ΝΕΑ VIDEO NEA PHOTO NEA

 | 

Τι είναι τα recourse και non-recourse δάνεια

Να αρχίσω με μια διόρθωση στο χτεσινό άρθρο. Πράγματι το δάνειο του ταξιτζή ήταν στεγαστικό και δεν έχει σχέση με την αξία του ταξί. Μου το είπε, απλά δεν το έθεσα σωστά.

Αλλά αυτό το γεγονός μου δίνει σήμερα την ευκαιρία να αναφερθώ σε κάτι που ήθελα να γράψω εδώ και πολύ καιρό. Τι είναι recourse και non-recourse loans.

Γενικά τα non-recourse δάνεια έχουν σαν εγγύηση την αξία του παγίου. Αν για παράδειγμα δεν μπορείς να πληρώσεις το δάνειο σου, τότε η τράπεζα (ή ο πιστωτής) παίρνει πίσω το πάγιο και η ευθύνη σου σταματά εκεί. Αν αποδειχτεί ότι το πάγιο αξίζει λιγότερο από το δάνειο, τότε την χασούρα την παίρνει ο πιστωτής.

Στα λεγόμενα recourse δάνεια, ναι μεν το δάνειο είναι συνδεδεμένο έως ένα βαθμό με το πάγιο, αλλά ουσιαστικά δεν ενδιαφέρει την τράπεζα πόσο κάνει αυτό το πάγιο. Αν δεν μπορείς να πληρώσεις, η τράπεζα κυνηγάει εσένα και δεν σταμάτα η υποχρέωση σου στην αξία του παγίου (αν για παράδειγμα αποδειχτεί ότι αξίζει λιγότερο από την αξία του δανείου).

Στην Ευρώπη, ο κάνονας είναι ότι όλα τα δάνεια είναι recourse. Στις ΗΠΑ, τα περισσότερα είναι non-recourse (αν και τα τελευταία χρόνια σε ορισμένες δικαιοδοσίες έχει ανατραπεί και αυτό έως ένα βαθμό).

Ένας από τους λόγους που στη χώρα μας έχουμε τα προβλήματα που έχουμε, είναι ακριβώς διότι τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί είναι όλα recourse. Για ποιο λόγο είναι αυτό κακό; Διότι όταν η τράπεζα νομίζει ότι σε έχει δεμένο χειροπόδαρα, τότε σου δίνει απλόχερα λεφτά, τις περισσότερες φορές περισσότερα από ό,τι αξίζει το ενέχυρο και από ό,τι μπορείς να αποπληρώσεις.

Στο χτεσινό παράδειγμα με το ταξί, η τράπεζα πράγματι είχε δώσει στον ταξιτζή δάνειο, αλλά στην πραγματικότητα ήταν στεγαστικό δάνειο και αυτός το χρησιμοποίησε για να αγοράσει ταξί. Την τράπεζα δεν την ενδιέφερε τι αξίζει το ταξί, αλλά το ακίνητο.

Το σωστό θα ήταν η τράπεζα να είχε δώσει αυτό το το δάνειο, με βάση του τι νομίζει ότι αξίζει ένα ταξί.

Αν γινόταν αυτό, τότε ενδεχομένως ο συγκεκριμένος να μην μπορούσε να πάρει αυτό το δάνειο, είτε διότι δεν είχε την προκαταβολή που θα ζητούσε η τράπεζα, είτε διότι η τράπεζα δεν είχε εμπιστοσύνη στον τίτλο και δεν θα μπορούσε να βάλει προσημείωση στην άδεια του ταξί (κάτι που είναι άλλο μεγάλο θέμα από μόνο του), είτε η τράπεζα θεωρούσε πολύ υψηλή την τιμή του ταξί και δεν ήθελε να αναλάβει το ρίσκο του συγκεκριμένου δανείου.

Έτσι, ίσως η άδεια για ένα ταξί να μην είχε εκτοξευτεί στον ουρανό πριν μερικά χρόνια και σήμερα δεν θα είχαμε τόσα επισφαλή δάνεια. Διότι πέραν του ότι κάτι αξίζει όσο κανείς προτίθεται να πληρώσει για αυτό, το τι αξίζει κάτι είναι και συνάρτηση της πίστωσης που μπορεί να χορηγηθεί.

Τα δάνεια τύπου non-recourse γενικά ρίχνουν πολύ μεγάλη ευθύνη στον πιστωτή. Είναι ευθύνη της τράπεζας να ζυγίζει πόσο αξίζει το ενέχυρο και να κοστολογήσει το δάνειο ώστε να κανονίσει να μην χάσει. Ναι μεν η τράπεζα κοιτάει και το εισόδημα σου, αλλά κατά βάση το ενέχυρο είναι αυτό που θα εξασφαλίσει ότι δεν θα χάσει λεφτά.

Στην πρόσφατη πιστωτική κρίση στις ΗΠΑ, αποδείχτηκε ότι τα λεγόμενα credit unions (συνεταιριστικοί πιστωτικοί οργανισμοί), είχαν ελάχιστες χασούρες διότι δανείζουν κατ΄ αποκλειστικότητα βάσει ενεχύρου. Όταν οι δανειστές δεν μπορούσαν να πληρώσουν, το ενέχυρο αποδείχτηκε αρκετό προς αποτροπή ζημίας, διότι είχαν κάνει πολύ καλή δουλεία στην αξιολόγηση του.

Αντιθέτως, τα τραπεζικά δάνεια, που δόθηκαν απλόχερο στην κρίση, αποδείχτηκαν ότι είχαν δοθεί από τις τράπεζες χωρίς καμία σχέση με την αξία του ενεχύρου. Και όταν σταμάτησαν όλοι αυτοί να πληρώνουν, τότε τα ενέχυρα αποδέχτηκαν άχρηστα, διότι είχαν ελάχιστη σχέση με την αξία του δανείου. Ο λόγος βέβαια για αυτή τη γενναιόδωρη στάση των τραπεζών είχε να κάνει με το γεγονός ότι αυτές τις πιστώσεις τις έδιναν κυρίως επενδυτές σταθερού εισοδήματος που ήθελαν να αναλάβουν μεγάλη μόχλευση (hedge funds), αλλά αυτό είναι άλλη κουβέντα για μια διαφορετική μέρα.

Ένας από τους τρόπους για να έχουμε ένα υγιές πιστωτικό σύστημα, είναι να καταργηθεί παντελώς το recourse στα δάνεια. Ναι μεν μια τράπεζα θα πρέπει να δανείζει κάποιον βάσει εισοδήματος, αλλά παράλληλα η τράπεζα θα πρέπει να έχει υπόψη και την αξία του ενεχύρου.

Και επειδή ακριβώς η τράπεζα αποσκοπεί στο κέρδος, δεν είναι δυνατόν (βάσει της δικής μου λογικής) να πέσει όλο το βάρος στον δανειζόμενο. Αν το ενέχυρο δεν αξίζει αυτό που η τράπεζα υπολόγισε και σταματήσει η πληρωμή του δανείου, αυτό είναι πρόβλημα της τράπεζας και δεν θα πρέπει να έχει την δυνατότητα η τράπεζα να κυνηγήσει τον δανειζόμενο στα δικαστήρια να του πάρει τον μισθό, τη γυναίκα, τα παιδιά και τα κατοικίδια.

Η όλη φιλοσοφία του recourse loan έχει να κάνει με την γενικότερη αποικιοκρατική και μεσαιωνική αντίληψη των πραγμάτων στην Ευρωπαϊκή ήπειρο. Δεν είναι τίποτα άλλο από τα απομεινάρια της φεουδαρχικής ιστορίας της Ευρώπης. Διαβάστε επίσης: Η φεουδαρχική νοοτροπία στην Ευρώπη.

Αναγνωρίζω ότι αυτά που σας γράφω σήμερα ακούγονται λίγο παράξενη, αλλά πιστέψτε με, είναι ο καλύτερος τρόπος έτσι ώστε να αυτορρυθμίζεται το σύστημα, με ελάχιστη παρέμβαση από την πλευρά του νομοθέτη. Είναι επίσης ο καλύτερος τρόπος για να μην φουσκώνουν οι τιμές των διαφόρων assets και ρίχνει την ευθύνη και στην τράπεζα και όχι αποκλειστικά στους ώμους του δανειστή.

Το μόνο αρνητικό είναι ότι τα δάνεια θα ήταν πιο μετρημένα και ίσως το επιτόκιο λίγο υψηλότερο. Αλλά αυτό είναι ένα μικρο τίμημα μπροστά στο όφελος.

Και το όφελος θα ήταν να δούλευε πολύ καλύτερα η αγορά, με ανωτέρας ποιότητας πιστώσεων, πιο ρεαλιστικές τιμές παγίων, που στο τέλος της ημέρας, θα ήταν προς όφελος όλων.

http://www.market-talk.net