2014-02-24 18:27:06
Ακολουθεί μεταφρασμένο άρθρο της Βρετανικής εφημερίδας Independent με τίτλο «Τα σκληρά μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα αφήνουν σχεδόν ένα εκατομμύριο ανθρώπους χωρίς πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, οδηγώντας σε ραγδαία αύξηση της παιδικής θνησιμότητας, των λοιμώξεων από HIV και των αυτοκτονιών» αλλά και μετάφραση των κυριότερων σημείων μελέτης της Lancet με τίτλο «H ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ: ΑΠΟ ΤΗ ΛΙΤΌΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΑΡΝΗΣΗ», πάνω στην οποία βασίστηκε το άρθρο της Independent. Πλέον αυτά που γνωρίζουμε εμείς οι εθελοντές του Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου Ελληνικού μέσα από την καθημερινή τριβή μας εδώ και 26 μήνες με τους ανασφάλιστους ασθενείς μας, αποδεικνύονται από την μελέτη της Lancet. Η πλήρης διάλυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας τα τελευταία 4 χρόνια έχει ήδη αρχίσει να έχει δραματικά αποτελέσματα για την υγεία των πολιτών.
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
Τα σκληρά μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα αφήνουν σχεδόν ένα εκατομμύριο ανθρώπους χωρίς πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, οδηγώντας σε ραγδαία αύξηση της παιδικής θνησιμότητας, των λοιμώξεων από HIV και των αυτοκτονιών
του Charlie Cooper, 21/02/2014, The Independent
Σε μια καταδικαστική έκθεση σχετικά με τον αντίκτυπο των περικοπών των δαπανών για το ελληνικό σύστημα Υγείας, ακαδημαϊκοί ερευνητές τεκμηρίωσαν την άνοδο του ποσοστού βρεφικής θνησιμότητας, τα πολύ υψηλά επίπεδα μόλυνσης από τον ιό HIV μεταξύ των χρηστών ναρκωτικών, την επιστροφή της ελονοσίας, και την αλματώδη αύξηση των αυτοκτονιών.
Ο προϋπολογισμός για τα δημόσια νοσοκομεία στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 25% μεταξύ του 2009 και του 2011, ενώ και οι δημόσιες δαπάνες για φαρμακευτικά προϊόντα περικόπηκαν κατά το ήμισυ και λιγότερο, με αποτέλεσμα κάποια φάρμακα να είναι αδύνατο να αποκτηθούν, όπως ανέφεραν ειδικοί από την Οξφόρδη, το Κέιμπριτζ και το London School of Hygiene and Tropical Medicine (LSHTM).
Η αύξηση της ανεργίας σε μια χώρα όπου η ασφάλιση υγείας συνδέεται με την εργασιακή κατάσταση, έχει οδηγήσει στο να στερούνται επιδόματα ή την πρόσβαση σε υπηρεσίες Υγείας περίπου 800.000 άτομα, ενώ σε ορισμένες περιοχές έχουν παρέμβει διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις όπως οι Γιατροί του Κόσμου, για να παράσχουν υγειονομική περίθαλψη και φάρμακα σε ευάλωτα άτομα.
Η έκθεση, η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα στο ιατρικό περιοδικό The Lancet, κατηγορεί την ελληνική κυβέρνηση και τη διεθνή κοινότητα -η οποία απαίτησε δραστικές περικοπές ως προϋπόθεση για τη διάσωση της ελληνικής οικονομίας κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους μεταξύ του 2010 και του 2012- ότι βρίσκονται “σε άρνηση” όσον αφορά την κλίμακα των δυσκολιών που αναγκάζεται να αντιμετωπίσει ο ελληνικός λαός.
“Αυτοί που κυρίως φέρουν το βάρος των επιπτώσεων της λιτότητας είναι οι απλοί Έλληνες πολίτες, οι οποίοι έχουν πληγεί από τις μεγαλύτερες περικοπές που έχουν παρατηρηθεί στον τομέα της Υγείας στην Ευρώπη κατά τη σύγχρονη εποχή”, δήλωσε ένας από τους κύριους συγγραφείς της έκθεσης, ο Δρ. David Stuckler, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. “Ελπίζουμε ότι αυτή η έρευνα θα βοηθήσει την ελληνική κυβέρνηση να ανταποκριθεί άμεσα στην κλιμάκωση αυτής της επείγουσας ανθρωπιστικής κρίσης”.
Η Ελλάδα αναγκάστηκε να κάνει τεράστιες περικοπές ώστε να πληρεί τους όρους των δίδυμων πακέτων διάσωσης, ύψους 240 δισεκατομμυρίων ευρώ, που προσφέρθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (γνωστά ως Τρόικα). Οι δαπάνες για την Υγεία έφθασαν μόλις το έξι τοις εκατό του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της έκθεσης, η ανάλυση των στοιχείων από τις στατιστικές της ΕΕ για το εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσης, αποκάλυψε μια απότομη άνοδο του αριθμού των ατόμων που δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους σε σχέση με την Υγεία. Το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης έχει μετατοπιστεί σημαντικά από το κράτος προς τους ασθενείς, με νέα τέλη για τις φαρμακευτικές συνταγές και αύξηση του κόστους των εξωτερικών επισκέψεων στα νοσοκομεία από τρία έως πέντε ευρώ.
Τα προγράμματα πρόληψης επιδημικών νόσων της κυβέρνησης έχουν επίσης ανασχεθεί, οδηγώντας στην επανεμφάνιση κάποτε σπάνιων μολυσματικών ασθενειών όπως η ελονοσία, η οποία επέστρεψε στην Ελλάδα για πρώτη φορά μετά από 40 χρόνια.
“Υπάρχει μια ολόκληρη σειρά από μολυσματικές ασθένειες που έχουν διατηρηθεί υπό έλεγχο κατά τα τελευταία 50 ή 60 χρόνια, μέσω της ενίσχυσης των προσπαθειών για τη δημόσια υγεία. Αν όμως αυτό σταματήσει, όπως φαίνεται και από το παράδειγμα της Ελλάδας, πολύ εύκολα οι ασθένειες αυτές βρίσκουν την ευκαιρία να επανεμφανιστούν”, είπε στην Independent ο Martin McKee, καθηγητής Ευρωπαϊκής Δημόσιας Υγείας στο LSHTM και ένας από τους συν-συγγραφείς της έκθεσης. “Η εμπειρία της Ελλάδας καταδεικνύει την αναγκαιότητα της αξιολόγησης των επιπτώσεων που έχουν στην Υγεία όλες οι πολιτικές που ακολουθούνται από τις εθνικές κυβερνήσεις και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.»
Τα προγράμματα πρόληψης και θεραπείας για χρήστες παράνομων ναρκωτικών ουσιών αντιμετωπίζουν μεγάλες περικοπές, με το ένα τρίτο των προγραμμάτων να έχει σταματήσει από το 2009-2010, το πρώτο έτος της λιτότητας. Σύμφωνα με την έκθεση, η μείωση του αριθμού των συριγγών και των προφυλακτικών που διανέμονται σε χρήστες ναρκωτικών, οδήγησε άμεσα σε μια απότομη αύξηση του ποσοστού των μολύνσεων από HIV σε αυτή την κοινότητα, από μόλις 15 το 2009 σε 484 το 2012.
Μολονότι δεν υπάρχουν ακόμα αξιόπιστα στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις στην υγεία του ευρύτερου πληθυσμού, η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας ανέφερε μια αύξηση κατά 21% στις θνησιγένειες μεταξύ του 2008 και του 2011, η οποία αποδόθηκε στη μειωμένη πρόσβαση σε προγεννητικές υπηρεσίες, ενώ και η βρεφική θνησιμότητα αυξήθηκε επίσης κατά 43% μεταξύ του 2008 και του 2010. Επιπλέον, το ποσοστό αυτοκτονιών έχει αυξηθεί από περίπου 400 το 2008 σε σχεδόν 500 το 2011.
Ο Αλέξανδρος Κεντικελένης (Alexander Kentikelenis), ερευνητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και κύριος συγγραφέας της έκθεσης, δήλωσε ότι “το ελληνικό κράτος πρόνοιας απέτυχε να προστατεύσει τους ανθρώπους, ακριβώς την περίοδο που χρειάζονταν περισσότερο τη βοήθειά του”. «Αυτό που συμβαίνει στις ευπαθείς ομάδες στην Ελλάδα είναι αρκετά σοκαριστικό”, είπε στην Independent. «Είναι αρκετά εύκολο να μετρήσει κανείς αυτό που έχει ήδη συμβεί, αλλά είναι πολύ πιο δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν οι μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία των μακροχρόνια άνεργων και ανασφάλιστων… Όταν ένα κράτος αφήνει τα προβλήματα στην Υγεία να βγουν εκτός ελέγχου, καταλήγει να του κοστίζει πολύ περισσότερο μακροπρόθεσμα».
Το ελληνικό Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα για σχολιασμό.
Μελέτη περίπτωσης:
Το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο στο Ελληνικό στην Αθήνα ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2011. Διοικείται από εθελοντές γιατρούς και παρέχει δωρεάν ιατρική περίθαλψη σε ανθρώπους χωρίς ιατρική ασφάλιση. Ο συν-ιδρυτής Χρήστος Σιδέρης δήλωσε στην Independent: “Η κατάσταση της υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα είναι δυστυχώς δραματική. Έχουμε βοηθήσει περισσότερους από 4.400 ασθενείς, με περισσότερα από 20.300 ιατρικά ραντεβού μέσα σε 26 μήνες λειτουργίας. Φροντίζουμε περισσότερα από 300 παιδιά κάτω των τριών ετών, και έχουμε βοηθήσει 126 καρκινοπαθείς να κάνουν χημειοθεραπεία, σε συνεργασία με ένα δημόσιο νοσοκομείο. Αυτό δεν γίνεται επισήμως, αλλά από τους ανθρώπους που δουλεύουν εκεί, με φάρμακα από δωρεές.
Έχουμε τρεις βασικούς κανόνες: Δεν δεχόμαστε χρήματα από κανέναν, δεν είμαστε πολιτικά προσκείμενοι κάπου, και δεν διαφημίζουμε κανέναν για τη βοήθεια που μας προσφέρει. Δεχόμαστε χρήματα μόνο από τους ίδιους τους εθελοντές μας, οι οποίοι είναι 250 προς το παρόν, και μεταξύ άλλων οργανώνουν εκδηλώσεις για συγκέντρωση πόρων για την κλινική. Ο δήμος μας βοηθά επίσης. Τα φάρμακά μας είναι όλα από δωρεές. Υπάρχουν περισσότερα από 40 κοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία σαν εμάς σε όλη την Ελλάδα, αλλά δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα. Είμαστε εδώ μόνο λόγω της ανάγκης να υπάρχουμε -δεν μπορούμε να αντικαταστήσουμε ένα δημόσιο σύστημα Υγείας και ούτε και το θέλουμε”.
Πηγή http://www.independent.co.uk/
+++
H ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ: ΑΠΟ ΤΗ ΛΙΤΌΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΑΡΝΗΣΗ
(Lancet 2014; 383: 748–53)
Alexander Kentikelenis MPhil, Marina Karanikolos MPΗ (Master of Public Health), Prof Martin McKee Dsc (Doctor of Science), David Stuckler PhD, Aaron Reeves PhD
Τμήμα Κοινωνιολογίας, King’s College, Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, Ηνωμένο Βασίλειο
Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο
Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Συστημάτων και Πολιτικών Υγείας, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο
Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Ηνωμένο Βασίλειο
Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα έχει βαθύνει από το 2010, όταν και “διασώθηκε” από τη διεθνή κοινότητα, με την οικονομία της να συρρικνώνεται κατά 20% ανάμεσα στο 2008 και το 2012, και αναιμική ή καθόλου ανάπτυξη να προβλέπεται για το 2014. Η ανεργία υπερτριπλασιάστηκε, από 7,7% το 2008 σε 24,3% το 2012.
Αναφερόμαστε στο ιστορικό της κρίσης, αξιολογούμε το πώς επηρέασαν τα μέτρα λιτότητας την υγεία του ελληνικού πληθυσμού και την πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας, και εξετάζουμε την πολιτική ανταπόκριση στις ολοένα και αυξανόμενες αποδείξεις μιας τραγωδίας στην ελληνική δημόσια υγεία.
Η ελληνική κρίση
Η ελληνική οικονομία είχε συσσωρεύσει σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα πριν από την κρίση. Ωστόσο, η υπερβολική σπατάλη ήταν κρυμμένη από το δημόσιο βλέμμα, με τη βοήθεια των επενδυτικών τραπεζών και των εκθέσεων με ανακριβή δεδομένα. Τράπεζες και συνταξιοδοτικά ταμεία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες κατείχαν μεγάλο μέρος του χρέους, και υπήρχε ο φόβος ότι η Ελλάδα θα αναγκαζόταν να χρεοκοπήσει, με σοβαρές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία. Από τις αρχές του 2010, η ελληνική κυβέρνηση ήταν σε συνομιλίες με τη διεθνή κοινότητα σχετικά με μια πιθανή διάσωση. Τον Μάιο, συμφωνήθηκε η πρώτη δέσμη μέτρων. Σε αντάλλαγμα για ένα δάνειο 110 δισεκατομμυρίων ευρώ, η κυβέρνηση θα εφάρμοζε εκτεταμένα μέτρα λιτότητας και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, εποπτευόμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (γνωστά ως Τρόικα). Ένα δεύτερο πακέτο διάσωσης συμφωνήθηκε τον Οκτώβριο του 2011, παρέχοντας άλλα 130 δισεκατομμύρια σε κεφάλαια, απαιτώντας περαιτέρω μεταρρυθμίσεις και περικοπές.
Άμεσες επιπτώσεις της λιτότητας στην Υγεία
Στον τομέα της Υγείας, ο βασικός στόχος των μεταρρυθμίσεων ήταν να μειωθούν γρήγορα και δραστικά οι δημόσιες δαπάνες, με ανώτατο όριο το 6% του ΑΕΠ. Για να επιτευχθεί αυτό που ορίστηκε στη συμφωνία διάσωσης, οι δημόσιες δαπάνες για την Υγεία είναι τώρα μικρότερες από ό,τι σε οποιοδήποτε άλλη χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης προ του 2004. Το 2012, σε μια προσπάθεια επίτευξης συγκεκριμένων στόχων, η ελληνική κυβέρνηση ξεπέρασε τις απαιτήσεις της Τρόικας για περικοπές στις φαρμακευτικές και νοσοκομειακές δαπάνες. Ο πρώην υπουργός Υγείας, Ανδρέας Λοβέρδος, παραδέχθηκε ότι “η ελληνική δημόσια διοίκηση χρησιμοποιεί μπαλτά [για την επίτευξη των περικοπών]«.
Οι αρνητικές επιπτώσεις των περικοπών αυτών έχουν ήδη αρχίσει να εκδηλώνονται. Τα προγράμματα πρόληψης και θεραπείας για την παράνομη χρήση ναρκωτικών αντιμετωπίζουν μεγάλες περικοπές. Κατά το 2009 – 2010 καταργήθηκε το ένα τρίτο των προγραμμάτων εργασίας στον δρόμο. Την ίδια στιγμή, οι σύριγγες και τα προφυλακτικά που διανέμονταν σε χρήστες ναρκωτικών μειώθηκαν κατά 10% και 24% αντίστοιχα. Αυτό είχε το αναμενόμενο αποτέλεσμα στην υγεία αυτού του ευάλωτου πληθυσμού, αφού ο αριθμός των νέων μολύνσεων από τον ιό HIV στους χρήστες αυξήθηκε από 15 το 2009 σε 484 σε 2012, και τα προκαταρκτικά στοιχεία για το 2013 υποδηλώνουν ότι η εμφάνιση της φυματίωσης έχει υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με το 2012.
Επιπλέον, οι δραστικές μειώσεις στους προϋπολογισμούς των δήμων, έχουν οδηγήσει στη μείωση διάφορων δραστηριοτήτων, όπως πχ. τα προγράμματα ψεκασμών για τα κουνούπια, πράγμα το οποίο σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, επέτρεψε την επανεμφάνιση της ελονοσίας σε τοπικό επίπεδο για πρώτη φορά σε 40 χρόνια.
Μέσα από μια σειρά μέτρων λιτότητας, ο κρατικός προϋπολογισμός για τα νοσοκομεία μειώθηκε κατά 26% μεταξύ του 2009 και του 2011. Οι αγροτικές περιοχές αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες, με ελλείψεις σε φάρμακα και ιατρικό εξοπλισμό. Ένα άλλο βασικό κόστος που αποτελεί στόχο για την Τρόικα, είναι οι δημόσιες φαρμακευτικές δαπάνες. Ο στόχος ήταν να μειωθούν από 4,37 δισεκατομμύρια ευρώ το 2010 σε 2,88 δισεκατομμύρια το 2012 (ο στόχος εκπληρώθηκε) και σε 2 δισεκατομμύρια μέχρι το 2014. Ωστόσο, έχουν υπάρξει πολλά ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Μερικά φάρμακα είναι αδύνατο να αποκτηθούν λόγω των καθυστερήσεων στις αποζημιώσεις των φαρμακείων, που δημιουργούν δυσβάστακτα χρέη. Επιπλέον, οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν μειώσει τις προμήθειες λόγω των απλήρωτων λογαριασμών και του χαμηλού περιθωρίου κερδών.
Μετατόπιση του κόστους στους ασθενείς
Παρά τη ρητορική της “διατήρησης της καθολικής πρόσβασης και της βελτίωσης της ποιότητας της περίθαλψης” στη συμφωνία διάσωσης της Ελλάδας, διάφορες πολιτικές μετατοπίζουν το κόστος στους ασθενείς, πράγμα που οδηγεί σε μείωση της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη. Το 2011, το κόστος επίσκεψης στα εξωτερικά ιατρεία αυξήθηκε από τα τρία στα πέντε ευρώ και η συμμετοχή για ορισμένα φάρμακα αυξήθηκε κατά 10% ή και περισσότερο, ανάλογα με την ασθένεια. Επίσης, από το 2014 τέθηκαν σε ισχύ νέα τέλη για τις συνταγές φαρμάκων (ένα ευρώ ανά συνταγή).
Μια άλλη ανησυχία είναι η μείωση της κάλυψης του πληθυσμού σε παροχές Υγείας. Η ασφαλιστική κάλυψη συνδέεται με την εργασία, και η ταχέως αυξανόμενη ανεργία από το 2009 έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του αριθμού των ανασφάλιστων ατόμων. Εκτιμάται ότι 800.000 δυνητικοί δικαιούχοι έχουν μείνει χωρίς επιδόματα ανεργίας και κάλυψη Υγείας. Για να ανταποκριθούν στις ανάγκες, διάφορες κοινωνικές κλινικές (ιατρεία πρωτοβάθμιας φροντίδας από εθελοντές γιατρούς) έχουν δημιουργηθεί στα αστικά κέντρα. Οι Γιατροί του Κόσμου έχουν κλιμακώσει τις δραστηριότητές τους στην Ελλάδα, και αναφέρουν αύξηση του αριθμού των Ελλήνων πολιτών που λαμβάνουν υπηρεσίες υγείας και φάρμακα από τις κλινικές τους, καθώς η οικονομική κρίση βαθαίνει. Πριν από την κρίση, οι υπηρεσίες αυτές στόχευαν κυρίως στον πληθυσμό των μεταναστών.
Για να εξετάσουμε αν οι πολιτικές αυτές έχουν επηρεάσει την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, αναλύσαμε τα πιο πρόσφατα στοιχεία από τις στατιστικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσης -μια έρευνα αντιπροσωπευτική σε εθνικό επίπεδο. Σε σύγκριση με το 2007, ένας σημαντικά αυξημένος αριθμός ατόμων ανέφερε ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες το 2011.
Οι μεγάλες περικοπές στην πραγματικότητα είχαν αρνητικές οικονομικές συνέπειες, όπως αναγνωρίστηκε και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το ΑΕΠ μειώθηκε απότομα και η ανεργία εκτινάχθηκε στα ύψη, ως αποτέλεσμα των μέτρων οικονομικής λιτότητας, πράγμα που δημιούργησε πρόσθετους κινδύνους για την υγεία του πληθυσμού. Οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας έχουν επηρεαστεί σοβαρά, αφού η κρατική χρηματοδότηση για την ψυχική υγεία μειώθηκε κατά 20% μεταξύ του 2010 και του 2011, και κατά 55% ακόμη, μεταξύ του 2011 και του 2012. Ευρήματα δείχνουν αύξηση της μείζονος κατάθλιψης από 3,3% το 2008 σε 8,2% το 2011, με την οικονομική δυσπραγία είναι ένας σημαντικός παράγοντας. Επιπλέον, ερευνητές ανέφεραν αύξηση 36% μεταξύ του 2009 και του 2011 στον αριθμό των ανθρώπων που έκαναν απόπειρα αυτοκτονίας, ενώ οι θάνατοι από αυτοκτονίες αυξήθηκαν κατά 45% μεταξύ του 2007 και του 2011.
Τα μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα έχουν επίσης επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών, λόγω της ανεργίας των γονέων και των μειωμένων οικογενειακών εισοδημάτων. Το ποσοστό των παιδιών που κινδυνεύουν από τη φτώχεια αυξήθηκε από 28,2% το 2007 σε 30,4% το 2011, και όλο και περισσότερα παιδιά υποσιτίζονται. Μια έκθεση του 2012 των Ηνωμένων Εθνών, τόνισε ότι “το δικαίωμα στην υγεία και στην πρόσβαση σε υπηρεσίες Υγείας δεν είναι σεβαστό για όλα τα παιδιά στην Ελλάδα».
Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν μια αύξηση 19% στον αριθμό των βρεφών με χαμηλό βάρος, μεταξύ του 2008 και του 2010. Ερευνητές από την Ελληνική Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, ανέφεραν αύξηση κατά 21% σε θνησιγένειες μεταξύ του 2008 και του 2011, γεγονός που αποδίδεται στη μειωμένη πρόσβαση σε προγεννητικές υπηρεσίες υγείας για τις εγκύους. Η θνησιμότητα νεογνών σημείωσε αύξηση κατά 43% μεταξύ του 2008 και του 2010, με τις αυξήσεις των θανάτων στα νεογνά να υποδεικνύουν εμπόδια στην πρόσβαση σε έγκαιρη και αποτελεσματική φροντίδα κατά την εγκυμοσύνη και μετά τον τοκετό.
Εν ολίγοις, παρότι οι δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις της λιτότητας δεν υπολογίστηκαν σωστά, αγνοήθηκε το κοινωνικό κόστος, με πολύ επιβλαβείς συνέπειες για τους Έλληνες.
Άρνηση
Το κόστος της προσαρμογής βαρύνει κυρίως τους απλούς Έλληνες πολίτες. Υπόκεινται σε ένα από τα πιο ριζοσπαστικά προγράμματα περικοπών του κράτους πρόνοιας τα τελευταία χρόνια, που επηρεάζει την υγεία του πληθυσμού. Εν όψει αυτών των λεπτομερών στοιχείων για τις επιβλαβείς επιπτώσεις της λιτότητας στην Υγεία, η αποτυχία της δημόσιας αναγνώρισης του θέματος από διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς είναι αξιοσημείωτη. Πράγματι, η κυρίαρχη ανταπόκριση υπήρξε η άρνηση ότι υπάρχουν οποιεσδήποτε σοβαρές δυσχέρειες. Αυτή η απόρριψη πληροί τα κριτήρια της άρνησης αποδοχής της πραγματικότητας -και μάλιστα της προσπάθειας δυσφήμησης της επιστημονικής έρευνας.
Κατά τα πρώτα χρόνια της κρίσης, η διεθνής κοινότητα ήταν σε μεγάλο βαθμό σιωπηλή σχετικά με αυτό το θέμα, παρέχοντας τη σιωπηρή υποστήριξή της. Μια εξαίρεση ήταν το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, που εδώ και καιρό έχει εκφράσει την ανησυχία του για τις επιπτώσεις της λιτότητας στην υγεία. Η εμπειρία άλλων χωρών στην αντιμετώπιση κρίσεων, θα μπορούσε να βοηθήσει να καθοδηγήσει τους φορείς χάραξης πολιτικής. Μια εναλλακτική αντιμετώπιση της κρίσης θα έδινε στην Ελλάδα τη δυνατότητα να συνεχίσει τις δύσκολες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, με παράλληλη πρόληψη των καταστροφικών κοινωνικών συνεπειών. Η εμπειρία από άλλες χώρες που έχουν ξεπεράσει οικονομικές κρίσεις (όπως η Ισλανδία και η Φινλανδία), δείχνει ότι με την περιχαράκωση της Υγείας και των κοινωνικών παροχών, και με επικέντρωση σε περικοπές από άλλους τομείς, οι κυβερνήσεις μπορούν να αντισταθμίσουν τις επιβλαβείς συνέπειες της κρίσης στην υγεία των πληθυσμών τους.
Η κλίμακα και η ταχύτητα των αλλαγών που επιβλήθηκαν, περιόρισαν την ικανότητα του δημόσιου συστήματος Υγείας να ανταποκριθεί στις ανάγκες του πληθυσμού, σε μια εποχή αυξημένης ζήτησης. Τα θεμέλια για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, χρειάζονται δομές για την πλήρη λογοδοσία, τον αποτελεσματικό συντονισμό και τη διαχείριση της απόδοσης, καθώς και τη χρήση των δεξιοτήτων των επαγγελματιών του τομέα της Υγείας και των πανεπιστημιακών -και όχι άρνηση της κατάστασης. Οι άνθρωποι στην Ελλάδα αξίζουν κάτι καλύτερο.
mkiellinikou.org Tromaktiko
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
Τα σκληρά μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα αφήνουν σχεδόν ένα εκατομμύριο ανθρώπους χωρίς πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, οδηγώντας σε ραγδαία αύξηση της παιδικής θνησιμότητας, των λοιμώξεων από HIV και των αυτοκτονιών
του Charlie Cooper, 21/02/2014, The Independent
Σε μια καταδικαστική έκθεση σχετικά με τον αντίκτυπο των περικοπών των δαπανών για το ελληνικό σύστημα Υγείας, ακαδημαϊκοί ερευνητές τεκμηρίωσαν την άνοδο του ποσοστού βρεφικής θνησιμότητας, τα πολύ υψηλά επίπεδα μόλυνσης από τον ιό HIV μεταξύ των χρηστών ναρκωτικών, την επιστροφή της ελονοσίας, και την αλματώδη αύξηση των αυτοκτονιών.
Ο προϋπολογισμός για τα δημόσια νοσοκομεία στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 25% μεταξύ του 2009 και του 2011, ενώ και οι δημόσιες δαπάνες για φαρμακευτικά προϊόντα περικόπηκαν κατά το ήμισυ και λιγότερο, με αποτέλεσμα κάποια φάρμακα να είναι αδύνατο να αποκτηθούν, όπως ανέφεραν ειδικοί από την Οξφόρδη, το Κέιμπριτζ και το London School of Hygiene and Tropical Medicine (LSHTM).
Η αύξηση της ανεργίας σε μια χώρα όπου η ασφάλιση υγείας συνδέεται με την εργασιακή κατάσταση, έχει οδηγήσει στο να στερούνται επιδόματα ή την πρόσβαση σε υπηρεσίες Υγείας περίπου 800.000 άτομα, ενώ σε ορισμένες περιοχές έχουν παρέμβει διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις όπως οι Γιατροί του Κόσμου, για να παράσχουν υγειονομική περίθαλψη και φάρμακα σε ευάλωτα άτομα.
Η έκθεση, η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα στο ιατρικό περιοδικό The Lancet, κατηγορεί την ελληνική κυβέρνηση και τη διεθνή κοινότητα -η οποία απαίτησε δραστικές περικοπές ως προϋπόθεση για τη διάσωση της ελληνικής οικονομίας κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους μεταξύ του 2010 και του 2012- ότι βρίσκονται “σε άρνηση” όσον αφορά την κλίμακα των δυσκολιών που αναγκάζεται να αντιμετωπίσει ο ελληνικός λαός.
“Αυτοί που κυρίως φέρουν το βάρος των επιπτώσεων της λιτότητας είναι οι απλοί Έλληνες πολίτες, οι οποίοι έχουν πληγεί από τις μεγαλύτερες περικοπές που έχουν παρατηρηθεί στον τομέα της Υγείας στην Ευρώπη κατά τη σύγχρονη εποχή”, δήλωσε ένας από τους κύριους συγγραφείς της έκθεσης, ο Δρ. David Stuckler, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. “Ελπίζουμε ότι αυτή η έρευνα θα βοηθήσει την ελληνική κυβέρνηση να ανταποκριθεί άμεσα στην κλιμάκωση αυτής της επείγουσας ανθρωπιστικής κρίσης”.
Η Ελλάδα αναγκάστηκε να κάνει τεράστιες περικοπές ώστε να πληρεί τους όρους των δίδυμων πακέτων διάσωσης, ύψους 240 δισεκατομμυρίων ευρώ, που προσφέρθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (γνωστά ως Τρόικα). Οι δαπάνες για την Υγεία έφθασαν μόλις το έξι τοις εκατό του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της έκθεσης, η ανάλυση των στοιχείων από τις στατιστικές της ΕΕ για το εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσης, αποκάλυψε μια απότομη άνοδο του αριθμού των ατόμων που δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους σε σχέση με την Υγεία. Το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης έχει μετατοπιστεί σημαντικά από το κράτος προς τους ασθενείς, με νέα τέλη για τις φαρμακευτικές συνταγές και αύξηση του κόστους των εξωτερικών επισκέψεων στα νοσοκομεία από τρία έως πέντε ευρώ.
Τα προγράμματα πρόληψης επιδημικών νόσων της κυβέρνησης έχουν επίσης ανασχεθεί, οδηγώντας στην επανεμφάνιση κάποτε σπάνιων μολυσματικών ασθενειών όπως η ελονοσία, η οποία επέστρεψε στην Ελλάδα για πρώτη φορά μετά από 40 χρόνια.
“Υπάρχει μια ολόκληρη σειρά από μολυσματικές ασθένειες που έχουν διατηρηθεί υπό έλεγχο κατά τα τελευταία 50 ή 60 χρόνια, μέσω της ενίσχυσης των προσπαθειών για τη δημόσια υγεία. Αν όμως αυτό σταματήσει, όπως φαίνεται και από το παράδειγμα της Ελλάδας, πολύ εύκολα οι ασθένειες αυτές βρίσκουν την ευκαιρία να επανεμφανιστούν”, είπε στην Independent ο Martin McKee, καθηγητής Ευρωπαϊκής Δημόσιας Υγείας στο LSHTM και ένας από τους συν-συγγραφείς της έκθεσης. “Η εμπειρία της Ελλάδας καταδεικνύει την αναγκαιότητα της αξιολόγησης των επιπτώσεων που έχουν στην Υγεία όλες οι πολιτικές που ακολουθούνται από τις εθνικές κυβερνήσεις και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.»
Τα προγράμματα πρόληψης και θεραπείας για χρήστες παράνομων ναρκωτικών ουσιών αντιμετωπίζουν μεγάλες περικοπές, με το ένα τρίτο των προγραμμάτων να έχει σταματήσει από το 2009-2010, το πρώτο έτος της λιτότητας. Σύμφωνα με την έκθεση, η μείωση του αριθμού των συριγγών και των προφυλακτικών που διανέμονται σε χρήστες ναρκωτικών, οδήγησε άμεσα σε μια απότομη αύξηση του ποσοστού των μολύνσεων από HIV σε αυτή την κοινότητα, από μόλις 15 το 2009 σε 484 το 2012.
Μολονότι δεν υπάρχουν ακόμα αξιόπιστα στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις στην υγεία του ευρύτερου πληθυσμού, η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας ανέφερε μια αύξηση κατά 21% στις θνησιγένειες μεταξύ του 2008 και του 2011, η οποία αποδόθηκε στη μειωμένη πρόσβαση σε προγεννητικές υπηρεσίες, ενώ και η βρεφική θνησιμότητα αυξήθηκε επίσης κατά 43% μεταξύ του 2008 και του 2010. Επιπλέον, το ποσοστό αυτοκτονιών έχει αυξηθεί από περίπου 400 το 2008 σε σχεδόν 500 το 2011.
Ο Αλέξανδρος Κεντικελένης (Alexander Kentikelenis), ερευνητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και κύριος συγγραφέας της έκθεσης, δήλωσε ότι “το ελληνικό κράτος πρόνοιας απέτυχε να προστατεύσει τους ανθρώπους, ακριβώς την περίοδο που χρειάζονταν περισσότερο τη βοήθειά του”. «Αυτό που συμβαίνει στις ευπαθείς ομάδες στην Ελλάδα είναι αρκετά σοκαριστικό”, είπε στην Independent. «Είναι αρκετά εύκολο να μετρήσει κανείς αυτό που έχει ήδη συμβεί, αλλά είναι πολύ πιο δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν οι μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία των μακροχρόνια άνεργων και ανασφάλιστων… Όταν ένα κράτος αφήνει τα προβλήματα στην Υγεία να βγουν εκτός ελέγχου, καταλήγει να του κοστίζει πολύ περισσότερο μακροπρόθεσμα».
Το ελληνικό Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα για σχολιασμό.
Μελέτη περίπτωσης:
Το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο στο Ελληνικό στην Αθήνα ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2011. Διοικείται από εθελοντές γιατρούς και παρέχει δωρεάν ιατρική περίθαλψη σε ανθρώπους χωρίς ιατρική ασφάλιση. Ο συν-ιδρυτής Χρήστος Σιδέρης δήλωσε στην Independent: “Η κατάσταση της υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα είναι δυστυχώς δραματική. Έχουμε βοηθήσει περισσότερους από 4.400 ασθενείς, με περισσότερα από 20.300 ιατρικά ραντεβού μέσα σε 26 μήνες λειτουργίας. Φροντίζουμε περισσότερα από 300 παιδιά κάτω των τριών ετών, και έχουμε βοηθήσει 126 καρκινοπαθείς να κάνουν χημειοθεραπεία, σε συνεργασία με ένα δημόσιο νοσοκομείο. Αυτό δεν γίνεται επισήμως, αλλά από τους ανθρώπους που δουλεύουν εκεί, με φάρμακα από δωρεές.
Έχουμε τρεις βασικούς κανόνες: Δεν δεχόμαστε χρήματα από κανέναν, δεν είμαστε πολιτικά προσκείμενοι κάπου, και δεν διαφημίζουμε κανέναν για τη βοήθεια που μας προσφέρει. Δεχόμαστε χρήματα μόνο από τους ίδιους τους εθελοντές μας, οι οποίοι είναι 250 προς το παρόν, και μεταξύ άλλων οργανώνουν εκδηλώσεις για συγκέντρωση πόρων για την κλινική. Ο δήμος μας βοηθά επίσης. Τα φάρμακά μας είναι όλα από δωρεές. Υπάρχουν περισσότερα από 40 κοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία σαν εμάς σε όλη την Ελλάδα, αλλά δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα. Είμαστε εδώ μόνο λόγω της ανάγκης να υπάρχουμε -δεν μπορούμε να αντικαταστήσουμε ένα δημόσιο σύστημα Υγείας και ούτε και το θέλουμε”.
Πηγή http://www.independent.co.uk/
+++
H ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ: ΑΠΟ ΤΗ ΛΙΤΌΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΑΡΝΗΣΗ
(Lancet 2014; 383: 748–53)
Alexander Kentikelenis MPhil, Marina Karanikolos MPΗ (Master of Public Health), Prof Martin McKee Dsc (Doctor of Science), David Stuckler PhD, Aaron Reeves PhD
Τμήμα Κοινωνιολογίας, King’s College, Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, Ηνωμένο Βασίλειο
Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο
Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Συστημάτων και Πολιτικών Υγείας, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο
Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Ηνωμένο Βασίλειο
Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα έχει βαθύνει από το 2010, όταν και “διασώθηκε” από τη διεθνή κοινότητα, με την οικονομία της να συρρικνώνεται κατά 20% ανάμεσα στο 2008 και το 2012, και αναιμική ή καθόλου ανάπτυξη να προβλέπεται για το 2014. Η ανεργία υπερτριπλασιάστηκε, από 7,7% το 2008 σε 24,3% το 2012.
Αναφερόμαστε στο ιστορικό της κρίσης, αξιολογούμε το πώς επηρέασαν τα μέτρα λιτότητας την υγεία του ελληνικού πληθυσμού και την πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας, και εξετάζουμε την πολιτική ανταπόκριση στις ολοένα και αυξανόμενες αποδείξεις μιας τραγωδίας στην ελληνική δημόσια υγεία.
Η ελληνική κρίση
Η ελληνική οικονομία είχε συσσωρεύσει σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα πριν από την κρίση. Ωστόσο, η υπερβολική σπατάλη ήταν κρυμμένη από το δημόσιο βλέμμα, με τη βοήθεια των επενδυτικών τραπεζών και των εκθέσεων με ανακριβή δεδομένα. Τράπεζες και συνταξιοδοτικά ταμεία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες κατείχαν μεγάλο μέρος του χρέους, και υπήρχε ο φόβος ότι η Ελλάδα θα αναγκαζόταν να χρεοκοπήσει, με σοβαρές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία. Από τις αρχές του 2010, η ελληνική κυβέρνηση ήταν σε συνομιλίες με τη διεθνή κοινότητα σχετικά με μια πιθανή διάσωση. Τον Μάιο, συμφωνήθηκε η πρώτη δέσμη μέτρων. Σε αντάλλαγμα για ένα δάνειο 110 δισεκατομμυρίων ευρώ, η κυβέρνηση θα εφάρμοζε εκτεταμένα μέτρα λιτότητας και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, εποπτευόμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (γνωστά ως Τρόικα). Ένα δεύτερο πακέτο διάσωσης συμφωνήθηκε τον Οκτώβριο του 2011, παρέχοντας άλλα 130 δισεκατομμύρια σε κεφάλαια, απαιτώντας περαιτέρω μεταρρυθμίσεις και περικοπές.
Άμεσες επιπτώσεις της λιτότητας στην Υγεία
Στον τομέα της Υγείας, ο βασικός στόχος των μεταρρυθμίσεων ήταν να μειωθούν γρήγορα και δραστικά οι δημόσιες δαπάνες, με ανώτατο όριο το 6% του ΑΕΠ. Για να επιτευχθεί αυτό που ορίστηκε στη συμφωνία διάσωσης, οι δημόσιες δαπάνες για την Υγεία είναι τώρα μικρότερες από ό,τι σε οποιοδήποτε άλλη χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης προ του 2004. Το 2012, σε μια προσπάθεια επίτευξης συγκεκριμένων στόχων, η ελληνική κυβέρνηση ξεπέρασε τις απαιτήσεις της Τρόικας για περικοπές στις φαρμακευτικές και νοσοκομειακές δαπάνες. Ο πρώην υπουργός Υγείας, Ανδρέας Λοβέρδος, παραδέχθηκε ότι “η ελληνική δημόσια διοίκηση χρησιμοποιεί μπαλτά [για την επίτευξη των περικοπών]«.
Οι αρνητικές επιπτώσεις των περικοπών αυτών έχουν ήδη αρχίσει να εκδηλώνονται. Τα προγράμματα πρόληψης και θεραπείας για την παράνομη χρήση ναρκωτικών αντιμετωπίζουν μεγάλες περικοπές. Κατά το 2009 – 2010 καταργήθηκε το ένα τρίτο των προγραμμάτων εργασίας στον δρόμο. Την ίδια στιγμή, οι σύριγγες και τα προφυλακτικά που διανέμονταν σε χρήστες ναρκωτικών μειώθηκαν κατά 10% και 24% αντίστοιχα. Αυτό είχε το αναμενόμενο αποτέλεσμα στην υγεία αυτού του ευάλωτου πληθυσμού, αφού ο αριθμός των νέων μολύνσεων από τον ιό HIV στους χρήστες αυξήθηκε από 15 το 2009 σε 484 σε 2012, και τα προκαταρκτικά στοιχεία για το 2013 υποδηλώνουν ότι η εμφάνιση της φυματίωσης έχει υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με το 2012.
Επιπλέον, οι δραστικές μειώσεις στους προϋπολογισμούς των δήμων, έχουν οδηγήσει στη μείωση διάφορων δραστηριοτήτων, όπως πχ. τα προγράμματα ψεκασμών για τα κουνούπια, πράγμα το οποίο σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, επέτρεψε την επανεμφάνιση της ελονοσίας σε τοπικό επίπεδο για πρώτη φορά σε 40 χρόνια.
Μέσα από μια σειρά μέτρων λιτότητας, ο κρατικός προϋπολογισμός για τα νοσοκομεία μειώθηκε κατά 26% μεταξύ του 2009 και του 2011. Οι αγροτικές περιοχές αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες, με ελλείψεις σε φάρμακα και ιατρικό εξοπλισμό. Ένα άλλο βασικό κόστος που αποτελεί στόχο για την Τρόικα, είναι οι δημόσιες φαρμακευτικές δαπάνες. Ο στόχος ήταν να μειωθούν από 4,37 δισεκατομμύρια ευρώ το 2010 σε 2,88 δισεκατομμύρια το 2012 (ο στόχος εκπληρώθηκε) και σε 2 δισεκατομμύρια μέχρι το 2014. Ωστόσο, έχουν υπάρξει πολλά ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Μερικά φάρμακα είναι αδύνατο να αποκτηθούν λόγω των καθυστερήσεων στις αποζημιώσεις των φαρμακείων, που δημιουργούν δυσβάστακτα χρέη. Επιπλέον, οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν μειώσει τις προμήθειες λόγω των απλήρωτων λογαριασμών και του χαμηλού περιθωρίου κερδών.
Μετατόπιση του κόστους στους ασθενείς
Παρά τη ρητορική της “διατήρησης της καθολικής πρόσβασης και της βελτίωσης της ποιότητας της περίθαλψης” στη συμφωνία διάσωσης της Ελλάδας, διάφορες πολιτικές μετατοπίζουν το κόστος στους ασθενείς, πράγμα που οδηγεί σε μείωση της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη. Το 2011, το κόστος επίσκεψης στα εξωτερικά ιατρεία αυξήθηκε από τα τρία στα πέντε ευρώ και η συμμετοχή για ορισμένα φάρμακα αυξήθηκε κατά 10% ή και περισσότερο, ανάλογα με την ασθένεια. Επίσης, από το 2014 τέθηκαν σε ισχύ νέα τέλη για τις συνταγές φαρμάκων (ένα ευρώ ανά συνταγή).
Μια άλλη ανησυχία είναι η μείωση της κάλυψης του πληθυσμού σε παροχές Υγείας. Η ασφαλιστική κάλυψη συνδέεται με την εργασία, και η ταχέως αυξανόμενη ανεργία από το 2009 έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του αριθμού των ανασφάλιστων ατόμων. Εκτιμάται ότι 800.000 δυνητικοί δικαιούχοι έχουν μείνει χωρίς επιδόματα ανεργίας και κάλυψη Υγείας. Για να ανταποκριθούν στις ανάγκες, διάφορες κοινωνικές κλινικές (ιατρεία πρωτοβάθμιας φροντίδας από εθελοντές γιατρούς) έχουν δημιουργηθεί στα αστικά κέντρα. Οι Γιατροί του Κόσμου έχουν κλιμακώσει τις δραστηριότητές τους στην Ελλάδα, και αναφέρουν αύξηση του αριθμού των Ελλήνων πολιτών που λαμβάνουν υπηρεσίες υγείας και φάρμακα από τις κλινικές τους, καθώς η οικονομική κρίση βαθαίνει. Πριν από την κρίση, οι υπηρεσίες αυτές στόχευαν κυρίως στον πληθυσμό των μεταναστών.
Για να εξετάσουμε αν οι πολιτικές αυτές έχουν επηρεάσει την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, αναλύσαμε τα πιο πρόσφατα στοιχεία από τις στατιστικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσης -μια έρευνα αντιπροσωπευτική σε εθνικό επίπεδο. Σε σύγκριση με το 2007, ένας σημαντικά αυξημένος αριθμός ατόμων ανέφερε ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες το 2011.
Οι μεγάλες περικοπές στην πραγματικότητα είχαν αρνητικές οικονομικές συνέπειες, όπως αναγνωρίστηκε και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το ΑΕΠ μειώθηκε απότομα και η ανεργία εκτινάχθηκε στα ύψη, ως αποτέλεσμα των μέτρων οικονομικής λιτότητας, πράγμα που δημιούργησε πρόσθετους κινδύνους για την υγεία του πληθυσμού. Οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας έχουν επηρεαστεί σοβαρά, αφού η κρατική χρηματοδότηση για την ψυχική υγεία μειώθηκε κατά 20% μεταξύ του 2010 και του 2011, και κατά 55% ακόμη, μεταξύ του 2011 και του 2012. Ευρήματα δείχνουν αύξηση της μείζονος κατάθλιψης από 3,3% το 2008 σε 8,2% το 2011, με την οικονομική δυσπραγία είναι ένας σημαντικός παράγοντας. Επιπλέον, ερευνητές ανέφεραν αύξηση 36% μεταξύ του 2009 και του 2011 στον αριθμό των ανθρώπων που έκαναν απόπειρα αυτοκτονίας, ενώ οι θάνατοι από αυτοκτονίες αυξήθηκαν κατά 45% μεταξύ του 2007 και του 2011.
Τα μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα έχουν επίσης επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών, λόγω της ανεργίας των γονέων και των μειωμένων οικογενειακών εισοδημάτων. Το ποσοστό των παιδιών που κινδυνεύουν από τη φτώχεια αυξήθηκε από 28,2% το 2007 σε 30,4% το 2011, και όλο και περισσότερα παιδιά υποσιτίζονται. Μια έκθεση του 2012 των Ηνωμένων Εθνών, τόνισε ότι “το δικαίωμα στην υγεία και στην πρόσβαση σε υπηρεσίες Υγείας δεν είναι σεβαστό για όλα τα παιδιά στην Ελλάδα».
Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν μια αύξηση 19% στον αριθμό των βρεφών με χαμηλό βάρος, μεταξύ του 2008 και του 2010. Ερευνητές από την Ελληνική Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, ανέφεραν αύξηση κατά 21% σε θνησιγένειες μεταξύ του 2008 και του 2011, γεγονός που αποδίδεται στη μειωμένη πρόσβαση σε προγεννητικές υπηρεσίες υγείας για τις εγκύους. Η θνησιμότητα νεογνών σημείωσε αύξηση κατά 43% μεταξύ του 2008 και του 2010, με τις αυξήσεις των θανάτων στα νεογνά να υποδεικνύουν εμπόδια στην πρόσβαση σε έγκαιρη και αποτελεσματική φροντίδα κατά την εγκυμοσύνη και μετά τον τοκετό.
Εν ολίγοις, παρότι οι δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις της λιτότητας δεν υπολογίστηκαν σωστά, αγνοήθηκε το κοινωνικό κόστος, με πολύ επιβλαβείς συνέπειες για τους Έλληνες.
Άρνηση
Το κόστος της προσαρμογής βαρύνει κυρίως τους απλούς Έλληνες πολίτες. Υπόκεινται σε ένα από τα πιο ριζοσπαστικά προγράμματα περικοπών του κράτους πρόνοιας τα τελευταία χρόνια, που επηρεάζει την υγεία του πληθυσμού. Εν όψει αυτών των λεπτομερών στοιχείων για τις επιβλαβείς επιπτώσεις της λιτότητας στην Υγεία, η αποτυχία της δημόσιας αναγνώρισης του θέματος από διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς είναι αξιοσημείωτη. Πράγματι, η κυρίαρχη ανταπόκριση υπήρξε η άρνηση ότι υπάρχουν οποιεσδήποτε σοβαρές δυσχέρειες. Αυτή η απόρριψη πληροί τα κριτήρια της άρνησης αποδοχής της πραγματικότητας -και μάλιστα της προσπάθειας δυσφήμησης της επιστημονικής έρευνας.
Κατά τα πρώτα χρόνια της κρίσης, η διεθνής κοινότητα ήταν σε μεγάλο βαθμό σιωπηλή σχετικά με αυτό το θέμα, παρέχοντας τη σιωπηρή υποστήριξή της. Μια εξαίρεση ήταν το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, που εδώ και καιρό έχει εκφράσει την ανησυχία του για τις επιπτώσεις της λιτότητας στην υγεία. Η εμπειρία άλλων χωρών στην αντιμετώπιση κρίσεων, θα μπορούσε να βοηθήσει να καθοδηγήσει τους φορείς χάραξης πολιτικής. Μια εναλλακτική αντιμετώπιση της κρίσης θα έδινε στην Ελλάδα τη δυνατότητα να συνεχίσει τις δύσκολες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, με παράλληλη πρόληψη των καταστροφικών κοινωνικών συνεπειών. Η εμπειρία από άλλες χώρες που έχουν ξεπεράσει οικονομικές κρίσεις (όπως η Ισλανδία και η Φινλανδία), δείχνει ότι με την περιχαράκωση της Υγείας και των κοινωνικών παροχών, και με επικέντρωση σε περικοπές από άλλους τομείς, οι κυβερνήσεις μπορούν να αντισταθμίσουν τις επιβλαβείς συνέπειες της κρίσης στην υγεία των πληθυσμών τους.
Η κλίμακα και η ταχύτητα των αλλαγών που επιβλήθηκαν, περιόρισαν την ικανότητα του δημόσιου συστήματος Υγείας να ανταποκριθεί στις ανάγκες του πληθυσμού, σε μια εποχή αυξημένης ζήτησης. Τα θεμέλια για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, χρειάζονται δομές για την πλήρη λογοδοσία, τον αποτελεσματικό συντονισμό και τη διαχείριση της απόδοσης, καθώς και τη χρήση των δεξιοτήτων των επαγγελματιών του τομέα της Υγείας και των πανεπιστημιακών -και όχι άρνηση της κατάστασης. Οι άνθρωποι στην Ελλάδα αξίζουν κάτι καλύτερο.
mkiellinikou.org Tromaktiko
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
