2014-02-19 12:30:24
Νικολάι Σουρκόφ
Πριν από 25 χρόνια (15-2-1989), ολοκληρώθηκε η αποχώρηση των σοβιετικών στρατιωτικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν. Στα εννέα χρόνια πολέμου, σκοτώθηκαν τουλάχιστον 14.000 σοβιετικοί στρατιώτες και περίπου 50.000 τραυματίστηκαν. Η «εκστρατεία», μέχρι σήμερα, προκαλεί διχογνωμίες μεταξύ των ιστορικών και των βετεράνων.
Τα σοβιετικά στρατεύματα εγκατέλειψαν το Αφγανιστάν στις 15 Φεβρουαρίου 1989, με το στρατηγό Μπορίς Γκρόμοφ, διοικητή της 40ης στρατιάς, να είναι ο τελευταίος ο οποίος διήλθε τον ποταμό Μουντάρ. Τότε, είπε τη γνωστή φράση: «Πίσω μου δεν άφησα ούτε έναν σοβιετικό στρατιώτη».
Η εισβολή στο Αφγανιστάν ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 1979 όταν οι ειδικές δυνάμεις της KGB με την υποστήριξη στρατιωτικών μονάδων ανέτρεψε τον κομμουνιστή πρόεδρο, Χαφιζουλά Αμίν. Αυτός, παρά την αντίθεση της Μόσχας, επιχείρησε να επιβάλλει εσπευσμένα κομμουνιστικό καθεστώς σε μια χώρα που σε μεγάλο βαθμό βρισκόταν σε επίπεδο κοινωνικού και ιστορικού Μεσαίωνα, ενώ χρησιμοποιούσε δικτατορικές μεθόδους διακυβέρνησης, δολοφονώντας ακόμα και συνεργάτες του που ήταν πιστοί στη Μόσχα.
Αμερικανική υποστήριξη στον Μπίν Λάντεν
Αρχικά οι σοβιετικοί στρατηγοί θεωρούσαν ότι η επιχείρηση στο Αφγανιστάν θα είναι σύντομης διάρκειας και εύκολη. Ωστόσο, γρήγορα μετατράπηκε σε έναν παρατεταμένο και εξαντλητικό πόλεμο. Αρχικά, ενεπλάκησαν σε μάχες με μια χούφτα φανατικών πολεμιστών, αλλά φτάνοντας στο 1989, πολεμούσαν ήδη από καιρό απέναντι σε έναν καλά οργανωμένο ανταρτικό στρατό, τον οποίο υποστήριζαν η Δύση, αραβικές χώρες, ακόμη και η Κίνα. Κανένα αντιστασιακό κίνημα σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας δεν είχε λάβει τόσο μεγάλη βοήθεια από το εξωτερικό.
Αφγανιστάν: Το ΝΑΤΟ παίρνει μαθήματα από την ΕΣΣΔ
Η είσοδος στο Αφγανιστάν από αυτή τη γέφυρα, αποδείχθηκε εύκολη. Η έξοδος όμως, από τη χώρα, πολύ δύσκολη. Ο αντιστράτηγος Γκεόργκι Σπακ, διοικητής του 350ου συντάγματος αερομεταφερόμενων δυνάμεων, το οποίο εισήλθε πρώτο στο έδαφος του Αφγανιστάν, λέει γι’ αυτό: «Η ανώτατη ηγεσία της χώρας υποτίμησε την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί στο Αφγανιστάν, νομίζοντας ότι οι αερομεταφερόμενες δυνάμεις και η είσοδος ορισμένων σχηματισμών θα είναι αρκετά. Δυστυχώς, η αντίδραση που υπήρξε ήταν διαφορετική. Αυτό οφειλόταν και στην αγάπη του αφγανικού λαού για ελευθερία, αλλά και στην ανάμιξη των ΗΠΑ, οι οποίες παρείχαν μια πρωτοφανή βοήθεια στους μουτζαχεντίν. Άρχισαν να εξοπλίζουν στο Αφγανιστάν τους πάντες και τα πάντα και ουσιαστικά οδήγησαν στη γένεση της παγκόσμιας τρομοκρατίας με επικεφαλής τον Μπιν Λάντεν. Μας έλεγαν πως θα εκτελέσουμε την αποστολή μας και θα γυρίσουμε σπίτι. Τα πράγματα όμως ήρθαν έτσι, ώστε μείναμε εννέα χρόνια».
Ο μοιραίος Αντρόποφ
ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ
Ο πρέσβης της ΕΣΣΔ στην Καμπούλ, Φικριάτ Ταμπέγεφ, είχε πει το καλοκαίρι του 1983: «Στο Κρεμλίνο βρίσκεται τώρα ο Αντρόποφ, και αυτός έχει πλήρη επίγνωση της ματαιότητας της στρατιωτικής μας παρουσίας στο Αφγανιστάν. Σύντομα όλα θα αλλάξουν». Όμως ο Αντρόποφ απεβίωσε και ο ασθενής Τσερνιένκο δεν ήταν σε θέση να λύσει το γόρδιο δεσμό του πολέμου. Μόνο όταν εμφανίστηκε ο Γκορμπατσόφ άρχισε η αναζήτηση των τρόπων εξόδου από την «αφγανική παγίδα».
«Μας πέταξαν μέσα σε μια πύρινη λάβα», αναφέρει ο συνταγματάρχης των αερομεταφερόμενων καταδρομέων, Βλαντίμιρ Σαβίτσκι. Όπως και αρκετοί άλλοι σοβιετικοί στρατιωτικοί, μετά από δέκα χρόνια παραμονής στο Αφγανιστάν, οδηγήθηκε στο σίγουρο συμπέρασμα ότι αυτή η χώρα «είναι αδύνατο να νικηθεί με τα όπλα». Ταυτόχρονα, η ιδεολογία την οποία κόμιζε η ΕΣΣΔ, ήταν απορριπτέα από την αρχαϊκού τύπου αφγανική κοινωνία. «Χάναμε στον τομέα της ιδεολογίας. Το θρησκευτικό αίσθημα ήταν πολύ ισχυρό στη χώρα, και γενικότερα εκεί δεν έπρεπε να οικοδομηθεί ο δικός μας σοσιαλισμός», αναφέρει ο αξιωματικός.
Άλλο εμείς άλλο οι Αμερικάνοι
Θυμάται ότι οι Αφγανοί ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητοι στο ζήτημα της ανάμιξης στα εσωτερικά της κοινωνίας τους και της καθημερινής ζωής τους. Παρ’ όλα αυτά, δέχονταν ευχαρίστως την ανθρωπιστική βοήθεια από το σοβιετικό στρατό. Ο βετεράνος των Ειδικών Δυνάμεων, «Άλφα», Σεργκέι Γκοντσαρόφ, ο οποίος συμμετείχε και αυτός στις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, επιβεβαιώνει τα λεγόμενα του Σαβίτσκι. «Μπαίνοντας σε οικισμούς που καταλαμβάναμε –θυμάται- φέρναμε μαζί μας γιατρούς και μοιράζαμε τρόφιμα. Είχαμε μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση. Οι Αμερικανοί ενεργούν διαφορετικά σε αυτά τα θέματα. Γι’ αυτούς απλά είναι εδάφη τα οποία πρέπει να καταλάβουν και αυτό είναι όλο».
Σχετικά:
Η Ρωσία δεν θα στείλει στρατό στο Αφγανιστάν
Αφγανιστάν: Ερχονται τα χειρότερα στη μετα-ΝΑΤΟ εποχή
Φόβοι για χάος στο Αφγανιστάν
Οι αμερικάνοι στρατιωτικοί μελέτησαν τη σοβιετική εμπειρία αλλά έπεσαν στην ίδια παγίδα με την ΕΣΣΔ, διότι οι Αφγανοί αντιμετωπίζουν με την ίδια εχθρότητα τόσο τους «άθεους σοσιαλιστές», όσο και τη «Δυτική Δημοκρατία». Ετσι, και για τις ΗΠΑ, η βραχύχρονη επιχείρηση κατά των τρομοκρατών στο Αφγανιστάν, έχει μετατραπεί πια σε πολυετή πόλεμο.
Πάντως, ακόμη και μετά από 25 χρόνια στη ρωσική κοινωνία δεν έχουν παύσει οι συζητήσεις σχετικά με την αποτίμηση της επιχείρησης στο Αφγανιστάν. Η ρωσική Ενωση Βετεράνων του Αφγανιστάν σκοπεύει να απευθυνθεί στον πρόεδρο της χώρας για το ζήτημα της αναθεώρησης της πολιτικής εκτίμησης που έδωσε το 1989 το Συνέδριο Εθνικών Αντιπροσώπων της ΕΣΣΔ σχετικά με την είσοδο των σοβιετικών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν, χαρακτηρίζοντάς την ως «αποτυχημένο τυχοδιωκτισμό».
Όπως και να’ χει, ο βετεράνος της «Αλφα», Σ.Γκοντσαρόφ, τονίζει: «Έχουν περάσει 25 χρόνια και είναι δύσκολο να κρίνει κανείς τα γεγονότα εκείνης της εποχής ως καλά ή άσχημα. Ωστόσο, εμείς τότε πιστεύαμε ότι πολεμούσαμε για το δίκαιο και πάνω σε αυτό δεν είχαμε καμία αμφιβολία».
Πηγές: Ροσσίσκαγια Γκαζέτα, Gazeta.ru.
InfoGnomon
Πριν από 25 χρόνια (15-2-1989), ολοκληρώθηκε η αποχώρηση των σοβιετικών στρατιωτικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν. Στα εννέα χρόνια πολέμου, σκοτώθηκαν τουλάχιστον 14.000 σοβιετικοί στρατιώτες και περίπου 50.000 τραυματίστηκαν. Η «εκστρατεία», μέχρι σήμερα, προκαλεί διχογνωμίες μεταξύ των ιστορικών και των βετεράνων.
Τα σοβιετικά στρατεύματα εγκατέλειψαν το Αφγανιστάν στις 15 Φεβρουαρίου 1989, με το στρατηγό Μπορίς Γκρόμοφ, διοικητή της 40ης στρατιάς, να είναι ο τελευταίος ο οποίος διήλθε τον ποταμό Μουντάρ. Τότε, είπε τη γνωστή φράση: «Πίσω μου δεν άφησα ούτε έναν σοβιετικό στρατιώτη».
Η εισβολή στο Αφγανιστάν ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 1979 όταν οι ειδικές δυνάμεις της KGB με την υποστήριξη στρατιωτικών μονάδων ανέτρεψε τον κομμουνιστή πρόεδρο, Χαφιζουλά Αμίν. Αυτός, παρά την αντίθεση της Μόσχας, επιχείρησε να επιβάλλει εσπευσμένα κομμουνιστικό καθεστώς σε μια χώρα που σε μεγάλο βαθμό βρισκόταν σε επίπεδο κοινωνικού και ιστορικού Μεσαίωνα, ενώ χρησιμοποιούσε δικτατορικές μεθόδους διακυβέρνησης, δολοφονώντας ακόμα και συνεργάτες του που ήταν πιστοί στη Μόσχα.
Αμερικανική υποστήριξη στον Μπίν Λάντεν
Αρχικά οι σοβιετικοί στρατηγοί θεωρούσαν ότι η επιχείρηση στο Αφγανιστάν θα είναι σύντομης διάρκειας και εύκολη. Ωστόσο, γρήγορα μετατράπηκε σε έναν παρατεταμένο και εξαντλητικό πόλεμο. Αρχικά, ενεπλάκησαν σε μάχες με μια χούφτα φανατικών πολεμιστών, αλλά φτάνοντας στο 1989, πολεμούσαν ήδη από καιρό απέναντι σε έναν καλά οργανωμένο ανταρτικό στρατό, τον οποίο υποστήριζαν η Δύση, αραβικές χώρες, ακόμη και η Κίνα. Κανένα αντιστασιακό κίνημα σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας δεν είχε λάβει τόσο μεγάλη βοήθεια από το εξωτερικό.
Αφγανιστάν: Το ΝΑΤΟ παίρνει μαθήματα από την ΕΣΣΔ
Η είσοδος στο Αφγανιστάν από αυτή τη γέφυρα, αποδείχθηκε εύκολη. Η έξοδος όμως, από τη χώρα, πολύ δύσκολη. Ο αντιστράτηγος Γκεόργκι Σπακ, διοικητής του 350ου συντάγματος αερομεταφερόμενων δυνάμεων, το οποίο εισήλθε πρώτο στο έδαφος του Αφγανιστάν, λέει γι’ αυτό: «Η ανώτατη ηγεσία της χώρας υποτίμησε την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί στο Αφγανιστάν, νομίζοντας ότι οι αερομεταφερόμενες δυνάμεις και η είσοδος ορισμένων σχηματισμών θα είναι αρκετά. Δυστυχώς, η αντίδραση που υπήρξε ήταν διαφορετική. Αυτό οφειλόταν και στην αγάπη του αφγανικού λαού για ελευθερία, αλλά και στην ανάμιξη των ΗΠΑ, οι οποίες παρείχαν μια πρωτοφανή βοήθεια στους μουτζαχεντίν. Άρχισαν να εξοπλίζουν στο Αφγανιστάν τους πάντες και τα πάντα και ουσιαστικά οδήγησαν στη γένεση της παγκόσμιας τρομοκρατίας με επικεφαλής τον Μπιν Λάντεν. Μας έλεγαν πως θα εκτελέσουμε την αποστολή μας και θα γυρίσουμε σπίτι. Τα πράγματα όμως ήρθαν έτσι, ώστε μείναμε εννέα χρόνια».
Ο μοιραίος Αντρόποφ
ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ
Ο πρέσβης της ΕΣΣΔ στην Καμπούλ, Φικριάτ Ταμπέγεφ, είχε πει το καλοκαίρι του 1983: «Στο Κρεμλίνο βρίσκεται τώρα ο Αντρόποφ, και αυτός έχει πλήρη επίγνωση της ματαιότητας της στρατιωτικής μας παρουσίας στο Αφγανιστάν. Σύντομα όλα θα αλλάξουν». Όμως ο Αντρόποφ απεβίωσε και ο ασθενής Τσερνιένκο δεν ήταν σε θέση να λύσει το γόρδιο δεσμό του πολέμου. Μόνο όταν εμφανίστηκε ο Γκορμπατσόφ άρχισε η αναζήτηση των τρόπων εξόδου από την «αφγανική παγίδα».
«Μας πέταξαν μέσα σε μια πύρινη λάβα», αναφέρει ο συνταγματάρχης των αερομεταφερόμενων καταδρομέων, Βλαντίμιρ Σαβίτσκι. Όπως και αρκετοί άλλοι σοβιετικοί στρατιωτικοί, μετά από δέκα χρόνια παραμονής στο Αφγανιστάν, οδηγήθηκε στο σίγουρο συμπέρασμα ότι αυτή η χώρα «είναι αδύνατο να νικηθεί με τα όπλα». Ταυτόχρονα, η ιδεολογία την οποία κόμιζε η ΕΣΣΔ, ήταν απορριπτέα από την αρχαϊκού τύπου αφγανική κοινωνία. «Χάναμε στον τομέα της ιδεολογίας. Το θρησκευτικό αίσθημα ήταν πολύ ισχυρό στη χώρα, και γενικότερα εκεί δεν έπρεπε να οικοδομηθεί ο δικός μας σοσιαλισμός», αναφέρει ο αξιωματικός.
Άλλο εμείς άλλο οι Αμερικάνοι
Θυμάται ότι οι Αφγανοί ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητοι στο ζήτημα της ανάμιξης στα εσωτερικά της κοινωνίας τους και της καθημερινής ζωής τους. Παρ’ όλα αυτά, δέχονταν ευχαρίστως την ανθρωπιστική βοήθεια από το σοβιετικό στρατό. Ο βετεράνος των Ειδικών Δυνάμεων, «Άλφα», Σεργκέι Γκοντσαρόφ, ο οποίος συμμετείχε και αυτός στις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, επιβεβαιώνει τα λεγόμενα του Σαβίτσκι. «Μπαίνοντας σε οικισμούς που καταλαμβάναμε –θυμάται- φέρναμε μαζί μας γιατρούς και μοιράζαμε τρόφιμα. Είχαμε μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση. Οι Αμερικανοί ενεργούν διαφορετικά σε αυτά τα θέματα. Γι’ αυτούς απλά είναι εδάφη τα οποία πρέπει να καταλάβουν και αυτό είναι όλο».
Σχετικά:
Η Ρωσία δεν θα στείλει στρατό στο Αφγανιστάν
Αφγανιστάν: Ερχονται τα χειρότερα στη μετα-ΝΑΤΟ εποχή
Φόβοι για χάος στο Αφγανιστάν
Οι αμερικάνοι στρατιωτικοί μελέτησαν τη σοβιετική εμπειρία αλλά έπεσαν στην ίδια παγίδα με την ΕΣΣΔ, διότι οι Αφγανοί αντιμετωπίζουν με την ίδια εχθρότητα τόσο τους «άθεους σοσιαλιστές», όσο και τη «Δυτική Δημοκρατία». Ετσι, και για τις ΗΠΑ, η βραχύχρονη επιχείρηση κατά των τρομοκρατών στο Αφγανιστάν, έχει μετατραπεί πια σε πολυετή πόλεμο.
Πάντως, ακόμη και μετά από 25 χρόνια στη ρωσική κοινωνία δεν έχουν παύσει οι συζητήσεις σχετικά με την αποτίμηση της επιχείρησης στο Αφγανιστάν. Η ρωσική Ενωση Βετεράνων του Αφγανιστάν σκοπεύει να απευθυνθεί στον πρόεδρο της χώρας για το ζήτημα της αναθεώρησης της πολιτικής εκτίμησης που έδωσε το 1989 το Συνέδριο Εθνικών Αντιπροσώπων της ΕΣΣΔ σχετικά με την είσοδο των σοβιετικών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν, χαρακτηρίζοντάς την ως «αποτυχημένο τυχοδιωκτισμό».
Όπως και να’ χει, ο βετεράνος της «Αλφα», Σ.Γκοντσαρόφ, τονίζει: «Έχουν περάσει 25 χρόνια και είναι δύσκολο να κρίνει κανείς τα γεγονότα εκείνης της εποχής ως καλά ή άσχημα. Ωστόσο, εμείς τότε πιστεύαμε ότι πολεμούσαμε για το δίκαιο και πάνω σε αυτό δεν είχαμε καμία αμφιβολία».
Πηγές: Ροσσίσκαγια Γκαζέτα, Gazeta.ru.
InfoGnomon
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Προτεραιότητα στην απόκτηση δεξιού μπακ δίνουν στην ΑΕΚ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
