2014-03-21 10:40:03
Από τον παιδοψυχολόγο Ντον Ντινκμέγιερ
Τι γίνεται όταν το παιδί σας δεν συμμερίζεται τις προσδοκίες σας; Πού θα τοποθετήσει ο έφηβος την αξία του; Οι υπερφιλόδοξοι γονείς δίνουν πάντα το μήνυμα στον έφηβο πως πρέπει να προσπαθήσει περισσότερο και να γίνει καλλίτερος. Αντιμέτωποι μ’ έναν έλεγχο με τρία Α και τρία Β, οι υπερφιλόδοξοι γονείς ρίχνουν την προσοχή τους στα τρία Β. Σχολιάζουν πως, με λίγη ακόμη προσπάθεια, τα τρία Β μπορούν να γίνουν
Α. Έτσι ο έλεγχος θα μπορούσε να είναι τέλειος. Οι προθέσεις τους μπορεί να είναι καλές, αλλά το αποτέλεσμα συνήθως είναι να μειώνεται η απόδοση των παιδιών τους. Οι υπερφι- λόδοξοι γονείς που είναι τελειοκρά- τες, συχνά επηρεάζουν τον έφηβο να αποφύγει δραστηριότητες και ενδιαφέροντα στα οποία δεν μπορεί να δια- πρέπει.
Οι αρνητικές προσδοκίες μεταδίνονται είτε με λόγια είτε με χειρονομίες. Εάν οι γονείς πιστεύουν ότι ο έφηβος δεν μπορεί να πετύχει μια δύσκολη δουλειά, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο θα του δώσουν το μήνυμα
. Αυτό κάνει τον έφηβο να αμφιβάλλει για τις ικανότητες του, να αποτυχαίνει συχνά ή να μην επιχειρεί καν - ακριβώς ό,τι περίμεναν οι γονείς. Διαλέξτε τον ρόλο που θέλετε να έχετε στη σχέση σας με τον έφηβο. Μπορείτε να είστε μπαμπούλας ή να δίνετε ενθάρρυνση1. Όταν ο στόχος σας είναι να «κερδίζετε», θα είστε συνεχώς σε ανταγωνισμό δύναμης, και το παιδί σας θα ανταποκρίνεται μάλλον με τον ίδιο τρόπο - η τρομοκρατία συνήθως προκαλέι επανάσταση. Σκεφτείτε τη διαφορά ενός γονιού που ενθαρρύνει και ενός που εκφοβίζει, και θα δείτε σύμφωνα με ποιο πρότυπο ανατρέφετε τον έφηβό σας.
Όσοι εκφοβίζουν δίνουν έμφαση στον ανταγωνισμό, στο «ποιός θα κερδίσει», στο «να περνάει το δικό τους»
στη «δύναμη». Αυτοί που ενθαρρύνουν δίνουν έμφαση στη συνεργασία, στη συνεισφορά και στην από κοι- »υ λήψη αποφάσεων. Πιστεύουν ότι ι μοίρασμα είναι η βάση κάθε εξελίξης της σχέσης.
Τι είναι η Ενθάρρυνση;
Η ενθάρρυνση είναι η διαδικασία κατά την οποία συγκεντρώνουμε την προσοχή μας στα θετικά σημεία ενός ανθρώπου για να καλλιεργήσουμε την αυτοπεποίθηση και την εκτίμηση στον εαυτό του. Όταν οι γονείς για παραδειγμα και αποδεχτούν τις ικανότητες κι εφήβου τους, τότε μόνον είναι δυνατόν να τον ενθαρρύνουν.
Πώς να ενθαρρύνετε.
Οι περισσοί τρόποι, με τους οποίους οι γονείς μπορούν να ενθαρρύνουν τους εφήβους, είναι πολύ απλοί. Όταν προσαρμόζονται με συνέπεια, είναι βέβαιο ότι θα φέρουν μιαν αλλαγή στη γονιού-έφηβου. Στη σχέση σας τον έφηβο, δώστε προσοχή στα θετικά σημεία. Οι θετικές προσδοκίες η ενθάρρυνση πάνε χέρι-χέρι. Οι που ενθαρρύνουν δέχονται τα τους όπως είναι. Δεν ζαλίζουν έφηβους με αρνητικές προσδοκίες ή απαιτώντας περισσότερη πρόοδο. Μερικές από τις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι γονείς, που θέλουν αυξήσουν την πρόοδο, είναι: να δείξουν εμπιστοσύνη στον έφηβο, να δείχνουν την εμπιστοσύνη στον του, να αναγνωρίζουν την 'θεια και την πρόοδο και να δώσουν έμφαση στα προσόντα και στις δυνατότητές του.
Δείτε πίστη.
Οι γονείς που εμπνέουν εμπιστεύονται τους εφήβους τους, χωρίς να θεωρούν απαραίτητο να τους αποδεικνύουν οι έφηβοι ότι είναι άξιοι της εμπιστοσύνης τους. Οι γονείς που συνεχώς παρακολουθούν τον έφηβο, ελέγχοντας που πηγαίνει, τι ώρα βγήκε και τι ώρα γύρισε, δεν τον ενθαρρύνουν να πάρει την υπευθυνότητα του εαυτού του. Αυτό δεν πάει να πει ότι οι γονείς δεν θα βάλουν όρια και περιορισμούς - σι έφηβοι χρειάζονται κατεύθυνση. Σημαίνει ότι, αφού τεθούν οι όροι, οι γονείς, με συνέπεια, θα υποδείξουν στον έφηβο ότι περιμένουν να τηρούνται κι ότι πιστεύουν πως πράγματι θα τηρηθούν. Εάν πάλι οι γονείς ανακαλύψουν ότι η εμπιστοσύνη τους δεν δικαιώνεται, χρειάζεται να ξανασυζητήσουν τη συμφωνία.
Αυξήστε τον αυτοσεβασμό. Οι γονείς που ενθαρρύνουν, αποφεύγουν να συγκρίνουν τον έφηβό τους με τ’ αδέρφια του ή άλλους συνομήλικους. Οι συγκρίσεις καμιά φορά είναι σαν το χαστούκι. Γιατί να αναφέρουμε πόσο καλά τα καταφέρνει κάποιος άλλος, πόσο ευρηματικός είναι, πόσο βοηθητικός ή δεν ξέρω τι άλλο καλλίτερο κάνει; Η σύγκριση μειώνει τον αυτοσεβασμό και υποβαθμίζει τις προσπάθειες του έφηβου. Οι γονείς που ενθαρρύνουν, αναγνωρίζουν και εκτιμούν τους στόχους των παιδιών τους, καμαρώνουν δε για την προσ- πάθειά τους.
Κατά τον ίδιο τρόπο, οι γονείς που ενθαρρύνουν δέχονται τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των ατόμων. Οι έφηβοι πιθανόν να θέλουν να ζουν διαφορετικά από τους γονείς τους, ή να έχουν άλλες ιδέες και πεποιθήσεις. Για παράδειγμα, η Μαρία μπορεί να θέλει να γίνει δασκάλα. Οι γονείς της πιθανόν να εκτιμούν τον κόσμο του εμπορίου και να ήθελαν να τη δουν σε μια πιο καλοπληρωμένη δουλειά, με περισσότερες προοπτικές.
Εάν οι γονείς της Μαρίας δεν αναγνωρίσουν το δικαίωμά της να αποφασίσει μόνη της για τον εαυτό της, μπορεί να δημιουργηθεί σύγκρουση στην οικογένεια.
Οι γονείς που ενθαρρύνουν ψάχνουν να βρουν διάφορους τρόπους για να συμμεριστούν τον ενθουσιασμό του εφήβου τους για τα ενδιαφέροντά του. Η ενθάρρυνση δεν είναι ένας τρόπος για να καταφέρουμε τους έφηβους να κάνουν ό,τι θέλουμε εμείς - είναι ένας τρόπος να βοηθήσουμε τον έφηβο να εκπληρώσει τους δικούς του στόχους και το δυναμικό του. Όσο κι αν το θέλετε, δεν μπορείτε να επιβάλετε τις δικές σας αξίες στον έφηβό σας. Οι έφηβοι είναι άτομα ανεξάρτητα, με δική τους σκέψη, που, ανεξάρτητα από τις επιθυμίες των γονιών τους, θα κάνουν τις δικές τους επιλογές. Αφήνοντάς τους την ελευθερία να κάνουν τις επιλογές τους, σε μιαν ατμόσφαιρα ανοιχτή και με παραδοχή, τους βοηθάμε να αυξήσουν την εμπιστοσύνη και τον αυτοσεβασμό τους.
Αναγνωρίστε την προσπάθεια και την πρόοδο. Είναι απλό να δώσουμε την αναγνώρισή μας σε κάτι που έχει ήδη ολοκληρωθεί, όπως π.χ. αν πήραν έναν έπαινο, αν κέρδισαν σε έναν αγώνα, αν βρήκαν μια δουλειά για λίγες ώρες. Αυτά δεν είναι γεγονότα που συμβαίνουν καθημερινά! Αν οι γονείς περιορίσουν την ενθάρρυνση αποκλειστικά για γεγονότα που έχουν ολοκληρωθεί, σίγουρα θα έχουν πολύ λίγες ευκαιρίες για να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους. Οι γονείς, ενθαρρύνοντας συστηματικά τις προσπάθειες,αντί τα κατορθώματα του έφηβου, τον βοηθούν να εκτιμήσει την αξία της εργασίας και της προόδου,όπως ακριβώς εκτιμά και το τελικό αποτέλεσμα.
Οι γονείς που δίνουν ενθάρρυνση, ανακαλύπτουν τα ενδιαφέροντα του εφήβου τους και τον ενθαρρύνουν πάνω σ’ αυτά. Το πρώτο βήμα είναι να κατευθύνετε τον έφηβο να αποκτήσει στόχους ρεαλιστικούς. Οι στόχοι μπορεί να είναι: από τη βελτίωση των βαθμών του, την οργάνωση μιας ομάδας, ή ένα μουσικό όργανο, μέχρι να επισκευάσει το αυτοκίνητο - την εκμάθηση, τέλος, οποιουδήποτε θετικού που ο έφηβος προσπαθεί να καταφέρει. Αυτοί που δίνουν ενθάρρυνση, δέχονται το αποτέλεσμα του εφήβου τους ανεξάρτητα από τον βαθμό της επιτυχίας, χωρίς να τον πιέζουν για καλλίτερη απόδοση. Αυτό είναι δύσκολο για πολλούς γονείς! Μην ξεχνάτε ότι, οσάκις οι γονείς πιέζουν -είτε φανερά είτε υπογείως- για περισσότερη επιτυχία, είναι σαν να λένε στον έφηβο: «Δεν είσαι αρκετά καλός. Δεν φτάνεις τις προσδοκίες μου!...». Αυτή η απόρριψη προκαλεί στον έφηβο είτε απάθεια είτε επανάσταση. Όσο σίγουρο είναι ότι προκαλείτε πόνο πιέζοντας μια μολυσμένη πληγή, εξίσου σίγουρο είναι ότι θα αποθαρρύνετε κάθε παραπέρα προσπάθεια του εφήβου σας, εάν τον πιέσετε προκειμένου να αποδώσει καλλίτερα.
Δώστε προσοχή στα θετικά σημεία και στα προσόντα. Η κοινωνία που ζούμε δίνει μεγάλη έμφαση στα λάθη. Το να ανακαλύπτουμε λάθη έχει γίνει το εθνικό μας άθλημα! Αντί να ψάχνουν και να τονίζουν τα λάθη, οι γονείς που ενθαρρύνουν, ρίχνουν την προσοχή τους στα θετικά σημεία και στα προσόντα του εφήβου τους. Για να τον βοηθήσουν να γίνει ένας υπεύθυνος ενήλικας, ενθαρρύνουν κάθε προσπάθειά του, π.χ. όταν βοηθάει στις δουλειές του σπιτιού, όταν δείχνει ενδιαφέρον για μια οικογενειακή έξοδο. Ενθαρρύνουν την ικανότητά του να τα πηγαίνει καλά με τους φίλους του, τη φροντίδα του για τις ανάγκες των άλλων.
Στην προσπάθειά τους να ενθαρρύνουν, καμιά φορά πρέπει να προσπαθήσουν πολύ οι γονείς για να ανα- καλύψουν τα θετικά σημεία και τα προσόντα του εφήβου τους, διότι μπορεί να είναι τέτοια που να μη θέλουν ούτε οι ίδιοι να τα παραδεχτούν. Όπως, για παράδειγμα, ο δεκαεπτάχρονος Ρούντυ, που είναι εξωστρεφής και διεκδικεί έντοντα τα δικαιώματά του. Οι γονείς του θα τον ήθελαν ήσυχο και πιο μαζεμένο. Αλλά, αντί να τον κριτικάρουν, αποφάσισαν να δεχτούν τον Ρούντυ όπως είναι και αναγνώρισαν την αξία της κοινωνικότητας και της ευθύτητάς του. Αναγνώρισαν ό,τι θεωρούσαν θετικό σημείο στη σχέση του με τους άλλους. Η αντίδραση του Ρούντυ σ’ αυτή τη θετική συμπεριφορά, ήταν να γίνει πιο συνεργάσιμος στο σπίτι και με τις παρέες του.
Κι όταν ακόμη ο έφηβος έχει ένα έντονο χαρακτηριστικό που εμφανίζεται σαν ελάττωμα, ο γονιός θα μπορούσε να σκεφτεί πώς να το χρησιμοποιήσει δημιουργικά, ώστε να μετατραπεί σε θετικό σημείο. Για παράδειγμα, ο δεκαπεντάχρονος Πέτρος είναι πολύ ξεροκέφαλος. Είναι επαναστάτης. Θέλει πάντα να περνάει το δικό του. Η σχέση με τη μητέρα του είναι θυελλώδης. Αν η μητέρα του Πέτρου μπορέσει να δει αυτή την ξε- ροκεφαλιά σαν ένα δείγμα ανεξαρτησίας και αποφασιστικότητας, σίγουρα θα βρει τρόπους για να ενθαρρύνει αυτή την ανεξάρτητη συμπεριφορά του, ώστε να βοηθήσει τον Πέτρο να εκπληρώσει θετικούς στόχους. Βοηθώντας τον Πέτρο να εκτιμήσει την αξία της ανεξαρτησίας και αποφασ στικότητάς του σε μια δουλειά, ή να ασχοληθεί με τον συνδικαλισμό στο σχολείο. Η αλλαγή στη συμπεριφορά της μητέρας του Πέτρου, του επιτρέπει να μειώσει την αντίστασή του, να διευρύνει τις ευκαιρίες του και να βελτιώσει τη σχέση του με την οικογένεια. Για να είναι αποτελεσματική η ενθάρρυνση, οι γονείς πρέπει να μάθουν πώς να χρησιμοποιούν θετικές μεθόδους σε αρνητικές καταστάσεις.
Δώσατε ποτέ σημασία στις αδυναμίες και στα λάθη του εφήβου σας; Εάν ναι, αναρωτηθείτε γιατί. Μήπως ανταγωνίζεστε τον έφηβό σας; Μήπως προσπαθείτε να καθιερώσετε ότι σε ορισμένες καταστάσεις είστε ανώτερος; Ανησυχείτε για τον έφηβό σας ή μήπως αισθάνεστε ότι οι αποτυχίες του έχουν αντανάκλαση σε σας ως γονιού; Εάν δεν ξεχνάτε ότι όλοι έχουμε αδυναμίες, τότε θα μπορούσατε να κάνει να κάνει αυτό που συμφωνήσατε. Εάν συνεχίσετε να του υπενθυμίζετε την υποχρέωση του, ίσως πέσετε στην παγίδα της άτοπης προσοχής. Ή μπορεί να ξεφυτρώσει ένας ανταγωνισμός δύναμης. Μια λύση είναι να χρησιμοποιήσετε ένα μήνυμα στο πρώτο πρόσωπο: «Όταν η είσοδος δεν είναι καθαρισμένη απ’ το χιόνι, ενοχλούμαι γιατί δεν μπορώ να βγάλω το αυτοκίνητο απ’ το γκαράζ». Άλλη λύση είναι να εφαρμόσετε τις λογικές συνέπειες όπως η κοστολόγηση μιας εργασίας εάν κάτι τέτοιο έχει συμφωνηθεί εκ των προτέρων. Με τον γιά σας μπορεί να ξεκινήσετε μια διαπραγμάτευση και να καταλήξετε σε νέα συμφωνία. Χρησιμοποιώντας μηνύματα στο πρώτο πρόσωπο, αναζητώντας εναλλακτικές λύσεις και αποφασίζοντας τις λογικές συνέπειες, μπορεί όλα αυτά να είναι χρήσιμα σε τέτοιες στιγμές. Ποιάν ακριβώς θα χρησιμοποιήσετε, εξαρτάται απ’ την περίπτωση κι απ’ αυτούς που είναι αναμειγμένοι σ’ αυτήν.
Διαβάστε τη συνέχεια στο boro.gr
Τι γίνεται όταν το παιδί σας δεν συμμερίζεται τις προσδοκίες σας; Πού θα τοποθετήσει ο έφηβος την αξία του; Οι υπερφιλόδοξοι γονείς δίνουν πάντα το μήνυμα στον έφηβο πως πρέπει να προσπαθήσει περισσότερο και να γίνει καλλίτερος. Αντιμέτωποι μ’ έναν έλεγχο με τρία Α και τρία Β, οι υπερφιλόδοξοι γονείς ρίχνουν την προσοχή τους στα τρία Β. Σχολιάζουν πως, με λίγη ακόμη προσπάθεια, τα τρία Β μπορούν να γίνουν
Α. Έτσι ο έλεγχος θα μπορούσε να είναι τέλειος. Οι προθέσεις τους μπορεί να είναι καλές, αλλά το αποτέλεσμα συνήθως είναι να μειώνεται η απόδοση των παιδιών τους. Οι υπερφι- λόδοξοι γονείς που είναι τελειοκρά- τες, συχνά επηρεάζουν τον έφηβο να αποφύγει δραστηριότητες και ενδιαφέροντα στα οποία δεν μπορεί να δια- πρέπει.
Οι αρνητικές προσδοκίες μεταδίνονται είτε με λόγια είτε με χειρονομίες. Εάν οι γονείς πιστεύουν ότι ο έφηβος δεν μπορεί να πετύχει μια δύσκολη δουλειά, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο θα του δώσουν το μήνυμα
Όσοι εκφοβίζουν δίνουν έμφαση στον ανταγωνισμό, στο «ποιός θα κερδίσει», στο «να περνάει το δικό τους»
στη «δύναμη». Αυτοί που ενθαρρύνουν δίνουν έμφαση στη συνεργασία, στη συνεισφορά και στην από κοι- »υ λήψη αποφάσεων. Πιστεύουν ότι ι μοίρασμα είναι η βάση κάθε εξελίξης της σχέσης.
Τι είναι η Ενθάρρυνση;
Η ενθάρρυνση είναι η διαδικασία κατά την οποία συγκεντρώνουμε την προσοχή μας στα θετικά σημεία ενός ανθρώπου για να καλλιεργήσουμε την αυτοπεποίθηση και την εκτίμηση στον εαυτό του. Όταν οι γονείς για παραδειγμα και αποδεχτούν τις ικανότητες κι εφήβου τους, τότε μόνον είναι δυνατόν να τον ενθαρρύνουν.
Πώς να ενθαρρύνετε.
Οι περισσοί τρόποι, με τους οποίους οι γονείς μπορούν να ενθαρρύνουν τους εφήβους, είναι πολύ απλοί. Όταν προσαρμόζονται με συνέπεια, είναι βέβαιο ότι θα φέρουν μιαν αλλαγή στη γονιού-έφηβου. Στη σχέση σας τον έφηβο, δώστε προσοχή στα θετικά σημεία. Οι θετικές προσδοκίες η ενθάρρυνση πάνε χέρι-χέρι. Οι που ενθαρρύνουν δέχονται τα τους όπως είναι. Δεν ζαλίζουν έφηβους με αρνητικές προσδοκίες ή απαιτώντας περισσότερη πρόοδο. Μερικές από τις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι γονείς, που θέλουν αυξήσουν την πρόοδο, είναι: να δείξουν εμπιστοσύνη στον έφηβο, να δείχνουν την εμπιστοσύνη στον του, να αναγνωρίζουν την 'θεια και την πρόοδο και να δώσουν έμφαση στα προσόντα και στις δυνατότητές του.
Δείτε πίστη.
Οι γονείς που εμπνέουν εμπιστεύονται τους εφήβους τους, χωρίς να θεωρούν απαραίτητο να τους αποδεικνύουν οι έφηβοι ότι είναι άξιοι της εμπιστοσύνης τους. Οι γονείς που συνεχώς παρακολουθούν τον έφηβο, ελέγχοντας που πηγαίνει, τι ώρα βγήκε και τι ώρα γύρισε, δεν τον ενθαρρύνουν να πάρει την υπευθυνότητα του εαυτού του. Αυτό δεν πάει να πει ότι οι γονείς δεν θα βάλουν όρια και περιορισμούς - σι έφηβοι χρειάζονται κατεύθυνση. Σημαίνει ότι, αφού τεθούν οι όροι, οι γονείς, με συνέπεια, θα υποδείξουν στον έφηβο ότι περιμένουν να τηρούνται κι ότι πιστεύουν πως πράγματι θα τηρηθούν. Εάν πάλι οι γονείς ανακαλύψουν ότι η εμπιστοσύνη τους δεν δικαιώνεται, χρειάζεται να ξανασυζητήσουν τη συμφωνία.
Αυξήστε τον αυτοσεβασμό. Οι γονείς που ενθαρρύνουν, αποφεύγουν να συγκρίνουν τον έφηβό τους με τ’ αδέρφια του ή άλλους συνομήλικους. Οι συγκρίσεις καμιά φορά είναι σαν το χαστούκι. Γιατί να αναφέρουμε πόσο καλά τα καταφέρνει κάποιος άλλος, πόσο ευρηματικός είναι, πόσο βοηθητικός ή δεν ξέρω τι άλλο καλλίτερο κάνει; Η σύγκριση μειώνει τον αυτοσεβασμό και υποβαθμίζει τις προσπάθειες του έφηβου. Οι γονείς που ενθαρρύνουν, αναγνωρίζουν και εκτιμούν τους στόχους των παιδιών τους, καμαρώνουν δε για την προσ- πάθειά τους.
Κατά τον ίδιο τρόπο, οι γονείς που ενθαρρύνουν δέχονται τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των ατόμων. Οι έφηβοι πιθανόν να θέλουν να ζουν διαφορετικά από τους γονείς τους, ή να έχουν άλλες ιδέες και πεποιθήσεις. Για παράδειγμα, η Μαρία μπορεί να θέλει να γίνει δασκάλα. Οι γονείς της πιθανόν να εκτιμούν τον κόσμο του εμπορίου και να ήθελαν να τη δουν σε μια πιο καλοπληρωμένη δουλειά, με περισσότερες προοπτικές.
Εάν οι γονείς της Μαρίας δεν αναγνωρίσουν το δικαίωμά της να αποφασίσει μόνη της για τον εαυτό της, μπορεί να δημιουργηθεί σύγκρουση στην οικογένεια.
Οι γονείς που ενθαρρύνουν ψάχνουν να βρουν διάφορους τρόπους για να συμμεριστούν τον ενθουσιασμό του εφήβου τους για τα ενδιαφέροντά του. Η ενθάρρυνση δεν είναι ένας τρόπος για να καταφέρουμε τους έφηβους να κάνουν ό,τι θέλουμε εμείς - είναι ένας τρόπος να βοηθήσουμε τον έφηβο να εκπληρώσει τους δικούς του στόχους και το δυναμικό του. Όσο κι αν το θέλετε, δεν μπορείτε να επιβάλετε τις δικές σας αξίες στον έφηβό σας. Οι έφηβοι είναι άτομα ανεξάρτητα, με δική τους σκέψη, που, ανεξάρτητα από τις επιθυμίες των γονιών τους, θα κάνουν τις δικές τους επιλογές. Αφήνοντάς τους την ελευθερία να κάνουν τις επιλογές τους, σε μιαν ατμόσφαιρα ανοιχτή και με παραδοχή, τους βοηθάμε να αυξήσουν την εμπιστοσύνη και τον αυτοσεβασμό τους.
Αναγνωρίστε την προσπάθεια και την πρόοδο. Είναι απλό να δώσουμε την αναγνώρισή μας σε κάτι που έχει ήδη ολοκληρωθεί, όπως π.χ. αν πήραν έναν έπαινο, αν κέρδισαν σε έναν αγώνα, αν βρήκαν μια δουλειά για λίγες ώρες. Αυτά δεν είναι γεγονότα που συμβαίνουν καθημερινά! Αν οι γονείς περιορίσουν την ενθάρρυνση αποκλειστικά για γεγονότα που έχουν ολοκληρωθεί, σίγουρα θα έχουν πολύ λίγες ευκαιρίες για να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους. Οι γονείς, ενθαρρύνοντας συστηματικά τις προσπάθειες,αντί τα κατορθώματα του έφηβου, τον βοηθούν να εκτιμήσει την αξία της εργασίας και της προόδου,όπως ακριβώς εκτιμά και το τελικό αποτέλεσμα.
Οι γονείς που δίνουν ενθάρρυνση, ανακαλύπτουν τα ενδιαφέροντα του εφήβου τους και τον ενθαρρύνουν πάνω σ’ αυτά. Το πρώτο βήμα είναι να κατευθύνετε τον έφηβο να αποκτήσει στόχους ρεαλιστικούς. Οι στόχοι μπορεί να είναι: από τη βελτίωση των βαθμών του, την οργάνωση μιας ομάδας, ή ένα μουσικό όργανο, μέχρι να επισκευάσει το αυτοκίνητο - την εκμάθηση, τέλος, οποιουδήποτε θετικού που ο έφηβος προσπαθεί να καταφέρει. Αυτοί που δίνουν ενθάρρυνση, δέχονται το αποτέλεσμα του εφήβου τους ανεξάρτητα από τον βαθμό της επιτυχίας, χωρίς να τον πιέζουν για καλλίτερη απόδοση. Αυτό είναι δύσκολο για πολλούς γονείς! Μην ξεχνάτε ότι, οσάκις οι γονείς πιέζουν -είτε φανερά είτε υπογείως- για περισσότερη επιτυχία, είναι σαν να λένε στον έφηβο: «Δεν είσαι αρκετά καλός. Δεν φτάνεις τις προσδοκίες μου!...». Αυτή η απόρριψη προκαλεί στον έφηβο είτε απάθεια είτε επανάσταση. Όσο σίγουρο είναι ότι προκαλείτε πόνο πιέζοντας μια μολυσμένη πληγή, εξίσου σίγουρο είναι ότι θα αποθαρρύνετε κάθε παραπέρα προσπάθεια του εφήβου σας, εάν τον πιέσετε προκειμένου να αποδώσει καλλίτερα.
Δώστε προσοχή στα θετικά σημεία και στα προσόντα. Η κοινωνία που ζούμε δίνει μεγάλη έμφαση στα λάθη. Το να ανακαλύπτουμε λάθη έχει γίνει το εθνικό μας άθλημα! Αντί να ψάχνουν και να τονίζουν τα λάθη, οι γονείς που ενθαρρύνουν, ρίχνουν την προσοχή τους στα θετικά σημεία και στα προσόντα του εφήβου τους. Για να τον βοηθήσουν να γίνει ένας υπεύθυνος ενήλικας, ενθαρρύνουν κάθε προσπάθειά του, π.χ. όταν βοηθάει στις δουλειές του σπιτιού, όταν δείχνει ενδιαφέρον για μια οικογενειακή έξοδο. Ενθαρρύνουν την ικανότητά του να τα πηγαίνει καλά με τους φίλους του, τη φροντίδα του για τις ανάγκες των άλλων.
Στην προσπάθειά τους να ενθαρρύνουν, καμιά φορά πρέπει να προσπαθήσουν πολύ οι γονείς για να ανα- καλύψουν τα θετικά σημεία και τα προσόντα του εφήβου τους, διότι μπορεί να είναι τέτοια που να μη θέλουν ούτε οι ίδιοι να τα παραδεχτούν. Όπως, για παράδειγμα, ο δεκαεπτάχρονος Ρούντυ, που είναι εξωστρεφής και διεκδικεί έντοντα τα δικαιώματά του. Οι γονείς του θα τον ήθελαν ήσυχο και πιο μαζεμένο. Αλλά, αντί να τον κριτικάρουν, αποφάσισαν να δεχτούν τον Ρούντυ όπως είναι και αναγνώρισαν την αξία της κοινωνικότητας και της ευθύτητάς του. Αναγνώρισαν ό,τι θεωρούσαν θετικό σημείο στη σχέση του με τους άλλους. Η αντίδραση του Ρούντυ σ’ αυτή τη θετική συμπεριφορά, ήταν να γίνει πιο συνεργάσιμος στο σπίτι και με τις παρέες του.
Κι όταν ακόμη ο έφηβος έχει ένα έντονο χαρακτηριστικό που εμφανίζεται σαν ελάττωμα, ο γονιός θα μπορούσε να σκεφτεί πώς να το χρησιμοποιήσει δημιουργικά, ώστε να μετατραπεί σε θετικό σημείο. Για παράδειγμα, ο δεκαπεντάχρονος Πέτρος είναι πολύ ξεροκέφαλος. Είναι επαναστάτης. Θέλει πάντα να περνάει το δικό του. Η σχέση με τη μητέρα του είναι θυελλώδης. Αν η μητέρα του Πέτρου μπορέσει να δει αυτή την ξε- ροκεφαλιά σαν ένα δείγμα ανεξαρτησίας και αποφασιστικότητας, σίγουρα θα βρει τρόπους για να ενθαρρύνει αυτή την ανεξάρτητη συμπεριφορά του, ώστε να βοηθήσει τον Πέτρο να εκπληρώσει θετικούς στόχους. Βοηθώντας τον Πέτρο να εκτιμήσει την αξία της ανεξαρτησίας και αποφασ στικότητάς του σε μια δουλειά, ή να ασχοληθεί με τον συνδικαλισμό στο σχολείο. Η αλλαγή στη συμπεριφορά της μητέρας του Πέτρου, του επιτρέπει να μειώσει την αντίστασή του, να διευρύνει τις ευκαιρίες του και να βελτιώσει τη σχέση του με την οικογένεια. Για να είναι αποτελεσματική η ενθάρρυνση, οι γονείς πρέπει να μάθουν πώς να χρησιμοποιούν θετικές μεθόδους σε αρνητικές καταστάσεις.
Δώσατε ποτέ σημασία στις αδυναμίες και στα λάθη του εφήβου σας; Εάν ναι, αναρωτηθείτε γιατί. Μήπως ανταγωνίζεστε τον έφηβό σας; Μήπως προσπαθείτε να καθιερώσετε ότι σε ορισμένες καταστάσεις είστε ανώτερος; Ανησυχείτε για τον έφηβό σας ή μήπως αισθάνεστε ότι οι αποτυχίες του έχουν αντανάκλαση σε σας ως γονιού; Εάν δεν ξεχνάτε ότι όλοι έχουμε αδυναμίες, τότε θα μπορούσατε να κάνει να κάνει αυτό που συμφωνήσατε. Εάν συνεχίσετε να του υπενθυμίζετε την υποχρέωση του, ίσως πέσετε στην παγίδα της άτοπης προσοχής. Ή μπορεί να ξεφυτρώσει ένας ανταγωνισμός δύναμης. Μια λύση είναι να χρησιμοποιήσετε ένα μήνυμα στο πρώτο πρόσωπο: «Όταν η είσοδος δεν είναι καθαρισμένη απ’ το χιόνι, ενοχλούμαι γιατί δεν μπορώ να βγάλω το αυτοκίνητο απ’ το γκαράζ». Άλλη λύση είναι να εφαρμόσετε τις λογικές συνέπειες όπως η κοστολόγηση μιας εργασίας εάν κάτι τέτοιο έχει συμφωνηθεί εκ των προτέρων. Με τον γιά σας μπορεί να ξεκινήσετε μια διαπραγμάτευση και να καταλήξετε σε νέα συμφωνία. Χρησιμοποιώντας μηνύματα στο πρώτο πρόσωπο, αναζητώντας εναλλακτικές λύσεις και αποφασίζοντας τις λογικές συνέπειες, μπορεί όλα αυτά να είναι χρήσιμα σε τέτοιες στιγμές. Ποιάν ακριβώς θα χρησιμοποιήσετε, εξαρτάται απ’ την περίπτωση κι απ’ αυτούς που είναι αναμειγμένοι σ’ αυτήν.
Διαβάστε τη συνέχεια στο boro.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
