2013-11-26 19:02:07
Με αφορμή την παρουσίαση του Ακαδημαϊκού κ. Δελλαρόκα, με τίτλο «Επανεφευρίσκοντας το Πανεπιστήμιο» θα ήθελα να σημειώσω ορισμένες σκέψεις Το αίσθημα που μου άφησε η παρουσίαση ήταν μια ανακούφιση… σαν να έφευγε ένα βάρος από πάνω μου για λίγο. Πραγματικά, το πανεπιστήμιο ή καλύτερα η παιδεία που οραματίζεται ο κ. Δελλαρόκας είναι εντυπωσιακή και με βάση τα δεδομένα που μας παρουσιάζει δεν απέχει τελικά και πολύ από την πραγματικότητα. Μιλάμε για έναν απέραντο ωκεανό γνώσης, που θα παρέχεται μέσω διαδικτύου και σχεδόν δωρεάν! Κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί ελεύθερα να «ψαρεύει» και να μαθαίνει πράγματα που του χρειάζονται για να βελτιώσει τις δεξιότητές του. Μάλιστα, όπως σημειώνει ο ίδιος, το επίπεδο των σεμιναρίων που ήδη διατίθενται, είναι πολύ ανώτερα από πολλά αντίστοιχα μαθήματα Πανεπιστημίων. Μιλάμε για μια παγκόσμια δεξαμενή γνώσεων, που προσφέρεται ελεύθερα μέσα από πλατφόρμες διαδυκτιακής εκπαίδευσης σε οποιονδήποτε έχει πρόσβαση στο διαδύκτιο και γνωρίζει την Αγγλική. Και είμαι σίγουρος ότι ο περιορισμός της γλώσσας θα εξαλειφθεί σε λίγα χρόνια!
Κυριολεκτικά αναφώνησα το, γραφικό πλέον, «όνειρο ζω, μη με ξυπνάτε»! Σιγά-σιγά όμως, άρχισα να εντοπίζω ορισμένες δυσκολίες στο όλο εγχείρημα, τις οποίες σημειώνω όχι για να θίξω τον ομιλητή, αλλά περισσότερο για να τονίσω μια ακόμα φορά τη δική μας αδυναμία Κατ’ αρχήν, αυτό που με ενοχλεί είναι ο πλήρης τεχνοκρατικός χαρακτήρας της προτεινόμενης παιδείας. Βεβαίως, όπως τόνισε και ο κ. Δελλαρόκας, υπάρχει φως στο τούνελ, καθώς σε μια εργασία μετράνε τελικά σαν εφόδια περισσότερο κάποιες «αρετές χαρακτήρα» όπως τις ονόμασε, από ό,τι η γνώση καθ᾿ εαυτήν. Μέσα στο πακέτο των αρετών αυτών, με βάση μια σχετική έρευνα, περιέχεται το «τσαγανό», αλλά και η αισιοδοξία, ο ενθουσιασμός, η περιέργεια, ο αυτοέλεγχος, η κοινωνική νοημοσύνη και τέλος η ευγνωμοσύνη. Σύνολο 7. Και εδώ προέκυψε το σαμαράκι που έκοψε λίγο τη φόρα του ενθουσιασμού μου. Φυσικά όλοι θα συμφωνήσουμε ότι οι παραπάνω αρετές είναι σημαντικότατες και βελτιώνουν το χαρακτήρα ενός ανθρώπου και την αποδοτικότητά του σε μια εργασία. Τίθενται όμως δύο ερωτήματα:
1. Πώς καλλιεργούν ή θα έπρεπε να καλλιεργούν οι άνθρωποι αυτές τις αρετές-δεξιότητες;
2. Άραγε μόνο αυτές είναι που χρειάζονται; Ή μήπως τελικά αυτές είναι που επιδιώκει μια τεχνοκρατική και μη ανθρωποκεντρική εκπαίδευση;
Επιχειρώντας να απαντήσω στο πρώτο ερώτημα, η προφανής και τελικά σωστή νομίζω απάντηση, είναι μέσω της οικογένειας και της κοινωνίας στην οποία θα μεγαλώσει ο νέος. Αν δεν έχει μπολιαστεί με τα εφόδια αυτά από μικρός, δεν υπάρχει, και πολύ πιθανόν να μην υπάρξει ποτέ κάποια εκπαίδευση που να τα αναπληρώσει. Επομένως, είμαστε όλοι υποχρεωμένοι ως γονείς αλλά και ως κοινωνικό σύνολο να προάγουμε τέτοιες αξίες, οι οποίες και αποτελούν το ευρύ εκείνο σύνολο που καλούμε Παιδεία.
Φθάνοντας τώρα στο δεύτερο ερώτημα, εκεί είναι που πραγματικά κολλάω. Για ποια παιδεία μπορούμε να μιλήσουμε όταν μέσα στις αρετές αυτές, πέραν της ευγνωμοσύνης –και αυτή πάλι με ερωτηματικό–, δεν υπάρχει ένα χαρακτηριστικό, έστω και σαν ασφαλιστική δικλείδα, που να αφορά την σχέση με τον συνάνθρωπο; Καλά όλα τα παραπάνω για μια επιχείρηση, τι γίνεται όμως έξω από αυτήν;… Τι γίνεται επίσης όταν, για παράδειγμα, σε μια επιχείρηση χρειαστεί να ληφθούν αποφάσεις οι οποίες κινούνται σε γκρίζες γραμμές και έχουν να κάνουν με το περιβάλλον ή με το συνάνθρωπο; Θεωρώ ότι ο κόσμος χρειάζεται πρώτα ανθρώπους και μετά επιστήμονες. Πού είναι η συνεργασία, πού είναι η αλληλεγγύη, η αγάπη για το περιβάλλον, για τις αξίες; Μήπως οι αρετές αυτές δεν είναι τελικά σημαντικές για τις επιχειρήσεις;
Εν πάση περιπτώσει, το πιο αισιόδοξο μήνυμα που λαμβάνω από την παρουσίαση αυτή, είναι ότι η παιδεία βρίσκει πάντοτε διέξοδο, όσο και αν προσπαθούν κάποιοι, ειδικά στη χώρα μας, να την καταστρέψουν. Από την άλλη όμως, ένα ακόμα σαμαράκι αποτελεί η κοντοφθαλμία της χώρας μας και του καθενός μας. Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια μια εθνική παιδεία συνεχώς μεταβαλλόμενη και «επαναπροσδιοριζόμενη», που τελικά οδηγεί τα παιδιά στην ιδιωτική εκπαίδευση. Εκείνη πάλι παραπαίει ακυβέρνητη, έρμαιο του χρήματος, μετατρεπόμενη τελικώς σε πεδίο εκμετάλλευσης του μέλλοντος των παιδιών μας και της χώρας μας από επιτηδείους.
Το μέλλον της εκπαίδευσης εξαρτάται από εμάς. Ας αποφασίσουμε σαν γονείς και σαν κοινωνία να ασχοληθούμε με τα νέα παιδιά, να εγκύψουμε στις ανάγκες τους και τις αναζητήσεις τους, να θυσιαστούμε για αυτά. Ας πάψουμε να τα οδηγούμε στην απόγνωση, ας μην τα συμπαρασύρουμε στη δική μας επαγγελματική ή προσωπική κατρακύλα. Πρέπει να δώσουμε στους νέους τέτοια εφόδια ώστε να γίνουν άνθρωποι σκεπτόμενοι και να μπορέσουν να κολυμπήσουν μέσα σε αυτόν τον ωκεανό γνώσης. Όχι μόνο να επιλέξουν αυτά που ταιριάζουν στον εαυτό τους, αλλά και να μπορέσουν, βγαίνοντας κάποια στιγμή στην ακτή, να πουν ότι παρέμειναν Άνθρωποι.
koinonikianatoli.wordpress.com
Κυριολεκτικά αναφώνησα το, γραφικό πλέον, «όνειρο ζω, μη με ξυπνάτε»! Σιγά-σιγά όμως, άρχισα να εντοπίζω ορισμένες δυσκολίες στο όλο εγχείρημα, τις οποίες σημειώνω όχι για να θίξω τον ομιλητή, αλλά περισσότερο για να τονίσω μια ακόμα φορά τη δική μας αδυναμία Κατ’ αρχήν, αυτό που με ενοχλεί είναι ο πλήρης τεχνοκρατικός χαρακτήρας της προτεινόμενης παιδείας. Βεβαίως, όπως τόνισε και ο κ. Δελλαρόκας, υπάρχει φως στο τούνελ, καθώς σε μια εργασία μετράνε τελικά σαν εφόδια περισσότερο κάποιες «αρετές χαρακτήρα» όπως τις ονόμασε, από ό,τι η γνώση καθ᾿ εαυτήν. Μέσα στο πακέτο των αρετών αυτών, με βάση μια σχετική έρευνα, περιέχεται το «τσαγανό», αλλά και η αισιοδοξία, ο ενθουσιασμός, η περιέργεια, ο αυτοέλεγχος, η κοινωνική νοημοσύνη και τέλος η ευγνωμοσύνη. Σύνολο 7. Και εδώ προέκυψε το σαμαράκι που έκοψε λίγο τη φόρα του ενθουσιασμού μου. Φυσικά όλοι θα συμφωνήσουμε ότι οι παραπάνω αρετές είναι σημαντικότατες και βελτιώνουν το χαρακτήρα ενός ανθρώπου και την αποδοτικότητά του σε μια εργασία. Τίθενται όμως δύο ερωτήματα:
1. Πώς καλλιεργούν ή θα έπρεπε να καλλιεργούν οι άνθρωποι αυτές τις αρετές-δεξιότητες;
2. Άραγε μόνο αυτές είναι που χρειάζονται; Ή μήπως τελικά αυτές είναι που επιδιώκει μια τεχνοκρατική και μη ανθρωποκεντρική εκπαίδευση;
Επιχειρώντας να απαντήσω στο πρώτο ερώτημα, η προφανής και τελικά σωστή νομίζω απάντηση, είναι μέσω της οικογένειας και της κοινωνίας στην οποία θα μεγαλώσει ο νέος. Αν δεν έχει μπολιαστεί με τα εφόδια αυτά από μικρός, δεν υπάρχει, και πολύ πιθανόν να μην υπάρξει ποτέ κάποια εκπαίδευση που να τα αναπληρώσει. Επομένως, είμαστε όλοι υποχρεωμένοι ως γονείς αλλά και ως κοινωνικό σύνολο να προάγουμε τέτοιες αξίες, οι οποίες και αποτελούν το ευρύ εκείνο σύνολο που καλούμε Παιδεία.
Φθάνοντας τώρα στο δεύτερο ερώτημα, εκεί είναι που πραγματικά κολλάω. Για ποια παιδεία μπορούμε να μιλήσουμε όταν μέσα στις αρετές αυτές, πέραν της ευγνωμοσύνης –και αυτή πάλι με ερωτηματικό–, δεν υπάρχει ένα χαρακτηριστικό, έστω και σαν ασφαλιστική δικλείδα, που να αφορά την σχέση με τον συνάνθρωπο; Καλά όλα τα παραπάνω για μια επιχείρηση, τι γίνεται όμως έξω από αυτήν;… Τι γίνεται επίσης όταν, για παράδειγμα, σε μια επιχείρηση χρειαστεί να ληφθούν αποφάσεις οι οποίες κινούνται σε γκρίζες γραμμές και έχουν να κάνουν με το περιβάλλον ή με το συνάνθρωπο; Θεωρώ ότι ο κόσμος χρειάζεται πρώτα ανθρώπους και μετά επιστήμονες. Πού είναι η συνεργασία, πού είναι η αλληλεγγύη, η αγάπη για το περιβάλλον, για τις αξίες; Μήπως οι αρετές αυτές δεν είναι τελικά σημαντικές για τις επιχειρήσεις;
Εν πάση περιπτώσει, το πιο αισιόδοξο μήνυμα που λαμβάνω από την παρουσίαση αυτή, είναι ότι η παιδεία βρίσκει πάντοτε διέξοδο, όσο και αν προσπαθούν κάποιοι, ειδικά στη χώρα μας, να την καταστρέψουν. Από την άλλη όμως, ένα ακόμα σαμαράκι αποτελεί η κοντοφθαλμία της χώρας μας και του καθενός μας. Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια μια εθνική παιδεία συνεχώς μεταβαλλόμενη και «επαναπροσδιοριζόμενη», που τελικά οδηγεί τα παιδιά στην ιδιωτική εκπαίδευση. Εκείνη πάλι παραπαίει ακυβέρνητη, έρμαιο του χρήματος, μετατρεπόμενη τελικώς σε πεδίο εκμετάλλευσης του μέλλοντος των παιδιών μας και της χώρας μας από επιτηδείους.
Το μέλλον της εκπαίδευσης εξαρτάται από εμάς. Ας αποφασίσουμε σαν γονείς και σαν κοινωνία να ασχοληθούμε με τα νέα παιδιά, να εγκύψουμε στις ανάγκες τους και τις αναζητήσεις τους, να θυσιαστούμε για αυτά. Ας πάψουμε να τα οδηγούμε στην απόγνωση, ας μην τα συμπαρασύρουμε στη δική μας επαγγελματική ή προσωπική κατρακύλα. Πρέπει να δώσουμε στους νέους τέτοια εφόδια ώστε να γίνουν άνθρωποι σκεπτόμενοι και να μπορέσουν να κολυμπήσουν μέσα σε αυτόν τον ωκεανό γνώσης. Όχι μόνο να επιλέξουν αυτά που ταιριάζουν στον εαυτό τους, αλλά και να μπορέσουν, βγαίνοντας κάποια στιγμή στην ακτή, να πουν ότι παρέμειναν Άνθρωποι.
koinonikianatoli.wordpress.com
VIDEO
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Προβολή ταινίας: ΚΙΕΡΙΟΝ του Δήμου Θέου (28-11-13)
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Πρόστιμα 71.193 € τη μέρα ζητά η ΕΕ για χωματερές
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
