2013-12-08 22:18:57
Το ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι δήμοι, όχι μόνο στη στήριξη της κοινωνίας αλλά και στη δημιουργία των προϋποθέσεων εξόδου των πολιτών από την κρίση, παρουσίασε, στη 2η δημόσια εκδήλωση - ημερίδα της, η «Πρωτοβουλία των Πέντε δημάρχων», με θέμα «Ανάπτυξη και Τοπική Αυτοδιοίκηση», σήμερα στη Θεσσαλονίκη. Η «Πρωτοβουλία των Πέντε» αποτελείται από τους δημάρχους Αθηναίων Γ.Καμίνη, Θεσσαλονίκης, Γ. Μπουτάρη, Βόλου Π.Σκοτινιώτη, Πατρέων Γ.Δημαρά, και Ιωαννιτών Φ.Φίλιος.
Η πρώτη δημόσια ανοιχτή εκδήλωση – παρέμβαση των «Πέντε», διεξήχθη στις αρχές Νοεμβρίου στο Βόλο, με θέμα την κοινωνική πολιτική των Δήμων,
Όπως είναι γνωστό το εγχείρημα της «Πρωτοβουλίας των Πέντε», αποτελεί πολιτική παρέμβαση που επικεντρώνεται στο χώρο της αυτοδιοίκησης, με στόχο να αποτελέσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση αιχμή του μεγάλου μεταρρυθμιστικού σχεδίου για την εθνική ανασυγκρότηση, αντιμαχόμενη τη συντήρηση, την ακινησία και την πόλωση. Οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν αναλυτικά για τα χαρακτηριστικά αυτής της παρέμβασης, τις θέσεις και τους στόχους της, στον επίσημο ιστότοπο της «Πρωτοβουλίας των Πέντε» www.prv5.gr.
Στην εναρκτήρια ομιλία του ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ.Γ.Μπουτάρης υπογράμμισε ότι η Πρωτοβουλία των Πέντε θέλει να κρατήσει ζωντανή την ελπίδα για κάτι καλύτερο στη Ελλάδα, ευελπιστώντας, τελικά, να μπολιάσει με τη μεταρρυθμιστική λογική της τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος της χώρας σε τοπικό αλλά και εθνικό επίπεδο. Αυτός είναι και ο μόνος τρόπος για να αναγεννηθεί το ίδιο το πολιτικό σύστημα και εν τέλει η ίδια η χώρα. Στόχος των Πέντε δήμων είναι, όπως ανέφερε ο κ.Μπουτάρης, να αξιοποιηθούν οι ιδέες, το όραμα και η τεχνογνωσία που αποκτήθηκε από τους δημάρχους του δικτύου των Πέντε, με μοναδικό γνώμονα το συμφέρον των σκληρά δοκιμαζόμενων πολιτών, έναντι του συμφέροντος των κομμάτων, των διαφόρων συντεχνιών και του γνωστού στην Ελλάδα δικτύου των ‘κολλητών’.
Κάνοντας λόγο για την τοπική ανάπτυξη, ο Γιάννης Μπουτάρης εξέθεσε τα θεσμικά και γραφειοκρατικά εμπόδια που τίθενται σ’ αυτήν. Συγκεκριμένα μίλησε για την έλλειψη πόρων που αντιμετωπίζουν οι Δήμοι για την επιχειρηματικότητα και για την απουσία θεσμικής αυτονομίας της Τ.Α.. Ο δήμαρχος μίλησε για το γεγονός ότι το μακρύ χέρι του κράτους διαχειρίζεται αντί των δήμων θέματα χωροταξίας και προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και για την ευρωπαϊκή πρωτοτυπία οι Δήμοι να μην έχουν ουσιαστικό λόγο για τις υποδομές εντός των ορίων τους.
«Και όμως, εμείς δε χάσαμε το κουράγιο μας. Παρά τα θεσμικά κενά και τη γραφειοκρατία, στύψαμε το μυαλό μας και μηχανευτήκαμε τρόπους που προώθησαν την τοπική ανάπτυξη. Στη Θεσσαλονίκη βρήκαμε ανέξοδες λύσεις. Ανακαλύψαμε ξανά το πλούσιο παρελθόν της πόλης και το χρησιμοποιούμε ως μοχλό ανάπτυξης. Ανοιχτήκαμε στους γειτονικούς λαούς, για τους οποίους η Θεσσαλονίκη αποτελεί πατρίδα των προγόνων τους και άρα εν δυνάμει τουριστικό προορισμό», είπε χαρακτηριστικά.
Δεν παρέλειψε να αναφερθεί σε όσους με στενόμυαλη και επιβλαβή για την τοπική οικονομία δήθεν πατριωτική προσέγγιση υποσκάπτουν το συμφέρον της πόλης τους προκρίνοντας ξεπερασμένες διχαστικές γραμμές. Σημείωσε ότι τα αποτελέσματα της εξωστρεφούς πολιτικής του Δήμου για την πόλη θα ήταν ακόμη εντυπωσιακότερα, εάν οι τοπικοί φορείς συνεργάζονταν καλύτερα για το κοινό καλό και όχι για τις συντεχνίες. «Εμείς θα συνεχίσουμε, και εάν ο κόσμος μας τιμήσει άλλη μια φορά με την ψήφο του, θα προωθήσουμε ακόμη περισσότερο το ολοκληρωμένο σχέδιό μας για την ανάδειξη της Θεσσαλονίκης ως σημαντικού τουριστικού προορισμού. Έτσι προωθείται η τοπική ανάπτυξη και έτσι δημιουργούνται θέσεις εργασίας για την πόλη», κατέληξε.
Ο Δήμαρχος Αθηναίων κ.Γ.Καμίνης τόνισε στην ομιλία του ότι, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε το Δήμο της Αθήνας, η παράταξή του και ο ίδιος προσπάθησαν να σχεδιάσουν αυτό που διεθνώς ονομάζεται «δημιουργική πόλη». Μια πόλη στην οποία να μπορούν να συνυπάρχουν, με συνέργειες και κοινούς τόπους, η ανάπτυξη και η ποιότητα ζωής.
Ο Δήμαρχος Αθηναίων αναφέρθηκε αναλυτικά στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα που έχει σχεδιαστεί και διαχειρίζεται ο Δήμος Αθηναίων με την ονομασία «Έργο: Αθήνα».
Κλείνοντας ο κ. Καμίνης σημείωσε την πολυπλοκότητα των ζητημάτων που συνδέονται με τη σύγχρονη εικόνα, την ταυτότητα και τη λειτουργία της πόλης. Ο γεωγραφικός σχεδιασμός, η κοινωνική και οικονομική γεωγραφία, η τοποθέτηση, αξιολόγηση και προσέλκυση επενδυτών και επενδυτικών προτάσεων, η επικοινωνία και η διαφήμιση, η διοργάνωση μεγάλων γεγονότων και εκδηλώσεων, η διαχείριση εργαλείων πληροφορικής και πολυμέσων, είναι πεδία προς διερεύνηση και αξιοποίηση και για το ξεπέρασμα της κρίσης αλλά και για την προετοιμασία της εποχής μετά το μνημόνιο.
Ο Δήμαρχος Πατρέων κ. Γ.Δημαράς τόνισε στην ομιλία ότι η ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι μία λέξη γενική και αόριστη ή να ταυτίζεται μόνο με οικονομικούς δείκτες. Για την Τοπική αυτοδιοίκηση η ανάπτυξη έχει σχέση με την μεγάλη εικόνα του Δήμου. Την εικόνα της κοινωνίας για το μέλλον της πόλης. Τρεις είναι οι βασικοί άξονες εμπλοκής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην ανάπτυξη. Ο πρώτος είναι η οργάνωση του Χώρου. Δεύτερος άξονας είναι η διαμόρφωση του περιβάλλοντος για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων σε όλους τους τομείς των δραστηριοτήτων. Και ο τρίτος άξονας είναι οι δράσεις για την ανάδειξη – προώθηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και της Τοπικής Οικονομίας.
Για το θέμα της ανάπτυξης ο κ. Δημαράς πρόσθεσε ότι είναι απαραίτητες οι αλλαγές και στο θεσμικό επίπεδο και στον τρόπο που ιεραρχούνται οι αποφασιστικές αρμοδιότητες ανάλογα με το επίπεδο σχεδιασμού. Αυτά αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για να αρθούν οι αντιφάσεις που πολλές φορές είναι ισχυροί ανασταλτικοί παράγοντες σε θέματα ανάπτυξης.
«Όταν η πόλη σχεδιάζει για το μέλλον της, οι πολίτες αντιλαμβάνονται ότι το συμφέρον της πόλης ταυτίζεται με το συμφέρον όλων των πολιτών της», κατέληξε ο Δήμαρχος Πατρέων.
Στην τοποθέτησή του ο Δήμαρχος Βόλου κ.Πάνος Σκοτινιώτης υπογράμμισε τον κρίσιμο ρόλο που καλείται να παίξει η Αυτοδιοίκηση σε αυτή την πραγματικά ιστορική συγκυρία για τη χώρα, επαναλαμβάνοντας την άποψη ότι δεν πρέπει να γίνει μέρος του προβλήματος, αλλά της λύσης του. Η μεγάλη πρόκληση για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, υποστήριξε μεταξύ άλλων ο κ.Σκοτινιώτης, είναι να διαδραματίσει ενεργό και δημιουργικό ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών στο χώρο της, στο πλαίσιο ενός Εθνικού Σχεδίου Ανόρθωσης και Ανασυγκρότησης που θα υπερβαίνει τη μνημονιακή εποχή. Πολιτικών που θα προτείνουν τοπικά και περιφερειακά σχέδια βιώσιμης ανάπτυξης, με κορυφαίο στόχο τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Ο Δήμαρχος Βόλου έκανε συγκεκριμένη αναφορά στην περίπτωση του Δήμου Βόλου, παρουσιάζοντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις δράσεις που υλοποιεί η Δημοτική Αρχή προκειμένου να θέσει τις βάσεις για ένα νέο ιστορικό κύκλο βιώσιμης ανάπτυξης της μείζονος πόλης. Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισε ότι ο αναπτυξιακός σχεδιασμός του Δήμου Βόλου κινείται σε δύο επίπεδα: Εντοπισμός, ανάδειξη και αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής και ενεργοποίηση του τοπικού ανθρώπινου δυναμικού μέσα από προσαρμογές της διοίκησης και κρίσιμες πρωτοβουλίες τοπικής συνεργασίας.
Ο Δήμαρχος Ιωαννιτών Φίλιππος Φίλιος επεσήμανε στην ομιλία του ότι μόνο οι προσδοκίες των πολιτών από την τοπική τους διοίκηση μπορεί να είναι ένας ασφαλής οδηγός για τις αναγκαίες εξελίξεις μιας πόλης, την στρατηγική και τον προγραμματισμό της. Τόνισε επίσης ότι η αναγνώριση των πραγματικών δυνατοτήτων των υπηρεσιών και της πολιτικής κατάστασης μπορεί να δώσει δυναμικό χαρακτήρα στο πρόγραμμα και στις πρωτοβουλίες της δημοτικής αρχής.
«Ο σχεδιασμός πρέπει να βασίζεται στην ιεράρχηση των αναγκών και των προβλημάτων σε συνδυασμό με τις ευκαιρίες που εμφανίζονται. Υπάρχει ο κίνδυνος να στοχεύουμε στην οικονομική ανάπτυξη, υποτιμώντας τα κοινωνικά θέματα και τις τοπικές αντιδράσεις», είπε ο Δήμαρχος Ιωαννιτών.
Κλείνοντας την ομιλία του υποστήριξε ότι η ταυτότητα της πόλης χτίζεται με την πάροδο του χρόνου, είναι μια κληρονομιά για τις επόμενες γενιές και οι ηγέτες της πόλης θα πρέπει να κριθούν, όχι από το αν είχαν γρήγορα αποτελέσματα αλλά από το αν η ταυτότητα και η φήμη της πόλης βελτιώθηκε υπό την ηγεσία τους.
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν:
- Οι θέσεις της «Πρωτοβουλίας των Πέντε» σε θέματα ανάπτυξης
- Καινοτόμες / επιτυχημένες δράσεις στους πέντε Δήμους
- Εμπόδια και προτάσεις για την τοπική ανάπτυξη
Τα παραδείγματα καλών πρακτικών του κάθε Δήμου παρουσίασαν συγκεκριμένα: εκ μέρους του Δήμου Αθηναίων ο κ.Γιώργος Μπρούλιας, Πρόεδρος Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής, εκ μέρους του Δήμου Θεσσαλονίκης ο κ.Χασδάϊ Καπόν, Αντιδήμαρχος Επιχειρηματικότητας και ο Σπύρος Πέγκας, εντεταλμένος Σύμβουλος Τουρισμού, εκ μέρους του Δήμου Πατρέων ο κ.Θοδωρής Αμπατζής, Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σύστημα «Τρωάδες», εκ μέρους του Δήμου Βόλου ο κ. Δημήτρης Δερβένης, Αντιδήμαρχος Οικονομικής Ανάπτυξης, εκ μέρους του Δήμου Ιωαννιτών ο κ. Στέφανος Ζέρβας, Ειδικός Σύμβουλος Επιχειρηματικότητας.
Οι παρεμβάσεις τους θα βρίσκονται αναρτημένες στον ιστότοπο της «Πρωτοβουλίας των Πέντε» www.prv5.gr.
Ακολούθησαν παρεμβάσεις φορέων και συζήτηση με το κοινό, ενώ ομάδες εργασίας με τη βοήθεια ειδικών επιστημόνων θα διατυπώσουν ολοκληρωμένες προτάσεις προς την πολιτεία και τους πολίτες για την ενίσχυση του ρόλου των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε θέματα ανάπτυξης.
Οι προτάσεις αυτές θα ανακοινωθούν σε κοινή συνέντευξη τύπου των Πέντε Δημάρχων αύριο Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου στις 12.00 στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης.
Ακολουθούν οι ομιλίες του Δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρη, του Αντιδημάρχου Επιχειρηματικότητας και Απασχόλησης, Χασδάι Καπόν και του Εντεταλμένου Συμβούλου Τουρισμού, Σπύρου Πέγκα
Δήμαρχος, Γιάννης Μπουτάρης:
Καλωσορίσατε στην πόλη μας!
Θα ήθελα καταρχάς να πω δύο λόγια για την πρωτοβουλία των 5 Δημάρχων και για το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται. Νιώθω ιδιαίτερα ευτυχής που η εκλογική μου θητεία συμπίπτει με αυτή δημάρχων με τους οποίους έχουμε την ίδια φιλοσοφία και τις ίδιες ανησυχίες για το ρόλο της Τ.Α. Η κίνησή μας ενδυναμώνει την, άτονη μέχρι πρόσφατα, φωνή τοπικών αρχόντων που θέλουν να κάνουν σωστά τη δουλειά τους, πέρα από κομματικά προσκόμματα και εξαρτήσεις. Φιλοδοξεί να εκφράσει την αγωνιώδη επιθυμία των πολιτών για μία νέα προοδευτική πολιτική προσέγγιση με σημαντικά μεταρρυθμιστικά χαρακτηριστικά που αφορούν κατά κύριο λόγο την Τ.Α.. Οι άνθρωποι γύρω μας είναι ταλαιπωρημένοι, θυμωμένοι, φοβισμένοι και εξαντλημένοι από την παρατεταμένη και βαθιά κρίση. Έχουν υποστεί δυσβάσταχτες -και αρκετοί αβάσταχτες- θυσίες. Έχουν ανάγκη να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον. Την ελπίδα αυτή θέλει να κρατήσει ζωντανή η Κίνηση των 5. Αρχικά με κάποιες κοινές δηλώσεις και διακηρύξεις, αλλά και με θεματικές εκδηλώσεις, όπως η σημερινή. Σταδιακά, όμως, ευελπιστεί να μπολιάσει, με τη μεταρρυθμιστική λογική που ακολουθεί, τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος της χώρας σε τοπικό αλλά και σε εθνικό επίπεδο. Πιστεύω ότι είναι ο μόνος τρόπος για να αναγεννηθεί το ίδιο το πολιτικό σύστημα και εν τέλει η ίδια η χώρα.
Τολμώ να πω ότι, παρά τις μεγάλες ανατροπές στο πολιτικό τοπίο τα τελευταία χρόνια, η Πρωτοβουλία των 5 μεγάλων πόλεων μπορεί να αναδειχθεί σε ό,τι πιο σημαντικό γίνεται σε επίπεδο πολιτικής στη χώρα, αφότου ξέσπασε η κρίση. Η Κίνησή μας, αν και επικεντρώνεται στην Τ.Α., δεν μπορεί παρά να εκφράζει το κοινό αίσθημα ανησυχίας για την έλλειψη συγκροτημένων πολιτικών σε σχέση με την ανάσχεση της ύφεσης και της παρακμής. Αποτελεί μεγάλη καινοτομία για την Ελλάδα το η «Πρωτοβουλία των πέντε» δεν προτάσσει κομματικά ούτε ρουσφετολογικά αλλά ορθολογικά και μεταρρυθμιστικά κριτήρια προοδευτικής κατεύθυνσης για την αναδιοργάνωση της Τ.Α. Ευελπιστούμε ότι το βασικό μας πρόταγμα για εξυπηρέτηση του πολίτη και όχι των κάθε λογής ημετέρων ή συντεχνιών θα βρει ανταπόκριση. Τα πρώτα δείγματα επιρροής της κίνησής μας είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Οι εκδηλώσεις μας φαίνεται ότι προσελκύουν το ενδιαφέρον του κόσμου και των φορέων της Τ.Α. και της κοινωνίας των πολιτών και, τελικά, αυτό είναι το ζητούμενο.
Σ’ αυτή τη φάση της πολιτικής μας πρωτοβουλίας, οι Έλληνες πολίτες καλό είναι να ξέρουν ότι υπάρχουν δήμαρχοι που θέλουν να τιμήσουν πραγματικά την ψήφο του κόσμου, μέσω της σκληρής δουλειάς που κάνουν και του έργου που επιτελούν, κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες και χωρίς πολλά διαθέσιμα μέσα και πόρους.
Οι εκδηλώσεις αυτές δεν γίνονται για επικοινωνιακούς λόγους, δεν γίνονται για ‘τα μάτια του κόσμου’. Καταθέτουμε συγκεκριμένες λύσεις και καλές πρακτικές που δοκιμάστηκαν στις θητείες μας, με σκοπό αυτές να γενικευτούν και να εφαρμοστούν και αλλού, τηρουμένων πάντα των ιδιαίτερων αναγκών κάθε τόπου. Καταθέτουμε επίσης προτάσεις για να ξεπεραστούν τα μύρια όσα προβλήματα μπορεί να συναντήσει ένας δήμαρχος που θέλει να κάνει τη δουλειά του σε ένα δυσκίνητο, γραφειοκρατικό, δαιδαλώδες, αναποτελεσματικό και εν τέλει παράλογο και συγκεντρωτικό κράτος. Έτσι και εδώ, μια και η παρούσα ημερίδα αφορά την ανάπτυξη σε τοπικό επίπεδο, θα ήθελα να αναφερθώ σύντομα στα θεσμικά προσκόμματα που συναντάμε στην προσπάθεια μας να συμβάλουμε σε αυτήν.
Ο ίδιος ο νόμος για την Τ.Α., ο γνωστός Καλλικράτης, δεν ορίζει με σαφήνεια τους πόρους που θα κατευθυνθούν σε αυτήν. Παρότι προσθέτει αρμοδιότητες στους δήμους της χώρας, το μόνο που προβλέπει ως προς τη χρηματοδότησή τους είναι μία γενικόλογη αναφορά σε πόρους από κρατικές επιχορηγήσεις και στους ΚΑΠ, που ως γνωστόν αμφότεροι βαίνουν συνεχώς μειούμενοι. Αναρωτιόμαστε, λοιπόν, πώς προβλέπει ο νόμος ότι οι δήμοι θα καταστούν μοχλοί ανάπτυξης, όταν ουσιαστικά δεν έχουν ενδογενή έσοδα και δεν τους επιτρέπεται να τα αποκτήσουν. Ο νόμος απαγορεύει μία ανεξάρτητη δημοτική φορολόγηση που θα μπορούσε κάλλιστα να αντικαταστήσει -όπως γίνεται στην ΕΕ- με πιο ορθολογικό τρόπο ένα μέρος της φορολογίας, η οποία είναι δυσβάσταχτη στην Ελλάδα για τους συνεπείς φορολογούμενους. Η χειραγώγηση της Τ.Α. και η σχέση υποτέλειάς της προς την κυβέρνηση ζει και βασιλεύει. Η εξάρτηση των ΟΤΑ από το κεντρικό κράτος συνεχίζεται αμείωτη και τα οικονομικά μας εξαρτώνται από τις διαθέσεις του εκάστοτε Υπ.Εσ. και τη στενότητα των κρατικών εσόδων. Η ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει ότι, εάν οι δήμοι ήταν πραγματικά αυτόνομοι και αυτοδιοικούμενοι, τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα. Με πόρους που θα εισέπρατταν και θα διαχειρίζονταν οι ίδιοι, θα βελτιώνονταν και τα οικονομικά του κράτους αλλά και οι υπηρεσίες των δήμων. Τελευταία το θέμα αυτό συζητιέται, και μάλιστα δημοσιοποιήθηκε διά στόματος πρωθυπουργού, με τη γνωστή προχειρότητα και χωρίς να προηγηθεί ο απαραίτητος διάλογος με τους άμεσα ενδιαφερόμενους, Αν όμως είναι αλήθεια ότι η είσπραξη και η διαχείριση του φόρου ακίνητης περιουσίας θα περάσει στους ΟΤΑ, αυτό είναι μία θετική εξέλιξη που σθεναρά υποστηρίζουμε. Αν οι δημότες πληρώνουν τον σχετικό φόρο στους δήμους, θα απαιτούν καλύτερες ανταποδοτικές υπηρεσίες από δομές που είναι πιο ‘κοντινές και προσβάσιμες’ σε αυτούς. Αν τα έσοδα και το έργο των δήμων εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη σωστή διαχείριση των πόρων που οι ίδιοι εισπράττουν, έχουν κάθε λόγο να την επιδιώκουν. Εξασφαλίζονται, δηλαδή, έτσι σε μεγαλύτερο βαθμό, κίνητρα και για την πιο υπεύθυνη χρήση και δικαιολόγηση των εν λόγω εσόδων. Η έγκαιρη σύσταση κατάλληλων δημοτικών δομών με καταρτισμένο προσωπικό είναι βεβαίως βασική προϋπόθεση του όλου εγχειρήματος.
Ελλείψει συντεταγμένου σχεδίου για την επιχειρηματικότητα που θα εδράζεται σε συγκεκριμένους πόρους, αλλά και χωρίς θεσμική αυτονομία, η ουσιαστική συμβολή των δήμων στην ανάπτυξη μόνο ως ανέκδοτο θα μπορούσε να εκληφθεί. Ο νόμος, παρότι υπογραμμίζει τη σημασία της τοπικής ανάπτυξης, αποκλείει ουσιαστικά τους δήμους από αρμοδιότητες που έχουν σχέση με θέματα χωροταξίας, πολεοδόμησης και προστασίας του περιβάλλοντος. Αυτές ανατίθενται στα ‘αποκεντρωμένα όργανα του κράτους’, στο ‘μακρύ δηλαδή χέρι’ της κεντρικής διοίκησης.
Σε όλα αυτά, πρέπει να προσθέσουμε την πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία οι δήμοι να μην έχουν ουσιαστικό λόγο για τις βασικές υποδομές (μεταφορών, τουρισμού, υγείας, εκπαίδευσης κ.τ.λ.), που βρίσκονται εντός των ορίων τους. Πώς θα συμβάλει στην ανάπτυξη ο Δ.Θ., αν δεν μπορεί να συμμετάσχει στη διαχείριση του λιμανιού της πόλης; Δεν χρειάζεται και πάλι να ανακαλύψουμε τον τροχό, στα περισσότερα ευρωπαϊκά επίνεια, οι δήμοι είτε έχουν ποσοστά ιδιοκτησίας που διαχειρίζονται ανάλογα, είτε οι ίδιοι αναθέτουν τη διεύθυνση των λιμανιών σε εξειδικευμένες εταιρείες. Σίγουρα πάντως έχουν ουσιαστικό λόγο στην ανάπτυξή τους. Τα προσκόμματα για τη συμβολή των δήμων στην τοπική ανάπτυξη δεν σταματούν όμως εδώ. Οι δήμοι δεν έχουμε τη δυνατότητα ούτε τις πιο σημαντικές εκτάσεις και χώρους εντός της επικράτειάς μας να αξιοποιήσουμε... Τοπικό παράδειγμα αποτελεί η αδυναμία του Δ.Θ. να παίξει ρόλο στις αποφάσεις για τη ΔΕΘ και τη μετατροπή του υφιστάμενου χώρου σε μητροπολιτικό πάρκο πρασίνου και πολιτισμού, με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την εικόνα της και άρα και για την τοπική ανάπτυξη. Την ίδια αδυναμία δράσης έχουμε και με τα στρατόπεδα εντός πόλης, με πρώτο το Τρίτο Σώμα Στρατού.
Η Θεσσαλονίκη και οι άλλες μεγάλες πόλεις θα μπορούσαν κάλλιστα να κρατούν την τύχη τους στα δικά τους χέρια. Με δύο τρεις σοβαρές αποφάσεις, που μόνο εμείς ως δήμοι έχουμε την τοπική λαϊκή νομιμοποίηση να πάρουμε, οι πόλεις μας θα μπορούσαν να γίνουν πραγματικά πολύ πιο φιλικές και βιώσιμες. Ακόμη όμως αδυνατούμε να διαχειριστούμε προς όφελος της τοπικής ανάπτυξης χώρους που δικαιωματικά θα έπρεπε να μας ανήκουν. Άλλο τοπικό παράδειγμα είναι το καινούργιο παραλιακό μέτωπο της πόλης με τα αναψυκτήρια που εγκρίθηκαν, και που βάσει σχεδίου θα έπρεπε να ανήκουν στο Δ.Θ. που μόλις ολοκλήρωσε την ανάπλασή τους. Ακόμη όμως ανήκουν στην Κτηματική Εταιρεία Δημοσίου και ο Δήμος δεν μπορεί να τα εκμεταλλευτεί! Εδώ θα μου πείτε ότι στις πόλεις μας ούτε τα φανάρια και οι λεωφορειολωρίδες έχουν ένα δημοτικό ή διαδημοτικό φορέα ενιαίας διαχείρισης, και ακόμη μιλάμε για τη δυνατότητα συμβολής μας στην τοπική ανάπτυξη; Επομένως, τι να την κάνουμε την είσπραξη φόρου, αν δεν μπορούμε να επέμβουμε ουσιαστικά στα θέματα της πόλης Και όμως, εμείς δε χάσαμε το κουράγιο μας! Παρά τα θεσμικά κενά, τις λειτουργικές αβλεψίες, τον υπερβάλλοντα ζήλο των γραφειοκρατικών δομών και των ασφυκτικών τις περισσότερες φορές ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, στύψαμε το μυαλό μας και μηχανευτήκαμε τρόπους που προώθησαν την τοπική ανάπτυξη.
Στη Θεσσαλονίκη βρήκαμε ανέξοδες λύσεις. Δεν είχαμε άλλωστε και πολλά περιθώρια για κάτι διαφορετικό... Ξανακαλύψαμε το πλούσιο παρελθόν της πόλης και το μετατρέπουμε σταδιακά σε χρυσοφόρο. Ανοιχτήκαμε στις γειτονικές λαούς, θυμίζοντάς τους πως η Θεσσαλονίκη αποτελεί για πολλούς από αυτούς πατρίδα των προγόνων τους, λίκνο του πολιτισμού ή της αναγέννησής τους, τόπο όπου πολλοί σημαντικοί συμπατριώτες τους γεννήθηκαν και έζησαν. Αρχικά λοιδωρηθήκαμε ως προδότες, μισέλληνες και μειοδότες... Βασικό μας κίνητρο, όμως, ήταν η τόνωση της τοπικής ανάπτυξης μέσω του τουρισμού σε μία πόλη που μέχρι τότε δεν την ήξερε ‘ούτε η μάνα της’. Και να μη βαυκαλιζόμαστε ότι ήμασταν πρωτεύουσα των Βαλκανίων και άλλα τέτοια υπερφίαλα… Τα αποτελέσματα της πολιτικής μας είναι ήδη εντυπωσιακά. Από τις μηδαμινές διανυκτερεύσεις Τούρκων στην πόλη πριν τη θητεία μας, οι διανυκτερεύσεις ήδη πλησιάζουν τις 100.000! Από τις μηδενικές έως ελάχιστες διανυκτερεύσεις Σλάβων και Ισραηλινών, φτάσαμε ήδη σε ιδιαίτερα εντυπωσιακά νούμερα επισκεπτών. Με το αζημίωτο βέβαια. Και ξαφνικά οι πρώην κατήγοροί μας τρέχουν από πίσω μας να συνδράμουν στην τουριστική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης.... Δεν μας ενδιαφέρει η δόξα, φυσικά, μας ενδιαφέρει το τελικό αποτέλεσμα για την πόλη. Μέσα από αυτή τη διαδικασία όμως, αποδείχθηκε πόσο στενόμυαλοι και επιβλαβείς για την οικονομία της πόλης είναι οι μετά Χριστόν προφήτες. Υπερήφανοι και πατριδοκάπηλοι εθνικιστές, φρενοβλαβείς ρατσιστές και μπουρδολόγοι θεωριών συνωμοσίας, δεν είναι δυστυχώς μόνο γραφικοί. Αποκαλύφθηκε στον κάθε καλόπιστο Θεσσαλονικιό πόσο επιζήμιοι είναι για την οικονομία και την ανάπτυξη της πόλης...
Καταφέραμε να παραγάγουμε σημαντικό έργο ανάπτυξης και να εξασφαλίσουμε -σε μία ιδιαίτερα δύσκολη εποχή- πολλές θέσεις εργασίας για τους συμπατριώτες μας μέσω της προβολής της πόλης μας και του παρελθόντος της. Τα αποτελέσματα θα ήταν ακόμη εντυπωσιακότερα, εάν οι φορείς της πόλης είχαν μάθει να συνεργάζονται καλύτερα για το κοινό καλό και όχι για συντεχνίες. Κάθε αρχή και δύσκολη όμως. Εμείς θα συνεχίσουμε, και εάν ο κόσμος μας τιμήσει ακόμη μία φορά με την ψήφο του, θα προωθήσουμε ακόμη περισσότερο το ολοκληρωμένο σχέδιό μας για την ανάδειξη της Θεσσαλονίκης ως σημαντικού τουριστικού προορισμού.
Οι 5 δήμαρχοι δεν κάνουμε τη δουλειά μας συγκυριακά και καιροσκοπικά. Αντίστοιχα επιτεύγματα με τα δικά μας στον τουρισμό, πέτυχαν σε άλλους τομείς προς όφελος της οικονομικής ανάπτυξης των πόλεών τους και οι 4 συνάδελφοι δήμαρχοι. Παρά τις θεσμικές δυσκολίες και το δυσμενές περιβάλλον, έχουμε όραμα, έχουμε καινοτόμες ιδέες, και έχουμε δοκιμασμένες πρακτικές που θέλουμε να μαθευτούν και να διαχυθούν παντού στην Ελλάδα. Προς όφελος της τοπικής ανάπτυξης και της απασχόλησης. Για το λόγο αυτό συστάθηκε η Πρωτοβουλία μας και στήθηκε το δίκτυό μας, με σκοπό την ανταλλαγή των καλών αυτών πρακτικών. Θα τις εφαρμόσουμε με μοναδικό γνώμονα το συμφέρον των πόλεών μας και των σκληρά δοκιμαζόμενων συμπολιτών μας. Όχι αυτό των κομμάτων, των διαφόρων συντεχνιών και του γνωστού στην Ελλάδα δικτύου των ‘κολλητών’. Ελπίζουμε όλοι, και πιστεύω βάσιμα, ότι θα μπορέσουμε με την ανανέωση της εμπιστοσύνης των δημοτών στο πρόσωπό μας, να συνεχίσουμε απρόσκοπτα το έργο μας. Με τη ζέση και τον ενθουσιασμό του μεταρρυθμιστή που έχει ήδη την κατάλληλη εμπειρία. Γιατί πιστεύουμε ότι οι δήμοι είναι το κύτταρο της ανάπτυξης και η κινητήρια δύναμη σε κάθε κοινωνία.
Θα ήθελα να τελειώσω επαναλαμβάνοντας τη βασική αρχή που διέπει τη φιλοσοφία μας για τη λειτουργία των δήμων. Η δημοτική αρχή δεν πρέπει να λειτουργεί με βάση την αρχή ‘τα κάνω εγώ όλα’. Δεν είμαστε σοβιετικό καθεστώς. Ο Δήμος πρέπει να ανοίγει πόρτες, να δημιουργεί ευκαιρίες, να παρέχει δυνατότητες και να υποστηρίζει τους πολίτες του με σκοπό να ενεργοποιηθούν και να δράσουν για την πόλη τους και το συμφέρον τους. Γιατί αυτά τα δύο ταυτίζονται!
Αντιδήμαρχος Επιχειρηματικότητας και Απασχόλησης,
Χασδάι Καπόν
Ανάπτυξη και Τοπική Αυτοδιοίκηση
Καινοτόμες / Πετυχημένες Δράσεις
Εμπόδια και Προτάσεις για την Τοπική Ανάπτυξη
Θα αναφερθώ σε συντομία σε τρεις δράσεις του Δήμου μας που στοχεύουν στην ανάπτυξη και στην δημιουργία θέσεων εργασίας. Θα συσχετίσω και τις τρείς αυτές δράσεις με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσο και το γενικότερο πολιτικό-διοικητικό περιβάλλον. Οι δράσεις αυτές αφορούν την προώθηση του τουρισμού, την αναμόρφωση της επαγγελματικής κατάρτισης και την προώθηση των ηλεκτρονικών εφαρμογών, κυρίως των έξυπνων κινητών, χάριν της βελτίωσης της λειτουργικότητας του αστικού περιβάλλοντος.
Προώθηση του Τουρισμού
Η προώθηση του τουρισμού στην πόλη μας είναι κάτι στο οποίο έχει αφιερώσει σημαντικό μέρος του χρόνου του ο Δήμαρχος μας. Το σκεπτικό είναι απλό. Ο τουρισμός είναι μια δραστηριότητα που, με σχεδόν μηδενικό κόστος, μπορούμε και φέρνουμε άμεσο οικονομικό αποτέλεσμα. Αυτό οφείλεται στην αδράνεια προηγουμένων ετών όπου για πολιτικούς λόγους είχε παραμείνει ουσιαστικά ανεκμετάλλευτο το σημαντικότερο περιουσιακό στοιχείο της πόλης μας, στην διατήρηση του οποίου μάλιστα είχε επενδύσει σημαντικούς πόρους το κράτος μας, δηλαδή το Υπουργείο Πολιτισμού. Αναφέρομαι στο παρελθόν της πόλης μας και ειδικότερα στο Βυζαντινό, Οθωμανικό, και Εβραϊκό παρελθόν. Η πολιτική βούληση του Δημάρχου μας να αναδείξουμε ως πόλη κάτι που ήδη υπήρχε, και η πολιτική και συμβολική διάσταση αυτής της βούλησης, δημιούργησε τεράστια και παντελώς ανέξοδη διαφήμιση για την πόλη μας στις δύο πιο εύπορες οικονομίες, μαζί με την Ελλάδα, της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, την Τουρκία και το Ισραήλ. Ταυτόχρονα ο Δήμαρχος μας, οι συνεργάτες τους και οι επιτελείς του δούλεψαν με φορείς της κεντρική διοίκησης – από την ΥΠΑ μέχρι το Υπουργείο Εξωτερικών - σε θέματα που επηρεάζουν αυτούς την τουριστική ζήτηση όπως η συχνότητα πτήσεων των Τουρκικών Αερογραμμών και η παροχή ταξιδιωτικών θεωρήσεων στην Τουρκία, η απευθείας σύνδεση Θεσσαλονίκης – Τελ Αβιβ και η επαύξηση των αεροπορικών συνδέσεων με Ρωσικές και Ουκρανικές πόλεις.
Στην ίδια λογική ενεργοποιούμε το κεφάλαιο που λέγεται Βυζάντιο και Σλάβοι, η σχέση της Ελληνικής και της Σλαβικής παράδοσης, πέρα από τις αγκυλώσεις και φοβίες του πρόσφατου παρελθόντος, σε συνεργασία με την Εκκλησία και φορείς όπως το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, ώστε να αναδείξουμε το προφίλ της πόλης μας σε αγορές όπως την Ρωσική. Και εδώ συνοδεύουν τις κινήσεις υψηλού συμβολισμού οι απαραίτητες υποστηρικτικές δράσεις όπως παροχή μαθημάτων Ρωσικής σε ενδιαφερόμενους από τον τουριστικό κλάδο.
Τι προσφέραμε στην αναπτυξιακή διαδικασία της πόλης μέσα από αυτές τις κινήσεις και ποιο είναι το επόμενο βήμα; Προσφέραμε μια αντίληψη για την ταυτότητα της πόλης, αντίληψη που έχει διασυνοριακή απήχηση επειδή ακριβώς υιοθετείται από την πολιτική ηγεσία της πόλης. Προσφέραμε το ειδικό μας βάρος στην άσκηση πίεσης στους μηχανισμούς της κεντρικής διοίκησης που είναι απαραίτητοι για την διευκόλυνση των σχετικών τουριστικών ροών. Προσφέραμε τον ρόλο του φυσικού ηγέτη και καταλύτη που κινητοποίησε τους υπόλοιπους ενδιαφερόμενους φορείς, η συνδρομή των οποίων είναι καθοριστική για την εδραίωση της επιτυχίας μας σε αυτές τις τουριστικές αγορές.
Όσον αφορά το επόμενο βήμα τώρα που αφορά την διαρκή καλλιέργεια και ανάπτυξη της ταυτότητας μας ως τουριστικός προορισμός που συμβολίζεται από το μότο, ‘many stories, one heart’, νομίζω καθοριστικός παράγοντας της μακροπρόθεσμης επιτυχία είναι η δημιουργία ενός μητροπολιτικού δήμου Θεσσαλονίκης που θα είναι αποκλειστικός εκπρόσωπος της τουριστικής προώθησης της πόλης. Αυτό το διοικητικό επίπεδο είναι απαραίτητο για την επίτευξη οικονομιών κλίμακας στην προώθηση της τουρισμού της πόλης, την συνοχή και διάρκεια αυτής της προσπάθειας, καθώς και την αποφυγή συγκρούσεων που είναι αναπόφευκτες με την σημερινή πολυδιάσπαση του πολεοδομικού συγκροτήματος σε οκτώ δήμους καθώς και την ύπαρξη ενός Υπουργείου Μακεδονίας Θράκης που οι περιορισμένες αρμοδιότητες του διαχρονικά το οδηγούν στην πολυπραγμοσύνη σε βάρος της τοπικής αυτενέργειας.
Αναμόρφωση της Επαγγελματικής Κατάρτισης
Στην επαγγελματική κατάρτιση ενεργοποιήσαμε και εδώ ένα εν υπνώσει περιουσιακό στοιχείο της Θεσσαλονίκης που είναι η παρουσία του CEDEFOP, της οργάνωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιφορτισμένης με την έρευνα και διάδοση βέλτιστων πρακτικών στην επαγγελματική κατάρτιση, της μοναδικής παρεμπιπτόντως οργάνωσης της ΕΕ με έδρα στην Ελλάδα. Το CEDEFOP βρίσκεται στην Θεσσαλονίκη από το 1997 με δική μας όμως πρωτοβουλία και για πρώτη φορά προσέφερε τεχνική βοήθεια στον Δήμο μας για να δημιουργήσουμε ένα πρότυπο για την Ελλάδα σύστημα τοπικής επαγγελματικής κατάρτισης.
Με την βοήθεια του CEDEFOP συγκροτήσαμε μια επιτροπή που αποτελείται από τις βασικές εργοδοτικές οργανώσεις της πόλης και τις οργανώσεις των εργαζομένων καθώς και από τους δημόσιους και ιδιωτικούς παρόχους επαγγελματικής κατάρτισης. Η καταστατική αποστολή αυτής της Επιτροπής είναι η πλήρης χαρτογράφηση των υποδομών επαγγελματικής κατάρτισης στην Θεσσαλονίκη, κάτι που έως τώρα δεν έχει γίνει, καθώς και η έρευνα πρόβλεψης δεξιοτήτων με βάση την μελλοντική εξέλιξη της οικονομίας του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. Εξέλιξη της οικονομίας που αφορά είτε υφιστάμενους κλάδους, είτε νέες κλαδικές δραστηριότητες που ως πόλη θέλουμε, και ρεαλιστικά μπορούμε, να αναπτύξουμε. Σκοπός αυτής της διπλής άσκησης είναι να καταλήξουμε, ως πόλη, σε μια επιστημονικά τεκμηριωμένη συναίνεση για το ποιο τοπικό σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης πρέπει να αποκτήσουμε.
Που βρισκόμαστε σήμερα; Παρόλο το γεγονός ότι αναλάβαμε αυτή την πρωτοβουλία ήδη από τον Νοέμβριο του 2011, δηλαδή δύο χρόνια πριν, δεν έχουμε ως παραδοτέα ούτε την επαρκή και συνολική χαρτογράφηση του συστήματος επαγγελματικής κατάρτισης ούτε την πρόβλεψη μελλοντικών δεξιοτήτων. Η ανεπάρκεια πόρων μας οδήγησε στο να εντάξουμε το έργο αυτό, κόστους κάτω των 500.000 ευρώ, σε Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας με συνεργαζόμενους φορείς μεταξύ των άλλων το Υπουργείο Παιδείας και την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης. Και η συνεργαζόμενη Γενική Γραμματέας του Υπουργείου και ο Διευθυντής της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης στην πορεία άλλαξαν λόγω της κομματικής τους ταύτισης. Μιλούμε για θέσεις δηλαδή που αναλαμβάνονται με κομματικά και όχι διοικητικά κριτήρια. Άξιοι και αυτοί που έφυγαν και άξιοι αυτοί που τους αντικατέστησαν. Εμείς όμως υπεστήκαμε το κόστος της διοικητικής ασυνέχειας που προκάλεσαν αυτές οι αλλαγές. Προσθέστε και τις καθυστερήσεις των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων που ταλανίζουν ιδιαίτερα την χώρα μας και βρισκόμαστε στο τέλος του 2013 και ακόμη δεν έχουμε κάνει κανένα από τα σημαντικά βήματα για την υλοποίηση αυτής της πρωτοπόρας πρωτοβουλίας.
Εάν λοιπόν είχαμε σταθερούς συνομιλητές στην Κεντρική Διοίκηση και την αυτόνομη ικανότητα να χρηματοδοτήσουμε το έργο αυτή την στιγμή που μιλούμε η Θεσσαλονίκη – δήμος, εργοδοτικοί φορείς, φορείς εργαζομένων, πάροχοι - θα είχε μια συνολική και υλοποιήσιμη πρόταση αναμόρφωσης του τοπικού συστήματος επαγγελματικής κατάρτισης. Η πρόταση αυτή θα ήταν ήδη αντικείμενο κοινής επεξεργασίας με το Υπουργείο Παιδείας και με την βοήθεια εναλλακτικών χρηματοδοτών – Ελληνικών ιδρυμάτων ή και διεθνών οργανισμών - θα είχαμε την ικανότητα υλοποίησης πιλοτικών εφαρμογών ήδη το 2014 και ριζικότερων αλλαγών το 2015 και 2016.
Προώθηση Ηλεκτρονικών Εφαρμογών / Εφαρμογές για την Θεσσαλονίκη
Το τρίτο παράδειγμα που θα αναφέρω είναι ο διαγωνισμός ‘Εφαρμογές για την Θεσσαλονίκη’, Apps4Thessaloniki, που διοργανώνεται για πρώτη φορά από μία ελληνική πόλη και διεξάγεται σε συνεργασία με το διεθνούς κύρους Open Knowledge Foundation και την Ερευνητική Μονάδα URENIO του Α.Π.Θ. Οι χορηγίες των 15000 ευρώ που θα χρηματοδοτήσουν τα εννέα βραβεία του διαγωνισμού προσελκύσθηκαν κυρίως μέσου του Δήμου μας, από εταιρείες των κλάδων της πληροφορικής και της κινητής τηλεφωνίας.
Η καινοτομία του όλου εγχειρήματος είναι η ίδια η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών από το πρώτο στάδιο της δημιουργίας των εφαρμογών έως το τελικό στάδιο, αυτό της εφαρμογής τους στην καθημερινή ζωή προς όφελος της πόλης μας.
Από την σκοπιά της τοπικής ανάπτυξης και της απασχόλησης, ο διαγωνισμός που διεξάγουμε είναι κλασσικό παράδειγμα του ρόλου ενός δημόσιου φορέα, συγκεκριμένα του Δήμου μας, ως καταλύτη μιας δυναμικής που και εξυπηρετεί την αποστολή του Δήμου αλλά και που δύναται να δημιουργήσει ωφέλειες στον τομέα της τοπικής ανάπτυξης και απασχόλησης.
Συγκεκριμένα και τα τρία αντικείμενα του διαγωνισμού - η δημιουργία ανοιχτών δεδομένων από τους πολίτες της Θεσσαλονίκης, η ανάπτυξη νέων εφαρμογών, οι οποίες θα κάνουν χρήση ανοιχτών δεδομένων του Δήμου Θεσσαλονίκης αλλά και άλλων οργανισμών της πόλης και η προσαρμογή ήδη υπαρχουσών εφαρμογών ανοιχτού κώδικα στις ανάγκες της Θεσσαλονίκης – πρέπει να αντιμετωπιστούν σε αυτό το πλαίσιο.
Η δημιουργία εφαρμογών σε αυτά τα αντικείμενα δημιουργεί επιχειρηματικότητα και απασχόληση. Οι εφαρμογές αυτές είναι δυνητικές εμπορεύσιμες αξίες, ενσωματώνουν καινοτομία διεθνούς βεληνεκούς, δημιουργούν επιχειρηματικά οικοσυστήματα που έχουν χωρική διάσταση, συναντώνται δηλαδή σε συγκεκριμένα ιδρύματα, φορείς και περιοχές πόλεων όπως η Θεσσαλονίκη. Επιπροσθέτως οι ηλεκτρονικές εφαρμογές επιτρέπουν την εξέλιξη της ήδη υφιστάμενης επιχειρηματικότητας μια που βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα και ταχύτητα της και διευρύνουν το φάσμα δράσης της, είτε μιλούμε για το μάρκετινγκ, είτε για τον τουρισμό, είτε για τα ταξί, είτε για ότι άλλο μπορούμε να φανταστούμε.
Σημειώνω ότι το χρονικό διάστημα από την αρχική συζήτηση για τον διαγωνισμό, το καλοκαίρι που μας πέρασε, μέχρι την ολοκλήρωση του, τον Μάρτιο του 2014, θα είναι μόλις έξι με εφτά μήνες. Υπογραμμίζω τα συστατικά της ταχύτητας και της αποτελεσματικής υλοποίησης αυτής της καινοτόμας ενέργειας. Πρώτον, η ανάδειξη ενός δικού μας περιουσιακού στοιχείου, των δεδομένων που παράγουμε, από τις υπηρεσίες μας και μάλιστα από στελέχη που εμφορούνται από την αίσθηση της αποστολής. Δεν εξαρτώμεθα δηλαδή από άλλους φορείς του Δημοσίου και ιδίως από την Κεντρική Διοίκηση. Δεύτερον, η συνεργασία με εγχώριους και διεθνείς ερευνητικούς φορείς, το Open Knowledge Foundation και την Ερευνητική Μονάδα URENIO του Α.Π.Θ, που είναι ευέλικτοι, αφοσιωμένοι και αυτοί στην αποστολή τους, που εξυπηρετείται από την πρωτοβουλία του Δήμου μας. Τρίτον, η ικανότητα του Δήμου μας να συνάψει συμμαχίες με φορείς της αγοράς – συμμαχίες που συνιστούν και ψήφος εμπιστοσύνης για την σημασία του διαγωνισμού για την τοπική οικονομία – που χρηματοδότησαν τα βραβεία σε ένα τέτοιο ύψος που να παρέχουν επαρκές κίνητρο στους συμμετέχοντες.
Συμπεράσματα
Ποια συμπεράσματα αντλούμε από αυτές τις πρωτοβουλίες του Δήμου Θεσσαλονίκης για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την ανάπτυξη;
Πρώτον, η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει ένα απαράμιλλο, σε τοπικό επίπεδο, πλεονέκτημα παραγωγής νομιμοποίησης που μπορεί και πρέπει να το στρατεύσει στην υπηρεσία της οικονομικής ανάπτυξης. Το νομιμοποιητικό πλεονέκτημα το διαπιστώσαμε και στην ανάδειξη του πολυπολιτισμικού και πολυεθνικού παρελθόντος της πόλης, σε όφελος της τουριστικής της προβολής, και στην ικανότητα μας να βάλουμε στο ίδιο τραπέζι όλους τους ενδιαφερόμενους για την επαγγελματική κατάρτιση στην πόλη.
Δεύτερον, η Τοπική Αυτοδιοίκηση χρειάζεται σταθερότητα και συνέχεια διοίκησης στην Κεντρική Διοίκηση με την οποία πρέπει να συνεργαστεί για να υλοποιήσει πολιτικές φιλικές προς την αναπτυξιακή διαδικασία. Η αποκατάσταση της αξιοκρατίας και η ανάσχεση της κομματικοποίησης, ιδίως στα υψηλά κλιμάκια της διοικητικής ιεραρχίας του κράτους μας, είναι καθοριστική παράμετρος για την αποτελεσματικότητα και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ιδίως σε πολιτικές που έχουν να κάνουν με την αναπτυξιακή διαδικασία.
Τρίτον, και εδώ αναφέρομαι, στην Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα και στο Πειραιά, η δημιουργία μητροπολιτικών δήμων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την δημιουργία οικονομιών κλίμακας και την συνοχή, συνέχεια και εύρος εφαρμογής καίριων πολιτικών για την αναπτυξιακή διαδικασία όπως η προώθηση του τουρισμού και η αναμόρφωση τοπικών συστημάτων επαγγελματικής κατάρτισης.
Τέταρτον, οι δήμοι έχουν ανάγκη χρηματοδότησης με ιδίους πόρους, δυνατότητα που είναι απαραίτητος όρος για τον σχεδιασμό και την ταχεία υλοποίηση πολιτικών που οι ίδιοι κρίνουν απαραίτητοι για την τοπική αναπτυξιακή διαδικασία. Γνωρίζω ότι αυτό το θέμα θα αποτελέσει αντικείμενο της καταληκτικής συνεδρίας των πέντε δημάρχων στην Αθήνα, αλλά αυτή η διαπίστωση ενισχύει την άποψη ότι οι Δήμοι της χώρας πρέπει να αποκτήσουν επιτέλους δημοσιονομική αυτονομία: να μην βασίζονται, δηλαδή, σχεδόν καθ' ολοκληρία σε κεντρικές μεταβιβάσεις και Ευρωπαϊκά προγράμματα για την υλοποίηση των, δημοκρατικά διαμορφωμένων και νομιμοποιημένων, προτεραιοτήτων τους, ιδίως σε θέματα που αφορούν την τοπική ανάπτυξη.
Πέμπτον, οι Δήμοι πρέπει να αποκτήσουν συνολικές και διευρυμένες αρμοδιότητες για να μπορούν να διαμορφώνουν συναινέσεις και να υλοποιούν με ταχύτητα πολιτικές που είναι προσαρμοσμένες στην τοπική πραγματικότητα και που εξυπηρετούν την τοπική αναπτυξιακή διαδικασία. Ενδεικτικά, και ιδίως για τους μεγαλύτερους δήμους της χώρας, τ xespao
Η πρώτη δημόσια ανοιχτή εκδήλωση – παρέμβαση των «Πέντε», διεξήχθη στις αρχές Νοεμβρίου στο Βόλο, με θέμα την κοινωνική πολιτική των Δήμων,
Όπως είναι γνωστό το εγχείρημα της «Πρωτοβουλίας των Πέντε», αποτελεί πολιτική παρέμβαση που επικεντρώνεται στο χώρο της αυτοδιοίκησης, με στόχο να αποτελέσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση αιχμή του μεγάλου μεταρρυθμιστικού σχεδίου για την εθνική ανασυγκρότηση, αντιμαχόμενη τη συντήρηση, την ακινησία και την πόλωση. Οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν αναλυτικά για τα χαρακτηριστικά αυτής της παρέμβασης, τις θέσεις και τους στόχους της, στον επίσημο ιστότοπο της «Πρωτοβουλίας των Πέντε» www.prv5.gr.
Στην εναρκτήρια ομιλία του ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ.Γ.Μπουτάρης υπογράμμισε ότι η Πρωτοβουλία των Πέντε θέλει να κρατήσει ζωντανή την ελπίδα για κάτι καλύτερο στη Ελλάδα, ευελπιστώντας, τελικά, να μπολιάσει με τη μεταρρυθμιστική λογική της τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος της χώρας σε τοπικό αλλά και εθνικό επίπεδο. Αυτός είναι και ο μόνος τρόπος για να αναγεννηθεί το ίδιο το πολιτικό σύστημα και εν τέλει η ίδια η χώρα. Στόχος των Πέντε δήμων είναι, όπως ανέφερε ο κ.Μπουτάρης, να αξιοποιηθούν οι ιδέες, το όραμα και η τεχνογνωσία που αποκτήθηκε από τους δημάρχους του δικτύου των Πέντε, με μοναδικό γνώμονα το συμφέρον των σκληρά δοκιμαζόμενων πολιτών, έναντι του συμφέροντος των κομμάτων, των διαφόρων συντεχνιών και του γνωστού στην Ελλάδα δικτύου των ‘κολλητών’.
Κάνοντας λόγο για την τοπική ανάπτυξη, ο Γιάννης Μπουτάρης εξέθεσε τα θεσμικά και γραφειοκρατικά εμπόδια που τίθενται σ’ αυτήν. Συγκεκριμένα μίλησε για την έλλειψη πόρων που αντιμετωπίζουν οι Δήμοι για την επιχειρηματικότητα και για την απουσία θεσμικής αυτονομίας της Τ.Α.. Ο δήμαρχος μίλησε για το γεγονός ότι το μακρύ χέρι του κράτους διαχειρίζεται αντί των δήμων θέματα χωροταξίας και προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και για την ευρωπαϊκή πρωτοτυπία οι Δήμοι να μην έχουν ουσιαστικό λόγο για τις υποδομές εντός των ορίων τους.
«Και όμως, εμείς δε χάσαμε το κουράγιο μας. Παρά τα θεσμικά κενά και τη γραφειοκρατία, στύψαμε το μυαλό μας και μηχανευτήκαμε τρόπους που προώθησαν την τοπική ανάπτυξη. Στη Θεσσαλονίκη βρήκαμε ανέξοδες λύσεις. Ανακαλύψαμε ξανά το πλούσιο παρελθόν της πόλης και το χρησιμοποιούμε ως μοχλό ανάπτυξης. Ανοιχτήκαμε στους γειτονικούς λαούς, για τους οποίους η Θεσσαλονίκη αποτελεί πατρίδα των προγόνων τους και άρα εν δυνάμει τουριστικό προορισμό», είπε χαρακτηριστικά.
Δεν παρέλειψε να αναφερθεί σε όσους με στενόμυαλη και επιβλαβή για την τοπική οικονομία δήθεν πατριωτική προσέγγιση υποσκάπτουν το συμφέρον της πόλης τους προκρίνοντας ξεπερασμένες διχαστικές γραμμές. Σημείωσε ότι τα αποτελέσματα της εξωστρεφούς πολιτικής του Δήμου για την πόλη θα ήταν ακόμη εντυπωσιακότερα, εάν οι τοπικοί φορείς συνεργάζονταν καλύτερα για το κοινό καλό και όχι για τις συντεχνίες. «Εμείς θα συνεχίσουμε, και εάν ο κόσμος μας τιμήσει άλλη μια φορά με την ψήφο του, θα προωθήσουμε ακόμη περισσότερο το ολοκληρωμένο σχέδιό μας για την ανάδειξη της Θεσσαλονίκης ως σημαντικού τουριστικού προορισμού. Έτσι προωθείται η τοπική ανάπτυξη και έτσι δημιουργούνται θέσεις εργασίας για την πόλη», κατέληξε.
Ο Δήμαρχος Αθηναίων κ.Γ.Καμίνης τόνισε στην ομιλία του ότι, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε το Δήμο της Αθήνας, η παράταξή του και ο ίδιος προσπάθησαν να σχεδιάσουν αυτό που διεθνώς ονομάζεται «δημιουργική πόλη». Μια πόλη στην οποία να μπορούν να συνυπάρχουν, με συνέργειες και κοινούς τόπους, η ανάπτυξη και η ποιότητα ζωής.
Ο Δήμαρχος Αθηναίων αναφέρθηκε αναλυτικά στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα που έχει σχεδιαστεί και διαχειρίζεται ο Δήμος Αθηναίων με την ονομασία «Έργο: Αθήνα».
Κλείνοντας ο κ. Καμίνης σημείωσε την πολυπλοκότητα των ζητημάτων που συνδέονται με τη σύγχρονη εικόνα, την ταυτότητα και τη λειτουργία της πόλης. Ο γεωγραφικός σχεδιασμός, η κοινωνική και οικονομική γεωγραφία, η τοποθέτηση, αξιολόγηση και προσέλκυση επενδυτών και επενδυτικών προτάσεων, η επικοινωνία και η διαφήμιση, η διοργάνωση μεγάλων γεγονότων και εκδηλώσεων, η διαχείριση εργαλείων πληροφορικής και πολυμέσων, είναι πεδία προς διερεύνηση και αξιοποίηση και για το ξεπέρασμα της κρίσης αλλά και για την προετοιμασία της εποχής μετά το μνημόνιο.
Ο Δήμαρχος Πατρέων κ. Γ.Δημαράς τόνισε στην ομιλία ότι η ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι μία λέξη γενική και αόριστη ή να ταυτίζεται μόνο με οικονομικούς δείκτες. Για την Τοπική αυτοδιοίκηση η ανάπτυξη έχει σχέση με την μεγάλη εικόνα του Δήμου. Την εικόνα της κοινωνίας για το μέλλον της πόλης. Τρεις είναι οι βασικοί άξονες εμπλοκής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην ανάπτυξη. Ο πρώτος είναι η οργάνωση του Χώρου. Δεύτερος άξονας είναι η διαμόρφωση του περιβάλλοντος για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων σε όλους τους τομείς των δραστηριοτήτων. Και ο τρίτος άξονας είναι οι δράσεις για την ανάδειξη – προώθηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και της Τοπικής Οικονομίας.
Για το θέμα της ανάπτυξης ο κ. Δημαράς πρόσθεσε ότι είναι απαραίτητες οι αλλαγές και στο θεσμικό επίπεδο και στον τρόπο που ιεραρχούνται οι αποφασιστικές αρμοδιότητες ανάλογα με το επίπεδο σχεδιασμού. Αυτά αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για να αρθούν οι αντιφάσεις που πολλές φορές είναι ισχυροί ανασταλτικοί παράγοντες σε θέματα ανάπτυξης.
«Όταν η πόλη σχεδιάζει για το μέλλον της, οι πολίτες αντιλαμβάνονται ότι το συμφέρον της πόλης ταυτίζεται με το συμφέρον όλων των πολιτών της», κατέληξε ο Δήμαρχος Πατρέων.
Στην τοποθέτησή του ο Δήμαρχος Βόλου κ.Πάνος Σκοτινιώτης υπογράμμισε τον κρίσιμο ρόλο που καλείται να παίξει η Αυτοδιοίκηση σε αυτή την πραγματικά ιστορική συγκυρία για τη χώρα, επαναλαμβάνοντας την άποψη ότι δεν πρέπει να γίνει μέρος του προβλήματος, αλλά της λύσης του. Η μεγάλη πρόκληση για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, υποστήριξε μεταξύ άλλων ο κ.Σκοτινιώτης, είναι να διαδραματίσει ενεργό και δημιουργικό ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών στο χώρο της, στο πλαίσιο ενός Εθνικού Σχεδίου Ανόρθωσης και Ανασυγκρότησης που θα υπερβαίνει τη μνημονιακή εποχή. Πολιτικών που θα προτείνουν τοπικά και περιφερειακά σχέδια βιώσιμης ανάπτυξης, με κορυφαίο στόχο τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Ο Δήμαρχος Βόλου έκανε συγκεκριμένη αναφορά στην περίπτωση του Δήμου Βόλου, παρουσιάζοντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις δράσεις που υλοποιεί η Δημοτική Αρχή προκειμένου να θέσει τις βάσεις για ένα νέο ιστορικό κύκλο βιώσιμης ανάπτυξης της μείζονος πόλης. Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισε ότι ο αναπτυξιακός σχεδιασμός του Δήμου Βόλου κινείται σε δύο επίπεδα: Εντοπισμός, ανάδειξη και αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής και ενεργοποίηση του τοπικού ανθρώπινου δυναμικού μέσα από προσαρμογές της διοίκησης και κρίσιμες πρωτοβουλίες τοπικής συνεργασίας.
Ο Δήμαρχος Ιωαννιτών Φίλιππος Φίλιος επεσήμανε στην ομιλία του ότι μόνο οι προσδοκίες των πολιτών από την τοπική τους διοίκηση μπορεί να είναι ένας ασφαλής οδηγός για τις αναγκαίες εξελίξεις μιας πόλης, την στρατηγική και τον προγραμματισμό της. Τόνισε επίσης ότι η αναγνώριση των πραγματικών δυνατοτήτων των υπηρεσιών και της πολιτικής κατάστασης μπορεί να δώσει δυναμικό χαρακτήρα στο πρόγραμμα και στις πρωτοβουλίες της δημοτικής αρχής.
«Ο σχεδιασμός πρέπει να βασίζεται στην ιεράρχηση των αναγκών και των προβλημάτων σε συνδυασμό με τις ευκαιρίες που εμφανίζονται. Υπάρχει ο κίνδυνος να στοχεύουμε στην οικονομική ανάπτυξη, υποτιμώντας τα κοινωνικά θέματα και τις τοπικές αντιδράσεις», είπε ο Δήμαρχος Ιωαννιτών.
Κλείνοντας την ομιλία του υποστήριξε ότι η ταυτότητα της πόλης χτίζεται με την πάροδο του χρόνου, είναι μια κληρονομιά για τις επόμενες γενιές και οι ηγέτες της πόλης θα πρέπει να κριθούν, όχι από το αν είχαν γρήγορα αποτελέσματα αλλά από το αν η ταυτότητα και η φήμη της πόλης βελτιώθηκε υπό την ηγεσία τους.
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν:
- Οι θέσεις της «Πρωτοβουλίας των Πέντε» σε θέματα ανάπτυξης
- Καινοτόμες / επιτυχημένες δράσεις στους πέντε Δήμους
- Εμπόδια και προτάσεις για την τοπική ανάπτυξη
Τα παραδείγματα καλών πρακτικών του κάθε Δήμου παρουσίασαν συγκεκριμένα: εκ μέρους του Δήμου Αθηναίων ο κ.Γιώργος Μπρούλιας, Πρόεδρος Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής, εκ μέρους του Δήμου Θεσσαλονίκης ο κ.Χασδάϊ Καπόν, Αντιδήμαρχος Επιχειρηματικότητας και ο Σπύρος Πέγκας, εντεταλμένος Σύμβουλος Τουρισμού, εκ μέρους του Δήμου Πατρέων ο κ.Θοδωρής Αμπατζής, Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σύστημα «Τρωάδες», εκ μέρους του Δήμου Βόλου ο κ. Δημήτρης Δερβένης, Αντιδήμαρχος Οικονομικής Ανάπτυξης, εκ μέρους του Δήμου Ιωαννιτών ο κ. Στέφανος Ζέρβας, Ειδικός Σύμβουλος Επιχειρηματικότητας.
Οι παρεμβάσεις τους θα βρίσκονται αναρτημένες στον ιστότοπο της «Πρωτοβουλίας των Πέντε» www.prv5.gr.
Ακολούθησαν παρεμβάσεις φορέων και συζήτηση με το κοινό, ενώ ομάδες εργασίας με τη βοήθεια ειδικών επιστημόνων θα διατυπώσουν ολοκληρωμένες προτάσεις προς την πολιτεία και τους πολίτες για την ενίσχυση του ρόλου των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε θέματα ανάπτυξης.
Οι προτάσεις αυτές θα ανακοινωθούν σε κοινή συνέντευξη τύπου των Πέντε Δημάρχων αύριο Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου στις 12.00 στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης.
Ακολουθούν οι ομιλίες του Δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρη, του Αντιδημάρχου Επιχειρηματικότητας και Απασχόλησης, Χασδάι Καπόν και του Εντεταλμένου Συμβούλου Τουρισμού, Σπύρου Πέγκα
Δήμαρχος, Γιάννης Μπουτάρης:
Καλωσορίσατε στην πόλη μας!
Θα ήθελα καταρχάς να πω δύο λόγια για την πρωτοβουλία των 5 Δημάρχων και για το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται. Νιώθω ιδιαίτερα ευτυχής που η εκλογική μου θητεία συμπίπτει με αυτή δημάρχων με τους οποίους έχουμε την ίδια φιλοσοφία και τις ίδιες ανησυχίες για το ρόλο της Τ.Α. Η κίνησή μας ενδυναμώνει την, άτονη μέχρι πρόσφατα, φωνή τοπικών αρχόντων που θέλουν να κάνουν σωστά τη δουλειά τους, πέρα από κομματικά προσκόμματα και εξαρτήσεις. Φιλοδοξεί να εκφράσει την αγωνιώδη επιθυμία των πολιτών για μία νέα προοδευτική πολιτική προσέγγιση με σημαντικά μεταρρυθμιστικά χαρακτηριστικά που αφορούν κατά κύριο λόγο την Τ.Α.. Οι άνθρωποι γύρω μας είναι ταλαιπωρημένοι, θυμωμένοι, φοβισμένοι και εξαντλημένοι από την παρατεταμένη και βαθιά κρίση. Έχουν υποστεί δυσβάσταχτες -και αρκετοί αβάσταχτες- θυσίες. Έχουν ανάγκη να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον. Την ελπίδα αυτή θέλει να κρατήσει ζωντανή η Κίνηση των 5. Αρχικά με κάποιες κοινές δηλώσεις και διακηρύξεις, αλλά και με θεματικές εκδηλώσεις, όπως η σημερινή. Σταδιακά, όμως, ευελπιστεί να μπολιάσει, με τη μεταρρυθμιστική λογική που ακολουθεί, τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος της χώρας σε τοπικό αλλά και σε εθνικό επίπεδο. Πιστεύω ότι είναι ο μόνος τρόπος για να αναγεννηθεί το ίδιο το πολιτικό σύστημα και εν τέλει η ίδια η χώρα.
Τολμώ να πω ότι, παρά τις μεγάλες ανατροπές στο πολιτικό τοπίο τα τελευταία χρόνια, η Πρωτοβουλία των 5 μεγάλων πόλεων μπορεί να αναδειχθεί σε ό,τι πιο σημαντικό γίνεται σε επίπεδο πολιτικής στη χώρα, αφότου ξέσπασε η κρίση. Η Κίνησή μας, αν και επικεντρώνεται στην Τ.Α., δεν μπορεί παρά να εκφράζει το κοινό αίσθημα ανησυχίας για την έλλειψη συγκροτημένων πολιτικών σε σχέση με την ανάσχεση της ύφεσης και της παρακμής. Αποτελεί μεγάλη καινοτομία για την Ελλάδα το η «Πρωτοβουλία των πέντε» δεν προτάσσει κομματικά ούτε ρουσφετολογικά αλλά ορθολογικά και μεταρρυθμιστικά κριτήρια προοδευτικής κατεύθυνσης για την αναδιοργάνωση της Τ.Α. Ευελπιστούμε ότι το βασικό μας πρόταγμα για εξυπηρέτηση του πολίτη και όχι των κάθε λογής ημετέρων ή συντεχνιών θα βρει ανταπόκριση. Τα πρώτα δείγματα επιρροής της κίνησής μας είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Οι εκδηλώσεις μας φαίνεται ότι προσελκύουν το ενδιαφέρον του κόσμου και των φορέων της Τ.Α. και της κοινωνίας των πολιτών και, τελικά, αυτό είναι το ζητούμενο.
Σ’ αυτή τη φάση της πολιτικής μας πρωτοβουλίας, οι Έλληνες πολίτες καλό είναι να ξέρουν ότι υπάρχουν δήμαρχοι που θέλουν να τιμήσουν πραγματικά την ψήφο του κόσμου, μέσω της σκληρής δουλειάς που κάνουν και του έργου που επιτελούν, κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες και χωρίς πολλά διαθέσιμα μέσα και πόρους.
Οι εκδηλώσεις αυτές δεν γίνονται για επικοινωνιακούς λόγους, δεν γίνονται για ‘τα μάτια του κόσμου’. Καταθέτουμε συγκεκριμένες λύσεις και καλές πρακτικές που δοκιμάστηκαν στις θητείες μας, με σκοπό αυτές να γενικευτούν και να εφαρμοστούν και αλλού, τηρουμένων πάντα των ιδιαίτερων αναγκών κάθε τόπου. Καταθέτουμε επίσης προτάσεις για να ξεπεραστούν τα μύρια όσα προβλήματα μπορεί να συναντήσει ένας δήμαρχος που θέλει να κάνει τη δουλειά του σε ένα δυσκίνητο, γραφειοκρατικό, δαιδαλώδες, αναποτελεσματικό και εν τέλει παράλογο και συγκεντρωτικό κράτος. Έτσι και εδώ, μια και η παρούσα ημερίδα αφορά την ανάπτυξη σε τοπικό επίπεδο, θα ήθελα να αναφερθώ σύντομα στα θεσμικά προσκόμματα που συναντάμε στην προσπάθεια μας να συμβάλουμε σε αυτήν.
Ο ίδιος ο νόμος για την Τ.Α., ο γνωστός Καλλικράτης, δεν ορίζει με σαφήνεια τους πόρους που θα κατευθυνθούν σε αυτήν. Παρότι προσθέτει αρμοδιότητες στους δήμους της χώρας, το μόνο που προβλέπει ως προς τη χρηματοδότησή τους είναι μία γενικόλογη αναφορά σε πόρους από κρατικές επιχορηγήσεις και στους ΚΑΠ, που ως γνωστόν αμφότεροι βαίνουν συνεχώς μειούμενοι. Αναρωτιόμαστε, λοιπόν, πώς προβλέπει ο νόμος ότι οι δήμοι θα καταστούν μοχλοί ανάπτυξης, όταν ουσιαστικά δεν έχουν ενδογενή έσοδα και δεν τους επιτρέπεται να τα αποκτήσουν. Ο νόμος απαγορεύει μία ανεξάρτητη δημοτική φορολόγηση που θα μπορούσε κάλλιστα να αντικαταστήσει -όπως γίνεται στην ΕΕ- με πιο ορθολογικό τρόπο ένα μέρος της φορολογίας, η οποία είναι δυσβάσταχτη στην Ελλάδα για τους συνεπείς φορολογούμενους. Η χειραγώγηση της Τ.Α. και η σχέση υποτέλειάς της προς την κυβέρνηση ζει και βασιλεύει. Η εξάρτηση των ΟΤΑ από το κεντρικό κράτος συνεχίζεται αμείωτη και τα οικονομικά μας εξαρτώνται από τις διαθέσεις του εκάστοτε Υπ.Εσ. και τη στενότητα των κρατικών εσόδων. Η ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει ότι, εάν οι δήμοι ήταν πραγματικά αυτόνομοι και αυτοδιοικούμενοι, τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα. Με πόρους που θα εισέπρατταν και θα διαχειρίζονταν οι ίδιοι, θα βελτιώνονταν και τα οικονομικά του κράτους αλλά και οι υπηρεσίες των δήμων. Τελευταία το θέμα αυτό συζητιέται, και μάλιστα δημοσιοποιήθηκε διά στόματος πρωθυπουργού, με τη γνωστή προχειρότητα και χωρίς να προηγηθεί ο απαραίτητος διάλογος με τους άμεσα ενδιαφερόμενους, Αν όμως είναι αλήθεια ότι η είσπραξη και η διαχείριση του φόρου ακίνητης περιουσίας θα περάσει στους ΟΤΑ, αυτό είναι μία θετική εξέλιξη που σθεναρά υποστηρίζουμε. Αν οι δημότες πληρώνουν τον σχετικό φόρο στους δήμους, θα απαιτούν καλύτερες ανταποδοτικές υπηρεσίες από δομές που είναι πιο ‘κοντινές και προσβάσιμες’ σε αυτούς. Αν τα έσοδα και το έργο των δήμων εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη σωστή διαχείριση των πόρων που οι ίδιοι εισπράττουν, έχουν κάθε λόγο να την επιδιώκουν. Εξασφαλίζονται, δηλαδή, έτσι σε μεγαλύτερο βαθμό, κίνητρα και για την πιο υπεύθυνη χρήση και δικαιολόγηση των εν λόγω εσόδων. Η έγκαιρη σύσταση κατάλληλων δημοτικών δομών με καταρτισμένο προσωπικό είναι βεβαίως βασική προϋπόθεση του όλου εγχειρήματος.
Ελλείψει συντεταγμένου σχεδίου για την επιχειρηματικότητα που θα εδράζεται σε συγκεκριμένους πόρους, αλλά και χωρίς θεσμική αυτονομία, η ουσιαστική συμβολή των δήμων στην ανάπτυξη μόνο ως ανέκδοτο θα μπορούσε να εκληφθεί. Ο νόμος, παρότι υπογραμμίζει τη σημασία της τοπικής ανάπτυξης, αποκλείει ουσιαστικά τους δήμους από αρμοδιότητες που έχουν σχέση με θέματα χωροταξίας, πολεοδόμησης και προστασίας του περιβάλλοντος. Αυτές ανατίθενται στα ‘αποκεντρωμένα όργανα του κράτους’, στο ‘μακρύ δηλαδή χέρι’ της κεντρικής διοίκησης.
Σε όλα αυτά, πρέπει να προσθέσουμε την πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία οι δήμοι να μην έχουν ουσιαστικό λόγο για τις βασικές υποδομές (μεταφορών, τουρισμού, υγείας, εκπαίδευσης κ.τ.λ.), που βρίσκονται εντός των ορίων τους. Πώς θα συμβάλει στην ανάπτυξη ο Δ.Θ., αν δεν μπορεί να συμμετάσχει στη διαχείριση του λιμανιού της πόλης; Δεν χρειάζεται και πάλι να ανακαλύψουμε τον τροχό, στα περισσότερα ευρωπαϊκά επίνεια, οι δήμοι είτε έχουν ποσοστά ιδιοκτησίας που διαχειρίζονται ανάλογα, είτε οι ίδιοι αναθέτουν τη διεύθυνση των λιμανιών σε εξειδικευμένες εταιρείες. Σίγουρα πάντως έχουν ουσιαστικό λόγο στην ανάπτυξή τους. Τα προσκόμματα για τη συμβολή των δήμων στην τοπική ανάπτυξη δεν σταματούν όμως εδώ. Οι δήμοι δεν έχουμε τη δυνατότητα ούτε τις πιο σημαντικές εκτάσεις και χώρους εντός της επικράτειάς μας να αξιοποιήσουμε... Τοπικό παράδειγμα αποτελεί η αδυναμία του Δ.Θ. να παίξει ρόλο στις αποφάσεις για τη ΔΕΘ και τη μετατροπή του υφιστάμενου χώρου σε μητροπολιτικό πάρκο πρασίνου και πολιτισμού, με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την εικόνα της και άρα και για την τοπική ανάπτυξη. Την ίδια αδυναμία δράσης έχουμε και με τα στρατόπεδα εντός πόλης, με πρώτο το Τρίτο Σώμα Στρατού.
Η Θεσσαλονίκη και οι άλλες μεγάλες πόλεις θα μπορούσαν κάλλιστα να κρατούν την τύχη τους στα δικά τους χέρια. Με δύο τρεις σοβαρές αποφάσεις, που μόνο εμείς ως δήμοι έχουμε την τοπική λαϊκή νομιμοποίηση να πάρουμε, οι πόλεις μας θα μπορούσαν να γίνουν πραγματικά πολύ πιο φιλικές και βιώσιμες. Ακόμη όμως αδυνατούμε να διαχειριστούμε προς όφελος της τοπικής ανάπτυξης χώρους που δικαιωματικά θα έπρεπε να μας ανήκουν. Άλλο τοπικό παράδειγμα είναι το καινούργιο παραλιακό μέτωπο της πόλης με τα αναψυκτήρια που εγκρίθηκαν, και που βάσει σχεδίου θα έπρεπε να ανήκουν στο Δ.Θ. που μόλις ολοκλήρωσε την ανάπλασή τους. Ακόμη όμως ανήκουν στην Κτηματική Εταιρεία Δημοσίου και ο Δήμος δεν μπορεί να τα εκμεταλλευτεί! Εδώ θα μου πείτε ότι στις πόλεις μας ούτε τα φανάρια και οι λεωφορειολωρίδες έχουν ένα δημοτικό ή διαδημοτικό φορέα ενιαίας διαχείρισης, και ακόμη μιλάμε για τη δυνατότητα συμβολής μας στην τοπική ανάπτυξη; Επομένως, τι να την κάνουμε την είσπραξη φόρου, αν δεν μπορούμε να επέμβουμε ουσιαστικά στα θέματα της πόλης Και όμως, εμείς δε χάσαμε το κουράγιο μας! Παρά τα θεσμικά κενά, τις λειτουργικές αβλεψίες, τον υπερβάλλοντα ζήλο των γραφειοκρατικών δομών και των ασφυκτικών τις περισσότερες φορές ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, στύψαμε το μυαλό μας και μηχανευτήκαμε τρόπους που προώθησαν την τοπική ανάπτυξη.
Στη Θεσσαλονίκη βρήκαμε ανέξοδες λύσεις. Δεν είχαμε άλλωστε και πολλά περιθώρια για κάτι διαφορετικό... Ξανακαλύψαμε το πλούσιο παρελθόν της πόλης και το μετατρέπουμε σταδιακά σε χρυσοφόρο. Ανοιχτήκαμε στις γειτονικές λαούς, θυμίζοντάς τους πως η Θεσσαλονίκη αποτελεί για πολλούς από αυτούς πατρίδα των προγόνων τους, λίκνο του πολιτισμού ή της αναγέννησής τους, τόπο όπου πολλοί σημαντικοί συμπατριώτες τους γεννήθηκαν και έζησαν. Αρχικά λοιδωρηθήκαμε ως προδότες, μισέλληνες και μειοδότες... Βασικό μας κίνητρο, όμως, ήταν η τόνωση της τοπικής ανάπτυξης μέσω του τουρισμού σε μία πόλη που μέχρι τότε δεν την ήξερε ‘ούτε η μάνα της’. Και να μη βαυκαλιζόμαστε ότι ήμασταν πρωτεύουσα των Βαλκανίων και άλλα τέτοια υπερφίαλα… Τα αποτελέσματα της πολιτικής μας είναι ήδη εντυπωσιακά. Από τις μηδαμινές διανυκτερεύσεις Τούρκων στην πόλη πριν τη θητεία μας, οι διανυκτερεύσεις ήδη πλησιάζουν τις 100.000! Από τις μηδενικές έως ελάχιστες διανυκτερεύσεις Σλάβων και Ισραηλινών, φτάσαμε ήδη σε ιδιαίτερα εντυπωσιακά νούμερα επισκεπτών. Με το αζημίωτο βέβαια. Και ξαφνικά οι πρώην κατήγοροί μας τρέχουν από πίσω μας να συνδράμουν στην τουριστική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης.... Δεν μας ενδιαφέρει η δόξα, φυσικά, μας ενδιαφέρει το τελικό αποτέλεσμα για την πόλη. Μέσα από αυτή τη διαδικασία όμως, αποδείχθηκε πόσο στενόμυαλοι και επιβλαβείς για την οικονομία της πόλης είναι οι μετά Χριστόν προφήτες. Υπερήφανοι και πατριδοκάπηλοι εθνικιστές, φρενοβλαβείς ρατσιστές και μπουρδολόγοι θεωριών συνωμοσίας, δεν είναι δυστυχώς μόνο γραφικοί. Αποκαλύφθηκε στον κάθε καλόπιστο Θεσσαλονικιό πόσο επιζήμιοι είναι για την οικονομία και την ανάπτυξη της πόλης...
Καταφέραμε να παραγάγουμε σημαντικό έργο ανάπτυξης και να εξασφαλίσουμε -σε μία ιδιαίτερα δύσκολη εποχή- πολλές θέσεις εργασίας για τους συμπατριώτες μας μέσω της προβολής της πόλης μας και του παρελθόντος της. Τα αποτελέσματα θα ήταν ακόμη εντυπωσιακότερα, εάν οι φορείς της πόλης είχαν μάθει να συνεργάζονται καλύτερα για το κοινό καλό και όχι για συντεχνίες. Κάθε αρχή και δύσκολη όμως. Εμείς θα συνεχίσουμε, και εάν ο κόσμος μας τιμήσει ακόμη μία φορά με την ψήφο του, θα προωθήσουμε ακόμη περισσότερο το ολοκληρωμένο σχέδιό μας για την ανάδειξη της Θεσσαλονίκης ως σημαντικού τουριστικού προορισμού.
Οι 5 δήμαρχοι δεν κάνουμε τη δουλειά μας συγκυριακά και καιροσκοπικά. Αντίστοιχα επιτεύγματα με τα δικά μας στον τουρισμό, πέτυχαν σε άλλους τομείς προς όφελος της οικονομικής ανάπτυξης των πόλεών τους και οι 4 συνάδελφοι δήμαρχοι. Παρά τις θεσμικές δυσκολίες και το δυσμενές περιβάλλον, έχουμε όραμα, έχουμε καινοτόμες ιδέες, και έχουμε δοκιμασμένες πρακτικές που θέλουμε να μαθευτούν και να διαχυθούν παντού στην Ελλάδα. Προς όφελος της τοπικής ανάπτυξης και της απασχόλησης. Για το λόγο αυτό συστάθηκε η Πρωτοβουλία μας και στήθηκε το δίκτυό μας, με σκοπό την ανταλλαγή των καλών αυτών πρακτικών. Θα τις εφαρμόσουμε με μοναδικό γνώμονα το συμφέρον των πόλεών μας και των σκληρά δοκιμαζόμενων συμπολιτών μας. Όχι αυτό των κομμάτων, των διαφόρων συντεχνιών και του γνωστού στην Ελλάδα δικτύου των ‘κολλητών’. Ελπίζουμε όλοι, και πιστεύω βάσιμα, ότι θα μπορέσουμε με την ανανέωση της εμπιστοσύνης των δημοτών στο πρόσωπό μας, να συνεχίσουμε απρόσκοπτα το έργο μας. Με τη ζέση και τον ενθουσιασμό του μεταρρυθμιστή που έχει ήδη την κατάλληλη εμπειρία. Γιατί πιστεύουμε ότι οι δήμοι είναι το κύτταρο της ανάπτυξης και η κινητήρια δύναμη σε κάθε κοινωνία.
Θα ήθελα να τελειώσω επαναλαμβάνοντας τη βασική αρχή που διέπει τη φιλοσοφία μας για τη λειτουργία των δήμων. Η δημοτική αρχή δεν πρέπει να λειτουργεί με βάση την αρχή ‘τα κάνω εγώ όλα’. Δεν είμαστε σοβιετικό καθεστώς. Ο Δήμος πρέπει να ανοίγει πόρτες, να δημιουργεί ευκαιρίες, να παρέχει δυνατότητες και να υποστηρίζει τους πολίτες του με σκοπό να ενεργοποιηθούν και να δράσουν για την πόλη τους και το συμφέρον τους. Γιατί αυτά τα δύο ταυτίζονται!
Αντιδήμαρχος Επιχειρηματικότητας και Απασχόλησης,
Χασδάι Καπόν
Ανάπτυξη και Τοπική Αυτοδιοίκηση
Καινοτόμες / Πετυχημένες Δράσεις
Εμπόδια και Προτάσεις για την Τοπική Ανάπτυξη
Θα αναφερθώ σε συντομία σε τρεις δράσεις του Δήμου μας που στοχεύουν στην ανάπτυξη και στην δημιουργία θέσεων εργασίας. Θα συσχετίσω και τις τρείς αυτές δράσεις με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσο και το γενικότερο πολιτικό-διοικητικό περιβάλλον. Οι δράσεις αυτές αφορούν την προώθηση του τουρισμού, την αναμόρφωση της επαγγελματικής κατάρτισης και την προώθηση των ηλεκτρονικών εφαρμογών, κυρίως των έξυπνων κινητών, χάριν της βελτίωσης της λειτουργικότητας του αστικού περιβάλλοντος.
Προώθηση του Τουρισμού
Η προώθηση του τουρισμού στην πόλη μας είναι κάτι στο οποίο έχει αφιερώσει σημαντικό μέρος του χρόνου του ο Δήμαρχος μας. Το σκεπτικό είναι απλό. Ο τουρισμός είναι μια δραστηριότητα που, με σχεδόν μηδενικό κόστος, μπορούμε και φέρνουμε άμεσο οικονομικό αποτέλεσμα. Αυτό οφείλεται στην αδράνεια προηγουμένων ετών όπου για πολιτικούς λόγους είχε παραμείνει ουσιαστικά ανεκμετάλλευτο το σημαντικότερο περιουσιακό στοιχείο της πόλης μας, στην διατήρηση του οποίου μάλιστα είχε επενδύσει σημαντικούς πόρους το κράτος μας, δηλαδή το Υπουργείο Πολιτισμού. Αναφέρομαι στο παρελθόν της πόλης μας και ειδικότερα στο Βυζαντινό, Οθωμανικό, και Εβραϊκό παρελθόν. Η πολιτική βούληση του Δημάρχου μας να αναδείξουμε ως πόλη κάτι που ήδη υπήρχε, και η πολιτική και συμβολική διάσταση αυτής της βούλησης, δημιούργησε τεράστια και παντελώς ανέξοδη διαφήμιση για την πόλη μας στις δύο πιο εύπορες οικονομίες, μαζί με την Ελλάδα, της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, την Τουρκία και το Ισραήλ. Ταυτόχρονα ο Δήμαρχος μας, οι συνεργάτες τους και οι επιτελείς του δούλεψαν με φορείς της κεντρική διοίκησης – από την ΥΠΑ μέχρι το Υπουργείο Εξωτερικών - σε θέματα που επηρεάζουν αυτούς την τουριστική ζήτηση όπως η συχνότητα πτήσεων των Τουρκικών Αερογραμμών και η παροχή ταξιδιωτικών θεωρήσεων στην Τουρκία, η απευθείας σύνδεση Θεσσαλονίκης – Τελ Αβιβ και η επαύξηση των αεροπορικών συνδέσεων με Ρωσικές και Ουκρανικές πόλεις.
Στην ίδια λογική ενεργοποιούμε το κεφάλαιο που λέγεται Βυζάντιο και Σλάβοι, η σχέση της Ελληνικής και της Σλαβικής παράδοσης, πέρα από τις αγκυλώσεις και φοβίες του πρόσφατου παρελθόντος, σε συνεργασία με την Εκκλησία και φορείς όπως το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, ώστε να αναδείξουμε το προφίλ της πόλης μας σε αγορές όπως την Ρωσική. Και εδώ συνοδεύουν τις κινήσεις υψηλού συμβολισμού οι απαραίτητες υποστηρικτικές δράσεις όπως παροχή μαθημάτων Ρωσικής σε ενδιαφερόμενους από τον τουριστικό κλάδο.
Τι προσφέραμε στην αναπτυξιακή διαδικασία της πόλης μέσα από αυτές τις κινήσεις και ποιο είναι το επόμενο βήμα; Προσφέραμε μια αντίληψη για την ταυτότητα της πόλης, αντίληψη που έχει διασυνοριακή απήχηση επειδή ακριβώς υιοθετείται από την πολιτική ηγεσία της πόλης. Προσφέραμε το ειδικό μας βάρος στην άσκηση πίεσης στους μηχανισμούς της κεντρικής διοίκησης που είναι απαραίτητοι για την διευκόλυνση των σχετικών τουριστικών ροών. Προσφέραμε τον ρόλο του φυσικού ηγέτη και καταλύτη που κινητοποίησε τους υπόλοιπους ενδιαφερόμενους φορείς, η συνδρομή των οποίων είναι καθοριστική για την εδραίωση της επιτυχίας μας σε αυτές τις τουριστικές αγορές.
Όσον αφορά το επόμενο βήμα τώρα που αφορά την διαρκή καλλιέργεια και ανάπτυξη της ταυτότητας μας ως τουριστικός προορισμός που συμβολίζεται από το μότο, ‘many stories, one heart’, νομίζω καθοριστικός παράγοντας της μακροπρόθεσμης επιτυχία είναι η δημιουργία ενός μητροπολιτικού δήμου Θεσσαλονίκης που θα είναι αποκλειστικός εκπρόσωπος της τουριστικής προώθησης της πόλης. Αυτό το διοικητικό επίπεδο είναι απαραίτητο για την επίτευξη οικονομιών κλίμακας στην προώθηση της τουρισμού της πόλης, την συνοχή και διάρκεια αυτής της προσπάθειας, καθώς και την αποφυγή συγκρούσεων που είναι αναπόφευκτες με την σημερινή πολυδιάσπαση του πολεοδομικού συγκροτήματος σε οκτώ δήμους καθώς και την ύπαρξη ενός Υπουργείου Μακεδονίας Θράκης που οι περιορισμένες αρμοδιότητες του διαχρονικά το οδηγούν στην πολυπραγμοσύνη σε βάρος της τοπικής αυτενέργειας.
Αναμόρφωση της Επαγγελματικής Κατάρτισης
Στην επαγγελματική κατάρτιση ενεργοποιήσαμε και εδώ ένα εν υπνώσει περιουσιακό στοιχείο της Θεσσαλονίκης που είναι η παρουσία του CEDEFOP, της οργάνωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιφορτισμένης με την έρευνα και διάδοση βέλτιστων πρακτικών στην επαγγελματική κατάρτιση, της μοναδικής παρεμπιπτόντως οργάνωσης της ΕΕ με έδρα στην Ελλάδα. Το CEDEFOP βρίσκεται στην Θεσσαλονίκη από το 1997 με δική μας όμως πρωτοβουλία και για πρώτη φορά προσέφερε τεχνική βοήθεια στον Δήμο μας για να δημιουργήσουμε ένα πρότυπο για την Ελλάδα σύστημα τοπικής επαγγελματικής κατάρτισης.
Με την βοήθεια του CEDEFOP συγκροτήσαμε μια επιτροπή που αποτελείται από τις βασικές εργοδοτικές οργανώσεις της πόλης και τις οργανώσεις των εργαζομένων καθώς και από τους δημόσιους και ιδιωτικούς παρόχους επαγγελματικής κατάρτισης. Η καταστατική αποστολή αυτής της Επιτροπής είναι η πλήρης χαρτογράφηση των υποδομών επαγγελματικής κατάρτισης στην Θεσσαλονίκη, κάτι που έως τώρα δεν έχει γίνει, καθώς και η έρευνα πρόβλεψης δεξιοτήτων με βάση την μελλοντική εξέλιξη της οικονομίας του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. Εξέλιξη της οικονομίας που αφορά είτε υφιστάμενους κλάδους, είτε νέες κλαδικές δραστηριότητες που ως πόλη θέλουμε, και ρεαλιστικά μπορούμε, να αναπτύξουμε. Σκοπός αυτής της διπλής άσκησης είναι να καταλήξουμε, ως πόλη, σε μια επιστημονικά τεκμηριωμένη συναίνεση για το ποιο τοπικό σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης πρέπει να αποκτήσουμε.
Που βρισκόμαστε σήμερα; Παρόλο το γεγονός ότι αναλάβαμε αυτή την πρωτοβουλία ήδη από τον Νοέμβριο του 2011, δηλαδή δύο χρόνια πριν, δεν έχουμε ως παραδοτέα ούτε την επαρκή και συνολική χαρτογράφηση του συστήματος επαγγελματικής κατάρτισης ούτε την πρόβλεψη μελλοντικών δεξιοτήτων. Η ανεπάρκεια πόρων μας οδήγησε στο να εντάξουμε το έργο αυτό, κόστους κάτω των 500.000 ευρώ, σε Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας με συνεργαζόμενους φορείς μεταξύ των άλλων το Υπουργείο Παιδείας και την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης. Και η συνεργαζόμενη Γενική Γραμματέας του Υπουργείου και ο Διευθυντής της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης στην πορεία άλλαξαν λόγω της κομματικής τους ταύτισης. Μιλούμε για θέσεις δηλαδή που αναλαμβάνονται με κομματικά και όχι διοικητικά κριτήρια. Άξιοι και αυτοί που έφυγαν και άξιοι αυτοί που τους αντικατέστησαν. Εμείς όμως υπεστήκαμε το κόστος της διοικητικής ασυνέχειας που προκάλεσαν αυτές οι αλλαγές. Προσθέστε και τις καθυστερήσεις των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων που ταλανίζουν ιδιαίτερα την χώρα μας και βρισκόμαστε στο τέλος του 2013 και ακόμη δεν έχουμε κάνει κανένα από τα σημαντικά βήματα για την υλοποίηση αυτής της πρωτοπόρας πρωτοβουλίας.
Εάν λοιπόν είχαμε σταθερούς συνομιλητές στην Κεντρική Διοίκηση και την αυτόνομη ικανότητα να χρηματοδοτήσουμε το έργο αυτή την στιγμή που μιλούμε η Θεσσαλονίκη – δήμος, εργοδοτικοί φορείς, φορείς εργαζομένων, πάροχοι - θα είχε μια συνολική και υλοποιήσιμη πρόταση αναμόρφωσης του τοπικού συστήματος επαγγελματικής κατάρτισης. Η πρόταση αυτή θα ήταν ήδη αντικείμενο κοινής επεξεργασίας με το Υπουργείο Παιδείας και με την βοήθεια εναλλακτικών χρηματοδοτών – Ελληνικών ιδρυμάτων ή και διεθνών οργανισμών - θα είχαμε την ικανότητα υλοποίησης πιλοτικών εφαρμογών ήδη το 2014 και ριζικότερων αλλαγών το 2015 και 2016.
Προώθηση Ηλεκτρονικών Εφαρμογών / Εφαρμογές για την Θεσσαλονίκη
Το τρίτο παράδειγμα που θα αναφέρω είναι ο διαγωνισμός ‘Εφαρμογές για την Θεσσαλονίκη’, Apps4Thessaloniki, που διοργανώνεται για πρώτη φορά από μία ελληνική πόλη και διεξάγεται σε συνεργασία με το διεθνούς κύρους Open Knowledge Foundation και την Ερευνητική Μονάδα URENIO του Α.Π.Θ. Οι χορηγίες των 15000 ευρώ που θα χρηματοδοτήσουν τα εννέα βραβεία του διαγωνισμού προσελκύσθηκαν κυρίως μέσου του Δήμου μας, από εταιρείες των κλάδων της πληροφορικής και της κινητής τηλεφωνίας.
Η καινοτομία του όλου εγχειρήματος είναι η ίδια η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών από το πρώτο στάδιο της δημιουργίας των εφαρμογών έως το τελικό στάδιο, αυτό της εφαρμογής τους στην καθημερινή ζωή προς όφελος της πόλης μας.
Από την σκοπιά της τοπικής ανάπτυξης και της απασχόλησης, ο διαγωνισμός που διεξάγουμε είναι κλασσικό παράδειγμα του ρόλου ενός δημόσιου φορέα, συγκεκριμένα του Δήμου μας, ως καταλύτη μιας δυναμικής που και εξυπηρετεί την αποστολή του Δήμου αλλά και που δύναται να δημιουργήσει ωφέλειες στον τομέα της τοπικής ανάπτυξης και απασχόλησης.
Συγκεκριμένα και τα τρία αντικείμενα του διαγωνισμού - η δημιουργία ανοιχτών δεδομένων από τους πολίτες της Θεσσαλονίκης, η ανάπτυξη νέων εφαρμογών, οι οποίες θα κάνουν χρήση ανοιχτών δεδομένων του Δήμου Θεσσαλονίκης αλλά και άλλων οργανισμών της πόλης και η προσαρμογή ήδη υπαρχουσών εφαρμογών ανοιχτού κώδικα στις ανάγκες της Θεσσαλονίκης – πρέπει να αντιμετωπιστούν σε αυτό το πλαίσιο.
Η δημιουργία εφαρμογών σε αυτά τα αντικείμενα δημιουργεί επιχειρηματικότητα και απασχόληση. Οι εφαρμογές αυτές είναι δυνητικές εμπορεύσιμες αξίες, ενσωματώνουν καινοτομία διεθνούς βεληνεκούς, δημιουργούν επιχειρηματικά οικοσυστήματα που έχουν χωρική διάσταση, συναντώνται δηλαδή σε συγκεκριμένα ιδρύματα, φορείς και περιοχές πόλεων όπως η Θεσσαλονίκη. Επιπροσθέτως οι ηλεκτρονικές εφαρμογές επιτρέπουν την εξέλιξη της ήδη υφιστάμενης επιχειρηματικότητας μια που βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα και ταχύτητα της και διευρύνουν το φάσμα δράσης της, είτε μιλούμε για το μάρκετινγκ, είτε για τον τουρισμό, είτε για τα ταξί, είτε για ότι άλλο μπορούμε να φανταστούμε.
Σημειώνω ότι το χρονικό διάστημα από την αρχική συζήτηση για τον διαγωνισμό, το καλοκαίρι που μας πέρασε, μέχρι την ολοκλήρωση του, τον Μάρτιο του 2014, θα είναι μόλις έξι με εφτά μήνες. Υπογραμμίζω τα συστατικά της ταχύτητας και της αποτελεσματικής υλοποίησης αυτής της καινοτόμας ενέργειας. Πρώτον, η ανάδειξη ενός δικού μας περιουσιακού στοιχείου, των δεδομένων που παράγουμε, από τις υπηρεσίες μας και μάλιστα από στελέχη που εμφορούνται από την αίσθηση της αποστολής. Δεν εξαρτώμεθα δηλαδή από άλλους φορείς του Δημοσίου και ιδίως από την Κεντρική Διοίκηση. Δεύτερον, η συνεργασία με εγχώριους και διεθνείς ερευνητικούς φορείς, το Open Knowledge Foundation και την Ερευνητική Μονάδα URENIO του Α.Π.Θ, που είναι ευέλικτοι, αφοσιωμένοι και αυτοί στην αποστολή τους, που εξυπηρετείται από την πρωτοβουλία του Δήμου μας. Τρίτον, η ικανότητα του Δήμου μας να συνάψει συμμαχίες με φορείς της αγοράς – συμμαχίες που συνιστούν και ψήφος εμπιστοσύνης για την σημασία του διαγωνισμού για την τοπική οικονομία – που χρηματοδότησαν τα βραβεία σε ένα τέτοιο ύψος που να παρέχουν επαρκές κίνητρο στους συμμετέχοντες.
Συμπεράσματα
Ποια συμπεράσματα αντλούμε από αυτές τις πρωτοβουλίες του Δήμου Θεσσαλονίκης για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την ανάπτυξη;
Πρώτον, η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει ένα απαράμιλλο, σε τοπικό επίπεδο, πλεονέκτημα παραγωγής νομιμοποίησης που μπορεί και πρέπει να το στρατεύσει στην υπηρεσία της οικονομικής ανάπτυξης. Το νομιμοποιητικό πλεονέκτημα το διαπιστώσαμε και στην ανάδειξη του πολυπολιτισμικού και πολυεθνικού παρελθόντος της πόλης, σε όφελος της τουριστικής της προβολής, και στην ικανότητα μας να βάλουμε στο ίδιο τραπέζι όλους τους ενδιαφερόμενους για την επαγγελματική κατάρτιση στην πόλη.
Δεύτερον, η Τοπική Αυτοδιοίκηση χρειάζεται σταθερότητα και συνέχεια διοίκησης στην Κεντρική Διοίκηση με την οποία πρέπει να συνεργαστεί για να υλοποιήσει πολιτικές φιλικές προς την αναπτυξιακή διαδικασία. Η αποκατάσταση της αξιοκρατίας και η ανάσχεση της κομματικοποίησης, ιδίως στα υψηλά κλιμάκια της διοικητικής ιεραρχίας του κράτους μας, είναι καθοριστική παράμετρος για την αποτελεσματικότητα και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ιδίως σε πολιτικές που έχουν να κάνουν με την αναπτυξιακή διαδικασία.
Τρίτον, και εδώ αναφέρομαι, στην Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα και στο Πειραιά, η δημιουργία μητροπολιτικών δήμων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την δημιουργία οικονομιών κλίμακας και την συνοχή, συνέχεια και εύρος εφαρμογής καίριων πολιτικών για την αναπτυξιακή διαδικασία όπως η προώθηση του τουρισμού και η αναμόρφωση τοπικών συστημάτων επαγγελματικής κατάρτισης.
Τέταρτον, οι δήμοι έχουν ανάγκη χρηματοδότησης με ιδίους πόρους, δυνατότητα που είναι απαραίτητος όρος για τον σχεδιασμό και την ταχεία υλοποίηση πολιτικών που οι ίδιοι κρίνουν απαραίτητοι για την τοπική αναπτυξιακή διαδικασία. Γνωρίζω ότι αυτό το θέμα θα αποτελέσει αντικείμενο της καταληκτικής συνεδρίας των πέντε δημάρχων στην Αθήνα, αλλά αυτή η διαπίστωση ενισχύει την άποψη ότι οι Δήμοι της χώρας πρέπει να αποκτήσουν επιτέλους δημοσιονομική αυτονομία: να μην βασίζονται, δηλαδή, σχεδόν καθ' ολοκληρία σε κεντρικές μεταβιβάσεις και Ευρωπαϊκά προγράμματα για την υλοποίηση των, δημοκρατικά διαμορφωμένων και νομιμοποιημένων, προτεραιοτήτων τους, ιδίως σε θέματα που αφορούν την τοπική ανάπτυξη.
Πέμπτον, οι Δήμοι πρέπει να αποκτήσουν συνολικές και διευρυμένες αρμοδιότητες για να μπορούν να διαμορφώνουν συναινέσεις και να υλοποιούν με ταχύτητα πολιτικές που είναι προσαρμοσμένες στην τοπική πραγματικότητα και που εξυπηρετούν την τοπική αναπτυξιακή διαδικασία. Ενδεικτικά, και ιδίως για τους μεγαλύτερους δήμους της χώρας, τ xespao
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Τελικά… έρχεται η τρόικα στην Αθήνα!
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Πύργος: Φωτιά στο παλιό νοσοκομείο
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
![Θερμαικός Ωρα Μηδέν.Συμβολική διαμαρτυρία ενάντια στα ΜΜΕ σήμερα το πρωί στην Περαία [Video]](https://images.newsnowgreece.com/56/568954/thermaikos-ora-midensymvoliki-diamartyria-enantia-sta-mme-simera-to-proi-stin-peraia-Video-1-124x78.jpg)
