ΝΕΑ VIDEO NEA PHOTO NEA

 | 

ΕΕ-ΗΠΑ: Συναγερμός για τις μεγάλες τράπεζες

«Πολύ μεγάλες για να αφεθούν να πέσουν». Ο λόγος για τις τράπεζες σε ΕΕ και ΗΠΑ όπου οι αρμόδιες αρχές ψάχνουν τρόπους να αποτρέψουν την ανάληψη επισφαλών δραστηριοτήτων διαπραγμάτευσης τίτλων που χτίζουν φούσκες.

Η Κομισιόν πρότεινε νέους κανόνες στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα, ενώ στις ΗΠΑ, χτυπούν πάλι καμπανάκια.

Βάσει των νέων κανόνων, οι εποπτικές αρχές θα έχουν την δικαιοδοσία να απαιτούν από 30 μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες να διαχωρίζουν την αποδοχή καταθέσεων από ορισμένες δυνητικά επισφαλείς δραστηριότητες διαπραγμάτευσης, εάν η άσκηση αυτών των δραστηριοτήτων θέτει σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Παράλληλα με αυτήν την πρόταση, η Επιτροπή ενέκρινε συνοδευτικά μέτρα τα οποία έχουν στόχο τη βελτίωση της διαφάνειας ορισμένων συναλλαγών στον σκιώδη τραπεζικό τομέα.

Σχολιάζοντας την πρωτοβουλία της Επιτροπής ο αρμόδιος για την Εσωτερική Αγορά επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ δήλωσε: «Με τις σημερινές προτάσεις ολοκληρώνεται η ριζική αναδιάρθρωση του κανονιστικού πλαισίου του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Οι νομοθετικές αυτές προτάσεις αφορούν έναν μικρό αριθμό πολύ μεγάλων τραπεζών οι οποίες, σε διαφορετική περίπτωση, θα ήταν εξαιρετικά μεγάλες για να αφεθούν να πτωχεύσουν, εξαιρετικά δαπανηρές για να διασωθούν και εξαιρετικά σύνθετες για να εξυγιανθούν.

Τα προτεινόμενα μέτρα θα ενισχύσουν περαιτέρω τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και θα διασφαλίσουν ότι για τα λάθη των τραπεζών δεν θα πληρώνουν οι φορολογούμενοι. Οι σημερινές προτάσεις θα δημιουργήσουν ένα κοινό πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ, που είναι αναγκαίο για να διασφαλιστεί ότι οι αποκλίνουσες εθνικές λύσεις δεν θα δημιουργήσουν ρήγματα στο οικοδόμημα της τραπεζικής ένωσης ούτε θα υπονομεύσουν τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς. Οι προτάσεις έχουν σταθμιστεί προσεκτικά ώστε να εξασφαλίζουν μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της δημιουργίας των κατάλληλων συνθηκών για τη χορήγηση πιστώσεων στην πραγματική οικονομία, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη».

Σύμφωνα με την Κομισιόν, η πρωτοβουλία αποβλέπει στην αντιμετώπιση περιπτώσεων όπου ορισμένες τράπεζες της ΕΕ εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά μεγάλες για να αφεθούν να πτωχεύσουν, εξαιρετικά δαπανηρές για να διασωθούν και εξαιρετικά σύνθετες για να εξυγιανθούν. Για το λόγο αυτό η Επιτροπή υποστηρίζει ότι απαιτούνται νέα μέτρα, κυρίως ο διαρθρωτικός διαχωρισμός των κινδύνων που συνδέονται με τις δραστηριότητες διαπραγμάτευσης των τραπεζών από τη δραστηριότητα αποδοχής καταθέσεων. Οι σημερινές προτάσεις αποβλέπουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τραπεζικού τομέα της ΕΕ και εξασφαλίζουν συγχρόνως ότι οι τράπεζες θα συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την οικονομική δραστηριότητα και την ανάπτυξη.

Η πρόταση για την αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα της ΕΕ θα εφαρμόζεται μόνο στις μεγαλύτερες τράπεζες της ΕΕ με σημαντικές δραστηριότητες διαπραγμάτευσης. Ειδικότερα, προβλέπονται τα εξής:

* Απαγόρευση της διεξαγωγής δραστηριοτήτων διαπραγμάτευσης για ίδιο λογαριασμό σε χρηματοπιστωτικά μέσα και βασικά εμπορεύματα, δηλαδή των δραστηριοτήτων διαπραγμάτευσης για ίδιο λογαριασμό με αποκλειστικό σκοπό την επίτευξη κέρδους για την τράπεζα. Η δραστηριότητα αυτή ενέχει πολλούς κινδύνους, χωρίς όμως απτά οφέλη για τους πελάτες της τράπεζας ή για την ευρύτερη οικονομία.

* Ανάθεση στις εποπτικές αρχές της εξουσίας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, θέσπιση της υποχρέωσης να απαιτούν τη μεταβίβαση άλλων δραστηριοτήτων διαπραγμάτευσης υψηλού κινδύνου (όπως δραστηριότητες ειδικής διαπραγμάτευσης, σύνθετα παράγωγα και πράξεις τιτλοποίησης) σε ξεχωριστές νομικές οντότητες εντός του ομίλου («θυγατροποίηση»). Με τον τρόπο αυτό, θα αποφευχθεί ο κίνδυνος να παρακάμπτουν οι τράπεζες την απαγόρευση ορισμένων δραστηριοτήτων διαπραγμάτευσης συμμετέχοντας σε αφανείς δραστηριότητες συναλλαγών για ίδιο όφελος που γίνονται όλο και πιο σημαντικές ή παρουσιάζουν υψηλό βαθμό μόχλευσης, με αποτέλεσμα να θέτουν ενδεχομένως σε κίνδυνο το σύνολο της τράπεζας ή το ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Οι τράπεζες θα έχουν τη δυνατότητα να μην διαχωρίζουν τις δραστηριότητές τους εφόσον μπορούν να αποδείξουν στον εποπτικό φορέα τους ότι οι κίνδυνοι που αναλαμβάνουν μετριάζονται από άλλα μέσα.

* Θέσπιση κανόνων για την οικονομική και νομική διακυβέρνηση και παροχή επιχειρησιακών δεσμών μεταξύ της διαχωρισθείσας διαπραγματευτικής οντότητας και των υπολοίπων μελών του τραπεζικού ομίλου.

Προκειμένου να μην προσφέρεται στις τράπεζες η δυνατότητα καταστρατήγησης αυτών των κανόνων, με τη μεταφορά μέρους των δραστηριοτήτων τους στον λιγότερο ρυθμιζόμενο σκιώδη τραπεζικό τομέα, τα διαρθρωτικά μέτρα διαχωρισμού πρέπει να συνοδεύονται από διατάξεις βελτίωσης της διαφάνειας του σκιώδους τραπεζικού συστήματος. Όπως αναφέρει η Επιτροπή, η συμπληρωματική πρόταση διαφάνειας θα προβλέπει μια σειρά μέτρων για την καλύτερη κατανόηση από τις ρυθμιστικές αρχές και τους επενδυτές των συναλλαγών χρηματοδότησης τίτλων. Αυτές οι συναλλαγές έχουν αποτελέσει πηγή μετάδοσης κινδύνων και μόχλευσης κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η καλύτερη παρακολούθηση των συναλλαγών αυτών είναι απαραίτητη για να αποτραπεί ο συστημικός κίνδυνος που είναι συνυφασμένος με τη χρήση τους.

ΗΠΑ

Επίσης, η αμερικανική αρχή η οποία είναι συναρμόδια για την εποπτεία των τραπεζών (Office of the Comptroller of the Currency, OCC) προειδοποίησε για τους κινδύνους που αναλαμβάνουν από κοινού πιστωτικά ιδρύματα με εναλλακτικούς διαχειριστές κεφαλαίων με τη σύναψη επικίνδυνων συναλλαγών και την παράκαμψη υφιστάμενων κανόνων. Η προειδοποίηση της Αρχής έγινε, καθώς υπάρχουν ανησυχίες για πιθανή φούσκα στα μη διαβαθμισμένα δάνεια (junk rated loans) σε επιχειρήσεις.

Η τραπεζική Αρχή έχει ήδη ζητήσει από τις τράπεζες να αποφεύγουν τη χορήγηση μερικών από τα πιο επικίνδυνα μη διαβαθμισμένα δάνεια σε εταιρείες, αλλά ανησυχεί ότι οι τράπεζες μπορεί να συνεχίσουν να κάνουν αυτές τις συναλλαγές, μοιραζόμενες κάποιους κινδύνους με τους διαχειριστές κεφαλαίων. «Δεν βλέπουμε κανένα όφελος για τις τράπεζες, εάν συνεργάζονται με τους διαχειριστές κεφαλαίων ή σκιώδεις τράπεζες για να παρακάμψουν τις ρυθμίσεις και να συνεχίσουν να πλημμυρίζουν την αγορά με αδύναμες συμφωνίες», δήλωσε στο Ρόιτερ ο πρώτος αναπληρωτής Επόπτης για την παρακολούθηση των μεγάλων τραπεζών Μάρτιν Πφίνσγκραφ. Μεταξύ των επενδυτών στους διαχειριστές κεφαλαίων είναι συνταξιοδοτικά ταμεία, δήλωσε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας: «Μεταφέροντας τις μελλοντικές ζημιές από τις τράπεζες στα συνταξιοδοτικά ταμεία δεν βοηθά τη μακροχρόνια χρηματοπιστωτική σταθερότητα της αμερικανικής οικονομίας».

Οι εποπτικές Αρχές βλέπουν μία σειρά κινδύνων για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, καθώς στοχεύουν να εμποδίσουν την επανάληψη της φούσκας των στεγαστικών δανείων που προκάλεσε τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009. Δεν αισθάνονται άνετα με την κατανομή των κινδύνων σε περισσότερους φορείς, όταν το συνολικό επίπεδο κινδύνου στο σύστημα γίνεται επικίνδυνα υψηλό.

Αυτό πιθανόν να συμβαίνει με τη μοχλευμένη έκδοση δανείων, η οποία έφθασε το ποσό - ρεκόρ των 1,14 τρισ. δολαρίων το 2013 - ποσό που είναι αυξημένο κατά 72% από το 2012, σύμφωνα με στοιχεία του Ρόιτερς (Thomson Reuters Loan Pricing Corp). Το μέσο ύψος του χρέους των εταιρειών που παίρνουν τα δάνεια αυτά έφθασε το 2013 να αντιστοιχεί σε 6,21 φορές τα κέρδη τους EBITDA (κέρδη προ τόκων, φόρων, υποτίμησης και αποσβέσεων) από 5,86 φορές το 2012 και να είναι το υψηλότερο από το 2007.

Τα σχόλια της OCC δείχνουν πώς αισθάνονται οι ενθαρρυμένοι επόπτες τώρα, καθώς επιδιώκουν να μειώσουν τις απειλές για το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Με βάση το μεταρρυθμιστικό νόμο Dodd - Frank του 2010, η OCC, η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και η Ομοσπονδιακή Εταιρεία Εγγύησης των Καταθέσεων περιλαμβάνονται στις εποπτικές Αρχές που ανήκουν στο Συμβούλιο Εποπτείας της Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο είναι επιφορτισμένο να διαπιστώνει και να σταματά πιθανές πηγές πιστωτικών κραχ.
enet.gr