2014-03-31 10:11:26
τοῦ Νικολάου Σταυριανίδη, Ἐφέτου Διοικητικῶν Δικαστηρίων
Ἡ παράγραφος 5 τοῦ ἄρθρου 74 τοῦ Συντάγμος ὁρίζει ὅτι : "...Νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που περιέχει διατάξεις ἄσχετες μέ τό κύριο ἀντικείμενό τους, δέν εἰσάγεται γιά συζήτηση. Προσθήκη ἤ τροπολογία ἄσχετη μέ τό κύριο ἀντικείμενο τοῦ νομοσχεδίου ἤ τῆς πρότασης νόμου δέν εἰσάγεται γιά συζήτηση.... Σέ περίπτωση ἀμφισβήτησης ἀποφαίνεται ἡ Βουλή".
Συνεπῶς, τά πολυνομοσχέδια εἶναι ἀντισυνταγματικά, διότι ἀντιβαίνουν ἐξ ὁρισμοῦ στήν παράγραφο 5 τοῦ ἄρθρου 74 τοῦ Συντάγμος. Κατά πάγια νομολογία τῶν δικαστηρίων, δέν εἶναι ἁρμόδια τά δικαστήρια νά κρίνουν τήν ἀντισυνταγματικότητα αὐτήν, ἀλλά ἡ Βουλή.
Ἡ Βουλή, ὅταν παρά τήν συνταγματική ἀπαγόρευση, εἰσάγεται σέ αὐτήν γιά συζήτηση ἕνα νομοσχέδιο ἤ μία πρόταση νόμου, πού περιέχει διατάξεις ἄσχετες πρός τό κύριο ἀντικείμενό τους, εἶναι ἁρμόδια νά ἐξετάσῃ τήν ἀμφισβήτηση, καί ἄν αὐτή εἶναι βάσιμη, νά ματαιώσῃ τήν συζήτηση, πού εἶναι καί τό πλέον ὀρθό
. Δύναται ὄμως, κατά τήν ἐξέταση τῆς ἀμφισβητήσεως, νά προκρίνῃ ὅτι, γιά πολιτικούς ἤ καί ἄλλους λόγους, ὑπερτέρου δημοσίου συμφέροντος, πρέπει νά προχωρήσῃ στήν συζήτηση τοῦ νομοσχεδίου ἤ τῆς προτάσεως νόμου, εἴτε χωρίς τίς ἄσχετες διατάξεις, εἴτε καί ὡς πρός αὐτές. Ἡ κρίση δέ αὐτή πρέπει νά πείθει τόν μέσο ἐχέφρονα ἄνθρωπο.
Ὅταν ὅμως οὐδεμία ἀμφισβήτηση ἐγερθῆ ἐντός τῆς Βουλῆς, αὐτή δέν ἀποφαίνεται καθόλου. Καί συζητοῦνται καί ψηφίζονται πολλές διατάξεις ἄσχετες πρός τό κύριο ἀντικείμενο τοῦ νομοσχεδίου ἤ τῆς προτάσεως νόμου. Τό Σύνταγμα, ὅταν αὐτό γίνεται συχνά, παραμερίζεται. Πρός βλάβη τῆς διαφάνειας τοῦ δημοσίου βίου, καί τῆς δημοκρατικῆς ἀσκήσεως τῆς νομοθετικῆς ἐξουσίας.
Ὅταν μία τέτοια κατάσταση χρονίσῃ, ἐμφανίζονται καί τά πολυνομοσχέδια, φαινόμενο σήψεως τῶν δημοκρατικῶν ἠθῶν, πού ἀποδεικνύει σοβαρή φθορά τῆς λειτουργίας τῆς δημοκρατίας καί παραπέμπει σέ ὑποκρυπτόμενη διαφθορά καί διασπάθιση τοῦ δημοσίου χρήματος.
Συνεπῶς, τά πολυνομοσχέδια ὅπως καί ἡ ἐπανειλημμένη ψήφιση ἀσχέτων διατάξεων, καθιστοῦν πρόδηλο ὅτι δέν πρόκειται καθόλου πλέον γιά ἐσωτερικό θέμα τῆς λειτουργίας τῆς Βουλῆς. Ὑπάρχει θεραπεία;
Μία ἐκδοχή θά ἦταν νά ἀλλάξουν στάση τά δικαστήρια καί δή τά ἀνώτατα, καί νά παραπέμπουν στήν Βουλή τίς ἀμφισβητήσεις ἀντισυνταγματικότητας πού ἐγείρονται ἐνώπιόν τους, σχετικά μέ τήν ἰσχύ διατάξεων ἀσχέτων πρός τό κύριο ἀντικείμενο τοῦ νόμου, καθώς καί σχετικά μέ τήν ἰσχύ ὁλόκληρων πολυνομοσχεδίων. Τοῦτο, ἐννοεῖται, ὅταν ἡ Βουλή δέν ἀποφάνθηκε καθόλου ἤ ἀποφάνθηκε αὐθαιρέτως. Πολιτικά, κάτι τέτοιο θά λειτουργοῦσε ὡς ἕνα ἰδιότυπο ἀναβλητικό "βέτο" καί θά ἔθετε πρό τῶν εὐθυνῶν της τήν Βουλή. Καί τοῦτο, διότι θα συνεπαγόταν νομικῶς τήν ἀναστολή ἰσχύος τῶν ἐπίμαχων διατάξεων, μέχρις ὅτου ἡ Βουλή ἀποφανθῆ ἐπί τοῦ δικαιολογημένου ἤ μή τῆς ἀμφισβητήσεως, καί περί της ἐγκυρότητος τῆς συζητήσεως καί ψηφίσεως. Θα ἀπέτρεπε δέ καί τήν Βουλή ἀπό τήν συνέχιση τέτοιων πρακτικῶν, ὑπονομευτικῶν τῆς δημοκρατίας, γιά τό μέλλον.
Ἐξ ἄλλου, θα μποροῦσε νά γίνῃ δεκτό ἀπό τά δικαστήρια, ὅτι ἄγνοια νόμου συγχωρεῖται κατ' ἀρχήν στούς πολίτες, ὅταν οἱ κανόνες δικαίου περιλαμβάνονται σέ ρυθμίσεις ἄσχετες πρός τό κύριο ἀντικείμενο τοῦ νόμου ἤ σέ διατάξεις πολυνομοσχεδίων (πλήν ἐάν ἀποδειχθῆ ὅτι αὐτοί τίς ἐγνώριζαν ἤ ὅτι δέν τίς ἐγνώριζαν ἐκ βαρείας ἀμελείας τους). Ὁμοίως, καί ἡ Διοίκηση καί τά Δικαστήρια, θά μποροῦσε νά γίνῃ δεκτό ὅτι δύνανται ἀλλά δέν ὑποχρεοῦνται νά γνωρίζουν καί νά ἐφαρμόζουν τίς ἐν λόγῳ ἄσχετες διατάξεις καί τίς διατάξεις τῶν πολυνομοσχεδίων.
Ἐν τούτοις, τό πρόβλημα τῶν ἀσχέτων διατάξεων καί τῶν πολυνομοσχεδίων, δέν εἶναι στόν πυρῆνα του πρόβλημα γνώσεως τῶν νόμων. Ἡ διασπορά ἀσχέτων ρυθμίσεων καί δυσερμηνεύτων διαταγῶν σέ πολλούς νόμους, ἐν εἴδει ..."δυσαρέστων ἐκπλήξεων " γιά τόν μέσο πολίτη ἀλλα καί ... "λαχείων" γιά τόν μέσο "ἐνδοκράτορα" (δική μου ἀπόδοση τῶν λέξεων insider, lobbyist, listed beneficiary κ.ο.κ.) , εἶναι πρόβλημα τόσον ἀσκήσεως διοικήσεως ὅσον καί ὑφαρπαγῆς συντακτικῆς ἐξουσίας.
Εἰδικότερα, διά μέσου ἀκριβῶς τοῦ ἀδήλου καί ὑπερβολικῶς λεπτομερειακοῦ χαρακτῆρος πολλῶν ρυθμίσεων, δυσνοήτων, δυσερμηνεύτων, μέχρι καί ὑπολανθανουσῶν, ἀσκεῖται διοίκηση καί ἀναλαμβάνεται συγκεκαλυμμένως συντακτική ἐξουσία, τυπικῶς μέν ὑπό τοῦ συνταγματικοῦ νομοθέτου, στήν πραγματικότητα δέ ὑπό ὁμάδων συμφερόντων ἤ λόμπυ ἤ κέντρων ἐξουσίας, πού οὔτε δημοκρατικῶς ἐκλέγονται, οὔτε δημοκρατικῶς ἐλέγχονται.
Γι' αὐτό τόσο οἱ ἄσχετες διατάξεις σέ νόμους μέ ἄλλο ἀντικείμενο, ὅσο καί τά πολυνομοσχέδια - ἐν μέσῳ κακότεχνων "βελτιώσεων" ἄλλων διατάξεων, πού φέρουν σύγχυση καί στόν πλέον εἰδήμονα νομικό περί τοῦ τί ἐν τέλει ἰσχύει - βρίθουν ἀπό οὐσιαστικά ἀντισυνταγματικές ρυθμίσεις (συχνότατα παραβιάζουν, ἄλλες περισσότερο καί ἄλλες λιγώτερο, τήν ἀρχή τῆς ἰσότητος). Ἑπομένως, οἱ ἄσχετες διατάξεις σέ νόμους μέ ἄλλο ἀντικείμενο, καθώς καί ὅλες οἱ διατάξεις τῶν πολυνομοσχεδίων, πρέπει νά ἀντιμετωπίζονται ἀπό τά δικαστήρια ὡς ἀντισυνταγματικές "κατά τεκμήριο", δηλαδή πολύ εὐκολώτερα ἀπό τίς λοιπές, τίς κανονικά καί κατά τό Σύνταγμα, ψηφισμένες διατάξεις.
Ἄλλο δέ, ὁ σκοπός τοῦ νόμου, καί ἄλλο τό ἀντικείμενό του. Διάφοροι σκοποί ψευδῶς συστεγάζονται κάτω ἀπό γενικόλογες ἀοριστίες τοῦ τύπου : "ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως...κ.λ.π.", ἤ " ἡ θέση σέ ἐφαρμογή σχεδίων διασώσεως τῆς οἰκονομίας, τῶν δεῖνα νόμων καί τῶν ἑξῆς ἑτέρων νομοθετημάτων...". Τό ἀντικείμενο τοῦ νόμου ὁριοθετεῖται ἀπό τόν κλάδο τοῦ δικαίου στόν ὁποῖο οἱ ρυθμίσεις του κυρίως ἀφοροῦν, καί ἀπό τούς ἀποδέκτες (κατά κατηγορίες ἀποδεκτῶν μέ κοινό παρονομαστή, ἤ μέ τοπικό προσδιορισμό) ὅσων ὁ νόμος ἐντέλλεται ἤ σχεδιάζει (ἀνά ὑπουργεῖο, ἤ ὡς πρός τήν ἤδη θεσμοθετημένη, ἤ ἐφ' ἑξῆς ἀναγκαία, συναρμοδιότητα ὑπουργείων). Συνεπῶς τό ἀντικείμενο τοῦ νόμου δέν ὁρίζεται αὐθαιρέτως ἀπό κανέναν ἀλλά προκύπτει ἀπό τήν φύση τοῦ περιεχομένου του.
InfoGnomon
Ἡ παράγραφος 5 τοῦ ἄρθρου 74 τοῦ Συντάγμος ὁρίζει ὅτι : "...Νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που περιέχει διατάξεις ἄσχετες μέ τό κύριο ἀντικείμενό τους, δέν εἰσάγεται γιά συζήτηση. Προσθήκη ἤ τροπολογία ἄσχετη μέ τό κύριο ἀντικείμενο τοῦ νομοσχεδίου ἤ τῆς πρότασης νόμου δέν εἰσάγεται γιά συζήτηση.... Σέ περίπτωση ἀμφισβήτησης ἀποφαίνεται ἡ Βουλή".
Συνεπῶς, τά πολυνομοσχέδια εἶναι ἀντισυνταγματικά, διότι ἀντιβαίνουν ἐξ ὁρισμοῦ στήν παράγραφο 5 τοῦ ἄρθρου 74 τοῦ Συντάγμος. Κατά πάγια νομολογία τῶν δικαστηρίων, δέν εἶναι ἁρμόδια τά δικαστήρια νά κρίνουν τήν ἀντισυνταγματικότητα αὐτήν, ἀλλά ἡ Βουλή.
Ἡ Βουλή, ὅταν παρά τήν συνταγματική ἀπαγόρευση, εἰσάγεται σέ αὐτήν γιά συζήτηση ἕνα νομοσχέδιο ἤ μία πρόταση νόμου, πού περιέχει διατάξεις ἄσχετες πρός τό κύριο ἀντικείμενό τους, εἶναι ἁρμόδια νά ἐξετάσῃ τήν ἀμφισβήτηση, καί ἄν αὐτή εἶναι βάσιμη, νά ματαιώσῃ τήν συζήτηση, πού εἶναι καί τό πλέον ὀρθό
Ὅταν ὅμως οὐδεμία ἀμφισβήτηση ἐγερθῆ ἐντός τῆς Βουλῆς, αὐτή δέν ἀποφαίνεται καθόλου. Καί συζητοῦνται καί ψηφίζονται πολλές διατάξεις ἄσχετες πρός τό κύριο ἀντικείμενο τοῦ νομοσχεδίου ἤ τῆς προτάσεως νόμου. Τό Σύνταγμα, ὅταν αὐτό γίνεται συχνά, παραμερίζεται. Πρός βλάβη τῆς διαφάνειας τοῦ δημοσίου βίου, καί τῆς δημοκρατικῆς ἀσκήσεως τῆς νομοθετικῆς ἐξουσίας.
Ὅταν μία τέτοια κατάσταση χρονίσῃ, ἐμφανίζονται καί τά πολυνομοσχέδια, φαινόμενο σήψεως τῶν δημοκρατικῶν ἠθῶν, πού ἀποδεικνύει σοβαρή φθορά τῆς λειτουργίας τῆς δημοκρατίας καί παραπέμπει σέ ὑποκρυπτόμενη διαφθορά καί διασπάθιση τοῦ δημοσίου χρήματος.
Συνεπῶς, τά πολυνομοσχέδια ὅπως καί ἡ ἐπανειλημμένη ψήφιση ἀσχέτων διατάξεων, καθιστοῦν πρόδηλο ὅτι δέν πρόκειται καθόλου πλέον γιά ἐσωτερικό θέμα τῆς λειτουργίας τῆς Βουλῆς. Ὑπάρχει θεραπεία;
Μία ἐκδοχή θά ἦταν νά ἀλλάξουν στάση τά δικαστήρια καί δή τά ἀνώτατα, καί νά παραπέμπουν στήν Βουλή τίς ἀμφισβητήσεις ἀντισυνταγματικότητας πού ἐγείρονται ἐνώπιόν τους, σχετικά μέ τήν ἰσχύ διατάξεων ἀσχέτων πρός τό κύριο ἀντικείμενο τοῦ νόμου, καθώς καί σχετικά μέ τήν ἰσχύ ὁλόκληρων πολυνομοσχεδίων. Τοῦτο, ἐννοεῖται, ὅταν ἡ Βουλή δέν ἀποφάνθηκε καθόλου ἤ ἀποφάνθηκε αὐθαιρέτως. Πολιτικά, κάτι τέτοιο θά λειτουργοῦσε ὡς ἕνα ἰδιότυπο ἀναβλητικό "βέτο" καί θά ἔθετε πρό τῶν εὐθυνῶν της τήν Βουλή. Καί τοῦτο, διότι θα συνεπαγόταν νομικῶς τήν ἀναστολή ἰσχύος τῶν ἐπίμαχων διατάξεων, μέχρις ὅτου ἡ Βουλή ἀποφανθῆ ἐπί τοῦ δικαιολογημένου ἤ μή τῆς ἀμφισβητήσεως, καί περί της ἐγκυρότητος τῆς συζητήσεως καί ψηφίσεως. Θα ἀπέτρεπε δέ καί τήν Βουλή ἀπό τήν συνέχιση τέτοιων πρακτικῶν, ὑπονομευτικῶν τῆς δημοκρατίας, γιά τό μέλλον.
Ἐξ ἄλλου, θα μποροῦσε νά γίνῃ δεκτό ἀπό τά δικαστήρια, ὅτι ἄγνοια νόμου συγχωρεῖται κατ' ἀρχήν στούς πολίτες, ὅταν οἱ κανόνες δικαίου περιλαμβάνονται σέ ρυθμίσεις ἄσχετες πρός τό κύριο ἀντικείμενο τοῦ νόμου ἤ σέ διατάξεις πολυνομοσχεδίων (πλήν ἐάν ἀποδειχθῆ ὅτι αὐτοί τίς ἐγνώριζαν ἤ ὅτι δέν τίς ἐγνώριζαν ἐκ βαρείας ἀμελείας τους). Ὁμοίως, καί ἡ Διοίκηση καί τά Δικαστήρια, θά μποροῦσε νά γίνῃ δεκτό ὅτι δύνανται ἀλλά δέν ὑποχρεοῦνται νά γνωρίζουν καί νά ἐφαρμόζουν τίς ἐν λόγῳ ἄσχετες διατάξεις καί τίς διατάξεις τῶν πολυνομοσχεδίων.
Ἐν τούτοις, τό πρόβλημα τῶν ἀσχέτων διατάξεων καί τῶν πολυνομοσχεδίων, δέν εἶναι στόν πυρῆνα του πρόβλημα γνώσεως τῶν νόμων. Ἡ διασπορά ἀσχέτων ρυθμίσεων καί δυσερμηνεύτων διαταγῶν σέ πολλούς νόμους, ἐν εἴδει ..."δυσαρέστων ἐκπλήξεων " γιά τόν μέσο πολίτη ἀλλα καί ... "λαχείων" γιά τόν μέσο "ἐνδοκράτορα" (δική μου ἀπόδοση τῶν λέξεων insider, lobbyist, listed beneficiary κ.ο.κ.) , εἶναι πρόβλημα τόσον ἀσκήσεως διοικήσεως ὅσον καί ὑφαρπαγῆς συντακτικῆς ἐξουσίας.
Εἰδικότερα, διά μέσου ἀκριβῶς τοῦ ἀδήλου καί ὑπερβολικῶς λεπτομερειακοῦ χαρακτῆρος πολλῶν ρυθμίσεων, δυσνοήτων, δυσερμηνεύτων, μέχρι καί ὑπολανθανουσῶν, ἀσκεῖται διοίκηση καί ἀναλαμβάνεται συγκεκαλυμμένως συντακτική ἐξουσία, τυπικῶς μέν ὑπό τοῦ συνταγματικοῦ νομοθέτου, στήν πραγματικότητα δέ ὑπό ὁμάδων συμφερόντων ἤ λόμπυ ἤ κέντρων ἐξουσίας, πού οὔτε δημοκρατικῶς ἐκλέγονται, οὔτε δημοκρατικῶς ἐλέγχονται.
Γι' αὐτό τόσο οἱ ἄσχετες διατάξεις σέ νόμους μέ ἄλλο ἀντικείμενο, ὅσο καί τά πολυνομοσχέδια - ἐν μέσῳ κακότεχνων "βελτιώσεων" ἄλλων διατάξεων, πού φέρουν σύγχυση καί στόν πλέον εἰδήμονα νομικό περί τοῦ τί ἐν τέλει ἰσχύει - βρίθουν ἀπό οὐσιαστικά ἀντισυνταγματικές ρυθμίσεις (συχνότατα παραβιάζουν, ἄλλες περισσότερο καί ἄλλες λιγώτερο, τήν ἀρχή τῆς ἰσότητος). Ἑπομένως, οἱ ἄσχετες διατάξεις σέ νόμους μέ ἄλλο ἀντικείμενο, καθώς καί ὅλες οἱ διατάξεις τῶν πολυνομοσχεδίων, πρέπει νά ἀντιμετωπίζονται ἀπό τά δικαστήρια ὡς ἀντισυνταγματικές "κατά τεκμήριο", δηλαδή πολύ εὐκολώτερα ἀπό τίς λοιπές, τίς κανονικά καί κατά τό Σύνταγμα, ψηφισμένες διατάξεις.
Ἄλλο δέ, ὁ σκοπός τοῦ νόμου, καί ἄλλο τό ἀντικείμενό του. Διάφοροι σκοποί ψευδῶς συστεγάζονται κάτω ἀπό γενικόλογες ἀοριστίες τοῦ τύπου : "ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως...κ.λ.π.", ἤ " ἡ θέση σέ ἐφαρμογή σχεδίων διασώσεως τῆς οἰκονομίας, τῶν δεῖνα νόμων καί τῶν ἑξῆς ἑτέρων νομοθετημάτων...". Τό ἀντικείμενο τοῦ νόμου ὁριοθετεῖται ἀπό τόν κλάδο τοῦ δικαίου στόν ὁποῖο οἱ ρυθμίσεις του κυρίως ἀφοροῦν, καί ἀπό τούς ἀποδέκτες (κατά κατηγορίες ἀποδεκτῶν μέ κοινό παρονομαστή, ἤ μέ τοπικό προσδιορισμό) ὅσων ὁ νόμος ἐντέλλεται ἤ σχεδιάζει (ἀνά ὑπουργεῖο, ἤ ὡς πρός τήν ἤδη θεσμοθετημένη, ἤ ἐφ' ἑξῆς ἀναγκαία, συναρμοδιότητα ὑπουργείων). Συνεπῶς τό ἀντικείμενο τοῦ νόμου δέν ὁρίζεται αὐθαιρέτως ἀπό κανέναν ἀλλά προκύπτει ἀπό τήν φύση τοῦ περιεχομένου του.
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Αρκούδα επιτέθηκε στα Κούρεντα Ιωαννίνων
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
