ελλάδας είναι μεγάλη.
Ασήκωτος σταυρός
Ο ίδιος είναι αρκετά πιεσμένος... Βλέπει τις εκλογές να απομακρύνονται. «Πίστευα ότι είχα μάθει πόσο βαρύς είναι ο σταυρός του μαρτυρίου. Δεν ήταν τίποτα μπροστά σε αυτόν τον σταυρό» είπε με εξομολογητικό ύφος σε συνεργάτες του προτού οριστικοποιηθούν τα νέα μέτρα.
Για πολλοστή φορά χάσμα στο επιτελείο και διχασμός στην ΚΟ και στο κόμμα. Τα νέα μέτρα για τη δανειακή σύμβαση ψηφίζονται το βράδυ της 12ης Φεβρουαρίου 2012 και βρίσκεται εν μέσω μιας πρωτοφανούς κρίσης. Αναγκάζεται να διαγράψει 21 βουλευτές. Η παράταξη κυριολεκτικά σπάει στα τέσσερα. Για πρώτη φορά η ΝΔ, βασικό κόμμα της Κεντροδεξιάς, έχει τρία κόμματα από τα σπλάχνα της: ΛΑΟΣ, Δημοκρατική Συμμαχία και Ανεξάρτητοι Ελληνες, αλλά και διαρροές προς τη Χρυσή Αυγή.
Οι δημοσκοπήσεις
Ο ίδιος επιστρέφει στις ιδεολογικές του ρίζες με έμφαση στο δεξιό προφίλ της ΝΔ, ενώ η Αριστερά πλέον είναι ο νέος εχθρός. Στόχος του, να πείσει τους αστούς ότι αυτός μπορεί να τους εξασφαλίσει κοινωνική ειρήνη και οικονομική σταθερότητα.
Οι δημοσκοπήσεις τον φέρνουν μπροστά και τη ΝΔ πρώτο κόμμα, αλλά η αυτοδυναμία είναι μακριά. Η Ιθάκη χάνεται, αλλά ο κ. Σαμαράς επιμένει πως ο δρόμος είναι ανοικτός: «Ψυχραιμία και υπομονή. Ξέρω τι κάνω... Τα ίδια έλεγαν και πριν από δυόμισι χρόνια».
Το «αυτογκόλ» και οι παλιές πληγές - Κόκκινη κάρτα στην κυβέρνηση Καραμανλή
Μουδιασμένο είναι το νεοδημοκρατικό σύστημα και «παγωμένο» το «καραμανλικό» στρατόπεδο από τη για πρώτη φορά δημόσια παραδοχή του προέδρου της ΝΔ κ. Αντ. Σαμαρά ότι το έλλειμμα το 2009 δεν ήταν μονοψήφιο, όπως διακήρυττε τότε ο κ. Κ. Καραμανλής, αλλά 15%. Η αναφορά του στο προ ημερών άρθρο του στην εφημερίδα «Wall Street Journal» ότι το έλλειμμα του 2009 ανήλθε σε 15% - ως γνωστόν η ΝΔ κυβερνούσε έως τις 4 Οκτωβρίου 2009 - ενόχλησε τους «καραμανλικούς» και ακυρώνει ένα βασικό πολιτικό όπλο στην αρχή της προεκλογικής περιόδου.
Παρά την προσπάθεια για ανασκευή από τη ΝΔ με αναφορές ότι το έλλειμμα του 2009 έφτασε στο 15,4% του ΑΕΠ επειδή το «φούσκωσε» δύο φορές η κυβέρνηση του ΠαΣοΚ, το κλίμα είναι βαρύ. Εξάλλου ο κ. Σαμαράς στο «Ζάππειο Ι» είχε αναφέρει ότι «από το 13,6% που ήταν το συνολικό έλλειμμα του 2009, αν αφαιρεθεί το 3,7% της "δημιουργικής λογιστικής" του ΠαΣοΚ, το έλλειμμα πέφτει στο 9,9%».
Πολλοί μίλησαν για «αυτογκόλ» που επιβαρύνει τη θέση της ΝΔ και κάνει την προσπάθεια να πείσει την κοινή γνώμη πολύ πιο δύσκολη. Αλλοι βουλευτές ανέφεραν ότι η ηγεσία της ΝΔ «ξύνει παλιές πληγές που δεν έχουν επουλωθεί» σε μια χρονική στιγμή εντελώς ακατάλληλη.
«Μόνο η σύγκρουση με τον Καραμανλή» μας έλειπε, έλεγε κεντρικός βουλευτής της ΝΔ, και συμφωνούσε με την επισήμανση αρκετών συναδέλφων του ότι υπάρχει μεγάλη σύγχυση σε τμήμα της ηγετικής ομάδας. Από το «καραμανλικό» στρατόπεδο τηρούν προσεκτική στάση και αποφεύγουν τις διαρροές. Κανείς δεν θέλει να κατηγορηθεί ότι υπονομεύει τον κ. Σαμαρά στην πορεία προς τις εκλογές αλλά, όπως λένε, «γίνονται απανωτά λάθη».
Το προ ημερών επεισόδιο στην... αυλή του κ. Σαμαρά μεταξύ του αναπληρωτή εκπροσώπου Τύπου και στενού του συνεργάτη κ. Γ. Μουρούτη και του Γραμματέα του κόμματος κ. Α. Λυκουρέντζου ανέδειξε το προβληματικό πεδίο σε κύκλους της ηγετικής ομάδας. Και αυτό διότι υπάρχουν εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις για τη στρατηγική, την επικοινωνία, τον σχεδιασμό και την οργανωτική προετοιμασία της ΝΔ στην πορεία προς τις εκλογές και υφίσταται διχασμός.
Σε αυτό το κλίμα ο κ. Σαμαράς αρχίζει να ξεδιπλώνει την προεκλογική στρατηγική - κύριο χαρακτηριστικό της θα είναι η πόλωση - από την οποία θα κριθεί η εκλογική τύχη της ΝΔ. Βασικοί αντίπαλοι της ΝΔ θα είναι οι βασικοί συντελεστές του μνημονίου, δηλαδή οι κκ. Γ. Παπανδρέου, Ευ. Βενιζέλος και Γ. Παπακωνσταντίνου, και ξορκίζει τη συγκυβέρνηση με το ΠαΣοΚ που για συνεργάτες του «ισοδυναμεί με απονομή χάριτος».
Α.Ραβανός / ΒΗΜΑ I-Reporter
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: ΔΕΝ ΣΥΜΒΙΒΑΖΟΜΑΣΤΕ ΜΕ ΤΟ ΜΙΖΕΡΟ ΠΑΡΟΝ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
