2014-03-17 13:41:55
Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
[email protected]
Πριν από λίγο καιρό, σε δημόσια συνεδρία της, η Ακαδημία Αθηνών, τίμησε τον κορυφαίο ευρωπαίο μαθηματικό Κυπάρισσο Στέφανο, ο οποίος θεωρείται ο μεγαλύτερος Ελλην μαθηματικός του 19ου αιώνα, που έβαλε τη σφραγίδα του στις θετικές επιστήμες, πριν εμφανισθεί ο μέγας όλων, Κων. Καραθεοδωρή. Ο αδελφός του Κλών Στέφανος, ήταν ο θεμελιωτής της επιστήμης της Ανθρωπολογίας.
Πριν αναφερθούμε στον Στέφανο, να δούμε πρώτα τον μεγάλο ρόλο της Ιονίου Ακαδημίας και του διακεκριμένου επιστήμονα και πρώτου πρύτανη της, Ιωάννου Καραντινού (1824-32), ο οποίος, διαπιστώνοντας την ισχυρή θέση της Γαλλίας στα Μαθηματικά, δημιούργησε με τις μεταφράσεις του, την αναγέννηση των επιστημών στην Ελλάδα. Τότε εμφανίζεται και ο Κυπάρισσος Στέφανος, για να αναδειχθεί σε κορυφαίο μαθηματικό της Ευρώπης. ΄Ηταν γιός δασκάλου, που γεννήθηκε στην Κέα στις 11-5-1857, φοίτησε στο Γυμνάσιο της Σύρου και μετά στο Μαθηματικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σε ηλικία 20 ετών, ανακηρύσσεται διδάκτωρ της φιλοσοφίας των Μαθηματικών. Οι υψηλές του επιδόσεις, τον οδηγούν για μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι, κοντά σε σπουδαίους Γάλλους μαθηματικούς και αναδεικνύεται σε κορυφαίο μαθηματικό. Η γνωριμία του με τον Άγγλο μαθηματικό Τόμας Χίρστ, σε μια απρόσμενη συνάντηση τους στο Δαφνί, θα τον βοηθήσει και θα εξελιχθεί σε μέντορα του, όταν διαπιστώσει πως πρόκειται για μαθηματική διάνοια και τον ενθαρρύνει να συνεχίσει τις έρευνες του.
Ο γερμανός μαθηματικός Τόμας Κλάϊν δημοσιεύει στο κλασσικό βιβλίο του «Μαθήματα Ανωτέρας Γεωμετρίας» τις εργασίες του Στεφάνου για την «ανάπτυξη της Γεωμετρίας των κύκλων στον χώρο» και την «απεικόνιση της γραμμικής γεωμετρίας σ’ ένα χώρο 4 διαστάσεων». Η συνεργασία του με τον Κλάϊν, και τη δημοσίευση εργασιών, εξελίσσεται σε συνδετικό κρίκο και μεσολαβητή μεταξύ του Κλάϊν και Γάλλων Μαθηματικών και όλοι πλέον εξυμνούν το έργο του νεαρού έλληνα μαθηματικού.
Το 1881 ανακοινώνει την εργασία του « περί της γεωμετρίας των σφαιρών» στην Ακαδημία Επιστημών στο Παρίσι, ενώ ακολουθούν και άλλες ανακοινώσεις επι προβλημάτων Γεωμετρίας, Άλγεβρας και Ολοκληρωτικού Λογισμού που δημοσιεύονται στην Ακαδημία, σε αγγλικά και αμερικανικά περιοδικά. Γίνεται καθηγητής του πανεπιστημίου Παρισίων, η φήμη του ξεπερνά τα όρια της Γαλλίας και θέλει το 1884 να επιστρέψει στην Αθήνα. Ο Χίρστ δίδει στον Στέφανο συστατικές επιστολές οι οποίες εντυπωσιάζουν τον υπουργό Παιδείας και τον πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη που κι αυτός είχε σπουδάσει στη Γαλλία και διορίζεται καθηγητής στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στη Σχολή Ευελπίδων και Ναυτικών Δοκίμων.
Ο Στέφανος υπήρξε, όπως τον χαρακτήρισε στην ομιλία του ο ακαδημαϊκός Αντώνης Κουνάδης, «επιστήμων οξύνους και βαθύς κράτιστος διδάσκαλος, ο κατ’ εξοχήν πρακτικός άνθρωπος, ακαταπόνητος, διήγειρε την φιλοτιμίαν και τον ενθουσιασμό των ακροατών του, ενέπνεε εις τους μαθητές του τον έρωτα προς την επιστήμη και γι αυτό χαρακτηρίστηκε καλλιτέχνης, μορφολόγος, μαθηματικός, γεωμέτρης και αλγεβριστής, στα έργα του οποίου η ομορφιά και η αρμονία των τύπων και των μεθόδων υπήρξε ανυπέρβλητη. Θεωρώ ότι ο Κυπάρισσος Στέφανος είναι ο μεγαλύτερος Ελληνας μαθηματικός της προ Καραθεοδωρή περιόδου».
Λίγο πριν πεθάνει στις 27-12-1917, άφησε το πατρικό του σπίτι στη Σύρο στο κράτος για να στεγάσει φιλανθρωπικά και επιστημονικά σωματεία. Στην κηδεία του που έγινε στην καθολική εκκλησία του Διονυσίου Αρεοπαγίτη στην Πανεπιστημίου, παρέστη όλη η πανεπιστημιακή κοινότης. Οι αδελφές του που δεν είχαν πόρους να ζήσουν, μετά την κηδεία του, πούλησαν σε ευτελείς τιμές τη βιβλιοθήκη και τα αρχεία του! Η αναγγελία του θανάτου του
Η αναγγελία του θανάτου του Κυπαρίσσου Στεφάνου, από τον Τύπο, ανέδειξε το μεγαλείο του ανδρός, που έπρεπε να πέσει η δρυς για να μετρήσουν όλοι το ύψος της. Στην «Εστία» έγραψε ο Άδωνις Κύρου «… το Πανεπιστήμιο χάνει τον διαπρεπέστερον καθηγητήν του και η Ελλάς μίαν λαμπρήν προσωπικότητα επιστημονική, αυθεντία μαθηματική, με διεθνές κύρος. Ο Αιών έγραψε «…απέθανεν ο καθηγητής της Ανωτέρας Άλγεβρας εν τω Εθνικώ Πανεπιστημίω, μία των φωτεινοτέρων ελληνικών διανοιών». Και στον «Σκρίπ» ο Ηλίας Βουτιερίδης έγραψε: «…ο θάνατός του στερεί την ελληνική επιστήμη από την κορυφή της».
Λεζάντες φωτογραφιών: 1) Κυπάρισσος Στέφανος. Ο πατέρας του τον ονόμασε Κυπάρισσο, ελπίζοντας να φτάσει ψηλά στις επιστήμες και να μοιάσει με… κυπαρίσσι. 2) Το Μετσόβιο Πολυτεχνείο όπως ήταν όταν διορίστηκε καθηγητής ο Στέφανος.
InfoGnomon
[email protected]
Πριν από λίγο καιρό, σε δημόσια συνεδρία της, η Ακαδημία Αθηνών, τίμησε τον κορυφαίο ευρωπαίο μαθηματικό Κυπάρισσο Στέφανο, ο οποίος θεωρείται ο μεγαλύτερος Ελλην μαθηματικός του 19ου αιώνα, που έβαλε τη σφραγίδα του στις θετικές επιστήμες, πριν εμφανισθεί ο μέγας όλων, Κων. Καραθεοδωρή. Ο αδελφός του Κλών Στέφανος, ήταν ο θεμελιωτής της επιστήμης της Ανθρωπολογίας.
Πριν αναφερθούμε στον Στέφανο, να δούμε πρώτα τον μεγάλο ρόλο της Ιονίου Ακαδημίας και του διακεκριμένου επιστήμονα και πρώτου πρύτανη της, Ιωάννου Καραντινού (1824-32), ο οποίος, διαπιστώνοντας την ισχυρή θέση της Γαλλίας στα Μαθηματικά, δημιούργησε με τις μεταφράσεις του, την αναγέννηση των επιστημών στην Ελλάδα. Τότε εμφανίζεται και ο Κυπάρισσος Στέφανος, για να αναδειχθεί σε κορυφαίο μαθηματικό της Ευρώπης. ΄Ηταν γιός δασκάλου, που γεννήθηκε στην Κέα στις 11-5-1857, φοίτησε στο Γυμνάσιο της Σύρου και μετά στο Μαθηματικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σε ηλικία 20 ετών, ανακηρύσσεται διδάκτωρ της φιλοσοφίας των Μαθηματικών. Οι υψηλές του επιδόσεις, τον οδηγούν για μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι, κοντά σε σπουδαίους Γάλλους μαθηματικούς και αναδεικνύεται σε κορυφαίο μαθηματικό. Η γνωριμία του με τον Άγγλο μαθηματικό Τόμας Χίρστ, σε μια απρόσμενη συνάντηση τους στο Δαφνί, θα τον βοηθήσει και θα εξελιχθεί σε μέντορα του, όταν διαπιστώσει πως πρόκειται για μαθηματική διάνοια και τον ενθαρρύνει να συνεχίσει τις έρευνες του.
Ο γερμανός μαθηματικός Τόμας Κλάϊν δημοσιεύει στο κλασσικό βιβλίο του «Μαθήματα Ανωτέρας Γεωμετρίας» τις εργασίες του Στεφάνου για την «ανάπτυξη της Γεωμετρίας των κύκλων στον χώρο» και την «απεικόνιση της γραμμικής γεωμετρίας σ’ ένα χώρο 4 διαστάσεων». Η συνεργασία του με τον Κλάϊν, και τη δημοσίευση εργασιών, εξελίσσεται σε συνδετικό κρίκο και μεσολαβητή μεταξύ του Κλάϊν και Γάλλων Μαθηματικών και όλοι πλέον εξυμνούν το έργο του νεαρού έλληνα μαθηματικού.
Το 1881 ανακοινώνει την εργασία του « περί της γεωμετρίας των σφαιρών» στην Ακαδημία Επιστημών στο Παρίσι, ενώ ακολουθούν και άλλες ανακοινώσεις επι προβλημάτων Γεωμετρίας, Άλγεβρας και Ολοκληρωτικού Λογισμού που δημοσιεύονται στην Ακαδημία, σε αγγλικά και αμερικανικά περιοδικά. Γίνεται καθηγητής του πανεπιστημίου Παρισίων, η φήμη του ξεπερνά τα όρια της Γαλλίας και θέλει το 1884 να επιστρέψει στην Αθήνα. Ο Χίρστ δίδει στον Στέφανο συστατικές επιστολές οι οποίες εντυπωσιάζουν τον υπουργό Παιδείας και τον πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη που κι αυτός είχε σπουδάσει στη Γαλλία και διορίζεται καθηγητής στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στη Σχολή Ευελπίδων και Ναυτικών Δοκίμων.
Ο Στέφανος υπήρξε, όπως τον χαρακτήρισε στην ομιλία του ο ακαδημαϊκός Αντώνης Κουνάδης, «επιστήμων οξύνους και βαθύς κράτιστος διδάσκαλος, ο κατ’ εξοχήν πρακτικός άνθρωπος, ακαταπόνητος, διήγειρε την φιλοτιμίαν και τον ενθουσιασμό των ακροατών του, ενέπνεε εις τους μαθητές του τον έρωτα προς την επιστήμη και γι αυτό χαρακτηρίστηκε καλλιτέχνης, μορφολόγος, μαθηματικός, γεωμέτρης και αλγεβριστής, στα έργα του οποίου η ομορφιά και η αρμονία των τύπων και των μεθόδων υπήρξε ανυπέρβλητη. Θεωρώ ότι ο Κυπάρισσος Στέφανος είναι ο μεγαλύτερος Ελληνας μαθηματικός της προ Καραθεοδωρή περιόδου».
Λίγο πριν πεθάνει στις 27-12-1917, άφησε το πατρικό του σπίτι στη Σύρο στο κράτος για να στεγάσει φιλανθρωπικά και επιστημονικά σωματεία. Στην κηδεία του που έγινε στην καθολική εκκλησία του Διονυσίου Αρεοπαγίτη στην Πανεπιστημίου, παρέστη όλη η πανεπιστημιακή κοινότης. Οι αδελφές του που δεν είχαν πόρους να ζήσουν, μετά την κηδεία του, πούλησαν σε ευτελείς τιμές τη βιβλιοθήκη και τα αρχεία του! Η αναγγελία του θανάτου του
Η αναγγελία του θανάτου του Κυπαρίσσου Στεφάνου, από τον Τύπο, ανέδειξε το μεγαλείο του ανδρός, που έπρεπε να πέσει η δρυς για να μετρήσουν όλοι το ύψος της. Στην «Εστία» έγραψε ο Άδωνις Κύρου «… το Πανεπιστήμιο χάνει τον διαπρεπέστερον καθηγητήν του και η Ελλάς μίαν λαμπρήν προσωπικότητα επιστημονική, αυθεντία μαθηματική, με διεθνές κύρος. Ο Αιών έγραψε «…απέθανεν ο καθηγητής της Ανωτέρας Άλγεβρας εν τω Εθνικώ Πανεπιστημίω, μία των φωτεινοτέρων ελληνικών διανοιών». Και στον «Σκρίπ» ο Ηλίας Βουτιερίδης έγραψε: «…ο θάνατός του στερεί την ελληνική επιστήμη από την κορυφή της».
Λεζάντες φωτογραφιών: 1) Κυπάρισσος Στέφανος. Ο πατέρας του τον ονόμασε Κυπάρισσο, ελπίζοντας να φτάσει ψηλά στις επιστήμες και να μοιάσει με… κυπαρίσσι. 2) Το Μετσόβιο Πολυτεχνείο όπως ήταν όταν διορίστηκε καθηγητής ο Στέφανος.
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
