2013-09-15 07:00:10
«Κλέβει» εδώ και 5.500 χρόνια αλλά αντί να τιμωρηθεί τη λατρεύουν. Μεταμορφώθηκε από πηγή σε πηγάδι, σε εκκλησία με αγίασμα και σε προμαχώνα των αγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης. Η πιο σημαντική φυσική πηγή της Ακρόπολης, η Κλεψύδρα, έφτασε να «δει» νεκρό τον Οδυσσέα Ανδρούτσο το καλοκαίρι του 1825 (1). «Μόνο οι ψαγμένοι» – όπως μας λένε οι φύλακες – φτάνουν σήμερα στις βορειοδυτικές υπώρειες της Ακρόπολης – στη συμβολή του αρχαίου Περιπάτου και της οδού των Παναθηναίων, όπου βρίσκεται κρυμμένη η «κλέφτρα» πηγή η οποία… πήρε το όνομά της επειδή το νερό της υψωνόταν και ξεχείλιζε όταν έπνεαν οι ετησίες και εξαφανιζόταν όταν εκείνες έπαυαν, ό,τι δηλαδή συνέβαινε και με τον Νείλο ποταμό.
Η ιστορία της κρήνης φαίνεται να αρχίζει περί το -3500, οπότε και ανοίγονται 22 φρέατα στο σημείο. Στα χρόνια του Κίμωνα (-470/60) αποκτά τη σημερινή της εικόνα με την αυλή, έργο που φαίνεται πως έμεινε στη μέση όταν ήρθε στην εξουσία ο Περικλής και έθεσε διαφορετικές προτεραιότητες.
Μπροστά από την Κλεψύδρα – εκεί όπου λατρευόταν η νύμφη Εμπεδώ και για το λόγο αυτό η κρήνη ονομαζόταν και Εμπεδώ – άρχιζε το τελευταίο και πιο ανηφορικό τμήμα της πομπής των Παναθηναίων, της μεγαλύτερης γιορτής στην Αθήνα προς τιμήν της θεάς Αθηνάς. Τον +2ο αι. γκρεμίζεται η στέγη της και μετατρέπεται σε πηγάδι και η πρόσβαση πλέον γίνεται μόνο από την Ακρόπολη μέσω εσωτερικής κλίμακας, ενώ από τον +1ο αιώνα και εξής πραγματοποιούνται ριζικές αναμορφώσεις στον χώρο της Κλεψύδρας λόγω των διαδοχικών κατολισθήσεων του βράχου.
Στα χρόνια του Ιουστινιανού (6ος αι.) αρχίζει να τροφοδοτεί δεξαμενή και τετρακόσια χρόνια μετά μετατρέπεται σε ναΰδριο των Αγίων Αποστόλων με αγίασμα.
Οι περιπέτειές της συνεχίζονται όσο περνούν οι αιώνες. Τον 13ο αι. περιβάλλεται με προμαχώνα και το 1822 ανακαλύπτεται εκ νέου από τον αρχαιολόγο Κυριάκο Πιττάκη για να έχουν νερό οι πολιορκημένοι Έλληνες στην Ακρόπολη, καθώς η κρήνη επικοινωνεί με τα Προπύλαια μέσω κλίμακας που έχει 69 σκαλοπάτια. Και πράγματι κατάφερναν να εφοδιάζονται με 1.600 οκάδες ημερησίως (2).
Έναν χρόνο αργότερα, μια επιγραφή μαρτυρεί πως μετατρέπεται και πάλι σε προμαχώνα από τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. Το 1897 κατεδαφίζεται ο προμαχώνας και αποκαλύπτεται η Κλεψύδρα.
Η βόρεια πλευρά της Ακρόπολης (ορατή από την Πλάκα) όπου βρίσκεται η Κλεψύδρα, για πολλά χρόνια δεν ήταν προσβάσιμη στο κοινό. Σήμερα όμως, μετά τα έργα της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας, διαμορφώθηκε ο Περίπατος που έζωνε την Ακρόπολη στην αρχαιότητα. Υπάρχει ένας άνετος διάδρομος επίσκεψης (από την οδό Θεωρίας ή από το θέατρο Διονύσου) σε όλα εκείνα τα άγνωστα εν πολλοίς μνημεία και δημοφιλή στην αρχαιότητα ιερά που στεγάζονταν σε σπήλαια, όπως και στην Κλεψύδρα.
Σήμερα το νερό αναβλύζει γάργαρο, καθώς όχι απλώς αρκεί για να ποτίζονται τα φυτά γύρω από την πηγή, αλλά όταν βρέχει, η ποσότητα είναι τόση που το νερό φτάνει ως την Αρχαία Αγορά. Η σημερινή εικόνα είναι με την αυλή-στρωμένη με ορθογώνιους πωρόλιθους διαστάσεων 23,30Χ11,60 μ. το πλακόστρωτο της αυλής της Κλεψύδρας, του τόπου όπου βρέθηκε δολοφονημένος ο Οδυσσέας Ανδρούτσος (1).
averoph.wordpress.com
(1) Σσ: Ὁ Ὀδυσσέας Ἀνδροῦτσος,βρέθηκε «σκηνοθετημένα» πεσμένος ἀπό τήν ἄλλη πλευρά τοῦ Βράχου,στήν νότια πλευρά τοῦ τείχους «…τό βλέπον πρός τό μέρος τοῦ Μακρυγιάννη…»
(2)…Οἱ Τοῦρκοι εἶχαν παραδοθῆ ἐξ αἰτίας τοῦ νεροῦ. Κοντὰ εἰς τὰ τείχη τοῦ κάστρου ἦταν ἕνα πηγάδι σκεπασμένο καὶ οἱ στραβοὶ δὲν τὸ ῾βλεπαν. Τὸ ηὕρανε οἱ Ἕλληνες καὶ στάθη ὁ Δυσσέας κι᾿ ὅλοι ἐμεῖς καὶ συνάξαμε τοὺς δύστυχους Ἀθηναίους κι᾿ ἀγωνίστηκαν τόσες μῆνες καὶ πλέρωναν κ᾿ ἔγινε μία ντάπια φοβερὴ κ᾿ ἔγινε ἕνα μὲ τὸ κάστρο καὶ τὸ νερὸ μπῆκε μέσα. Ἦταν ῾σ αὐτὸ πηγάδι καὶ μία ἐκκλησιούλα, τὸ νερό του γλυφό, ὅμως γερό. Ἂν ἔλειπε αὐτὸ τὸ πηγάδι, θὰ τὸ παθαίναμεν ἐμεῖς χερότερα ἀπὸ τοὺς Τούρκους…(Στρατ.Μακρυγιάννη – Ἀπομνημονεύματα,Βιβλίον Α´,Κεφ. ε’)
logioshermes
Η ιστορία της κρήνης φαίνεται να αρχίζει περί το -3500, οπότε και ανοίγονται 22 φρέατα στο σημείο. Στα χρόνια του Κίμωνα (-470/60) αποκτά τη σημερινή της εικόνα με την αυλή, έργο που φαίνεται πως έμεινε στη μέση όταν ήρθε στην εξουσία ο Περικλής και έθεσε διαφορετικές προτεραιότητες.
Μπροστά από την Κλεψύδρα – εκεί όπου λατρευόταν η νύμφη Εμπεδώ και για το λόγο αυτό η κρήνη ονομαζόταν και Εμπεδώ – άρχιζε το τελευταίο και πιο ανηφορικό τμήμα της πομπής των Παναθηναίων, της μεγαλύτερης γιορτής στην Αθήνα προς τιμήν της θεάς Αθηνάς. Τον +2ο αι. γκρεμίζεται η στέγη της και μετατρέπεται σε πηγάδι και η πρόσβαση πλέον γίνεται μόνο από την Ακρόπολη μέσω εσωτερικής κλίμακας, ενώ από τον +1ο αιώνα και εξής πραγματοποιούνται ριζικές αναμορφώσεις στον χώρο της Κλεψύδρας λόγω των διαδοχικών κατολισθήσεων του βράχου.
Στα χρόνια του Ιουστινιανού (6ος αι.) αρχίζει να τροφοδοτεί δεξαμενή και τετρακόσια χρόνια μετά μετατρέπεται σε ναΰδριο των Αγίων Αποστόλων με αγίασμα.
Οι περιπέτειές της συνεχίζονται όσο περνούν οι αιώνες. Τον 13ο αι. περιβάλλεται με προμαχώνα και το 1822 ανακαλύπτεται εκ νέου από τον αρχαιολόγο Κυριάκο Πιττάκη για να έχουν νερό οι πολιορκημένοι Έλληνες στην Ακρόπολη, καθώς η κρήνη επικοινωνεί με τα Προπύλαια μέσω κλίμακας που έχει 69 σκαλοπάτια. Και πράγματι κατάφερναν να εφοδιάζονται με 1.600 οκάδες ημερησίως (2).
Έναν χρόνο αργότερα, μια επιγραφή μαρτυρεί πως μετατρέπεται και πάλι σε προμαχώνα από τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. Το 1897 κατεδαφίζεται ο προμαχώνας και αποκαλύπτεται η Κλεψύδρα.
Η βόρεια πλευρά της Ακρόπολης (ορατή από την Πλάκα) όπου βρίσκεται η Κλεψύδρα, για πολλά χρόνια δεν ήταν προσβάσιμη στο κοινό. Σήμερα όμως, μετά τα έργα της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας, διαμορφώθηκε ο Περίπατος που έζωνε την Ακρόπολη στην αρχαιότητα. Υπάρχει ένας άνετος διάδρομος επίσκεψης (από την οδό Θεωρίας ή από το θέατρο Διονύσου) σε όλα εκείνα τα άγνωστα εν πολλοίς μνημεία και δημοφιλή στην αρχαιότητα ιερά που στεγάζονταν σε σπήλαια, όπως και στην Κλεψύδρα.
Σήμερα το νερό αναβλύζει γάργαρο, καθώς όχι απλώς αρκεί για να ποτίζονται τα φυτά γύρω από την πηγή, αλλά όταν βρέχει, η ποσότητα είναι τόση που το νερό φτάνει ως την Αρχαία Αγορά. Η σημερινή εικόνα είναι με την αυλή-στρωμένη με ορθογώνιους πωρόλιθους διαστάσεων 23,30Χ11,60 μ. το πλακόστρωτο της αυλής της Κλεψύδρας, του τόπου όπου βρέθηκε δολοφονημένος ο Οδυσσέας Ανδρούτσος (1).
averoph.wordpress.com
(1) Σσ: Ὁ Ὀδυσσέας Ἀνδροῦτσος,βρέθηκε «σκηνοθετημένα» πεσμένος ἀπό τήν ἄλλη πλευρά τοῦ Βράχου,στήν νότια πλευρά τοῦ τείχους «…τό βλέπον πρός τό μέρος τοῦ Μακρυγιάννη…»
(2)…Οἱ Τοῦρκοι εἶχαν παραδοθῆ ἐξ αἰτίας τοῦ νεροῦ. Κοντὰ εἰς τὰ τείχη τοῦ κάστρου ἦταν ἕνα πηγάδι σκεπασμένο καὶ οἱ στραβοὶ δὲν τὸ ῾βλεπαν. Τὸ ηὕρανε οἱ Ἕλληνες καὶ στάθη ὁ Δυσσέας κι᾿ ὅλοι ἐμεῖς καὶ συνάξαμε τοὺς δύστυχους Ἀθηναίους κι᾿ ἀγωνίστηκαν τόσες μῆνες καὶ πλέρωναν κ᾿ ἔγινε μία ντάπια φοβερὴ κ᾿ ἔγινε ἕνα μὲ τὸ κάστρο καὶ τὸ νερὸ μπῆκε μέσα. Ἦταν ῾σ αὐτὸ πηγάδι καὶ μία ἐκκλησιούλα, τὸ νερό του γλυφό, ὅμως γερό. Ἂν ἔλειπε αὐτὸ τὸ πηγάδι, θὰ τὸ παθαίναμεν ἐμεῖς χερότερα ἀπὸ τοὺς Τούρκους…(Στρατ.Μακρυγιάννη – Ἀπομνημονεύματα,Βιβλίον Α´,Κεφ. ε’)
logioshermes
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Νεογέννητα σαλάχια χαμογελούν στο φακό
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
H πρόγνωση του καιρού για σήμερα
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
