2013-11-26 10:11:45
το Διυλιστήριο λέει: Έχετε ποτέ αναρωτηθεί πως οι αρχαίοι Έλληνες μετέφεραν σε λόφους και βουνά τις τεράστιες ''πέτρες'', όπως της Ακρόπολη στην Αθήνα ή την Πορτάρα στην Νάξο ;;; Σήμερα θα προσπαθήσουμε να σας αναλύσουμε τις τεχνικές αυτές.
Η μετακίνηση μεγάλων βαρών (λίθων) εμφανίζεται ήδη από την 5η χιλιετία π.Χ. στις εντυπωσιακές μεγαλιθικές κατασκευές της δυτικής Ευρώπης και αργότερα παίρνει επικές διαστάσεις με τα κολοσσιαία οικοδομικά προγράμματα των πρώτων σπουδαίων πολιτισμών (Αιγυπτίων, κ.ά.). Όμως πρόκειται για οριζόντια μετακίνηση ή έλξη επί ειδικά διαμορφωμένου κεκλιμένου επιπέδου με τη χρήση μοχλών, ελκήθρων και σχοινιών και απαιτούσε τη συγχρονισμένη εργασία πλήθους ανθρώπινου δυναμικού. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και οι επιβλητικές κατασκευές των Μυκηναίων με τα γιγάντια ανώφλια πυλών τειχών και θολωτών τάφων.
Η μεγάλη επανάσταση και στον τομέα αυτό συντελέστηκε από τους Έλληνες ( από τον 6ο αώνα π.Χ.) με την εφεύρεση της τροχαλίας και τη χρήση της σε ποικίλα πολύσπαστα (όπως δίσπαστα, τρίσπαστα, κ.ο.κ
. για το διπλασιασμό, τριπλασιασμό, κ.ο.κ. της ασκούμενης δύναμης) σε συνδυασμό με την επινόηση και εφαρμογή διαφόρων τύπων βαρούλκου για τον πολλαπλασιασμό της ασκούμενης δύναμης ανάλογα με το λόγο του μήκους των κινητήριων μοχλοβραχιόνων προς την ακτίνα των κυλίνδρων περιέλιξης των ελκτικών σχοινιών. Η εφεύρεση και ανάπτυξη πολλαπλών ανυψωτικών μηχανημάτων όπως η μονόκωλος ανυψωτική μηχανή (σημερινός μονήρης γερανοβραχίων), η δίκωλος ανυψωτική μηχανή (σημερινή γερανογέφυρα), η συνεργασία τετράκωλων ανυψωτικών μηχανών (σημερινά ικριώματα), κ.ά. σε συνδυασμό με τη χρήση ευφυών συστημάτων πρόσδεσης των λίθων, εντυπωσιακών συστημάτων πέδησης και αναστολής, λιπαντικών αλλά και ειδικών ολισθητήρων, κυλίστρων και κατάλληλων τροχοφόρων οδήγησε στο ελληνικό αρχιτεκτονικό θαύμα.
Η σημερινή ανυψωτική τεχνολογία είναι άμεση εξέλιξη της εντυπωσιακής ανυψωτικής τεχνολογίας των αρχαίων Ελλήνων που διαπραγματεύτηκαν θεωρητικά σπουδαίοι Έλληνες μηχανικοί όπως ο Αρχιμήδης, ο Ήρων, κ.ά.
Πολύσπαστα
Αποτελούνταν από συνδυασμό μιας σταθερής και μιας ελεύθερης «τροχαλίας» σε ένα αλληλοεξαρτώμενο σύστημα μέσω του σχοινιού ανύψωσης. Στην ξύλινη ή μεταλλική «θήκη» κάθε «τροχαλίας» προσαρμόζονταν ένας ή περισσότεροι άξονες και γύρω από τον καθένα τους περιστρέφονταν ένας ή περισσότεροι «τροχίλοι». Τρίσπαστο ονομαζόταν το σύστημα με τρεις τροχίσκους (δύο στην πάνω «τροχαλία» και έναν στην κάτω). Τετράσπαστο ονομαζόταν το σύστημα με τέσσερεις τροχίσκους (από δύο στην κάθε «τροχαλία»), κ.ο.κ.
Σύνδεσμοι, γόμφοι και εμπόλια
Για την ασφαλή οριζόντια συναρμογή των γειτονικών λίθων χρησιμοποιούνταν ορειχάλκινοι ή σιδερένιοι «σύνδεσμοι» συνήθως σχήματος I που τοποθετούνταν σε αντίστοιχες λαξευμένες υποδοχές των λίθων και σταθεροποιούνταν και προστατεύονταν με τη χύτευση μολύβδου. Για τη σταθερή κατακόρυφη συναρμογή τους χρησιμοποιούνταν οι «γόμφοι» δηλ. ορειχάλκινα ή σιδερένια ελάσματα που τοποθετούνταν με παρόμοιο τρόπο. Για την ασφαλή σύνδεση των σπονδύλων των κιόνων χρησιμοποιούνταν τα «εμπόλια» δηλ. ξύλινα στοιχεία τετραγωνικής διατομής που τοποθετούνταν σε αντίστοιχες τετραγωνικές εγκοπές στο κέντρο των σπονδύλων. Τα «εμπόλια» έφεραν οπές στο κέντρο τους και συνδέονταν μεταξύ τους με τον «πόλο» έναν κατακόρυφο ξύλινο συνήθως αξονίσκο που επέτρεπε την ελεύθερη περιστροφή των σπονδύλων.
Βαρούλκα
Αποτελούνταν κατά βάση από ένα μεγάλο άξονα όπου τυλιγόταν το σχοινί έλξης του φορτίου και είτε σταθερά προσαρμοσμένους στον άξονα ακτινωτούς τροχούς, είτε κινητούς μοχλοβραχίονες σε ειδικές υποδοχές του, για να εφαρμόζεται η απαιτούμενη ελκτική δύναμη από τους χειριστές. Πολλές φορές έφεραν τροχαλίες και σπανιότερα οδοντωτούς τροχούς ή και ατέρμονα κοχλία για επιπλέον αύξηση της παραγωγικότητάς τους.
Τα βαρούλκα εδάφους για την έλξη του σχοινιού ανύψωσης και την τάνυση των «επιτόνων» προσδένονταν σε έναν ισχυρά πακτωμένο κατακόρυφο πάσσαλο ενώ τα βαρούλκα των ικριωμάτων τοποθετούνταν με κατρακύλια πάνω σε οριζοντιωμένες δοκούς για την ευχερή οριζόντια μετατόπισή τους.
Τρόποι ανάρτησης των λίθων
Για την ανύψωσή τους οι λίθοι περιβάλλονταν συνήθως με χοντρά σχοινιά (με τη χρήση ξύλων για την προστασία των ακμών τους) που προσδένονταν στην αρπάγη του γερανού. Λόγω όμως της δυσχερούς απομάκρυνσης των σχοινιών σε αρκετές περιπτώσεις (που θα πλακώνονταν από τον υπερκείμενο λίθο μετά την τοποθέτησή του επινοήθηκαν διάφορα άλλα ευφυή συστήματα πρόσδεσης των λίθων όπως:
Α) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων μέσω οπών σχήματος U που λαξεύονταν στην επάνω επιφάνεια και εσωτερικά του λίθου (π.χ. Ολυμπία, Δελφοί, Αφαία, κ.α.).
Β) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων μέσω λαξευμένων προεξοχών («αγκώνες») στις επιμήκεις πλαϊνές επιφάνειες των λίθων που αργότερα συνήθως αφαιρούνταν (π.χ. Παρθενών, Προπύλαια, κ.α.).
Γ) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων μέσω λαξευμένων εγκάρσιων αυλάκων στο κάτω μέρος και στα πλάγια (μερικές φορές) του λίθου (π.χ. Σελινούς, κ.α.).
Δ) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων μέσω λαξευμένων αυλάκων σχήματος U στις εγκάρσιες πλαϊνές επιφάνειες του λίθου (π.χ. Ακράγας, Αφαία, κ.α.).
Ε) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων με τη βοήθεια ζεύγους λαβών («άγκυρες» και «αρπάγες») αγκιστρωμένων σε τόρμους, εντορμίες και κατάλληλα λαξευμένες οπές του λίθου (π.χ. Ακρόπολη, Ολυμπία, Δελφοί, Επίδαυρος, κ.α.).
ΣΤ) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων με τη βοήθεια του «καρκίνου», μιας ψαλιδόσχημης αρθρωτής λαβίδας που τα κάτω άκρα της αγκιστρώνονταν σε κατάλληλες υποδοχές στο επάνω μέρος ή στα πλάγια του λίθου και περισφίγγονταν αυτόματα με την ανύψωσή του (π.χ. Σούνιο, κ.α.).
Ζ) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων με τη βοήθεια του «λύκου», ενός συστήματος δύο μεταλλικών ή (σπανιότερα) ξύλινων στελεχών (το ένα ορθογωνικής και το άλλο τραπεζοειδούς διατομής με τη μία μόνο πλευρά κεκλιμένη) που εφαρμόζονταν σε αντίστοιχα λαξευμένες τραπεζοειδείς υποδοχές του λίθου (λοξές στη μία πλευρά) ώστε να σφηνώσουν αυτόματα κατά την ανύψωση (π.χ. Θησείο, κ.α.). Η ανάρτηση γινόταν είτε από μία οπή, είτε από το διαμορφωμένο άγκιστρο του τραπεζοειδούς στελέχους. Κατά την υστεροελληνιστική εποχή χρησιμοποιήθηκε «λύκος» με τρία στελέχη, τα δύο εκ των οποίων τραπεζοειδούς διατομής με αντίθετες κλίσεις («καμπάνα»).
Ανυψωτική μηχανή μεσαίων φορτίων
Ο «ιστός» της αποτελούνταν από δύο γιγάντια ξύλα σε σχήμα Λ. Η άρθρωσή της εξασφαλιζόταν από δύο βαθουλώματα στο έδαφος. Η σταθεροποίησή της σε διάφορες κλίσεις επιτυγχανόταν από δύο «επίτονους» (σχοινιά) που τανύονταν με πολύσπαστα και χειροκίνητα βαρούλκα έλξης.
Το φορτίο ανυψωνόταν ή καταβιβαζόταν με τη βοήθεια «τρίσπαστου» και ενός οριζόντιου άξονα, του «πηνίου», (όπου τυλιγόταν το σχοινί ανύψωσης του φορτίου) και περιστρεφόταν με τη βοήθεια κινητών μοχλοβραχιόνων (γύρω από ειδικά έδρανα, τα « χελώνια» που προσαρμόζονταν πάνω στις δοκούς του ιστού). Για την μείωση των τριβών ο άξονας έφερε εκατέρωθεν μικρούς αξονίσκους που εδράζονταν στα «χελώνια».
Ανυψωτική μηχανή μεγάλων φορτίων
Χρησιμοποιούνταν για την ανύψωση μεγάλων φορτίων και ο «ιστός» της αποτελούνταν από δύο γιγάντια ξύλα σε σχήμα Λ. Η άρθρωσή της εξασφαλιζόταν από δύο βαθουλώματα στο έδαφος. Η σταθεροποίησή της σε διάφορες κλίσεις επιτυγχανόταν από δύο «επίτονους» (σχοινιά) που τανύονταν με πολύσπαστα και βαρούλκα.
Το φορτίο ανυψωνόταν με τη βοήθεια τρίσπαστου με διπλούς «τροχίλους» σε κάθε αξονίσκο. Αντί για «πηνίο» διέθετε έναν άξονα εκατέρωθεν του οποίου τυλίγονταν τα σχοινιά έλξης του φορτίου και στο μέσον του έφερε ένα μεγάλο τύμπανο («αμφήρην»), που περιστρεφόταν με τη βοήθεια ενός μεγάλου χειροκίνητου βαρούλκου.
Πηγή
http://diulistirio.blogspot.gr/
Η μετακίνηση μεγάλων βαρών (λίθων) εμφανίζεται ήδη από την 5η χιλιετία π.Χ. στις εντυπωσιακές μεγαλιθικές κατασκευές της δυτικής Ευρώπης και αργότερα παίρνει επικές διαστάσεις με τα κολοσσιαία οικοδομικά προγράμματα των πρώτων σπουδαίων πολιτισμών (Αιγυπτίων, κ.ά.). Όμως πρόκειται για οριζόντια μετακίνηση ή έλξη επί ειδικά διαμορφωμένου κεκλιμένου επιπέδου με τη χρήση μοχλών, ελκήθρων και σχοινιών και απαιτούσε τη συγχρονισμένη εργασία πλήθους ανθρώπινου δυναμικού. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και οι επιβλητικές κατασκευές των Μυκηναίων με τα γιγάντια ανώφλια πυλών τειχών και θολωτών τάφων.
Η μεγάλη επανάσταση και στον τομέα αυτό συντελέστηκε από τους Έλληνες ( από τον 6ο αώνα π.Χ.) με την εφεύρεση της τροχαλίας και τη χρήση της σε ποικίλα πολύσπαστα (όπως δίσπαστα, τρίσπαστα, κ.ο.κ
Η σημερινή ανυψωτική τεχνολογία είναι άμεση εξέλιξη της εντυπωσιακής ανυψωτικής τεχνολογίας των αρχαίων Ελλήνων που διαπραγματεύτηκαν θεωρητικά σπουδαίοι Έλληνες μηχανικοί όπως ο Αρχιμήδης, ο Ήρων, κ.ά.
Πολύσπαστα
Αποτελούνταν από συνδυασμό μιας σταθερής και μιας ελεύθερης «τροχαλίας» σε ένα αλληλοεξαρτώμενο σύστημα μέσω του σχοινιού ανύψωσης. Στην ξύλινη ή μεταλλική «θήκη» κάθε «τροχαλίας» προσαρμόζονταν ένας ή περισσότεροι άξονες και γύρω από τον καθένα τους περιστρέφονταν ένας ή περισσότεροι «τροχίλοι». Τρίσπαστο ονομαζόταν το σύστημα με τρεις τροχίσκους (δύο στην πάνω «τροχαλία» και έναν στην κάτω). Τετράσπαστο ονομαζόταν το σύστημα με τέσσερεις τροχίσκους (από δύο στην κάθε «τροχαλία»), κ.ο.κ.
Σύνδεσμοι, γόμφοι και εμπόλια
Για την ασφαλή οριζόντια συναρμογή των γειτονικών λίθων χρησιμοποιούνταν ορειχάλκινοι ή σιδερένιοι «σύνδεσμοι» συνήθως σχήματος I που τοποθετούνταν σε αντίστοιχες λαξευμένες υποδοχές των λίθων και σταθεροποιούνταν και προστατεύονταν με τη χύτευση μολύβδου. Για τη σταθερή κατακόρυφη συναρμογή τους χρησιμοποιούνταν οι «γόμφοι» δηλ. ορειχάλκινα ή σιδερένια ελάσματα που τοποθετούνταν με παρόμοιο τρόπο. Για την ασφαλή σύνδεση των σπονδύλων των κιόνων χρησιμοποιούνταν τα «εμπόλια» δηλ. ξύλινα στοιχεία τετραγωνικής διατομής που τοποθετούνταν σε αντίστοιχες τετραγωνικές εγκοπές στο κέντρο των σπονδύλων. Τα «εμπόλια» έφεραν οπές στο κέντρο τους και συνδέονταν μεταξύ τους με τον «πόλο» έναν κατακόρυφο ξύλινο συνήθως αξονίσκο που επέτρεπε την ελεύθερη περιστροφή των σπονδύλων.
Βαρούλκα
Αποτελούνταν κατά βάση από ένα μεγάλο άξονα όπου τυλιγόταν το σχοινί έλξης του φορτίου και είτε σταθερά προσαρμοσμένους στον άξονα ακτινωτούς τροχούς, είτε κινητούς μοχλοβραχίονες σε ειδικές υποδοχές του, για να εφαρμόζεται η απαιτούμενη ελκτική δύναμη από τους χειριστές. Πολλές φορές έφεραν τροχαλίες και σπανιότερα οδοντωτούς τροχούς ή και ατέρμονα κοχλία για επιπλέον αύξηση της παραγωγικότητάς τους.
Τα βαρούλκα εδάφους για την έλξη του σχοινιού ανύψωσης και την τάνυση των «επιτόνων» προσδένονταν σε έναν ισχυρά πακτωμένο κατακόρυφο πάσσαλο ενώ τα βαρούλκα των ικριωμάτων τοποθετούνταν με κατρακύλια πάνω σε οριζοντιωμένες δοκούς για την ευχερή οριζόντια μετατόπισή τους.
Τρόποι ανάρτησης των λίθων
Για την ανύψωσή τους οι λίθοι περιβάλλονταν συνήθως με χοντρά σχοινιά (με τη χρήση ξύλων για την προστασία των ακμών τους) που προσδένονταν στην αρπάγη του γερανού. Λόγω όμως της δυσχερούς απομάκρυνσης των σχοινιών σε αρκετές περιπτώσεις (που θα πλακώνονταν από τον υπερκείμενο λίθο μετά την τοποθέτησή του επινοήθηκαν διάφορα άλλα ευφυή συστήματα πρόσδεσης των λίθων όπως:
Α) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων μέσω οπών σχήματος U που λαξεύονταν στην επάνω επιφάνεια και εσωτερικά του λίθου (π.χ. Ολυμπία, Δελφοί, Αφαία, κ.α.).
Β) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων μέσω λαξευμένων προεξοχών («αγκώνες») στις επιμήκεις πλαϊνές επιφάνειες των λίθων που αργότερα συνήθως αφαιρούνταν (π.χ. Παρθενών, Προπύλαια, κ.α.).
Γ) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων μέσω λαξευμένων εγκάρσιων αυλάκων στο κάτω μέρος και στα πλάγια (μερικές φορές) του λίθου (π.χ. Σελινούς, κ.α.).
Δ) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων μέσω λαξευμένων αυλάκων σχήματος U στις εγκάρσιες πλαϊνές επιφάνειες του λίθου (π.χ. Ακράγας, Αφαία, κ.α.).
Ε) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων με τη βοήθεια ζεύγους λαβών («άγκυρες» και «αρπάγες») αγκιστρωμένων σε τόρμους, εντορμίες και κατάλληλα λαξευμένες οπές του λίθου (π.χ. Ακρόπολη, Ολυμπία, Δελφοί, Επίδαυρος, κ.α.).
ΣΤ) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων με τη βοήθεια του «καρκίνου», μιας ψαλιδόσχημης αρθρωτής λαβίδας που τα κάτω άκρα της αγκιστρώνονταν σε κατάλληλες υποδοχές στο επάνω μέρος ή στα πλάγια του λίθου και περισφίγγονταν αυτόματα με την ανύψωσή του (π.χ. Σούνιο, κ.α.).
Ζ) Σύστημα πρόσδεσης των λίθων με τη βοήθεια του «λύκου», ενός συστήματος δύο μεταλλικών ή (σπανιότερα) ξύλινων στελεχών (το ένα ορθογωνικής και το άλλο τραπεζοειδούς διατομής με τη μία μόνο πλευρά κεκλιμένη) που εφαρμόζονταν σε αντίστοιχα λαξευμένες τραπεζοειδείς υποδοχές του λίθου (λοξές στη μία πλευρά) ώστε να σφηνώσουν αυτόματα κατά την ανύψωση (π.χ. Θησείο, κ.α.). Η ανάρτηση γινόταν είτε από μία οπή, είτε από το διαμορφωμένο άγκιστρο του τραπεζοειδούς στελέχους. Κατά την υστεροελληνιστική εποχή χρησιμοποιήθηκε «λύκος» με τρία στελέχη, τα δύο εκ των οποίων τραπεζοειδούς διατομής με αντίθετες κλίσεις («καμπάνα»).
Ανυψωτική μηχανή μεσαίων φορτίων
Ο «ιστός» της αποτελούνταν από δύο γιγάντια ξύλα σε σχήμα Λ. Η άρθρωσή της εξασφαλιζόταν από δύο βαθουλώματα στο έδαφος. Η σταθεροποίησή της σε διάφορες κλίσεις επιτυγχανόταν από δύο «επίτονους» (σχοινιά) που τανύονταν με πολύσπαστα και χειροκίνητα βαρούλκα έλξης.
Το φορτίο ανυψωνόταν ή καταβιβαζόταν με τη βοήθεια «τρίσπαστου» και ενός οριζόντιου άξονα, του «πηνίου», (όπου τυλιγόταν το σχοινί ανύψωσης του φορτίου) και περιστρεφόταν με τη βοήθεια κινητών μοχλοβραχιόνων (γύρω από ειδικά έδρανα, τα « χελώνια» που προσαρμόζονταν πάνω στις δοκούς του ιστού). Για την μείωση των τριβών ο άξονας έφερε εκατέρωθεν μικρούς αξονίσκους που εδράζονταν στα «χελώνια».
Ανυψωτική μηχανή μεγάλων φορτίων
Χρησιμοποιούνταν για την ανύψωση μεγάλων φορτίων και ο «ιστός» της αποτελούνταν από δύο γιγάντια ξύλα σε σχήμα Λ. Η άρθρωσή της εξασφαλιζόταν από δύο βαθουλώματα στο έδαφος. Η σταθεροποίησή της σε διάφορες κλίσεις επιτυγχανόταν από δύο «επίτονους» (σχοινιά) που τανύονταν με πολύσπαστα και βαρούλκα.
Το φορτίο ανυψωνόταν με τη βοήθεια τρίσπαστου με διπλούς «τροχίλους» σε κάθε αξονίσκο. Αντί για «πηνίο» διέθετε έναν άξονα εκατέρωθεν του οποίου τυλίγονταν τα σχοινιά έλξης του φορτίου και στο μέσον του έφερε ένα μεγάλο τύμπανο («αμφήρην»), που περιστρεφόταν με τη βοήθεια ενός μεγάλου χειροκίνητου βαρούλκου.
Πηγή
http://diulistirio.blogspot.gr/
VIDEO
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ο Σαμαράς ξεκινάει ραντεβού με βουλευτές ΝΔ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
![Eντάξει! Είναι ότι δεν είχατε φανταστεί να δείτε ποτέ - Δεν περιγράφω άλλο! - Είναι το προϊόν της χρονιάς! [18+]](https://images.newsnowgreece.com/55/559426/Entaxei-einai-oti-den-eixate-fantastei-na-deite-pote---den-perigrafo-allo---einai-to-proion-tis-xronias-18-1-124x78.jpg)
