2014-04-28 10:19:18
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αβραμίδης
Αφήστε μας επιτέλους ήσυχους εσείς οι δημοσιογράφοι». Ο κ. Γιάννης Παγούνης, εκτροφέας γουνοφόρων ζώων από το Χιλιόδενδρο Καστοριάς, δεν έχει όρεξη για κουβέντες. Αν και πέρασαν τέσσερα χρόνια από την πρωτοφανή, για τα ελληνικά δεδομένα, επίθεση που δέχτηκε η φάρμα του από την εξτρεμιστική οικολογική οργάνωση «A.L.F.», οπότε απελευθερώθηκαν 48.000 μινκ, είναι κουρασμένος από τη συχνή όχληση από τα ΜΜΕ.
Αφορμή είναι ο νέος κύκλος δημοσιευμάτων για τις ζημιές που προκαλούν όσα απέμειναν από τα συνολικά 50.000 μινκ (μετά και τη δεύτερη απελευθέρωση σε φάρμα στη Σιάτιστα Κοζάνης). Από τον Αύγουστο του 2010, καμία επίσημη καταγραφή για τον πληθυσμό των ζώων που ζουν ελεύθερα δεν έχει πραγματοποιηθεί, ενώ οι ντόπιοι διαμαρτύρονται για επιθέσεις μινκ στα οικόσιτα ζώα τους. Υπολογίζεται ότι από τα 50.000 συνελήφθησαν 30.000, 10.000 βρέθηκαν νεκρά και 10.000 ξέφυγαν, εκ των οποίων κανείς δεν γνωρίζει πόσα επιβίωσαν. Απροσδιόριστη είναι και η περιοχή όπου έχουν εξαπλωθεί, καθώς η ύπαρξή τους επιβεβαιώνεται κυρίως από διάσπαρτες μαρτυρίες. Σαν να μην αρκούσαν όλα αυτά, ζημιές φαίνεται να προκαλούν και οι «δραπέτες», τα μινκ δηλαδή που κατά καιρούς αποδρούν από τα εκτροφεία.
Εκτιμήσεις οικολογικών επιπτώσεων
Ο κ. Νίκος Παναγιωτόπουλος, αντιπρόεδρος της Εταιρείας Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς, ισχυρίζεται πως οι επιπτώσεις στην ορνιθοπανίδα είναι παραπάνω από ορατές. Ο αριθμός των υδρόβιων πτηνών (όπως φαλαρίδες, κύκνοι και χήνες) έχει μειωθεί αισθητά.Από τις 120 φωλιές κύκνων έχουν απομείνει τριάντα. Επίσης οι αποικίες των λαγγόνων, των μικρών κορμοράνων που σπανίζουν στην Ευρώπη, έχουν συρρικνωθεί και πολλά πουλιά μετακινούνται όπου τα νερά είναι πιο βαθιά, για να γλιτώσουν από τα αιμοβόρα μινκ. «Οι άναρχες μετατοπίσεις πληθυσμών ενδέχεται να επηρεάσουν και τα καταφύγια των αποδημητικών πουλιών», σημειώνει ο κ. Παναγιωτόπουλος.
Το μινκ είναι ένα αμερικανικό είδος, μη ενδημικό, που συγγενεύει με το κουνάβι. Δεν ξεπερνάει σε μήκος τα 70 εκατοστά, αναπαράγεται μία φορά το χρόνο -το θηλυκό γεννάει από 3 έως 8 μικρά- και είναι δεινός θηρευτής, καθώς κολυμπάει και σκαρφαλώνει με άνεση. Ομως το πιο απειλητικό για το οικοσύστημα χαρακτηριστικό του είναι το ότι αποθηκεύει τροφή - σκοτώνει δηλαδή περισσότερα ζώα απ’ όσα χρειάζεται. Οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι, εκτός από την ορνιθοπανίδα, έχει εκτοπίσει από την περιοχή και τη βίδρα, ένα σπάνιο είδος θηλαστικού, προστατευόμενο στη χώρα μας. «Η μαζική απελευθέρωση ξένων ειδών σε ένα οικοσύστημα είναι εγκληματική ενέργεια, ικανή να καταστρέψει ολοσχερώς έναν βιότοπο. Μία από τις άμεσες επιπτώσεις της παρουσίας των μινκ είναι ότι δημιουργείται στην τροφική αλυσίδα ένας ανταγωνισμός για τα θηράματα (π.χ. για τα ψάρια), ο οποίος απομακρύνει τα γηγενή είδη, όπως η βίδρα και η νυφίτσα», εξηγεί ο Λάζαρος Γεωργιάδης, βιολόγος και υπεύθυνος δράσεων του «Αρκτούρου».
Ποια θα ήταν η λύση
Η πλέον ενδεδειγμένη λύση για τη δραστική μείωση του πληθυσμού τους, η οποία εφαρμόζεται αποτελεσματικά σε άλλες χώρες (Δανία, Σκωτία) με παρόμοια προβλήματα, είναι η τοποθέτηση ειδικών σιδερένιων μακρόστενων παγίδων που μοιάζουν με κλουβιά και οι οποίες, λόγω σχήματος, δεν αιχμαλωτίζουν άλλα ζώα. Σύμφωνα με τον δόκτορα βιολογίας Σάββα Καζαντζίδη, ερευνητή του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών του ΕΘΙΑΓΕ, πρέπει, αφού γίνει μια δειγματοληπτική επιλογή περιοχών, ώστε να ανιχνευθεί η μεγάλη μάζα του πληθυσμού τους, να εντατικοποιηθούν οι ενέργειες για τη σύλληψή τους, ακόμη και με συνδρομή της Ε.Ε.
«Οχυρωματικά» έργα
Μετά τις επιθέσεις του 2010, αρκετοί εκτροφείς αντικατέστησαν το κοτετσόσυρμα, που χρησιμοποιούσαν για περίφραξη, με ηλεκτροφόρα καλώδια και βάσεις ενισχυμένες από μπετόν. Μάλιστα, ορισμένοι προσέλαβαν εταιρείες σεκιούριτι για καλύτερη φύλαξη. Εντούτοις οι ντόπιοι επιμένουν ότι κινδυνεύει το ζωικό τους κεφάλαιο. Ο Ορέστης Πιπερίδης, πρόεδρος της κοινότητας Πενταβρύσου, που απέχει 5 λεπτά από το Χιλιόδενδρο, «έχασε» 30 κότες και 3 πάπιες πριν από 40 ημέρες. Εφόσον δεν μπορεί να διευκρινιστεί αν το μινκ που τους επιτέθηκε είναι «δραπέτης» από φάρμα ή προέρχεται από τον απελευθερωμένο πληθυσμό, ο ίδιος προτείνει να βάλουν διακριτικά στα γουνοφόρα ζώα (κάτι που αρνούνται, λόγω κόστους, οι εκτροφείς) και ταυτόχρονα να δημιουργηθεί ένα ταμείο αποζημιώσεων από τα κέρδη των εκτροφών. Ετσι οι πληγέντες θα μπορούν να αναπληρώνουν τα ζώα που χάνουν και η κοινωνική αγανάκτηση θα εκτονωθεί.
Το Σεπτέμβριο του 2011 ο αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς Δημήτρης Σαββόπουλος, ακούγοντας τα παράπονα των συντοπιτών του, μοίρασε 35 σιδερένιες παγίδες στους κυνηγετικούς συλλόγους της Καστοριάς και του Αργους Ορεστικού. Tο πρόβλημα φάνηκε να μειώνεται. Αν και συνελήφθησαν όμως αρκετά ζώα (300 σύμφωνα με τους υπολογισμούς των κυνηγών), αρχείο με γεωγραφικά δεδομένα δεν δημιουργήθηκε. Από κει που υπήρχαν καθημερινά μαρτυρίες, αραίωσαν σε τέτοιο βαθμό, που το θέμα ξεχάστηκε. Ωσπου πριν από τρεις μήνες εμφανίστηκαν και πάλι. «Δεν έχουμε έγκυρες πληροφορίες που να δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος και να καθιστούν επιτακτική τη διαχείρισή του. Εντούτοις, επειδή όντως κυκλοφορεί ελεύθερος ένας αριθμός μινκ, που ίσως μετεξελιχθεί σε υπαρκτό οικολογικό κίνδυνο, έχουμε στείλει αίτημα στο Πράσινο Ταμείο να χρηματοδοτήσει μια επιστημονική μελέτη εντοπισμού και σύλληψής τους», επισημαίνει ο αντιπεριφερειάρχης.
Εκσυγχρονισμός στα εκτροφεία
Σήμερα στο νομό Καστοριάς λειτουργούν 31 εκτροφεία και η δυναμικότητά τους ανέρχεται στα 236.055 ενήλικα ζώα (σύμφωνα με την Αγροτική Διεύθυνση Αντιπεριφέρειας Καστοριάς). Οπως φαίνεται, οι φάρμες με τα γουνοφόρα ζώα αποτελούν μια
βιώσιμη διέξοδο για τους επαγγελματίες που χτυπήθηκαν από την κρίση. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του εργολάβου Γιώργου Καζικόπουλου. Με 60 απούλητα διαμερίσματα στη Θεσσαλονίκη, αποφάσισε το περασμένο φθινόπωρο, μαζί με τον 20χρονο Ανδρέα Μίχο, να επενδύσουν σε μια φάρμα, στα σύνορα των νομών Γρεβενών και Κοζάνης. Αγόρασαν από έναν συντοπίτη τους 3.000 μινκ (90 ευρώ το ένα) και τον Μάρτιο ξεκίνησαν τις διασταυρώσεις για τον πολλαπλασιασμό των ζώων. Σταδιακά, για να καθετοποιήσουν τη μονάδα τους, θα προσθέσουν σφαγείο και εκδορείο.
Τα ζώα χωρίζονται ανάλογα με το χρώµα (άσπρα, µαύρα, καφέ) σε οικογένειες. Ταΐζονται άπαξ ημερησίως µε 160 γρ. ειδικής τροφής (υπολείµµατα από σφαγεία εµπλουτισµένα µε βιταµίνες), εκτός από την περίοδο αναπαραγωγής, οπότε η ποσότητα σχεδόν διπλασιάζεται. Γενικώς, η τροφή είναι η µεγαλύτερη δαπάνη, καθώς µια φάρµα µεσαίας χωρητικότητας 20.000 µινκ χρειάζεται περίπου τρεις τόνους τροφής ηµερησίως (1.056 ευρώ). Οι δύο συνέταιροι υπολογίζουν ότι, αν στις διεθνείς δηµοπρασίες του Μαρτίου πουλήσουν κάθε δέρµα 50 ευρώ (η τιμή επηρεάζεται από την ποιότητα του δέρματος και κυμαίνεται από 30 έως και 180 ευρώ), θα κερδίσουν 25 ευρώ ανά µινκ.
Ρωτάω τον Αντρέα πόσο πιθανό είναι όλη αυτή η μαζική στροφή στις φάρμες να αποδειχτεί φούσκα. «Στην ελεύθερη αγορά κανείς δεν εγγυάται τίποτα. Πήραμε ένα επιχειρηματικό ρίσκο και θα δουλέψουμε σκληρά για να πάμε καλά», απάντησε με ρεαλισμό. Σωστά, η αγορά δεν λειτουργεί με εγγυήσεις επιτυχίας. Αλλά και το κράτος, που ορίζει τους όρους λειτουργίας των επιχειρήσεων, οφείλει να ενδιαφερθεί περισσότερο για την ασφάλεια των μονάδων. Ο πληθυσμός των μινκ, που μετά τις γέννες του Μαΐου ξεπερνάει το ένα εκατομμύριο, δεν είναι παίξε-γέλασε. •
Καθημερινή
InfoGnomon
Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αβραμίδης
Αφήστε μας επιτέλους ήσυχους εσείς οι δημοσιογράφοι». Ο κ. Γιάννης Παγούνης, εκτροφέας γουνοφόρων ζώων από το Χιλιόδενδρο Καστοριάς, δεν έχει όρεξη για κουβέντες. Αν και πέρασαν τέσσερα χρόνια από την πρωτοφανή, για τα ελληνικά δεδομένα, επίθεση που δέχτηκε η φάρμα του από την εξτρεμιστική οικολογική οργάνωση «A.L.F.», οπότε απελευθερώθηκαν 48.000 μινκ, είναι κουρασμένος από τη συχνή όχληση από τα ΜΜΕ.
Αφορμή είναι ο νέος κύκλος δημοσιευμάτων για τις ζημιές που προκαλούν όσα απέμειναν από τα συνολικά 50.000 μινκ (μετά και τη δεύτερη απελευθέρωση σε φάρμα στη Σιάτιστα Κοζάνης). Από τον Αύγουστο του 2010, καμία επίσημη καταγραφή για τον πληθυσμό των ζώων που ζουν ελεύθερα δεν έχει πραγματοποιηθεί, ενώ οι ντόπιοι διαμαρτύρονται για επιθέσεις μινκ στα οικόσιτα ζώα τους. Υπολογίζεται ότι από τα 50.000 συνελήφθησαν 30.000, 10.000 βρέθηκαν νεκρά και 10.000 ξέφυγαν, εκ των οποίων κανείς δεν γνωρίζει πόσα επιβίωσαν. Απροσδιόριστη είναι και η περιοχή όπου έχουν εξαπλωθεί, καθώς η ύπαρξή τους επιβεβαιώνεται κυρίως από διάσπαρτες μαρτυρίες. Σαν να μην αρκούσαν όλα αυτά, ζημιές φαίνεται να προκαλούν και οι «δραπέτες», τα μινκ δηλαδή που κατά καιρούς αποδρούν από τα εκτροφεία.
Εκτιμήσεις οικολογικών επιπτώσεων
Ο κ. Νίκος Παναγιωτόπουλος, αντιπρόεδρος της Εταιρείας Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς, ισχυρίζεται πως οι επιπτώσεις στην ορνιθοπανίδα είναι παραπάνω από ορατές. Ο αριθμός των υδρόβιων πτηνών (όπως φαλαρίδες, κύκνοι και χήνες) έχει μειωθεί αισθητά.Από τις 120 φωλιές κύκνων έχουν απομείνει τριάντα. Επίσης οι αποικίες των λαγγόνων, των μικρών κορμοράνων που σπανίζουν στην Ευρώπη, έχουν συρρικνωθεί και πολλά πουλιά μετακινούνται όπου τα νερά είναι πιο βαθιά, για να γλιτώσουν από τα αιμοβόρα μινκ. «Οι άναρχες μετατοπίσεις πληθυσμών ενδέχεται να επηρεάσουν και τα καταφύγια των αποδημητικών πουλιών», σημειώνει ο κ. Παναγιωτόπουλος.
Το μινκ είναι ένα αμερικανικό είδος, μη ενδημικό, που συγγενεύει με το κουνάβι. Δεν ξεπερνάει σε μήκος τα 70 εκατοστά, αναπαράγεται μία φορά το χρόνο -το θηλυκό γεννάει από 3 έως 8 μικρά- και είναι δεινός θηρευτής, καθώς κολυμπάει και σκαρφαλώνει με άνεση. Ομως το πιο απειλητικό για το οικοσύστημα χαρακτηριστικό του είναι το ότι αποθηκεύει τροφή - σκοτώνει δηλαδή περισσότερα ζώα απ’ όσα χρειάζεται. Οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι, εκτός από την ορνιθοπανίδα, έχει εκτοπίσει από την περιοχή και τη βίδρα, ένα σπάνιο είδος θηλαστικού, προστατευόμενο στη χώρα μας. «Η μαζική απελευθέρωση ξένων ειδών σε ένα οικοσύστημα είναι εγκληματική ενέργεια, ικανή να καταστρέψει ολοσχερώς έναν βιότοπο. Μία από τις άμεσες επιπτώσεις της παρουσίας των μινκ είναι ότι δημιουργείται στην τροφική αλυσίδα ένας ανταγωνισμός για τα θηράματα (π.χ. για τα ψάρια), ο οποίος απομακρύνει τα γηγενή είδη, όπως η βίδρα και η νυφίτσα», εξηγεί ο Λάζαρος Γεωργιάδης, βιολόγος και υπεύθυνος δράσεων του «Αρκτούρου».
Ποια θα ήταν η λύση
Η πλέον ενδεδειγμένη λύση για τη δραστική μείωση του πληθυσμού τους, η οποία εφαρμόζεται αποτελεσματικά σε άλλες χώρες (Δανία, Σκωτία) με παρόμοια προβλήματα, είναι η τοποθέτηση ειδικών σιδερένιων μακρόστενων παγίδων που μοιάζουν με κλουβιά και οι οποίες, λόγω σχήματος, δεν αιχμαλωτίζουν άλλα ζώα. Σύμφωνα με τον δόκτορα βιολογίας Σάββα Καζαντζίδη, ερευνητή του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών του ΕΘΙΑΓΕ, πρέπει, αφού γίνει μια δειγματοληπτική επιλογή περιοχών, ώστε να ανιχνευθεί η μεγάλη μάζα του πληθυσμού τους, να εντατικοποιηθούν οι ενέργειες για τη σύλληψή τους, ακόμη και με συνδρομή της Ε.Ε.
«Οχυρωματικά» έργα
Μετά τις επιθέσεις του 2010, αρκετοί εκτροφείς αντικατέστησαν το κοτετσόσυρμα, που χρησιμοποιούσαν για περίφραξη, με ηλεκτροφόρα καλώδια και βάσεις ενισχυμένες από μπετόν. Μάλιστα, ορισμένοι προσέλαβαν εταιρείες σεκιούριτι για καλύτερη φύλαξη. Εντούτοις οι ντόπιοι επιμένουν ότι κινδυνεύει το ζωικό τους κεφάλαιο. Ο Ορέστης Πιπερίδης, πρόεδρος της κοινότητας Πενταβρύσου, που απέχει 5 λεπτά από το Χιλιόδενδρο, «έχασε» 30 κότες και 3 πάπιες πριν από 40 ημέρες. Εφόσον δεν μπορεί να διευκρινιστεί αν το μινκ που τους επιτέθηκε είναι «δραπέτης» από φάρμα ή προέρχεται από τον απελευθερωμένο πληθυσμό, ο ίδιος προτείνει να βάλουν διακριτικά στα γουνοφόρα ζώα (κάτι που αρνούνται, λόγω κόστους, οι εκτροφείς) και ταυτόχρονα να δημιουργηθεί ένα ταμείο αποζημιώσεων από τα κέρδη των εκτροφών. Ετσι οι πληγέντες θα μπορούν να αναπληρώνουν τα ζώα που χάνουν και η κοινωνική αγανάκτηση θα εκτονωθεί.
Το Σεπτέμβριο του 2011 ο αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς Δημήτρης Σαββόπουλος, ακούγοντας τα παράπονα των συντοπιτών του, μοίρασε 35 σιδερένιες παγίδες στους κυνηγετικούς συλλόγους της Καστοριάς και του Αργους Ορεστικού. Tο πρόβλημα φάνηκε να μειώνεται. Αν και συνελήφθησαν όμως αρκετά ζώα (300 σύμφωνα με τους υπολογισμούς των κυνηγών), αρχείο με γεωγραφικά δεδομένα δεν δημιουργήθηκε. Από κει που υπήρχαν καθημερινά μαρτυρίες, αραίωσαν σε τέτοιο βαθμό, που το θέμα ξεχάστηκε. Ωσπου πριν από τρεις μήνες εμφανίστηκαν και πάλι. «Δεν έχουμε έγκυρες πληροφορίες που να δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος και να καθιστούν επιτακτική τη διαχείρισή του. Εντούτοις, επειδή όντως κυκλοφορεί ελεύθερος ένας αριθμός μινκ, που ίσως μετεξελιχθεί σε υπαρκτό οικολογικό κίνδυνο, έχουμε στείλει αίτημα στο Πράσινο Ταμείο να χρηματοδοτήσει μια επιστημονική μελέτη εντοπισμού και σύλληψής τους», επισημαίνει ο αντιπεριφερειάρχης.
Εκσυγχρονισμός στα εκτροφεία
Σήμερα στο νομό Καστοριάς λειτουργούν 31 εκτροφεία και η δυναμικότητά τους ανέρχεται στα 236.055 ενήλικα ζώα (σύμφωνα με την Αγροτική Διεύθυνση Αντιπεριφέρειας Καστοριάς). Οπως φαίνεται, οι φάρμες με τα γουνοφόρα ζώα αποτελούν μια
βιώσιμη διέξοδο για τους επαγγελματίες που χτυπήθηκαν από την κρίση. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του εργολάβου Γιώργου Καζικόπουλου. Με 60 απούλητα διαμερίσματα στη Θεσσαλονίκη, αποφάσισε το περασμένο φθινόπωρο, μαζί με τον 20χρονο Ανδρέα Μίχο, να επενδύσουν σε μια φάρμα, στα σύνορα των νομών Γρεβενών και Κοζάνης. Αγόρασαν από έναν συντοπίτη τους 3.000 μινκ (90 ευρώ το ένα) και τον Μάρτιο ξεκίνησαν τις διασταυρώσεις για τον πολλαπλασιασμό των ζώων. Σταδιακά, για να καθετοποιήσουν τη μονάδα τους, θα προσθέσουν σφαγείο και εκδορείο.
Τα ζώα χωρίζονται ανάλογα με το χρώµα (άσπρα, µαύρα, καφέ) σε οικογένειες. Ταΐζονται άπαξ ημερησίως µε 160 γρ. ειδικής τροφής (υπολείµµατα από σφαγεία εµπλουτισµένα µε βιταµίνες), εκτός από την περίοδο αναπαραγωγής, οπότε η ποσότητα σχεδόν διπλασιάζεται. Γενικώς, η τροφή είναι η µεγαλύτερη δαπάνη, καθώς µια φάρµα µεσαίας χωρητικότητας 20.000 µινκ χρειάζεται περίπου τρεις τόνους τροφής ηµερησίως (1.056 ευρώ). Οι δύο συνέταιροι υπολογίζουν ότι, αν στις διεθνείς δηµοπρασίες του Μαρτίου πουλήσουν κάθε δέρµα 50 ευρώ (η τιμή επηρεάζεται από την ποιότητα του δέρματος και κυμαίνεται από 30 έως και 180 ευρώ), θα κερδίσουν 25 ευρώ ανά µινκ.
Ρωτάω τον Αντρέα πόσο πιθανό είναι όλη αυτή η μαζική στροφή στις φάρμες να αποδειχτεί φούσκα. «Στην ελεύθερη αγορά κανείς δεν εγγυάται τίποτα. Πήραμε ένα επιχειρηματικό ρίσκο και θα δουλέψουμε σκληρά για να πάμε καλά», απάντησε με ρεαλισμό. Σωστά, η αγορά δεν λειτουργεί με εγγυήσεις επιτυχίας. Αλλά και το κράτος, που ορίζει τους όρους λειτουργίας των επιχειρήσεων, οφείλει να ενδιαφερθεί περισσότερο για την ασφάλεια των μονάδων. Ο πληθυσμός των μινκ, που μετά τις γέννες του Μαΐου ξεπερνάει το ένα εκατομμύριο, δεν είναι παίξε-γέλασε. •
Καθημερινή
InfoGnomon
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
