2014-01-06 12:29:08
Σαφώς και η είσοδός μας στη νέα χρονιά μας γεμίζει με μια αίσθηση αισιοδοξίας. Όσο όμως κι αν εφοδιαζόμαστε με καλή διάθεση θέλοντας να δούμε με θετική ματιά τις εξελίξεις και το μέλλον, «έρχεται» η πραγματικότητα η ίδια να μας «προσγειώσει» σε μια σκληρή καθημερινότητα έτσι όπως αυτή διαμορφώθηκε μέσα από τα υπογεγραμμένα μνημόνια και τις επιβολές οικονομικών μέτρων. Και ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση για τους ηλικιωμένους.
Για τα «υπερήφανα γηρατειά» που οι δανειστές τα κατάντησαν να ζουν υπό αντίξοες συνθήκες, ύστερα από μια ολόκληρη ζωή σκληρής δουλειάς και προσφοράς. Και τα πράγματα φαίνεται ότι έχουν γίνει ακόμα δυσκολότερα στον ψυχολογικό τομέα, μιας και από την μια οι πετσοκομμένες συντάξεις ή από την άλλη το να βλέπουν τα παιδιά τους να επιβιώνουν δύσκολα ή να αναγκάζονται να μεταναστεύσουν, έχουν οδηγήσει σε καταθλιπτικά επεισόδια. Και μάλιστα έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε τοπικό επίπεδο και σήμερα παρουσιάζουμε στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής έρευνας του «Κόσμου», δείχνει ανησυχητικά στοιχεία Η... ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ
Δύο Κοινωνικοί Λειτουργοί της Πάτρας, οι Ανδρέας Γριντέλας και Γιώργος Κολοκυθάς (τους οποίους ευχαριστούμε για την παραχώρηση των στοιχείων) αποφάσισαν να καταγράψουν τον βαθμό αύξησης της κατάθλιψης στην τρίτη ηλικία, μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Στόχος της έρευνας ήταν να εξεταστούν οι κοινωνικές και ψυχικές επιπτώσεις που φέρνει η κρίση σε συνδυασμό με συγκεκριμένες περιόδους όπως είναι οι γιορτές των Χριστουγέννων, σε κάθε ηλικιωμένο που κατοικεί στην ευρύτερη περιοχή της Πάτρας. Σκοπός ήταν να αξιολογηθούν οι παράγοντες που οδηγούν στην δεδομένη, δυστυχώς, αύξηση των καταθλίψεων. Και παράλληλα να εντοπιστεί ο ακριβής ρόλος ειδικευμένων κοινωνικών επιστημόνων. Έχοντας πάντα ως γνώμονα το ισχύον κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον που ζούμε. Από τη μια έχουμε «έκρηξη» τα τελευταία χρόνια, στην «βίαιη προσαρμογή» της οικονομικής ζωής των ηλικιωμένων και από την άλλη έχουμε λιγοστά μέτρα που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Όσο για την ταυτότητα της έρευνας, το δείγμα που κλήθηκε να απαντήσει στο ερωτηματολόγιο της έρευνας με την υποστήριξη εκπαιδευόμενων Κοινωνικών Λειτουργών, αποτελείτο από 450 ηλικιωμένους στη πόλη της Πάτρας σε κεντρικά σημεία και σε δυο περιφερειακά όπως τα Μποζαϊτικα και τα Ζαρουχλεικα. . Το ερωτηματολόγιο συμπληρώθηκε από τους 60+ συμπολίτες τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2013. Η ηλικία των ερωτηθέντων είναι 60 ετών και άνω.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ
Την κοινωνική και ψυχική συμπεριφορά των ηλικιωμένων
• Κοινωνικοί και συμπεριφοριστικοί παράγοντες όπως η μείωση του εισοδήματος, η κακή ποιότητα τροφής λόγο της συρρίκνωσης του εισοδήματος, αλλά και η απομόνωση από παιδιά και γενικότερα το οικογενειακό περιβάλλον.
• Σωματικοί λόγοι. Εξασθένηση του σώματος λόγο γήρατος.
• Η χρήση φαρμακευτικών παρασκευασμάτων, τα οποία στο σύνολό τους, είναι δυνατό να προκαλέσουν γνωστικές διαταραχές.
ΤΙ ΕΔΕΙΞΕ Η ΕΡΕΥΝΑ...
22,5% των Πατρινών ηλικιωμένων έχουν κατάθλιψη!
Πώς ζουν στην εποχή της κρίσης τα υπερήφανα γηρατειά; Πώς περνούν την καθημερινότητά τους οι ηλικιωμένοι της Πάτρας, πολλοί εκ των οποίων είδαν τα παιδιά τους να φεύγουν μετανάστες και ταυτόχρονα διαπίστωσαν την αδυναμία τους να ζήσουν όπως πριν, με μια πετσοκομμένη σύνταξη.
Και άλλαξαν για τα καλά οι παλιές τους συνήθειες. Γεγονός που έχει επιδεινώσει την ψυχολογική τους κατάσταση. Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα!
• Το 22,5% των ηλικιωμένων της πόλης είναι καταθλιπτικοί, ενώ το 1,5% «περνούν» στο όριο της άνοιας!
• Οι ανοιακοί ηλικιωμένοι είναι περισσότεροι σε ποσοστό 24,6% έναντι των γυναικών άνω των 60 ετών µε ποσοστό13,3 %
• Σε ποσοστό 90% οι ηλικιωμένοι έχουν υποστεί σοβαρή μείωση του εισοδήματος τα 2 τελευταία χρόνια, ενώ το 10% επιδοτείται με προνομιακό βοήθημα που δεν είχε κάποια μεταβολή!
• Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος (75,2%) λαµβάνει σύνταξη κάτω από 750 ευρώ.
• Μόνο οι σχεδόν μισοί ηλικωμενοι(43,20%) τρέφονται με τουλάχιστον 2 γεύματα την ημέρα παρόλο που θα έπρεπε να σιτίζονται τακτικά με μικρογευματα και για λόγους υγείας!
• Το μεγαλύτερο δε ποσοστό τρώει β΄ διαλογής προϊόντα για οικονομικούς λόγους(45%) και μόνο μια η δυο φορές το μήνα κρέας.
• Το36,29% πίνει έξω καφέ και μόνο 1 η 2 φορές την εβδομάδα και κανείς από το δείγμα δεν αγοράζει εφημερίδα.
• Σχεδόν οι µισοί ηλικιωμένοι του δείγματος, πίνουν κρασί ή τσίπουρο με παρέα τουλάχιστον ενός ακόμα ατόμου συνήθως συνομήλικου!
• Μόνο το 56% των ηλικιωμένων έχει ενημερωθεί σωστά από φορείς και φυσικά πρόσωπα για την ύπαρξη οργανωμένων κοινωνικών δομών στήριξης όπως τα ΚΑΠΗ, ενώ μόλις το 25% των ηλικιωμένων έχουν φυσιολογική πρόσβαση χωρίς μεγάλο κόστος μεταφοράς και απόστασης σε ΚΑΠΗ του Δήμου Πατρέων!
• Το 72% των ηλικιωμένων προσφέρουν «υπηρεσίες» στην οικογένεια με την φύλαξη παιδιών και την «κατάθεση» της σύνταξης στον οικογενειακό κορβανά.
• Το 35% των ηλικιωμένων δίνουν χωρίς την θέληση τους το μικρό τους εισόδημα στους φροντιστές τους!
• Το 27,8% των ηλικιωμένων διαβιούν μόνοι τους και το 80,3% φοβάται ότι σύντομα θα ζει και αυτό μόνο του.
• Το 80% των ηλικιωμένων νιώθουν πως η κρίση θα τους φέρει πιο κοντά στον θάνατο!
• Το 63% των ηλικιωμένων δηλώνει πως η συρρίκνωση του εισοδήματος τους, τους δημιουργεί τον φόβο της εγκατάλειψης από τους οικείους τους και το αίσθημα της απογοήτευσης επειδή δεν θα μπορούν να προσφέρουν.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Πολλοί τα παίρνουν... αψήφιστα...
Συνηθίζεται ο περίγυρος να αγνοεί τα συμπτώματα τα οποία εκλαμβάνονται ως φυσικό αποτέλεσμα του γήρατος και των πολλαπλών απωλειών που βιώνουν τα ηλικιωμένα άτομα. Όντως, οι πολλαπλές απώλειες προσφιλών προσώπων, οι σωματικές παθήσεις, η συνταξιοδότηση και οι αλλαγές στην κατοικία είναι μερικοί από τους παράγοντες που μπορεί να πυροδοτήσουν τα καταθλιπτικά συμπτώματα, είναι όμως σημαντικό να εντοπιστεί πότε ένα άτομο εκδηλώνει καταθλιπτικά συμπτώματα ή αγχώδη συμπτώματα ώστε να πάρει την κατάλληλη υποστήριξη. Η Τρίτη ηλικία δεν είναι συνώνυμη της κατάθλιψης. Πολλές φορές τα προβλήματα ψυχικής υγείας είναι αποτέλεσμα της δυσκολίας προσαρμογής στη νέα ταυτότητα, και τον διαφορετικό τρόπο ζωής παρά στην ηλικία αυτή καθαυτή.
Συνήθη συμπτώματα της κατάθλιψης κατά την τρίτη ηλικία είναι
• η θλίψη
• η απογοήτευση
• η απόσυρση από τις καθημερινές συνήθειες
• η απάθεια
• η πτώση της διάθεσης
• η αλλαγή των συνηθειών του ύπνου και της διατροφής (αϋπνίες ή υπνηλία, απώλεια όρεξης)
• η απαισιοδοξία
• ενοχές και η
• αίσθηση αβοηθητότητας.
Αντίστοιχα, χαρακτηριστικά συμπτώματα του άγχους κατά την τρίτη ηλικία είναι:
• η αγωνία για εμφανώς ασήμαντα γεγονότα
• μία αγωνιώδης προσμονή σε καθημερινό επίπεδο
Τόσο στην περίπτωση του άγχους όσο και στην περίπτωση της κατάθλιψης το άτομο να εμφανίζει:
• χαμηλή συγκέντρωση
• απώλεια μνήμης
• απώλεια ενδιαφερόντων
• πολλαπλά σωματικά ενοχλήματα.
Τα τελευταία συμπτώματα είναι παρόμοια με άλλες παθήσεις όπως η άνοια και γι' αυτό το λόγο είναι σημαντικό να γίνουν οι κατάλληλες εξετάσεις ώστε να αποκλεισθεί η οργανική αιτία των προβλημάτων.
Επιδημιολογία
Σε επιδημιολογικές μελέτες που έγιναν σε ηλικιωμένους βρέθηκε ότι 10-25% εμφανίζουν σημαντικά συμπτώματα κατάθλιψης. Από αυτούς το 1-5% πάσχουν από μείζονα κατάθλιψη και το 2-8% πάσχουν από δυσθυμία. Σε μελέτες που έγιναν σε γηροκομεία και οίκους ευγηρίας το ποσοστό των ατόμων με μείζονα κατάθλιψη ανέρχεται σε 5-15%, ενώ ένα 30% επιπλέον αυτών εμφανίζει σημαντικά καταθλιπτικά συμπτώματα όπως δυσφορία, μελαγχολία, διαταραχές της όρεξης και του ύπνου. Τέλος σε μελέτες που έγιναν σε ηλικιωμένους ασθενείς γενικών νοσοκομείων ένα 5-10% εμφάνιζαν συμπτώματα μείζονος κατάθλιψης, ενώ ένα επιπρόσθετο 15-25% παρουσίαζαν σημαντική καταθλιπτική συμπτωματολογία.
ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ
Η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους μπορεί να είναι πρωτογενής ή δευτερογενής, αποτέλεσμα δηλαδή μίας άλλης ψυχιατρικής ή μη διαταραχής.
1. Η πρωτογενής κατάθλιψη είναι τριών ειδών:
Α. Μείζων κατάθλιψη:
• Συναίσθημα (μελαγχολία, απώλεια ενδιαφέροντος, αίσθημα απελπισίας)
• Ψυχοκινητικές διαταραχές (διέγερση ή καταστολή)
• Γνωστικές διαταραχές (ελαττωμένη αυτοεκτίμηση, ενοχές, αυτοκτονικός ιδεασμός, διαταραχή στη μνήμη και συγκέντρωση)
• Σωματικά συμπτώματα (μεταβολές στον ύπνο, το βάρος, την όρεξη, τη σεξουαλική επιθυμία) και
• Κοινωνική απόσυρση
Β. Δυσθυμία
Γ. Άτυπες μορφές
2. Η δευτερογενής κατάθλιψη στους ηλικιωμένους μπορεί να είναι δύο μορφών:
• Οργανική κατάθλιψη
• Καταθλιπτικές αντιδράσεις ως αποτέλεσμα σωματικών νοσημάτων:
ΤΙ ΔΗΛΩΣΑΝ ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Απευθυνθήκαμε στους δύο νεαρούς Πατρινούς επιστήμονες Κοινωνικούς Λειτουργούς, οι οποίοι διεξήγαγαν την πολύ σημαντική αυτή έρευνα και ζητήσαμε τον δικό τους σχολιασμό. Έτσι λοιπόν οι κ. Κολοκυθάς και Γριντέλας δήλωσαν ότι:
Γιώργος Κολοκυθάς
Κοινωνικός Λειτουργός
«Οι ηλικιωμένοι είναι ποσοτικά η μεγαλύτερη ευπαθής ομάδα που χρήζει συνεχής στήριξης και πολυεπιπεδης αντιμετώπισης. Η κατάθλιψη είναι η λεπτή κόκκινη γραμμή που αν δεν ληφθουν μέτρα πρόληψης οδηγείται το άτομο στην άνοια. Η δημιουργική απασχόληση, η άσκηση και η σωστή και ισορροπημένη διατροφή βοηθούν στη αντιμετώπιση φαινομένων ψυχικής διαταραχής σε άτομα της τρίτης ηλικίας. Από ψυχολογική άποψη ειδικότερα, οι ηλικιωμένοι που εντάσσονται στον κύκλο ζωής της οικογένειας κατέχουν μια πολύτιμη θέση ως εκπρόσωποι της μιας από τις τρεις γενεές που αλληλεπιδρούν, αντιμετωπίζοντας κάθε πρόβλημα της καθημερινής ζωής. Σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς ταχύτητα, οι ηλικιωμένοι βρίσκονται καθημερινά αντιμέτωποι με την σύγκρουση του χθες με το σήμερα, με την ανατροπή των αξιών και των κανόνων συμπεριφοράς που «υπηρέτησαν» στην ζωή τους και καλούνται να λειτουργήσουν σε συνθήκες που είναι περισσότερο περίπλοκες».
Ανδρέας Γριντέλας
Κοινωνικός Λειτουργός
«Η κάθε τοπική κοινωνία που ποτέ στο παρελθόν δεν είχε να αντιμετωπίσει τόσους πολλούς ηλικιωμένους πρέπει χωρίς να δημιουργήσει ελλείψεις σε άλλους τομείς της πραγματικότητας της, να εξασφαλίσει αξιοπρεπείς κοινωνικές συνθήκες στα άτομα αυτά, τα οποία πρέπει να σημειωθεί, πως έχουν αυξημένες βιολογικές, κοινωνικές, συναισθηματικές και οικονομικές ανάγκες, ενώ παράλληλα εξακολουθούν να αποτελούν παραγωγικά μέλη της κοινωνίας. Σήμερα τα γηρατειά είναι μια περίοδος που δεν μπορεί ο άνθρωπος να τη ζήσει με ασφάλεια. «Η λέξη «γηρατειά» σημαίνει αυξημένες ανθρώπινες ανάγκες. Ανάγκη για εξασφάλιση στοιχειώδους κοινωνικής στήριξης, ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη και εξασφάλιση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος χωρίς την καταρράκωση της υπερηφάνειας τους.
Και οι δυο κοινωνικοί επιστήμονες συμφωνούν πως:
Η δωρεάν πρόσβαση σε υπηρεσίες στήριξης
Η ατομική και ομαδική θεραπεία ηλικιωμένων
Η συνεχής προσπάθεια ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας
Η αύξηση των κοινωνικών δομών για την τρίτη ηλικία
πρέπει να αποτελούν την αδιαπραγμάτευτη γραμμή μιας ανθρωποκεντρικής πολιτείας και των ΟΤΑ».
xespao
Για τα «υπερήφανα γηρατειά» που οι δανειστές τα κατάντησαν να ζουν υπό αντίξοες συνθήκες, ύστερα από μια ολόκληρη ζωή σκληρής δουλειάς και προσφοράς. Και τα πράγματα φαίνεται ότι έχουν γίνει ακόμα δυσκολότερα στον ψυχολογικό τομέα, μιας και από την μια οι πετσοκομμένες συντάξεις ή από την άλλη το να βλέπουν τα παιδιά τους να επιβιώνουν δύσκολα ή να αναγκάζονται να μεταναστεύσουν, έχουν οδηγήσει σε καταθλιπτικά επεισόδια. Και μάλιστα έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε τοπικό επίπεδο και σήμερα παρουσιάζουμε στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής έρευνας του «Κόσμου», δείχνει ανησυχητικά στοιχεία Η... ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ
Δύο Κοινωνικοί Λειτουργοί της Πάτρας, οι Ανδρέας Γριντέλας και Γιώργος Κολοκυθάς (τους οποίους ευχαριστούμε για την παραχώρηση των στοιχείων) αποφάσισαν να καταγράψουν τον βαθμό αύξησης της κατάθλιψης στην τρίτη ηλικία, μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Στόχος της έρευνας ήταν να εξεταστούν οι κοινωνικές και ψυχικές επιπτώσεις που φέρνει η κρίση σε συνδυασμό με συγκεκριμένες περιόδους όπως είναι οι γιορτές των Χριστουγέννων, σε κάθε ηλικιωμένο που κατοικεί στην ευρύτερη περιοχή της Πάτρας. Σκοπός ήταν να αξιολογηθούν οι παράγοντες που οδηγούν στην δεδομένη, δυστυχώς, αύξηση των καταθλίψεων. Και παράλληλα να εντοπιστεί ο ακριβής ρόλος ειδικευμένων κοινωνικών επιστημόνων. Έχοντας πάντα ως γνώμονα το ισχύον κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον που ζούμε. Από τη μια έχουμε «έκρηξη» τα τελευταία χρόνια, στην «βίαιη προσαρμογή» της οικονομικής ζωής των ηλικιωμένων και από την άλλη έχουμε λιγοστά μέτρα που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Όσο για την ταυτότητα της έρευνας, το δείγμα που κλήθηκε να απαντήσει στο ερωτηματολόγιο της έρευνας με την υποστήριξη εκπαιδευόμενων Κοινωνικών Λειτουργών, αποτελείτο από 450 ηλικιωμένους στη πόλη της Πάτρας σε κεντρικά σημεία και σε δυο περιφερειακά όπως τα Μποζαϊτικα και τα Ζαρουχλεικα. . Το ερωτηματολόγιο συμπληρώθηκε από τους 60+ συμπολίτες τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2013. Η ηλικία των ερωτηθέντων είναι 60 ετών και άνω.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ
Την κοινωνική και ψυχική συμπεριφορά των ηλικιωμένων
• Κοινωνικοί και συμπεριφοριστικοί παράγοντες όπως η μείωση του εισοδήματος, η κακή ποιότητα τροφής λόγο της συρρίκνωσης του εισοδήματος, αλλά και η απομόνωση από παιδιά και γενικότερα το οικογενειακό περιβάλλον.
• Σωματικοί λόγοι. Εξασθένηση του σώματος λόγο γήρατος.
• Η χρήση φαρμακευτικών παρασκευασμάτων, τα οποία στο σύνολό τους, είναι δυνατό να προκαλέσουν γνωστικές διαταραχές.
ΤΙ ΕΔΕΙΞΕ Η ΕΡΕΥΝΑ...
22,5% των Πατρινών ηλικιωμένων έχουν κατάθλιψη!
Πώς ζουν στην εποχή της κρίσης τα υπερήφανα γηρατειά; Πώς περνούν την καθημερινότητά τους οι ηλικιωμένοι της Πάτρας, πολλοί εκ των οποίων είδαν τα παιδιά τους να φεύγουν μετανάστες και ταυτόχρονα διαπίστωσαν την αδυναμία τους να ζήσουν όπως πριν, με μια πετσοκομμένη σύνταξη.
Και άλλαξαν για τα καλά οι παλιές τους συνήθειες. Γεγονός που έχει επιδεινώσει την ψυχολογική τους κατάσταση. Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα!
• Το 22,5% των ηλικιωμένων της πόλης είναι καταθλιπτικοί, ενώ το 1,5% «περνούν» στο όριο της άνοιας!
• Οι ανοιακοί ηλικιωμένοι είναι περισσότεροι σε ποσοστό 24,6% έναντι των γυναικών άνω των 60 ετών µε ποσοστό13,3 %
• Σε ποσοστό 90% οι ηλικιωμένοι έχουν υποστεί σοβαρή μείωση του εισοδήματος τα 2 τελευταία χρόνια, ενώ το 10% επιδοτείται με προνομιακό βοήθημα που δεν είχε κάποια μεταβολή!
• Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος (75,2%) λαµβάνει σύνταξη κάτω από 750 ευρώ.
• Μόνο οι σχεδόν μισοί ηλικωμενοι(43,20%) τρέφονται με τουλάχιστον 2 γεύματα την ημέρα παρόλο που θα έπρεπε να σιτίζονται τακτικά με μικρογευματα και για λόγους υγείας!
• Το μεγαλύτερο δε ποσοστό τρώει β΄ διαλογής προϊόντα για οικονομικούς λόγους(45%) και μόνο μια η δυο φορές το μήνα κρέας.
• Το36,29% πίνει έξω καφέ και μόνο 1 η 2 φορές την εβδομάδα και κανείς από το δείγμα δεν αγοράζει εφημερίδα.
• Σχεδόν οι µισοί ηλικιωμένοι του δείγματος, πίνουν κρασί ή τσίπουρο με παρέα τουλάχιστον ενός ακόμα ατόμου συνήθως συνομήλικου!
• Μόνο το 56% των ηλικιωμένων έχει ενημερωθεί σωστά από φορείς και φυσικά πρόσωπα για την ύπαρξη οργανωμένων κοινωνικών δομών στήριξης όπως τα ΚΑΠΗ, ενώ μόλις το 25% των ηλικιωμένων έχουν φυσιολογική πρόσβαση χωρίς μεγάλο κόστος μεταφοράς και απόστασης σε ΚΑΠΗ του Δήμου Πατρέων!
• Το 72% των ηλικιωμένων προσφέρουν «υπηρεσίες» στην οικογένεια με την φύλαξη παιδιών και την «κατάθεση» της σύνταξης στον οικογενειακό κορβανά.
• Το 35% των ηλικιωμένων δίνουν χωρίς την θέληση τους το μικρό τους εισόδημα στους φροντιστές τους!
• Το 27,8% των ηλικιωμένων διαβιούν μόνοι τους και το 80,3% φοβάται ότι σύντομα θα ζει και αυτό μόνο του.
• Το 80% των ηλικιωμένων νιώθουν πως η κρίση θα τους φέρει πιο κοντά στον θάνατο!
• Το 63% των ηλικιωμένων δηλώνει πως η συρρίκνωση του εισοδήματος τους, τους δημιουργεί τον φόβο της εγκατάλειψης από τους οικείους τους και το αίσθημα της απογοήτευσης επειδή δεν θα μπορούν να προσφέρουν.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Πολλοί τα παίρνουν... αψήφιστα...
Συνηθίζεται ο περίγυρος να αγνοεί τα συμπτώματα τα οποία εκλαμβάνονται ως φυσικό αποτέλεσμα του γήρατος και των πολλαπλών απωλειών που βιώνουν τα ηλικιωμένα άτομα. Όντως, οι πολλαπλές απώλειες προσφιλών προσώπων, οι σωματικές παθήσεις, η συνταξιοδότηση και οι αλλαγές στην κατοικία είναι μερικοί από τους παράγοντες που μπορεί να πυροδοτήσουν τα καταθλιπτικά συμπτώματα, είναι όμως σημαντικό να εντοπιστεί πότε ένα άτομο εκδηλώνει καταθλιπτικά συμπτώματα ή αγχώδη συμπτώματα ώστε να πάρει την κατάλληλη υποστήριξη. Η Τρίτη ηλικία δεν είναι συνώνυμη της κατάθλιψης. Πολλές φορές τα προβλήματα ψυχικής υγείας είναι αποτέλεσμα της δυσκολίας προσαρμογής στη νέα ταυτότητα, και τον διαφορετικό τρόπο ζωής παρά στην ηλικία αυτή καθαυτή.
Συνήθη συμπτώματα της κατάθλιψης κατά την τρίτη ηλικία είναι
• η θλίψη
• η απογοήτευση
• η απόσυρση από τις καθημερινές συνήθειες
• η απάθεια
• η πτώση της διάθεσης
• η αλλαγή των συνηθειών του ύπνου και της διατροφής (αϋπνίες ή υπνηλία, απώλεια όρεξης)
• η απαισιοδοξία
• ενοχές και η
• αίσθηση αβοηθητότητας.
Αντίστοιχα, χαρακτηριστικά συμπτώματα του άγχους κατά την τρίτη ηλικία είναι:
• η αγωνία για εμφανώς ασήμαντα γεγονότα
• μία αγωνιώδης προσμονή σε καθημερινό επίπεδο
Τόσο στην περίπτωση του άγχους όσο και στην περίπτωση της κατάθλιψης το άτομο να εμφανίζει:
• χαμηλή συγκέντρωση
• απώλεια μνήμης
• απώλεια ενδιαφερόντων
• πολλαπλά σωματικά ενοχλήματα.
Τα τελευταία συμπτώματα είναι παρόμοια με άλλες παθήσεις όπως η άνοια και γι' αυτό το λόγο είναι σημαντικό να γίνουν οι κατάλληλες εξετάσεις ώστε να αποκλεισθεί η οργανική αιτία των προβλημάτων.
Επιδημιολογία
Σε επιδημιολογικές μελέτες που έγιναν σε ηλικιωμένους βρέθηκε ότι 10-25% εμφανίζουν σημαντικά συμπτώματα κατάθλιψης. Από αυτούς το 1-5% πάσχουν από μείζονα κατάθλιψη και το 2-8% πάσχουν από δυσθυμία. Σε μελέτες που έγιναν σε γηροκομεία και οίκους ευγηρίας το ποσοστό των ατόμων με μείζονα κατάθλιψη ανέρχεται σε 5-15%, ενώ ένα 30% επιπλέον αυτών εμφανίζει σημαντικά καταθλιπτικά συμπτώματα όπως δυσφορία, μελαγχολία, διαταραχές της όρεξης και του ύπνου. Τέλος σε μελέτες που έγιναν σε ηλικιωμένους ασθενείς γενικών νοσοκομείων ένα 5-10% εμφάνιζαν συμπτώματα μείζονος κατάθλιψης, ενώ ένα επιπρόσθετο 15-25% παρουσίαζαν σημαντική καταθλιπτική συμπτωματολογία.
ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ
Η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους μπορεί να είναι πρωτογενής ή δευτερογενής, αποτέλεσμα δηλαδή μίας άλλης ψυχιατρικής ή μη διαταραχής.
1. Η πρωτογενής κατάθλιψη είναι τριών ειδών:
Α. Μείζων κατάθλιψη:
• Συναίσθημα (μελαγχολία, απώλεια ενδιαφέροντος, αίσθημα απελπισίας)
• Ψυχοκινητικές διαταραχές (διέγερση ή καταστολή)
• Γνωστικές διαταραχές (ελαττωμένη αυτοεκτίμηση, ενοχές, αυτοκτονικός ιδεασμός, διαταραχή στη μνήμη και συγκέντρωση)
• Σωματικά συμπτώματα (μεταβολές στον ύπνο, το βάρος, την όρεξη, τη σεξουαλική επιθυμία) και
• Κοινωνική απόσυρση
Β. Δυσθυμία
Γ. Άτυπες μορφές
2. Η δευτερογενής κατάθλιψη στους ηλικιωμένους μπορεί να είναι δύο μορφών:
• Οργανική κατάθλιψη
• Καταθλιπτικές αντιδράσεις ως αποτέλεσμα σωματικών νοσημάτων:
ΤΙ ΔΗΛΩΣΑΝ ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Απευθυνθήκαμε στους δύο νεαρούς Πατρινούς επιστήμονες Κοινωνικούς Λειτουργούς, οι οποίοι διεξήγαγαν την πολύ σημαντική αυτή έρευνα και ζητήσαμε τον δικό τους σχολιασμό. Έτσι λοιπόν οι κ. Κολοκυθάς και Γριντέλας δήλωσαν ότι:
Γιώργος Κολοκυθάς
Κοινωνικός Λειτουργός
«Οι ηλικιωμένοι είναι ποσοτικά η μεγαλύτερη ευπαθής ομάδα που χρήζει συνεχής στήριξης και πολυεπιπεδης αντιμετώπισης. Η κατάθλιψη είναι η λεπτή κόκκινη γραμμή που αν δεν ληφθουν μέτρα πρόληψης οδηγείται το άτομο στην άνοια. Η δημιουργική απασχόληση, η άσκηση και η σωστή και ισορροπημένη διατροφή βοηθούν στη αντιμετώπιση φαινομένων ψυχικής διαταραχής σε άτομα της τρίτης ηλικίας. Από ψυχολογική άποψη ειδικότερα, οι ηλικιωμένοι που εντάσσονται στον κύκλο ζωής της οικογένειας κατέχουν μια πολύτιμη θέση ως εκπρόσωποι της μιας από τις τρεις γενεές που αλληλεπιδρούν, αντιμετωπίζοντας κάθε πρόβλημα της καθημερινής ζωής. Σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς ταχύτητα, οι ηλικιωμένοι βρίσκονται καθημερινά αντιμέτωποι με την σύγκρουση του χθες με το σήμερα, με την ανατροπή των αξιών και των κανόνων συμπεριφοράς που «υπηρέτησαν» στην ζωή τους και καλούνται να λειτουργήσουν σε συνθήκες που είναι περισσότερο περίπλοκες».
Ανδρέας Γριντέλας
Κοινωνικός Λειτουργός
«Η κάθε τοπική κοινωνία που ποτέ στο παρελθόν δεν είχε να αντιμετωπίσει τόσους πολλούς ηλικιωμένους πρέπει χωρίς να δημιουργήσει ελλείψεις σε άλλους τομείς της πραγματικότητας της, να εξασφαλίσει αξιοπρεπείς κοινωνικές συνθήκες στα άτομα αυτά, τα οποία πρέπει να σημειωθεί, πως έχουν αυξημένες βιολογικές, κοινωνικές, συναισθηματικές και οικονομικές ανάγκες, ενώ παράλληλα εξακολουθούν να αποτελούν παραγωγικά μέλη της κοινωνίας. Σήμερα τα γηρατειά είναι μια περίοδος που δεν μπορεί ο άνθρωπος να τη ζήσει με ασφάλεια. «Η λέξη «γηρατειά» σημαίνει αυξημένες ανθρώπινες ανάγκες. Ανάγκη για εξασφάλιση στοιχειώδους κοινωνικής στήριξης, ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη και εξασφάλιση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος χωρίς την καταρράκωση της υπερηφάνειας τους.
Και οι δυο κοινωνικοί επιστήμονες συμφωνούν πως:
Η δωρεάν πρόσβαση σε υπηρεσίες στήριξης
Η ατομική και ομαδική θεραπεία ηλικιωμένων
Η συνεχής προσπάθεια ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας
Η αύξηση των κοινωνικών δομών για την τρίτη ηλικία
πρέπει να αποτελούν την αδιαπραγμάτευτη γραμμή μιας ανθρωποκεντρικής πολιτείας και των ΟΤΑ».
xespao
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Παρουσία του Πρωθυπουργού τα Θεοφάνεια στην Καλαμάτα
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
