2013-08-24 01:11:02
Άρθρο
Ερασμία ΜΠΙΤΣΙΚΑ
Ανθυπασπιστής Λ.Σ.
ΜΔΕ Εγκληματολογίας
o Το Οργανωμένο Έγκλημα περιλαμβάνει τις συνεχείς δραστηριότητες εκείνων που συλλογικά εμπλέκονται στην παραγωγή, προμήθεια και χρηματοδότηση αγαθών και υπηρεσιών στις παράνομες αγορές.
Το οργανωμένο έγκλημα στηρίζεται στις αγορές και στη διαφθορά του κράτους και ευδοκιμεί χάρη στη «δικτυακή» δομή μεταξύ οικογενειών (π.χ. Μαφία), φίλων και συνεργατών, επιχειρηματιών ή άλλων «ενδιάμεσων» (facilitators).
o Όμως, παρά τη διεθνική του όψη αναλύσεις ερευνητών έχουν δείξει πως το οργανωμένο έγκλημα είναι ξεκάθαρα και κατά κύριο λόγο ΤΟΠΙΚΟ και εκτελείται από τους ΝΤΌΠΙΟΥΣ ΠΟΛΊΤΕΣ κάθε χώρας. Ο όρος «οργανωμένο έγκλημα» χρησιμοποιείται κατά κόρον από τις κυβερνήσεις μαζί με την αντίστοιχη ρητορική περί «πολέμων εναντίον του εγκλήματος και των ναρκωτικών» προκειμένου να καθησυχάσουν τους ανασφαλείς πολίτες. Αλλά, στην πραγματικότητα η οργανωμένη εγκληματικότητα είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στη λειτουργία των εγχώριων και διεθνών αγορών που οι υποσχέσεις περί εξάλειψής της μάλλον δεν είναι σοβαρές.
o Σύμφωνα με τον ορισμό της Σύμβασης του Παλέρμο, που υπέγραψε και η Ελλάδα στις 13 Δεκεμβρίου 2000 και επικύρωσε τον Αύγουστο του 2010(!), ως ΠΑΡΆΝΟΜΗ ΔΙΑΚΊΝΗΣΗ ΠΡΟΣΏΠΩΝ με σκοπό τη σεξουαλική - οικονομική εκμετάλλευση νοείται «η στρατολόγηση, μεταφορά, μετακίνηση, εγκατάσταση, στέγαση, η μέριμνα για τη συνέχιση της παραμονής ή την παραλαβή προσώπων, μέσω της απειλής ή της χρήσης βίας ή άλλων μορφών εξαναγκασμού, της απαγωγής, του δόλου, της εξαπάτησης, της κατάχρησης εξουσίας, της κατάχρησης μιας τρωτής ή ευάλωτης θέσης, της προσφοράς ή της αποδοχής οικονομικού ή άλλου οφέλους για την επίτευξη της σύμφωνης γνώμης ενός προσώπου το οποίο ασκεί έλεγχο ή εξουσία επί άλλου προσώπου για το σκοπό της εκμετάλλευσης. Η εκμετάλλευση περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστο: την εκμετάλλευση της πορνείας άλλων ή άλλες μορφές σεξουαλικής εκμετάλλευσης, την εξαναγκαστική εργασία ή παροχή υπηρεσιών, τη διαμόρφωση συνθηκών δουλείας (δεσμευτική παροχή υπηρεσιών) ή τη λήψη σωματικών οργάνων. Να διευκρινίσουμε ότι ως «πρόσωπα» νοούνται και τα παιδιά, δηλαδή άτομα κάτω των 18 ετών. Στο παρόν άρθρο, ακολουθούμε αυτόν τον ορισμό, και όπου αναφερόμαστε σε παιδιά εννοούμε τους ανήλικους κάτω των 18 ετών.
ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΩΝ 2 7. 0 0 0. 0 0 0 ΘΥΜΑΤΩΝ
Η Διεθνική Σωματεμπορία δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Οι άνθρωποι εμπορεύονταν ανθρώπους και στο παρελθόν. Σήμερα όμως, το φαινόμενο αυτό έχει γιγαντωθεί, καθώς έχει πάρει ποικίλες μορφές (δεν αφορά μόνο την αγοραπωλησία δούλων), απλώνεται σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, αγγίζει εκατομμύρια θύματα και έχει ξεπεράσει κάθε όριο κτηνωδίας που μπορεί ανθρώπινος νους να φανταστεί. Σίγουρα δεν είναι εύκολο να παραδεχτούμε πως τόσοι άνθρωποι δίπλα μας είναι δούλοι, καθώς στο μυαλό μας η δουλεία έχει προ πολλού δια νόμου καταργηθεί!
Οι μορφές της Διεθνικής Σωματεμπορίας είναι οι εξής: 1. -εμπορία με σκοπό την καταναγκαστική/υποχρεωτική εργασία κυρίως παιδιών (στην αλιεία, στα μεταλλεία, στις κακαο-φυτείες, στο εργοστάσιο, στις κατασκευές και κατ’ οίκον εργασία) που εργάζονται συνεχώς για να «ξεχρεώσουν» ένα υποτιθέμενο, υπέρογκο, οικογενειακό χρέος, το λεγόμενο “dept bontage”, 2. -εμπορία με σκοπό την καταναγκαστική σεξουαλική εκμετάλλευση και παροχή σεξουαλικών υπηρεσιών (κυρίως γυναικών και παιδιών), 3. -η επαιτεία, 4. -η παιδική πορνογραφία, 5. -η εμπορία βρεφών για υιοθεσία, 6. -η εμπορία οργάνων/ιστών ή άλλων οργάνων του ανθρωπίνου σώματος και 7. -η στρατολόγηση ανηλίκων σε ένοπλες ομάδες. Τα θύματά της είναι σύγχρονοι σκλάβοι, δηλαδή άτομα που α) στερούνται της ελευθερίας τους, β) το σώμα τους γίνεται αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης και γ) όλα τα παραπάνω συμβαίνουν μέσω της ΒΙΑΣ ή της ΕΠΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΗΣ ΒΙΑΣ (ψυχολογική, σωματική, λεκτική).
Αν θέλαμε να συνοψίσουμε τα κύρια χαρακτηριστικά του εμπορίου ανθρώπων, θα μιλούσαμε πρώτον για θυματοποιημένα άτομα που χρησιμοποιούνται ως αντικείμενα συνεχούς κατανάλωσης. Δεύτερον, ότι η βαρβαρότητα και η εκμετάλλευση είναι πλέον συστηματική και οργανωμένη περιλαμβάνοντας όχι μόνο στιγμιαίες πράξεις βίας αλλά εγκλήματα, όπως είναι τα βασανιστήρια, ο βιασμός, ο φόνος, η απαγωγή, η καταστροφή του ανθρώπινου μυαλού και τρίτον ότι τα κέρδη των εκμεταλλευτών είναι τεράστια! Το κυριότερο όμως και πιο σημαντικό χαρακτηριστικό που κάνει και τη διαφορά με τη δουλεία του παρελθόντος, -εκτός από το ότι οι δούλοι σήμερα είναι φθηνότεροι- είναι η ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΖΗΤΗΣΗ! Ο ΠΕΛΑΤΗΣ στις μέρες μας αποτελεί τον κύριο πρωταγωνιστή του φαινομένου παρά το γεγονός ότι λειτουργεί νόμιμα στα μάτια της πολιτείας, όχι μόνο της ελληνικής.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα πλοκάμια της Διεθνικής Σωματεμπορίας διαβρώνουν ανησυχητικά την ανθρώπινη κοινωνία μέσα από την εκμετάλλευση ευπαθών ομάδων, γυναικών, παιδιών και οικονομικά εξαθλιωμένων ατόμων. Είναι ένα διαρκές έγκλημα που παρατηρείται σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου όπως και στην Ελλάδα. Η Σωματεμπορία έχει χαρακτηριστεί από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης ως «η πιο απειλητική μορφή παράτυπης μετανάστευσης λόγω της διαρκώς αυξανόμενης κλίμακας και πολυπλοκότητάς του, η οποία περιλαμβάνει όπλα, ναρκωτικά και πορνεία». Δυστυχώς, στα μάτια του νόμου το σωματεμπόριο έχει απλώς να κάνει με την εγκληματικότητα και την συνεργία. Υπάρχει μια παντελής έλλειψη κατανόησης για την ωμή βαναυσότητα που περιλαμβάνει, καθώς είναι μια άλλη μορφή βασανιστηρίου. Το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC) το περιγράφει ως το ταχύτερα αυξανόμενο διεθνές οργανωμένο έγκλημα παγκοσμίως. Παραμένει όμως ένα θέμα που δημιουργεί βαθιές διχογνωμίες αναφορικά με το πώς ορίζεται και πως πρέπει να αντιμετωπιστεί μεταξύ τόσο των εθνικών όσο και των διεθνών οργανισμών.
ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Είναι γεγονός πως είναι δύσκολη έως αδύνατη η πρόσβαση σε αξιόπιστα στοιχεία, γι’ αυτό εδώ παρατίθενται όσα δημοσιεύθηκαν από αναγνωρισμένους οργανισμούς και φορείς.
· Η Judy Boyle, απόφοιτος Harvard και υπεύθυνη εκστρατειών εναντίον του trafficking (thenoproject.org), αναφέρει ότι σήμερα υπάρχουν περισσότεροι σκλάβοι από πριν από 400 χρόνια, δηλαδή περίπου 27 εκατομμύρια σκλάβοι παγκοσμίως, δηλαδή πάνω από 2 φορές ο πληθυσμός της Ελλάδας! Όσον αφορά δε στο εμπόριο παιδιών, τα στοιχεία είναι πιο τραγικά, καθώς μαθαίνουμε πως κάθε 60 δευτερόλεπτα πωλείται ένα παιδί και πως, ενώ πριν από 200 χρόνια αγόραζε κανείς ένα παιδί με 40.000 δολάρια, σήμερα αρκούν μόλις 50 δολάρια!
· Η σωματεμπορία στα παιδιά αγγίζει δυστυχώς πολύ μικρές ηλικίες και η πελατεία τα θέλει να κατηγοριοποιούνται ως εξής: α) έως 5 ετών, β) 5-12 ετών, γ) έφηβοι και δ) “the damage group”, παιδιά που υφίστανται οποιασδήποτε μορφής κακοποίηση. Όσον αφορά δε στα κέρδη από τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια που εισπράττονται από την δουλεία παγκοσμίως τα 32 δισεκατομμύρια προέρχονται από την ΕΜΠΟΡΙΑ ΑΝΘΡΩΠΩΝ! Τα 28 δισεκατομμύρια από τα 40 προέρχονται ΜΟΝΟ από το Σεξ Τράφικιν, κάτι που φέρνει τη βιομηχανία του σεξ στη δεύτερη θέση μετά το εμπόριο ναρκωτικών σε έσοδα. Όλα τα παραπάνω σίγουρα σοκάρουν, όμως, είναι καλύτερο να γνωρίζουμε παρά να αγνοούμε, για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την απάνθρωπη αυτή κατάσταση.
· Οι εκτιμήσεις των Αξιωματούχων του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας είναι διαφορετικές. Πιστεύουν πως περίπου 700.000 με δύο εκατομμύρια γυναίκες και παιδιά αποτελούν αντικείμενο διασυνοριακής διακίνησης και εμπορίας κάπου στον κόσμο κάθε χρόνο, τροφοδοτώντας μια βιομηχανία με κέρδη που υπολογίζονται ανάμεσα στα 12 και τα 17 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Όσον αφορά συγκεκριμένα στο σεξ τράφικιν, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, υπάρχουν αυτή τη στιγμή 127 «χώρες πηγής» που παρέχουν μεγάλους αριθμούς πορνών, κυρίως στην Ασία και την Ανατολική Ευρώπη και 137 «χώρες προορισμού».
· Σύμφωνα με την έκθεση ECPAT (End Child Prostitution, Child Pornography and Trafficking of Children for sexual purposes) για το 2009 το σύγχρονο δουλεμπόριο αποτελεί το τρίτο μεγαλύτερο διεθνές έγκλημα μετά την παράνομη διακίνηση ναρκωτικών και την εμπορία όπλων. Η βιομηχανία του trafficking αποφέρει ετησίως 27 δισεκατομμύρια δολάρια. Αντίστοιχα ο αριθμός των παιδιών που είναι θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης ή μαύρης εργασίας παγκοσμίως υπολογίζεται σε 1,2 εκατομμύρια άτομα. Τα παιδιά αυτά απομακρύνονται από το σπίτι τους και στρατολογούνται διά της βίας ή της εξαπάτησης ή πωλούνται απευθείας από τους γονείς και τους οικείους τους στους εμπόρους.
· Τα θύματα της εξαναγκαστικής πορνείας , ακόμη κι αν αρχικά συναινούν, παραμένουν θύματα μιας διαρκούς εκμετάλλευσης στα χέρια των σωματεμπόρων τους. Καθώς πουλιούνται από τον έναν ιδιοκτήτη στον άλλο, σ’ έναν μακρύ κύκλο βίας και κατάχρησης, οι γυναίκες αποτελούν εξαιρετικά εμπορεύματα: τα κέρδη είναι τεράστια, οι πιθανότητες σύλληψης μικρές, οι ποινές γελοίες, και οι γυναίκες συχνά μπορεί να αναγκαστούν να ξεπληρώσουν τα έξοδα αγοράς και μεταφοράς τους, με το υποτιθέμενο «χρέος» τους να αποτελεί ένα ακόμη μηχάνευμα για την υποδούλωσή τους. Αναφορές της CIA εκτιμά ότι οι σωματέμποροι κερδίζουν κατά μέσο όρο 250.000 δολάρια από την κάθε γυναίκα. Δεν υπάρχουν όμως αξιόπιστες πληροφορίες για το πόσα χρήματα ξοδεύονται στο κάθε στάδιο του μακρού ταξιδιού από την αποπλάνηση μέχρι την εκπόρνευση, ποιος παίρνει ποιο μερίδιο, και πόσα καταβάλλονται στους άντρες και τις γυναίκες που ενεργούν σαν «συνοδοί» και «αγγελιοφόροι» κατά την διάρκεια του ταξιδιού.
· Όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η επεκτεινόμενη πορνο-βιομηχανία και η βαθειά οικονομική κρίση των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και ο πόλεμος στη Σερβία προκάλεσαν μεγάλα κύματα διακίνησης γυναικών και παιδιών στη Δυτική Ευρώπη (πάνω από 120.000 άτομα κατ’ έτος). Όσον αφορά στην χώρα μας ανά έτος περίπου 40.000 γυναίκες και παιδιά αποτελούν θύματα εμπορίας. Τα παιδιά φτάνουν στην Ελλάδα νόμιμα ως τουρίστες ή παράνομοι μετανάστες κυρίως από την Αλβανία, τη Ρουμανία, άλλες χώρες των Βαλκανίων ή της πρώην Σοβιετικής Ένωσης καθώς και την Αφρική για να μετατραπούν σε σύγχρονους σκλάβους υπό την απειλή της απέλασης από ή της βίας από τα κυκλώματα που εξαναγκάζουν τα θύματά τους στην πορνεία ή την παράνομη εργασία. Περίπου 6.000 παιδιά ηλικίας μικρότερης των 16 ετών ζουν στους δρόμους των μεγαλουπόλεων με το 55% εξ αυτών να είναι πρόσφυγες. Από το 2005 ως το 2010, συνολικά 1.916 παιδιά δηλώθηκαν ως εξαφανισμένα, με τα 8 στα 10 να είναι παιδιά οικονομικών μεταναστών.
ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΓΟΝΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
ΣΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΕΞ ΤΡΑΦΙΚΙΝ
Εξετάζοντας τους παράγοντες που γεννούν το συγκεκριμένο έγκλημα (push factors), αναφέρουμε επιγραμματικά:
Ø τις τελευταίες δεκαετίες σε οικονομικό επίπεδο η παγκοσμιοποίηση και οι ελεύθερες αγορές οδήγησαν σε αυξημένη κίνηση κεφαλαίου και εργασίας. Τα σύνορα άνοιξαν για το εμπόριο, τους επενδυτές και τους επισκέπτες απ’ τις πλουσιότερες χώρες, οι άνθρωποι, όμως, από τις φτωχότερες χώρες δεν μπορούν να μετακινηθούν τόσο ελεύθερα. Σε κοινωνικό επίπεδο οι αυστηροί περιορισμοί και οι νόμοι για την απαγόρευση της μετανάστευσης έδρασαν βεβαία αποτελεσματικά στο να κρατούν μακριά εκείνους που ζητούν άσυλο, παράλληλα, όμως, προκάλεσαν την περιθωριοποίησή και τον αποκλεισμό τους από κάθε κοινωνική δράση. Έτσι, το σωματεμπόριο άνθησε μέσα σε αυτό τον αφανή κόσμο των φθινουσών οικονομιών, της φτώχειας, των διακρίσεων, των διεφθαρμένων κυβερνήσεων και των νέων τεχνολογιών. Επιπλέον, βασικοί παράγοντες αποτελούν η φτώχεια, η ανεργία, η σοβαρή έλλειψη παιδείας και επαγγελματικών ευκαιριών στις χώρες προέλευσης των θυμάτων αλλά και οι ασταθείς οικογενειακές συνθήκες (“the runaway”). Μέσα σε αυτά τα πλαίσια η απελπισία και η τρωτότητα τους στρέφει να αναζητήσουν εργασία και ευκαιρίες διαβίωσης σε δυτικές χώρες.
Ø Όσον αφορά στην Ελλάδα, η διεθνική σωματεμπορία και η εξαναγκαστική πορνεία προωθήθηκαν βαθιά στην ελληνική κοινωνία με τις εξαναγκαστικά εκδιδόμενες να κυμαίνονται την προηγούμενη δεκαετία γύρω στις 20.000 και την πελατεία γύρω στο ένα εκατομμύριο. Η πορνεία του εξαναγκασμού που ανδρώθηκε τη δεκαετία του 1990 συνέστησε μιαν οργανωμένη και συνεκτική κοινωνικο-οικονομική δομή.
Ø Η γνήσια και πολύμορφη εξουθενωτική βία που εφαρμόζεται στις μαζικά εισαγόμενες αλλοδαπές σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή από τον μέσο άνθρωπο σε όλο της το μέγεθος. Κατά κόρον οι αλλοδαπές αυτές υφίστανται ξυλοδαρμούς, αγριότητες, κατά συρροή ομαδικούς βιασμούς, στέρηση της προσωπικής της ελευθερίας και κίνδυνο της σωματικής και ψυχικής της ακεραιότητας, γενικά κάθε μορφής καταπίεσης. απαγωγή, ψευδείς υποσχέσεις, μεταφορά σε ξένο μέρος, απώλεια της ελευθερίας, κατάχρηση, βία, και αποστέρηση των μέσων των αναγκαίων για την επιβίωση. Τα θύματα απομονώνονται, ελέγχονται με διάφορες ψυχολογικές και σωματικές τεχνικές, τα αναγκάζουν να γίνουν εξαρτημένοι χρήστες ναρκωτικών και οινοπνεύματος, εξαπατώνται και τρομοκρατούνται, με στόχο την καθυπόταξή τους.
Ø Η αδιάκοπη εξάρτηση που προκαλεί στο θύμα του ο δράστης, ο οποίος καταρρακώνοντας και το τελευταίο ψήγμα της αξιοπρέπειάς του και εκμηδενίζοντας έτσι τη δυνατότητα να σταθεί αυτοτελώς και αυτοδυνάμως μέσα στο κοινωνικό σύνολο το υποδουλώνει και το καθιστά υποχείριό του. Η έκδοση αυτή ως διαφημιζόμενο προϊόν υποβιβάζει τον άνθρωπο από υποκείμενο σε αντικείμενο μέσω της εμπορευσιμότητας του σώματός του, προσβάλλει εν γένει την προσωπικότητά του, μέσω της στέρησης του δικαιώματος ελευθερίας, επιλογής και έκφρασης των συναισθημάτων του. Ο υποβιβασμός του αγνού και ανιδιοτελούς από τη φύση του έρωτα σε αγοραίο οδηγεί δε, τόσο στην καταστροφή του θύματος και του θύτη όσο και στη διαφθορά ολόκληρου του κοινωνικού συνόλου.
Η ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΛΙΜΕΝΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ – ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΚΤΟΦΥΛΑΚΗΣ
Το εν λόγω έγκλημα της εμπορίας ανθρώπων συνιστά μία από τις σοβαρότερες προσβολές της αξιοπρέπειας του ατόμου και γι’ αυτό πρέπει να αντιμετωπίζεται από την Πολιτεία αφενός μέσω του νομοθετικού της πλαισίου και αφετέρου μέσω των δικαστικών και κατασταλτικών της μηχανισμών με την μεγαλύτερη δυνατή αυστηρότητα. Η κατάσταση όμως στην Ελλάδα συχνά είναι απογοητευτική παρά τις ομολογουμένως δυνατές προσπάθειες για συμμόρφωση με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες. Συγκεκριμένα, οι συστάσεις που της έχουν υποβληθεί για θέματα αναφορικά α) με τον εντοπισμό των θυμάτων, β) την προστασία των θυμάτων και γ) την τιμωρία των διακινητών συνεχίζουν δυστυχώς να παραμένουν ανεφάρμοστες.
Επιπλέον, πολλές εκθέσεις ΜΚΟ αναφέρουν ότι α)καταδικασμένοι διακινητές που αντιμετωπίζουν ποινές μακροχρόνιας κάθειρξης, αποφυλακίζονται με εγγύηση εν αναμονή εκδίκασης της έφεσης, β)μερικοί τοπικοί αστυνομικοί δωροδοκούνται ή αποδέχονται σεξουαλικές υπηρεσίες από διακινητές παρέχοντας ταυτόχρονα «προστασία» σε καταστήματα που εμπλέκονται στην εμπορία ανθρώπων ή παραβλέπουν το πρόβλημα, γ) ορισμένοι Έλληνες προξενικοί υπάλληλοι στο εξωτερικό διευκολύνουν την εμπορία χορηγώντας με πλήρη γνώση τους θεωρήσεις διαβατηρίων σε αλλοδαπά θύματα εμπορίας.
Έτσι, η ανεπαρκής προστασία τόσο των αναγνωρισμένων όσο και των πιθανών θυμάτων εμπορίας παραμένουν ως σοβαροί λόγοι ανησυχίας για το μέλλον. Παρά τα δυσοίωνα αυτά δεδομένα, καμία προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος δεν πάει χαμένη, έστω και αν τα θύματα που τελικά γλυτώνουν από τα κυκλώματα είναι λίγα. Είναι αλήθεια ότι, ενώ η συγκεκριμένη μορφή εμπορευματικής (οικονομικής και σεξουαλικής) εκμετάλλευσης γυναικών και παιδιών εντοπίσθηκε ως αξιοπρόσεκτο φαινόμενο με δυσμενείς συνέπειες στην κοινωνία από το 1992 και συχνότερα το 1993, ωστόσο, η ελληνική πολιτεία καθυστέρησε σχεδόν μία πενταετία να αποδεχθεί το ζήτημα ως αντικείμενο συστηματικής ενασχόλησης.
Εκτιμούμε πως λύση χωρίς συντονισμένη προσπάθεια δεν υπάρχει. Οι ελληνικές αρχές, συμπεριλαμβανομένου και του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής, οφείλουν να ασχοληθούν πιο συστηματικά με το πρόβλημα και να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια. Έτσι, γνώμη μας είναι πως τα Σώματα Ασφαλείας πρέπει να συνεργάζονται πιο στενά με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και τη Διεθνή Αμνηστεία για τον εντοπισμό θυμάτων στις περιοχές δικαιοδοσίας τους και την καλύτερη προστασία ΠΑΙΔΙΩΝ - ΘΥΜΑΤΩΝ εμπορίας. Τα στελέχη του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής δεν είναι λιγότερο ενήμεροι από τους αστυνομικούς συναδέλφους τους για το φαινόμενο της παράνομης διακίνησης ανθρώπων ούτε λιγότερο αρμόδιοι για την παρέμβαση και αντιμετώπιση του. Συχνά τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχουν πληροφορηθεί ή έχουν γίνει οι ίδιοι μάρτυρες περιστατικών μετακίνησης αλλοδαπών γυναικών από τα λιμάνια σε κέντρα διασκέδασης της περιοχής τους, έχοντας συνδράμει παράλληλα και την Ελληνική Αστυνομία σε υποθέσεις διακίνησης και εμπορίας ατόμων κυρίως στην περιφέρεια.
Σε αυτό το πλαίσιο κρίνουμε επιτακτική τη διαρκή μετεκπαίδευση όλων των Στελεχών του ΛΣ-ΕΛ.ΑΚΤ. (είτε με τη μορφή σεμιναριακών μαθημάτων από ΜΚΟ είτε αναγνωρισμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων από οργανισμούς του εσωτερικού/εξωτερικού), ιδιαίτερα όσων υπηρετούν στην επαρχία και δή στις περιοχές εισόδου των μεταναστών, αλλά και τη συμμετοχή τους σε διεθνή fora για την Πρόληψη και Αντιμετώπισης του Εγκλήματος, καθώς θα ωφελούνταν διττά.
Αφενός μεν, εκπαιδευμένα πια Στελέχη θα ήταν ικανά να αναγνωρίσουν τα θύματα εμπορίας, όταν –ιδιαίτερα σε περιοχές εκτός κέντρου- άγνωστος αριθμός γυναικών απελαύνεται ως «λαθρομετανάστριες» και παράνομες πόρνες χωρίς ποτέ να διερευνηθεί αν στην πραγματικότητα είναι θύματα του οργανωμένου εγκλήματος, ώστε να τύχουν της ανάλογης νόμιμης προστασίας. Η επιστροφή δε στη χώρα τους όχι μόνο δεν λύνει το πρόβλημα, αλλά προκαλεί νέο μένος των σωματεμπόρων εναντίον τους, οι οποίοι εξακολουθούν να τις εκβιάζουν και να τις απειλούν. Αφετέρου, αν η γνώση αυτή διοχετευθεί σε όλους τους συναδέλφους σε κάθετο και οριζόντιο επίπεδο, τότε όλοι με τη σειρά τους σε προσωπικό επίπεδο θα θελήσουν να εμποδίσουν την διαιώνιση ενός τέτοιου φρικτού εγκλήματος.
Επίσης, εκτός από την εξειδικευμένη και χωρίς προκατάληψη δράση των Σωμάτων Ασφαλείας, χρειάζονται πρώτον ευαισθητοποιημένη, διακομματική πολιτική βούληση, που είναι απαραίτητη προκειμένου αποκτήσουν σάρκα και οστά οι μεμονωμένες πρωτοβουλίες και δεύτερον χρειάζονται πιο αυστηρές ποινές για τους διακινητές, τους διαμεσολαβητές (“facilitators”) αλλά και τους επίορκους Δημόσιους Λειτουργούς, ώστε να εκτίουν όλη την ποινή τους στην φυλακή και να αποτρέπεται η εκμετάλλευση και νέων θυμάτων.
Επιπλέον, ο ρόλος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης μπορεί να σταθεί καταλυτικός, προκειμένου αφυπνιστούν οι πολίτες μέσω της καλής και υγιούς ενημέρωσης. Όλα αυτά βέβαια, ακόμη και αν υλοποιούνταν, δεν θα μπορούσαν να πετύχουν πολλά, αν δεν σταματήσει πρώτα ο πόλεμος και η φτώχεια στον πλανήτη που φέρνουν την εξαθλίωση και γεννούν το έγκλημα σε ολοένα και πιο ειδεχθείς μορφές. Ωστόσο, η πιο ουσιαστική και άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος έγκειται στην δική μας ειλικρινή προσπάθεια όχι μόνο ως όργανα του Λιμενικού Σώματος αλλά και ως άνθρωποι· αντί να μεταθέτουμε τις ευθύνες για την επίλυση του προβλήματος στους άλλους, ας εντοπίσουμε ο καθένας από εμάς τις ευθύνες που του/της αναλογούν στο πρόβλημα.
ΠΕΑΛΣ/ΛΙΜΕΝΙΚΗ ΡΟΤΑ
kranos
Ερασμία ΜΠΙΤΣΙΚΑ
Ανθυπασπιστής Λ.Σ.
ΜΔΕ Εγκληματολογίας
o Το Οργανωμένο Έγκλημα περιλαμβάνει τις συνεχείς δραστηριότητες εκείνων που συλλογικά εμπλέκονται στην παραγωγή, προμήθεια και χρηματοδότηση αγαθών και υπηρεσιών στις παράνομες αγορές.
Το οργανωμένο έγκλημα στηρίζεται στις αγορές και στη διαφθορά του κράτους και ευδοκιμεί χάρη στη «δικτυακή» δομή μεταξύ οικογενειών (π.χ. Μαφία), φίλων και συνεργατών, επιχειρηματιών ή άλλων «ενδιάμεσων» (facilitators).
o Όμως, παρά τη διεθνική του όψη αναλύσεις ερευνητών έχουν δείξει πως το οργανωμένο έγκλημα είναι ξεκάθαρα και κατά κύριο λόγο ΤΟΠΙΚΟ και εκτελείται από τους ΝΤΌΠΙΟΥΣ ΠΟΛΊΤΕΣ κάθε χώρας. Ο όρος «οργανωμένο έγκλημα» χρησιμοποιείται κατά κόρον από τις κυβερνήσεις μαζί με την αντίστοιχη ρητορική περί «πολέμων εναντίον του εγκλήματος και των ναρκωτικών» προκειμένου να καθησυχάσουν τους ανασφαλείς πολίτες. Αλλά, στην πραγματικότητα η οργανωμένη εγκληματικότητα είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στη λειτουργία των εγχώριων και διεθνών αγορών που οι υποσχέσεις περί εξάλειψής της μάλλον δεν είναι σοβαρές.
o Σύμφωνα με τον ορισμό της Σύμβασης του Παλέρμο, που υπέγραψε και η Ελλάδα στις 13 Δεκεμβρίου 2000 και επικύρωσε τον Αύγουστο του 2010(!), ως ΠΑΡΆΝΟΜΗ ΔΙΑΚΊΝΗΣΗ ΠΡΟΣΏΠΩΝ με σκοπό τη σεξουαλική - οικονομική εκμετάλλευση νοείται «η στρατολόγηση, μεταφορά, μετακίνηση, εγκατάσταση, στέγαση, η μέριμνα για τη συνέχιση της παραμονής ή την παραλαβή προσώπων, μέσω της απειλής ή της χρήσης βίας ή άλλων μορφών εξαναγκασμού, της απαγωγής, του δόλου, της εξαπάτησης, της κατάχρησης εξουσίας, της κατάχρησης μιας τρωτής ή ευάλωτης θέσης, της προσφοράς ή της αποδοχής οικονομικού ή άλλου οφέλους για την επίτευξη της σύμφωνης γνώμης ενός προσώπου το οποίο ασκεί έλεγχο ή εξουσία επί άλλου προσώπου για το σκοπό της εκμετάλλευσης. Η εκμετάλλευση περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστο: την εκμετάλλευση της πορνείας άλλων ή άλλες μορφές σεξουαλικής εκμετάλλευσης, την εξαναγκαστική εργασία ή παροχή υπηρεσιών, τη διαμόρφωση συνθηκών δουλείας (δεσμευτική παροχή υπηρεσιών) ή τη λήψη σωματικών οργάνων. Να διευκρινίσουμε ότι ως «πρόσωπα» νοούνται και τα παιδιά, δηλαδή άτομα κάτω των 18 ετών. Στο παρόν άρθρο, ακολουθούμε αυτόν τον ορισμό, και όπου αναφερόμαστε σε παιδιά εννοούμε τους ανήλικους κάτω των 18 ετών.
ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΩΝ 2 7. 0 0 0. 0 0 0 ΘΥΜΑΤΩΝ
Η Διεθνική Σωματεμπορία δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Οι άνθρωποι εμπορεύονταν ανθρώπους και στο παρελθόν. Σήμερα όμως, το φαινόμενο αυτό έχει γιγαντωθεί, καθώς έχει πάρει ποικίλες μορφές (δεν αφορά μόνο την αγοραπωλησία δούλων), απλώνεται σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, αγγίζει εκατομμύρια θύματα και έχει ξεπεράσει κάθε όριο κτηνωδίας που μπορεί ανθρώπινος νους να φανταστεί. Σίγουρα δεν είναι εύκολο να παραδεχτούμε πως τόσοι άνθρωποι δίπλα μας είναι δούλοι, καθώς στο μυαλό μας η δουλεία έχει προ πολλού δια νόμου καταργηθεί!
Οι μορφές της Διεθνικής Σωματεμπορίας είναι οι εξής: 1. -εμπορία με σκοπό την καταναγκαστική/υποχρεωτική εργασία κυρίως παιδιών (στην αλιεία, στα μεταλλεία, στις κακαο-φυτείες, στο εργοστάσιο, στις κατασκευές και κατ’ οίκον εργασία) που εργάζονται συνεχώς για να «ξεχρεώσουν» ένα υποτιθέμενο, υπέρογκο, οικογενειακό χρέος, το λεγόμενο “dept bontage”, 2. -εμπορία με σκοπό την καταναγκαστική σεξουαλική εκμετάλλευση και παροχή σεξουαλικών υπηρεσιών (κυρίως γυναικών και παιδιών), 3. -η επαιτεία, 4. -η παιδική πορνογραφία, 5. -η εμπορία βρεφών για υιοθεσία, 6. -η εμπορία οργάνων/ιστών ή άλλων οργάνων του ανθρωπίνου σώματος και 7. -η στρατολόγηση ανηλίκων σε ένοπλες ομάδες. Τα θύματά της είναι σύγχρονοι σκλάβοι, δηλαδή άτομα που α) στερούνται της ελευθερίας τους, β) το σώμα τους γίνεται αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης και γ) όλα τα παραπάνω συμβαίνουν μέσω της ΒΙΑΣ ή της ΕΠΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΗΣ ΒΙΑΣ (ψυχολογική, σωματική, λεκτική).
Αν θέλαμε να συνοψίσουμε τα κύρια χαρακτηριστικά του εμπορίου ανθρώπων, θα μιλούσαμε πρώτον για θυματοποιημένα άτομα που χρησιμοποιούνται ως αντικείμενα συνεχούς κατανάλωσης. Δεύτερον, ότι η βαρβαρότητα και η εκμετάλλευση είναι πλέον συστηματική και οργανωμένη περιλαμβάνοντας όχι μόνο στιγμιαίες πράξεις βίας αλλά εγκλήματα, όπως είναι τα βασανιστήρια, ο βιασμός, ο φόνος, η απαγωγή, η καταστροφή του ανθρώπινου μυαλού και τρίτον ότι τα κέρδη των εκμεταλλευτών είναι τεράστια! Το κυριότερο όμως και πιο σημαντικό χαρακτηριστικό που κάνει και τη διαφορά με τη δουλεία του παρελθόντος, -εκτός από το ότι οι δούλοι σήμερα είναι φθηνότεροι- είναι η ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΖΗΤΗΣΗ! Ο ΠΕΛΑΤΗΣ στις μέρες μας αποτελεί τον κύριο πρωταγωνιστή του φαινομένου παρά το γεγονός ότι λειτουργεί νόμιμα στα μάτια της πολιτείας, όχι μόνο της ελληνικής.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα πλοκάμια της Διεθνικής Σωματεμπορίας διαβρώνουν ανησυχητικά την ανθρώπινη κοινωνία μέσα από την εκμετάλλευση ευπαθών ομάδων, γυναικών, παιδιών και οικονομικά εξαθλιωμένων ατόμων. Είναι ένα διαρκές έγκλημα που παρατηρείται σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου όπως και στην Ελλάδα. Η Σωματεμπορία έχει χαρακτηριστεί από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης ως «η πιο απειλητική μορφή παράτυπης μετανάστευσης λόγω της διαρκώς αυξανόμενης κλίμακας και πολυπλοκότητάς του, η οποία περιλαμβάνει όπλα, ναρκωτικά και πορνεία». Δυστυχώς, στα μάτια του νόμου το σωματεμπόριο έχει απλώς να κάνει με την εγκληματικότητα και την συνεργία. Υπάρχει μια παντελής έλλειψη κατανόησης για την ωμή βαναυσότητα που περιλαμβάνει, καθώς είναι μια άλλη μορφή βασανιστηρίου. Το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC) το περιγράφει ως το ταχύτερα αυξανόμενο διεθνές οργανωμένο έγκλημα παγκοσμίως. Παραμένει όμως ένα θέμα που δημιουργεί βαθιές διχογνωμίες αναφορικά με το πώς ορίζεται και πως πρέπει να αντιμετωπιστεί μεταξύ τόσο των εθνικών όσο και των διεθνών οργανισμών.
ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Είναι γεγονός πως είναι δύσκολη έως αδύνατη η πρόσβαση σε αξιόπιστα στοιχεία, γι’ αυτό εδώ παρατίθενται όσα δημοσιεύθηκαν από αναγνωρισμένους οργανισμούς και φορείς.
· Η Judy Boyle, απόφοιτος Harvard και υπεύθυνη εκστρατειών εναντίον του trafficking (thenoproject.org), αναφέρει ότι σήμερα υπάρχουν περισσότεροι σκλάβοι από πριν από 400 χρόνια, δηλαδή περίπου 27 εκατομμύρια σκλάβοι παγκοσμίως, δηλαδή πάνω από 2 φορές ο πληθυσμός της Ελλάδας! Όσον αφορά δε στο εμπόριο παιδιών, τα στοιχεία είναι πιο τραγικά, καθώς μαθαίνουμε πως κάθε 60 δευτερόλεπτα πωλείται ένα παιδί και πως, ενώ πριν από 200 χρόνια αγόραζε κανείς ένα παιδί με 40.000 δολάρια, σήμερα αρκούν μόλις 50 δολάρια!
· Η σωματεμπορία στα παιδιά αγγίζει δυστυχώς πολύ μικρές ηλικίες και η πελατεία τα θέλει να κατηγοριοποιούνται ως εξής: α) έως 5 ετών, β) 5-12 ετών, γ) έφηβοι και δ) “the damage group”, παιδιά που υφίστανται οποιασδήποτε μορφής κακοποίηση. Όσον αφορά δε στα κέρδη από τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια που εισπράττονται από την δουλεία παγκοσμίως τα 32 δισεκατομμύρια προέρχονται από την ΕΜΠΟΡΙΑ ΑΝΘΡΩΠΩΝ! Τα 28 δισεκατομμύρια από τα 40 προέρχονται ΜΟΝΟ από το Σεξ Τράφικιν, κάτι που φέρνει τη βιομηχανία του σεξ στη δεύτερη θέση μετά το εμπόριο ναρκωτικών σε έσοδα. Όλα τα παραπάνω σίγουρα σοκάρουν, όμως, είναι καλύτερο να γνωρίζουμε παρά να αγνοούμε, για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την απάνθρωπη αυτή κατάσταση.
· Οι εκτιμήσεις των Αξιωματούχων του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας είναι διαφορετικές. Πιστεύουν πως περίπου 700.000 με δύο εκατομμύρια γυναίκες και παιδιά αποτελούν αντικείμενο διασυνοριακής διακίνησης και εμπορίας κάπου στον κόσμο κάθε χρόνο, τροφοδοτώντας μια βιομηχανία με κέρδη που υπολογίζονται ανάμεσα στα 12 και τα 17 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Όσον αφορά συγκεκριμένα στο σεξ τράφικιν, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, υπάρχουν αυτή τη στιγμή 127 «χώρες πηγής» που παρέχουν μεγάλους αριθμούς πορνών, κυρίως στην Ασία και την Ανατολική Ευρώπη και 137 «χώρες προορισμού».
· Σύμφωνα με την έκθεση ECPAT (End Child Prostitution, Child Pornography and Trafficking of Children for sexual purposes) για το 2009 το σύγχρονο δουλεμπόριο αποτελεί το τρίτο μεγαλύτερο διεθνές έγκλημα μετά την παράνομη διακίνηση ναρκωτικών και την εμπορία όπλων. Η βιομηχανία του trafficking αποφέρει ετησίως 27 δισεκατομμύρια δολάρια. Αντίστοιχα ο αριθμός των παιδιών που είναι θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης ή μαύρης εργασίας παγκοσμίως υπολογίζεται σε 1,2 εκατομμύρια άτομα. Τα παιδιά αυτά απομακρύνονται από το σπίτι τους και στρατολογούνται διά της βίας ή της εξαπάτησης ή πωλούνται απευθείας από τους γονείς και τους οικείους τους στους εμπόρους.
· Τα θύματα της εξαναγκαστικής πορνείας , ακόμη κι αν αρχικά συναινούν, παραμένουν θύματα μιας διαρκούς εκμετάλλευσης στα χέρια των σωματεμπόρων τους. Καθώς πουλιούνται από τον έναν ιδιοκτήτη στον άλλο, σ’ έναν μακρύ κύκλο βίας και κατάχρησης, οι γυναίκες αποτελούν εξαιρετικά εμπορεύματα: τα κέρδη είναι τεράστια, οι πιθανότητες σύλληψης μικρές, οι ποινές γελοίες, και οι γυναίκες συχνά μπορεί να αναγκαστούν να ξεπληρώσουν τα έξοδα αγοράς και μεταφοράς τους, με το υποτιθέμενο «χρέος» τους να αποτελεί ένα ακόμη μηχάνευμα για την υποδούλωσή τους. Αναφορές της CIA εκτιμά ότι οι σωματέμποροι κερδίζουν κατά μέσο όρο 250.000 δολάρια από την κάθε γυναίκα. Δεν υπάρχουν όμως αξιόπιστες πληροφορίες για το πόσα χρήματα ξοδεύονται στο κάθε στάδιο του μακρού ταξιδιού από την αποπλάνηση μέχρι την εκπόρνευση, ποιος παίρνει ποιο μερίδιο, και πόσα καταβάλλονται στους άντρες και τις γυναίκες που ενεργούν σαν «συνοδοί» και «αγγελιοφόροι» κατά την διάρκεια του ταξιδιού.
· Όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η επεκτεινόμενη πορνο-βιομηχανία και η βαθειά οικονομική κρίση των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και ο πόλεμος στη Σερβία προκάλεσαν μεγάλα κύματα διακίνησης γυναικών και παιδιών στη Δυτική Ευρώπη (πάνω από 120.000 άτομα κατ’ έτος). Όσον αφορά στην χώρα μας ανά έτος περίπου 40.000 γυναίκες και παιδιά αποτελούν θύματα εμπορίας. Τα παιδιά φτάνουν στην Ελλάδα νόμιμα ως τουρίστες ή παράνομοι μετανάστες κυρίως από την Αλβανία, τη Ρουμανία, άλλες χώρες των Βαλκανίων ή της πρώην Σοβιετικής Ένωσης καθώς και την Αφρική για να μετατραπούν σε σύγχρονους σκλάβους υπό την απειλή της απέλασης από ή της βίας από τα κυκλώματα που εξαναγκάζουν τα θύματά τους στην πορνεία ή την παράνομη εργασία. Περίπου 6.000 παιδιά ηλικίας μικρότερης των 16 ετών ζουν στους δρόμους των μεγαλουπόλεων με το 55% εξ αυτών να είναι πρόσφυγες. Από το 2005 ως το 2010, συνολικά 1.916 παιδιά δηλώθηκαν ως εξαφανισμένα, με τα 8 στα 10 να είναι παιδιά οικονομικών μεταναστών.
ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΓΟΝΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
ΣΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΕΞ ΤΡΑΦΙΚΙΝ
Εξετάζοντας τους παράγοντες που γεννούν το συγκεκριμένο έγκλημα (push factors), αναφέρουμε επιγραμματικά:
Ø τις τελευταίες δεκαετίες σε οικονομικό επίπεδο η παγκοσμιοποίηση και οι ελεύθερες αγορές οδήγησαν σε αυξημένη κίνηση κεφαλαίου και εργασίας. Τα σύνορα άνοιξαν για το εμπόριο, τους επενδυτές και τους επισκέπτες απ’ τις πλουσιότερες χώρες, οι άνθρωποι, όμως, από τις φτωχότερες χώρες δεν μπορούν να μετακινηθούν τόσο ελεύθερα. Σε κοινωνικό επίπεδο οι αυστηροί περιορισμοί και οι νόμοι για την απαγόρευση της μετανάστευσης έδρασαν βεβαία αποτελεσματικά στο να κρατούν μακριά εκείνους που ζητούν άσυλο, παράλληλα, όμως, προκάλεσαν την περιθωριοποίησή και τον αποκλεισμό τους από κάθε κοινωνική δράση. Έτσι, το σωματεμπόριο άνθησε μέσα σε αυτό τον αφανή κόσμο των φθινουσών οικονομιών, της φτώχειας, των διακρίσεων, των διεφθαρμένων κυβερνήσεων και των νέων τεχνολογιών. Επιπλέον, βασικοί παράγοντες αποτελούν η φτώχεια, η ανεργία, η σοβαρή έλλειψη παιδείας και επαγγελματικών ευκαιριών στις χώρες προέλευσης των θυμάτων αλλά και οι ασταθείς οικογενειακές συνθήκες (“the runaway”). Μέσα σε αυτά τα πλαίσια η απελπισία και η τρωτότητα τους στρέφει να αναζητήσουν εργασία και ευκαιρίες διαβίωσης σε δυτικές χώρες.
Ø Όσον αφορά στην Ελλάδα, η διεθνική σωματεμπορία και η εξαναγκαστική πορνεία προωθήθηκαν βαθιά στην ελληνική κοινωνία με τις εξαναγκαστικά εκδιδόμενες να κυμαίνονται την προηγούμενη δεκαετία γύρω στις 20.000 και την πελατεία γύρω στο ένα εκατομμύριο. Η πορνεία του εξαναγκασμού που ανδρώθηκε τη δεκαετία του 1990 συνέστησε μιαν οργανωμένη και συνεκτική κοινωνικο-οικονομική δομή.
Ø Η γνήσια και πολύμορφη εξουθενωτική βία που εφαρμόζεται στις μαζικά εισαγόμενες αλλοδαπές σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή από τον μέσο άνθρωπο σε όλο της το μέγεθος. Κατά κόρον οι αλλοδαπές αυτές υφίστανται ξυλοδαρμούς, αγριότητες, κατά συρροή ομαδικούς βιασμούς, στέρηση της προσωπικής της ελευθερίας και κίνδυνο της σωματικής και ψυχικής της ακεραιότητας, γενικά κάθε μορφής καταπίεσης. απαγωγή, ψευδείς υποσχέσεις, μεταφορά σε ξένο μέρος, απώλεια της ελευθερίας, κατάχρηση, βία, και αποστέρηση των μέσων των αναγκαίων για την επιβίωση. Τα θύματα απομονώνονται, ελέγχονται με διάφορες ψυχολογικές και σωματικές τεχνικές, τα αναγκάζουν να γίνουν εξαρτημένοι χρήστες ναρκωτικών και οινοπνεύματος, εξαπατώνται και τρομοκρατούνται, με στόχο την καθυπόταξή τους.
Ø Η αδιάκοπη εξάρτηση που προκαλεί στο θύμα του ο δράστης, ο οποίος καταρρακώνοντας και το τελευταίο ψήγμα της αξιοπρέπειάς του και εκμηδενίζοντας έτσι τη δυνατότητα να σταθεί αυτοτελώς και αυτοδυνάμως μέσα στο κοινωνικό σύνολο το υποδουλώνει και το καθιστά υποχείριό του. Η έκδοση αυτή ως διαφημιζόμενο προϊόν υποβιβάζει τον άνθρωπο από υποκείμενο σε αντικείμενο μέσω της εμπορευσιμότητας του σώματός του, προσβάλλει εν γένει την προσωπικότητά του, μέσω της στέρησης του δικαιώματος ελευθερίας, επιλογής και έκφρασης των συναισθημάτων του. Ο υποβιβασμός του αγνού και ανιδιοτελούς από τη φύση του έρωτα σε αγοραίο οδηγεί δε, τόσο στην καταστροφή του θύματος και του θύτη όσο και στη διαφθορά ολόκληρου του κοινωνικού συνόλου.
Η ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΛΙΜΕΝΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ – ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΚΤΟΦΥΛΑΚΗΣ
Το εν λόγω έγκλημα της εμπορίας ανθρώπων συνιστά μία από τις σοβαρότερες προσβολές της αξιοπρέπειας του ατόμου και γι’ αυτό πρέπει να αντιμετωπίζεται από την Πολιτεία αφενός μέσω του νομοθετικού της πλαισίου και αφετέρου μέσω των δικαστικών και κατασταλτικών της μηχανισμών με την μεγαλύτερη δυνατή αυστηρότητα. Η κατάσταση όμως στην Ελλάδα συχνά είναι απογοητευτική παρά τις ομολογουμένως δυνατές προσπάθειες για συμμόρφωση με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες. Συγκεκριμένα, οι συστάσεις που της έχουν υποβληθεί για θέματα αναφορικά α) με τον εντοπισμό των θυμάτων, β) την προστασία των θυμάτων και γ) την τιμωρία των διακινητών συνεχίζουν δυστυχώς να παραμένουν ανεφάρμοστες.
Επιπλέον, πολλές εκθέσεις ΜΚΟ αναφέρουν ότι α)καταδικασμένοι διακινητές που αντιμετωπίζουν ποινές μακροχρόνιας κάθειρξης, αποφυλακίζονται με εγγύηση εν αναμονή εκδίκασης της έφεσης, β)μερικοί τοπικοί αστυνομικοί δωροδοκούνται ή αποδέχονται σεξουαλικές υπηρεσίες από διακινητές παρέχοντας ταυτόχρονα «προστασία» σε καταστήματα που εμπλέκονται στην εμπορία ανθρώπων ή παραβλέπουν το πρόβλημα, γ) ορισμένοι Έλληνες προξενικοί υπάλληλοι στο εξωτερικό διευκολύνουν την εμπορία χορηγώντας με πλήρη γνώση τους θεωρήσεις διαβατηρίων σε αλλοδαπά θύματα εμπορίας.
Έτσι, η ανεπαρκής προστασία τόσο των αναγνωρισμένων όσο και των πιθανών θυμάτων εμπορίας παραμένουν ως σοβαροί λόγοι ανησυχίας για το μέλλον. Παρά τα δυσοίωνα αυτά δεδομένα, καμία προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος δεν πάει χαμένη, έστω και αν τα θύματα που τελικά γλυτώνουν από τα κυκλώματα είναι λίγα. Είναι αλήθεια ότι, ενώ η συγκεκριμένη μορφή εμπορευματικής (οικονομικής και σεξουαλικής) εκμετάλλευσης γυναικών και παιδιών εντοπίσθηκε ως αξιοπρόσεκτο φαινόμενο με δυσμενείς συνέπειες στην κοινωνία από το 1992 και συχνότερα το 1993, ωστόσο, η ελληνική πολιτεία καθυστέρησε σχεδόν μία πενταετία να αποδεχθεί το ζήτημα ως αντικείμενο συστηματικής ενασχόλησης.
Εκτιμούμε πως λύση χωρίς συντονισμένη προσπάθεια δεν υπάρχει. Οι ελληνικές αρχές, συμπεριλαμβανομένου και του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής, οφείλουν να ασχοληθούν πιο συστηματικά με το πρόβλημα και να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια. Έτσι, γνώμη μας είναι πως τα Σώματα Ασφαλείας πρέπει να συνεργάζονται πιο στενά με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και τη Διεθνή Αμνηστεία για τον εντοπισμό θυμάτων στις περιοχές δικαιοδοσίας τους και την καλύτερη προστασία ΠΑΙΔΙΩΝ - ΘΥΜΑΤΩΝ εμπορίας. Τα στελέχη του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής δεν είναι λιγότερο ενήμεροι από τους αστυνομικούς συναδέλφους τους για το φαινόμενο της παράνομης διακίνησης ανθρώπων ούτε λιγότερο αρμόδιοι για την παρέμβαση και αντιμετώπιση του. Συχνά τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχουν πληροφορηθεί ή έχουν γίνει οι ίδιοι μάρτυρες περιστατικών μετακίνησης αλλοδαπών γυναικών από τα λιμάνια σε κέντρα διασκέδασης της περιοχής τους, έχοντας συνδράμει παράλληλα και την Ελληνική Αστυνομία σε υποθέσεις διακίνησης και εμπορίας ατόμων κυρίως στην περιφέρεια.
Σε αυτό το πλαίσιο κρίνουμε επιτακτική τη διαρκή μετεκπαίδευση όλων των Στελεχών του ΛΣ-ΕΛ.ΑΚΤ. (είτε με τη μορφή σεμιναριακών μαθημάτων από ΜΚΟ είτε αναγνωρισμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων από οργανισμούς του εσωτερικού/εξωτερικού), ιδιαίτερα όσων υπηρετούν στην επαρχία και δή στις περιοχές εισόδου των μεταναστών, αλλά και τη συμμετοχή τους σε διεθνή fora για την Πρόληψη και Αντιμετώπισης του Εγκλήματος, καθώς θα ωφελούνταν διττά.
Αφενός μεν, εκπαιδευμένα πια Στελέχη θα ήταν ικανά να αναγνωρίσουν τα θύματα εμπορίας, όταν –ιδιαίτερα σε περιοχές εκτός κέντρου- άγνωστος αριθμός γυναικών απελαύνεται ως «λαθρομετανάστριες» και παράνομες πόρνες χωρίς ποτέ να διερευνηθεί αν στην πραγματικότητα είναι θύματα του οργανωμένου εγκλήματος, ώστε να τύχουν της ανάλογης νόμιμης προστασίας. Η επιστροφή δε στη χώρα τους όχι μόνο δεν λύνει το πρόβλημα, αλλά προκαλεί νέο μένος των σωματεμπόρων εναντίον τους, οι οποίοι εξακολουθούν να τις εκβιάζουν και να τις απειλούν. Αφετέρου, αν η γνώση αυτή διοχετευθεί σε όλους τους συναδέλφους σε κάθετο και οριζόντιο επίπεδο, τότε όλοι με τη σειρά τους σε προσωπικό επίπεδο θα θελήσουν να εμποδίσουν την διαιώνιση ενός τέτοιου φρικτού εγκλήματος.
Επίσης, εκτός από την εξειδικευμένη και χωρίς προκατάληψη δράση των Σωμάτων Ασφαλείας, χρειάζονται πρώτον ευαισθητοποιημένη, διακομματική πολιτική βούληση, που είναι απαραίτητη προκειμένου αποκτήσουν σάρκα και οστά οι μεμονωμένες πρωτοβουλίες και δεύτερον χρειάζονται πιο αυστηρές ποινές για τους διακινητές, τους διαμεσολαβητές (“facilitators”) αλλά και τους επίορκους Δημόσιους Λειτουργούς, ώστε να εκτίουν όλη την ποινή τους στην φυλακή και να αποτρέπεται η εκμετάλλευση και νέων θυμάτων.
Επιπλέον, ο ρόλος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης μπορεί να σταθεί καταλυτικός, προκειμένου αφυπνιστούν οι πολίτες μέσω της καλής και υγιούς ενημέρωσης. Όλα αυτά βέβαια, ακόμη και αν υλοποιούνταν, δεν θα μπορούσαν να πετύχουν πολλά, αν δεν σταματήσει πρώτα ο πόλεμος και η φτώχεια στον πλανήτη που φέρνουν την εξαθλίωση και γεννούν το έγκλημα σε ολοένα και πιο ειδεχθείς μορφές. Ωστόσο, η πιο ουσιαστική και άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος έγκειται στην δική μας ειλικρινή προσπάθεια όχι μόνο ως όργανα του Λιμενικού Σώματος αλλά και ως άνθρωποι· αντί να μεταθέτουμε τις ευθύνες για την επίλυση του προβλήματος στους άλλους, ας εντοπίσουμε ο καθένας από εμάς τις ευθύνες που του/της αναλογούν στο πρόβλημα.
ΠΕΑΛΣ/ΛΙΜΕΝΙΚΗ ΡΟΤΑ
kranos
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Στον Εργοτέλη ο Διαμαντάκος
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
