2013-10-24 10:39:38
1974: Τροχοδρόμηση διχοτομικών σχεδίων, τουρκικές εισβολές - αποτυχίες και ευθύνες ενός διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος Ο χάρτης που παρέδωσε ο Ρ. Ντενκτάς στις 12 Αυγούστου 1974 στη Γενεύη για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία
Ομιλία Φανούλας Αργυρού στη Λεμεσό Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2013 7.30 μ.μ. - Αίθουσα Διαλέξεων της Ακαδημίας Πολιτών παρά το προαύλιο του Ιερού ναού Αγίου Νικολάου –
Διοργάνωση: Δεξαμενή Σκέψης Άγιος Νικόλαος και Κυπριακό Κέντρο Μελετών (ΚΥΚΕΜ)
Θα ξεκινήσω σήμερα το θέμα μου με απόσπασμα κύριου άρθρου της εφημερίδας Σημερινής 6 Σεπτεμβρίου 2013 με τίτλο «Η ομολογία ενός πολιτικού» και το οποίο πιστεύω καλύπτει και τα όσα θα αναφέρω :
«Σε αυτόν τον τόπο απέτυχαν οι πολιτικοί. Δεν θέλω να ανήκω σε αυτήν την οικογένεια», δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Φιλελεύθερος». Και δεν υπάρχει αψευδέστερη απόδειξη, πέραν του αυταπόδεικτου καταντήματος στο οποίο οδήγησαν τη χώρα οι πολιτικοί, από την ομολογία ενός πολιτικού και της απαρέσκειάς του να ανήκει σε αυτήν την «οικογένεια».
Αυτή η εφημερίδα έχει καταγράψει, σε συνεχή άρθρα της, τα τεράστια λάθη των πολιτικών, παλαιότερης και νεότερης γενεάς, τα οποία οδήγησαν τον τόπο στη διχοτόμηση και την οικονομία στη χρεοκοπία. Δεν χρειάζεται, συνεπώς, να τα επαναλάβουμε...Παραμένει, για τους περισσότερους, υπέρτατη επιδίωξη η κατάληψη της καρέκλας, η εξυπηρέτηση του προσωπικού και κομματικού συμφέροντος, και η συντήρηση και διατήρηση του ίδιου διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος...», έγραψε μεταξύ άλλων ως θέση η εφημερίδα.
Στις 27 Ιουλίου 2013, δημοσιεύθηκε ένα άρθρο του κ. Σάββα Καλεντερίδη, πρώην αξιωματούχου της ΕΥΠ, Ελληνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, με τίτλο “Το Πολυτεχνείο, η Εισβολή, η Αποκατάσταση τηςΔημοκρατίας και η Αποκατάσταση της Αλήθειας».
Ο Σ. Καλεντερίδης αναφέρθηκε ουσιαστικά και σε ευθύνες της αριστεράς για την τραγωδία του 1974, και παρόλο που προηγήθηκε και ομολογία Μίκη Θεοδωράκη για συνεργασία τον Ιούνιο του 1974 με τους Αμερικανούς για λύση Καραμανλή, εντούτις όλοι σώπασαν... Αφού στιγμάτισε o Σ.Κ. τα γεγονότα του Πολυτεχνείου ως μια «κεκαλυμμένη» επιχείρηση εκείνων των δυνάμεων που επεδίωκαν το διαμελισμό της Κύπρου, είπε ότι πρέπει επιτέλους να λεχθεί όλη η αλήθεια. Γιατί όντως μέχρι σήμερα, παρόλες τις ασκήσεις εξαερισμού του θέματος από την «Επιτροπή για το Φάκελο της Κύπρου» της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας επί προεδρίας Δημήτρη Χριστόφια,τίποτα δεν έγινε για την αποκατάσταση της αλήθειας. ΄Ηταν μια πολυδάπανη λεγόμενη έρευνα, που μόνο έρευνα δεν ήταν, και που απέφυγε γεγονότα που καίνε όπως ο διάβολος το λιβάνι. Φαίνεται κανένας στα κομματικά τσιφλίκια Ελλάδας και Κύπρου δεν έχει ακόμα το θάρρος να την αντιμετωπίσει κατάματα. Η επιτροπή της Κ. Βουλής συστάθηκε το 1982 αλλά ολοκλήρωσε το Νοέμβριο του 2011. Σύμφωνα με δήλωση του νυν πρέσβη της Ελλάδας στην Κύπρο κ. Βασίλειου Παπαϊωάννου προς τον κ. Χρίστο Τουφεξή, πρόεδρο της Συνδέσμου Πολεμιστών 286-ΜΤΠ-1974», « Η Ελληνική Βουλή ΔΕΝ απέρριψε το αίτημα της Κυπριακής Βουλής (για να δώσει το Φάκελο της Κύπρου) απλώς δεν απάντησε επίσημα ακόμα». Και φυσικά δεν θα απαντήσει όπως φαίνεται. Να σημειωθεί επίσης ότι η επιτροπή της Κ. Βουλής δεν κάλεσε Ελλαδίτες να καταθέσουν εκτός από τον τέως Βασιλέα Κωνσταντίνο και τον Αλέξανδρο Σημαιοφορίδη της Ελληνικής ΚΥΠ στη Κύπρο. ΄Οπως σωστά δήλωσε ο κ. Γ. Περδίκης των Οικολόγων στη Σημερινή, 18.3.2011, «Το πόρισμα δεν εκπληρώνει τις προσδοκίες του κυπριακού λαού για αναζήτηση και ανάδειξη της πικρής αλήθειας... Αποτελεί μια καλή απογραφή των γεγονότων, με αρκετά, όμως, κενά και δεν καταφέρνει να προχωρήσει στο βάθος που εμείς θα θέλαμε... δεν διακρίνεται από την τόλμη και την πολιτική διείσδυση που απαιτεί η ανάγκη αναγνώρισης ευθυνών προς γνώση και αποφυγή... παραδόξως η ιστορική έρευνα σταματά μέχρι την πρώτη φάση της εισβολής όμως το έγκλημα ολοκληρώθηκε με τη δεύτερη φάση...» Ίσως δώσουμε κάποιες εξηγήσεις σήμερα.
Η Δημοκρατία στην Κύπρο αποκαταστάθηκε στις 23 Ιουλίου 1974 με πρόεδρο τον Γλ. Κληρίδη και στην Ελλάδα στις 24 Ιουλίου 1974 με πρωθυπουργό τον Κ. Καραμανλή. Μέχρι τότε, οι Τούρκοι είχαν κατορθώσει να κάνουν ένα προγεφύρωμα δίπλα στη Κερύνεια .«Για να λέμε τα πράγματα με τ΄ όνομά τους, έγραψε ο Σ. Καλεντερίδης, οι χουντικοί έχασαν το 5-7% της Κύπρου και οι πολιτικοί το 30-33%». Το άρθρο Καλεντερίδη συνοδευόταν και με το χάρτη που βρήκε ο δημ. Μ. Ιγνατίου στα αμερικανικά αρχεία και που ονομάστηκε, για χάρη αναγνώρισης πιστεύω, ως χάρτης «Κίσσιγκερ» με την ερώτηση: πως ο Κίσσιγκερ γνώριζε στις 13 Αυγούστου 1974 πως αυτή θα ήταν η γραμμή που θα σταματούσαν την επομένη οι Αττίλες, κάποιος πρέπει να απαντήσει, έγραψε ο Καλεντερίδης. Θα προσπαθήσω να δώσω μια απάντηση και σ΄αυτό.
Η αναφορά Καλεντερίδη, αποτελεί την μεγαλύτερη σφαλιάρα, κατά μένα, στα μούτρα όλων των πολιτικών Κύπρου και Ελλάδας, για όσους ευθύνονται συλλογικά για την τραγωδία που ακολούθησε και διευκόλυνε την Τουρκία να προχωρήσει και να ολοκληρώσει το έγκλημά της και για όσους γνωρίζουν δεν μιλούν ή δεν αφήνουν την αλήθεια προς τα έξω. Δεν φταίνε μόνο οι ξένοι, Άγγλοι, Αμερικανοί και Ρώσοι. Αυτοί ξένοι είναι και τα δικά τους προστατεύουν.. Δυστυχώς χουντικοί και δημοκρατικοί γνώριζαν από το Α έως το Ω για τα τουρκικά σχέδια τουλάχιστον δύο χρόνια πριν το 1974 περιέργως από τους ίδιους τους Άγγλους! Θα εξηγήσω. ΄Οταν και εγείρονται σοβαρά ερωτηματικά για το ρόλο πολλών σε Αθήνα και Λευκωσία και όχι μόνο μιας χούφτας ηλίθιων χουντικών...
Ξεκινώ με την δήλωση του Άγγλου πρωθυπουργού Σερ Άλεκ Χιούμ στη αγγλοαμερικανική σύσκεψη στο Λευκό Οίκο στις 14 Φεβρουαρίου 1964 ο οποίος ως «αυτουργός» γνώστης των διχοτομικών σχεδίων για την Κύπρο, είπε ότι αν ο τουρκικός στρατός εισέβαλλε στο νησί, η Βρετανία θα τον καλούσε να σταματήσει σε μια ορισμένη γραμμή, αλλά οι δυνάμεις της δεν θα πολεμούσαν εναντίον ενός νατοικού συμμάχου. (Από αμερικανικό έγγραφο, Βιβλίο Ά. Ροδίτη « Κουράγιο Πηνελόπη»).Και το είπε γιατί, την ίδια μέρα πίσω στο Λονδίνο, το τμήμα σχεδιασμού του Φόρειν ΄Οφις εκπονούσε σχέδιο διχοτόμησης με τίτλο «Το Μέλλον της Κύπρου» με τρείς μακροπρόθεσμες εναλλακτικές λύσεις, ομοσπονδία, διπλή ένωση καντόνια που συνεπάγονταν γεωγραφικό διαχωρισμό, προέβλεπε δε και τη χρήση του Βρετανικού Ναυτικού καθώς και του 6ο Αμερικανικού Στόλου για να εμποδίσουν την Ελλάδα από το να βοηθήσει την Κύπρο για να αφεθεί η Τουρκία να εισβάλει. Θυμηθείτε αυτά όταν φθάσω στο 1974.( Βιβλίο Φ.Α. Δ.Ε.Κ.Δ 62-63). ΄Οπως ακριβώς επεδίωκε και το τουρκικό σχέδιο Σεπτεμβρίου 1963 τρείς μήνες πριν το αποτυχημένο πραξικόπημα των Τουρκοκυπρίων για διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, και δημιουργία δύο ομόσπονδων κρατών, που ξεκίνησε με τις επιθέσεις τους τα Χριστούγεννα του 1963 (βλέπε βιβλίο «Αιματηρή Αλήθεια», βιβλίο Χρ. Βενιαμίν και ΔΕΚΔ). Ο Σερ Άλεκ Χιούμ είχε στείλει μήνυμα στον υπουργό του της Κοινοπολιτείας που βρισκόταν τον Δεκέμβριο του 1963 στην Λευκωσία, Duncan Edwin Sandys να έχει υπόψη του πως και να εισέβαλαν οι Τούρκοι οι ίδιοι (Βρετανοί) δεν είχαν πρόθεση να χρησιμοποιήσουν τις δυνάμεις τους. (Δ.Ε.Κ.Δ 60).
Στις 16 Ιανουαρίου 1964, στη συνάντηση του Λονδίνου που κάλεσε η Βρετανία, ο Ρ. Ντενκτάς ενώπιον των Ελληνοκυπρίων πολιτικών που έλαβαν μέρος, Τ. Παπαδόπουλου, Γλ. Κληρίδη, Στέλλας Σουλιώτη, του πατέρα της Σερ Κακογιάννη και άλλων, απαίτησε λύση γεωγραφικής ομοσπονδίας. (Top Secret 82/83).Τον Απρίλιο του 1964 οι Τουρκοκύπριοι ετοίμασαν «Τουρκοκυπριακή πρόταση για μια ομόσπονδη δημοκρατία της Κύπρου»και τον Ιούνιο του 1964 η τουρκική κοινοτική συνέλευση απαίτησε τη δημιουργία κράτους στη βόρεια Κύπρο με μια διαχωριστή γραμμή από τη Γιάλλα μέχρι την Αμμόχωστο απαιτώντας το 37% του κυπριακού εδάφους. (Top Secret 89/90).
Παραθέτω, εδώ, ένα χάρτη με την διχοτομική γραμμή να καλύπτει υπό τους Τούρκους το 38% του εδάφους, που δημοσίευσε ο κομμουνιστής Δώρος Άλαστος στο βιβλίο του «Κύπρος τώρα τι;» που εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1964 στο οποίο τόνιζε ότι τη λύση αυτή μελετούσαν για 8 χρόνια στο Φόρειν ΄Οφις δηλαδή από το 1956-64. (Για όλα τα υπόλοιπα βρετ. Σχέδια διχοτόμησης από το 1955... γράψαμε στο βιβλίο «Έτσι Κατέστρεψαν την Κύπρο» και στα άλλα μου βιβλία).
(Σχετικά με τα εν Λονδίνω σχέδια είναι και τον καιρό εκείνο δημοσιεύματα στον κυπριακό Τύπο, όπως της Ελευθερίας ημερ. 23 Απριλίου 1964, τίτλος «Λονδίνον: Να πέση η διαμελιστική μάχαιρα – Η Βρεττ. Κυβέρνησις συντάσσει υπόμνημα προς τον κ. Τουομιόγια διά τού οποίου κηρύσσεται υπέρ της ομοσπονδοποιήσεως, συνεπαγομένης μετακίνησιν πληθυσμών
Πλήρης ευθυγράμμισις της πολιτικής της Βρεττανίας και της Τουρκίας επί του Κυπριακού»
Φιλελεύθερος 19 Μαρτίου 1964, « Δι’εντόνου δραστηριότητος της Άγκυρας, Εν πλήρει συνεργασία με την Αγγλίαν επιδιώκουν την αναγνώρισιν δύο κρατών και Ομοσπονδιακήν κατάστασιν εν Κύπρω», Φιλελεύθερος 12 Ιουνίου 1964, «Συνέντευξις του Δρος Ιχσάν Αλή προς Φ «Κύριοι υποκινηταί της αναταραχής εις την Κύπρο είναι οι Βρετανοί» και άλλα πολλά).
Η γραμμή αυτή ελάχιστα αν όχι καθόλου διαφέρει από τον χάρτη που βρήκε ο συνάδελφος Μ. Ιγνατίου στα αρχεία του Στέιτ Ντεπάρτμεντ ημερ. 13 Αυγούστου 1974 με την τελική γραμμή Αττίλα. Η εξήγηση η δική μου για τον χάρτη «Κίσσιγκερ» όπως υπάρχουν και άλλοι παρόμοιοι χάρτες στα αρχεία των Βρετανών, είναι ότι ο χάρτης αυτός ήταν προιόν των υπηρεσιών πληροφοριών (Αμερικανών και Βρετανών) που κατέγραφαν λεπτό προς λεπτό τις τουρκικές κινήσεις επί εδάφους. Γνωρίζοντας δε εκ των προτέρων τις τουρκικές προθέσεις (και τις θέσεις των Άγγλων που θα τους σταματούσαν σε μια ορισμένη γραμμή), όπως θα αναφέρω στην συνέχεια, γνώριζαν ότι εκεί θα σταματούσαν οι Τούρκοι. Γι΄αυτό και ο χάρτης αυτός, ήταν ο υπ. 9, και ο μόνος που βρίσκεται στα αρχεία, οι άλλοι 8 δεν υπάρχουν, όπως μας ενημέρωσαν οι ερευνητές, και εγώ λέω και ο τελευταίος, ίσως γι΄αυτό κρατήθηκε αυτός στο φάκελο και όχι οι υπόλοιποι.
Ο Ρ. Ντενκτάς
Ο Ντενκτάς το 1964 φυγαδεύτηκε στην Τουρκία καθώς η κυπριακή κυβέρνηση, με το αποπειραθέν πραξικόπημα εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας, τον θεωρούσε προδότη της πατρίδας του, πράκτορα ξένων δυνάμεων και ένοχο εγκλημάτων. Παρόλα ταύτα μετά την σύλληψή του το Νοέμβριο του 1967 όταν επέστρεψε κρυφά στο νησί, αντί να τον δικάσουν τον άφησαν να φύγει με προτροπή Τουρκίας μέσω των Άγγλων, για να τον βαφτίσουν αμέσως μετά από προδότη της πατρίδας του στον ιδανικότερο για συνομιλητή το 1968. Ο Γλ. Κληρίδης στις 13 Μαρτίου 1968 ενημέρωσε τους Βρετανούς ότι ο Μακάριος είχε εξουσιοδοτήσει το Γενικό Εισαγγελέα (Κρ. Τορναρίτη) να κάνει επαφές με τον Ντενκτάς για να αναλάβει ως συνομιλητής, η δε βρετανική Γκάρτιαν στις 8 Απριλίου 1968 έγραψε ότι ο Μακάριος έστειλε νέο διαβατήριο στον Ντνεκτάς για να επιστρέψει. Στην ουσία το μαγείρεμα της επιστροφής και αθώωσης του Ντενκτάς είχε στόχο τον τερματισμό του ελληνο-τουρκικού διαλόγου, την έξωση της Ελλάδας από το Κυπριακό, και έναρξη πλέον των ενδοκοινοτικών συνομιλιών, που προώθησαν οι ΄Αγγλοι, καθώς γνώριζαν ότι ο Μακάριος δεν ήθελε την Ένωση με την Ελλάδα και συμφωνούσε σε απευθείας συνομιλίες μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, που συνεχίζονται άνευ αποτελέσματος μέχρι σήμερα. (Top Secret 134-138).
Μεραρχία
Εδώ σημειώνω ότι την απόσυρση της Ελληνικής Μεραρχίας υποστήριζε, εκτός των Τούρκων, Σοβιετικών και Άγγλων και ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος αλλά όπως είπε στους Αμερικανούς δεν μπορούσε να το πει ο ίδιος γιατί θα τον αποκαλούσαν προδότη. Η απόσυρση έπρεπε να γίνει από την Αθήνα... (ΔΕΚΔ 72/73).
Χαρακτηριστικές και οι δηλώσεις του πρέσβη της Σοβιετικής Ένωσης στην Άγκυρα, πολιτική που ανάπτυξε δυναμικά στο νησί μέσω του φερέφωνου της ΑΚΕΛ, όταν στις 23 Νοεμβρίου 1967 μετά από συνάντηση με τον Τούρκο πρωθυπουργό Ντεμιρέλ είπε:
«Έδωσα το μήνυμα της σοβιετικής κυβέρνησης. Αναφέρεται στην Κύπρο, αλλά είναι διαφορετικό από εκείνο που δημοσίευσε ο Τύπος. Μπορείτε να μάθετε το περιεχόμενο του από τον πρωθυπουργό σας. Συζητήσαμε και άλλα θέματα, περιλαμβανομένων και των εγκληματικών πολιτικών των μοναρχικών και φασιστών Ελλήνων. Την αιτία των απωλειών που υπέστησαν οι αθώοι Τουρκοκύπριοι με τις πολιτικές των χουντικών Ελλήνων. Συζητήσαμε αυτές τις πολιτικές. Τις πολιτικές που η ελληνική κυβέρνηση εκτέλεσε εναντίον των αθώων Τούρκων και η καταστροφή των χωριών τους προκάλεσε αντίδραση της σοβιετικής κοινής γνώμης. Ως σοβιετική κυβέρνηση επικρίνουμε τους Έλληνες για ότι έλαβε χώρα».
Στις 27 Νοεμβρίου, μετά από συνάντηση και πάλιν με τον Τούρκο Υπ. Εξωτερικών Τσιαγλαγιαγκίλ, είπε:
«Η σοβιετική κυβέρνηση θέλει επιτυχή λύση του κυπριακού προβλήματος με ειρηνικά μέσα, προστασία της ανεξαρτησίας της Κύπρου, αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων και εγγύηση των δικαιωμάτων του λαού της Κύπρου». (Εννοούσε βέβαια τη Ελληνική Μεραρχία).
Ερωτηθείς εάν εννοούσε ότι έπρεπε να φύγουν τα τουρκικά στρατεύματα, είπε: «Ξέρετε καλά ποίους στρατιώτες εννοούμε – εκείνους που μπήκαν στη νήσο παράνομα». Ερωτηθείς εάν ήταν ευχαριστημένος από την κατάσταση, είπε : «Θα είμαστε ευχαριστημένοι όταν θα είσαστε εσείς ευχαριστημένοι».
(Έκθεση Υπουργείου Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας, Ιανουάριος 1968).
Κ. Καραμανλής
Το 1969 οι Βρετανοί επεξεργάζονταν τρόπους επαναφοράς της δημοκρατίας στην Ελλάδα με τον Κ. Καραμανλή ως τον επικρατέστερο για πρωθυπουργό. Το σχέδιο που ετοιμάστηκε από δύο πανεπιστημιακούς περιελάμβανε και λύση μέσω μιας εθνικής τραγωδίας. Το πώς, οι συγγραφείς το άφηναν στους ειδικούς. (Top Secret. 148/49).
Συνταγματάρχης Στόκερ
Δύο χρόνια αργότερα, το 1972, στην Βρετανική Υπ. Αρμοστεία στη Λευκωσία αναλαμβάνει ως Σύμβουλος επι Αμυντικών Θεμάτων ο Συνταγματάρχης Στόκερ τον ίδιο χρόνο που η Βρετανία επαναβεβαίωσε τη θέση της ότι σε περίπτωση εισβολής στην Κύπρο η ίδια δεν επρόκειτο να επέμβει και η απόφαση ήταν τελεσίδικη. (ΔΕΚΔ 77/78),
Το 1972, λοιπόν, ο Στόκερ ενημερώνει το ΓΕΕΦ στη Λευκωσία ότι η Τουρκία προτίθεται να εισβάλει στο νησί. Στις 27 Μαρτίου 1973 δίνει λεπτομερέστατες πληροφορίες για το τουρκικό σχέδιο εισβολής το οποίο μεταβιβάζεται στον Αρχηγό Ενόπλων Δυνάμεων στην Αθήνα από τον Αρχηγό του ΓΕΕΦ στη Λευκωσία Στρατηγό Χαραλαμπόπουλο. Στις 30 Ιουλίου 1973 ο Στόκερ επανέρχεται στο ΓΕΕΦ και δίνει φωτοτυπία Σχεδίου Εισβολής των Τούρκωνπου εξασφάλισε από τον συνάδελφό του στην Άγκυρα. Στις 5 Αυγούστου 1973 ο Αρχηγός του ΓΕΕΦ στην Λευκωσία ενημέρωσε το Υπ. Εσωτερικών και Άμυνας της Κύπρου. Ο Στόκερ ζήτησε η επαφή του να κρατηθεί μυστική. Στα συμπεράσματά του ο Στόκερ τόνισε ότι οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν επρόκειτο να επέμβουν προς παρεμπόδιση ενός τοιούτου σχεδίου. Με την ενημέρωση Στόκερ είναι πλέον αντιληπτό ότι τόσο η χουντική κυβέρνηση των Αθηνών όσο και η κυβέρνηση Μακαρίου, που πρέπει να είχε ενημερωθεί, ήσαν ενήμερες των τουρκικών προθέσεων με τρομερή λεπτομέρεια. Στις 28 Αυγούστου 1973 και ο Αμερικανός Στρατιωτικός Ακόλουθος της πρεσβείας στη Λευκωσία Συντ. Whitley, συναντήθηκε με τον Διοικητή της ΕΛΔΥΚ για να πεί ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν τους βοηθά, δεν αποκηρύττει το Γρίβα και τους οπαδούς του όπως της ζητήθηκε, η Αμερική υποστηρίζει μια ανεξάρτητη Κύπρο και ότι οι ενωτικοί Κύπριοι πρέπει να άλλαζαν το πιστεύω τους αλλιώς θα υπέφεραν. (Βιβλίο Χρ. Βενιαμίν, Τα Δύσκολα Χρόνια αναμνήσεις μιας ζωής).
Ο Μακάριος πρέπει να φύγει
Ο περίεργος Συνταγματάρχης Στόκερ, όπως βρήκα από τα βρετανικά αρχεία, αποχώρησε με δική του απόφαση τέλος Απριλίου 1974 αφού κατέθεσε την αποχαιρετιστήρια έκθεσή του για την Κύπρο Στην οποία υποστήριξε την αποχώρηση από την Κύπρο όχι μόνο των Ελλήνων Αξιωματικών αλλά και των Ελλαδιτών δασκάλων, τους οποίους θεωρούσε κακή επιρροή. Έβρισκε επικίνδυνη την δημιουργία εφεδρικού στρατού από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και το πιο σημαντικό, στην παράγραφο 39 σκιαγράφησε τόσο το πραξικόπημα με αντικατάσταση Μακαρίου όσο και την εισβολή όταν μίλησε για χειρουργική επέμβαση πολύ δύσκολου χαρακτήρα. Κάτι που θυμίζει την έκθεση των ακαδημαικών για την επαναφορά Καραμανλή. Έγραψε:
«... Η δυσπιστία μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων είναι βαθιά ριζωμένη. Δεν πρόκειται να εξαλειφθεί ποτέ όμως μπορεί να ελαττωθεί σε βαθμό που να κάνει δυνατή τη συμβίωση αμφοτέρων των πλευρών σε συγκριτική αρμονία. ΄Ομως αυτό θα χρειαστεί τρομερή πολιτική ικανότητα και κάποια κύρια χειρουργική επέμβαση, φοβάμαι πολύ δύσκολου χαρακτήρα. Ο Πρόεδρος Μακάριος πρέπει να φύγει. Ένας κατάλληλος αντικαταστάτης δεν είναι εύκολο να βρεθεί όμως εγώ θα έβαζα τα λεφτά μου στο μόνο τίμιο και σίγουρα έμπιστο υποψήφιο στον κ. Σεβέρη (Ζήνων) ο οποίος παραιτήθηκε από υπουργός Υγείας με το θέμα των τριών Μητροπολιτών .. Η Ένωση πρέπει να εξουδετερωθεί. Αυτό θα χρειαστεί μια αποφασιστική αντιμετώπιση από την Αθήνα και πρέπει να αποχωρήσουν τόσο οι Έλληνες διδάσκαλοι όσο και οι Έλληνες αξιωματικοί από την Εθνική Φρουρά...». ( Για πρώτη φορά αναφέρομαι στο έγγραφο αυτό).
Σχέδιο Αφροδίτη 3
Συμπτωματικά μετά τις πληροφορίες Στόκερ προς ΓΕΕΦ, βρίσκουμε ότι ετοιμάστηκε το Σχέδιο Αφροδίτη 3 για αντιμετώπιση τουρκικής εισβολής. Αναφορά από το βιβλίο Πολεμικό Ημερολόγιο 1974 – 286 ΜΤΠ (Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού από σελ. 554).
«Το σχέδιο Αμύνης Κύπρου 1973 ΣΑΚ «Αφροδίτη» εκδόθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1973 και κοινοποιήθηκε προς άπαντα τα επιτελεία και ανώτερες Τακτικές Διοικήσεις και Μονάδων της Εθνικής Φρουράς. Το τελευταίο σχέδιο Αφροδίτη 1973, εγκρίθηκε από το Γενικό Επιτελάρχη του ΓΕΕΦ ταξίαρχο Παύλο Παπαδάκη ο οποίος ήταν κουμπάρος του Ιωαννίδη, που ετοίμασε το σχέδιο πραξικοπήματος. Σύμφωνα με το ΣΑΚ Αφροδίτη η ΕΛΔΥΚ τίθετο εφεδρεία του ΓΕΕΦ και έπρεπε να κτυπήσει το προγεφύρωμα. Άνθρωποι του Ιωαννίδη άλλαξαν τα σχέδια και η ΕΛΔΥΚ έμεινε σχεδόν συνέχεια στο στρατόπεδο της!» Εκεί βρίσκεται και η προδοσία: Γιατί και από ποίους ακυρώθηκε η εφαρμογή του σχεδίου Αφροδίτη 3.
«Το σχέδιο προέβλεπε τις αποστολές κάθε μονάδας της Εθνικής Φρουράς καθώς και την αποστολή Δυνάμεων Ναυτικού και Αεροπορίας της Ελλάδας σε περίπτωση επεμβάσεως της Τουρκίας. Το σχέδιο περιλάμβανε τα κύρια πιθανά σενάρια αποβατικής ενέργειας εκ μέρους της Τουρκίας με λεπτομέρειες της αντίδρασης των εμπλεκομένων ΑΤΔ και της εφεδρείας του ΓΕΕΦ. Αποστολές δυνάμεων από την Ελλάδα, μία μοίρα 18 αεροσκαφών, 1 τορπιλάκατος, 1 υποβρύχιο. Η εμπλοκή της Ελλάδας στο Σχέδιο Αμύνης Κύπρου θα γινόταν μόνο μετά από απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης. Η όλη προσπάθεια της Ελλάδας θα ήταν η ενίσχυση της άμυνας της Κύπρου χωρίς την εμπλοκή της Ελλάδος σε Ελληνο - τουρκικό πόλεμο...»
Σχέδιο Βέλος
Πληροφορίες προσθέτουν ότι το Σχέδιο Βέλος που ήταν μέρος του ΣΑΚ Αφροδίτη, που θα εφαρμοζόταν σε περίπτωση απόβασης δυτικά της Κερύνειας, κάλυπτε τις πληροφορίες που έδωσε ο Συνταγματάρχης Στόκερ. Το Σχέδιο Αφροδίτη ήταν πιο γενικό και κάλυπτε σχέδια για αντιμετώπιση απόβασης σε διάφορες περιοχές της νήσου. Το Σχέδιο Βέλος ΔΕΝ εφαρμόστηκε. Αν εφαρμοζόταν, όπως μου λέχθηκε, δεν θα μπορούσε να πλησιάσει αποβατικό σκάφος από τα πυρά και μόνο του πυροβολικού...
(Σημ: Πληροφορούμαι από τον πρόεδρο του Συνδέσμου 286 κ. Χρ. Τουφεξή, ότι πρώτη φορά δημοσιεύονται αυτά τα στοιχεία, ειδικά για το σχέδιο Βέλος και αυτό με την προσπάθεια μελών του Συνδέσμου 286 που ερεύνησαν και βρήκαν στα στρατιωτικά αρχεία της Κύπρου, αραχνιασμένα και ξεχασμένα τα σχέδια αυτά και τα δημοσίευσαν στο βιβλίο «Πολεμικό Ημερολόγιο 1974 – 286 ΜΤΠ» (Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού).
Αποχώρηση Ελλήνων αξιωματικών
Την αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών από την Εθνική Φρουρά που υποστήριζαν οι Σοβιετικοί και Τούρκοι, υποστήριζαν οι Βρετανοί ευθύς μετά την αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας, με πρώτο τον τότε ΄Υπ. Αρμοστή στη Κύπρο Σερ Ν. Κόσταρ τον Δεκέμβριο του 1967, ο οποίος έβρισκε ότι αν έφευγαν οι αξιωματικοί, οι διαφορές μεταξύ Τουρκίας και Ελληνοκυπρίων έστω και αν συνεπάγονταν τη χρήση ένοπλων δυνάμεων, θα είχαν λιγότερη πιθανότητα να οδηγήσουν σε πόλεμο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και σοβαρό κίνδυνο για τους ίδιους. Έπρεπε έλεγε να κρατήσουν την πίεση πάνω στον Μακάριο να ξεφορτωθεί την Εθνική Φρουρά. Δηλαδή να μείνει ξεβράκωτη η Κύπρος για να μπορέσει η Τουρκία να εισβάλει με τις λιγότερες αντιστάσεις. Επίσης τον Φεβρουάριο του 1968 θεωρούσαν τον Γεώργιο Παπαδόπουλο ότι μπορούσε να κάνει τη βλακεία και να στείλει βοήθεια στην Κύπρο. Το Νοέμβριο ο Γ. Παπαδόπουλος αντικατεστάθη από τον Δημήτριο Ιωαννίδη. Οι Βρετανοί, βλέπετε, ακολουθούσαν πιστά τη πολιτική που είχαν σχεδιάσει από το 1958, όταν σε μελέτη τους είχαν βρει ότι λύση με χωριστές κυρίαρχες περιοχές, όπως απαιτούσε ο Δρ. Νιχάτ Ερίμ (Τούρκος συνταγματολόγος) δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτή και ο μόνος τρόπος τέτοιας λύσης ήταν να επιβληθεί δια πυρός και σιδήρου μέσω μιας σταδιακή προσέγγισης του προβλήματος...Και γι΄αυτό έπρεπε να γίνει η κατάλληλη προετοιμασία, σύμφωνα και με τα νεότερα σχέδιά τους του 1964. (Έτσι Κατέστρεψαν την Κύπρο», Επίλογος).
Το οξύμωρο και το Ανδρείκελο των Τούρκων
Στις 2 Ιουλίου 1974, λοιπόν, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έστειλε την επιστολή προς Φαίδωνα Γκιζίκη απαιτώντας το οξύμωρο: την αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών. Οξύμωρο, γιατί την αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών όπως ήδη ανάφερα, απαιτούσαν οι Βρετανοί, αμέσως μετά την εκδίωξη της Ελληνικής Μεραρχίας (οι Σοβιετικοί και οι Τούρκοι, (συμπαιγνία Λονδίνου, Μόσχας,Τουρκίας) ενώ ο Έλληνας πρέσβης στη Λευκωσία θεωρούσε την αποχώρηση αποδυνάμωση της άμυνας της Κύπρου. Την ίδια θέση με το Έλληνα πρέσβη, βρίσκουμε ότι εξέφρασε στις 19 Ιουλίου 1974 προς τους Βρετανούς και ο Αμερικανός Δρ. Χένρυ Κίσσιγκερ! Βρίσκουμε ότι ο Κίσσιγκερ αμφέβαλε κατά πόσο οι Κύπριοι πραγματικά θα ήθελαν τον Μακάριο πίσω υπό τις παρούσες συνθήκες, ως ένα ανδρείκελο των Τούρκων (guise of a Turkish stooge). (ΔΕΚΔ 89-91). (Όταν πρωτο-διάβασα την δήλωση αυτή δεν μπορούσα να αντιληφθώ τι εννοούσε ο Κίσσιγκερ, όμως ακόμα και ο Κίσσιγκερ προφανώς αναφερόταν στην θέση Μακαρίου έναντι της Τουρκία, θα εξηγήσω πιο κάτω).
Ο Ευστάθιος Λαγάκος υποστήριζε ότι ο Μακάριος είχε πάρει σοβιετικές υποσχέσεις ότι σε περίπτωση εισβολής η Σοβιετική ‘Ενωση μπορούσε να επέμβει αλλά όσον αφορούσε τις εσωτερικές ταραχές εκείνες ο Μακάριος θα έπρεπε να ξεκαθάριζε από μόνος τους. (ΔΕΚΔ 79-81).
Σύμφωνα με πληροφορίες που μου δόθηκαν από έγκυρο πρόσωπο α) όταν ο Μακάριος έδειξε την επιστολή σε έμπιστα του πρόσωπα προερχόμενα από το χώρο της ΕΔΕΚ, αυτά τον προειδοποίησαν ότι δίνει ευκαιρία για πραξικόπημα και ρώτησαν εάν είχε «γερές πλάτες» για να στείλει τέτοια επιστολή. Ο ίδιος δεν έδωσε λεπτομέρειες για τυχόν διαβεβαιώσεις και β) ο Μακάριος είχε πολλές προειδοποιήσεις για εκδήλωση πραξικοπήματος μετά την επιστολή, όπως από τον συντηρητή των αρμάτων της 23 ΕΜΑ Ανδρέα Κτωρίδη εν τη παρουσία του τότε υπ. Εσωτερικών Γεώργιου Ιωαννίδη αλλά έλεγε ότι δεν πίστευε θα έφταναν σε εκείνο το σημείο.
Σύμφωνα τουλάχιστον με τα βρετανικά έγγραφα, αλλά και από αμερικανικά που έτυχε να δω πρόσφατα, ο Δρ. Χένρυ Κίσσιγκερ αντίθετα με την κοινή αντίληψη, στις επαφές του με τον Βρετανό ομόλογό του Τζέιμς Κάλλαχαν δεν υποστήριζε το καθεστώς Νίκου Σαμψών, δεν υποστήριζε την Ένωση, δεν ήθελε τους Σοβιετικούς να εμπλακούν, ήθελε την απομάκρυνση του Μακαρίου και την αντικατάστασή του π.χ. με κάποιο όπως τον Γλ. Κληρίδη, αλλά και η στάση του έναντι της εισβολής παρουσιάζεται αμφιλεγόμενη όταν διαφώνησε με τους Βρετανούς στις 19 Ιουλίου 1974, προτρέποντάς τους να βρουν οι ίδιοι ως αρχιτέκτονες των συμφωνιών του 1960, μια λύση βάση των συνθηκών εκείνων και οι ΗΠΑ θα τους υποστήριζαν. Αντίθετα οι Βρετανοί υποστήριζαν ριζοσπαστική λύση με την εισβολή, γιατί δεν πίστευαν ότι υπήρχε πλέον περιθώριο για τέτοιες πρώτες βοήθειες όπως έλεγαν χαρακτηριστικά για τις εισηγήσεις Κίσσιγκερ. Είχαν ήδη δώσει από τις 17 Ιουλίου 1974 το πράσινο φώς στον Τούρκο πρωθυπουργό και στη συνοδεία του να προχωρήσει με την τουρκική εισβολή αφού αρνήθηκαν να εισβάλουν μαζί και εφόσον δεν θα ενοχλούνταν οι βάσεις και ότι θα μπορούσαν να κρατήσουν την Ελλάδα μακριά από το να βοηθήσει την Κύπρο (όπως προνοούσε εξάλλου και το σχέδιό τους του Φεβ. 1964). Αποκαλυπτική η αναφορά του Βρετ. Πρωθυπουργού στις 18 Ιουλίου 1974 όταν έγραψε πως « Η αμερικανική στάση υπήρξε μάλλον απογοητευτική, θέλουν να πάμε αγάλια στα Ηνωμένα ΄Εθνη...΄Ομως ο Δρ. Κίσσιγκερ δέχθηκε να στείλει τον Σίσκο για συνάντηση μαζί μας και με τον Τούρκο πρωθυπουργό. Ελπίζουμε να πεισθεί να πάει στην Αθήνα, και έτσι να φέρουμε τους Αμερικανούς κανονικά μέσα στο παιχνίδι...»(ΔΕΚΔ 89-92).
Ο Μακάριος στην δική του συνάντηση με τον Χάρολτ Γουίλσον, στις 17 Ιουλίου που προηγήθηκε εκείνης του Ετσεβίτ, συμφώνησε με τον Βρετανό πρωθυπουργό ότι τα γεγονότα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως εισβολή (της Ελλάδας) και του είπε ότι έτσι θα κατηγορούσε την Ελλάδα στην ομιλία του στα Ηνωμένα Έθνη, όπως και έκανε στις 19 Ιουλίου 1974 όταν αναφέρθηκε 7 φορές στη λέξη «εισβολή» ζητώντας την απομάκρυνση των Ελλήνων αξιωματικών. Πρόσθεσε όμως και τούτο ο Μακάριος : « Ο Έλληνας πρέσβης στην Κύπρο (Λαγάκος) ήλθε και με είδε, κατόπιν οδηγιών από την κυβέρνησή του, για να μου εξηγήσει ότι η μείωση του αριθμού της δύναμης της εθνικής Φρουράς ή η αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών θα αδυνατίσει την άμυνα της Κύπρου σε περίπτωση κινδύνου από την Τουρκία. Αυτή ήταν μια δικαιολογία, που παρόλον φαίνεται λογική, δεν έπεισε γιατί γνώριζα ότι πίσω από την δικαιολογία αυτήν κρύβονταν άλλα συμφέροντα. Απάντησα πως καθώς εξελίχθηκαν τα πράγματα θεωρούσα τον κίνδυνο από την Τουρκία λιγότερο σε βαθμό παρά τον κίνδυνο από τους ίδιους. Και απεδείχθη ότι οι φόβοι μου επιβεβαιώθηκαν...».
Ο κίνδυνος από την Τουρκία για τον Μακάριο, ενδεικτικά ήταν λιγότερος από εκείνο της χούντας, όπως δήλωσε. ΄Ομως την επομένη διαψεύσθηκε αιματηρά για εκείνη την εξωπραγματική και όχι μόνο εκτίμησή του...
Στην τελευταία του παράγραφο ο Μακάριος είπε επίσης « τα γεγονότα στην Κύπρο δεν αποτελούν εσωτερικό θέμα των Ελλήνων της Κύπρου. Οι Τούρκοι της Κύπρου επίσης επηρεάζονται. Το πραξικόπημα της Ελληνικής χούντας ήταν μια εισβολή, και από τις συνέπειες της ολόκληρος ο λαός της Κύπρου υποφέρει, αμφότεροι Έλληνες και Τούρκοι».
΄Ομως, αντίθετα, ο Βρετανός ΄Υπ. Αρμοστής στη Λευκωσία διαβεβαίωνε στις 18/7/1974 το Λονδίνο, Βόνη, Παρίσι, Μόσχα, Ουάσιγκτον, Νέα Υόρκη και ΝΑΤΟ, ότι καμία μαρτυρία δεν είχε για οποιονδήποτε άμεσο κίνδυνο των Τουρκοκυπρίων και του το διαβεβαίωναν και οι ίδιοι. Η Εθνική Φρουρά συμπεριφερόταν με θαυμάσια προσοχή, κάποιοι ελαφροί τραυματισμοί ήσαν από αδέσποτες σφαίρες διαμέσου της πράσινης γραμμής και κανένα παράπονο δεν είχε η τουρκοκυπριακή κοινότητα. (ΔΕΚΔ 94-97).
Σύμφωνα δε με δημοσίευμα της Σημερινής ημερ. 12 Ιουλίου 1993, ο Ε. Μπαρουτσού, ο τότε υπεύθυνος των Κυπριακών υποθέσεων στο τουρκικό ΥΠΕΞ αποκάλυψε ότι με εντολή του Ετσεβίτ η αντιπροσωπεία τους στη Νέα Υόρκη ήλθε σε επαφή με τον Μακάριο πριν την ομιλία του, ο οποίος, ξεγελάστηκε, έγραψε. Χάρηκε πάρα πολύ από την πρωτοβουλία του Ολτσάι και παρακάλεσε την τουρκική αντιπροσωπία να διαβιβάσει στην τουρκική κυβέρνηση τα αισθήματα ευγνωμοσύνης και υποχρέωσης του. Όλα αυτά τα διαβίβασε ο Οσμάν Ολτσάι. Ο Μακάριος είχε πέσει στη θάλασσα και αναζητούσε σανίδα σωτηρίας. Έβλεπε την Τουρκία σαν δύναμη σωτηρίας. Έπρεπε λοιπόν να εκμεταλλευτούμε την αδυναμία του πράγμα που έγινε... Με την στάση του αναγνώριζε την ισχύ μιας συνθήκης, την οποία ως πριν από λίγο απέρριπτε.... (Εννοούσε την Συνθήκη Εγγυήσεως).
Ήταν, λοιπόν, τυχαίο που το Ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας 353 20.7.1974 ζητούσε τον άμεσο τερματισμό της ξένης στρατιωτικής επέμβασης στη Κυπριακή Δημοκρατία, την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων στο νησί εκτός εκείνων που βρίσκονται με διεθνείς συνθήκες και εκείνων που ζήτησε ο Πρόεδρος Μακάριος και καλούσε για διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και Ηνωμένου Βασιλείου, δηλαδή των τριών εγγυητριών δυνάμεων αλλά δεν έκαμε ΚΑΜΙΑ αναφορά ονομαστικώς σε ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ή ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΚΑΤΟΧΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ που βρισκόταν εν εξελίξει; Γιατί; Μήπως ήσαν εξωγήινοι οι εισβολείς; (Σημ. Το ψήφισμα γράφτηκε από τους Βρετανούς...)
Τα βρετανικά έγγραφα μας φανερώνουν ότι μαζί Βρετανοί και Αμερικανοί στις 20 Ιουλίου 1974, πίεζαν την χουντική κυβέρνηση να μην αντιδράσει στην τουρκική εισβολή ενώ ένας αριθμός από πλοία και υποβρύχια του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού, είχαν αρχίσει να μετακινούνται από τις 17 Ιουλίου 1974, και είχαν κυριολεκτικά δημιουργήσει ένα κλοιό παρακολούθησης στα νερά πέριξ της Κύπρου. Βέβαια, το Λονδίνο επικαλείται ότι αυτά χρησιμοποιήθηκαν για την μετακίνηση Βρετανών υπηκόων και άλλων... ΄Ομως μια μελέτη των εγγράφων του θέτει σε αμφισβήτηση τη δικαιολογία αυτή. Και όταν η πομπή με τα 14/15 ελληνικά Νοράτλας στις 22 Ιουλίου ξέφυγαν των τουρκικών και έφθασαν από την Κρήτη στο αεροδρόμιο Λευκωσίας μεταφέροντας στρατιώτες και οπλισμό, αλλά λόγω ανεπαρκούς ενημέρωσης, εκλήφθηκαν ως εχθρικά και ορισμένα καταρρίφθηκαν από ελληνικά πυρά με βαριές απώλειες, οι Βρετανοί ενημέρωσαν αμέσως τον Τούρκο Διοικητή Αεροπορίας στη Σμύρνη ότι αυτά χρησιμοποίησαν τον αεροδιάδρομο της δυτικής βρετανικής βάσης δίχως την άδειά τους, προέβησαν σε καταγγελία στην ελληνική πρεσβεία στην Κύπρο και ότι αν συνέχιζαν να έρχονται θα έδιδαν διαταγή για αναχαίτισή τους...
Η δε κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή δεν ενδιαφερόταν να εμπλακεί σε πόλεμο για την Κύπρο με την Τουρκία γιατί αν έπεφτε θα την αντικαθιστούσε στρατιωτική και ίσως να έβγαινε και αριστερή κυβέρνηση, έλεγε στο βρετανό πρέσβη στην Αθήνα ο κ. Βλάχος, εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης. Για να αποφευγόταν κάτι τέτοιο έπρεπε οι συνομιλίες στη Γενεύη να παρουσιαστούν στον ελληνικό λαό ως «ειρήνη με τιμή». Εξού και στις διαπραγματεύσεις στη Γενεύη οι Γ. Μαύρος και Γλ. Κληρίδης (μεταξύ 25 Ιουλίου – 30 Ιουλίου και 10 -14 Αυγούστου), δεν ζητούσαν την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων αλλά είχαν φθάσει στο σημείο σχεδόν να τραβήξουν οι ίδιοι μια διχοτομική γραμμή δεχόμενοι τον γεωγραφικό διαχωρισμό που οι ίδιοι (Βρετανοί) τους πίεζαν να δεχθούν. Ζήτησαν 48 ώρες να συμβουλευθούν τις κυβερνήσεις τους. Ο δε Γ.Γ. του ΟΗΕ Γκούλτ Βάλτχαιμ, έμεινε έκπληκτος από το μέγεθος των υποχωρήσεων που Μαύρος και Κληρίδης ήσαν έτοιμοι να κάνουν. ΄Ησαν έτοιμοι να δεχθούν την αρχή της ομοσπονδίας ακόμα και διευθέτηση καντονίων, όμως είχαν το δικαίωμα να συμβουλευθούν τις κυβερνήσεις τους για τις λεπτομέρειες των τουρκικών προτάσεων... Ο Ρ. Ντενκτάς στις 12 Αυγούστου είχε καταθέσει σχέδιο λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με χάρτη και ο Τούρκος υπ. Εξωτερικών Γκιουνές άλλο τέτοιο με καντόνια...
«Dr. Waldheim said that he had been surprised by the extent of the concessions which Mr. Mavros and Mr. Clerides had been prepared to make. They had been ready to accept the principle of federation, and even of a cantonal arrangement; but they had the right to take time to consult their governments on the details of the Turkish proposals…”.
(Πρακτικά συνάντησης Βάλτχαιμ με Βρετ. Πρωθυπουργό Γουίλσον στο 10 Ντάουνινγκ Στριτ Τετάρτη 14 Αυγούσοτυ 1974 ώρα 4.μ.μ.). (βλέπε βιβλίο γράφουσας «Διζωνική Εκτέλεση Κυπριακής Δημοκρατίας 1955-2011» σελ. 156).
Τέλος Ιουλίου, το Φόρειν Όφις με την εκεχειρία επειγόταν να οριστικοποιηθεί η γραμμή Αττίλα με χάρτη για να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με βάση τη κατακτημένη περιοχή. ΄Ομως από τις 2 Αυγούστου που έγινε η πρώτη συνεδρία για να πάει η επιτροπή να χαρτογραφήσει, λόγω του ότι οι Τούρκοι δεν σεβάστηκαν την εκεχειρία και συνέχιζαν την προέλασή τους στις 9 Αυγούστου έγινε κατορθωτή η χαρτογράφηση, και αυτή με αναπροσαρμογές υπέρ των Τούρκων. ΄Οταν και οι διάφοροι χάρτες (demarcation lines) στάλθηκαν στο Κάλλαχαν στη Γενεύη δια χειρός Συνταγματάρχη Χάντερ, , στις 9 Αυγούστου με αεροπλάνο Καμπέρα. (Από στρατιωτική έκθεση Μαίου 1975). Στη Γενεύη o Κίσσιγκερ είχε τον άνθρωπό του, τον Arthur Hartman, ο οποίος τον ενημέρωνε για όλα και θα έπαιρνε και αντίγραφα των χαρτών.
Στις 14 Αυγούστου 1974 σε συνεδρία στη πρωθυπουργική κατοικία οι Βρετανοί πήραν την τελική απόφαση ότι θα άφηναν τους Τούρκους να προχωρήσουν δίχως να κάνουν τίποτα. Ο Γουίλσον ήταν της άποψης ότι ούτε η βρετανική κυβέρνηση ούτε τα Ηνωμένα Έθνη έπρεπε να εμπλακούν στρατιωτικώς με την Τουρκία. Την ίδια στάση κράτησε και ο Κίσσιγκερ. Την ίδια μέρα ο Κ. Καραμανλής ζήτησε από τους Βρετανούς κάλυψη να στείλει αεροπορικώς από τη Κρήτη ενίσχυση της Εθνικής Φρουράς μια δύναμη 10,000 ανδρών στην Κύπρο, όμως η απάντηση ήταν αρνητική από το Κάλλαχαν. Από αμερικανικό δε έγγραφο ημερ. 15 Αυγούστου 1974, βρήκα ότι σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Κίσσιγκερ ο Κάλλαχαν του είπε για το ελληνικό αίτημα μέσω Μαύρου και την απόρριψή του. Όμως πρόσθεσε και τούτο «Του έστειλα μήνυμα ότι δεν μπορεί να γίνει για πολλούς λόγους που εξήγησα. Ένας λόγος που ενδιαφέρει είναι ότι όταν είδα το Μακάριο το πρωί, το ρώτησα ποία ήταν η άποψή του γι΄αυτό και μου είπε τι θα έκαναν τα στρατεύματα αν πήγαιναν εκεί. Έτσι έδωσα οδηγίες στο πρέσβη μας (στην Αθήνα) ότι ο Μακάριος δεν έβλεπε λόγο για κάτι τέτοιο».
Έτσι φθάσαμε να ακουστεί στις 14 Αυγούστου 1974 το περιβόητο του .Κ. Καραμανλή « Η Κύπρος κείται μακράν», με τη διαφορά, σύμφωνα με τον Κάλλαχαν, ότι γι΄αυτό συμφωνούσε και ο ίδιος ο Μακάριος!
Ο Ετσεβίτ στην συνάντησή του με τον Βρετανό Πρωθυπουργό στις 17 Ιουλίου 1974 τους είχε υποδείξει μέχρι που θα προχωρούσε στην εισβολή. Αυτές οι πληροφορίες οπωσδήποτε μεταδόθηκαν από τους Βρετανούς και στους Αμερικανούς. ΄ Εξάλλου από τις 14 Φεβρουαρίου 1964 ο τότε πρωθυπουργός Σερ Χιούμ είχε δηλώσει ότι σε περίπτωση εισβολής θα σταματούσαν τους Τούρκους σε μια ορισμένη γραμμή!. Στις 19 Ιουλίου οι Βρετανοί γνώριζαν με λεπτομέρεια και με χάρτες ότι πρώτιστοι στόχοι των Τούρκων ήταν το λιμάνι της Αμμοχώστου, το αεροδρόμιο της Τύμπου, η ντε φάκτο διχοτόμηση, περιλαμβανομένης και της τουρκικής περιοχής της Λευκωσίας, με τον Βρετανό ΄Υπ. Αρμοστή σε ΄Ολβερ στη Λευκωσία να πιστεύει ότι η τουρκική προέλαση δεν θα σταματούσε μέχρι που να κατελάμβαναν μεγαλύτερη γεωγραφικά περιοχή για να απαιτήσουν τους «ομοσπονδιακούς» των στόχους.
Ο «κακός» Κίσσιγκερ και ο «κυρίαρχος του παιχνιδιού» Κάλλαχαν
Από τα πρακτικά της πλέον σημαντικής συνάντησης μετά τις δύο εισβολές, μεταξύ Χένρι Κίσσιγκερ και άλλων του Στέιτ Ντεπαρτμεντ και αξιωματούχων του Φόρειν ΄Οφις στην Ουάσιγκτον στις 27 Αυγούστου 1974, όταν οι Βρετανοί πήγαν να εξασφαλίσουν την υποστήριξη του Κίσσιγκερ και στην λύση που θα έβαζαν μπροστά - την τουρκική διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία.
Παρόντες από αμερικανικής πλευράς ήταν οι – Dr. Kissinger, Mr. Ingersoll, Lt-General Scowcroft, Mr. Eagleburger, Mr. Buffum, Mr. Kubish, Mr. Crawford,
Mr. Stabler.
Από βρετανικής – οι Sir John Killick, Mr. Sykes, Mr. Alexander Mr Cornish.
Ο Σερ Τζόν Κίλλικ είπε ότι ο Κάλλαχαν σκόπιμα διατηρούσε χαμηλούς τόνους προς το παρόν ενόσω διαρκούσαν οι διπλωματικές επαφές. Ο Δρ. Κίσσιγκερ επενέβη για να πει ότι το μεγαλύτερο διπλωματικό κατόρθωμα είχε ήδη επιτευχθεί με το να θεωρούν τον ίδιο ως τον κακό των διαπραγματεύσεων. Αμυνόμενος της στάσης του κατά την κρίση, έκανε ξεκάθαρο ότι θεωρούσε την αμερικανική πολιτική που διατήρησε σωστή και πρόσθεσε ότι θα ήταν ακριβώς η ίδια έστω και αν δεν είχε την προεδρική μεταβατική περίοδο. Ο Κίσσιγκερ τους είπε ότι η λύση της δι-περιφερειακής (δηλαδή διζωνικής) που επεδίωκαν δεν είχε προοπτική επιτυχίας όμως θα τους έδιδε την συμπαράστασή του.
Μέχρι σήμερα παιδεύονται οι Βρετανοί να την επιβάλουν... (Ολόκληρο το έγγραφο των πρακτικών της συνάντησης εκείνης στο βιβλίο μου «ΔΕΚΔ 1955-2011»).
΄Οταν πρόβαλα τα πρακτικά της συνεδρίας της 27 Αυγούστου 1974 στην εφημερίδα Σημερινή την 1η Αυγούστου 2009, με τίτλο «Οι Βρετανοί επέβαλαν την διζωνική στο Κίσσιγκερ», πήρα ένα ανέλπιστο τηλεφώνημα. Ώρα 7.30 πρωινή Λονδίνου (9.30 Κύπρου) από τον Δρ. Βάσο Λυσσαρίδη να με συγχαρεί για το άρθρο εκείνο και για την δουλειά που κάνω στην κάλυψη των ιστορικών βρετανικών αρχείων. Τον ευχαριστώ.
Το Κυπριακό ποτέ δεν ήτα InfoGnomon
Ομιλία Φανούλας Αργυρού στη Λεμεσό Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2013 7.30 μ.μ. - Αίθουσα Διαλέξεων της Ακαδημίας Πολιτών παρά το προαύλιο του Ιερού ναού Αγίου Νικολάου –
Διοργάνωση: Δεξαμενή Σκέψης Άγιος Νικόλαος και Κυπριακό Κέντρο Μελετών (ΚΥΚΕΜ)
Θα ξεκινήσω σήμερα το θέμα μου με απόσπασμα κύριου άρθρου της εφημερίδας Σημερινής 6 Σεπτεμβρίου 2013 με τίτλο «Η ομολογία ενός πολιτικού» και το οποίο πιστεύω καλύπτει και τα όσα θα αναφέρω :
«Σε αυτόν τον τόπο απέτυχαν οι πολιτικοί. Δεν θέλω να ανήκω σε αυτήν την οικογένεια», δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Φιλελεύθερος». Και δεν υπάρχει αψευδέστερη απόδειξη, πέραν του αυταπόδεικτου καταντήματος στο οποίο οδήγησαν τη χώρα οι πολιτικοί, από την ομολογία ενός πολιτικού και της απαρέσκειάς του να ανήκει σε αυτήν την «οικογένεια».
Αυτή η εφημερίδα έχει καταγράψει, σε συνεχή άρθρα της, τα τεράστια λάθη των πολιτικών, παλαιότερης και νεότερης γενεάς, τα οποία οδήγησαν τον τόπο στη διχοτόμηση και την οικονομία στη χρεοκοπία. Δεν χρειάζεται, συνεπώς, να τα επαναλάβουμε...Παραμένει, για τους περισσότερους, υπέρτατη επιδίωξη η κατάληψη της καρέκλας, η εξυπηρέτηση του προσωπικού και κομματικού συμφέροντος, και η συντήρηση και διατήρηση του ίδιου διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος...», έγραψε μεταξύ άλλων ως θέση η εφημερίδα.
Στις 27 Ιουλίου 2013, δημοσιεύθηκε ένα άρθρο του κ. Σάββα Καλεντερίδη, πρώην αξιωματούχου της ΕΥΠ, Ελληνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, με τίτλο “Το Πολυτεχνείο, η Εισβολή, η Αποκατάσταση τηςΔημοκρατίας και η Αποκατάσταση της Αλήθειας».
Ο Σ. Καλεντερίδης αναφέρθηκε ουσιαστικά και σε ευθύνες της αριστεράς για την τραγωδία του 1974, και παρόλο που προηγήθηκε και ομολογία Μίκη Θεοδωράκη για συνεργασία τον Ιούνιο του 1974 με τους Αμερικανούς για λύση Καραμανλή, εντούτις όλοι σώπασαν... Αφού στιγμάτισε o Σ.Κ. τα γεγονότα του Πολυτεχνείου ως μια «κεκαλυμμένη» επιχείρηση εκείνων των δυνάμεων που επεδίωκαν το διαμελισμό της Κύπρου, είπε ότι πρέπει επιτέλους να λεχθεί όλη η αλήθεια. Γιατί όντως μέχρι σήμερα, παρόλες τις ασκήσεις εξαερισμού του θέματος από την «Επιτροπή για το Φάκελο της Κύπρου» της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας επί προεδρίας Δημήτρη Χριστόφια,τίποτα δεν έγινε για την αποκατάσταση της αλήθειας. ΄Ηταν μια πολυδάπανη λεγόμενη έρευνα, που μόνο έρευνα δεν ήταν, και που απέφυγε γεγονότα που καίνε όπως ο διάβολος το λιβάνι. Φαίνεται κανένας στα κομματικά τσιφλίκια Ελλάδας και Κύπρου δεν έχει ακόμα το θάρρος να την αντιμετωπίσει κατάματα. Η επιτροπή της Κ. Βουλής συστάθηκε το 1982 αλλά ολοκλήρωσε το Νοέμβριο του 2011. Σύμφωνα με δήλωση του νυν πρέσβη της Ελλάδας στην Κύπρο κ. Βασίλειου Παπαϊωάννου προς τον κ. Χρίστο Τουφεξή, πρόεδρο της Συνδέσμου Πολεμιστών 286-ΜΤΠ-1974», « Η Ελληνική Βουλή ΔΕΝ απέρριψε το αίτημα της Κυπριακής Βουλής (για να δώσει το Φάκελο της Κύπρου) απλώς δεν απάντησε επίσημα ακόμα». Και φυσικά δεν θα απαντήσει όπως φαίνεται. Να σημειωθεί επίσης ότι η επιτροπή της Κ. Βουλής δεν κάλεσε Ελλαδίτες να καταθέσουν εκτός από τον τέως Βασιλέα Κωνσταντίνο και τον Αλέξανδρο Σημαιοφορίδη της Ελληνικής ΚΥΠ στη Κύπρο. ΄Οπως σωστά δήλωσε ο κ. Γ. Περδίκης των Οικολόγων στη Σημερινή, 18.3.2011, «Το πόρισμα δεν εκπληρώνει τις προσδοκίες του κυπριακού λαού για αναζήτηση και ανάδειξη της πικρής αλήθειας... Αποτελεί μια καλή απογραφή των γεγονότων, με αρκετά, όμως, κενά και δεν καταφέρνει να προχωρήσει στο βάθος που εμείς θα θέλαμε... δεν διακρίνεται από την τόλμη και την πολιτική διείσδυση που απαιτεί η ανάγκη αναγνώρισης ευθυνών προς γνώση και αποφυγή... παραδόξως η ιστορική έρευνα σταματά μέχρι την πρώτη φάση της εισβολής όμως το έγκλημα ολοκληρώθηκε με τη δεύτερη φάση...» Ίσως δώσουμε κάποιες εξηγήσεις σήμερα.
Η Δημοκρατία στην Κύπρο αποκαταστάθηκε στις 23 Ιουλίου 1974 με πρόεδρο τον Γλ. Κληρίδη και στην Ελλάδα στις 24 Ιουλίου 1974 με πρωθυπουργό τον Κ. Καραμανλή. Μέχρι τότε, οι Τούρκοι είχαν κατορθώσει να κάνουν ένα προγεφύρωμα δίπλα στη Κερύνεια .«Για να λέμε τα πράγματα με τ΄ όνομά τους, έγραψε ο Σ. Καλεντερίδης, οι χουντικοί έχασαν το 5-7% της Κύπρου και οι πολιτικοί το 30-33%». Το άρθρο Καλεντερίδη συνοδευόταν και με το χάρτη που βρήκε ο δημ. Μ. Ιγνατίου στα αμερικανικά αρχεία και που ονομάστηκε, για χάρη αναγνώρισης πιστεύω, ως χάρτης «Κίσσιγκερ» με την ερώτηση: πως ο Κίσσιγκερ γνώριζε στις 13 Αυγούστου 1974 πως αυτή θα ήταν η γραμμή που θα σταματούσαν την επομένη οι Αττίλες, κάποιος πρέπει να απαντήσει, έγραψε ο Καλεντερίδης. Θα προσπαθήσω να δώσω μια απάντηση και σ΄αυτό.
Η αναφορά Καλεντερίδη, αποτελεί την μεγαλύτερη σφαλιάρα, κατά μένα, στα μούτρα όλων των πολιτικών Κύπρου και Ελλάδας, για όσους ευθύνονται συλλογικά για την τραγωδία που ακολούθησε και διευκόλυνε την Τουρκία να προχωρήσει και να ολοκληρώσει το έγκλημά της και για όσους γνωρίζουν δεν μιλούν ή δεν αφήνουν την αλήθεια προς τα έξω. Δεν φταίνε μόνο οι ξένοι, Άγγλοι, Αμερικανοί και Ρώσοι. Αυτοί ξένοι είναι και τα δικά τους προστατεύουν.. Δυστυχώς χουντικοί και δημοκρατικοί γνώριζαν από το Α έως το Ω για τα τουρκικά σχέδια τουλάχιστον δύο χρόνια πριν το 1974 περιέργως από τους ίδιους τους Άγγλους! Θα εξηγήσω. ΄Οταν και εγείρονται σοβαρά ερωτηματικά για το ρόλο πολλών σε Αθήνα και Λευκωσία και όχι μόνο μιας χούφτας ηλίθιων χουντικών...
Ξεκινώ με την δήλωση του Άγγλου πρωθυπουργού Σερ Άλεκ Χιούμ στη αγγλοαμερικανική σύσκεψη στο Λευκό Οίκο στις 14 Φεβρουαρίου 1964 ο οποίος ως «αυτουργός» γνώστης των διχοτομικών σχεδίων για την Κύπρο, είπε ότι αν ο τουρκικός στρατός εισέβαλλε στο νησί, η Βρετανία θα τον καλούσε να σταματήσει σε μια ορισμένη γραμμή, αλλά οι δυνάμεις της δεν θα πολεμούσαν εναντίον ενός νατοικού συμμάχου. (Από αμερικανικό έγγραφο, Βιβλίο Ά. Ροδίτη « Κουράγιο Πηνελόπη»).Και το είπε γιατί, την ίδια μέρα πίσω στο Λονδίνο, το τμήμα σχεδιασμού του Φόρειν ΄Οφις εκπονούσε σχέδιο διχοτόμησης με τίτλο «Το Μέλλον της Κύπρου» με τρείς μακροπρόθεσμες εναλλακτικές λύσεις, ομοσπονδία, διπλή ένωση καντόνια που συνεπάγονταν γεωγραφικό διαχωρισμό, προέβλεπε δε και τη χρήση του Βρετανικού Ναυτικού καθώς και του 6ο Αμερικανικού Στόλου για να εμποδίσουν την Ελλάδα από το να βοηθήσει την Κύπρο για να αφεθεί η Τουρκία να εισβάλει. Θυμηθείτε αυτά όταν φθάσω στο 1974.( Βιβλίο Φ.Α. Δ.Ε.Κ.Δ 62-63). ΄Οπως ακριβώς επεδίωκε και το τουρκικό σχέδιο Σεπτεμβρίου 1963 τρείς μήνες πριν το αποτυχημένο πραξικόπημα των Τουρκοκυπρίων για διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, και δημιουργία δύο ομόσπονδων κρατών, που ξεκίνησε με τις επιθέσεις τους τα Χριστούγεννα του 1963 (βλέπε βιβλίο «Αιματηρή Αλήθεια», βιβλίο Χρ. Βενιαμίν και ΔΕΚΔ). Ο Σερ Άλεκ Χιούμ είχε στείλει μήνυμα στον υπουργό του της Κοινοπολιτείας που βρισκόταν τον Δεκέμβριο του 1963 στην Λευκωσία, Duncan Edwin Sandys να έχει υπόψη του πως και να εισέβαλαν οι Τούρκοι οι ίδιοι (Βρετανοί) δεν είχαν πρόθεση να χρησιμοποιήσουν τις δυνάμεις τους. (Δ.Ε.Κ.Δ 60).
Στις 16 Ιανουαρίου 1964, στη συνάντηση του Λονδίνου που κάλεσε η Βρετανία, ο Ρ. Ντενκτάς ενώπιον των Ελληνοκυπρίων πολιτικών που έλαβαν μέρος, Τ. Παπαδόπουλου, Γλ. Κληρίδη, Στέλλας Σουλιώτη, του πατέρα της Σερ Κακογιάννη και άλλων, απαίτησε λύση γεωγραφικής ομοσπονδίας. (Top Secret 82/83).Τον Απρίλιο του 1964 οι Τουρκοκύπριοι ετοίμασαν «Τουρκοκυπριακή πρόταση για μια ομόσπονδη δημοκρατία της Κύπρου»και τον Ιούνιο του 1964 η τουρκική κοινοτική συνέλευση απαίτησε τη δημιουργία κράτους στη βόρεια Κύπρο με μια διαχωριστή γραμμή από τη Γιάλλα μέχρι την Αμμόχωστο απαιτώντας το 37% του κυπριακού εδάφους. (Top Secret 89/90).
Παραθέτω, εδώ, ένα χάρτη με την διχοτομική γραμμή να καλύπτει υπό τους Τούρκους το 38% του εδάφους, που δημοσίευσε ο κομμουνιστής Δώρος Άλαστος στο βιβλίο του «Κύπρος τώρα τι;» που εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1964 στο οποίο τόνιζε ότι τη λύση αυτή μελετούσαν για 8 χρόνια στο Φόρειν ΄Οφις δηλαδή από το 1956-64. (Για όλα τα υπόλοιπα βρετ. Σχέδια διχοτόμησης από το 1955... γράψαμε στο βιβλίο «Έτσι Κατέστρεψαν την Κύπρο» και στα άλλα μου βιβλία).
(Σχετικά με τα εν Λονδίνω σχέδια είναι και τον καιρό εκείνο δημοσιεύματα στον κυπριακό Τύπο, όπως της Ελευθερίας ημερ. 23 Απριλίου 1964, τίτλος «Λονδίνον: Να πέση η διαμελιστική μάχαιρα – Η Βρεττ. Κυβέρνησις συντάσσει υπόμνημα προς τον κ. Τουομιόγια διά τού οποίου κηρύσσεται υπέρ της ομοσπονδοποιήσεως, συνεπαγομένης μετακίνησιν πληθυσμών
Πλήρης ευθυγράμμισις της πολιτικής της Βρεττανίας και της Τουρκίας επί του Κυπριακού»
Φιλελεύθερος 19 Μαρτίου 1964, « Δι’εντόνου δραστηριότητος της Άγκυρας, Εν πλήρει συνεργασία με την Αγγλίαν επιδιώκουν την αναγνώρισιν δύο κρατών και Ομοσπονδιακήν κατάστασιν εν Κύπρω», Φιλελεύθερος 12 Ιουνίου 1964, «Συνέντευξις του Δρος Ιχσάν Αλή προς Φ «Κύριοι υποκινηταί της αναταραχής εις την Κύπρο είναι οι Βρετανοί» και άλλα πολλά).
Η γραμμή αυτή ελάχιστα αν όχι καθόλου διαφέρει από τον χάρτη που βρήκε ο συνάδελφος Μ. Ιγνατίου στα αρχεία του Στέιτ Ντεπάρτμεντ ημερ. 13 Αυγούστου 1974 με την τελική γραμμή Αττίλα. Η εξήγηση η δική μου για τον χάρτη «Κίσσιγκερ» όπως υπάρχουν και άλλοι παρόμοιοι χάρτες στα αρχεία των Βρετανών, είναι ότι ο χάρτης αυτός ήταν προιόν των υπηρεσιών πληροφοριών (Αμερικανών και Βρετανών) που κατέγραφαν λεπτό προς λεπτό τις τουρκικές κινήσεις επί εδάφους. Γνωρίζοντας δε εκ των προτέρων τις τουρκικές προθέσεις (και τις θέσεις των Άγγλων που θα τους σταματούσαν σε μια ορισμένη γραμμή), όπως θα αναφέρω στην συνέχεια, γνώριζαν ότι εκεί θα σταματούσαν οι Τούρκοι. Γι΄αυτό και ο χάρτης αυτός, ήταν ο υπ. 9, και ο μόνος που βρίσκεται στα αρχεία, οι άλλοι 8 δεν υπάρχουν, όπως μας ενημέρωσαν οι ερευνητές, και εγώ λέω και ο τελευταίος, ίσως γι΄αυτό κρατήθηκε αυτός στο φάκελο και όχι οι υπόλοιποι.
Ο Ρ. Ντενκτάς
Ο Ντενκτάς το 1964 φυγαδεύτηκε στην Τουρκία καθώς η κυπριακή κυβέρνηση, με το αποπειραθέν πραξικόπημα εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας, τον θεωρούσε προδότη της πατρίδας του, πράκτορα ξένων δυνάμεων και ένοχο εγκλημάτων. Παρόλα ταύτα μετά την σύλληψή του το Νοέμβριο του 1967 όταν επέστρεψε κρυφά στο νησί, αντί να τον δικάσουν τον άφησαν να φύγει με προτροπή Τουρκίας μέσω των Άγγλων, για να τον βαφτίσουν αμέσως μετά από προδότη της πατρίδας του στον ιδανικότερο για συνομιλητή το 1968. Ο Γλ. Κληρίδης στις 13 Μαρτίου 1968 ενημέρωσε τους Βρετανούς ότι ο Μακάριος είχε εξουσιοδοτήσει το Γενικό Εισαγγελέα (Κρ. Τορναρίτη) να κάνει επαφές με τον Ντενκτάς για να αναλάβει ως συνομιλητής, η δε βρετανική Γκάρτιαν στις 8 Απριλίου 1968 έγραψε ότι ο Μακάριος έστειλε νέο διαβατήριο στον Ντνεκτάς για να επιστρέψει. Στην ουσία το μαγείρεμα της επιστροφής και αθώωσης του Ντενκτάς είχε στόχο τον τερματισμό του ελληνο-τουρκικού διαλόγου, την έξωση της Ελλάδας από το Κυπριακό, και έναρξη πλέον των ενδοκοινοτικών συνομιλιών, που προώθησαν οι ΄Αγγλοι, καθώς γνώριζαν ότι ο Μακάριος δεν ήθελε την Ένωση με την Ελλάδα και συμφωνούσε σε απευθείας συνομιλίες μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, που συνεχίζονται άνευ αποτελέσματος μέχρι σήμερα. (Top Secret 134-138).
Μεραρχία
Εδώ σημειώνω ότι την απόσυρση της Ελληνικής Μεραρχίας υποστήριζε, εκτός των Τούρκων, Σοβιετικών και Άγγλων και ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος αλλά όπως είπε στους Αμερικανούς δεν μπορούσε να το πει ο ίδιος γιατί θα τον αποκαλούσαν προδότη. Η απόσυρση έπρεπε να γίνει από την Αθήνα... (ΔΕΚΔ 72/73).
Χαρακτηριστικές και οι δηλώσεις του πρέσβη της Σοβιετικής Ένωσης στην Άγκυρα, πολιτική που ανάπτυξε δυναμικά στο νησί μέσω του φερέφωνου της ΑΚΕΛ, όταν στις 23 Νοεμβρίου 1967 μετά από συνάντηση με τον Τούρκο πρωθυπουργό Ντεμιρέλ είπε:
«Έδωσα το μήνυμα της σοβιετικής κυβέρνησης. Αναφέρεται στην Κύπρο, αλλά είναι διαφορετικό από εκείνο που δημοσίευσε ο Τύπος. Μπορείτε να μάθετε το περιεχόμενο του από τον πρωθυπουργό σας. Συζητήσαμε και άλλα θέματα, περιλαμβανομένων και των εγκληματικών πολιτικών των μοναρχικών και φασιστών Ελλήνων. Την αιτία των απωλειών που υπέστησαν οι αθώοι Τουρκοκύπριοι με τις πολιτικές των χουντικών Ελλήνων. Συζητήσαμε αυτές τις πολιτικές. Τις πολιτικές που η ελληνική κυβέρνηση εκτέλεσε εναντίον των αθώων Τούρκων και η καταστροφή των χωριών τους προκάλεσε αντίδραση της σοβιετικής κοινής γνώμης. Ως σοβιετική κυβέρνηση επικρίνουμε τους Έλληνες για ότι έλαβε χώρα».
Στις 27 Νοεμβρίου, μετά από συνάντηση και πάλιν με τον Τούρκο Υπ. Εξωτερικών Τσιαγλαγιαγκίλ, είπε:
«Η σοβιετική κυβέρνηση θέλει επιτυχή λύση του κυπριακού προβλήματος με ειρηνικά μέσα, προστασία της ανεξαρτησίας της Κύπρου, αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων και εγγύηση των δικαιωμάτων του λαού της Κύπρου». (Εννοούσε βέβαια τη Ελληνική Μεραρχία).
Ερωτηθείς εάν εννοούσε ότι έπρεπε να φύγουν τα τουρκικά στρατεύματα, είπε: «Ξέρετε καλά ποίους στρατιώτες εννοούμε – εκείνους που μπήκαν στη νήσο παράνομα». Ερωτηθείς εάν ήταν ευχαριστημένος από την κατάσταση, είπε : «Θα είμαστε ευχαριστημένοι όταν θα είσαστε εσείς ευχαριστημένοι».
(Έκθεση Υπουργείου Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας, Ιανουάριος 1968).
Κ. Καραμανλής
Το 1969 οι Βρετανοί επεξεργάζονταν τρόπους επαναφοράς της δημοκρατίας στην Ελλάδα με τον Κ. Καραμανλή ως τον επικρατέστερο για πρωθυπουργό. Το σχέδιο που ετοιμάστηκε από δύο πανεπιστημιακούς περιελάμβανε και λύση μέσω μιας εθνικής τραγωδίας. Το πώς, οι συγγραφείς το άφηναν στους ειδικούς. (Top Secret. 148/49).
Συνταγματάρχης Στόκερ
Δύο χρόνια αργότερα, το 1972, στην Βρετανική Υπ. Αρμοστεία στη Λευκωσία αναλαμβάνει ως Σύμβουλος επι Αμυντικών Θεμάτων ο Συνταγματάρχης Στόκερ τον ίδιο χρόνο που η Βρετανία επαναβεβαίωσε τη θέση της ότι σε περίπτωση εισβολής στην Κύπρο η ίδια δεν επρόκειτο να επέμβει και η απόφαση ήταν τελεσίδικη. (ΔΕΚΔ 77/78),
Το 1972, λοιπόν, ο Στόκερ ενημερώνει το ΓΕΕΦ στη Λευκωσία ότι η Τουρκία προτίθεται να εισβάλει στο νησί. Στις 27 Μαρτίου 1973 δίνει λεπτομερέστατες πληροφορίες για το τουρκικό σχέδιο εισβολής το οποίο μεταβιβάζεται στον Αρχηγό Ενόπλων Δυνάμεων στην Αθήνα από τον Αρχηγό του ΓΕΕΦ στη Λευκωσία Στρατηγό Χαραλαμπόπουλο. Στις 30 Ιουλίου 1973 ο Στόκερ επανέρχεται στο ΓΕΕΦ και δίνει φωτοτυπία Σχεδίου Εισβολής των Τούρκωνπου εξασφάλισε από τον συνάδελφό του στην Άγκυρα. Στις 5 Αυγούστου 1973 ο Αρχηγός του ΓΕΕΦ στην Λευκωσία ενημέρωσε το Υπ. Εσωτερικών και Άμυνας της Κύπρου. Ο Στόκερ ζήτησε η επαφή του να κρατηθεί μυστική. Στα συμπεράσματά του ο Στόκερ τόνισε ότι οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν επρόκειτο να επέμβουν προς παρεμπόδιση ενός τοιούτου σχεδίου. Με την ενημέρωση Στόκερ είναι πλέον αντιληπτό ότι τόσο η χουντική κυβέρνηση των Αθηνών όσο και η κυβέρνηση Μακαρίου, που πρέπει να είχε ενημερωθεί, ήσαν ενήμερες των τουρκικών προθέσεων με τρομερή λεπτομέρεια. Στις 28 Αυγούστου 1973 και ο Αμερικανός Στρατιωτικός Ακόλουθος της πρεσβείας στη Λευκωσία Συντ. Whitley, συναντήθηκε με τον Διοικητή της ΕΛΔΥΚ για να πεί ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν τους βοηθά, δεν αποκηρύττει το Γρίβα και τους οπαδούς του όπως της ζητήθηκε, η Αμερική υποστηρίζει μια ανεξάρτητη Κύπρο και ότι οι ενωτικοί Κύπριοι πρέπει να άλλαζαν το πιστεύω τους αλλιώς θα υπέφεραν. (Βιβλίο Χρ. Βενιαμίν, Τα Δύσκολα Χρόνια αναμνήσεις μιας ζωής).
Ο Μακάριος πρέπει να φύγει
Ο περίεργος Συνταγματάρχης Στόκερ, όπως βρήκα από τα βρετανικά αρχεία, αποχώρησε με δική του απόφαση τέλος Απριλίου 1974 αφού κατέθεσε την αποχαιρετιστήρια έκθεσή του για την Κύπρο Στην οποία υποστήριξε την αποχώρηση από την Κύπρο όχι μόνο των Ελλήνων Αξιωματικών αλλά και των Ελλαδιτών δασκάλων, τους οποίους θεωρούσε κακή επιρροή. Έβρισκε επικίνδυνη την δημιουργία εφεδρικού στρατού από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και το πιο σημαντικό, στην παράγραφο 39 σκιαγράφησε τόσο το πραξικόπημα με αντικατάσταση Μακαρίου όσο και την εισβολή όταν μίλησε για χειρουργική επέμβαση πολύ δύσκολου χαρακτήρα. Κάτι που θυμίζει την έκθεση των ακαδημαικών για την επαναφορά Καραμανλή. Έγραψε:
«... Η δυσπιστία μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων είναι βαθιά ριζωμένη. Δεν πρόκειται να εξαλειφθεί ποτέ όμως μπορεί να ελαττωθεί σε βαθμό που να κάνει δυνατή τη συμβίωση αμφοτέρων των πλευρών σε συγκριτική αρμονία. ΄Ομως αυτό θα χρειαστεί τρομερή πολιτική ικανότητα και κάποια κύρια χειρουργική επέμβαση, φοβάμαι πολύ δύσκολου χαρακτήρα. Ο Πρόεδρος Μακάριος πρέπει να φύγει. Ένας κατάλληλος αντικαταστάτης δεν είναι εύκολο να βρεθεί όμως εγώ θα έβαζα τα λεφτά μου στο μόνο τίμιο και σίγουρα έμπιστο υποψήφιο στον κ. Σεβέρη (Ζήνων) ο οποίος παραιτήθηκε από υπουργός Υγείας με το θέμα των τριών Μητροπολιτών .. Η Ένωση πρέπει να εξουδετερωθεί. Αυτό θα χρειαστεί μια αποφασιστική αντιμετώπιση από την Αθήνα και πρέπει να αποχωρήσουν τόσο οι Έλληνες διδάσκαλοι όσο και οι Έλληνες αξιωματικοί από την Εθνική Φρουρά...». ( Για πρώτη φορά αναφέρομαι στο έγγραφο αυτό).
Σχέδιο Αφροδίτη 3
Συμπτωματικά μετά τις πληροφορίες Στόκερ προς ΓΕΕΦ, βρίσκουμε ότι ετοιμάστηκε το Σχέδιο Αφροδίτη 3 για αντιμετώπιση τουρκικής εισβολής. Αναφορά από το βιβλίο Πολεμικό Ημερολόγιο 1974 – 286 ΜΤΠ (Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού από σελ. 554).
«Το σχέδιο Αμύνης Κύπρου 1973 ΣΑΚ «Αφροδίτη» εκδόθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1973 και κοινοποιήθηκε προς άπαντα τα επιτελεία και ανώτερες Τακτικές Διοικήσεις και Μονάδων της Εθνικής Φρουράς. Το τελευταίο σχέδιο Αφροδίτη 1973, εγκρίθηκε από το Γενικό Επιτελάρχη του ΓΕΕΦ ταξίαρχο Παύλο Παπαδάκη ο οποίος ήταν κουμπάρος του Ιωαννίδη, που ετοίμασε το σχέδιο πραξικοπήματος. Σύμφωνα με το ΣΑΚ Αφροδίτη η ΕΛΔΥΚ τίθετο εφεδρεία του ΓΕΕΦ και έπρεπε να κτυπήσει το προγεφύρωμα. Άνθρωποι του Ιωαννίδη άλλαξαν τα σχέδια και η ΕΛΔΥΚ έμεινε σχεδόν συνέχεια στο στρατόπεδο της!» Εκεί βρίσκεται και η προδοσία: Γιατί και από ποίους ακυρώθηκε η εφαρμογή του σχεδίου Αφροδίτη 3.
«Το σχέδιο προέβλεπε τις αποστολές κάθε μονάδας της Εθνικής Φρουράς καθώς και την αποστολή Δυνάμεων Ναυτικού και Αεροπορίας της Ελλάδας σε περίπτωση επεμβάσεως της Τουρκίας. Το σχέδιο περιλάμβανε τα κύρια πιθανά σενάρια αποβατικής ενέργειας εκ μέρους της Τουρκίας με λεπτομέρειες της αντίδρασης των εμπλεκομένων ΑΤΔ και της εφεδρείας του ΓΕΕΦ. Αποστολές δυνάμεων από την Ελλάδα, μία μοίρα 18 αεροσκαφών, 1 τορπιλάκατος, 1 υποβρύχιο. Η εμπλοκή της Ελλάδας στο Σχέδιο Αμύνης Κύπρου θα γινόταν μόνο μετά από απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης. Η όλη προσπάθεια της Ελλάδας θα ήταν η ενίσχυση της άμυνας της Κύπρου χωρίς την εμπλοκή της Ελλάδος σε Ελληνο - τουρκικό πόλεμο...»
Σχέδιο Βέλος
Πληροφορίες προσθέτουν ότι το Σχέδιο Βέλος που ήταν μέρος του ΣΑΚ Αφροδίτη, που θα εφαρμοζόταν σε περίπτωση απόβασης δυτικά της Κερύνειας, κάλυπτε τις πληροφορίες που έδωσε ο Συνταγματάρχης Στόκερ. Το Σχέδιο Αφροδίτη ήταν πιο γενικό και κάλυπτε σχέδια για αντιμετώπιση απόβασης σε διάφορες περιοχές της νήσου. Το Σχέδιο Βέλος ΔΕΝ εφαρμόστηκε. Αν εφαρμοζόταν, όπως μου λέχθηκε, δεν θα μπορούσε να πλησιάσει αποβατικό σκάφος από τα πυρά και μόνο του πυροβολικού...
(Σημ: Πληροφορούμαι από τον πρόεδρο του Συνδέσμου 286 κ. Χρ. Τουφεξή, ότι πρώτη φορά δημοσιεύονται αυτά τα στοιχεία, ειδικά για το σχέδιο Βέλος και αυτό με την προσπάθεια μελών του Συνδέσμου 286 που ερεύνησαν και βρήκαν στα στρατιωτικά αρχεία της Κύπρου, αραχνιασμένα και ξεχασμένα τα σχέδια αυτά και τα δημοσίευσαν στο βιβλίο «Πολεμικό Ημερολόγιο 1974 – 286 ΜΤΠ» (Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού).
Αποχώρηση Ελλήνων αξιωματικών
Την αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών από την Εθνική Φρουρά που υποστήριζαν οι Σοβιετικοί και Τούρκοι, υποστήριζαν οι Βρετανοί ευθύς μετά την αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας, με πρώτο τον τότε ΄Υπ. Αρμοστή στη Κύπρο Σερ Ν. Κόσταρ τον Δεκέμβριο του 1967, ο οποίος έβρισκε ότι αν έφευγαν οι αξιωματικοί, οι διαφορές μεταξύ Τουρκίας και Ελληνοκυπρίων έστω και αν συνεπάγονταν τη χρήση ένοπλων δυνάμεων, θα είχαν λιγότερη πιθανότητα να οδηγήσουν σε πόλεμο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και σοβαρό κίνδυνο για τους ίδιους. Έπρεπε έλεγε να κρατήσουν την πίεση πάνω στον Μακάριο να ξεφορτωθεί την Εθνική Φρουρά. Δηλαδή να μείνει ξεβράκωτη η Κύπρος για να μπορέσει η Τουρκία να εισβάλει με τις λιγότερες αντιστάσεις. Επίσης τον Φεβρουάριο του 1968 θεωρούσαν τον Γεώργιο Παπαδόπουλο ότι μπορούσε να κάνει τη βλακεία και να στείλει βοήθεια στην Κύπρο. Το Νοέμβριο ο Γ. Παπαδόπουλος αντικατεστάθη από τον Δημήτριο Ιωαννίδη. Οι Βρετανοί, βλέπετε, ακολουθούσαν πιστά τη πολιτική που είχαν σχεδιάσει από το 1958, όταν σε μελέτη τους είχαν βρει ότι λύση με χωριστές κυρίαρχες περιοχές, όπως απαιτούσε ο Δρ. Νιχάτ Ερίμ (Τούρκος συνταγματολόγος) δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτή και ο μόνος τρόπος τέτοιας λύσης ήταν να επιβληθεί δια πυρός και σιδήρου μέσω μιας σταδιακή προσέγγισης του προβλήματος...Και γι΄αυτό έπρεπε να γίνει η κατάλληλη προετοιμασία, σύμφωνα και με τα νεότερα σχέδιά τους του 1964. (Έτσι Κατέστρεψαν την Κύπρο», Επίλογος).
Το οξύμωρο και το Ανδρείκελο των Τούρκων
Στις 2 Ιουλίου 1974, λοιπόν, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έστειλε την επιστολή προς Φαίδωνα Γκιζίκη απαιτώντας το οξύμωρο: την αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών. Οξύμωρο, γιατί την αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών όπως ήδη ανάφερα, απαιτούσαν οι Βρετανοί, αμέσως μετά την εκδίωξη της Ελληνικής Μεραρχίας (οι Σοβιετικοί και οι Τούρκοι, (συμπαιγνία Λονδίνου, Μόσχας,Τουρκίας) ενώ ο Έλληνας πρέσβης στη Λευκωσία θεωρούσε την αποχώρηση αποδυνάμωση της άμυνας της Κύπρου. Την ίδια θέση με το Έλληνα πρέσβη, βρίσκουμε ότι εξέφρασε στις 19 Ιουλίου 1974 προς τους Βρετανούς και ο Αμερικανός Δρ. Χένρυ Κίσσιγκερ! Βρίσκουμε ότι ο Κίσσιγκερ αμφέβαλε κατά πόσο οι Κύπριοι πραγματικά θα ήθελαν τον Μακάριο πίσω υπό τις παρούσες συνθήκες, ως ένα ανδρείκελο των Τούρκων (guise of a Turkish stooge). (ΔΕΚΔ 89-91). (Όταν πρωτο-διάβασα την δήλωση αυτή δεν μπορούσα να αντιληφθώ τι εννοούσε ο Κίσσιγκερ, όμως ακόμα και ο Κίσσιγκερ προφανώς αναφερόταν στην θέση Μακαρίου έναντι της Τουρκία, θα εξηγήσω πιο κάτω).
Ο Ευστάθιος Λαγάκος υποστήριζε ότι ο Μακάριος είχε πάρει σοβιετικές υποσχέσεις ότι σε περίπτωση εισβολής η Σοβιετική ‘Ενωση μπορούσε να επέμβει αλλά όσον αφορούσε τις εσωτερικές ταραχές εκείνες ο Μακάριος θα έπρεπε να ξεκαθάριζε από μόνος τους. (ΔΕΚΔ 79-81).
Σύμφωνα με πληροφορίες που μου δόθηκαν από έγκυρο πρόσωπο α) όταν ο Μακάριος έδειξε την επιστολή σε έμπιστα του πρόσωπα προερχόμενα από το χώρο της ΕΔΕΚ, αυτά τον προειδοποίησαν ότι δίνει ευκαιρία για πραξικόπημα και ρώτησαν εάν είχε «γερές πλάτες» για να στείλει τέτοια επιστολή. Ο ίδιος δεν έδωσε λεπτομέρειες για τυχόν διαβεβαιώσεις και β) ο Μακάριος είχε πολλές προειδοποιήσεις για εκδήλωση πραξικοπήματος μετά την επιστολή, όπως από τον συντηρητή των αρμάτων της 23 ΕΜΑ Ανδρέα Κτωρίδη εν τη παρουσία του τότε υπ. Εσωτερικών Γεώργιου Ιωαννίδη αλλά έλεγε ότι δεν πίστευε θα έφταναν σε εκείνο το σημείο.
Σύμφωνα τουλάχιστον με τα βρετανικά έγγραφα, αλλά και από αμερικανικά που έτυχε να δω πρόσφατα, ο Δρ. Χένρυ Κίσσιγκερ αντίθετα με την κοινή αντίληψη, στις επαφές του με τον Βρετανό ομόλογό του Τζέιμς Κάλλαχαν δεν υποστήριζε το καθεστώς Νίκου Σαμψών, δεν υποστήριζε την Ένωση, δεν ήθελε τους Σοβιετικούς να εμπλακούν, ήθελε την απομάκρυνση του Μακαρίου και την αντικατάστασή του π.χ. με κάποιο όπως τον Γλ. Κληρίδη, αλλά και η στάση του έναντι της εισβολής παρουσιάζεται αμφιλεγόμενη όταν διαφώνησε με τους Βρετανούς στις 19 Ιουλίου 1974, προτρέποντάς τους να βρουν οι ίδιοι ως αρχιτέκτονες των συμφωνιών του 1960, μια λύση βάση των συνθηκών εκείνων και οι ΗΠΑ θα τους υποστήριζαν. Αντίθετα οι Βρετανοί υποστήριζαν ριζοσπαστική λύση με την εισβολή, γιατί δεν πίστευαν ότι υπήρχε πλέον περιθώριο για τέτοιες πρώτες βοήθειες όπως έλεγαν χαρακτηριστικά για τις εισηγήσεις Κίσσιγκερ. Είχαν ήδη δώσει από τις 17 Ιουλίου 1974 το πράσινο φώς στον Τούρκο πρωθυπουργό και στη συνοδεία του να προχωρήσει με την τουρκική εισβολή αφού αρνήθηκαν να εισβάλουν μαζί και εφόσον δεν θα ενοχλούνταν οι βάσεις και ότι θα μπορούσαν να κρατήσουν την Ελλάδα μακριά από το να βοηθήσει την Κύπρο (όπως προνοούσε εξάλλου και το σχέδιό τους του Φεβ. 1964). Αποκαλυπτική η αναφορά του Βρετ. Πρωθυπουργού στις 18 Ιουλίου 1974 όταν έγραψε πως « Η αμερικανική στάση υπήρξε μάλλον απογοητευτική, θέλουν να πάμε αγάλια στα Ηνωμένα ΄Εθνη...΄Ομως ο Δρ. Κίσσιγκερ δέχθηκε να στείλει τον Σίσκο για συνάντηση μαζί μας και με τον Τούρκο πρωθυπουργό. Ελπίζουμε να πεισθεί να πάει στην Αθήνα, και έτσι να φέρουμε τους Αμερικανούς κανονικά μέσα στο παιχνίδι...»(ΔΕΚΔ 89-92).
Ο Μακάριος στην δική του συνάντηση με τον Χάρολτ Γουίλσον, στις 17 Ιουλίου που προηγήθηκε εκείνης του Ετσεβίτ, συμφώνησε με τον Βρετανό πρωθυπουργό ότι τα γεγονότα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως εισβολή (της Ελλάδας) και του είπε ότι έτσι θα κατηγορούσε την Ελλάδα στην ομιλία του στα Ηνωμένα Έθνη, όπως και έκανε στις 19 Ιουλίου 1974 όταν αναφέρθηκε 7 φορές στη λέξη «εισβολή» ζητώντας την απομάκρυνση των Ελλήνων αξιωματικών. Πρόσθεσε όμως και τούτο ο Μακάριος : « Ο Έλληνας πρέσβης στην Κύπρο (Λαγάκος) ήλθε και με είδε, κατόπιν οδηγιών από την κυβέρνησή του, για να μου εξηγήσει ότι η μείωση του αριθμού της δύναμης της εθνικής Φρουράς ή η αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών θα αδυνατίσει την άμυνα της Κύπρου σε περίπτωση κινδύνου από την Τουρκία. Αυτή ήταν μια δικαιολογία, που παρόλον φαίνεται λογική, δεν έπεισε γιατί γνώριζα ότι πίσω από την δικαιολογία αυτήν κρύβονταν άλλα συμφέροντα. Απάντησα πως καθώς εξελίχθηκαν τα πράγματα θεωρούσα τον κίνδυνο από την Τουρκία λιγότερο σε βαθμό παρά τον κίνδυνο από τους ίδιους. Και απεδείχθη ότι οι φόβοι μου επιβεβαιώθηκαν...».
Ο κίνδυνος από την Τουρκία για τον Μακάριο, ενδεικτικά ήταν λιγότερος από εκείνο της χούντας, όπως δήλωσε. ΄Ομως την επομένη διαψεύσθηκε αιματηρά για εκείνη την εξωπραγματική και όχι μόνο εκτίμησή του...
Στην τελευταία του παράγραφο ο Μακάριος είπε επίσης « τα γεγονότα στην Κύπρο δεν αποτελούν εσωτερικό θέμα των Ελλήνων της Κύπρου. Οι Τούρκοι της Κύπρου επίσης επηρεάζονται. Το πραξικόπημα της Ελληνικής χούντας ήταν μια εισβολή, και από τις συνέπειες της ολόκληρος ο λαός της Κύπρου υποφέρει, αμφότεροι Έλληνες και Τούρκοι».
΄Ομως, αντίθετα, ο Βρετανός ΄Υπ. Αρμοστής στη Λευκωσία διαβεβαίωνε στις 18/7/1974 το Λονδίνο, Βόνη, Παρίσι, Μόσχα, Ουάσιγκτον, Νέα Υόρκη και ΝΑΤΟ, ότι καμία μαρτυρία δεν είχε για οποιονδήποτε άμεσο κίνδυνο των Τουρκοκυπρίων και του το διαβεβαίωναν και οι ίδιοι. Η Εθνική Φρουρά συμπεριφερόταν με θαυμάσια προσοχή, κάποιοι ελαφροί τραυματισμοί ήσαν από αδέσποτες σφαίρες διαμέσου της πράσινης γραμμής και κανένα παράπονο δεν είχε η τουρκοκυπριακή κοινότητα. (ΔΕΚΔ 94-97).
Σύμφωνα δε με δημοσίευμα της Σημερινής ημερ. 12 Ιουλίου 1993, ο Ε. Μπαρουτσού, ο τότε υπεύθυνος των Κυπριακών υποθέσεων στο τουρκικό ΥΠΕΞ αποκάλυψε ότι με εντολή του Ετσεβίτ η αντιπροσωπεία τους στη Νέα Υόρκη ήλθε σε επαφή με τον Μακάριο πριν την ομιλία του, ο οποίος, ξεγελάστηκε, έγραψε. Χάρηκε πάρα πολύ από την πρωτοβουλία του Ολτσάι και παρακάλεσε την τουρκική αντιπροσωπία να διαβιβάσει στην τουρκική κυβέρνηση τα αισθήματα ευγνωμοσύνης και υποχρέωσης του. Όλα αυτά τα διαβίβασε ο Οσμάν Ολτσάι. Ο Μακάριος είχε πέσει στη θάλασσα και αναζητούσε σανίδα σωτηρίας. Έβλεπε την Τουρκία σαν δύναμη σωτηρίας. Έπρεπε λοιπόν να εκμεταλλευτούμε την αδυναμία του πράγμα που έγινε... Με την στάση του αναγνώριζε την ισχύ μιας συνθήκης, την οποία ως πριν από λίγο απέρριπτε.... (Εννοούσε την Συνθήκη Εγγυήσεως).
Ήταν, λοιπόν, τυχαίο που το Ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας 353 20.7.1974 ζητούσε τον άμεσο τερματισμό της ξένης στρατιωτικής επέμβασης στη Κυπριακή Δημοκρατία, την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων στο νησί εκτός εκείνων που βρίσκονται με διεθνείς συνθήκες και εκείνων που ζήτησε ο Πρόεδρος Μακάριος και καλούσε για διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και Ηνωμένου Βασιλείου, δηλαδή των τριών εγγυητριών δυνάμεων αλλά δεν έκαμε ΚΑΜΙΑ αναφορά ονομαστικώς σε ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ή ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΚΑΤΟΧΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ που βρισκόταν εν εξελίξει; Γιατί; Μήπως ήσαν εξωγήινοι οι εισβολείς; (Σημ. Το ψήφισμα γράφτηκε από τους Βρετανούς...)
Τα βρετανικά έγγραφα μας φανερώνουν ότι μαζί Βρετανοί και Αμερικανοί στις 20 Ιουλίου 1974, πίεζαν την χουντική κυβέρνηση να μην αντιδράσει στην τουρκική εισβολή ενώ ένας αριθμός από πλοία και υποβρύχια του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού, είχαν αρχίσει να μετακινούνται από τις 17 Ιουλίου 1974, και είχαν κυριολεκτικά δημιουργήσει ένα κλοιό παρακολούθησης στα νερά πέριξ της Κύπρου. Βέβαια, το Λονδίνο επικαλείται ότι αυτά χρησιμοποιήθηκαν για την μετακίνηση Βρετανών υπηκόων και άλλων... ΄Ομως μια μελέτη των εγγράφων του θέτει σε αμφισβήτηση τη δικαιολογία αυτή. Και όταν η πομπή με τα 14/15 ελληνικά Νοράτλας στις 22 Ιουλίου ξέφυγαν των τουρκικών και έφθασαν από την Κρήτη στο αεροδρόμιο Λευκωσίας μεταφέροντας στρατιώτες και οπλισμό, αλλά λόγω ανεπαρκούς ενημέρωσης, εκλήφθηκαν ως εχθρικά και ορισμένα καταρρίφθηκαν από ελληνικά πυρά με βαριές απώλειες, οι Βρετανοί ενημέρωσαν αμέσως τον Τούρκο Διοικητή Αεροπορίας στη Σμύρνη ότι αυτά χρησιμοποίησαν τον αεροδιάδρομο της δυτικής βρετανικής βάσης δίχως την άδειά τους, προέβησαν σε καταγγελία στην ελληνική πρεσβεία στην Κύπρο και ότι αν συνέχιζαν να έρχονται θα έδιδαν διαταγή για αναχαίτισή τους...
Η δε κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή δεν ενδιαφερόταν να εμπλακεί σε πόλεμο για την Κύπρο με την Τουρκία γιατί αν έπεφτε θα την αντικαθιστούσε στρατιωτική και ίσως να έβγαινε και αριστερή κυβέρνηση, έλεγε στο βρετανό πρέσβη στην Αθήνα ο κ. Βλάχος, εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης. Για να αποφευγόταν κάτι τέτοιο έπρεπε οι συνομιλίες στη Γενεύη να παρουσιαστούν στον ελληνικό λαό ως «ειρήνη με τιμή». Εξού και στις διαπραγματεύσεις στη Γενεύη οι Γ. Μαύρος και Γλ. Κληρίδης (μεταξύ 25 Ιουλίου – 30 Ιουλίου και 10 -14 Αυγούστου), δεν ζητούσαν την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων αλλά είχαν φθάσει στο σημείο σχεδόν να τραβήξουν οι ίδιοι μια διχοτομική γραμμή δεχόμενοι τον γεωγραφικό διαχωρισμό που οι ίδιοι (Βρετανοί) τους πίεζαν να δεχθούν. Ζήτησαν 48 ώρες να συμβουλευθούν τις κυβερνήσεις τους. Ο δε Γ.Γ. του ΟΗΕ Γκούλτ Βάλτχαιμ, έμεινε έκπληκτος από το μέγεθος των υποχωρήσεων που Μαύρος και Κληρίδης ήσαν έτοιμοι να κάνουν. ΄Ησαν έτοιμοι να δεχθούν την αρχή της ομοσπονδίας ακόμα και διευθέτηση καντονίων, όμως είχαν το δικαίωμα να συμβουλευθούν τις κυβερνήσεις τους για τις λεπτομέρειες των τουρκικών προτάσεων... Ο Ρ. Ντενκτάς στις 12 Αυγούστου είχε καταθέσει σχέδιο λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με χάρτη και ο Τούρκος υπ. Εξωτερικών Γκιουνές άλλο τέτοιο με καντόνια...
«Dr. Waldheim said that he had been surprised by the extent of the concessions which Mr. Mavros and Mr. Clerides had been prepared to make. They had been ready to accept the principle of federation, and even of a cantonal arrangement; but they had the right to take time to consult their governments on the details of the Turkish proposals…”.
(Πρακτικά συνάντησης Βάλτχαιμ με Βρετ. Πρωθυπουργό Γουίλσον στο 10 Ντάουνινγκ Στριτ Τετάρτη 14 Αυγούσοτυ 1974 ώρα 4.μ.μ.). (βλέπε βιβλίο γράφουσας «Διζωνική Εκτέλεση Κυπριακής Δημοκρατίας 1955-2011» σελ. 156).
Τέλος Ιουλίου, το Φόρειν Όφις με την εκεχειρία επειγόταν να οριστικοποιηθεί η γραμμή Αττίλα με χάρτη για να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με βάση τη κατακτημένη περιοχή. ΄Ομως από τις 2 Αυγούστου που έγινε η πρώτη συνεδρία για να πάει η επιτροπή να χαρτογραφήσει, λόγω του ότι οι Τούρκοι δεν σεβάστηκαν την εκεχειρία και συνέχιζαν την προέλασή τους στις 9 Αυγούστου έγινε κατορθωτή η χαρτογράφηση, και αυτή με αναπροσαρμογές υπέρ των Τούρκων. ΄Οταν και οι διάφοροι χάρτες (demarcation lines) στάλθηκαν στο Κάλλαχαν στη Γενεύη δια χειρός Συνταγματάρχη Χάντερ, , στις 9 Αυγούστου με αεροπλάνο Καμπέρα. (Από στρατιωτική έκθεση Μαίου 1975). Στη Γενεύη o Κίσσιγκερ είχε τον άνθρωπό του, τον Arthur Hartman, ο οποίος τον ενημέρωνε για όλα και θα έπαιρνε και αντίγραφα των χαρτών.
Στις 14 Αυγούστου 1974 σε συνεδρία στη πρωθυπουργική κατοικία οι Βρετανοί πήραν την τελική απόφαση ότι θα άφηναν τους Τούρκους να προχωρήσουν δίχως να κάνουν τίποτα. Ο Γουίλσον ήταν της άποψης ότι ούτε η βρετανική κυβέρνηση ούτε τα Ηνωμένα Έθνη έπρεπε να εμπλακούν στρατιωτικώς με την Τουρκία. Την ίδια στάση κράτησε και ο Κίσσιγκερ. Την ίδια μέρα ο Κ. Καραμανλής ζήτησε από τους Βρετανούς κάλυψη να στείλει αεροπορικώς από τη Κρήτη ενίσχυση της Εθνικής Φρουράς μια δύναμη 10,000 ανδρών στην Κύπρο, όμως η απάντηση ήταν αρνητική από το Κάλλαχαν. Από αμερικανικό δε έγγραφο ημερ. 15 Αυγούστου 1974, βρήκα ότι σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Κίσσιγκερ ο Κάλλαχαν του είπε για το ελληνικό αίτημα μέσω Μαύρου και την απόρριψή του. Όμως πρόσθεσε και τούτο «Του έστειλα μήνυμα ότι δεν μπορεί να γίνει για πολλούς λόγους που εξήγησα. Ένας λόγος που ενδιαφέρει είναι ότι όταν είδα το Μακάριο το πρωί, το ρώτησα ποία ήταν η άποψή του γι΄αυτό και μου είπε τι θα έκαναν τα στρατεύματα αν πήγαιναν εκεί. Έτσι έδωσα οδηγίες στο πρέσβη μας (στην Αθήνα) ότι ο Μακάριος δεν έβλεπε λόγο για κάτι τέτοιο».
Έτσι φθάσαμε να ακουστεί στις 14 Αυγούστου 1974 το περιβόητο του .Κ. Καραμανλή « Η Κύπρος κείται μακράν», με τη διαφορά, σύμφωνα με τον Κάλλαχαν, ότι γι΄αυτό συμφωνούσε και ο ίδιος ο Μακάριος!
Ο Ετσεβίτ στην συνάντησή του με τον Βρετανό Πρωθυπουργό στις 17 Ιουλίου 1974 τους είχε υποδείξει μέχρι που θα προχωρούσε στην εισβολή. Αυτές οι πληροφορίες οπωσδήποτε μεταδόθηκαν από τους Βρετανούς και στους Αμερικανούς. ΄ Εξάλλου από τις 14 Φεβρουαρίου 1964 ο τότε πρωθυπουργός Σερ Χιούμ είχε δηλώσει ότι σε περίπτωση εισβολής θα σταματούσαν τους Τούρκους σε μια ορισμένη γραμμή!. Στις 19 Ιουλίου οι Βρετανοί γνώριζαν με λεπτομέρεια και με χάρτες ότι πρώτιστοι στόχοι των Τούρκων ήταν το λιμάνι της Αμμοχώστου, το αεροδρόμιο της Τύμπου, η ντε φάκτο διχοτόμηση, περιλαμβανομένης και της τουρκικής περιοχής της Λευκωσίας, με τον Βρετανό ΄Υπ. Αρμοστή σε ΄Ολβερ στη Λευκωσία να πιστεύει ότι η τουρκική προέλαση δεν θα σταματούσε μέχρι που να κατελάμβαναν μεγαλύτερη γεωγραφικά περιοχή για να απαιτήσουν τους «ομοσπονδιακούς» των στόχους.
Ο «κακός» Κίσσιγκερ και ο «κυρίαρχος του παιχνιδιού» Κάλλαχαν
Από τα πρακτικά της πλέον σημαντικής συνάντησης μετά τις δύο εισβολές, μεταξύ Χένρι Κίσσιγκερ και άλλων του Στέιτ Ντεπαρτμεντ και αξιωματούχων του Φόρειν ΄Οφις στην Ουάσιγκτον στις 27 Αυγούστου 1974, όταν οι Βρετανοί πήγαν να εξασφαλίσουν την υποστήριξη του Κίσσιγκερ και στην λύση που θα έβαζαν μπροστά - την τουρκική διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία.
Παρόντες από αμερικανικής πλευράς ήταν οι – Dr. Kissinger, Mr. Ingersoll, Lt-General Scowcroft, Mr. Eagleburger, Mr. Buffum, Mr. Kubish, Mr. Crawford,
Mr. Stabler.
Από βρετανικής – οι Sir John Killick, Mr. Sykes, Mr. Alexander Mr Cornish.
Ο Σερ Τζόν Κίλλικ είπε ότι ο Κάλλαχαν σκόπιμα διατηρούσε χαμηλούς τόνους προς το παρόν ενόσω διαρκούσαν οι διπλωματικές επαφές. Ο Δρ. Κίσσιγκερ επενέβη για να πει ότι το μεγαλύτερο διπλωματικό κατόρθωμα είχε ήδη επιτευχθεί με το να θεωρούν τον ίδιο ως τον κακό των διαπραγματεύσεων. Αμυνόμενος της στάσης του κατά την κρίση, έκανε ξεκάθαρο ότι θεωρούσε την αμερικανική πολιτική που διατήρησε σωστή και πρόσθεσε ότι θα ήταν ακριβώς η ίδια έστω και αν δεν είχε την προεδρική μεταβατική περίοδο. Ο Κίσσιγκερ τους είπε ότι η λύση της δι-περιφερειακής (δηλαδή διζωνικής) που επεδίωκαν δεν είχε προοπτική επιτυχίας όμως θα τους έδιδε την συμπαράστασή του.
Μέχρι σήμερα παιδεύονται οι Βρετανοί να την επιβάλουν... (Ολόκληρο το έγγραφο των πρακτικών της συνάντησης εκείνης στο βιβλίο μου «ΔΕΚΔ 1955-2011»).
΄Οταν πρόβαλα τα πρακτικά της συνεδρίας της 27 Αυγούστου 1974 στην εφημερίδα Σημερινή την 1η Αυγούστου 2009, με τίτλο «Οι Βρετανοί επέβαλαν την διζωνική στο Κίσσιγκερ», πήρα ένα ανέλπιστο τηλεφώνημα. Ώρα 7.30 πρωινή Λονδίνου (9.30 Κύπρου) από τον Δρ. Βάσο Λυσσαρίδη να με συγχαρεί για το άρθρο εκείνο και για την δουλειά που κάνω στην κάλυψη των ιστορικών βρετανικών αρχείων. Τον ευχαριστώ.
Το Κυπριακό ποτέ δεν ήτα InfoGnomon
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
