2014-04-23 09:55:17
του Αναστάσιου Λαυρέντζου*
Όσοι παρακολουθούν τα ζητήματα της Θράκης, γνωρίζουν ότι η μουσουλμανική μειονότητα η οποία ζει στην περιοχή, αποτελείται από τρεις διαφορετικές συνιστώσες: Τουρκόφωνοι, Πομάκοι και Ρομά (Αθίγγανοι). Από την πρώτη στιγμή που η Θράκη ενσωματώθηκε στην ελληνική επικράτεια, βασική επιδίωξη της τουρκικής πλευράς ήταν η ομογενοποίηση των μουσουλμανικών πληθυσμών της περιοχής και η μετατροπή τους σε τουρκική εθνική μειονότητα, ώστε αυτή αργότερα να καταστεί εργαλείο της τουρκικής πολιτικής.
Το ελληνικό κράτος μην έχοντας για τη Θράκη μια σαφή και μακρόπνοη στόχευση, όχι μόνο ανέχτηκε αυτή την πολιτική, αλλά με τις παραλείψεις του έμμεσα την υπέθαλψε ή και την προώθησε. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η μειονοτική εκπαίδευση που παρέχει το ελληνικό κράτος, η οποία πρέπει να διεξάγεται στην επίσημη γλώσσα του ελληνικού κράτους (ελληνικά) και στην (όποια) μητρική γλώσσα των μειονοτικών συμπολιτών μας, αλλά στην πράξη πουθενά δεν διακρίνει τις γλωσσικές διαφορές των μουσουλμάνων και βλέπει μόνο μια μειονοτική γλώσσα, τα τουρκικά
. Με τον τρόπο αυτό η ελληνική πολιτεία έχει συνδράμει αποφασιστικά στον εκτουρκισμό των μη τουρκόφωνων μουσουλμανικών πληθυσμών της Θράκης (Πομάκοι και Ρομά) και μάλιστα συνεχίζει να το κάνει, χωρίς κανείς από τους προοδευτικούς πολίτες της χώρας να αντιδρά σε αυτή την ιδιότυπη πολιτιστική «εθνοκάθαρση».
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν λίγες θαρραλέες φωνές θρακιωτών μουσουλμάνων που αντιστέκονται στον εκτουρκισμό τους. Ανάμεσά τους είναι και η Ρομά ακτιβίστρια Σαμπιχά Σουλεϊμάν, η οποία ζει στο Δροσερό της Ξάνθης (μια από τις ελάχιστες περιοχές που οι Ρομά δεν έχουν ακόμη τουρκοφωνήσει και διατηρούν το γλωσσικό τους ιδίωμα). Η Σαμπιχά Σουλεϊμάν αντιδρώντας στην υποβάθμιση των ομοφύλων της, έχει από χρόνια συστήσει μαζί με άλλες γυναίκες της περιοχής το σωματείο «Ελπίδα», μέσω του οποίου αγωνίζεται για τα δικαιώματα των γυναικών και για τη μόρφωση των παιδιών του Δροσερού, δίνοντας έμφαση στην γλωσσική τους επάρκεια στα ελληνικά. Για τη δράση του αυτή ο σύλλογος «Ελπίδα» βραβεύτηκε το 2007 σε εκδήλωση που έγινε υπό την παρουσία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, ενώ το 2009 η Σαμπιχά Σουλεϊμάν έλαβε το βραβείο Γυναικείου Θάρρους του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ σε εκδήλωση που έγινε στο Αμερικανικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη. Πιο αντιπροσωπευτικό όμως του τί εκπροσωπεί η Σαμπιχά Σουλεϊμάν, είναι το τί είπε η ίδια στο 5ο Συνέδριο του ΟΗΕ για τις μειονότητες (2012). Παραθέτουμε αυτούσιο τον λόγο της:
«Ονομάζομαι Σαμπιχά Σουλεϊμάν, είμαι Μουσουλμάνα Ρομά από την Ξάνθη στην Ελλάδα και πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Δροσερού “Η Ελπίδα”. Ζητώ συγνώμη που δεν μπορώ να μιλήσω απ’ ευθείας σε κάποια από τις γλώσσες που χρησιμοποιούνται στο συνέδριο αλλά δεν τις έμαθα ποτέ. Η μητρική μου γλώσσα είναι ρομάνι, η γλώσσα των Τσιγγάνων. Πάρα ταύτα επειδή είμαι μουσουλμάνα της Θράκης υποχρεώθηκα να πάω σε σχολείο όπου διδάχθηκα μια τρίτη γλώσσα, τα τούρκικα. Αυτό κάνουν κάθε χρόνο εκατοντάδες έλληνες πολίτες μουσουλμάνοι Ρομά με αποτέλεσμα να αισθανόμαστε σήμερα μειονότητα εντός της μειονότητας.
Το ίδιο συναίσθημα της μειονότητας μέσα στη μειονότητα το αισθανόμαστε σε κάθε βήμα μας μέσα στην κοινωνία. Οι μουσουλμάνοι τουρκικής καταγωγής προσπαθούν να μας επιβάλουν εκτός από τη γλώσσα τους και την ταυτότητά τους. Ξοδεύουν πολλά λεφτά για να χτίσουν τζαμιά μέσα στους οικισμούς μας. Μας λένε ότι οι Τσιγγάνοι πεθαίνουν νέοι επειδή δεν είναι καλοί Τούρκοι και πιστοί μουσουλμάνοι. Εμείς, όμως ξέρουμε ότι αυτό που χρειαζόμαστε είναι περισσότερα σχολεία και νοσοκομεία όχι τζαμιά που άλλωστε η Θράκη έχει πολλά.
Εδώ και χρόνια επιμένουν να φτιάξουν σωματεία και να τα ονομάσουν «τουρκικά». Στη συνέχεια προσπαθούν να μας γράψουν σε αυτά τα σωματεία για να μας υποχρεώσουν κι εμάς να πούμε ότι είμαστε Τούρκοι. Πριν μερικά χρόνια το ελληνικό κράτος όρισε να πηγαίνουμε υποχρεωτικά σε νηπιαγωγεία. Οι τουρκικής καταγωγής Μουσουλμάνοι έφτιαξαν δικά τους νηπιαγωγεία όπου διδάσκονται μόνον τουρκικά. Μας πιέζουν να γραφτούμε σε αυτά τα νηπιαγωγεία.
Θέλουμε να έχουμε καλή εκπαίδευση στη γλώσσα του κράτους που ζούμε. Το κράτος δεν κάνει αρκετά. Θέλουμε περισσότερα δημόσια σχολεία. Θέλουμε να μας προστατεύει επειδή είμαστε μουσουλμάνες γυναίκες με δικαιώματα που παραβιάζονται διαρκώς από ανθρώπους που νομίζουν ότι είναι δικαίωμά τους να φέρονται άσχημα στις γυναίκες τους. Περιμένουμε την πραγματική βοήθεια από το ελληνικό κράτος.
Η Διακήρυξη του ΟΗΕ για τις μειονότητες λέει ότι πρέπει να γίνεται σεβαστή η ιδιαίτερη ταυτότητα και ο πολιτισμός μας. Αυτό δεν ισχύει μόνον για το κράτος στο οποίο ζούμε αλλά και για τους μειονοτικούς συμπολίτες μας. Οι τελευταίοι προσπαθούν να μας επιβάλουν την τουρκική ταυτότητα αντί της δικής μας ταυτότητας των Ρομά. Δεν θέλουμε να αλλάξουμε τη δική μας ταυτότητα με μία άλλη. Θέλουμε να μας αφήσουν ήσυχους και να μην παίζουν πολιτικά παιχνίδια εις βάρος μας.»
Από τα παραπάνω εύλογα θα περίμενε κανείς ότι όσες πολιτικές δυνάμεις δηλώνουν παραδοσιακά ευαίσθητες για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα έστεργαν να υποστηρίξουν τη φωνή της Σαμπιχά Σουλεϊμάν. Αντιθέτως είδαμε το εντελώς αντίθετο. Διάφοροι παράγοντες στο κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ αντέδρασαν έντονα στην υποψηφιότητα της Σουλεϊμάν για την ευρωβουλή, μη διστάζοντας μάλιστα να την χαρακτηρίσουν και «φορέα του ελληνικού εθνικισμού»! Φαίνεται λοιπόν ότι πολλοί μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν γίνει ειδικοί στο να ανακαλύπτουν τους φορείς του ελληνικού εθνικισμού, αλλά αδυνατούν να ανακαλύψουν φορείς άλλων εθνικισμών που δρουν μέσα στην ελληνική επικράτεια.
Το αστείο είναι βέβαια ότι η Σαμπιχά Σουλεϊμάν δεν έχει ποτέ αυτοπροσδιορισθεί εθνοτικά ως Ελληνίδα, αλλά μάχεται για τη δυνατότητα των ομοφύλων της να ομιλούν με επάρκεια τα ελληνικά, ώστε να ενταχθούν ομαλά στην ελληνική κοινωνία. Μάχεται επίσης για τα δικαιώματα των μουσουλμάνων γυναικών και ειδικά των Ρομά. Κάποιοι βέβαια, οι οποίοι είναι και πολιτικά απρεπείς ώστε να απευθύνουν αυθαίρετους χαρακτηρισμούς, δεν τα βλέπουν αυτά, γιατί βλέπουν μόνο αυτά που θέλουν ή όσα τους επιτρέπει ο κομματικός δογματισμός τους. Υποπίπτουν όμως έτσι σε μια σοβαρή αντίφαση, διότι αποδεικνύουν ότι τα «ανθρώπινα δικαιώματα» δεν είναι πάντα υπεράνω κάθε άλλου δικαιώματος ή συμφέροντος. Γιατί τελικά υπάρχει ένα συμφέρον «ιερό» που υπηρετείται με απόλυτη προτεραιότητα: το στενό κομματικό συμφέρον που απ’ ό,τι φαίνεται δεν διστάζει να εξυπηρετήσει ή και να συνταχθεί με πολιτικές ξένων δυνάμεων. Δυστυχώς όμως εδώ, ούτε αυτό εξυπηρετείται. Διότι οι χειρισμοί που ακολουθήθηκαν μπορεί να ικανοποιούν έναν στενό κομματικό πυρήνα, αλλά τη μεγάλη πλειονότητα όσων μπορούν να σκεφτούν με στοιχειώδη λογική συνέπεια – όπου κι αν ανήκουν πολιτικά – την απωθούν.
*O Αναστάσιος Λαυρέντζος είναι συγγραφέας του βιβλίου "Η Θράκη στο μεταίχμιο", που διατίθεται από τo βιβλιοπωλείο των εκδόσεων ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ, Φιλελλήνων 14, Σύνταγμα, Αθήνα
Τηλ. 210 3316036
E-Mail: [email protected]
infognomon.com
Twitter: @LavrentzosA
Όσοι παρακολουθούν τα ζητήματα της Θράκης, γνωρίζουν ότι η μουσουλμανική μειονότητα η οποία ζει στην περιοχή, αποτελείται από τρεις διαφορετικές συνιστώσες: Τουρκόφωνοι, Πομάκοι και Ρομά (Αθίγγανοι). Από την πρώτη στιγμή που η Θράκη ενσωματώθηκε στην ελληνική επικράτεια, βασική επιδίωξη της τουρκικής πλευράς ήταν η ομογενοποίηση των μουσουλμανικών πληθυσμών της περιοχής και η μετατροπή τους σε τουρκική εθνική μειονότητα, ώστε αυτή αργότερα να καταστεί εργαλείο της τουρκικής πολιτικής.
Το ελληνικό κράτος μην έχοντας για τη Θράκη μια σαφή και μακρόπνοη στόχευση, όχι μόνο ανέχτηκε αυτή την πολιτική, αλλά με τις παραλείψεις του έμμεσα την υπέθαλψε ή και την προώθησε. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η μειονοτική εκπαίδευση που παρέχει το ελληνικό κράτος, η οποία πρέπει να διεξάγεται στην επίσημη γλώσσα του ελληνικού κράτους (ελληνικά) και στην (όποια) μητρική γλώσσα των μειονοτικών συμπολιτών μας, αλλά στην πράξη πουθενά δεν διακρίνει τις γλωσσικές διαφορές των μουσουλμάνων και βλέπει μόνο μια μειονοτική γλώσσα, τα τουρκικά
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν λίγες θαρραλέες φωνές θρακιωτών μουσουλμάνων που αντιστέκονται στον εκτουρκισμό τους. Ανάμεσά τους είναι και η Ρομά ακτιβίστρια Σαμπιχά Σουλεϊμάν, η οποία ζει στο Δροσερό της Ξάνθης (μια από τις ελάχιστες περιοχές που οι Ρομά δεν έχουν ακόμη τουρκοφωνήσει και διατηρούν το γλωσσικό τους ιδίωμα). Η Σαμπιχά Σουλεϊμάν αντιδρώντας στην υποβάθμιση των ομοφύλων της, έχει από χρόνια συστήσει μαζί με άλλες γυναίκες της περιοχής το σωματείο «Ελπίδα», μέσω του οποίου αγωνίζεται για τα δικαιώματα των γυναικών και για τη μόρφωση των παιδιών του Δροσερού, δίνοντας έμφαση στην γλωσσική τους επάρκεια στα ελληνικά. Για τη δράση του αυτή ο σύλλογος «Ελπίδα» βραβεύτηκε το 2007 σε εκδήλωση που έγινε υπό την παρουσία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, ενώ το 2009 η Σαμπιχά Σουλεϊμάν έλαβε το βραβείο Γυναικείου Θάρρους του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ σε εκδήλωση που έγινε στο Αμερικανικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη. Πιο αντιπροσωπευτικό όμως του τί εκπροσωπεί η Σαμπιχά Σουλεϊμάν, είναι το τί είπε η ίδια στο 5ο Συνέδριο του ΟΗΕ για τις μειονότητες (2012). Παραθέτουμε αυτούσιο τον λόγο της:
«Ονομάζομαι Σαμπιχά Σουλεϊμάν, είμαι Μουσουλμάνα Ρομά από την Ξάνθη στην Ελλάδα και πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Δροσερού “Η Ελπίδα”. Ζητώ συγνώμη που δεν μπορώ να μιλήσω απ’ ευθείας σε κάποια από τις γλώσσες που χρησιμοποιούνται στο συνέδριο αλλά δεν τις έμαθα ποτέ. Η μητρική μου γλώσσα είναι ρομάνι, η γλώσσα των Τσιγγάνων. Πάρα ταύτα επειδή είμαι μουσουλμάνα της Θράκης υποχρεώθηκα να πάω σε σχολείο όπου διδάχθηκα μια τρίτη γλώσσα, τα τούρκικα. Αυτό κάνουν κάθε χρόνο εκατοντάδες έλληνες πολίτες μουσουλμάνοι Ρομά με αποτέλεσμα να αισθανόμαστε σήμερα μειονότητα εντός της μειονότητας.
Το ίδιο συναίσθημα της μειονότητας μέσα στη μειονότητα το αισθανόμαστε σε κάθε βήμα μας μέσα στην κοινωνία. Οι μουσουλμάνοι τουρκικής καταγωγής προσπαθούν να μας επιβάλουν εκτός από τη γλώσσα τους και την ταυτότητά τους. Ξοδεύουν πολλά λεφτά για να χτίσουν τζαμιά μέσα στους οικισμούς μας. Μας λένε ότι οι Τσιγγάνοι πεθαίνουν νέοι επειδή δεν είναι καλοί Τούρκοι και πιστοί μουσουλμάνοι. Εμείς, όμως ξέρουμε ότι αυτό που χρειαζόμαστε είναι περισσότερα σχολεία και νοσοκομεία όχι τζαμιά που άλλωστε η Θράκη έχει πολλά.
Εδώ και χρόνια επιμένουν να φτιάξουν σωματεία και να τα ονομάσουν «τουρκικά». Στη συνέχεια προσπαθούν να μας γράψουν σε αυτά τα σωματεία για να μας υποχρεώσουν κι εμάς να πούμε ότι είμαστε Τούρκοι. Πριν μερικά χρόνια το ελληνικό κράτος όρισε να πηγαίνουμε υποχρεωτικά σε νηπιαγωγεία. Οι τουρκικής καταγωγής Μουσουλμάνοι έφτιαξαν δικά τους νηπιαγωγεία όπου διδάσκονται μόνον τουρκικά. Μας πιέζουν να γραφτούμε σε αυτά τα νηπιαγωγεία.
Θέλουμε να έχουμε καλή εκπαίδευση στη γλώσσα του κράτους που ζούμε. Το κράτος δεν κάνει αρκετά. Θέλουμε περισσότερα δημόσια σχολεία. Θέλουμε να μας προστατεύει επειδή είμαστε μουσουλμάνες γυναίκες με δικαιώματα που παραβιάζονται διαρκώς από ανθρώπους που νομίζουν ότι είναι δικαίωμά τους να φέρονται άσχημα στις γυναίκες τους. Περιμένουμε την πραγματική βοήθεια από το ελληνικό κράτος.
Η Διακήρυξη του ΟΗΕ για τις μειονότητες λέει ότι πρέπει να γίνεται σεβαστή η ιδιαίτερη ταυτότητα και ο πολιτισμός μας. Αυτό δεν ισχύει μόνον για το κράτος στο οποίο ζούμε αλλά και για τους μειονοτικούς συμπολίτες μας. Οι τελευταίοι προσπαθούν να μας επιβάλουν την τουρκική ταυτότητα αντί της δικής μας ταυτότητας των Ρομά. Δεν θέλουμε να αλλάξουμε τη δική μας ταυτότητα με μία άλλη. Θέλουμε να μας αφήσουν ήσυχους και να μην παίζουν πολιτικά παιχνίδια εις βάρος μας.»
Από τα παραπάνω εύλογα θα περίμενε κανείς ότι όσες πολιτικές δυνάμεις δηλώνουν παραδοσιακά ευαίσθητες για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα έστεργαν να υποστηρίξουν τη φωνή της Σαμπιχά Σουλεϊμάν. Αντιθέτως είδαμε το εντελώς αντίθετο. Διάφοροι παράγοντες στο κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ αντέδρασαν έντονα στην υποψηφιότητα της Σουλεϊμάν για την ευρωβουλή, μη διστάζοντας μάλιστα να την χαρακτηρίσουν και «φορέα του ελληνικού εθνικισμού»! Φαίνεται λοιπόν ότι πολλοί μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν γίνει ειδικοί στο να ανακαλύπτουν τους φορείς του ελληνικού εθνικισμού, αλλά αδυνατούν να ανακαλύψουν φορείς άλλων εθνικισμών που δρουν μέσα στην ελληνική επικράτεια.
Το αστείο είναι βέβαια ότι η Σαμπιχά Σουλεϊμάν δεν έχει ποτέ αυτοπροσδιορισθεί εθνοτικά ως Ελληνίδα, αλλά μάχεται για τη δυνατότητα των ομοφύλων της να ομιλούν με επάρκεια τα ελληνικά, ώστε να ενταχθούν ομαλά στην ελληνική κοινωνία. Μάχεται επίσης για τα δικαιώματα των μουσουλμάνων γυναικών και ειδικά των Ρομά. Κάποιοι βέβαια, οι οποίοι είναι και πολιτικά απρεπείς ώστε να απευθύνουν αυθαίρετους χαρακτηρισμούς, δεν τα βλέπουν αυτά, γιατί βλέπουν μόνο αυτά που θέλουν ή όσα τους επιτρέπει ο κομματικός δογματισμός τους. Υποπίπτουν όμως έτσι σε μια σοβαρή αντίφαση, διότι αποδεικνύουν ότι τα «ανθρώπινα δικαιώματα» δεν είναι πάντα υπεράνω κάθε άλλου δικαιώματος ή συμφέροντος. Γιατί τελικά υπάρχει ένα συμφέρον «ιερό» που υπηρετείται με απόλυτη προτεραιότητα: το στενό κομματικό συμφέρον που απ’ ό,τι φαίνεται δεν διστάζει να εξυπηρετήσει ή και να συνταχθεί με πολιτικές ξένων δυνάμεων. Δυστυχώς όμως εδώ, ούτε αυτό εξυπηρετείται. Διότι οι χειρισμοί που ακολουθήθηκαν μπορεί να ικανοποιούν έναν στενό κομματικό πυρήνα, αλλά τη μεγάλη πλειονότητα όσων μπορούν να σκεφτούν με στοιχειώδη λογική συνέπεια – όπου κι αν ανήκουν πολιτικά – την απωθούν.
*O Αναστάσιος Λαυρέντζος είναι συγγραφέας του βιβλίου "Η Θράκη στο μεταίχμιο", που διατίθεται από τo βιβλιοπωλείο των εκδόσεων ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ, Φιλελλήνων 14, Σύνταγμα, Αθήνα
Τηλ. 210 3316036
E-Mail: [email protected]
infognomon.com
Twitter: @LavrentzosA
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Εφιαλτικές ώρες για γριούλα στη Λευκάδα
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
