2012-04-10 00:01:08
«Εχει το μυαλό ενός κοτόπουλου αλλά πυροβολεί σαν άγγελος» είχε πει για τον Μπερνάρντο Προβεντσάνο ο «μέντοράς» του και αρχηγός της σικελικής Μαφίας την εποχή μετά τον B´ Παγκόσμιο Πόλεμο Λουτσιάνο Λίτζιο. H έλλειψη μυαλού όμως δεν εμπόδισε τον νυν αρχιμαφιόζο, που συνελήφθη την Τρίτη, 9 Απριλίου 2006, από τις ιταλικές αρχές σε αγροικία κοντά στο Κορλεόνε, να διοικήσει με σιδερένια πυγμή την Κόζα Νόστρα τα τελευταία 13 χρόνια και να επιβάλει τη λεγόμενη «pax mafiosa». Διαβάστε την ιστορία του διαβόητου μαφιόζου Ο «αρχηγός των αρχηγών» γεννήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 1933 στο Κορλεόνε και, έφηβος ακόμη, μπήκε στην «οικογένεια» του Λίτζιο μαζί με τον μετέπειτα αρχινονό Τότο Ριίνα, ο οποίος εκτίει ισόβια ποινή φυλάκισης από το 1993 όταν τον διαδέχθηκε ο Προβεντσάνο. Ο άνθρωπος του οποίου η σύλληψη επεσκίασε ακόμη και το αποτέλεσμα-θρίλερ των ιταλικών εκλογών την περασμένη εβδομάδα είχε ελάχιστη μόρφωση, αλλά θεωρείται ότι με τους χειρισμούς του εισήγαγε την εποχή των «μπουρζουάδων επιχειρηματιών μαφιόζων» - οι οποίοι σήμερα υπολογίζεται ότι κάνουν κύκλο εργασιών 100 δισ
. ευρώ στην Ιταλία. Ο Προβεντσάνο βοήθησε τη Μαφία να απλώσει τα πλοκάμια της στον προσοδοφόρο τομέα των δημοσίων έργων της Σικελίας, μειώνοντας την εξάρτησή της από τις παραδοσιακές επιχειρήσεις της, όπως το λαθρεμπόριο ναρκωτικών και οι εκβιασμοί.
Για να το καταφέρει αυτό, άλλαξε τη στρατηγική της Μαφίας και την επικέντρωσε λιγότερο στις δολοφονίες και περισσότερο σε δραστηριότητες χαμηλού προφίλ που τραβούσαν συγκριτικά λιγότερο την προσοχή των αστυνομικών: ξέπλυμα χρήματος, συμμορίες προστασίας, παράνομη διακίνηση ανθρώπων, δημόσια έργα και κατασκευές. Παρά την ηλικία του - και την απέχθειά του προς την τεχνολογία για ευνόητους λόγους εφόσον κρυβόταν τα τελευταία 42 χρόνια -, ο Προβεντσάνο δημιούργησε αυτό που οι ιταλοί αστυνομικοί αποκαλούν «νέα μαφία των ηλεκτρονικών υπολογιστών».
Ο ίδιος όμως είχε ως αρχή να μη χρησιμοποιεί ποτέ κινητό τηλέφωνο για να δίνει οδηγίες στα πρωτοπαλίκαρά του. Στα διάφορα σπίτια όπου κρυβόταν, πάντα στη Σικελία, από το 1963 είχε απαρεγκλίτως μαζί του μια γραφομηχανή Olivetti. Τα σημειώματα με τις οδηγίες προς τους «υφισταμένους» του ήταν γραμμένα σε ευγενικά, παρωχημένα ιταλικά αλλά έβριθαν γραμματικών και ορθογραφικών λαθών.
Παρά το γεγονός ότι ο Προβεντσάνο διοίκησε τη Μαφία με πιο ευγενικό και μαλακό στυλ - για να αποφύγει την προσοχή των αστυνομικών -, είχε το παρατσούκλι «Τρακτέρ», επειδή ήταν αδίστακτος στο να θερίζει τους αντιπάλους του μαφιόζους από το Κορλεόνε (την «έδρα» της Κόζα Νόστρα). Είχε επίσης τα παρατσούκλια «Πορφυρή αναγαλλίς» (είδος φυτού) και «Φάντασμα του Κορλεόνε».
Το πώς απέκτησε το τελευταίο παρωνύμιο είναι σαφές: κατάφερε να παραμείνει άφαντος επί 42 συναπτά έτη, σε σημείο που πολλοί αμφισβητούσαν και το ότι βρισκόταν ακόμη στη ζωή ή είχε ποτέ υπάρξει. Μόλις τον περασμένο μήνα ο πρώην δικηγόρος του Σαλβατόρε Τραΐνα είχε δηλώσει ότι ο Προβεντσάνο ήταν νεκρός επί χρόνια. Χαρακτηριστικό είναι ότι, ως τη σύλληψή του την περασμένη εβδομάδα, η τελευταία δική του φωτογραφία που κυκλοφορούσε είχε τραβηχτεί το 1959.
Πώς κατάφερε να αποφύγει τη σύλληψη σε ένα νησί όπως η Σικελία - και μάλιστα με τη σύζυγό του Σαβέρια και την κόρη του να ζουν πάντα στο Κορλεόνε και να διατηρούν μπουτίκ (ενώ ο γιος του ζει στη Γερμανία όπου διδάσκει ιταλικά); Το εκπληκτικό μάλιστα είναι ότι η ιταλική αστυνομία είχε ανακαλύψει προ καιρού ότι πριν από δύο χρόνια ο Προβεντσάνο εισήχθη με ψευδώνυμο σε κλινική της Μασσαλίας στη Γαλλία, όπου υποβλήθηκε σε εγχείριση προστάτη.
H μακροβιότητα του Προβεντσάνο σε τόσο ακανθώδες πόστο και υπό τόσο δύσκολες συνθήκες οφείλεται στο ότι δημιουργούσε ένα καθεστώς τρομοκρατίας και βασιζόταν σε ένα δίκτυο πιστών «ακολούθων» στους οποίους εμπιστευόταν τα σημειώματα με τις οδηγίες του. «H πραγματική δύναμή του δεν βασιζόταν στα όπλα αλλά στα μυστικά. Γνωρίζοντας μυστικά εκβίαζε όσους κατείχαν την εξουσία - πολιτικούς και τραπεζίτες - και παρέμενε ελεύθερος» εκτιμά ο Σάλβο Παλάτσολο, ανταποκριτής της εφημερίδας «La Repubblica» στη Σικελία και ειδικός σε θέματα Μαφίας. «Δεν ήθελαν να τον συλλάβουν επειδή γνώριζε πολλά».
Στη Σικελία άλλωστε η κρυψώνα του ήταν γνωστή σε πολλούς ενώ η πλειονότητα των Σικελών πίστευε ότι οι Αρχές δεν είχαν την πολιτική βούληση να τον συλλάβουν. Οπως παρατήρησαν οι «Times» του Λονδίνου, «το τάιμινγκ της σύλληψης του Προβεντσάνο μάλλον δεν αποτελεί σύμπτωση, δεδομένου ότι πραγματοποιήθηκε ακριβώς την ημέρα που φάνηκε ότι η εξουσία θα γλιστρούσε από τα χέρια του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, του οποίου το κόμμα λέγεται ότι είχε στενές σχέσεις με τον ισχυρό υπόκοσμο της χώρας».
Οι υποψήφιοι διάδοχοι
Το αν θα ξεσπάσει πόλεμος θα τη διαδοχή του Προβεντσάνο ή θα διατηρηθεί η «παξ μαφιόζα» που πέτυχε ο ίδιος τα τελευταία χρόνια εξαρτάται από τις «εσωτερικές ισορροπίες» της Μαφίας. Δύο είναι οι επικρατέστεροι διάδοχοι: ο Σαλβατόρε Λο Πίκολο και ο Ματέο Μεσίνα Ντενάρο. Αμφότεροι είναι καταζητούμενοι και κρύβονται επί χρόνια ο πρώτος από το 1983 και ο δεύτερος από το 1993. Ο Πίκολο, 63 ετών με καταγωγή από το Παλέρμο, θεωρείται ότι ανήκει στην «παλαιά σχολή» των μαφιόζων και ήταν πολύ κοντά στον Προβεντσάνο όλα αυτά τα χρόνια. Ο Ντενάρο, 46 ετών με καταγωγή από την κωμόπολη Καστελβετράνο της Σικελίας, είναι γνωστός ως «πλεϊμπόι κάπο» επειδή του αρέσουν τα γρήγορα αυτοκίνητα, οι γυναίκες και τα χρυσά ρολόγια.
H έδρα των αρχιμαφιόζων
* Το Κορλεόνε (φωτογραφία) είναι μια κωμόπολη με 12.000 κατοίκους στην επαρχία του Παλέρμο της Σικελίας.
* Είναι περισσότερο γνωστό ως έδρα της πτέρυγας των πανίσχυρων «Κορλεονέζων» της Μαφίας.
* Είναι ο τόπος καταγωγής του Σαλβατόρε «Τότο» Ριίνα, ο οποίος υπήρξε επικεφαλής των Κορλεονέζων επί 20 χρόνια και είχε απόλυτη εξουσία στο μεγαλύτερο μέρος της Σικελίας ως τη σύλληψή του το 1993.
* «Κορλεόνε» είναι το επίθετο που είχε η οικογένεια των μαφιόζων στο μυθιστόρημα του Μάριο Πούζο «Ο νονός», το οποίο έκανε ταινία ο Φράνσις Φορντ Κόπολα.
* Τον Δεκέμβριο του 2000 ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Αναν εγκαινίασε μουσείο της Μαφίας στο Κορλεόνε.
* Το 2003 οι κάτοικοι του Κορλεόνε ξεκίνησαν εκστρατεία για να μετονομαστεί η πόλη σε Κουόρ ντι Λεόνε προκειμένου να αποβάλει τους συνειρμούς με τη Μαφία.
Παράδοση δεκαετιών
Σαλβατόρε «Τότο» Ριίνα
Πρώην «Κάπο Κρίμινι» (Ντον) της «οικογένειας» του Κορλεόνε και, συνεπώς, ολόκληρης της σικελικής Μαφίας. Συνελήφθη και φυλακίστηκε στη διάρκεια του κύματος πάταξης της Μαφίας το 1993.
Τομάζο «Σούπεργκρας» Μπουσκέτα
Ο πρώτος μαφιόζος από τη Σικελία που παρέβη τον νόμο της σιωπής (ομερτά) και έγινε σημαντικός πληροφοριοδότης της αστυνομίας τη δεκαετία του '80.
Λεονάρντο Βιτάλε
Κορυφαίος μαφιόζος που παραδόθηκε στην αστυνομία το 1973, πιστεύοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα γλίτωνε τη μακροχρόνια φυλάκιση. Γλίτωσε την οργή της «οικογένειας» επειδή ο δικαστής αποφάνθηκε ότι υπέφερε από «πνευματική ημι-αναπηρία», αλλά καταδικάστηκε και φυλακίστηκε.
Παουλίνι Ριντζ
Απίθανος και ανίκανος μαφιόζος, ιρλανδικής καταγωγής, που μετανάστευσε στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του '70 προκαλώντας τη γενική θυμηδία για την ψεύτικη ιταλική προφορά του. H καριέρα του τελείωσε όταν προσπάθησε να δολοφονήσει ανταγωνιστική οικογένεια αλλά τα έκανε τόσο θάλασσα που ο μοναδικός άνθρωπος που τραυματίστηκε ήταν ο ίδιος - από σφαίρες στο αριστερό του χέρι.
Τζον Γκότι
Ο ισχυρότερος αρχιμαφιόζος στην πρόσφατη ιστορία της Νέας Υόρκης. Αρχικά ήταν γνωστός ως «Ντάπερ Ντον» και αργότερα ως «Τεφλόν Ντον» επειδή καταρρίπτονταν όλες οι κατηγορίες που του απήγγελλαν οι ανακριτές. Τελικώς συνελήφθη και καταδικάστηκε σε ισόβια. Πέθανε στη φυλακή το 2002, σε ηλικία 61 ετών.
«ΚρέΪζι» ΤζόΪ Γκάλο
Νεοϋορκέζος πληρωμένος δολοφόνος και κομπιναδόρος που εξόργισε τους παραδοσιακούς μαφιόζους επειδή συνεργάστηκε με συμμορίες μαύρων. Δολοφονήθηκε το 1972 από τρεις οπλοφόρους που άνοιξαν πυρ εναντίον του ενώ γιόρταζε σε εστιατόριο τα γενέθλιά του. Λέγεται ότι ο Γκάλο σηκώθηκε από το τραπέζι και έτρεξε προς την πόρτα «παρασύροντας» τις σφαίρες μακριά από τους αθώους πελάτες του εστιατορίου.
*με πληροφορίες από το ΒΗΜΑ planet-greece
Για να το καταφέρει αυτό, άλλαξε τη στρατηγική της Μαφίας και την επικέντρωσε λιγότερο στις δολοφονίες και περισσότερο σε δραστηριότητες χαμηλού προφίλ που τραβούσαν συγκριτικά λιγότερο την προσοχή των αστυνομικών: ξέπλυμα χρήματος, συμμορίες προστασίας, παράνομη διακίνηση ανθρώπων, δημόσια έργα και κατασκευές. Παρά την ηλικία του - και την απέχθειά του προς την τεχνολογία για ευνόητους λόγους εφόσον κρυβόταν τα τελευταία 42 χρόνια -, ο Προβεντσάνο δημιούργησε αυτό που οι ιταλοί αστυνομικοί αποκαλούν «νέα μαφία των ηλεκτρονικών υπολογιστών».
Ο ίδιος όμως είχε ως αρχή να μη χρησιμοποιεί ποτέ κινητό τηλέφωνο για να δίνει οδηγίες στα πρωτοπαλίκαρά του. Στα διάφορα σπίτια όπου κρυβόταν, πάντα στη Σικελία, από το 1963 είχε απαρεγκλίτως μαζί του μια γραφομηχανή Olivetti. Τα σημειώματα με τις οδηγίες προς τους «υφισταμένους» του ήταν γραμμένα σε ευγενικά, παρωχημένα ιταλικά αλλά έβριθαν γραμματικών και ορθογραφικών λαθών.
Παρά το γεγονός ότι ο Προβεντσάνο διοίκησε τη Μαφία με πιο ευγενικό και μαλακό στυλ - για να αποφύγει την προσοχή των αστυνομικών -, είχε το παρατσούκλι «Τρακτέρ», επειδή ήταν αδίστακτος στο να θερίζει τους αντιπάλους του μαφιόζους από το Κορλεόνε (την «έδρα» της Κόζα Νόστρα). Είχε επίσης τα παρατσούκλια «Πορφυρή αναγαλλίς» (είδος φυτού) και «Φάντασμα του Κορλεόνε».
Το πώς απέκτησε το τελευταίο παρωνύμιο είναι σαφές: κατάφερε να παραμείνει άφαντος επί 42 συναπτά έτη, σε σημείο που πολλοί αμφισβητούσαν και το ότι βρισκόταν ακόμη στη ζωή ή είχε ποτέ υπάρξει. Μόλις τον περασμένο μήνα ο πρώην δικηγόρος του Σαλβατόρε Τραΐνα είχε δηλώσει ότι ο Προβεντσάνο ήταν νεκρός επί χρόνια. Χαρακτηριστικό είναι ότι, ως τη σύλληψή του την περασμένη εβδομάδα, η τελευταία δική του φωτογραφία που κυκλοφορούσε είχε τραβηχτεί το 1959.
Πώς κατάφερε να αποφύγει τη σύλληψη σε ένα νησί όπως η Σικελία - και μάλιστα με τη σύζυγό του Σαβέρια και την κόρη του να ζουν πάντα στο Κορλεόνε και να διατηρούν μπουτίκ (ενώ ο γιος του ζει στη Γερμανία όπου διδάσκει ιταλικά); Το εκπληκτικό μάλιστα είναι ότι η ιταλική αστυνομία είχε ανακαλύψει προ καιρού ότι πριν από δύο χρόνια ο Προβεντσάνο εισήχθη με ψευδώνυμο σε κλινική της Μασσαλίας στη Γαλλία, όπου υποβλήθηκε σε εγχείριση προστάτη.
H μακροβιότητα του Προβεντσάνο σε τόσο ακανθώδες πόστο και υπό τόσο δύσκολες συνθήκες οφείλεται στο ότι δημιουργούσε ένα καθεστώς τρομοκρατίας και βασιζόταν σε ένα δίκτυο πιστών «ακολούθων» στους οποίους εμπιστευόταν τα σημειώματα με τις οδηγίες του. «H πραγματική δύναμή του δεν βασιζόταν στα όπλα αλλά στα μυστικά. Γνωρίζοντας μυστικά εκβίαζε όσους κατείχαν την εξουσία - πολιτικούς και τραπεζίτες - και παρέμενε ελεύθερος» εκτιμά ο Σάλβο Παλάτσολο, ανταποκριτής της εφημερίδας «La Repubblica» στη Σικελία και ειδικός σε θέματα Μαφίας. «Δεν ήθελαν να τον συλλάβουν επειδή γνώριζε πολλά».
Στη Σικελία άλλωστε η κρυψώνα του ήταν γνωστή σε πολλούς ενώ η πλειονότητα των Σικελών πίστευε ότι οι Αρχές δεν είχαν την πολιτική βούληση να τον συλλάβουν. Οπως παρατήρησαν οι «Times» του Λονδίνου, «το τάιμινγκ της σύλληψης του Προβεντσάνο μάλλον δεν αποτελεί σύμπτωση, δεδομένου ότι πραγματοποιήθηκε ακριβώς την ημέρα που φάνηκε ότι η εξουσία θα γλιστρούσε από τα χέρια του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, του οποίου το κόμμα λέγεται ότι είχε στενές σχέσεις με τον ισχυρό υπόκοσμο της χώρας».
Οι υποψήφιοι διάδοχοι
Το αν θα ξεσπάσει πόλεμος θα τη διαδοχή του Προβεντσάνο ή θα διατηρηθεί η «παξ μαφιόζα» που πέτυχε ο ίδιος τα τελευταία χρόνια εξαρτάται από τις «εσωτερικές ισορροπίες» της Μαφίας. Δύο είναι οι επικρατέστεροι διάδοχοι: ο Σαλβατόρε Λο Πίκολο και ο Ματέο Μεσίνα Ντενάρο. Αμφότεροι είναι καταζητούμενοι και κρύβονται επί χρόνια ο πρώτος από το 1983 και ο δεύτερος από το 1993. Ο Πίκολο, 63 ετών με καταγωγή από το Παλέρμο, θεωρείται ότι ανήκει στην «παλαιά σχολή» των μαφιόζων και ήταν πολύ κοντά στον Προβεντσάνο όλα αυτά τα χρόνια. Ο Ντενάρο, 46 ετών με καταγωγή από την κωμόπολη Καστελβετράνο της Σικελίας, είναι γνωστός ως «πλεϊμπόι κάπο» επειδή του αρέσουν τα γρήγορα αυτοκίνητα, οι γυναίκες και τα χρυσά ρολόγια.
H έδρα των αρχιμαφιόζων
* Το Κορλεόνε (φωτογραφία) είναι μια κωμόπολη με 12.000 κατοίκους στην επαρχία του Παλέρμο της Σικελίας.
* Είναι περισσότερο γνωστό ως έδρα της πτέρυγας των πανίσχυρων «Κορλεονέζων» της Μαφίας.
* Είναι ο τόπος καταγωγής του Σαλβατόρε «Τότο» Ριίνα, ο οποίος υπήρξε επικεφαλής των Κορλεονέζων επί 20 χρόνια και είχε απόλυτη εξουσία στο μεγαλύτερο μέρος της Σικελίας ως τη σύλληψή του το 1993.
* «Κορλεόνε» είναι το επίθετο που είχε η οικογένεια των μαφιόζων στο μυθιστόρημα του Μάριο Πούζο «Ο νονός», το οποίο έκανε ταινία ο Φράνσις Φορντ Κόπολα.
* Τον Δεκέμβριο του 2000 ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Αναν εγκαινίασε μουσείο της Μαφίας στο Κορλεόνε.
* Το 2003 οι κάτοικοι του Κορλεόνε ξεκίνησαν εκστρατεία για να μετονομαστεί η πόλη σε Κουόρ ντι Λεόνε προκειμένου να αποβάλει τους συνειρμούς με τη Μαφία.
Παράδοση δεκαετιών
Σαλβατόρε «Τότο» Ριίνα
Πρώην «Κάπο Κρίμινι» (Ντον) της «οικογένειας» του Κορλεόνε και, συνεπώς, ολόκληρης της σικελικής Μαφίας. Συνελήφθη και φυλακίστηκε στη διάρκεια του κύματος πάταξης της Μαφίας το 1993.
Τομάζο «Σούπεργκρας» Μπουσκέτα
Ο πρώτος μαφιόζος από τη Σικελία που παρέβη τον νόμο της σιωπής (ομερτά) και έγινε σημαντικός πληροφοριοδότης της αστυνομίας τη δεκαετία του '80.
Λεονάρντο Βιτάλε
Κορυφαίος μαφιόζος που παραδόθηκε στην αστυνομία το 1973, πιστεύοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα γλίτωνε τη μακροχρόνια φυλάκιση. Γλίτωσε την οργή της «οικογένειας» επειδή ο δικαστής αποφάνθηκε ότι υπέφερε από «πνευματική ημι-αναπηρία», αλλά καταδικάστηκε και φυλακίστηκε.
Παουλίνι Ριντζ
Απίθανος και ανίκανος μαφιόζος, ιρλανδικής καταγωγής, που μετανάστευσε στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του '70 προκαλώντας τη γενική θυμηδία για την ψεύτικη ιταλική προφορά του. H καριέρα του τελείωσε όταν προσπάθησε να δολοφονήσει ανταγωνιστική οικογένεια αλλά τα έκανε τόσο θάλασσα που ο μοναδικός άνθρωπος που τραυματίστηκε ήταν ο ίδιος - από σφαίρες στο αριστερό του χέρι.
Τζον Γκότι
Ο ισχυρότερος αρχιμαφιόζος στην πρόσφατη ιστορία της Νέας Υόρκης. Αρχικά ήταν γνωστός ως «Ντάπερ Ντον» και αργότερα ως «Τεφλόν Ντον» επειδή καταρρίπτονταν όλες οι κατηγορίες που του απήγγελλαν οι ανακριτές. Τελικώς συνελήφθη και καταδικάστηκε σε ισόβια. Πέθανε στη φυλακή το 2002, σε ηλικία 61 ετών.
«ΚρέΪζι» ΤζόΪ Γκάλο
Νεοϋορκέζος πληρωμένος δολοφόνος και κομπιναδόρος που εξόργισε τους παραδοσιακούς μαφιόζους επειδή συνεργάστηκε με συμμορίες μαύρων. Δολοφονήθηκε το 1972 από τρεις οπλοφόρους που άνοιξαν πυρ εναντίον του ενώ γιόρταζε σε εστιατόριο τα γενέθλιά του. Λέγεται ότι ο Γκάλο σηκώθηκε από το τραπέζι και έτρεξε προς την πόρτα «παρασύροντας» τις σφαίρες μακριά από τους αθώους πελάτες του εστιατορίου.
*με πληροφορίες από το ΒΗΜΑ planet-greece
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Χάλια ο καιρός και σήμερα...
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ενα Κόλπο για να μην τελειώσεις Γρήγορα
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
