ΝΕΑ VIDEO NEA PHOTO NEA

 | 

Η κρίση του ευρώ θα αποφασιστεί στην Ισπανία

Του Wolfgang MünchauΕλλάδα; Ξεχάστε την Ελλάδα! Τα πραγματικά προβλήματα τηςζώνης του ευρώ βρίσκονται στην Ισπανία. Εδώ οδηγεί τό πρόγραμμα λιτότητας πουεπιβάλεται από τις Βρυξέλλες μια ολόκληρη χώρα στην οικονομική ύφεση – επίσης ηπρόσφατη αύξηση τού ταμείου διάσωσης δεν πρόκειται νά είναι επαρκής.Στην Ελλάδα υπήρχε η κρίση, την οποία η Γερμανία πίστευεότι κατανοεί. Εδώ στο βαθύ νότο ανεύθυνοι πολιτικοί έχουν εξαπατήσει μεπαραποιημένους προϋπολογισμούς και πιεστικά οδηγήθηκαν σε πτώχευση. Η Ισπανικήκρίση μάς είναι δυσάρεστη για πολλούς λόγους. Είναι πιό απειλητική, μόνο καίμόνο από το μέγεθος της χώρας, και δεν μπορεί νά ελεγχθεί μέ τά καθιερωμένα στήνΓερμανία πρότυπα σχήματα αντιμετώπισης. Καί αυτό γιατί η Ισπανία, σε αντίθεσημε τη Γερμανία, δεν είχε ποτέ παραβιάσει το σύμφωνο σταθερότητας – και μάλισταέχει μικρότερο κρατικό χρέος από εμάς.

Ακούμε από τις Βρυξέλλες ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση προτρέπειτην Ισπανία νά λάβει δάνεια από τον νέο Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). Αρκετές ισπανικές εφημερίδες ανέφεραν σήμερα αυτή την πληροφορία και τοειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, επίσης, επισημαίνοντας μάλιστα ότι έχειεντοπίσει τήν πηγή αυτής της πληροφορίας. Ο Επίτροπος ανταγωνισμού κ. Joaquin Almunia, ένας αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η ιστορία ακούγεται εύλογη. ΗΙσπανία χρειάζεται τουλάχιστον 100 δισεκατ. € για να εξυγιάνει τιςπροβληματικές τράπεζές της. Ο ιδιωτικός τομέας δεν είναι σε θέση νασυγκεντρώσει αυτό τό ποσό χρημάτων. Η ισπανική κυβέρνηση δεν έχει πιά κανέναπεριθώριο. Και έτσι μένει μόνο ο ευρωπαϊκός μηχανσμός διάσωσης.Τα ισπανικά προβλήματα δεν έχουν να κάνουν με μιάανεύθυνη δημοσιονομική πολιτική, αλλά και με ροές κεφαλαίων. Γερμανικές,ολλανδικές και φινλανδικές τράπεζες διοχέτευαν επί σειρά ετών τό περίσσευμα τωνεμπορικών πλεονασμάτων τους στο Νότο, όπου, άμεσα και έμμεσα, χρηματοδότησαντην φούσκα ακινήτων.Αυτή η διαδικασία συσώρρευσε τις ισπανικές τράπεζες και Bausparkassen μέ σωρεία επισφαλειών, τίς οποίες καλούνται νά διαχειρισθούν. Μόνο ηδιαγραφή των παλαιών επισφαλειών στόν τομέα της κτηματαγοράς, απαιτούν ποσάύψους 100 έως 200 δισ. ευρώ – ανάλογα με το πώς θα εξελιχθεί η αγορά κατοικίαςστην Ισπανία.Επιπρόσθετα υπεισέρχεται και ένας άλλος κίνδυνος: Ηδιαφαινόμενη ύφεση στην Ισπανία. Η χώρα σήμερα έχει ένα ποσοστό ανεργίας τηςτάξης του 23%. Πρέπει να σημειωθεί, ότι αυτός ο αριθμός αντιστοιχεί σέ ποσοστάανεργίας, πριν κάν ακόμα αρχίσει τό συμμάζεμα τών χρεών. Η επιβαλόμενη απο τηνΕυρωπαϊκή Ένωση προσαρμογή στόν κρατικό προϋπολογισμό, μέχρι το τέλος του 2013,είναι η μεγαλύτερη, από ότι έχει μέχρι τώρα συμβεί στην Ελλάδα. Και σε αντίθεσημε την Ελλάδα, η Ισπανία έχει επίσης το πρόβλημα της υπερχρέωσης του ιδιωτικούτομέα.Τα ισπανικά νοικοκυριά, οι επιχειρήσεις και οι τράπεζεςδεν έχουν άλλη επιλογή από το να μειώσουν τα χρέη τους. Ακόμα και τα χαμηλάεπιτόκια δεν βοηθούν πιά. Αν συγχρόνως το ισπανικό κράτος αρχίσει το συμάζεμαμε λιτότητα, όπως σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποχρεούται, τότε θααρχίσει ο κλασικός οικονομικός φαύλος κύκλος. Η ύφεση θα γίνει βαθύτερη και θαδιαρκέσει περισσότερο. Τα κρατικά έσοδα θα μειωθούν.Οι κοινωνικές δαπάνες θααυξηθούν. Προπάντως οι τράπεζες θα αναγκασθούν να διαγράψουν πολύ μεγαλύτεραποσά, από όσα είχαν προϋπολογίσει. Για να καλυφθούν αυτές οι νέες τρύπες θαπρέπει να αυξηθούν παρεταίρω οι πολιτικές λιτότητας, ανοίγοντας επομένως τονεπόμενο φαύλο κύκλο.Η επέκταση τού ταμείου διάσωσης δεν αρκείΗ Ελλάδα έπεσε στην παγίδα χρέους, η Πορτογαλία επίσηςβρίσκεται μέσα. Καί η Ισπανία μόλις εισέρχεται. Η Ισπανία είναι επίσης ο κύριοςλόγος γιατί τώρα έχουμε την συζήτηση τής διεύρυνσης τού Ταμείου Στήριξης.Ημινιμαλιστική λύση τύπου Άνγκελα Μέρκελ για την διεύρυνση, στηρίζεται στήνπαράταση τών υπαρχόντων μηχανισμών στήριξης καί στήν μή ενσωμάτωση τώνδιαθέσιμων ποσών τους στό ύψος τού ποσού των 500 δις, πού έχουν προγραμματιστείνα αποτελεί το ποσό του ESM.Αυτό το ποσό αρκεί πιθανώς γιά ένα πρώτο μικρό πρόγραμμαστήριξης της Ισπανίας γιά τήν επανακεφαλαιοποίηση τών τραπεζών, όπως καί γιάπαρεμφερή προγράμματα γιά την Πορτογαλία καί Ιρλανδία, πού βρίσκονται ήδη εντόςτού μηχανισμού στήριξης. Τό ποσό όμως δέν αρκεί γιά ένα μεγάλο πρόγραμμαστήριξης της Ισπανίας, τό οποίο θα καταστεί αναγκαίο, όταν η χώρα θα γλυστρίσειπιό βαθιά στήν κρίση. Καί το ποσό είναι απολύτως ανεπαρκές γιά στήριξη Ιταλίαςκαί Βελγίου.Ο μηχανισμός προστασίας θά χάσει τόν κύριο στόχο του, πούείναι ο εφυσηχασμός τών αγορών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καί ο ΟΟΣΑ προτείνουν έναγνήσιο διπλασιασμό τού ποσού σε περίπου 1.000 δισεκατομμύρια €. Μαζί μέ τα ποσάτου ΔΝΤ να φθάσει το 1.5 τρισεκατομμύριο €. Αλλά καί τότε δέν θα φθάνει γιά τηνΙταλία.Γιά μεγέθη τέτοιου ύψους δέν μιλάμε πιά γιά ένα κλασικόπρόγραμμα στήριξης, αλλά γιά κοινωνικοποίηση τών χρεών. Αυτό σημαίνει ότι ταυψηλά χρέη τού ισπανικού ιδιωτικού τομέα στό τέλος θα κοινωνικοποιηθούν. Γιάτην Ισπανία δέν υπάρχει άλλος δρόμος εξόδου από τήν ευρωκρίση.Ηθικό συμπέρασμα της Ιστορίας. Άν, όπως κάνει η Μέρκελ,αποκλεισθεί η κατάρρευση τού ευρώ, τότε δέν μπορεί συγχρόνως νά περιορισθεί τόεύρος τού ταμείου διάσωσης. Καί άν τό ταμείο διάσωσης στό τέλος αυξήσει τό ποσόστό αναγκαίο ύψος διάσωσης πού απαιτείται, τότε θα έχει εισαχθεί από τήν πίσωπόρτα το Euro-Bond, η κοινή εγγύηση γιά τα χρέη της ευρωζώνης.Σέ αυτή την περίπτωση η επιβληθείσα από την Γερμανίασυμφωνία δημοσιονομικής σταθερότητας προκαλεί το ακριβώς αντίθετο τούεπιδιωκόμενου αποτέλεσματος.

Οδηγεί χώρες όπως την Ισπανία, κατ’αρχήν στην παγίδα του χρέους καί στήνσυνέχεια στόν μηχανισμό διάσωσης καί οδηγεί στό τέλος στήν κοινή εγγύηση όλωντών χωρών τής ευρωζώνης γιά τά χρέη τών μελών της.
liberals10