2013-12-22 23:26:09
Γράφει ο Κώστας Λάμπος
«Ελευθερία είναι να ζει κανείς χωρίς να παίρνει ξένα πράγματα γιατί όταν μπαίνει στην παρανομία δεν είναι ελεύθερος,
γιατί, τότε, ζει πάντα με το Φόβο. Ελευθερία είναι
να ζει κανείς ευτυχισμένος…»[2],
Αλμίρο, Παιδί των Φαναριών, Αθήνα 2002[3]
Η Ελευθερία ως σχετική απελευθέρωση του ανθρώπου από τη Φύση και την εμπράγματη δουλεία
Η οριστική έξοδος των μακρινών προγόνων μας από τις σπηλιές, ήταν αναμφισβήτητα η σημαντικότερη απόφασή τους για όλη τη μετέπειτα πορεία τους. Δεν ήταν όμως χωρίς κινδύνους και συνεπώς δεν ήταν απαλλαγμένη από Φόβους. Το πάλεψαν όμως, κι’ έτσι επιβίωσε το ανθρώπινο γένος και δημιουργήθηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός. Ήταν σίγουρα μια βασανιστική πορεία, που συχνά οδηγούσε σε κάποιο καινούργιο αδιέξοδο, που ήταν το αποτέλεσμα της μετάλλαξης των φυσικών Φόβων σε εξουσιαστικούς Φόβους. Τότε, και κάθε τότε, έκαναν μια καινούργια έξοδο, για μια νέα πορεία, με λιγότερους κινδύνους και λιγότερους Φόβους, όχι τόσο φυσικούς, όσο εξουσιαστικούς Φόβους. Έτσι και μέσα από αμέτρητες σφαγές και δουλείες φτάσαμε ως τις μέρες μας, τις μέρες της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.
Σήμερα η Ανθρωπότητα βρίσκεται στο μεγαλύτερο αδιέξοδο της ιστορίας της, επειδή προχώρησε σε λάθος πορεία και προχώρησε τόσο ώστε να μπορεί να αυτοκαταστραφεί κάμποσα εκατομμύρια φορές και με χιλιάδες τρόπους. Πείνα, δίψα, φτώχεια, δυστυχία, βία, πόλεμος, πυρηνικά και χημικά όπλα, οικολογική καταστροφή και πολλά άλλα, που όλα μαζί προκαλούν τον απόλυτο Φόβο, το Φόβο του Τέλους.
Είναι συνεπώς αυτή η ώρα η πιο κρίσιμη για τη Νέα Έξοδο της Ανθρωπότητας. Την Έξοδο προς τη Νέα Ελευθερία του Ανθρώπου, Για τη Νέα Επίθεση στο Μέλλον.
Υπάρχουν βέβαια πολλές δυνάμεις που κρατάνε πολλούς δεμένους στο Χθες και στο Σήμερα. Υπάρχει και ο Φόβος για το ‘Νέο’, για το ‘Άγνωστο’, που εμποδίζει κάποιους να διακινδυνέψουν ακόμα και τις αλυσίδες τους. Υπάρχει, σε τελική ανάλυση, ένας φόβος μπροστά στην Ελευθερία. Κι’ αυτό γιατί υπάρχει άγνοια, σκοταδισμός, προκατάληψη και μια δυσπιστία, πολλαπλά καλλιεργούμενη απέναντι στο ίδιο το νόημα και στην ουσία της Ελευθερίας.
Η Γαλλική Επανάσταση λ.χ. υποσχέθηκε στους κολίγους Ελευθερία, Ισότητα, Αδερφοσύνη. Ο κολίγος απελευθερώθηκε από το Φεουδάρχη κι’ έγινε εργάτης στον εργοστασιάρχη. Ο καπιταλισμός έφερε ελευθερία στον κεφαλαιοκράτη[4], αλλά και νέα δουλεία στον εργάτη. Δημιούργησε νέες ανισότητες και αδικίες και διαιωνίζεται χάρη στους καταστροφικούς πολέμους. Σωστά όλα αυτά . Όμως ποιος θα ήθελε να επιστρέψουμε στο Μεσαίωνα, ή ακόμα πιο πίσω στη Δουλοκτησία; Προφανώς κανένας. Κι’ αυτό γιατί παρά το γεγονός πως στον καπιταλισμό η εξαρτημένη εργασία έγινε δουλειά και κατάντησε να είναι δουλεία που κρατάει 8-10 ή και παραπάνω ώρες την ημέρα, συνοδεύεται όμως από κάποια δικαιώματα και ελευθερίες που επιτρέπουν στους εργάτες να οραματίζονται μια άλλη κοινωνία, όπου θα καταργηθεί η δουλειά–δουλεία και θα εξελιχθεί σε επιλογή για δημιουργική, ατομικά και κοινωνικά χρήσιμη, ενασχόληση.
Αυτή η δυνατότητα να υπάρξει αυτό το συγκεκριμένο εργασιακό καθεστώς αμφισβητείται καθημερινά από το κεφάλαιο και επιδιώκεται μια ανατροπή προς το χειρότερο. Υπάρχει, όμως, σήμερα μια νέα πραγματικότητα, που σχετίζεται με την επιστημονικοτεχνική επανάσταση, η οποία επιστημονικοτεχνική επανάσταση, στα χέρια της οικονομικής ολιγαρχίας, οδηγεί στην εντατικοποίηση της εργασίας, και στη ραγδαία αύξηση των κερδών των επιχειρήσεων με αποτέλεσμα τη δραματική αύξηση της ανεργίας, στην ταυτόχρονη επιδείνωση των αμοιβών και κατά συνέπεια στη χειροτέρευση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων.
«Κι όμως η επιστημονικοτεχνική επανάσταση που είναι έργο ολόκληρης της ανθρωπότητας θα μπορούσε να οδηγήσει:
α. Στη μείωση του χρόνου απασχόλησης, δηλαδή στην αύξηση του ελεύθερου χρόνου, που αποτελεί προϋπόθεση για τη συμμετοχή των εργαζομένων στα αγαθά του πολιτισμού.
β. Σε μια οικονομία της πλήρους και δημιουργικής απασχόλησης χωρίς ανέργους και απόκληρους, φτωχούς και δυστυχισμένους.
γ. Σε μια δίκαιη κοινωνία, χωρίς κοινωνικές και γεωγραφικές ανισότητες και σε μια ειρηνική και ευημερούσα ανθρωπότητα, προϋπόθεση αναγκαία για την έξοδο από τη βαρβαρότητα και την παραπέρα ανθρωπιστική πρόοδό της»[5].
Είναι αυτή η νέα πραγματικότητα που παραμένει, για τις Δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, μια κατάκτηση, για τη διασφάλιση της οποίας έγιναν αμέτρητες θυσίες, έπεσαν 50 εκατομμύρια Άνθρωποι αγωνιζόμενοι ενάντια στο Τρίτο Ράιχ, πέφτουν κατά χιλιάδες καθημερινά και σε όλα τα μέτωπα και είναι αποφασισμένες να κάνουν όσες θυσίες χρειαστούν ακόμα, για να αντιμετωπίσουν την απειλή οποιουδήποτε πισωγυρίσματος σε ένα νέο Ράιχ, ιμπέριουμ ή ηγεμονία, αλλά και για να ανοίξουν το δρόμο για την παραπέρα εξέλιξη της ανθρωπότητας
Οι ΕΠΑ υποστηρίζουν πως είναι η πιο ελεύθερη χώρα στον κόσμο και προσπαθούν μάλιστα, με την Pax Americana, να επιβάλλουν την ‘ελευθερία τους’, ακόμα και με τα όπλα αν χρειαστεί, στον υπόλοιπο κόσμο. Ο Νόαμ Τσόμσκι περιγράφει αυτή την ελευθερία με τα παρακάτω λόγια: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι μια πολύ ελεύθερη χώρα. Αλλά, φυσικά, η ελευθερία είναι ένα είδος προϊόντος. Μπορείς να απολαύσεις τόση, όση μπορείς να αγοράσεις. Κι’ αν είσαι από τους προνομιούχους, έχεις περισσότερη ελευθερία…Αν όμως οι 8 στους 10 Αμερικανούς θεωρούν ότι η κυβέρνηση δεν εργάζεται γι’ αυτούς, αλλά για κάποιους άλλους, τότε γιατί να μπουν στον κόπο να πάνε να ψηφίσουν;»[6], να ασκήσουν, δηλαδή, μια από τις βασικές ελευθερίες τους; Προφανώς εδώ, δηλαδή στις ΕΠΑ, αλλά και σε όλον τον υπόλοιπο κόσμο, υπάρχει πρόβλημα Ελευθερίας και Δημοκρατίας. Ένα πρόβλημα που εναγώνια αναζητά τη λύση του μέσα από τους πολύμορφους κοινωνικοαπελευθερωτικούς αγώνες των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού.
Η Ελευθερία ως απελευθέρωση της Εργασίας από το Κεφάλαιο
Η Οκτωβριανή Επανάσταση με το σύνθημα «Όλη η εξουσία στα Εργατικά Συμβούλια»[7], υποσχέθηκε στους εργάτες τη ‘σοσιαλιστική απελευθέρωση’, δηλαδή την απελευθέρωσή τους από την καπιταλιστική σκλαβιά, με την κατάργηση της εξαρτημένης-μισθωτής εργασίας. Στο δρόμο όμως κάπου μπερδεύτηκε η ‘πρωτοπορία’ και στη θέση της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας, δηλαδή των Σοβιέτ του Προλεταριάτου, εγκαθίδρυσε τη Δικτατορία του ΚΚΣΕ[8], η τελευταία ηγεσία του οποίου, αντί να οδηγήσει τη Σοβιετική Κοινωνία στο ‘Σοσιαλισμό των Εργατικών Συμβουλίων’, (Σοβιέτ) παρέδωσε σε μια νύχτα, σαν άλλος Εφιάλτης, τους Λαούς των χωρών της Σοβιετικής Ένωσης, στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, εισπράττοντας ο καθένας ανάλογα τα ‘αργύρια της προδοσίας’, είτε ως διαφημιστές πίτσας, περιπλανώμενοι ‘κατηχητές’ και τρόφιμοι ‘χορηγών’, είτε ως Πρόεδροι, Πρωθυπουργοί, υπουργοί και κρατικοί αξιωματούχοι μιας κάποιας πρώην Σοβιετικής Δημοκρατίας, με τη βοήθεια των αμερικανικών δολαρίων, των μυστικών υπηρεσιών, (NDA, CIA..,) και των ‘πορτοκαλί επαναστάσεων’, είτε ως ‘πατριώτες ολιγάρχες’, δεινοί δεξιοτέχνες πλιατσικολόγοι επιχειρηματίες σφετεριστές του δημόσιου πλούτου των χωρών τους.
Ακόμα και η ‘Μεγάλη Πορεία προς το σοσιαλισμό’, του κινέζικου Λαού, που σήκωσε λάβαρα ενάντια στο ‘ρεβιζιονισμό’ της ηγεσίας της Σοβιετικής Ένωσης, εκφυλίστηκε σε μια στυγνή δικτατορία, που δημιούργησε ένα σύγχρονο μανδαρινάτο, με όλα τα χαρακτηριστικά μιας κυρίαρχης τάξης[9], η οποία αντί να κάνει ένα βήμα μπροστά προς την ελευθερία και το ‘σοσιαλισμό της λαϊκής εξουσίας’ που θα την αυτοκαταργούσε σαν άρχουσα τάξη, αλλά θα έδινε άλλες προοπτικές στην Κίνα και με αυτό πιθανά και στην ανθρωπότητα, προτίμησε να κάνει δύο βήματα πίσω, προς τον καπιταλισμό και μάλιστα προς ένα μανιακό καπιταλισμό[10]. Είναι φανερό πως η ηγεσία του ΚΚΚ, δηλαδή η σημερινή άρχουσα τάξη της Κίνας προτίμησε να προσφέρει σανίδα σωτηρίας στο κεφάλαιο και να γίνει το παγκόσμιο εργαστήρι και η μήτρα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης σε βάρος της Εργασίας και της Ανθρωπότητας, προκειμένου να διατηρήσει την απάνθρωπη[11] ταξική κυριαρχία της πάνω στην μεγάλη κινέζικη κοινωνία, με την ψευδαίσθηση πως έτσι θα καταφέρει, μέσα από μια τροχιά περιφερειακών και παγκόσμιων συγκρούσεων, να εξελιχθεί σε ασιατικό και στη συνέχεια σε παγκόσμιο Ηγεμόνα.
Η Ελευθερία ως Ουμανισμός και ως απελευθέρωση της Ανθρωπότητας από την καπιταλιστική βαρβαρότητα
Όλα αυτά δικαιολογούν απόλυτα τις όποιες επιφυλάξεις, κι’ αυτό γιατί στο DNA της συλλογικής ιστορικής μνήμης της Ανθρωπότητας είναι καταχωρημένες πληροφορίες, πως μετά από κάθε Έξοδό της, αργά ή γρήγορα προβάλλει ένα καινούργιο αδιέξοδο. Κι’ είναι πράγματι έτσι. Αλλά αυτό τι σημαίνει; Μήπως σημαίνει ότι πρέπει να αφεθούμε στην ασυδοσία του μανιακού καπιταλισμού, ή μήπως σημαίνει ότι πρέπει να τα αφήσουμε για την ‘άλλη ζωή’;
Μήπως πρέπει να αναλογιστούμε;
· πως έστω κι’ έτσι, με πόνο, θυσίες και αίμα, η Ανθρωπότητα προχώρησε και δεν ζούμε πια στις σπηλιές, ούτε σαν res-rei, αλλά ούτε και σαν δουλοπάροικοι,
· πως στη ζωή δεν ήρθαμε ως τουρίστες μέσω οργανωμένων γραφείων ταξιδίων, για ένα ταξίδι 20 ημερών, ή μερικών δεκαετιών με όλα τα έξοδα πληρωμένα από τις προηγούμενες, ή από τις επόμενες γενιές,
· πως κάτι πρέπει να κάνουμε κι’ εμείς για τη ζωή μας, για τη ζωή την ίδια και τη ζωή των επόμενων γενιών, δηλαδή για τη ζωή των παιδιών μας και των παιδιών των παιδιών μας, και
· πως χάρη στις θυσίες όλων των προηγούμενων γενιών, μόλις σήμερα η Ανθρωπότητα διαθέτει όλες τις αντικειμενικές και υποκειμενικές προϋποθέσεις, για να δημιουργήσει ένα καλύτερο κόσμο, σ’ ένα πολιτισμό χωρίς εξουσιαστικό Φόβο, στον πολιτισμό της Ελευθερίας και της Άμεσης Οικουμενικής Δημοκρατίας.
Η συνειδητοποίηση αυτής της πραγματικότητας θα μας απαλλάξει από τον Φόβο της Ελευθερίας και θα ανοίξει το δρόμο για τη Νέα Ελευθερία του Ανθρώπου. Στο δρόμο γι’ αυτή τη Νέα Ελευθερία θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε στο μυαλό μας πως, ελευθερία δεν σημαίνει ασυδοσία, αλλά, όπως σωστά το διατύπωσε ο Φρίντριχ Ένγκελς, «Ελευθερία σημαίνει εγνωσμένη αναγκαιότητα». Κι’ είναι η έλλειψη της ‘εγνωσμένης αναγκαιότητας’ που εμπόδισε την ανάπτυξη μιας οικουμενικής, με την έννοια της παγκοσμιοτοπικής (glocal = global + local), συνείδησης και δράσης όλων όσων ταξιδεύουν στο Σύμπαν με το Διαστημόπλοιο Γη.
Τα περιθώρια όμως έχουν ήδη εξαντληθεί και η καμπάνα χτυπάει από καιρό δυνατά. Και δεν ρωτάμε τώρα, για ποιόν χτυπάει η καμπάνα... Γιατί η καμπάνα χτυπάει για όλους. Χτυπάει και για εμάς. Δηλαδή η καμπάνα χτυπάει για εμάς.
Γι’ αυτό πρέπει να βιαστούμε να κατοχυρώσουμε το πιο σπουδαίο δικαίωμα των ανθρώπων, όπως το διατύπωσε ο Ουϊνστον στον Ο’ Μπράιαν για τον Ο’ Μπράιαν, δια του Τζώρτζ Όργουελ στο «1984»: «Ελευθερία είναι η ελευθερία να λες ότι δύο και δύο κάνουν τέσσερα. Αν αυτό γίνει δεκτό, θα ακολουθήσουν όλα τα άλλα». Με άλλα λόγια Ελευθερία είναι η υπεράσπιση των κατακτήσεων των αγώνων του Χτες και το δικαίωμα να οραματιζόμαστε και να χτίζουμε ένα καλύτερο Αύριο.
Εκείνο όμως που εμποδίζει τους ανθρώπους, τους Λαούς και τα έθνη, να είναι με την παραπάνω έννοια ελεύθερα, είναι οι νόμοι των εξουσιαστών και κατ’ επέκταση οι μηχανισμοί της βίαιης επιβολής τους. Ο Καντ στην προσπάθειά του να επεξεργασθεί ένα σχέδιο για την ‘αιώνια ειρήνη’ σε συνθήκες ευνομίας και ελευθερίας, έγραφε πως, «η ελευθερία πρέπει μάλλον να ορισθεί ως το δικαίωμα να μην υπακούω σε άλλους νόμους παρά μόνο σ’ εκείνους στους οποίους μπόρεσα να δώσω τη συγκατάθεσή μου»[12] Ο Καντ όριζε έτσι την ελευθερία, γιατί πίστευε πως «ο τελικός σκοπός της φύσης και της ιστορίας είναι το ύψιστο πολιτικό αγαθό, δηλαδή η συνθετική ενότητα της αρετής και της ευδαιμονίας»’[13].
Για όλους τους παραπάνω λόγους, ο αγώνας του Ανθρώπου για την Ελευθερία του, που είναι ταυτόσημος με την ανθρώπινη φύση, δεν μπορεί να σταματήσει μέχρι την οριστική δικαίωσή του, διαφορετικά το «να απαρνηθείς την ελευθερία σου, είναι σαν να απαρνιέσαι την ιδιότητα του Ανθρώπου»[14].
Η Ελευθερία όμως των Ανθρώπων δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι μια αφηρημένη έννοια, ‘περί πολιτικής ελευθερίας’, η οποία άλλωστε δεν μπορεί να υπάρξει στα πλαίσια μιας κοινωνίας της ανισότητας. Συνεπώς η Ελευθερία προϋποθέτει σχέσεις Ισότητας μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας το εύρος της οποίας φτάνει στα όρια της ελευθερίας του άλλου και ολοκληρώνεται ως συλλογική ευθύνη για την ολόπλευρη και ολοκληρωμένη αλληλεγγύη με σκοπό την καθολική ευτυχία. Ισότητας, όχι απλά ‘στα χαρτιά’ και ‘απέναντι στους νόμους’, αλλά και απέναντι στους υλικούς όρους της ζωής, απέναντι στα υλικά, πνευματικά, και κοινωνικά αγαθά. Η ισονομία, δηλαδή, η πολιτική και κοινωνική ελευθερία έχει βασικά ένα οικονομικό περιεχόμενο, γι’ αυτό και πάει μαζί με την Οικονομική Ισότητα, με όσα αυτή συνεπάγεται, διαφορετικά δεν είναι Ελευθερία[15], εφόσον παραμένει ως οικονομική-κοινωνική ανισότητα.
Γι’ αυτό και «δεν έχει κανένα νόημα η επίκληση του ιδεαλισμού της αστικής ελευθερίας, γιατί αυτό το είδος ελευθερίας δεν επιτρέπει πια τη χειραφέτηση των ανθρώπων…Τα προβλήματα του μέλλοντος μπορεί να διατυπωθούν μόνο σαν κοινά προβλήματα μιας παγκόσμιας κοινωνίας. Τόσο, όσον αφορά τη μορφή, όσο και το περιεχόμενο, τα παλιά παραδείγματα της Αριστεράς είναι ξεπερασμένα…Η κριτική θα πρέπει να εμβαθύνει και να κατανοήσει τις καταπιεστικές προϋποθέσεις αυτών των ιδεών, αντί να τις διεκδικεί ως ιδεώδη»[16].
Η ανθρωπότητα έζησε για εκατοντάδες χιλιάδες ή και για εκατομμύρια χρόνια σε συνθήκες ισοκατανομής και κοινωνικής ισότητας, μέχρι που πριν από 3000-3500 χιλιάδες χρόνια η βία των λίγων επέβαλε την ατομική ιδιοκτησία πάνω στη γη και στους ηττημένους ανθρώπους στη βάση της πατριαρχικής οικογένειας με φύλακα το ένοπλο και καταπιεστικό ταξικό κράτος, και με άμεσο αποτέλεσμα τη δουλεία, την ανισότητα, την εκμετάλλευση, το φόβο, την καταστροφή της Φύσης και τους άπειρους καταστροφικούς πολέμους. Ο λεγόμενος πολιτισμένος κόσμος γνώρισε την ειρήνη ως αναγκαστικά, για την πολεμική προετοιμασία, διαλλείματα μεταξύ αυτών των πολέμων τα οποία συμποσούνται στα 250-300 χρόνια, πράγμα που σημαίνει ένα χρόνο ‘ειρήνη’ και εννιά χρόνια πόλεμο, ή δέκα χρόνια ‘ειρήνη’ και ενενήντα πόλεμο. Κάτω από αυτές τις συνθήκες οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, δηλαδή η ανθρωπότητα συνολικά, έφτασαν στον 21ο αιώνα δημιουργώντας όλες τις αναγκαίες υλικές και πνευματικές, αντικειμενικές και υποκειμενικές προϋποθέσεις για την κοινωνική απελευθέρωση και την κοινωνική ισότητα στη μορφή της άμεσης δημοκρατίας και της αταξικής κοινωνίας. Αυτή τη μεγάλη κληρονομιά προσπαθεί το 1% να τη σφετεριστεί επιβάλλοντας την καπιταλιστική βαρβαρότητα. Εναπόκειται στις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, στην ανθρωπότητα ολόκληρη, να περάσει στο επόμενο στάδιο της εξέλιξής της, αφήνοντας πίσω της την ελευθερία των λίγων εξουσιαστών και το συμπλήρωμά της την ανελευθερία των πολλών εξουσιαζόμενων, για να κατοχυρώσει τη Νέα Ελευθερία του Ανθρώπου. Εναπόκειται στη βούληση του 99% να τερματίσει το καθεστώς δουλείας και να ανοίξει το δρόμο για έναν καινούργιο και καλύτερο κόσμο, τον κόσμο της κοινωνικής ισότητας, της καθολικής ευημερίας, της Άμεσης Δημοκρατίας, της Αταξικής Κοινωνίας και του Οικουμενικού Ουμανιστικού Πολιτισμού.
ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ
[1] Απόσπασμα από το βιβλίο μου Αμερικανισμός και Παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της παρακμής, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ Αθήνα 2009.
[2] Τα φανάρια φωτίζουν, απομακρύνουν τα σκοτάδια, σου επιτρέπουν να βλέπεις πολλά, σε αναγκάζουν να σκέπτεσαι και βέβαια ρυθμίζουν και την κυκλοφορία. Κάποιες φορές, σε κάποιους τόπους, ‘επιτρέπουν’ σε κάποια ορφανά και απροστάτευτα παιδιά, ας τα ονομάσουμε όλα Αλμίρος, να μαζέψουν ψιλά για να ξεγελάσουν την πείνα τους. Πολλά γράφτηκαν γι’ αυτά τα παιδιά. Κάποιοι ξέρουν την αλήθεια, αλλά την κρύβουν, γιατί δεν μπορεί, έτσι ξαφνικά να χάθηκαν από τη πιάτσα τόσα παιδιά. Ο Αλμίρο όμως πριν ‘χαθεί’ έδωσε το μεγαλύτερο μάθημα στη Ανθρωπότητα, έδωσε τον καλύτερο ορισμό για την Ελευθερία. Έναν ορισμό πολλαπλής ανάγνωσης, για το Σήμερα, αλλά και για το Αύριο. Σ’ ευχαριστούμε Αλμίρο μας για το μάθημα ανθρωπισμού, που μας έδωσες και σου ζητούμε συγνώμη για την απανθρωπιά μας. Θα σε θυμόμαστε ως ‘Αλμίρο το Παιδί Φιλόσοφος των Φαναριών’, κάτι αντίστοιχο με το Πυθαγόρας ο Σάμιος. Κι’ είμαι βέβαιος πως ο Πυθαγόρας θα το θεωρούσε τιμή του. Καλούς αγώνες. Μέχρι την οριστική και ουσιαστική νίκη.
[3] Βλέπε: «Τα αδέρφια του Δρόμου είναι ενωμένα», στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ της 22.05.2002.
[4] «Ελευθερία για τον επιχειρησιακό μου όμιλο, λέει ο Πέρσι Μπάρνεβικ, επικεφαλής μιας αυτοκρατορίας μεταλλουργίας και ηλεκτρονικής είναι να επενδύει όπου θέλει, για όσο χρόνο θέλει, για να παράγει αυτό που θέλει, να εφοδιάζεται και να πουλάει όπου θέλει και να υπάγεται στους ελάχιστους δυνατούς περιορισμούς στο πεδίο του εργατικού δικαίου και των κοινωνικών συμφωνιών». Βλέπε: Ζήγκλερ Ζαν, Ο διαρκής πόλεμος, Συνέντευξη στο IL MANIFESTO, που αναδημοσιεύτηκε στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 07.09.2003 (Ένθετο «& 7»).
[5] Βλέπε αναλυτικά, Λάμπος Κώστας, Η επιστημονικοτεχνική επανάσταση στην υπηρεσία της ανθρωπότητας και όχι των κερδών, στο: monthlyreview.gr, και infonewhumanism.blogspot.com.
[6] Chomsky Noam, « Η Δημοκρατία είναι απειλή», Συνέντευξη στο Νότη Παπαδόπουλο, που δημοσιεύτηκε στα: Πρόσωπα 21ος Αιώνας, σελ. 8-12.
[7] Για το «Σύστημα των Συμβουλίων’, ή την ‘Άμεση Δημοκρατία’ βλέπε στο συλλογικό τόμο: Theorie und Praxis der direktenDemokratie, Herausgegeben von Udo Bermbach, WESTDEUTSCHER VERLAG 1973. Βλέπε επίσης, Μπουρντέ Υβόν και Γκιγιέρμ Άλεν, Αγώνες για την αυτοδιαχείριση, ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ, Αθήνα 1977. Βλέπε επίσης Λάμπος Κώστας, Άμεση Δημοκρατία και Αταξική Κοινωνία. Η μεγάλη πορεία της ανθρωπότητας προς την κοινωνική ισότητα και τον Ουμανισμό, ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη 2012.
[8] Η φύση αυτής της εξέλιξης προφανώς προσδιορίστηκε από τους διεθνείς και τους εσωτερικούς συσχετισμούς δυνάμεων, που καθόρισαν τη μορφή και το χαρακτήρα της Οκτωβριανής Επανάστασης, αλλά και από την αντίληψη του Λένιν, σύμφωνα με την οποία: «το όλο ζήτημα είναι να …εξασφαλίσουμε στο κοντινό μέλλον τη μετατροπή του κρατικού καπιταλισμού σε σοσιαλισμό», (Λένιν, Για το φόρο σε είδος. Διαλεχτά Έργα, Εκδόσεις ΓΝΩΣΗ, τόμος 2, σελ.528-529) που δείχνει πως το ΚΚΣΕ υπό την ηγεσία των Μπολσεβίκων, κρατικοποίησε, αντί να καταργήσει τον καπιταλισμό, (στην ουσία τον διάσωσε ως σχέσεις παραγωγής) για να τον χρησιμοποιήσει, υποτίθεται, σαν ενδιάμεσο στάδιο για το πέρασμα στο σοσιαλισμό, πράγμα που αντικειμενικά αναιρεί το σοσιαλιστικό χαρακτήρα της Οκτωβριανής Επανάστασης και εξηγεί το ερώτημα, γιατί η ηγεσία του ΚΚΣΕ προτίμησε τελικά να κάνει βήματα προς τα πίσω, προς τον καπιταλισμό και όχι το άλμα προς το σοσιαλισμό.
[9] «Η Κίνα αναπτύσσεται με ρυθμούς 9-10% αύξηση του ΑΕΠ το χρόνο, με υπερβολική κατανάλωση πρώτων υλών, υπέρμετρη σπατάλη ενέργειας, παράγει και εξάγει ρύπανση, μολύνει τα ποτάμια της και αυξάνει συνεχώς την ψαλίδα ανάμεσα στους νέους πλούσιους και τους εσαεί φτωχούς… Η διαφθορά καλπάζει και κάνει τη νομενκλατούρα πλούσια…, ενώ 400000 παιδιά στην ύπαιθρο πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω έλλειψης ιατρικής περίθαλψης… Η ελίτ του κόμματος θεωρεί τη Δημοκρατία απειλή για το σύστημα και τη σταθερότητα της εξουσίας της… την οποία μάλιστα αποκαλεί ‘Νέα Μεγάλη Πορεία’», Ζηργάνος Νικόλας, Ο καπιταλισμός φέρνει γκρίνια, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 11.03.2007, σελ. 46.
[10] «Η σημερινή Κίνα είναι παράδεισος για τους επιχειρηματίες και κόλαση για τους εργαζόμενους. Η κινεζική κυβέρνηση επιχείρησε να μετριάσει λίγο αυτή την κόλαση, αλλά βρήκε απέναντί της τις αμερικανικές επιχειρήσεις που επενδύουν στη χώρα… Αυτές οι επιχειρήσεις προσπαθούν να αποτρέψουν την ψήφιση νόμου που θα προστατεύει τα εργατικά δικαιώματα, με την απειλή ότι όχι μόνο δεν θα ανοίξουν άλλα εργοστάσια, αλλά θα κλείσουν και αυτά που έχουν στην Κίνα….Για τις ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Κίνα είναι σαφές ότι η παγκοσμιοποίηση είναι ένας ανταγωνισμός προς τα κάτω», Βρανάς Ρούσσος, Η Κίνα, ΤΑ ΝΕΑ της 13.04.2007, σελ. 52.
[11] «Τεράστιο σκάνδαλο παιδικής δουλείας έχει ξεσπάσει τον τελευταίο καιρό στην Κίνα, όπου χιλιάδες παιδιά, τα οποία έχουν απαχθεί, εξαναγκάζονται να δουλεύουν σε άθλιες συνθήκες…», Μπαστέα Νατάσα, Κίνα: Σκλάβοι χιλιάδες παιδιά, ΤΑ ΝΕΑ της 18.06.2007, σελ. 52.
[12] Kant Immanuel, Προς την αιώνια ειρήνη, ΠΟΛΙΣ, Αθήνα 2006, σελ. 64.
[13] Ό. π. σελ. 29.
[14] Ρουσσώ Ζαν Ζακ, Το Κοινωνικό Συμβόλαιο, ΔΑΡΕΜΑΣ, Αθήνα 1963, σελ. 50.
[15] «Κανένας πολίτης δεν πρέπει να είναι τόσο πλούσιος, ώστε να μπορεί να αγοράσει έναν άλλο και κανένας πολίτης να μην είναι τόσο φτωχός, ώστε να αναγκαστεί να πουληθεί», ό. π., σελ. 99.
[16] Κούρτς Ρόμπερτ, Η νέα ιστορική συγχρονία. Το τέλος του εκσυγχρονισμού και οι απαρχές μιας άλλης παγκόσμιας ιστορίας, στο: ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ, τεύχος Ιανουάριος 2007, σελ. 55.
Tromaktiko
«Ελευθερία είναι να ζει κανείς χωρίς να παίρνει ξένα πράγματα γιατί όταν μπαίνει στην παρανομία δεν είναι ελεύθερος,
γιατί, τότε, ζει πάντα με το Φόβο. Ελευθερία είναι
να ζει κανείς ευτυχισμένος…»[2],
Αλμίρο, Παιδί των Φαναριών, Αθήνα 2002[3]
Η Ελευθερία ως σχετική απελευθέρωση του ανθρώπου από τη Φύση και την εμπράγματη δουλεία
Η οριστική έξοδος των μακρινών προγόνων μας από τις σπηλιές, ήταν αναμφισβήτητα η σημαντικότερη απόφασή τους για όλη τη μετέπειτα πορεία τους. Δεν ήταν όμως χωρίς κινδύνους και συνεπώς δεν ήταν απαλλαγμένη από Φόβους. Το πάλεψαν όμως, κι’ έτσι επιβίωσε το ανθρώπινο γένος και δημιουργήθηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός. Ήταν σίγουρα μια βασανιστική πορεία, που συχνά οδηγούσε σε κάποιο καινούργιο αδιέξοδο, που ήταν το αποτέλεσμα της μετάλλαξης των φυσικών Φόβων σε εξουσιαστικούς Φόβους. Τότε, και κάθε τότε, έκαναν μια καινούργια έξοδο, για μια νέα πορεία, με λιγότερους κινδύνους και λιγότερους Φόβους, όχι τόσο φυσικούς, όσο εξουσιαστικούς Φόβους. Έτσι και μέσα από αμέτρητες σφαγές και δουλείες φτάσαμε ως τις μέρες μας, τις μέρες της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.
Σήμερα η Ανθρωπότητα βρίσκεται στο μεγαλύτερο αδιέξοδο της ιστορίας της, επειδή προχώρησε σε λάθος πορεία και προχώρησε τόσο ώστε να μπορεί να αυτοκαταστραφεί κάμποσα εκατομμύρια φορές και με χιλιάδες τρόπους. Πείνα, δίψα, φτώχεια, δυστυχία, βία, πόλεμος, πυρηνικά και χημικά όπλα, οικολογική καταστροφή και πολλά άλλα, που όλα μαζί προκαλούν τον απόλυτο Φόβο, το Φόβο του Τέλους.
Είναι συνεπώς αυτή η ώρα η πιο κρίσιμη για τη Νέα Έξοδο της Ανθρωπότητας. Την Έξοδο προς τη Νέα Ελευθερία του Ανθρώπου, Για τη Νέα Επίθεση στο Μέλλον.
Υπάρχουν βέβαια πολλές δυνάμεις που κρατάνε πολλούς δεμένους στο Χθες και στο Σήμερα. Υπάρχει και ο Φόβος για το ‘Νέο’, για το ‘Άγνωστο’, που εμποδίζει κάποιους να διακινδυνέψουν ακόμα και τις αλυσίδες τους. Υπάρχει, σε τελική ανάλυση, ένας φόβος μπροστά στην Ελευθερία. Κι’ αυτό γιατί υπάρχει άγνοια, σκοταδισμός, προκατάληψη και μια δυσπιστία, πολλαπλά καλλιεργούμενη απέναντι στο ίδιο το νόημα και στην ουσία της Ελευθερίας.
Η Γαλλική Επανάσταση λ.χ. υποσχέθηκε στους κολίγους Ελευθερία, Ισότητα, Αδερφοσύνη. Ο κολίγος απελευθερώθηκε από το Φεουδάρχη κι’ έγινε εργάτης στον εργοστασιάρχη. Ο καπιταλισμός έφερε ελευθερία στον κεφαλαιοκράτη[4], αλλά και νέα δουλεία στον εργάτη. Δημιούργησε νέες ανισότητες και αδικίες και διαιωνίζεται χάρη στους καταστροφικούς πολέμους. Σωστά όλα αυτά . Όμως ποιος θα ήθελε να επιστρέψουμε στο Μεσαίωνα, ή ακόμα πιο πίσω στη Δουλοκτησία; Προφανώς κανένας. Κι’ αυτό γιατί παρά το γεγονός πως στον καπιταλισμό η εξαρτημένη εργασία έγινε δουλειά και κατάντησε να είναι δουλεία που κρατάει 8-10 ή και παραπάνω ώρες την ημέρα, συνοδεύεται όμως από κάποια δικαιώματα και ελευθερίες που επιτρέπουν στους εργάτες να οραματίζονται μια άλλη κοινωνία, όπου θα καταργηθεί η δουλειά–δουλεία και θα εξελιχθεί σε επιλογή για δημιουργική, ατομικά και κοινωνικά χρήσιμη, ενασχόληση.
Αυτή η δυνατότητα να υπάρξει αυτό το συγκεκριμένο εργασιακό καθεστώς αμφισβητείται καθημερινά από το κεφάλαιο και επιδιώκεται μια ανατροπή προς το χειρότερο. Υπάρχει, όμως, σήμερα μια νέα πραγματικότητα, που σχετίζεται με την επιστημονικοτεχνική επανάσταση, η οποία επιστημονικοτεχνική επανάσταση, στα χέρια της οικονομικής ολιγαρχίας, οδηγεί στην εντατικοποίηση της εργασίας, και στη ραγδαία αύξηση των κερδών των επιχειρήσεων με αποτέλεσμα τη δραματική αύξηση της ανεργίας, στην ταυτόχρονη επιδείνωση των αμοιβών και κατά συνέπεια στη χειροτέρευση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων.
«Κι όμως η επιστημονικοτεχνική επανάσταση που είναι έργο ολόκληρης της ανθρωπότητας θα μπορούσε να οδηγήσει:
α. Στη μείωση του χρόνου απασχόλησης, δηλαδή στην αύξηση του ελεύθερου χρόνου, που αποτελεί προϋπόθεση για τη συμμετοχή των εργαζομένων στα αγαθά του πολιτισμού.
β. Σε μια οικονομία της πλήρους και δημιουργικής απασχόλησης χωρίς ανέργους και απόκληρους, φτωχούς και δυστυχισμένους.
γ. Σε μια δίκαιη κοινωνία, χωρίς κοινωνικές και γεωγραφικές ανισότητες και σε μια ειρηνική και ευημερούσα ανθρωπότητα, προϋπόθεση αναγκαία για την έξοδο από τη βαρβαρότητα και την παραπέρα ανθρωπιστική πρόοδό της»[5].
Είναι αυτή η νέα πραγματικότητα που παραμένει, για τις Δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, μια κατάκτηση, για τη διασφάλιση της οποίας έγιναν αμέτρητες θυσίες, έπεσαν 50 εκατομμύρια Άνθρωποι αγωνιζόμενοι ενάντια στο Τρίτο Ράιχ, πέφτουν κατά χιλιάδες καθημερινά και σε όλα τα μέτωπα και είναι αποφασισμένες να κάνουν όσες θυσίες χρειαστούν ακόμα, για να αντιμετωπίσουν την απειλή οποιουδήποτε πισωγυρίσματος σε ένα νέο Ράιχ, ιμπέριουμ ή ηγεμονία, αλλά και για να ανοίξουν το δρόμο για την παραπέρα εξέλιξη της ανθρωπότητας
Οι ΕΠΑ υποστηρίζουν πως είναι η πιο ελεύθερη χώρα στον κόσμο και προσπαθούν μάλιστα, με την Pax Americana, να επιβάλλουν την ‘ελευθερία τους’, ακόμα και με τα όπλα αν χρειαστεί, στον υπόλοιπο κόσμο. Ο Νόαμ Τσόμσκι περιγράφει αυτή την ελευθερία με τα παρακάτω λόγια: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι μια πολύ ελεύθερη χώρα. Αλλά, φυσικά, η ελευθερία είναι ένα είδος προϊόντος. Μπορείς να απολαύσεις τόση, όση μπορείς να αγοράσεις. Κι’ αν είσαι από τους προνομιούχους, έχεις περισσότερη ελευθερία…Αν όμως οι 8 στους 10 Αμερικανούς θεωρούν ότι η κυβέρνηση δεν εργάζεται γι’ αυτούς, αλλά για κάποιους άλλους, τότε γιατί να μπουν στον κόπο να πάνε να ψηφίσουν;»[6], να ασκήσουν, δηλαδή, μια από τις βασικές ελευθερίες τους; Προφανώς εδώ, δηλαδή στις ΕΠΑ, αλλά και σε όλον τον υπόλοιπο κόσμο, υπάρχει πρόβλημα Ελευθερίας και Δημοκρατίας. Ένα πρόβλημα που εναγώνια αναζητά τη λύση του μέσα από τους πολύμορφους κοινωνικοαπελευθερωτικούς αγώνες των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού.
Η Ελευθερία ως απελευθέρωση της Εργασίας από το Κεφάλαιο
Η Οκτωβριανή Επανάσταση με το σύνθημα «Όλη η εξουσία στα Εργατικά Συμβούλια»[7], υποσχέθηκε στους εργάτες τη ‘σοσιαλιστική απελευθέρωση’, δηλαδή την απελευθέρωσή τους από την καπιταλιστική σκλαβιά, με την κατάργηση της εξαρτημένης-μισθωτής εργασίας. Στο δρόμο όμως κάπου μπερδεύτηκε η ‘πρωτοπορία’ και στη θέση της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας, δηλαδή των Σοβιέτ του Προλεταριάτου, εγκαθίδρυσε τη Δικτατορία του ΚΚΣΕ[8], η τελευταία ηγεσία του οποίου, αντί να οδηγήσει τη Σοβιετική Κοινωνία στο ‘Σοσιαλισμό των Εργατικών Συμβουλίων’, (Σοβιέτ) παρέδωσε σε μια νύχτα, σαν άλλος Εφιάλτης, τους Λαούς των χωρών της Σοβιετικής Ένωσης, στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, εισπράττοντας ο καθένας ανάλογα τα ‘αργύρια της προδοσίας’, είτε ως διαφημιστές πίτσας, περιπλανώμενοι ‘κατηχητές’ και τρόφιμοι ‘χορηγών’, είτε ως Πρόεδροι, Πρωθυπουργοί, υπουργοί και κρατικοί αξιωματούχοι μιας κάποιας πρώην Σοβιετικής Δημοκρατίας, με τη βοήθεια των αμερικανικών δολαρίων, των μυστικών υπηρεσιών, (NDA, CIA..,) και των ‘πορτοκαλί επαναστάσεων’, είτε ως ‘πατριώτες ολιγάρχες’, δεινοί δεξιοτέχνες πλιατσικολόγοι επιχειρηματίες σφετεριστές του δημόσιου πλούτου των χωρών τους.
Ακόμα και η ‘Μεγάλη Πορεία προς το σοσιαλισμό’, του κινέζικου Λαού, που σήκωσε λάβαρα ενάντια στο ‘ρεβιζιονισμό’ της ηγεσίας της Σοβιετικής Ένωσης, εκφυλίστηκε σε μια στυγνή δικτατορία, που δημιούργησε ένα σύγχρονο μανδαρινάτο, με όλα τα χαρακτηριστικά μιας κυρίαρχης τάξης[9], η οποία αντί να κάνει ένα βήμα μπροστά προς την ελευθερία και το ‘σοσιαλισμό της λαϊκής εξουσίας’ που θα την αυτοκαταργούσε σαν άρχουσα τάξη, αλλά θα έδινε άλλες προοπτικές στην Κίνα και με αυτό πιθανά και στην ανθρωπότητα, προτίμησε να κάνει δύο βήματα πίσω, προς τον καπιταλισμό και μάλιστα προς ένα μανιακό καπιταλισμό[10]. Είναι φανερό πως η ηγεσία του ΚΚΚ, δηλαδή η σημερινή άρχουσα τάξη της Κίνας προτίμησε να προσφέρει σανίδα σωτηρίας στο κεφάλαιο και να γίνει το παγκόσμιο εργαστήρι και η μήτρα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης σε βάρος της Εργασίας και της Ανθρωπότητας, προκειμένου να διατηρήσει την απάνθρωπη[11] ταξική κυριαρχία της πάνω στην μεγάλη κινέζικη κοινωνία, με την ψευδαίσθηση πως έτσι θα καταφέρει, μέσα από μια τροχιά περιφερειακών και παγκόσμιων συγκρούσεων, να εξελιχθεί σε ασιατικό και στη συνέχεια σε παγκόσμιο Ηγεμόνα.
Η Ελευθερία ως Ουμανισμός και ως απελευθέρωση της Ανθρωπότητας από την καπιταλιστική βαρβαρότητα
Όλα αυτά δικαιολογούν απόλυτα τις όποιες επιφυλάξεις, κι’ αυτό γιατί στο DNA της συλλογικής ιστορικής μνήμης της Ανθρωπότητας είναι καταχωρημένες πληροφορίες, πως μετά από κάθε Έξοδό της, αργά ή γρήγορα προβάλλει ένα καινούργιο αδιέξοδο. Κι’ είναι πράγματι έτσι. Αλλά αυτό τι σημαίνει; Μήπως σημαίνει ότι πρέπει να αφεθούμε στην ασυδοσία του μανιακού καπιταλισμού, ή μήπως σημαίνει ότι πρέπει να τα αφήσουμε για την ‘άλλη ζωή’;
Μήπως πρέπει να αναλογιστούμε;
· πως έστω κι’ έτσι, με πόνο, θυσίες και αίμα, η Ανθρωπότητα προχώρησε και δεν ζούμε πια στις σπηλιές, ούτε σαν res-rei, αλλά ούτε και σαν δουλοπάροικοι,
· πως στη ζωή δεν ήρθαμε ως τουρίστες μέσω οργανωμένων γραφείων ταξιδίων, για ένα ταξίδι 20 ημερών, ή μερικών δεκαετιών με όλα τα έξοδα πληρωμένα από τις προηγούμενες, ή από τις επόμενες γενιές,
· πως κάτι πρέπει να κάνουμε κι’ εμείς για τη ζωή μας, για τη ζωή την ίδια και τη ζωή των επόμενων γενιών, δηλαδή για τη ζωή των παιδιών μας και των παιδιών των παιδιών μας, και
· πως χάρη στις θυσίες όλων των προηγούμενων γενιών, μόλις σήμερα η Ανθρωπότητα διαθέτει όλες τις αντικειμενικές και υποκειμενικές προϋποθέσεις, για να δημιουργήσει ένα καλύτερο κόσμο, σ’ ένα πολιτισμό χωρίς εξουσιαστικό Φόβο, στον πολιτισμό της Ελευθερίας και της Άμεσης Οικουμενικής Δημοκρατίας.
Η συνειδητοποίηση αυτής της πραγματικότητας θα μας απαλλάξει από τον Φόβο της Ελευθερίας και θα ανοίξει το δρόμο για τη Νέα Ελευθερία του Ανθρώπου. Στο δρόμο γι’ αυτή τη Νέα Ελευθερία θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε στο μυαλό μας πως, ελευθερία δεν σημαίνει ασυδοσία, αλλά, όπως σωστά το διατύπωσε ο Φρίντριχ Ένγκελς, «Ελευθερία σημαίνει εγνωσμένη αναγκαιότητα». Κι’ είναι η έλλειψη της ‘εγνωσμένης αναγκαιότητας’ που εμπόδισε την ανάπτυξη μιας οικουμενικής, με την έννοια της παγκοσμιοτοπικής (glocal = global + local), συνείδησης και δράσης όλων όσων ταξιδεύουν στο Σύμπαν με το Διαστημόπλοιο Γη.
Τα περιθώρια όμως έχουν ήδη εξαντληθεί και η καμπάνα χτυπάει από καιρό δυνατά. Και δεν ρωτάμε τώρα, για ποιόν χτυπάει η καμπάνα... Γιατί η καμπάνα χτυπάει για όλους. Χτυπάει και για εμάς. Δηλαδή η καμπάνα χτυπάει για εμάς.
Γι’ αυτό πρέπει να βιαστούμε να κατοχυρώσουμε το πιο σπουδαίο δικαίωμα των ανθρώπων, όπως το διατύπωσε ο Ουϊνστον στον Ο’ Μπράιαν για τον Ο’ Μπράιαν, δια του Τζώρτζ Όργουελ στο «1984»: «Ελευθερία είναι η ελευθερία να λες ότι δύο και δύο κάνουν τέσσερα. Αν αυτό γίνει δεκτό, θα ακολουθήσουν όλα τα άλλα». Με άλλα λόγια Ελευθερία είναι η υπεράσπιση των κατακτήσεων των αγώνων του Χτες και το δικαίωμα να οραματιζόμαστε και να χτίζουμε ένα καλύτερο Αύριο.
Εκείνο όμως που εμποδίζει τους ανθρώπους, τους Λαούς και τα έθνη, να είναι με την παραπάνω έννοια ελεύθερα, είναι οι νόμοι των εξουσιαστών και κατ’ επέκταση οι μηχανισμοί της βίαιης επιβολής τους. Ο Καντ στην προσπάθειά του να επεξεργασθεί ένα σχέδιο για την ‘αιώνια ειρήνη’ σε συνθήκες ευνομίας και ελευθερίας, έγραφε πως, «η ελευθερία πρέπει μάλλον να ορισθεί ως το δικαίωμα να μην υπακούω σε άλλους νόμους παρά μόνο σ’ εκείνους στους οποίους μπόρεσα να δώσω τη συγκατάθεσή μου»[12] Ο Καντ όριζε έτσι την ελευθερία, γιατί πίστευε πως «ο τελικός σκοπός της φύσης και της ιστορίας είναι το ύψιστο πολιτικό αγαθό, δηλαδή η συνθετική ενότητα της αρετής και της ευδαιμονίας»’[13].
Για όλους τους παραπάνω λόγους, ο αγώνας του Ανθρώπου για την Ελευθερία του, που είναι ταυτόσημος με την ανθρώπινη φύση, δεν μπορεί να σταματήσει μέχρι την οριστική δικαίωσή του, διαφορετικά το «να απαρνηθείς την ελευθερία σου, είναι σαν να απαρνιέσαι την ιδιότητα του Ανθρώπου»[14].
Η Ελευθερία όμως των Ανθρώπων δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι μια αφηρημένη έννοια, ‘περί πολιτικής ελευθερίας’, η οποία άλλωστε δεν μπορεί να υπάρξει στα πλαίσια μιας κοινωνίας της ανισότητας. Συνεπώς η Ελευθερία προϋποθέτει σχέσεις Ισότητας μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας το εύρος της οποίας φτάνει στα όρια της ελευθερίας του άλλου και ολοκληρώνεται ως συλλογική ευθύνη για την ολόπλευρη και ολοκληρωμένη αλληλεγγύη με σκοπό την καθολική ευτυχία. Ισότητας, όχι απλά ‘στα χαρτιά’ και ‘απέναντι στους νόμους’, αλλά και απέναντι στους υλικούς όρους της ζωής, απέναντι στα υλικά, πνευματικά, και κοινωνικά αγαθά. Η ισονομία, δηλαδή, η πολιτική και κοινωνική ελευθερία έχει βασικά ένα οικονομικό περιεχόμενο, γι’ αυτό και πάει μαζί με την Οικονομική Ισότητα, με όσα αυτή συνεπάγεται, διαφορετικά δεν είναι Ελευθερία[15], εφόσον παραμένει ως οικονομική-κοινωνική ανισότητα.
Γι’ αυτό και «δεν έχει κανένα νόημα η επίκληση του ιδεαλισμού της αστικής ελευθερίας, γιατί αυτό το είδος ελευθερίας δεν επιτρέπει πια τη χειραφέτηση των ανθρώπων…Τα προβλήματα του μέλλοντος μπορεί να διατυπωθούν μόνο σαν κοινά προβλήματα μιας παγκόσμιας κοινωνίας. Τόσο, όσον αφορά τη μορφή, όσο και το περιεχόμενο, τα παλιά παραδείγματα της Αριστεράς είναι ξεπερασμένα…Η κριτική θα πρέπει να εμβαθύνει και να κατανοήσει τις καταπιεστικές προϋποθέσεις αυτών των ιδεών, αντί να τις διεκδικεί ως ιδεώδη»[16].
Η ανθρωπότητα έζησε για εκατοντάδες χιλιάδες ή και για εκατομμύρια χρόνια σε συνθήκες ισοκατανομής και κοινωνικής ισότητας, μέχρι που πριν από 3000-3500 χιλιάδες χρόνια η βία των λίγων επέβαλε την ατομική ιδιοκτησία πάνω στη γη και στους ηττημένους ανθρώπους στη βάση της πατριαρχικής οικογένειας με φύλακα το ένοπλο και καταπιεστικό ταξικό κράτος, και με άμεσο αποτέλεσμα τη δουλεία, την ανισότητα, την εκμετάλλευση, το φόβο, την καταστροφή της Φύσης και τους άπειρους καταστροφικούς πολέμους. Ο λεγόμενος πολιτισμένος κόσμος γνώρισε την ειρήνη ως αναγκαστικά, για την πολεμική προετοιμασία, διαλλείματα μεταξύ αυτών των πολέμων τα οποία συμποσούνται στα 250-300 χρόνια, πράγμα που σημαίνει ένα χρόνο ‘ειρήνη’ και εννιά χρόνια πόλεμο, ή δέκα χρόνια ‘ειρήνη’ και ενενήντα πόλεμο. Κάτω από αυτές τις συνθήκες οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, δηλαδή η ανθρωπότητα συνολικά, έφτασαν στον 21ο αιώνα δημιουργώντας όλες τις αναγκαίες υλικές και πνευματικές, αντικειμενικές και υποκειμενικές προϋποθέσεις για την κοινωνική απελευθέρωση και την κοινωνική ισότητα στη μορφή της άμεσης δημοκρατίας και της αταξικής κοινωνίας. Αυτή τη μεγάλη κληρονομιά προσπαθεί το 1% να τη σφετεριστεί επιβάλλοντας την καπιταλιστική βαρβαρότητα. Εναπόκειται στις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, στην ανθρωπότητα ολόκληρη, να περάσει στο επόμενο στάδιο της εξέλιξής της, αφήνοντας πίσω της την ελευθερία των λίγων εξουσιαστών και το συμπλήρωμά της την ανελευθερία των πολλών εξουσιαζόμενων, για να κατοχυρώσει τη Νέα Ελευθερία του Ανθρώπου. Εναπόκειται στη βούληση του 99% να τερματίσει το καθεστώς δουλείας και να ανοίξει το δρόμο για έναν καινούργιο και καλύτερο κόσμο, τον κόσμο της κοινωνικής ισότητας, της καθολικής ευημερίας, της Άμεσης Δημοκρατίας, της Αταξικής Κοινωνίας και του Οικουμενικού Ουμανιστικού Πολιτισμού.
ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ
[1] Απόσπασμα από το βιβλίο μου Αμερικανισμός και Παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της παρακμής, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ Αθήνα 2009.
[2] Τα φανάρια φωτίζουν, απομακρύνουν τα σκοτάδια, σου επιτρέπουν να βλέπεις πολλά, σε αναγκάζουν να σκέπτεσαι και βέβαια ρυθμίζουν και την κυκλοφορία. Κάποιες φορές, σε κάποιους τόπους, ‘επιτρέπουν’ σε κάποια ορφανά και απροστάτευτα παιδιά, ας τα ονομάσουμε όλα Αλμίρος, να μαζέψουν ψιλά για να ξεγελάσουν την πείνα τους. Πολλά γράφτηκαν γι’ αυτά τα παιδιά. Κάποιοι ξέρουν την αλήθεια, αλλά την κρύβουν, γιατί δεν μπορεί, έτσι ξαφνικά να χάθηκαν από τη πιάτσα τόσα παιδιά. Ο Αλμίρο όμως πριν ‘χαθεί’ έδωσε το μεγαλύτερο μάθημα στη Ανθρωπότητα, έδωσε τον καλύτερο ορισμό για την Ελευθερία. Έναν ορισμό πολλαπλής ανάγνωσης, για το Σήμερα, αλλά και για το Αύριο. Σ’ ευχαριστούμε Αλμίρο μας για το μάθημα ανθρωπισμού, που μας έδωσες και σου ζητούμε συγνώμη για την απανθρωπιά μας. Θα σε θυμόμαστε ως ‘Αλμίρο το Παιδί Φιλόσοφος των Φαναριών’, κάτι αντίστοιχο με το Πυθαγόρας ο Σάμιος. Κι’ είμαι βέβαιος πως ο Πυθαγόρας θα το θεωρούσε τιμή του. Καλούς αγώνες. Μέχρι την οριστική και ουσιαστική νίκη.
[3] Βλέπε: «Τα αδέρφια του Δρόμου είναι ενωμένα», στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ της 22.05.2002.
[4] «Ελευθερία για τον επιχειρησιακό μου όμιλο, λέει ο Πέρσι Μπάρνεβικ, επικεφαλής μιας αυτοκρατορίας μεταλλουργίας και ηλεκτρονικής είναι να επενδύει όπου θέλει, για όσο χρόνο θέλει, για να παράγει αυτό που θέλει, να εφοδιάζεται και να πουλάει όπου θέλει και να υπάγεται στους ελάχιστους δυνατούς περιορισμούς στο πεδίο του εργατικού δικαίου και των κοινωνικών συμφωνιών». Βλέπε: Ζήγκλερ Ζαν, Ο διαρκής πόλεμος, Συνέντευξη στο IL MANIFESTO, που αναδημοσιεύτηκε στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 07.09.2003 (Ένθετο «& 7»).
[5] Βλέπε αναλυτικά, Λάμπος Κώστας, Η επιστημονικοτεχνική επανάσταση στην υπηρεσία της ανθρωπότητας και όχι των κερδών, στο: monthlyreview.gr, και infonewhumanism.blogspot.com.
[6] Chomsky Noam, « Η Δημοκρατία είναι απειλή», Συνέντευξη στο Νότη Παπαδόπουλο, που δημοσιεύτηκε στα: Πρόσωπα 21ος Αιώνας, σελ. 8-12.
[7] Για το «Σύστημα των Συμβουλίων’, ή την ‘Άμεση Δημοκρατία’ βλέπε στο συλλογικό τόμο: Theorie und Praxis der direktenDemokratie, Herausgegeben von Udo Bermbach, WESTDEUTSCHER VERLAG 1973. Βλέπε επίσης, Μπουρντέ Υβόν και Γκιγιέρμ Άλεν, Αγώνες για την αυτοδιαχείριση, ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ, Αθήνα 1977. Βλέπε επίσης Λάμπος Κώστας, Άμεση Δημοκρατία και Αταξική Κοινωνία. Η μεγάλη πορεία της ανθρωπότητας προς την κοινωνική ισότητα και τον Ουμανισμό, ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη 2012.
[8] Η φύση αυτής της εξέλιξης προφανώς προσδιορίστηκε από τους διεθνείς και τους εσωτερικούς συσχετισμούς δυνάμεων, που καθόρισαν τη μορφή και το χαρακτήρα της Οκτωβριανής Επανάστασης, αλλά και από την αντίληψη του Λένιν, σύμφωνα με την οποία: «το όλο ζήτημα είναι να …εξασφαλίσουμε στο κοντινό μέλλον τη μετατροπή του κρατικού καπιταλισμού σε σοσιαλισμό», (Λένιν, Για το φόρο σε είδος. Διαλεχτά Έργα, Εκδόσεις ΓΝΩΣΗ, τόμος 2, σελ.528-529) που δείχνει πως το ΚΚΣΕ υπό την ηγεσία των Μπολσεβίκων, κρατικοποίησε, αντί να καταργήσει τον καπιταλισμό, (στην ουσία τον διάσωσε ως σχέσεις παραγωγής) για να τον χρησιμοποιήσει, υποτίθεται, σαν ενδιάμεσο στάδιο για το πέρασμα στο σοσιαλισμό, πράγμα που αντικειμενικά αναιρεί το σοσιαλιστικό χαρακτήρα της Οκτωβριανής Επανάστασης και εξηγεί το ερώτημα, γιατί η ηγεσία του ΚΚΣΕ προτίμησε τελικά να κάνει βήματα προς τα πίσω, προς τον καπιταλισμό και όχι το άλμα προς το σοσιαλισμό.
[9] «Η Κίνα αναπτύσσεται με ρυθμούς 9-10% αύξηση του ΑΕΠ το χρόνο, με υπερβολική κατανάλωση πρώτων υλών, υπέρμετρη σπατάλη ενέργειας, παράγει και εξάγει ρύπανση, μολύνει τα ποτάμια της και αυξάνει συνεχώς την ψαλίδα ανάμεσα στους νέους πλούσιους και τους εσαεί φτωχούς… Η διαφθορά καλπάζει και κάνει τη νομενκλατούρα πλούσια…, ενώ 400000 παιδιά στην ύπαιθρο πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω έλλειψης ιατρικής περίθαλψης… Η ελίτ του κόμματος θεωρεί τη Δημοκρατία απειλή για το σύστημα και τη σταθερότητα της εξουσίας της… την οποία μάλιστα αποκαλεί ‘Νέα Μεγάλη Πορεία’», Ζηργάνος Νικόλας, Ο καπιταλισμός φέρνει γκρίνια, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 11.03.2007, σελ. 46.
[10] «Η σημερινή Κίνα είναι παράδεισος για τους επιχειρηματίες και κόλαση για τους εργαζόμενους. Η κινεζική κυβέρνηση επιχείρησε να μετριάσει λίγο αυτή την κόλαση, αλλά βρήκε απέναντί της τις αμερικανικές επιχειρήσεις που επενδύουν στη χώρα… Αυτές οι επιχειρήσεις προσπαθούν να αποτρέψουν την ψήφιση νόμου που θα προστατεύει τα εργατικά δικαιώματα, με την απειλή ότι όχι μόνο δεν θα ανοίξουν άλλα εργοστάσια, αλλά θα κλείσουν και αυτά που έχουν στην Κίνα….Για τις ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Κίνα είναι σαφές ότι η παγκοσμιοποίηση είναι ένας ανταγωνισμός προς τα κάτω», Βρανάς Ρούσσος, Η Κίνα, ΤΑ ΝΕΑ της 13.04.2007, σελ. 52.
[11] «Τεράστιο σκάνδαλο παιδικής δουλείας έχει ξεσπάσει τον τελευταίο καιρό στην Κίνα, όπου χιλιάδες παιδιά, τα οποία έχουν απαχθεί, εξαναγκάζονται να δουλεύουν σε άθλιες συνθήκες…», Μπαστέα Νατάσα, Κίνα: Σκλάβοι χιλιάδες παιδιά, ΤΑ ΝΕΑ της 18.06.2007, σελ. 52.
[12] Kant Immanuel, Προς την αιώνια ειρήνη, ΠΟΛΙΣ, Αθήνα 2006, σελ. 64.
[13] Ό. π. σελ. 29.
[14] Ρουσσώ Ζαν Ζακ, Το Κοινωνικό Συμβόλαιο, ΔΑΡΕΜΑΣ, Αθήνα 1963, σελ. 50.
[15] «Κανένας πολίτης δεν πρέπει να είναι τόσο πλούσιος, ώστε να μπορεί να αγοράσει έναν άλλο και κανένας πολίτης να μην είναι τόσο φτωχός, ώστε να αναγκαστεί να πουληθεί», ό. π., σελ. 99.
[16] Κούρτς Ρόμπερτ, Η νέα ιστορική συγχρονία. Το τέλος του εκσυγχρονισμού και οι απαρχές μιας άλλης παγκόσμιας ιστορίας, στο: ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ, τεύχος Ιανουάριος 2007, σελ. 55.
Tromaktiko
VIDEO
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Όταν η πλαστική επέμβαση πάει πολύ στραβά..
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
