ΝΕΑ VIDEO NEA PHOTO NEA

 | 

Κριμαία: Η φτηνότερη εναλλακτική διαδρομή για τον «South Stream»

Σεργκέι Τίχονοφ, Expert

Η ένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία θα αλλάξει θεαματικά τις παραμέτρους του South Stream, αφού προσφέρεται ως εναλλακτική διαδρομή του αγωγού φυσικού αερίου μέσω του εδάφους της. Κάτι που θα μειώσει στο ήμισυ το κόστος του θαλάσσιου τμήματός του.

Ο υποθαλάσσιος αγωγός μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου, South Stream, από τη Μαύρη Θάλασσα προς τα Βαλκάνια, είχε αποτελέσει αντικείμενο σκληρής κριτικής λόγω της αμφίβολης οικονομικής αποδοτικότητάς του. Κι' αυτό διότι: Πρώτον, το κόστος του είναι ένα από τα υψηλότερα στην ιστορία της κατασκευής αγωγών (16 δις. ευρώ). Δεύτερον, τεχνολογικά, το σχέδιο είναι εξαιρετικά δύσκολο και γεμάτο οικολογικούς κινδύνους οι οποίοι εμφανίζονται λόγω της κατασκευής του αγωγού σε μεγάλο βάθος (ως τα 2,5 χλμ., κάτι που αποτελεί ρεκόρ στο συγκεκριμένο τομέα). 

Το 2011, όταν είχαν πραγματοποιηθεί οι βασικές οικολογικές μελέτες, είχαν ετοιμαστεί τα σχετικά έγγραφα του σχεδίου και είχαν συναφθεί οι πρώτες επενδυτικές συμφωνίες με τις χώρες που επρόκειτο να συμμετάσχουν στον South Stream. Οταν δηλαδή με λίγα λόγια είχε γίνει σαφές ότι η Μόσχα έλαβε την ακλόνητη απόφαση να τον κατασκευάσει, η ουκρανική κυβέρνηση έκανε την πρόταση η διαδρομή του αγωγού να περάσει από την Κριμαία και ακολούθως από το ρηχό βόρειο τμήμα της Μαύρης θάλασσας, γεγονός που θα μείωνε τον συνολικό προϋπολογισμό σχεδόν κατά 40%. Η Gazprom απέρριψε αυτές τις εκδοχές υποστηρίζοντας πως δεν επιλύουν τον βασικό στόχο του «Νότιου ρεύματος», ότι δηλαδή, δεν αποκλείουν τους μεταφορικούς κινδύνους. Σήμερα πλέον, που η Κριμαία έχει ενσωματωθεί στη Ρωσία, δεν τίθεται θέμα διαμετακομιστικών κινδύνων. 

Εναλλακτική αριθμητική

Η Κριμαία έχει τον δικό της «ενεργειακό χρυσό»

Οι ενεργειακοί πόροι της Κριμαίας, θα γίνουν εργαλείο ανάπτυξής της, ή πεδίο νέας αντιπαράθεσης στη Μαύρη Θάλασσα; Πάντως, ενώ γίνονται οι πρώτοι σχεδιασμοί για την αξιοποίησή τους, ήδη υπάρχουν προβληματισμοί για μελλοντική διένεξη με την Ουκρανία –και- εξαιτίας τους.

Το μέσο βάθος του αγωγού του αερίου σύμφωνα με το υπάρχον σχέδιο (στο μέσο της θαλάσσιας διαδρομής, σε διεθνή ύδατα) είναι 1,7 χλμ., ενώ το μέγιστο φτάνει τα 2,25 χλμ. Η έκταση του θαλάσσιου τμήματος της διαδρομής είναι 957 χλμ. Από τα έγγραφα του προγράμματος που έχουν γνωστοποιηθεί, είναι γνωστό ότι ο προϋπολογισμός του έργου αποτελείται από δύο μέρη: Το επίγειο, 5 δις. ευρώ για τα 1,7 χιλ. χλμ., και το θαλάσσιο, 11 δις. ευρώ για τα 957 χλμ.

Και τώρα ας δούμε τις παραμέτρους της διαφοροποιημένης διαδρομής: Η έκταση της θαλάσσιας ζώνης μειώνεται κατά το ήμισυ, στα 484 χλμ., το μέσο βάθος σε αυτό το τμήμα της Μαύρης θάλασσας είναι περίπου κατά 45% μικρότερο, 1,05 χλμ., ενώ το μέγιστο είναι 1,44 χλμ. αντί 2,25 χλμ. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς δυτικών εμπειρογνωμόνων, η εναλλακτική θαλάσσια διαδρομή θα στοίχιζε 3,6 δις. ευρώ. Συν περίπου 420 χλμ. για το κομμάτι που περνά από την ίδια την Κριμαία (ακόμη 1,2 δις. ευρώ περίπου). Οι συνολικές δαπάνες για την «κριμαϊκή» εκδοχή θα ήταν 4,8 δις. ευρώ, που είναι περίπου το ήμισυ από το κόστος της υφιστάμενης εκδοχής του θαλάσσιου τμήματος. 

Ακόμη δεν έχει επιλεγεί η εναλλακτική 

Επισήμως η Gaprom δεν επιβεβαιώνει τα σχέδια μεταβολής του δρομολογίου. Το σχόλιο της υπηρεσίας Τύπου της εταιρίας αναφέρει ότι η αλλαγή της διαδρομής του South Stream δεν εξετάζεται από τη Gazprom, καθώς ο συγκεκριμένος αγωγός είναι κατά πρώτο λόγο εξαγωγικής σημασίας και η κατασκευή του πραγματοποιείται από κοινού με ξένους εταίρους, οι οποίοι θα χρηματοδοτήσουν και αυτοί ένα τμήμα του προγράμματος. Αλλαγή των δεδομένων δημιουργεί την ανάγκη επαναδιαπραγμάτευσης των όρων συμμετοχής και θα οδηγήσει σε εκτροπή του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης του έργου. Οι εγκεκριμένες προθεσμίες έναρξης λειτουργίας του αγωγού δεν επιτρέπουν τη διεξαγωγή μιας νέας σειράς ερευνών. Σήμερα δε, βρίσκεται ήδη σε πλήρη εξέλιξη η κατασκευή νέων αγωγών και σταθμών συμπίεσης φυσικού αερίου στο έδαφος της Ρωσίας, έχουν συναφθεί συμβόλαια για την προμήθεια αγωγών για τα πρώτα δύο τμήματα του έργου. Η κατασκευή του πρώτου θαλάσσιου τμήματος αναμένεται ήδη μέσα στο 2014.

Τα παράκτια κοιτάσματα της Chornomornaftogaz και της Rosneft στη Μαύρη Θάλασσα

Επίσημα τουλάχιστον, και η εταιρία Wintershall η οποία συνεργάζεται με τη Gazprom, δια στόματος του μέλους του ΔΣ της, Μάριο Μέρεν, διέψευσε μια πιθανή αλλαγή της διαδρομής, καθώς -όπως δήλωσε- η ένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία, δεν θα επιφέρει αλλαγές στο θέμα αυτό. Ωστόσο, θα ήταν παράξενο στις συνθήκες της σκληρής αντιπαράθεσης μεταξύ Ρωσίας και Δύσης για το θέμα της Κριμαίας, να ακουστεί κάτι διαφορετικό. Υπάλληλος της Gazprom δήλωσε ανώνυμα ότι η επεξεργασία της διαδρομής του South Stream μέσω της Κριμαίας ήδη συντελείται, αλλά προς το παρόν δεν γίνεται αντικείμενο δημοσιοποίησης. «Θα χρειαστεί -είπε- να περιμένουμε πότε όλη αυτή ιστορία με την Ουκρανία θα κοπάσει, και θα παγιωθεί στην ιστορία και στα μυαλά της δυτικής πολιτικής ελίτ, όπως συνέβη με την περίπτωση της Γεωργίας το 2008, όταν το πάγωμα των σχέσεων διήρκησε κάποιους μήνες. Το πρώτο τμήμα θα το κατασκευάσουμε ούτως ή άλλως σύμφωνα με την παλιά διαδρομή, έχει ήδη συναφθεί η οριστική σύμβαση, οι Ολλανδοί έχουν ξεκινήσει τις εργασίες και το φθινόπωρο θα αρχίσουν την τοποθέτηση στο βυθό. Ωστόσο, τα άλλα τρία τμήματα πιθανότατα θα περάσουν από τη βελτιωμένη διαδρομή δεδομένης της νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας».

Φυσικό αέριο για την Ευρώπη: Ποιός θα πληρώσει τις αμερικανικές κυρώσεις;

Οι κυρώσεις των ΗΠΑ, απειλούν την κυριαρχία της Ρωσίας στην προμήθεια της Ευρώπης με ενεργειακούς πόρους; Αρκούν οι ποσότητες του αμερικανικού «γαλάζιου χρυσού» να αντικαταστήσουν το φυσικό αέριο της «Gazprom»; Σίγουρα όχι, λένε οι εμπειρογνώμονες.

Ο συνομιλητής του περιοδικού θεωρεί επίσης ότι η άποψη περί δυσκολιών σχετικά με τη σύναψη νέων συμβάσεων με τους ξένους εταίρους της Gazprom «οι οποίοι μεταξύ άλλων έχουν αναλάβει και ένα μέρος της χρηματοδότησης του έργου», στερούνται βάσης, καθώς αυτοί θα μείωναν ευχαρίστως το χρονικό διάστημα που θα απαιτηθεί μέχρι να αρχίσουν να αποδίδουν οι επενδύσεις τους, ελαττώνοντας ταυτόχρονα αισθητά και τις δαπάνες που τους αναλογούν. Άλλο θέμα είναι ότι στη δεδομένη στιγμή οι πολιτικές τους ελίτ δεν θα τους αφήσουν να το κάνουν.

Ο εκ των σημαντικότερων αναλυτών του Οργανισμού εθνικής ενεργειακής ασφάλειας, Ίγκορ Γιουσκόφ, εκτιμά και αυτός ότι η αναπροσαρμογή της διαδρομής του South Stream είναι δυνατή, ξεκινώντας από το δεύτερο τμήμα, ενώ μια ενδεχόμενη καθυστέρηση της εφαρμογής της -παρά τα προφανή οφέλη που αυτή συνεπάγεται- θα σχετίζεται κατά κύριο λόγο με τη διαταραχή των σχέσεων Ρωσίας και Δύσης. Πόσο μάλλον, όπως προσθέτει ο Γιουσκόφ, αφού το κόστος για τον μερικό επανασχεδιασμό και τη σύναψη νέων συμβολαίων, λόγω της αλλαγής του θαλάσσιου τμήματος του αγωγού, είναι εντελώς αμελητέο σε σύγκριση με το οικονομικό όφελος το οποίο θα προκύψει.

Η Ρωσία Τώρα
InfoGnomon