2012-04-10 08:21:59
By Gideon Rachman
«Δημιουργήσαμε την Ιταλία, τώρα πρέπει να δημιουργήσουμεΙταλούς», είναι μια διάσημη φράση του Ιταλού διανοούμενου Massimo d’ Azeglio, μετάτην ενοποίηση της χώρας του το 1861. Η σημερινή γενιά Ευρωπαίων πολιτικών αντιμετωπίζειτην σύγχρονη εκδοχή του διλήμματός του: Δημιούργησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση, τώρα πρέπεινα φτιάξουν Ευρωπαίους.
Η δημιουργία της ομαδικήςταυτότητας συνήθωςπραγματοποιείται μέσα από πολλέςγενιές, αλλά οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν έχουνπλέον την πολυτέλεια του χρόνου. Αν δεν πείσουν τους 500 εκατομμύρια πολίτεςτης ΕΕ να νοιώσουν περισσότερο δεμένοι με την Ευρώπη και λιγότερο με τις χώρεςτους, ίσωςδεν μπορέσουν να κάνουν τα απαραίτητα βήματα για την διάσωση του ευρώ.
Οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι, για νασωθεί το ευρώ, θα πρέπει να βρει στήριξη σε έναν πολύ μεγαλύτερο ομοσπονδιακόπροϋπολογισμό, σε κοινά ομόλογα (ευρωομόλογα) και πιο ισχυρή κεντρικήκυβέρνηση
. Αυτά τα πράγματα δεν πρέπει να προκύψουν άμεσα, αλλά η κατεύθυνσητης διαδρομής πρέπει να καθοριστεί σύντομα. Ωστόσο, ηλαϊκή στήριξη για βήματα τέτοιου είδους δεν φαίνεται πουθενά. ΟιΓερμανοί φορολογούμενοι αντιδρούν στην ιδέα να δώσουν περισσότερα κεφάλαια στηννότια Ευρώπη. Οι Έλληνες και Ισπανοί ψηφοφόροι δεν δείχνουν έτοιμοι να αφήσουντις Βρυξέλλες να φτιάξουν τους προϋπολογισμούς τους.
Η ευρωπαϊκή ταυτότητα που χρειάζεται ώστε νααποδώσει η Ευρώπη δενείναι αρκετά ισχυρή. Όμως χωρίς αυτήν, η ΕΕμοιάζει σαν κτίριο με σαθρά θεμέλια, που προσπαθεί νααντέξει στον πολιτικό και οικονομικό σεισμό.
Όπως και η Ιταλία, η Ευρώπη πάσχει από διχασμό Βορρά – Νότου, μεαμοιβαίες πικρίες, που μεγαλώνουν συνέχεια, ανάμεσα στους πολίτες του πιοεύπορου Βορρά και του οικονομικά προβληματικού Νότου. Οι πολιτικοί πρέπει ναβρουν τρόπο να πείσουν και τις δύο πλευρές να ξεπεράσουν τις διαφορές τους, σκεφτόμενοιότι είναι όλοι Ευρωπαίοι.
Όμως η «δημιουργία Ευρωπαίων» θα είναι πολύπιο δύσκολη απότην «δημιουργία Ιταλών». Η διαδικασία της δημιουργίας ταυτότητας πρέπει ναγίνει μέσα σε μια τεράστια εδαφικά περιοχή με βαθιές διαφορές γλώσσας καικουλτούρας.
Ολοι οι δημιουργοί εθνών είχαν επίγνωση του γεγονότος ότι το κοινόεθνικό παρελθόν και η ενιαία γλώσσα είναι ουσιώδη στοιχειά για την δημιουργίαενός έθνους. Ο έλεγχοςτου εκπαιδευτικού συστήματος είναι βασικός. Το 1861, μόνο ένας στους 40Ιταλούς μιλούσε ιταλικά. Κι αυτό διορθώθηκε μέσω των σχολείων. Όμως σήμερα τηνεκπαίδευση κρατούν αυστηρά τα 27 έθνη της ΕΕ. Δεν υπάρχει κοινή διδακτική ύληεντός της ΕΕ, πολύ περισσότερο, απουσιάζει η κοινή γλώσσα.
Μετά από την σύνοδο της ΕΕ κατά την οποία δημιουργήθηκαν οι γερμανικήςέμπνευσης δημοσιονομικοί κανόνες, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος των Χριστιανοδημοκρατώντης καγκελαρίου Angela Merkel, ο κ.Volker Kauder είπε:«Τώρα η Ευρώπη μιλά γερμανικά». Αυτό όμως δενισχύει ούτε κυριολεκτικά ούτε μεταφορικά.Είναι πάρα πολύ νωρίς για να ισχυριστεί κάποιος ότι η γερμανική «κουλτούραοικονομικής σταθερότητας» ενσωματώθηκεστηννότιο Ευρώπη. Και στην πραγματικότητα η διδασκαλία της γερμανικής γλώσσας φθίνει στηνΕυρώπη, έστω κι αν παρατηρείται αύξηση της ζήτησης για μαθήματα γερμανικήςγλώσσας στη νότιο Ευρώπη, καθώς η ανεργία προκαλεί μετανάστευση.
Αν η Ευρώπη ήθελε πραγματικά να διδαχθούν όλοι οι πολίτες της μια κοινή γλώσσα,ο προφανής υποψήφιος θα ήταν τα αγγλικά. Όμωςτο να προταθεί να γίνουν τα αγγλικά υποχρεωτική γλώσσα στα γαλλικά σχολεία, θαήταν απλώς ένας νέος και διασκεδαστικός τρόπος γιαπολιτική αυτοκτονία.
Βέβαια κάποιοι παρατηρητές νόμιζαν ότι εντόπισαν ελπιδοφόρες ενδείξειςδημιουργίας μιαςπανευρωπαϊκής ταυτότητας στιςεπικείμενες γαλλικές προεδρικές εκλογές, όταν ανακοινώθηκε ότι η κα Angela Merkel θασυνταχθεί με την εκστρατεία του κου Nicolas Sarkozy. Όμως η ιδέα αμέσωςεγκαταλείφθηκε, μαζί με τις αρχικές δηλώσεις Sarkozy ότιθα εισάγει το επιτυχημένο γερμανικό μοντέλο στην Γαλλία. Οσο για τηνκαταιγιστική πρώτη ομιλία του κυρίου αντιπάλου του François Hollande, αυτήήταν γεμάτη αναφορές σε μεγάλες μορφές της γαλλικής ιστορίας, από τον Κλεμανσώμέχρι τον Καμύ, αλλά στην Ευρώπη δεν έγινε σχεδόν καμία αναφορά.
Μάλιστα, καθώς περνάει ο καιρός, η προεκλογική συζήτηση στην Γαλλία γίνεται όλοκαι πιοεσωστρεφής. Οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών, που είναι πεπεισμένοιότι η Ευρώπη πρέπει να προωθήσει βαθύτερη ενοποίηση, είναι ωστόσο υποχρεωμένοινα ακούν τον κ. Hollande ναυπόσχεται «επαναδιαπραγμάτευση» του νέου δημοσιονομικού συμφώνου της ΕΕ και τονκ. Sarkozy νααπειλεί να αποσύρει την Γαλλία από την συμφωνία ελεύθερης διακρατικήςμετακίνησης (συνθήκη Σένγκεν). Στις εκλογές της Ελλάδας τονεπόμενο μήνα, είναι επίσης πολύ πιθανό να εκδηλωθούν μεγάλεςεξάρσεις εθνικιστικών συμπεριφορών, ειδικά μετά τηνσυγκλονιστική αυτοκτονία συνταξιούχου έξω από την Βουλή, που στο σημείωμά τουκατηγορούσε τους Έλληνες πολιτικούς ότι είναι προδότες οι οποίοι πούλησαν τηνχώρα στους ξένους.
Οι ομαδικές ταυτότητες μπορούν να σφυρηλατηθούν σε καιρούς κρίσεων και πολέμου.Όμως, αντί να «δημιουργεί Ευρωπαίους», η σημερινή κρίση ενθαρρύνειτους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιστρέψουν σε παλαιότερες εθνικέςταυτότητες, με βαθύτερες ρίζες. ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
«Δημιουργήσαμε την Ιταλία, τώρα πρέπει να δημιουργήσουμεΙταλούς», είναι μια διάσημη φράση του Ιταλού διανοούμενου Massimo d’ Azeglio, μετάτην ενοποίηση της χώρας του το 1861. Η σημερινή γενιά Ευρωπαίων πολιτικών αντιμετωπίζειτην σύγχρονη εκδοχή του διλήμματός του: Δημιούργησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση, τώρα πρέπεινα φτιάξουν Ευρωπαίους.
Η δημιουργία της ομαδικήςταυτότητας συνήθωςπραγματοποιείται μέσα από πολλέςγενιές, αλλά οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν έχουνπλέον την πολυτέλεια του χρόνου. Αν δεν πείσουν τους 500 εκατομμύρια πολίτεςτης ΕΕ να νοιώσουν περισσότερο δεμένοι με την Ευρώπη και λιγότερο με τις χώρεςτους, ίσωςδεν μπορέσουν να κάνουν τα απαραίτητα βήματα για την διάσωση του ευρώ.
Οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι, για νασωθεί το ευρώ, θα πρέπει να βρει στήριξη σε έναν πολύ μεγαλύτερο ομοσπονδιακόπροϋπολογισμό, σε κοινά ομόλογα (ευρωομόλογα) και πιο ισχυρή κεντρικήκυβέρνηση
Η ευρωπαϊκή ταυτότητα που χρειάζεται ώστε νααποδώσει η Ευρώπη δενείναι αρκετά ισχυρή. Όμως χωρίς αυτήν, η ΕΕμοιάζει σαν κτίριο με σαθρά θεμέλια, που προσπαθεί νααντέξει στον πολιτικό και οικονομικό σεισμό.
Όπως και η Ιταλία, η Ευρώπη πάσχει από διχασμό Βορρά – Νότου, μεαμοιβαίες πικρίες, που μεγαλώνουν συνέχεια, ανάμεσα στους πολίτες του πιοεύπορου Βορρά και του οικονομικά προβληματικού Νότου. Οι πολιτικοί πρέπει ναβρουν τρόπο να πείσουν και τις δύο πλευρές να ξεπεράσουν τις διαφορές τους, σκεφτόμενοιότι είναι όλοι Ευρωπαίοι.
Όμως η «δημιουργία Ευρωπαίων» θα είναι πολύπιο δύσκολη απότην «δημιουργία Ιταλών». Η διαδικασία της δημιουργίας ταυτότητας πρέπει ναγίνει μέσα σε μια τεράστια εδαφικά περιοχή με βαθιές διαφορές γλώσσας καικουλτούρας.
Ολοι οι δημιουργοί εθνών είχαν επίγνωση του γεγονότος ότι το κοινόεθνικό παρελθόν και η ενιαία γλώσσα είναι ουσιώδη στοιχειά για την δημιουργίαενός έθνους. Ο έλεγχοςτου εκπαιδευτικού συστήματος είναι βασικός. Το 1861, μόνο ένας στους 40Ιταλούς μιλούσε ιταλικά. Κι αυτό διορθώθηκε μέσω των σχολείων. Όμως σήμερα τηνεκπαίδευση κρατούν αυστηρά τα 27 έθνη της ΕΕ. Δεν υπάρχει κοινή διδακτική ύληεντός της ΕΕ, πολύ περισσότερο, απουσιάζει η κοινή γλώσσα.
Μετά από την σύνοδο της ΕΕ κατά την οποία δημιουργήθηκαν οι γερμανικήςέμπνευσης δημοσιονομικοί κανόνες, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος των Χριστιανοδημοκρατώντης καγκελαρίου Angela Merkel, ο κ.Volker Kauder είπε:«Τώρα η Ευρώπη μιλά γερμανικά». Αυτό όμως δενισχύει ούτε κυριολεκτικά ούτε μεταφορικά.Είναι πάρα πολύ νωρίς για να ισχυριστεί κάποιος ότι η γερμανική «κουλτούραοικονομικής σταθερότητας» ενσωματώθηκεστηννότιο Ευρώπη. Και στην πραγματικότητα η διδασκαλία της γερμανικής γλώσσας φθίνει στηνΕυρώπη, έστω κι αν παρατηρείται αύξηση της ζήτησης για μαθήματα γερμανικήςγλώσσας στη νότιο Ευρώπη, καθώς η ανεργία προκαλεί μετανάστευση.
Αν η Ευρώπη ήθελε πραγματικά να διδαχθούν όλοι οι πολίτες της μια κοινή γλώσσα,ο προφανής υποψήφιος θα ήταν τα αγγλικά. Όμωςτο να προταθεί να γίνουν τα αγγλικά υποχρεωτική γλώσσα στα γαλλικά σχολεία, θαήταν απλώς ένας νέος και διασκεδαστικός τρόπος γιαπολιτική αυτοκτονία.
Βέβαια κάποιοι παρατηρητές νόμιζαν ότι εντόπισαν ελπιδοφόρες ενδείξειςδημιουργίας μιαςπανευρωπαϊκής ταυτότητας στιςεπικείμενες γαλλικές προεδρικές εκλογές, όταν ανακοινώθηκε ότι η κα Angela Merkel θασυνταχθεί με την εκστρατεία του κου Nicolas Sarkozy. Όμως η ιδέα αμέσωςεγκαταλείφθηκε, μαζί με τις αρχικές δηλώσεις Sarkozy ότιθα εισάγει το επιτυχημένο γερμανικό μοντέλο στην Γαλλία. Οσο για τηνκαταιγιστική πρώτη ομιλία του κυρίου αντιπάλου του François Hollande, αυτήήταν γεμάτη αναφορές σε μεγάλες μορφές της γαλλικής ιστορίας, από τον Κλεμανσώμέχρι τον Καμύ, αλλά στην Ευρώπη δεν έγινε σχεδόν καμία αναφορά.
Μάλιστα, καθώς περνάει ο καιρός, η προεκλογική συζήτηση στην Γαλλία γίνεται όλοκαι πιοεσωστρεφής. Οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών, που είναι πεπεισμένοιότι η Ευρώπη πρέπει να προωθήσει βαθύτερη ενοποίηση, είναι ωστόσο υποχρεωμένοινα ακούν τον κ. Hollande ναυπόσχεται «επαναδιαπραγμάτευση» του νέου δημοσιονομικού συμφώνου της ΕΕ και τονκ. Sarkozy νααπειλεί να αποσύρει την Γαλλία από την συμφωνία ελεύθερης διακρατικήςμετακίνησης (συνθήκη Σένγκεν). Στις εκλογές της Ελλάδας τονεπόμενο μήνα, είναι επίσης πολύ πιθανό να εκδηλωθούν μεγάλεςεξάρσεις εθνικιστικών συμπεριφορών, ειδικά μετά τηνσυγκλονιστική αυτοκτονία συνταξιούχου έξω από την Βουλή, που στο σημείωμά τουκατηγορούσε τους Έλληνες πολιτικούς ότι είναι προδότες οι οποίοι πούλησαν τηνχώρα στους ξένους.
Οι ομαδικές ταυτότητες μπορούν να σφυρηλατηθούν σε καιρούς κρίσεων και πολέμου.Όμως, αντί να «δημιουργεί Ευρωπαίους», η σημερινή κρίση ενθαρρύνειτους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιστρέψουν σε παλαιότερες εθνικέςταυτότητες, με βαθύτερες ρίζες. ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ξεφτίλα! Έκανε στριπτήζ στον Αντ1 απαγγέλλοντας Καβάφη!
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
«Όχι» της ΕΣΕΕ σε άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
