ΝΕΑ VIDEO NEA PHOTO NEA

 | 

Στο ίδιο έργο θεατές

Το κύμα κακοκαιρίας που έπληξε πρόσφατα τη χώρα έφερε και πάλι στην επιφάνεια τα ζητήματα της αντιπλημμυρικής προστασίας, αλλά και συνολικότερα θέματα που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτων...Το θέμα δυστυχώς ανακύπτει σχεδόν αποκλειστικά μετά από τραγικά γεγονότα, με αποκορύφωμα τους νεκρούς, ή, στην καλύτερη περίπτωση, με αφορμή σοβαρές καταστροφές. Οι εικόνες πλημμυρισμένων σπιτιών και καταστημάτων, κατεστραμμένων δρόμων και υποδομών, αναγκάζουν πολιτεία και πολίτες να αναλογισθούν το θέμα και να ανοίξουν, με στρεβλό και πάλι τρόπο, τη συζήτηση για τα λάθη που έγιναν και τις ανεπάρκειες. Αντί όμως τα τραγικά συμβάντα να αποτελούν την αφορμή για μια ολιστική προσέγγιση του ζητήματος και για την αντιμετώπιση του προβλήματος στη ρίζα του, αναλώνονται σε ποδοσφαιρικού τύπου αντιπαραθέσεις, εστιάζοντας στο ποιος φταίει (τοπική αυτοδιοίκηση, κεντρική κυβέρνηση, ή ακόμα και οι οικολόγοι, οι οποίοι «δεν επέτρεψαν τον καθαρισμό επίμαχων ρεμάτων» ή οι ίδιοι οι πολίτες που βρέθηκαν τη λάθος στιγμή στο λάθος σημείο) και όχι στο τι μπορούμε να κάνουμε.

Οι αιτίες που προκαλούν τις πλημμύρες είναι γνωστές: το μη διαπερατό αστικό περιβάλλον λόγω της ανεξέλεγκτης τσιμεντοποίησης, αποτέλεσμα της χωρίς όρια και κανόνες δόμησης, το ανεπαρκώς συντηρημένο και φραγμένο δίκτυο ομβρίων υδάτων, τα μπαζωμένα ρέματα, τα ανεπαρκή αντιπλημμυρικά έργα και η παντελής έλλειψη σε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, η συχνά μη έγκαιρη επέμβαση των αρμόδιων αρχών. Επιπλέον, η αλλαγή του κλίματος συμβάλλει στην αύξηση της πιθανότητας επέλευσης φαινομένων πλημμύρας και των αρνητικών τους επιπτώσεων. Ειδικότερα, η αύξηση της έντασης και της μεταβλητότητας των βροχοπτώσεων αναμένεται να αυξήσουν τον κίνδυνο πλημμυρών και ξηρασίας σε πολλές περιοχές και κυρίως σε ημίξηρες, όπως είναι η λεκάνη της Μεσογείου.

Όλα αυτά όμως είναι γνωστά εδώ και χρόνια και παραμένουμε στο ίδιο έργο θεατές, θρηνώντας ανθρώπους και περιουσίες. Η αναζήτηση των ευθυνών είναι απαραίτητη. Και σίγουρα φταίει ο «κακός» καιρός, αλλά δεν αρκεί μόνο αυτός. Δεν μπορούμε να εξακολουθούμε να σταματάμε εκεί τη συζήτηση και κυρίως να μην αναλαμβάνουμε δράση. Η γνώση και οι τεχνικές λύσεις υπάρχουν, έχουν δοκιμαστεί στην πράξη και χρειάζεται να εξειδικευτούν ανά περίπτωση και να μπουν σε εφαρμογή. Ο καθαρισμός των ρεμάτων, η δημιουργία απορροφητικών και εμπλουτιστικών λεκανών σε κοίτες ποταμών για την αποθήκευση του πλεονάζοντος νερού για αρδευτική ή αστική χρήση, η δημιουργία λιμνών κατακράτησης ή καθυστέρησης απορροής για ποτιστική χρήση ή και για τον εμπλουτισμό των υπόγειων υδροφορέων, ο εμπλουτισμός υδροφορέων μέσω γεωτρήσεων, ο σχεδιασμός και λειτουργία ανεξάρτητων αποχετευτικών συστημάτων (όμβρια ύδατα και λύματα), η εφαρμογή τεχνικών συγκράτησης και διείσδυσης νερού στα εδάφη π.χ. φύτευση ακάλυπτων χώρων, είναι μόνο μερικά από αυτά.

Η επιστημονική κοινότητα εδώ και χρόνια επίσης «φωνάζει» ότι όλα αυτά αποτελούν ενδείξεις της κλιματικής αλλαγής που δεν θα πρέπει να αγνοούνται. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει ήδη από το 2007 σχετική Οδηγία (2007/60) για την αξιολόγηση και τη διαχείριση κινδύνων πλημμύρας με στόχο τη μείωση των αρνητικών συνεπειών στην ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και τις οικονομικές δραστηριότητες που συνδέονται με τις πλημμύρες. Στην παρούσα φάση έχει ολοκληρωθεί η προκαταρκτική αξιολόγηση που προβλέπει η Οδηγία και οι χάρτες επικινδυνότητας και κινδύνων πλημμύρας, ενώ τα σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας βρίσκονται σε φάση ανάθεσης σε αναδόχους μελετητές με προβλεπόμενη περίοδο ολοκλήρωσης, σύμφωνα με την Οδηγία, το τέλος του 2015. Το γεγονός αυτό, ενισχύει την άποψη ότι αν και ήδη υπάρχουν αξιοποιήσιμα στοιχεία από την ανωτέρω διαδικασία αλλά και από προγενέστερες μελέτες και έρευνες, τα δεδομένα αυτά δεν έχουν αξιοποιηθεί αποτελεσματικά σε επιχειρησιακό επίπεδο, ώστε να μετριαστούν σημαντικά οι επιπτώσεις των συντελούμενων φαινομένων. Η βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από την «Ολοκληρωμένη διαχείριση», η οποία χρειάζεται να ενσωματώσει με μεγαλύτερη σαφήνεια και ακρίβεια το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής.

Αλλά και σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, φαίνεται ότι παραμένουμε προσκολλημένοι σε ένα μοντέλο ανάπτυξης που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τα ορυκτά καύσιμα και η οποιαδήποτε προσπάθεια αλλαγής πλεύσης καταρρέει υπό το βάρος βραχυπρόθεσμων στόχων οικονομικής μεγέθυνσης. Η παταγώδης αποτυχία της Βαρσοβίας είναι δυστυχώς ακράδαντη απόδειξη.

Δυστυχώς είναι τετριμμένο, αλλά είναι και η μοναδική διέξοδος: αν δεν ξεκινήσουν άμεσα διαδικασίες για τον ορισμό των ευάλωτων ζωνών ανά περιοχή και την αναζήτηση τεχνικών λύσεων, προσαρμοσμένων στις τοπικές ιδιαιτερότητες, στην επόμενη μεγάλη νεροποντή πάλι εδώ θα είμαστε να συζητάμε τα ίδια και να αναζητούμε τον ένοχο. Ελπίζουμε μόνο να είμαστε όλοι και να μη θρηνούμε θύματα.
medsos.gr