2014-08-04 11:32:47
Αθανασόπουλος Αλ. Άγγελος
«Οι διαπραγματεύσεις με τους Τουρκοκυπρίους δεν προχωρούν»
«Η λύση του Κυπριακού δεν πρέπει να αφήσει σε κανέναν το αίσθημα ότι είναι νικητής και σε άλλους ότι είναι ηττημένοι. Η λύση θα είναι συμβιβασμός» υποστηρίζει ο κ. Αναστασιάδης
Απόλυτα ρεαλιστής εμφανίζεται στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα της Κυριακής» ο Νίκος Αναστασιάδης. Ο Πρόεδρος της Κύπρου, ο οποίος βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα για συνομιλίες με την ελληνική κυβέρνηση, παραδέχεται ότι οι διαπραγματεύσεις με τους Τουρκοκυπρίους δεν προχωρούν, αλλά το Κοινό Ανακοινωθέν του περασμένου Φεβρουαρίου είναι η «ασπίδα» των Ελληνοκυπρίων. Κατ' αυτόν, οι ενεργειακές ανάγκες της Τουρκίας ίσως να είναι το μόνο κίνητρο της Αγκυρας για λύση του Κυπριακού. Ωστόσο η Λευκωσία δεν πρόκειται να διαπραγματευθεί τα κυριαρχικά δικαιώματά της με την Αγκυρα. Τέλος, υπερασπίζεται τη στροφή της εξωτερικής πολιτικής της Λευκωσίας προς τη Δύση και ετοιμάζεται για επίσκεψη στον Λευκό Οίκο εντός του φθινοπώρου.Κύριε Πρόεδρε, στις δηλώσεις σας στην Αθήνα τόσο εσείς όσο και ο έλληνας Πρωθυπουργός εμφανιστήκατε απαισιόδοξοι για τις συνομιλίες στο Κυπριακό. Τόσο άσχημα είναι τα πράγματα;
«Ολοκληρώθηκε η ανταλλαγή των εγγράφων για όλες τις πτυχές - το μόνο θετικό σημείο μπροστά στην αρνητικότητα του περιεχομένου τους. Εχει καθοριστεί τον Σεπτέμβριο μια συνάντηση με τον τουρκοκύπριο ηγέτη, αλλά λείπει η μεθοδολογία ώστε να μπούμε στον πραγματικό διάλογο. Η πρότασή μου ήταν να καταγραφούν οι λεγόμενες συγκλίσεις ώστε να μην παραγκωνιστεί η δουλειά των Ηνωμένων Εθνών ή προγενέστερες συμφωνίες μεταξύ των ηγετών σε ένα τρίστηλο. Στην πρώτη στήλη θα βρίσκονται οι συμφωνίες επί των διαφόρων πτυχών, στη δεύτερη οι προτάσεις που πλησιάζουν μεταξύ τους και στην τρίτη τα βασικά θέματα της λύσης. Σε αντίθεση με όσα εμείς προτείνουμε, οι Τουρκοκύπριοι περιορίζονται σε έναν οδικό χάρτη».
Τι προβλέπει αυτός;
«Αν ένας δεν γνώριζε την τουρκοκυπριακή αδιαλλαξία, θα μπορούσε να τον δεχθεί. Ξέρουμε όμως τις θέσεις τους και το επονομαζόμενο "Σχέδιο B", άρα δεν μπορούμε να τον αποδεχθούμε. Θέλουν να περάσει ανεκμετάλλευτος ο χρόνος ώστε να οδηγηθούμε σε μια πολυμερή διάσκεψη, τετραμερή ή πενταμερή, προκειμένου να διαφανεί αν μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία. Αν δεν καταλήξουμε, σύμφωνα με την εισήγησή τους, πρέπει να συνέλθει πάλι η πολυμερής για να εξετάσει εναλλακτικές προτάσεις λύσης, όπως π.χ. η αναγνώριση τουρκοκυπριακού κράτους. Σε όλα αυτά βεβαίως ασπίδα μας είναι το Κοινό Ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου: αποκλείει τα αυστηρά χρονοδιαγράμματα και την επιδιαιτησία, καθορίζει ότι η συμφωνία θα είναι προϊόν ελευθέρας βουλήσεως μεταξύ των δύο ηγετών και τότε μόνο μπορεί να σταλεί για δημοψήφισμα και υπογραμμίζει ότι "τίποτα δεν συμφωνείται αν δεν συμφωνηθούν όλα"».
Στις συνομιλίες για το Κοινό Ανακοινωθέν πολλοί στην Κύπρο σάς επέκριναν ότι υπήρξατε πολύ διαλλακτικός. Σήμερα δηλώνουν δικαιωμένοι. Πώς απαντάτε;
«Η τραγωδία είναι ότι κάποιοι θεωρούν πως το Κυπριακό άρχισε τώρα. Ξεχνούν ότι έχουν περάσει 40 χρόνια, ότι οι εκάστοτε κυπριακές κυβερνήσεις είχαν την πρόθεση για λύση αλλά συναντούσαν την αδιάλλακτη τουρκική στάση και ότι σήμερα το status quo έχει χειροτερεύσει δραματικά. Ακόμη χειρότερο δε είναι ότι, ενώ στο Κοινό Ανακοινωθέν διασφαλίζονται η εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ότι η διάδοχος κατάσταση θα είναι πως η Κυπριακή Δημοκρατία θα συνεχίσει να είναι μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ με μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια, ορισμένοι δίνουν ερμηνείες που ούτε οι Τούρκοι δεν δίνουν!».
Τι ακριβώς εννοείτε;
«Ορισμένοι λένε ότι έχουμε τρεις κυριαρχίες και τρεις ιθαγένειες. Ούτε ο Ερογλου δεν τολμά να μου το πει αυτό. Ιδιαίτερα στο θέμα της ιθαγένειας αυτό που αναφέρει το Κοινό Ανακοινωθέν είναι ότι για λόγους διασφάλισης της πολιτικής ισότητας θα υπάρχει η εσωτερική ιδιότητα του πολίτη. Θα δίδεται στους υπηκόους της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν θα υποκαθιστά αλλά θα συμπληρώνει τη μία και μόνη ιθαγένεια».
Τι περιθώρια ελιγμών υπάρχουν για μια οριστική λύση;
«Η λύση του Κυπριακού δεν πρέπει να αφήσει σε κανέναν το αίσθημα ότι είναι νικητής και σε άλλους ότι είναι ηττημένοι. Η λύση θα είναι συμβιβασμός. Θα πρέπει να είμαστε αρκούντως ώριμοι και να εγκαταλείψουμε τα οράματα που μετατρέπονται σε εφιάλτες. Δεν μπορούμε να αποκλείουμε τα πάντα και να αλλάξουμε τώρα στόχους, δηλαδή από τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία να πάμε σε ένα ενιαίο κράτος. Η ανατροπή μιας πορείας με μια άλλη αβέβαιη πορεία το μόνο που μπορεί να διασφαλίσει είναι η καταστροφή».
Ακούμε από τους Αμερικανούς ότι μόλις ολοκληρωθούν οι προεδρικές εκλογές στην Τουρκία αυτή θα κάνει βήματα στο Κυπριακό. Το πιστεύετε αυτό;
«Ενα παράδειγμα που δείχνει την επιρροή της Τουρκίας είναι η παρέμβασή της στο Κοινό Ανακοινωθέν. Ασκησε πιέσεις, με επιτυχία, σε ό,τι αφορά την αποδοχή της μιας και μόνης κυριαρχίας του νέου μορφώματος. Ο Ερογλου από μόνος του δεν μπορεί να κινηθεί. Η παρουσία των 43.000 κατοχικών στρατευμάτων αλλά και η πλειονότητα των κατοίκων του βορείου τμήματος που συντίθεται από εποίκους εξασφαλίζουν στην Τουρκία, σε συνδυασμό με την παροχή οικονομικής βοήθειας, τον έλεγχο στην Αγκυρα. Το κλειδί ήταν και παραμένει εκεί».
Τι μπορεί να αλλάξει λοιπόν;
«Αν υπάρχει κάτι σήμερα που διαφοροποιεί την κατάσταση είναι ο γεωστρατηγικός ρόλος που αποκτά η Κύπρος ως αποτέλεσμα της ανεύρεσης φυσικού αερίου αλλά και λόγω των εξελίξεων στην Ουκρανία που δείχνουν ότι τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη εξαρτώνται ενεργειακά από τη Ρωσία. Αυτό επηρεάζει τη στάση της υπερατλαντικής συμμάχου. Καταβάλλεται μια προσπάθεια από πλευράς Ευρωπαίων και Αμερικανών να ελεγχθούν τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, για τα οποία πιστεύουν ότι υπάρχουν επαρκείς ποσότητες οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτική λύση τροφοδοσίας προς την ΕΕ. Αυτό διαφοροποιεί, πρώτον, προς το εντονότερο, το ενδιαφέρον των Δυτικών και, δεύτερον, τα κίνητρα της Τουρκίας εν όψει των αναγκών της για αυξημένες ποσότητες ενέργειας τα προσεχή χρόνια. Ενδεχομένως να είναι πλέον το μόνο κίνητρό της για να εργαστεί για τη λύση του Κυπριακού...».
Πώς θα φθάσει το αέριο στην Ευρώπη ή στην Τουρκία;
«Η αρχική απόφασή μας είναι η δημιουργία τερματικού σταθμού LNG. Εξαρτάται όμως από τις ποσότητες που θα εντοπιστούν, πέραν εκείνων της Noble Energy στο οικόπεδο Αφροδίτη, που δεν είναι επαρκείς για τη δημιουργία του. Υπάρχουν επίσης οι αδειοδοτημένες περιοχές προς την Eni και την Total. Φαίνεται ότι υπάρχουν εκεί επαρκέστατες ποσότητες. Δεν περιοριζόμαστε όμως στο τι θα βρούμε. Είναι και οι στρατηγικές συμμαχίες που επιδιώκουμε με το Ισραήλ. Υπάρχουν επίσης κάποιες άλλες σκέψεις για πλωτές μονάδες στην περιοχή του Λεβιάθαν προς τις οποίες θα μπορούσε να διοχετευθεί μέρος των κοιτασμάτων της "Αφροδίτης". Σκέψεις λοιπόν υπάρχουν πολλές, αλλά η ουσία είναι μία: η Ανατολική Μεσόγειος είναι η περιοχή από όπου θα προσφέρονται εναλλακτικές πηγές ενέργειας προς την Ευρώπη και την Τουρκία. Από πού θα περάσει το αέριο είναι άλλη ιστορία. Υπήρξαν βολιδοσκοπήσεις τουρκικών εταιρειών ώστε να διέλθει ένας αγωγός μέσω της Κύπρου. Θα στοιχίσει ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Εχει συζητηθεί η ιδέα ενός άλλου αγωγού, υποθαλάσσιου, που θα πηγαίνει από το Λεβιάθαν στην Τουρκία διασχίζοντας την κυπριακή ΑΟΖ. Και στις δύο περιπτώσεις χρειάζεται η συγκατάθεσή μας. Προαπαιτούμενο όμως είναι η λύση του Κυπριακού».
Σας ζητούν οι Τούρκοι να μπει η ενέργεια στις συνομιλίες;
«Ούτε ετέθη ούτε τίθεται ούτε πρόκειται ποτέ να δεχθούμε να αποτελέσουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου αντικείμενου παζαριού. Οσοι ενδιαφέρονται για τα κοιτάσματα ας συμβάλουν στη λύση του Κυπριακού».
Οταν ήρθε στο νησί ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν μίλησε για μια τριγωνική σχέση Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου. Ποιες κινήσεις σχεδιάζετε στο πλαίσιο αυτό;
«Με την Αίγυπτο έχουμε άριστη συνεργασία. Ηδη τον Δεκέμβριο, προτού αναλάβει ο πρόεδρος Σίσι, είχα επισήμως επισκεφθεί το Κάιρο και υπογράψαμε μνημόνιο συναντίληψης και συνεργασίας για συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων μας όπου γειτνιάζουν και εφόσον βρεθούν. Ελαβα μια τιμητική πρόσκληση από τον πρόεδρο Σίσι για να παρευρεθώ στην τελετή ανάληψης των καθηκόντων του - πάντοτε σε συνεννόηση με τους άλλους στρατηγικούς μας εταίρους, τους Ισραηλινούς. Ανάλογες άριστες σχέσεις διατηρούμε και με τον Λίβανο, καθώς και με τα υπόλοιπα αραβικά κράτη».
Θα επισκεφθείτε τον Λευκό Οίκο;
«Γίνονται ενέργειες. Εφόσον υπάρξουν τα συστατικά εκείνα που επιτρέπουν να συζητηθούν ουσιώδη ζητήματα με τον πρόεδρο Ομπάμα, πιστεύω ότι περί το φθινόπωρο μπορεί να επισκεφθώ την Ουάσιγκτον».
Εκτιμάτε ότι οι Βρυξέλλες έχουν δυνατότητα παρέμβασης;
«Το Κυπριακό είναι και ευρωπαϊκό πρόβλημα. Η υιοθέτηση του δόγματος "εσείς βρείτε τη λύση και εμείς θα την προσαρμόσουμε στο ευρωπαϊκό κεκτημένο" ήταν εσφαλμένη πολιτική. Παράλληλα όμως λέμε στους εταίρους μας ότι μια λύση με αδιάφορη την ΕΕ, πέραν του ότι θα δημιουργήσει ένα κράτος δύο ταχυτήτων, μπορεί να εγκλωβίσει την Ευρώπη, μέσω των Τουρκοκυπρίων, στις διαθέσεις της Αγκυρας. Φανταστείτε, για τις ομόφωνες αποφάσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η ΕΕ να δέχεται εκβιασμούς από την Τουρκία. Πολλά θα εξαρτηθούν λοιπόν από το πώς θα λαμβάνονται οι αποφάσεις στην Κύπρο».
Σας ενόχλησε η πρόσφατη ρηματική διακοίνωση της Αθήνας;
«Οι σχέσεις Αθηνών - Λευκωσίας δεν διαταράσσονται από ανάλογες παρενοχλήσεις. Ξεκινώ από την παρέμβαση της ευρωβουλευτού και συνεχίζω με τη ρηματική διακοίνωση. Δεν ήταν μια ρηματική διακοίνωση καταγγελίας των σχέσεων αλλά επανόρθωσης μιας εικόνας που δεν ήταν η καλύτερη ή αδικούσε τις πολιτικές που ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση στο Κυπριακό».
Θα θέλατε ενεργότερη ελληνική εμπλοκή;
«Σε όλες τις φάσεις η Αθήνα ενεργεί μαζί μας για ενίσχυση της διπλωματικής μας προσπάθειας. Οπου χρειαζόμαστε βοήθεια, πάντα την έχουμε. Θα ήταν αχαριστία να λέγαμε το αντίθετο».
Η Ουάσιγκτον
«ΗΠΑ και ΕΕ να εμπλακούν στην επίλυση του Κυπριακού»
Δεν φοβάστε μήπως σας κατηγορήσουν για φιλοαμερικανό λόγω της προσέγγισής σας με τις ΗΠΑ;
«Κατ' αρχάς, ένα μικρό σχόλιο σε ό,τι αφορά τις επιλογές. Η μελέτη του διεθνούς περιβάλλοντος και των δυνατοτήτων, λόγω συμφερόντων, παρέμβασης προς την Τουρκία καταδεικνύει ότι χρειαζόμασταν κάτι περισσότερο στην εξωτερική μας πολιτική. Οι χώρες που μπορούν και είναι έτοιμες να ασκήσουν επιρροή προς την Τουρκία, όπως οι ΗΠΑ και η ΕΕ, πρέπει να εμπλακούν στη διαδικασία λύσης του Κυπριακού. Δεν παραγνωρίζουμε όμως τη δυνατότητα της πολύτιμης βοήθειας που τύχαμε και μπορεί μελλοντικά να ξανατύχουμε από τη Ρωσία, ιδιαίτερα σε θέματα Συμβουλίου Ασφαλείας. Εγιναν συνειδητές επιλογές και ένα ξεκαθάρισμα της εξωτερικής πολιτικής που εκινείτο στη σφαίρα του ιδεατού, της λεγόμενης πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής, σαν να είμαστε υπερδύναμη».
Υπάρχει κάποιος οδικός χάρτης που θα μετατρέψει σε πράξη τα καλά λόγια περί «στρατηγικού εταίρου»;
«Υπάρχει μια ευρεία γκάμα ζητημάτων για την οποία έχουμε μιλήσει με τους Αμερικανούς. Θα μου επιτρέψετε προς το παρόν να περιοριστώ σε αυτό. Ευελπιστώ ότι στην προσεχή μου συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ θα επικεντρώσουμε την προσοχή μας στην υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων».
BHMA
InfoGnomon
«Οι διαπραγματεύσεις με τους Τουρκοκυπρίους δεν προχωρούν»
«Η λύση του Κυπριακού δεν πρέπει να αφήσει σε κανέναν το αίσθημα ότι είναι νικητής και σε άλλους ότι είναι ηττημένοι. Η λύση θα είναι συμβιβασμός» υποστηρίζει ο κ. Αναστασιάδης
Απόλυτα ρεαλιστής εμφανίζεται στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα της Κυριακής» ο Νίκος Αναστασιάδης. Ο Πρόεδρος της Κύπρου, ο οποίος βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα για συνομιλίες με την ελληνική κυβέρνηση, παραδέχεται ότι οι διαπραγματεύσεις με τους Τουρκοκυπρίους δεν προχωρούν, αλλά το Κοινό Ανακοινωθέν του περασμένου Φεβρουαρίου είναι η «ασπίδα» των Ελληνοκυπρίων. Κατ' αυτόν, οι ενεργειακές ανάγκες της Τουρκίας ίσως να είναι το μόνο κίνητρο της Αγκυρας για λύση του Κυπριακού. Ωστόσο η Λευκωσία δεν πρόκειται να διαπραγματευθεί τα κυριαρχικά δικαιώματά της με την Αγκυρα. Τέλος, υπερασπίζεται τη στροφή της εξωτερικής πολιτικής της Λευκωσίας προς τη Δύση και ετοιμάζεται για επίσκεψη στον Λευκό Οίκο εντός του φθινοπώρου.Κύριε Πρόεδρε, στις δηλώσεις σας στην Αθήνα τόσο εσείς όσο και ο έλληνας Πρωθυπουργός εμφανιστήκατε απαισιόδοξοι για τις συνομιλίες στο Κυπριακό. Τόσο άσχημα είναι τα πράγματα;
«Ολοκληρώθηκε η ανταλλαγή των εγγράφων για όλες τις πτυχές - το μόνο θετικό σημείο μπροστά στην αρνητικότητα του περιεχομένου τους. Εχει καθοριστεί τον Σεπτέμβριο μια συνάντηση με τον τουρκοκύπριο ηγέτη, αλλά λείπει η μεθοδολογία ώστε να μπούμε στον πραγματικό διάλογο. Η πρότασή μου ήταν να καταγραφούν οι λεγόμενες συγκλίσεις ώστε να μην παραγκωνιστεί η δουλειά των Ηνωμένων Εθνών ή προγενέστερες συμφωνίες μεταξύ των ηγετών σε ένα τρίστηλο. Στην πρώτη στήλη θα βρίσκονται οι συμφωνίες επί των διαφόρων πτυχών, στη δεύτερη οι προτάσεις που πλησιάζουν μεταξύ τους και στην τρίτη τα βασικά θέματα της λύσης. Σε αντίθεση με όσα εμείς προτείνουμε, οι Τουρκοκύπριοι περιορίζονται σε έναν οδικό χάρτη».
Τι προβλέπει αυτός;
«Αν ένας δεν γνώριζε την τουρκοκυπριακή αδιαλλαξία, θα μπορούσε να τον δεχθεί. Ξέρουμε όμως τις θέσεις τους και το επονομαζόμενο "Σχέδιο B", άρα δεν μπορούμε να τον αποδεχθούμε. Θέλουν να περάσει ανεκμετάλλευτος ο χρόνος ώστε να οδηγηθούμε σε μια πολυμερή διάσκεψη, τετραμερή ή πενταμερή, προκειμένου να διαφανεί αν μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία. Αν δεν καταλήξουμε, σύμφωνα με την εισήγησή τους, πρέπει να συνέλθει πάλι η πολυμερής για να εξετάσει εναλλακτικές προτάσεις λύσης, όπως π.χ. η αναγνώριση τουρκοκυπριακού κράτους. Σε όλα αυτά βεβαίως ασπίδα μας είναι το Κοινό Ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου: αποκλείει τα αυστηρά χρονοδιαγράμματα και την επιδιαιτησία, καθορίζει ότι η συμφωνία θα είναι προϊόν ελευθέρας βουλήσεως μεταξύ των δύο ηγετών και τότε μόνο μπορεί να σταλεί για δημοψήφισμα και υπογραμμίζει ότι "τίποτα δεν συμφωνείται αν δεν συμφωνηθούν όλα"».
Στις συνομιλίες για το Κοινό Ανακοινωθέν πολλοί στην Κύπρο σάς επέκριναν ότι υπήρξατε πολύ διαλλακτικός. Σήμερα δηλώνουν δικαιωμένοι. Πώς απαντάτε;
«Η τραγωδία είναι ότι κάποιοι θεωρούν πως το Κυπριακό άρχισε τώρα. Ξεχνούν ότι έχουν περάσει 40 χρόνια, ότι οι εκάστοτε κυπριακές κυβερνήσεις είχαν την πρόθεση για λύση αλλά συναντούσαν την αδιάλλακτη τουρκική στάση και ότι σήμερα το status quo έχει χειροτερεύσει δραματικά. Ακόμη χειρότερο δε είναι ότι, ενώ στο Κοινό Ανακοινωθέν διασφαλίζονται η εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ότι η διάδοχος κατάσταση θα είναι πως η Κυπριακή Δημοκρατία θα συνεχίσει να είναι μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ με μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια, ορισμένοι δίνουν ερμηνείες που ούτε οι Τούρκοι δεν δίνουν!».
Τι ακριβώς εννοείτε;
«Ορισμένοι λένε ότι έχουμε τρεις κυριαρχίες και τρεις ιθαγένειες. Ούτε ο Ερογλου δεν τολμά να μου το πει αυτό. Ιδιαίτερα στο θέμα της ιθαγένειας αυτό που αναφέρει το Κοινό Ανακοινωθέν είναι ότι για λόγους διασφάλισης της πολιτικής ισότητας θα υπάρχει η εσωτερική ιδιότητα του πολίτη. Θα δίδεται στους υπηκόους της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν θα υποκαθιστά αλλά θα συμπληρώνει τη μία και μόνη ιθαγένεια».
Τι περιθώρια ελιγμών υπάρχουν για μια οριστική λύση;
«Η λύση του Κυπριακού δεν πρέπει να αφήσει σε κανέναν το αίσθημα ότι είναι νικητής και σε άλλους ότι είναι ηττημένοι. Η λύση θα είναι συμβιβασμός. Θα πρέπει να είμαστε αρκούντως ώριμοι και να εγκαταλείψουμε τα οράματα που μετατρέπονται σε εφιάλτες. Δεν μπορούμε να αποκλείουμε τα πάντα και να αλλάξουμε τώρα στόχους, δηλαδή από τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία να πάμε σε ένα ενιαίο κράτος. Η ανατροπή μιας πορείας με μια άλλη αβέβαιη πορεία το μόνο που μπορεί να διασφαλίσει είναι η καταστροφή».
Ακούμε από τους Αμερικανούς ότι μόλις ολοκληρωθούν οι προεδρικές εκλογές στην Τουρκία αυτή θα κάνει βήματα στο Κυπριακό. Το πιστεύετε αυτό;
«Ενα παράδειγμα που δείχνει την επιρροή της Τουρκίας είναι η παρέμβασή της στο Κοινό Ανακοινωθέν. Ασκησε πιέσεις, με επιτυχία, σε ό,τι αφορά την αποδοχή της μιας και μόνης κυριαρχίας του νέου μορφώματος. Ο Ερογλου από μόνος του δεν μπορεί να κινηθεί. Η παρουσία των 43.000 κατοχικών στρατευμάτων αλλά και η πλειονότητα των κατοίκων του βορείου τμήματος που συντίθεται από εποίκους εξασφαλίζουν στην Τουρκία, σε συνδυασμό με την παροχή οικονομικής βοήθειας, τον έλεγχο στην Αγκυρα. Το κλειδί ήταν και παραμένει εκεί».
Τι μπορεί να αλλάξει λοιπόν;
«Αν υπάρχει κάτι σήμερα που διαφοροποιεί την κατάσταση είναι ο γεωστρατηγικός ρόλος που αποκτά η Κύπρος ως αποτέλεσμα της ανεύρεσης φυσικού αερίου αλλά και λόγω των εξελίξεων στην Ουκρανία που δείχνουν ότι τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη εξαρτώνται ενεργειακά από τη Ρωσία. Αυτό επηρεάζει τη στάση της υπερατλαντικής συμμάχου. Καταβάλλεται μια προσπάθεια από πλευράς Ευρωπαίων και Αμερικανών να ελεγχθούν τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, για τα οποία πιστεύουν ότι υπάρχουν επαρκείς ποσότητες οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτική λύση τροφοδοσίας προς την ΕΕ. Αυτό διαφοροποιεί, πρώτον, προς το εντονότερο, το ενδιαφέρον των Δυτικών και, δεύτερον, τα κίνητρα της Τουρκίας εν όψει των αναγκών της για αυξημένες ποσότητες ενέργειας τα προσεχή χρόνια. Ενδεχομένως να είναι πλέον το μόνο κίνητρό της για να εργαστεί για τη λύση του Κυπριακού...».
Πώς θα φθάσει το αέριο στην Ευρώπη ή στην Τουρκία;
«Η αρχική απόφασή μας είναι η δημιουργία τερματικού σταθμού LNG. Εξαρτάται όμως από τις ποσότητες που θα εντοπιστούν, πέραν εκείνων της Noble Energy στο οικόπεδο Αφροδίτη, που δεν είναι επαρκείς για τη δημιουργία του. Υπάρχουν επίσης οι αδειοδοτημένες περιοχές προς την Eni και την Total. Φαίνεται ότι υπάρχουν εκεί επαρκέστατες ποσότητες. Δεν περιοριζόμαστε όμως στο τι θα βρούμε. Είναι και οι στρατηγικές συμμαχίες που επιδιώκουμε με το Ισραήλ. Υπάρχουν επίσης κάποιες άλλες σκέψεις για πλωτές μονάδες στην περιοχή του Λεβιάθαν προς τις οποίες θα μπορούσε να διοχετευθεί μέρος των κοιτασμάτων της "Αφροδίτης". Σκέψεις λοιπόν υπάρχουν πολλές, αλλά η ουσία είναι μία: η Ανατολική Μεσόγειος είναι η περιοχή από όπου θα προσφέρονται εναλλακτικές πηγές ενέργειας προς την Ευρώπη και την Τουρκία. Από πού θα περάσει το αέριο είναι άλλη ιστορία. Υπήρξαν βολιδοσκοπήσεις τουρκικών εταιρειών ώστε να διέλθει ένας αγωγός μέσω της Κύπρου. Θα στοιχίσει ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Εχει συζητηθεί η ιδέα ενός άλλου αγωγού, υποθαλάσσιου, που θα πηγαίνει από το Λεβιάθαν στην Τουρκία διασχίζοντας την κυπριακή ΑΟΖ. Και στις δύο περιπτώσεις χρειάζεται η συγκατάθεσή μας. Προαπαιτούμενο όμως είναι η λύση του Κυπριακού».
Σας ζητούν οι Τούρκοι να μπει η ενέργεια στις συνομιλίες;
«Ούτε ετέθη ούτε τίθεται ούτε πρόκειται ποτέ να δεχθούμε να αποτελέσουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου αντικείμενου παζαριού. Οσοι ενδιαφέρονται για τα κοιτάσματα ας συμβάλουν στη λύση του Κυπριακού».
Οταν ήρθε στο νησί ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν μίλησε για μια τριγωνική σχέση Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου. Ποιες κινήσεις σχεδιάζετε στο πλαίσιο αυτό;
«Με την Αίγυπτο έχουμε άριστη συνεργασία. Ηδη τον Δεκέμβριο, προτού αναλάβει ο πρόεδρος Σίσι, είχα επισήμως επισκεφθεί το Κάιρο και υπογράψαμε μνημόνιο συναντίληψης και συνεργασίας για συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων μας όπου γειτνιάζουν και εφόσον βρεθούν. Ελαβα μια τιμητική πρόσκληση από τον πρόεδρο Σίσι για να παρευρεθώ στην τελετή ανάληψης των καθηκόντων του - πάντοτε σε συνεννόηση με τους άλλους στρατηγικούς μας εταίρους, τους Ισραηλινούς. Ανάλογες άριστες σχέσεις διατηρούμε και με τον Λίβανο, καθώς και με τα υπόλοιπα αραβικά κράτη».
Θα επισκεφθείτε τον Λευκό Οίκο;
«Γίνονται ενέργειες. Εφόσον υπάρξουν τα συστατικά εκείνα που επιτρέπουν να συζητηθούν ουσιώδη ζητήματα με τον πρόεδρο Ομπάμα, πιστεύω ότι περί το φθινόπωρο μπορεί να επισκεφθώ την Ουάσιγκτον».
Εκτιμάτε ότι οι Βρυξέλλες έχουν δυνατότητα παρέμβασης;
«Το Κυπριακό είναι και ευρωπαϊκό πρόβλημα. Η υιοθέτηση του δόγματος "εσείς βρείτε τη λύση και εμείς θα την προσαρμόσουμε στο ευρωπαϊκό κεκτημένο" ήταν εσφαλμένη πολιτική. Παράλληλα όμως λέμε στους εταίρους μας ότι μια λύση με αδιάφορη την ΕΕ, πέραν του ότι θα δημιουργήσει ένα κράτος δύο ταχυτήτων, μπορεί να εγκλωβίσει την Ευρώπη, μέσω των Τουρκοκυπρίων, στις διαθέσεις της Αγκυρας. Φανταστείτε, για τις ομόφωνες αποφάσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η ΕΕ να δέχεται εκβιασμούς από την Τουρκία. Πολλά θα εξαρτηθούν λοιπόν από το πώς θα λαμβάνονται οι αποφάσεις στην Κύπρο».
Σας ενόχλησε η πρόσφατη ρηματική διακοίνωση της Αθήνας;
«Οι σχέσεις Αθηνών - Λευκωσίας δεν διαταράσσονται από ανάλογες παρενοχλήσεις. Ξεκινώ από την παρέμβαση της ευρωβουλευτού και συνεχίζω με τη ρηματική διακοίνωση. Δεν ήταν μια ρηματική διακοίνωση καταγγελίας των σχέσεων αλλά επανόρθωσης μιας εικόνας που δεν ήταν η καλύτερη ή αδικούσε τις πολιτικές που ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση στο Κυπριακό».
Θα θέλατε ενεργότερη ελληνική εμπλοκή;
«Σε όλες τις φάσεις η Αθήνα ενεργεί μαζί μας για ενίσχυση της διπλωματικής μας προσπάθειας. Οπου χρειαζόμαστε βοήθεια, πάντα την έχουμε. Θα ήταν αχαριστία να λέγαμε το αντίθετο».
Η Ουάσιγκτον
«ΗΠΑ και ΕΕ να εμπλακούν στην επίλυση του Κυπριακού»
Δεν φοβάστε μήπως σας κατηγορήσουν για φιλοαμερικανό λόγω της προσέγγισής σας με τις ΗΠΑ;
«Κατ' αρχάς, ένα μικρό σχόλιο σε ό,τι αφορά τις επιλογές. Η μελέτη του διεθνούς περιβάλλοντος και των δυνατοτήτων, λόγω συμφερόντων, παρέμβασης προς την Τουρκία καταδεικνύει ότι χρειαζόμασταν κάτι περισσότερο στην εξωτερική μας πολιτική. Οι χώρες που μπορούν και είναι έτοιμες να ασκήσουν επιρροή προς την Τουρκία, όπως οι ΗΠΑ και η ΕΕ, πρέπει να εμπλακούν στη διαδικασία λύσης του Κυπριακού. Δεν παραγνωρίζουμε όμως τη δυνατότητα της πολύτιμης βοήθειας που τύχαμε και μπορεί μελλοντικά να ξανατύχουμε από τη Ρωσία, ιδιαίτερα σε θέματα Συμβουλίου Ασφαλείας. Εγιναν συνειδητές επιλογές και ένα ξεκαθάρισμα της εξωτερικής πολιτικής που εκινείτο στη σφαίρα του ιδεατού, της λεγόμενης πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής, σαν να είμαστε υπερδύναμη».
Υπάρχει κάποιος οδικός χάρτης που θα μετατρέψει σε πράξη τα καλά λόγια περί «στρατηγικού εταίρου»;
«Υπάρχει μια ευρεία γκάμα ζητημάτων για την οποία έχουμε μιλήσει με τους Αμερικανούς. Θα μου επιτρέψετε προς το παρόν να περιοριστώ σε αυτό. Ευελπιστώ ότι στην προσεχή μου συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ θα επικεντρώσουμε την προσοχή μας στην υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων».
BHMA
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΤΑ... ΕΙΠΑΝ ΜΙΛΑΝ ΚΑΙ ΑΡΣΕΝΑΛ ΓΙΑ ΚΑΜΠΕΛ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
