2014-01-24 18:46:10
του Μανόλη Παντινάκη
Σε μετρημένα χωριά αυτούς τους μήνες γίνεται το… πανηγύρι του χειμώνα, όπως το πανηγύρι του καλοκαιριού στους αμπελώνες! Τα ελαιόδεντρα, φέτος, δεν γέννησαν τον χρυσοφόρο καρπό και όσοι έχουν απόθεμα λαδιού στις αποθήκες τους «θα βγάλουν τη χρονιά», οι δε άλλοι θα το αγοράσουν στις τιμές που θα καθορίσουν οι εισαγωγές, εφόσον η ποσότητα που θα παραχθεί δεν επαρκεί για τις εγχώριες ανάγκες!
Οι ελαιώνες δεν θυμίζουν φέτος την κινητικότητα των άλλων χρόνων, οι καιρικές συνθήκες και οι ψεκασμοί κατά του δάκου δεν βοήθησαν να «δέσει» ο καρπός, και τα πιο πολλά ελαιοπαραγωγικά χωριά θα στερηθούν το προϊόν, ενώ κάποια άλλα θα δουν παραγωγή σε ελάχιστες ποσότητες. Παραγωγοί σε χωριά, διαπιστώνουν για πρώτη φορά τη στέρηση του λαδιού από τα σπίτια τους και κάποιοι προβλέπουν την πλήρη εγκατάλειψη αφού «οι νέοι εγκατέλειψαν τους τόπους τους και δεν έχουν κίνητρα να ασχοληθούν».
Ο κ. Βαγγέλης Φουντουλάκης στη Νίθαυρη Αμαρίου, έχει τέσσερις ιδιότητες με πρώτη αυτή του ιερωμένου στο χωριό του. Είναι, λοιπόν, παπάς, δάσκαλος, κτηνοτρόφος και ζευγάς και φέτος, είπε στο MadeinCreta , «μια ελιά δεν βρίσκεις ούτε με το μικροσκόπιο!» Ο ίδιος άλλα χρόνια είχε παραγωγή και ενός τόνου ελαιολάδου, πέρυσι είχε πενήντα κιλά και «φέτος δεν θα έχω ούτε μια σταλιά».
Οι ελιές, αποδίδει την ευθύνη της ανυπαρξίας της παραγωγής, «δεν θα δώσουν λάδι, αφού δεν καλλιεργούνται, εγκαταλείφθηκαν και όταν δεν λιπανθούν πώς να αποδώσουν;» Η Νίθαυρη, είναι το χωριό που παράγονται οι περίφημες «αμπαδιώτικες σταφιδολιές», όμως θέτει το ερώτημα ποιος θα τις καλλιεργήσει. «Είμαι 78 χρονών, μεγάλωσα και δεν μπορώ και τα παιδιά μου λείπουν στην Αθήνα και στο Ρέθυμνο».
«ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΤΩΝ 3… ΚΑΙ 60»
Παραγωγός δυο τόνων λαδιού ετησίως, ο Γιώργος Σπινθουράκης από το χωριό Θρόνος τα τελευταία δέκα χρόνια αγοράζει το λάδι! «Μια κανίστρα λάδι δεν θα βγάλει φέτος το Αμάρι», εκτιμά. «Ανατραφήκαμε με το λάδι, χτίσαμε σπίτια με το λάδι, αγοράσαμε περιουσίες με το λάδι και τώρα το αγοράζομε. Ο πληθυσμός που έμεινε στα χωριά είναι γερασμένος και δεν έχει τις δυνάμεις που είχε. Οι περιουσίες εγκαταλείφθηκαν γιατί δεν συμφέρει να τις καλλιεργείς και τώρα περιμένομε τον ταχυδρόμο να μας δώσει το μήνα τη σύνταξη. Είμαστε οι άνθρωποι των 3 και 60, καταλαβαίνεις! Άμα αφήσεις τα δεντρά θα σε αφήσουνε, όπως θα γίνει με τον λυράρη που άμα σταματήσει να παίζει να θα τον αφήσει…»
Ο Αντώνης Σοφιαδής στο Άνω Μέρος Αμαρίου στα 85 του χρόνια σήμερα, έπαψε «να είναι νέος». Το χωριό του με παραγωγή πριν τριάντα χρόνια, 250-300 τόνους, εκλεκτό μόνο από χοντρολιά, φέτος θα αποτελεί επιτυχία αν θα παράξει «150 κιλά». Η εγκατάλειψη είναι εμφανής, αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι στην περιοχή «Μανουρά Μετόχι» οι «τρεις χιλιάδες ελιές έχουν αγκαλιαστεί από ασπαλάθους και πολλές ξεράθηκαν». Η καλλιέργεια, επισημαίνει, «έχει τελειώσει», αφού τα χωριά άδειασαν και «εργάτες δεν υπάρχουν». Ο ίδιος αναφέρθηκε σε πρόσφατο περιστατικό που χρειάστηκε εργαζόμενο να απομακρύνει από χωράφι του κλαδιά από σπασμένο δέντρο και αφού δεν βρήκε, επιχείρησε ο ίδιος ΔΕΝ ΒΓΑΖΟΥΝ ΟΥΤΕ ΣΤΑΓΟΝΑ…
«Ούτε σταγόνα λαδιού» δεν θα δουν φέτος στο Γερακάρι οι κάτοικοι! « Η χρονιά ήταν άγονη», σημειώνει ο Κώστας Ξέκαλος και προσθέτει: «Τα δέντρα γέρασαν, τα αφήσανε κιόλας και το κακό ολοκληρώθηκε. Τώρα θα αγοράζει το λάδι το 80% των χωριανών, και φτάσαμε να το αγοράζουμε, όταν το λάδι που βγάζαμε έπνιγε την Κρήτη!» Στο ίδιο χωριό η συγχωριανή του Ιφιγένεια Κοκονά συμπληρώνει: «Οι ελιές αρρώστησαν και δεν ευνόησαν και οι καιρικές συνθήκες. Εδώ έχουμε το μεγαλύτερο υψόμετρο στην Κρήτη και ευδοκιμούν μόνο οι χοντρολιές, αλλά έτσι που έχουν γίνει τα πράγματα είναι ασύμφορη και η καλλιέργεια τους…»
Μόνη της, αν και στα 85 της χρόνια η Ελένη Φωτάκη στον Άη Γιάννη Αμαρίου, πέρυσι «μάζωξα πάνω από τετρακόσια κιλά λάδι, από ελιές γύρω-γύρω στο χωριό. Πιο μακριά δεν μπορούσα να πάω!» Όμως, όπως και σε όλα τα χωριά, η ελαιοκαλλιέργεια εγκαταλείφθηκε από τη νέα γενιά και τα περισσότερα δέντρα, χωρίς καλλιέργεια και λίπανση, μένουν στο μαρασμό. Η έλλειψη λαδιού στη ζωή του Κρητικού, έδωσαν το μήνυμα από τα χωριά του Ψηλορείτη, είναι σαν την «ανακοπή της καρδιάς του».
madeincreta.gr
Σε μετρημένα χωριά αυτούς τους μήνες γίνεται το… πανηγύρι του χειμώνα, όπως το πανηγύρι του καλοκαιριού στους αμπελώνες! Τα ελαιόδεντρα, φέτος, δεν γέννησαν τον χρυσοφόρο καρπό και όσοι έχουν απόθεμα λαδιού στις αποθήκες τους «θα βγάλουν τη χρονιά», οι δε άλλοι θα το αγοράσουν στις τιμές που θα καθορίσουν οι εισαγωγές, εφόσον η ποσότητα που θα παραχθεί δεν επαρκεί για τις εγχώριες ανάγκες!
Οι ελαιώνες δεν θυμίζουν φέτος την κινητικότητα των άλλων χρόνων, οι καιρικές συνθήκες και οι ψεκασμοί κατά του δάκου δεν βοήθησαν να «δέσει» ο καρπός, και τα πιο πολλά ελαιοπαραγωγικά χωριά θα στερηθούν το προϊόν, ενώ κάποια άλλα θα δουν παραγωγή σε ελάχιστες ποσότητες. Παραγωγοί σε χωριά, διαπιστώνουν για πρώτη φορά τη στέρηση του λαδιού από τα σπίτια τους και κάποιοι προβλέπουν την πλήρη εγκατάλειψη αφού «οι νέοι εγκατέλειψαν τους τόπους τους και δεν έχουν κίνητρα να ασχοληθούν».
Ο κ. Βαγγέλης Φουντουλάκης στη Νίθαυρη Αμαρίου, έχει τέσσερις ιδιότητες με πρώτη αυτή του ιερωμένου στο χωριό του. Είναι, λοιπόν, παπάς, δάσκαλος, κτηνοτρόφος και ζευγάς και φέτος, είπε στο MadeinCreta , «μια ελιά δεν βρίσκεις ούτε με το μικροσκόπιο!» Ο ίδιος άλλα χρόνια είχε παραγωγή και ενός τόνου ελαιολάδου, πέρυσι είχε πενήντα κιλά και «φέτος δεν θα έχω ούτε μια σταλιά».
Οι ελιές, αποδίδει την ευθύνη της ανυπαρξίας της παραγωγής, «δεν θα δώσουν λάδι, αφού δεν καλλιεργούνται, εγκαταλείφθηκαν και όταν δεν λιπανθούν πώς να αποδώσουν;» Η Νίθαυρη, είναι το χωριό που παράγονται οι περίφημες «αμπαδιώτικες σταφιδολιές», όμως θέτει το ερώτημα ποιος θα τις καλλιεργήσει. «Είμαι 78 χρονών, μεγάλωσα και δεν μπορώ και τα παιδιά μου λείπουν στην Αθήνα και στο Ρέθυμνο».
«ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΤΩΝ 3… ΚΑΙ 60»
Παραγωγός δυο τόνων λαδιού ετησίως, ο Γιώργος Σπινθουράκης από το χωριό Θρόνος τα τελευταία δέκα χρόνια αγοράζει το λάδι! «Μια κανίστρα λάδι δεν θα βγάλει φέτος το Αμάρι», εκτιμά. «Ανατραφήκαμε με το λάδι, χτίσαμε σπίτια με το λάδι, αγοράσαμε περιουσίες με το λάδι και τώρα το αγοράζομε. Ο πληθυσμός που έμεινε στα χωριά είναι γερασμένος και δεν έχει τις δυνάμεις που είχε. Οι περιουσίες εγκαταλείφθηκαν γιατί δεν συμφέρει να τις καλλιεργείς και τώρα περιμένομε τον ταχυδρόμο να μας δώσει το μήνα τη σύνταξη. Είμαστε οι άνθρωποι των 3 και 60, καταλαβαίνεις! Άμα αφήσεις τα δεντρά θα σε αφήσουνε, όπως θα γίνει με τον λυράρη που άμα σταματήσει να παίζει να θα τον αφήσει…»
Ο Αντώνης Σοφιαδής στο Άνω Μέρος Αμαρίου στα 85 του χρόνια σήμερα, έπαψε «να είναι νέος». Το χωριό του με παραγωγή πριν τριάντα χρόνια, 250-300 τόνους, εκλεκτό μόνο από χοντρολιά, φέτος θα αποτελεί επιτυχία αν θα παράξει «150 κιλά». Η εγκατάλειψη είναι εμφανής, αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι στην περιοχή «Μανουρά Μετόχι» οι «τρεις χιλιάδες ελιές έχουν αγκαλιαστεί από ασπαλάθους και πολλές ξεράθηκαν». Η καλλιέργεια, επισημαίνει, «έχει τελειώσει», αφού τα χωριά άδειασαν και «εργάτες δεν υπάρχουν». Ο ίδιος αναφέρθηκε σε πρόσφατο περιστατικό που χρειάστηκε εργαζόμενο να απομακρύνει από χωράφι του κλαδιά από σπασμένο δέντρο και αφού δεν βρήκε, επιχείρησε ο ίδιος ΔΕΝ ΒΓΑΖΟΥΝ ΟΥΤΕ ΣΤΑΓΟΝΑ…
«Ούτε σταγόνα λαδιού» δεν θα δουν φέτος στο Γερακάρι οι κάτοικοι! « Η χρονιά ήταν άγονη», σημειώνει ο Κώστας Ξέκαλος και προσθέτει: «Τα δέντρα γέρασαν, τα αφήσανε κιόλας και το κακό ολοκληρώθηκε. Τώρα θα αγοράζει το λάδι το 80% των χωριανών, και φτάσαμε να το αγοράζουμε, όταν το λάδι που βγάζαμε έπνιγε την Κρήτη!» Στο ίδιο χωριό η συγχωριανή του Ιφιγένεια Κοκονά συμπληρώνει: «Οι ελιές αρρώστησαν και δεν ευνόησαν και οι καιρικές συνθήκες. Εδώ έχουμε το μεγαλύτερο υψόμετρο στην Κρήτη και ευδοκιμούν μόνο οι χοντρολιές, αλλά έτσι που έχουν γίνει τα πράγματα είναι ασύμφορη και η καλλιέργεια τους…»
Μόνη της, αν και στα 85 της χρόνια η Ελένη Φωτάκη στον Άη Γιάννη Αμαρίου, πέρυσι «μάζωξα πάνω από τετρακόσια κιλά λάδι, από ελιές γύρω-γύρω στο χωριό. Πιο μακριά δεν μπορούσα να πάω!» Όμως, όπως και σε όλα τα χωριά, η ελαιοκαλλιέργεια εγκαταλείφθηκε από τη νέα γενιά και τα περισσότερα δέντρα, χωρίς καλλιέργεια και λίπανση, μένουν στο μαρασμό. Η έλλειψη λαδιού στη ζωή του Κρητικού, έδωσαν το μήνυμα από τα χωριά του Ψηλορείτη, είναι σαν την «ανακοπή της καρδιάς του».
madeincreta.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΠΡΟΥΛΑΚΙΣΤΕΑ Η ΘΕΜΙΣ ΣΚΟΡΔΕΛΗ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
