2013-12-19 14:16:07
του Μανόλη Παντινάκη
Φεύγοντας οι Γερμανοί από την Κρήτη, άφηναν… παραγγελιά στους Κρητικούς που μέσα σε αυτούς ήταν και ο παππούς Νίκος Σκουλούδης από τη Βισταγή Αμαρίου στον Ψηλορείτη «Εμείς θα φύγομε», τους έλεγαν, «αλλά μετά από χρόνια θα γυρίσομε πάλι και θα σας καταχτήσομε χωρίς πόλεμο». Και πράγματι επέστρεψαν και προχώρησαν σε νέα υποδούλωση του πληθυσμού, προτείνοντας του ως όπλο το ευρώ!
Τα λόγια των βαθμοφόρων και στρατιωτών του Χίτλερ κρατούσε μέχρι που ζούσε ο Σκουλούδης, και τα μετέφερε τακτικά σε συγχωριανούς του και στον εγγονό του Γιώργη Μαθιουλάκη και τα θυμήθηκε πρόσφατα σε ηλικία 84 χρονών, όταν διηγούνταν στο MadeinCreta στην αυλή της δίκλιτης εκκλησίας της Παναγίας και του Αγίου Χαραλάμπους, εικόνες και περιστατικά από το γάμο του Νικήτα Κυπαρίσση με «την Δέσποινα από τα Κύθηρα» πριν εβδομήντα χρόνια και με κουμπάρο τον διοικητή του Φρουρίου Κρήτης Μπρόγερ Ο Μαθιουλάκης εκείνη τη μέρα βρίσκονταν στην εκκλησία και παρακολούθησε μετά το μυστήριο που τέλεσε ο εφημέριος της Βισταγής Μανώλης Λαϊνάκης, τον «χορό της νύφης», όπως συνηθίζονταν σε όλα τα χωριά της Κρήτης
. Ήταν τότε 13 χρονών, είχε «ξεσκολίσει από το δημοτικό σχολειό» και παρακολουθούσε ως πρωτόγνωρο γεγονός το γάμο με τη γερμανική κουμπαριά! Μαζί του ήταν «και άλλα τριάντα κοπέλια», που άλλα είχαν πάρει θέση στον… εξώστη «πάνω στα μπεντένια» και άλλα γύρω-γύρω από τους χορευτές…
«ΝΤΑ ΦΑΙΝΟΜΑΙ ΚΙ ΕΓΩ ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ…»
Ωστόσο, αν και πέρασαν σαν… νερό εβδομήντα χρόνια από τον γάμο, οι εικόνες και τα περιστατικά δεν έσβησαν από τη μνήμη του και παραμένουν ατόφια σαν να ήταν χθες! «Ντα φαίνομαι κι εγώ στσι φωτογραφίες που κυκλοφορήσανε στα βιβλία» θα πει. Φέρνει στη θύμησή του τους ανώτατους Γερμανούς αξιωματικούς και πρώτο «το φρούραρχο που ήτανε ο κουμπάρος», που χόρευαν όπως… ήξεραν τους κρητικούς χορούς που έπαιζαν τα αδέλφια Κωστής και Γιώργης Λαγουβάρδος, ο πρώτος στη λύρα και ο δεύτερος στο λαούτο…
Αναπολεί όμως και τις απορίες και συζητήσεις που είχαν τότε «στα μπεντένια» τα παιδιά: «Μα γιάντα δε βάλανε ένα ντόπιο να τσι στεφανώσει, μόνο φέρανε το φρούραρχο;» Το ερώτημα, βέβαια, έμεινε αναπάντητο, όμως στην πορεία του χρόνου βρήκε απάντηση και τότε κατάλαβαν τη σκοπιμότητα και τους λόγους που η συνεργασία μεταξύ του κοινοτάρχη και των γερμανικών Αρχών κατοχής θα έπρεπε να ισχυροποιηθεί και να επισημοποιηθεί με το μυστήριο!
Ο ΚΟΥΜΠΑΡΟΣ ΦΡΟΥΡΑΡΧΟΣ «ΕΙΧΕΝΕ ΠΟΛΛΑ ΓΑΛΟΝΙΑ…»
Και αφού το γεγονός είχε λάβει εκείνο το καλοκαίρι μεγάλες διαστάσεις και πέρα από το χωριό, και στο ανταρτοχώρι της Βισταγής σχολιάζονταν δυσμενώς και η… συγγενική σχέση που απόκτησε η οικογένεια του Κυπαρίσση με τη γερμανική διοίκηση της Κρήτης από «το γάμο του Νικήτα», ο Μαθιουλάκης έχει ακόμη ζωντανές τις εικόνες από «τον περίβολο τση εκκλησίας».
Αφηγείται: «Η ρίζα του Κυπαρίσση ήτανε στην Ήπειρο. Πρόγονός του ήρθενε στο χωριό στην τουρκοκρατία κι ήτονε γανοτζής και επαέ έκατσενε, έκαμενε κοπέλια κι εγγόνια. Επεράσανε εβδομήντα χρόνια από το γάμο αλλά ήτανε πολύς κόσμος από το χωριό και ίσαμε τριάντα κοπέλια στα μπεντένια και στην αυλή. Θυμούμαι το Νίκο τον Κατσούγκρη και το Σταύρο το Βροντάκη και είχανε έρθει οι χωριανοί, άντρες, γυναίκες, γερόντοι και γριές γιατί άμα δεν ήρχουντονε εφοβούντανε που ‘θελα τσι στραπατσάρουνε ύστερα. Υπήρχενε φόβος…
»Ήτανε, όμως και χωριανοί που δεν επήγανε! Αυτός που τσεφάνωσενε το Νικήτα ήτανε ο φρούραρχος τση Κρήτης, είχενε πολλά γαλόνια και φόριενε μεγάλο καπέλο. Ήτανε κι ένας άλλος Γερμανός που είχε το σήμα των SS και άμα τέλειωσενε ο «χορός τση νύφης» φύγανε ούλοι…»
ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΕΡΗΜΟ
Έρημο πια το σπίτι του Γιώργη Κυπαρίσση στη γειτονιά «Κάμερα» της Βισταγής. Στην ίδια γειτονιά και δίπλα, μια άλλη κατοικία έχει … σταθεί στα πόδια της μετά τις εργασίες αναστήλωσης.
Η οικογένεια με το τέλος της κατοχής χάθηκε από το χωριό και σκόρπισε σε άλλες περιοχές, στην Αθήνα. Έμεινε μόνο ένας απόγονος που παραμένει αθόρυβα στη μικρή κοινωνία και δραστηριοποιείται και όλοι της προηγούμενης γενιάς αναχώρησαν στο χωρίς επιστροφή ταξίδι…
Κάτοικοι στη Βισταγή με την πλούσια προσφορά στην Αντίσταση, και ευρύτερα, ομολογούν ότι «το κυπαρίσσι ο πρόεδρος», απ’ όπου πιθανόν να έλαβε και το επώνυμό του, «δεν έβλαψε το χωριό παρά τον ίδιο και την οικογένειά του» για να απολαμβάνει των προνομίων που ελάμβαναν εκείνοι που είχαν συνεργασία με τον κατακτητή. Σήμερα πια η δράση του, όσο καταδικαστέα κι αν ήταν, έπαψε να συζητείται. Πέρασαν κιόλας πάνω από εβδομήντα χρόνια…
madeincreta.gr
Φεύγοντας οι Γερμανοί από την Κρήτη, άφηναν… παραγγελιά στους Κρητικούς που μέσα σε αυτούς ήταν και ο παππούς Νίκος Σκουλούδης από τη Βισταγή Αμαρίου στον Ψηλορείτη «Εμείς θα φύγομε», τους έλεγαν, «αλλά μετά από χρόνια θα γυρίσομε πάλι και θα σας καταχτήσομε χωρίς πόλεμο». Και πράγματι επέστρεψαν και προχώρησαν σε νέα υποδούλωση του πληθυσμού, προτείνοντας του ως όπλο το ευρώ!
Τα λόγια των βαθμοφόρων και στρατιωτών του Χίτλερ κρατούσε μέχρι που ζούσε ο Σκουλούδης, και τα μετέφερε τακτικά σε συγχωριανούς του και στον εγγονό του Γιώργη Μαθιουλάκη και τα θυμήθηκε πρόσφατα σε ηλικία 84 χρονών, όταν διηγούνταν στο MadeinCreta στην αυλή της δίκλιτης εκκλησίας της Παναγίας και του Αγίου Χαραλάμπους, εικόνες και περιστατικά από το γάμο του Νικήτα Κυπαρίσση με «την Δέσποινα από τα Κύθηρα» πριν εβδομήντα χρόνια και με κουμπάρο τον διοικητή του Φρουρίου Κρήτης Μπρόγερ Ο Μαθιουλάκης εκείνη τη μέρα βρίσκονταν στην εκκλησία και παρακολούθησε μετά το μυστήριο που τέλεσε ο εφημέριος της Βισταγής Μανώλης Λαϊνάκης, τον «χορό της νύφης», όπως συνηθίζονταν σε όλα τα χωριά της Κρήτης
«ΝΤΑ ΦΑΙΝΟΜΑΙ ΚΙ ΕΓΩ ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ…»
Ωστόσο, αν και πέρασαν σαν… νερό εβδομήντα χρόνια από τον γάμο, οι εικόνες και τα περιστατικά δεν έσβησαν από τη μνήμη του και παραμένουν ατόφια σαν να ήταν χθες! «Ντα φαίνομαι κι εγώ στσι φωτογραφίες που κυκλοφορήσανε στα βιβλία» θα πει. Φέρνει στη θύμησή του τους ανώτατους Γερμανούς αξιωματικούς και πρώτο «το φρούραρχο που ήτανε ο κουμπάρος», που χόρευαν όπως… ήξεραν τους κρητικούς χορούς που έπαιζαν τα αδέλφια Κωστής και Γιώργης Λαγουβάρδος, ο πρώτος στη λύρα και ο δεύτερος στο λαούτο…
Αναπολεί όμως και τις απορίες και συζητήσεις που είχαν τότε «στα μπεντένια» τα παιδιά: «Μα γιάντα δε βάλανε ένα ντόπιο να τσι στεφανώσει, μόνο φέρανε το φρούραρχο;» Το ερώτημα, βέβαια, έμεινε αναπάντητο, όμως στην πορεία του χρόνου βρήκε απάντηση και τότε κατάλαβαν τη σκοπιμότητα και τους λόγους που η συνεργασία μεταξύ του κοινοτάρχη και των γερμανικών Αρχών κατοχής θα έπρεπε να ισχυροποιηθεί και να επισημοποιηθεί με το μυστήριο!
Ο ΚΟΥΜΠΑΡΟΣ ΦΡΟΥΡΑΡΧΟΣ «ΕΙΧΕΝΕ ΠΟΛΛΑ ΓΑΛΟΝΙΑ…»
Και αφού το γεγονός είχε λάβει εκείνο το καλοκαίρι μεγάλες διαστάσεις και πέρα από το χωριό, και στο ανταρτοχώρι της Βισταγής σχολιάζονταν δυσμενώς και η… συγγενική σχέση που απόκτησε η οικογένεια του Κυπαρίσση με τη γερμανική διοίκηση της Κρήτης από «το γάμο του Νικήτα», ο Μαθιουλάκης έχει ακόμη ζωντανές τις εικόνες από «τον περίβολο τση εκκλησίας».
Αφηγείται: «Η ρίζα του Κυπαρίσση ήτανε στην Ήπειρο. Πρόγονός του ήρθενε στο χωριό στην τουρκοκρατία κι ήτονε γανοτζής και επαέ έκατσενε, έκαμενε κοπέλια κι εγγόνια. Επεράσανε εβδομήντα χρόνια από το γάμο αλλά ήτανε πολύς κόσμος από το χωριό και ίσαμε τριάντα κοπέλια στα μπεντένια και στην αυλή. Θυμούμαι το Νίκο τον Κατσούγκρη και το Σταύρο το Βροντάκη και είχανε έρθει οι χωριανοί, άντρες, γυναίκες, γερόντοι και γριές γιατί άμα δεν ήρχουντονε εφοβούντανε που ‘θελα τσι στραπατσάρουνε ύστερα. Υπήρχενε φόβος…
»Ήτανε, όμως και χωριανοί που δεν επήγανε! Αυτός που τσεφάνωσενε το Νικήτα ήτανε ο φρούραρχος τση Κρήτης, είχενε πολλά γαλόνια και φόριενε μεγάλο καπέλο. Ήτανε κι ένας άλλος Γερμανός που είχε το σήμα των SS και άμα τέλειωσενε ο «χορός τση νύφης» φύγανε ούλοι…»
ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΕΡΗΜΟ
Έρημο πια το σπίτι του Γιώργη Κυπαρίσση στη γειτονιά «Κάμερα» της Βισταγής. Στην ίδια γειτονιά και δίπλα, μια άλλη κατοικία έχει … σταθεί στα πόδια της μετά τις εργασίες αναστήλωσης.
Η οικογένεια με το τέλος της κατοχής χάθηκε από το χωριό και σκόρπισε σε άλλες περιοχές, στην Αθήνα. Έμεινε μόνο ένας απόγονος που παραμένει αθόρυβα στη μικρή κοινωνία και δραστηριοποιείται και όλοι της προηγούμενης γενιάς αναχώρησαν στο χωρίς επιστροφή ταξίδι…
Κάτοικοι στη Βισταγή με την πλούσια προσφορά στην Αντίσταση, και ευρύτερα, ομολογούν ότι «το κυπαρίσσι ο πρόεδρος», απ’ όπου πιθανόν να έλαβε και το επώνυμό του, «δεν έβλαψε το χωριό παρά τον ίδιο και την οικογένειά του» για να απολαμβάνει των προνομίων που ελάμβαναν εκείνοι που είχαν συνεργασία με τον κατακτητή. Σήμερα πια η δράση του, όσο καταδικαστέα κι αν ήταν, έπαψε να συζητείται. Πέρασαν κιόλας πάνω από εβδομήντα χρόνια…
madeincreta.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Κύπρος: Μεγάλη επιχείρηση αστυνομίας για επαναπατρισμό 55 αλλοδαπών
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
