2014-08-09 19:37:07
Από το Πανελλήνιον Λεύκωμα Εθνικής Εκατονταετηρίδος 1821 - 1921, Βιομηχανία - Εμπόριο (Έκδοση 1922) και το κείμενο το αναφερόμενο στη " Ζυθοποιία και Παγοποιία Κάρολος Φίξ " σελ 275 - 290 αντιγράφουμε " Περί τα τελευταία έτη της βασιλείας του αειμνήνστου Όθωνος αφίκετο εκ Μονάχου και ο υιός του εις τα μεταλλεία της Κύμης παραμένοντος Γεωργίου Ιωάννου Φίξ ζυθοποιός όστις συμφώνος προς τα κατά την εποχήν εκείνη υπάρχοντα μέσα εγγκατέστησεν εν τη τότε θεωρούμενη εξοχική συνοικία του Κολωνακίου χειροκίνητον ζυθοποιείον, όπως άλλωστε ήσαν και τα πλείστα τοιαύτα εν τη Βαυαρία κατά την εποχήν εκείνην.
" Του πρωτογόνου τούτου ζυθοποιείου του οποίου τότε μικρά παραγωγή καταναλίσκετο εν αυτώ τούτω τω παρακειμένω πρατηρίου οι επιζώντες παλαιοί ζυθοπόται διατήρουν ευάρεστον ανάμνησιν. Βραδύτερον και άλλοι Γερμανοί ζυθοποιοί εγκατέστησαν εν Αθήναις και άλλα παρόμοια χειροκίνητα ζυθοποιεία οία των κ.κ. Μέλχερ, Μπάχαουερ, Φίσσερ, Κλάιν και άλλων τινών.
Τον Ιωάννην Φίξ διεδέξατο ο μόλις τότε εκ των τάξεων του στρατού αφυπηρετήσας υιός του Κάρολος Φίξ, εις όν εκληροδότησεν ο μεταστάς πατήρ του ομού μετά της ακαταπονήτου φιλοπονίας και τα σπάνια βιομηχανικά προσόντα, άτινα εν τω κλάδω της ζυθοποιίας διέκριναν αυτόν.
Ο κ. Κάρολος Φίξ συνεχίζων την επίζηλον δράσιν του πατρός του ίδρυσεν εν έτει 1893 το ήδη επί της Λεωφόρου Συγγρού υφιστάμενον εργοστάσιον ευρύνων και πλουτίζων συνεχώς αυτό δια των τελειοτέρων μηχανημάτων εν τη αλλοδαπή χρησιμοποιουμένων και άτινα επρομηθεύετο μεταβαίνων αυτοπροσώπως εις την Ευρώπην. Τοιουτοτρόπως ο κ. Κάρολος Φίξ έχων συνεργάτην του τον γυναικάδελφόν του Ιάκωβον Σκάσσην και βαίνων από επιτυχίας εις επιτυχίαν κατώρθωσε να προσδώση νέαν ώθησιν εις την βιομηχανίαν του ζύθου και να εμφανίση το ποτόν τούτο εντελώς εφάμιλλον προς το εν τη αλλοδαπή παραγόμενον τοιούτον.
Από το Ελεύθερο Βήμα - Οικονομικός Ταχυδρόμος και την έρευνα Αι Εθνικαί μας Βιομηχανίαι - Η Ζυθοποιία, Βυνοποιία και Παγοποιία 12.5.1929
αντιγράφουμε από το κείμενο της εταιρείας Κάρολος Φίξ:
" Μία βιομηχανία η οποία θεωρείται από τας ισχυροτέρας εν τη χώρα είναι η βιομηχανία της ζυθοποιίας και παγοποιίας . Εγκαθιδρυθείσα από του 1864 εις την Ελλάδα ανεπτύχθη όσον ολίγαι επιχειρήσεις και κατέλαβε σημαντικήν θέσιν εις την βιομηχανικήν παραγωγή του τόπου"
" Η βιομηχανία της ζυθοποιίας εν Ελλάδι έχει ιστορίαν τριών ολόκληρων γενεών. Θεωρείται ως η παλαιοτέρα βιομηχανία η εγκαθιδρυθείσα εν τη χώρα από της συστάσεως του Βασιλείου. Πρώτος όστις εγκατέστησεν εργοστάσιον ζυθοποιίας εν Ελλάδι υπήρξε ο Ιωάννης Γεωργίου Φίξ. Ο Πατήρ αυτού Γεώργιος Φίξ όστις ήτο ειδικός μεταλλειολόγος κατήλθε εις την Ελλάδα ίνα μελετήσει και οργανώσει τα λιγνητωρυχεία της Κύμης. Ολίγα έτη μετά την άφιξιν ενταύθα του Γεωργίου Φίξ κατήλθαν εκ Μονάχου και ο υιός αυτού Ιωάννης Φίξ, ο οποίος ήτο ζυθοποιός το επάγγελμα και όστις εγκατέστησε ποια εθεωρείτο κατά την εποχήν εκείνην εξοχικόν κέντρον, το πρώτον παρά την συνοικίαν Κολωνακίου ή ο- χειροκίνητον εργοστάσιον ζυθοποιίας. Πρωτόγονον όπως ήτο, ανάλογον πρός τά κατά την εποχήν εκείνην υπάρχοντα μέσα, δέν ηδύνατο να παραγάγη ζύθον περισσότερον του εν τω παραπλεύρως πρατηρίω καταναλισκομένου. Βραδύτερον και άλλοι Γερμανοί ζυθοποιοί και Έλληνες τοιούτοι εγκατέστησαν εις Αθήνας, Πειραιά, Χανιά και εις άλλας πόλεις της Ελλάδος χειροκίνητα ζυθοποιεία, όπως οι Μεχλερ, Μπαχάουερ,, Φίσσερ, Κλαίν, Τσοκαρόπουλος, Καστρήτσιος Μπερνιουδάκης και άλλοι αλλά δέν ηδυνήθησαν να φθάσουν την επιχειρηματικότητα του Ιωάννου Φίξ.
" Η πρωτόγονος αύτη βιομηχανία ελειτούργησεν παρά τας τεχνικάς αυτής δυσκολίας και έζησεν επί μίαν τριακονταετίαν εις το Κολωνάκι, προαγομένη και επεκτεινομένη δια της ιδρύσεως και αλλαχού της πόλεως πρατηρίων.
Το δεύτερον εργοστάσιον ζυθοποιίας ιδρύθη εις Πάτρας κατά το 1876 παρά του Λορέντζου Μάμου τη υποστηρίξει του πενθερού του Ιωάννου Φίξ, όστις απέστειλε εις Πάτρας και τον υιόν του Λουδοβίκον ως ζυθοποιόν Η επιχείρηση αύτη δέν ηδυνήθη να ευδοκιμήση εν Πελοποννήσω λόγω της μικράς καταναλώσεως και μετά δύο ετών προσπαθείας εναυάγησεν.
Ο θάνατος του ιδρυτού του εργοστασίου Ιωάννου Φίξ, έφερεν επί κεφαλής της επιχειρήσεως τον Κάρολον Φίξ, μόλις αφυπηρετήσαντα των τάξεων του ελληνικού στρατού. Ούτος νεαρός εισέτι και πλήρης ζωής και δράσεως απεφάσισε να επεκτείνει την βιομηχανίαν του ζύθου και πρός τον σκοπόν τούτον ηγόρασε το παρά την λεωφόρον Συγγρού οικόπεδον, όπου το 1893 εγκατέστησε τό και σήμερον λειτουργούν εργοστάσιον ζυθοποιίας και παγοποιίας, το οποίον μέχρι του 1903 υπήρξε το μοναδικόν του είδους του εν Ελλάδι, ελειτούργει δε με τας νεωτάτας επιστημονικάς μεθόδους της εποχής του και επεξετείνετο εφ΄ όσον ηύξανον αι εργασίαι.
Προσλαβών ούτος ως συνεργάτην του τον γυναικάδελφόν του Ιάκωβον Αντ. Σκάσσην, κατόρθωσε να δώση εις το παραγόμενον προϊόν θαυμαστήν τελειότητα ήτις και ανεγνωρίσθη κατά τας διαφόρους εν Ελλάδι και εν τη ξένη εκθέσεις.
Ο Κάρολος Φίξ διηύθυνε την επιχείρησιν από του 1894 μέχρι του θανάτου του του επισυμβάντος κατά την 31 Οκτωβρίου 1922 οπότε η επιχείρηση περιήλθεν εις χείρας των υιών αυτού κ.κ. Ιωάννου και Αντωνίου Φίξ.
Γενικές Παρατηρήσεις ως προς τα δύο κείμενα:
1. Το πιο πάνω δεύτερο κείμενο δημοσιεύτηκε επτά χρόνια μετά την δημο-σίευση του πρώτου κειμένου στο Πανελλήνιο Λεύκωμα. Το πρώτο κείμενο γράφτηκε και δημοσιεύτηκε όταν ζούσε ακόμα ο Κάρολος Ιωαν. Φίξ ( 4 Νοεμβρίου 1865 - 31 Οκτωβρίου 1922) το δέ δεύτερο μετά τον θάνατό του.
2. Πρόκειται για καθαρώς διαφημιστικά κείμενα της εταιρείας Φίξ ( μεταξύ άλλων ζητάει και μείωση της φορολογίας του ζύθου) τον συντονισμό και την επιμέλεια της σύνταξης των οποίων φέρεται να είχε ο Ερρίκος Σκάσσης, Καθηγητής των λατινικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, γυναικαδελφός του Καρόλου Ιωαν. Φίξ και ο οποίος, όπως και ο Ιάκωβος (Ζάκ) Σκάσσης, προσέφερε τις υπηρεσίες του με αμοιβή από διάφορες θέσεις και στην Κάρολος Φίξ . Ο τρίτος γυναικαδελφός, ο Θωμάς Σκάσσης, ιατρός και βουλευτής Σύρου, είναι αυτός ο οποίος κωλυσιεργούσε και δυσχέραινε μέσω της επιρροής του την ψήφιση νόμου σχετικά με την ζυθοποιία, ιδιαίτερα σε σχέση με την " ηλικία " του ζύθου.
ΨΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΣΤΑ ΔΥΟ ΠΙΟ ΠΑΝΩ ΚΕΙΜΕΝΑ
Α. Συνοπτικά ως πρός το πρώτο κείμενο αυτό στο Πανελλήνιο Λεύκωμα 1. Ο Ιωάννης Γεωργίου Φούξ μετέπειτα Φίξ όταν ήλθε στην Ελλάδα ( δέν αναφέρεται ημερομηνία) δεν ήταν ζυθοποιός αλλά ούτε ίδρυσε, ερχόμενος τότε, ζυθοποιείο στο Κωλονάκι (και πάλι δέν αναφέρεται η ημερομηνία ιδρύσεως του εν λόγω ζυθοποιείου στο Κολωνάκι από τον συντάκτη του κειμένου).
Ο Ιωάννης Φίξ ξεκίνησε την επιχειρηματική του δραστηριότητα στον κλάδο της ζυθοποιίας το 1866 στο Νέο Ηράκλειο Αττικής.
2. Οι Μέλχερ Μπάχαουερ Φίσσερ και Κλάιν προηγήθηκαν κατά πολύ του Ιωάννη Γ. Φίξ στην παραγωγή ζύθου.
Πως είναι δυνατόν ο μαθητευόμενος στα της ζυθοποιίας να έχει προηγηθεί του δασκάλου του δηλαδή του Μέλχερ? .
3. Ο Κάρολος Φίξ δεν "ίδρυσε εν έτει 1893 το ήδη επί της Λεωφόρου Συγγρού υφιστάμενον εργοστάσιον". Και εδώ ο συντάκτης του κειμένου ψεύδεται γιατί το κτήμα στην θέση Γαργαρέττα επί της οδού Φαλήρου και αργότερα Συγγρού αγόρασε το έτος 1880 ο Ιωάννης Γεωργ. Φίξ και ο οποίος στην συνέχει έκτισε σαυτό ένα μεγάλο και σύγχρονο για την εποχή του ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο το οποίο εξόπλισε με μηχανήματα που εισήγαγε από την Γερμανία. Επίσης έκτισε εκεί και δύο κατοικίες για τους γιούς του Λουδοβίκο και Κάρολο και τις οικογένειές τους. Το εν λόγω εργοστάσιο στην Συγγρού κληρονόμησε, μετά τον θάνατο του Ιωάννη Φίξ στις 14.10.1895, αποκλειστικά και μόνον ο μικρότερος γιός του Κάρολος Ιωαν. Φίξ ενώ ο αδελφός του Λουδοβίκος, ο επονομαζόμενος στην συνέχεια " ο αδικηθείς ", αποκλείστηκε από την κληρονομία σαυτό (βλέπε αναλυτικά στην έρευνα - μελέτη: " H ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑΣ 1828 - 2000 " .
Β. Συνοπτικά ως προς το δεύτερο κείμενο αυτό στο Ελεύθερο Βήμα - Οικονομικό Ταχυδρόμο
1. Επαναλαμβάνονται τά ίδια ψέματα όπως και στο πρώτο κείμενο ότι δηλαδή ο Ιωάννης Φίξ ερχόμενος στην Ελλάδα ήταν ζυθοποιός. Ότι ήταν αυτός που πρωτοκατασκεύασε ζύθο - μπύρα στην Ελλάδα στο Κολωνάκι το 1864. Ότι ο Κάρολος Φίξ ίδρυσε το 1893 το επί της Λεωφόρου Συγγρού ζυθοεργοστάσιο.
Είναι από πολλές πηγές τεκμηριωμένο με στοιχεία που δεν επιδέχονται καμία αμφισβήτηση ότι η παραγωγή ζύθου στην χώρα μας δέν ξεκίνησε το 1864 από τον Ιωάννη Φίξ.
Ο Όθωνας ως γνωστόν ήλθε στην Ελάδα το 1833 και εκδιώχθηκε το 1862. Κατά το εν λόγω χρονικό διάστημα διάφοροι γερμανοί ίδρυσαν ζυθοποιεία - ζυθοπωλεία στην Αθήνα όχι όμως ο Ιωάννης Φίξ που δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά στον κλάδο αρκετά αργότερα, αφού μέχρι την έξωση του Όθωνα εργαζόταν στην βασιλική αυλή ως οικονόμος του οίκου συντηρήσεως των ανακτόρων (υπάλληλος στον ανακτορικό κήπο του Βασιλέως, βλέπε αναλυτικά παρακάτω). Από το 1862 - 1866 εργάστηκε στο ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο του Μέλχερ στο Ν. Ηράκλειο. Από τον Μέλχερ έμαθε την τέχνη της ζυθοποιίας και μετά τον θάνατο αυτού αγόρασε το ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο από τους κληρονόμους του. Επομένως επιχειρηματικά η ενασχόληση του Ιωάννη Γεωργ. Φίξ με την ζυθοποιεία ξεκίνησε το 1866 στο Ν. Ηράκλειο.
2. Ο Κάρολος Φίξ δεν "ηγόρασε τό παρά την λεωφόρον Συγγρού οικόπεδον, όπου κατά το 1893" δεν " εγκατέστησε το και σήμερον λειτουργούν εργοστάσιον ζυθοποιίας και παγοποιίας, το οποίον μέχρι του 1903" δέν " υπήρξε το μοναδικόν του είδους του εν Ελλάδι".
Την ίδια περίοδο λειτουργούσαν ως γνωστόν επίσης και τα ζυθοποιεία των Λουδοβίκου Ιωαν. Φίξ στο Κολωνάκι/Αθήνα, Λορέντζου Μάμου στα Ιλίσια/Αθήνα, των Μαγγιόλου - Καραμπέτσου στην Πάτρα/Ιτιές, του Στυλιανού Τσοκαρόπουλου στον Πειραιά.
3. Το έτος 1864, ως έτος πρώτης ενασχόλησης του Ιωάννη Γεωργ. Φίξ με την ζυθοποιεία στην Ελλάδα, αναφέρεται για πρώτη φορά από τους κληρονό-μους του Καρόλου Ιωαν. Φίξ κ.κ. Ιωάννη και Αντώνιο Καρ. Φίξ στο επι-στολόχαρτο και την ετικέτα της εταιρίας που ίδρυσαν με την επωνυμία " Κάρολος Φίξ Α.Ε. Βιομηχανία Ζύθου, Βύνης, Πάγου και Ανθρακικού Οξέως " ως εξής:
Τον Ιούλιο του 1926 η Ομόρρυθμη Εταιρεία "Υιοί Καρόλου Φίξ Ο.Ε." την οποία είχαν συστήσει οι Ιωάννης και Αντώνιος Φίξ συγχωνεύτηκε με την Ομόρρυθμο Εταιρεία Γ.Κ. Δρακούλης & Σια (πρώην Μ. & E. Κλωναρίδης Α.Ε. Εργοστάσια Ζυθοποιίας και Παγοποιίας) και συνέστησαν την Κάρολος Φίξ Α.Ε. Βιομηχανία Ζύθου, Βύνης, Πάγου και Ανθρακικού Οξέως (στις 20 Σεπτεμβρίου 1927 δημοσιεύτηκε εις το υπ΄αριθμ. 62 φύλο του δελτίου Ανωνύμων Εταιρειών το καταστατικό της Ανωνύμου Εταιρείας Ζυθοποιίας, Βυνοποιίας και Παγοποιίας Κάρολος Φίξ).
Στη συνέχεια, τον Ιανουάριο του 1928, η Α.Ε. Κάρολος Φίξ πέτυχε μετά από απαράδεκτο ανταγωνισμό και στη συνέχεια διαπραγματεύσεις με τον Ιορδάνη Γεωργιάδη που εκπροσωπούσε τους μετόχους της εταιρείας " Ηνωμένα Ζυθο-ποιία Όλυμπος - Νάουσα Α.Ε", την συγχώνευση δι΄απορροφήσεως και της εν λόγω εταιρείας από την Α.Ε. Κάρολος Φίξ (στους μετόχους της απορροφη-θείσης δόθηκαν μετοχές της Φίξ).
Μετά και αυτή την συγχώνευση στο επιστολόχαρτο της εταιρείας εμφανίζο-νται, όπως προαναφέραμε, τα εργοστάσια της εταιρείας, ενώ ως έτος ίδρυσης αυτής αναφέρεται το 1864.
Προς επιβεβαίωση όλων των πιο πάνω αναφερομένων βλέπε και συνημμένες διαφημιστικές αφίσες τόσο του Λουδοβίκου Ιωαν. Φίξ, όσο και του Καρόλου Ιωαν. Φίξ που δέν αναφέρονται στο έτος πρώτης εναχόλησης της οικογένειας Φίξ με την ζυθοποιία στη χώρα μας.
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΠΥΡΑΣ ΦΙΞ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΖΥΘΟΥ - ΜΠΥΡΑΣ
Η πρώτη επαφή, εξοικείωση των Ελλήνων με το ζύθο - μπύρα και η απαρχή του κλάδου της ελληνικής ζυθοποιίας έχει τις ρίζες της στην εποχή του βα-σιλιά Όθωνα.
Αρχικά τον Όθωνα συνόδεψαν στην Ελλάδα αυλικοί και στρατιωτικό άγημα από αξιωματικούς και εθελοντές στρατιώτες. Το 1833 ζήτησε να έρθουν και διάφοροι τεχνικοί για να εργασθούν στην Ελλάδα και να διδάξουν τους Έλ-ληνες ορισμένες τέχνες και επαγγέλματα. Με βάση τη σύμβαση της 24.1.1834 μεταξύ Ελλάδος και Βαυαρίας και σύμφωνα με το άρθρο 14 της Συνθήκης του Λονδίνου, ήρθαν στην Ελλάδα και άλλοι Βαυαροί μόνοι ή με τις οικογένειές τους.
Όλοι οι πιο πάνω, αυλικοί, στρατιωτικοί και πολίτες αποτέλεσαν την βαυα-ρική παροικία στην Αθήνα. Για την κοινωνική συναναστροφή και ψυχαγωγία τους δημιουργήθηκαν στέκια συνάντησής τους στα οποία είχαν την δυνατό-τητα να απολαμβάνουν και το εθνικό τους ποτό το οποίο εισάγονταν αρχικά από την Βαυαρία .
O Adolph von Schaden στο βιβλίο του "Ο Βαυαρός στην Ελλάδα, ένας οδηγός για όλους όσους σκέπτονται να εγκατασταθούν στην Ελλάδα ή σε κάθε περίπτωση όλους εκείνους που επιθυμούν να την γνωρίσουν περισσότερο" Μόναχο 1833 ( Der Bayer in Griechenland, ein Handbuch für Alle, welche nach Hellas zu ziehen gedenken, oder dasselbe in jeder Beziehung näher kennen zu lernen wünschen, München 1833, SS. 11, 85) αναφέρει ότι οι ευκατάστατοι Έλληνες αγαπούσαν ιδιαίτερα την απόλαυση του αγγλικού ζύθου τύπου Porter o οποίος ήταν και ο μοναδικός τύπος ζύθου που εισάγονταν πριν στην χώρα. Ότι λίγο καιρό πριν την επανασύσταση του ελληνικού κράτους ένας Αρμένης έκανε τις πρώτες επιτυχείς προσπάθειες να παρασκευάσει ζύθο στην Τριπολιτσά. Αυτό το γεγονός δεν του άφηνε αμφιβολίες, ότι δηλαδή χωρίς μεγάλες δυσκολίες θα ήταν δυνατή η παραγωγή καλού βαυαρικού καλοκαιρινού και χειμερινού ζύθου στην Ελλάδα. Ο λυκίσκος θα έπρεπε, κάτω απο αυτόν τον θαυμάσιο ουρανό, να αναπτύσσεται θαυμάσια και ότι ο Δρ Πσόρ, Ζυθoεργοστασιάρχης στο Μόναχο, θα έπρεπε να σκεφθεί να στείλει κάποιους από τους γιούς του με το αναγκαίο προσωπικό και τον απαραίτητο εξοπλισμό για την παραγωγή ζύθου στην Ελλάδα, όπου υπάρχουν πολύ καλές προοπτικές για επικερδείς εργασίες.
O Josef von Ow στο βιβλίο του " Σημειώσεις ενός ευπατρίδη στην αυλή των Αθηνών" ,Βιέννη -Λειψία 1854 ("Aufzeichnungen eines Junkers am Hofe zu Athen", Wien und Leipzig 1854) αναφέρει ότι " Οι Βαυαροί συναναστρέ-φονταν αναμεταξύ τους. 'Ενα Ζυθοπωλείο λειτουργούσε στην Αθήνα από διετίας και είχε μεγάλο αριθμό επισκεπτών - πελατών. Ο Καθηγητής Greverus από το Oldenburg πολύ εύστοχα παρατήρησε το πόση αγαλλίαση νιώθει η βαυαρική ψυχή που μπορεί να απολαμβάνει το εθνικό ποτό στα σύνορα της ανατολής. Το ζυθοπωλείο: "Στο πράσινο Δέντρο" (με κήπο, βαυαρικό μπό-ουλινγκ, κεραμικά υαλωμένα ποτήρια μπύρας, τραγούδια και δυνατές - φωναχτές συνομιλίες) θυμίζει εικόνες απο τις μακριά ευρισκόμενες όχθες του Isar" (ποταμός που διασχίζει την πόλη του Μονάχου).
Τόσο ο ζύθος - μπύρα που πωλούνταν στο "Στο πράσινο Δέντρο" που άνοιξε το 1835, όσο και εκείνος που πωλούνταν στο "Pausilypum" (Παυσίλυπο), το δεύτερο βαυαρικό στέκι - ζυθοπωλείο που άνοιξε το 1839 στην οδό Πατησίων, εισάγονταν από τη Βαυαρία.
Στη συνέχεια μεταξύ των πρώτων ζυθοπωλείων που άνοιξαν ήταν εκείνο της Αμαλίας από το όνομα της ιδιοκτήτριας Αμαλίας Τρικούπη στο οποίο συναντιούνταν οι κύριοι και οι κυρίες της μορφωμένης κοινωνίας των Αθη-νών. Πολύ αργότερα άνοιξε το γνωστότατο ζυθοπωλείο του Μπερνιουδάκη το οποίο επισκέπτονταν μόνο άνδρες όπως και κάθε ελληνικό καφενείο - εστιατόριο.
Ο Γ.Α. Αναστασόπουλος , Καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο έργο του "Ιστορία της Ελληνικής Βιομηχανίας", ως προς την ίδρυση και λειτουργία του πρώτου ζυθοποιείου στην Ελλάδα, μετά την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό, αναφέρει:
" Κατά το τέλος του έτους 1860 ο συγγραφεύς Ritter Friedrich von Zentner, αξιωματικός του μηχανικού, μέλος της επί της εμψυχώσεως της εθνικής βιομηχανίας επιτροπής, εξέδωκε σύγγραμμα περιλαμβάνον πλείστας πληροφορίας περί της βιοτεχνικής και βιομηχανικής προόδου της Ελλάδος με τίτλο: "Συγκεντρωθείσες σημειώσεις σχετικά με την Βιομηχανία και Αγροτική Οικονομία του Βασιλείου της Ελλάδος "Gesammelte Notizen ueber die Industrie und Landwirtschaft im Koenigreich Griechenland", Mannheim 1860.
"Ο von Zentner, ως πρώτος διευθυντής του Πολυτεχνείου Αθηνών έζησεν επί μίαν δεκαετίαν εις Ελλάδα, παρηκολούθησε την περίοδον της πρωτο-γενούς αναπτύξεώς της και περιέγραψε την θέσιν αυτής από εμπορικής, γεωργικής και βιομηχανικής απόψεως”.
Για τον κλάδο της ζυθοποιίας αναφέρει: "Το 1840 ιδρύεται το πρώτον ζυθοποιείον εις τας Αθήνας χάριν των Γερμανών που υπηρετούσαν εις τον ελληνικόν στρατόν", αργότερα δε - πάντοτε κατά τον ίδιον συγγραφέα -" ιδρύθησαν και έτερα δύο" (βλέπε σελίδα 163). To 1885 - σημειώνει- “Υπάρχουσι προσέτι 7 ζυθοποιεία παράγοντα 400 - 600.000 οκ. ζύθου αξίας 250 - 350.000 δρχ. και 3 παγοποιεία, εκ των οποίων τα δύο ατμοκίνητα με παραγωγήν συνολικώς 400.000 δρχ. ετησίως " (βλέπε σελίδα 533), (βλέπε επίσης και Βερναρδάκης Ν.Α. " Περί του εν Ελλάδι εμπορίου", σελ. 30-33, εν Αθήναις 1885).
Τόσο ο Ritter Friedrich von Zentner και οι άλλοι γερμανοί συγγραφείς - περιηγητές , όσο και ο Γ.Α. Αναστασόπουλος δεν αναφέρονται στο όνομα του Βαυαρού ζυθοποιού, που το 1840 ίδρυσε το πρώτο χειροκίνητο ζυθοποιείο στην Ελλάδα.
Το ρόλο αυτό διεκδικεί ένας εκ των Βαυαρών που παρήγαγαν ζύθο, επαγγελματικά στην Αθήνα, στα χειροκίνητα ζυθοποιεία - ζυθοπωλεία που δημιούργησαν κατά την περίοδο 1840-1850, όπως ο Melcher (Μέλχερ), ο Fischer (Φίσερ), ο Βάβεκ (Waweck) και ο Ζέλ ( Seel). Και αυτό διότι δεν είναι σαφές το πότε ακριβώς κάθε ένας από αυτούς ξεκίνησε την επαγγελματική του δραστηριότητα. Υπάρχουν δυστυχώς μόνο γενικές αναφορές, ως προς τους εν λόγω, σχετικά με την επαγγελματική τους δραστηριότητα και για ορισμένους το που περίπου ήταν το ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο τους. Για τον μοναδικό που υπάρχουν στοιχεία είναι ο Ιωάννης Γεωργ. Φούξ και μετέπειτα Φίξ ο οποίος ασχολήθηκε με την ζυθοποιία αρκετά αργότερα.
2. Η περίοδος 1860 - 1895
Την περίοδο αυτή ο κλάδος της ελληνικής ζυθοποιίας κυριαρχείται από την επιχειρηματική προσωπικότητα και δραστηριότητα του Ιωάννη Γεωργ. Φούξ μετέπειτα Φίξ οποίος έχει αφήσει έντονο το αποτύπωμά του σαυτήν.
Ειδικότερα ο Ιωάννης Γεωργ. Φούξ, μετέπειτα Φίξ, ήρθε στην Ελλάδα το 1850 σε ηλικία 18 ετών προκειμένου να επισκεφθεί την οικογένειά του. Ο πατέρας του Γεώργιος Ιωάν. Φίξ ήταν μεταλλειολόγος στο επάγγελμα και ήρθε στην Ελλάδα το 1835 βάσει της συνθήκης του 1834 μεταξύ Ελλάδος και Βαυαρίας και εργάστηκε στα μεταλλεία της Κύμης και του Λαυρίου.
Ήταν πρωτότοκος γιός του Γεώργιου Ιωάν. Φούξ. Γεννήθηκε στις 3 Ιου-νίου 1832 στο Mühldorf am Inn της Βαυαρίας και πέθανε στην Αθήνα στις 26 Οκτωβρίου του 1895. Την ημέρα της άφιξής του στην Αθήνα δολοφονή-θηκε ο πατέρας του. Καταρχήν προσελήφθη και εργάσθηκε ως οικονόμος του οίκου συντηρήσεως των ανακτόρων του βασιλιά Όθωνα (υπάλληλος στον ανακτορικό κήπο της Αμαλίας), μέχρι την εκθρόνισή του το 1862.
Μετά την εκθρόνιση του Όθωνα, το 1862, ο Ιωάννης Γεωργ. Φίξ εργάστηκε στο ζυθοποιείο του Μέλχερ (Melcher). Στο ζυθοποιείο αυτό έμαθε από τον Μέλχερ την τέχνη της ζυθοποιίας. Το 1866 μετά τον θάνατο του Mέλχερ αγόρασε το ζυθοποιείο του από τους κληρονόμους του. Στο μεταξύ, κατά την εποχή εκείνη, εκτός του ζυθοποιείου του Μέλχερ υπήρχαν και άλλα γερμανικά ζυθοποιία στην Αθήνα, όπως του Φίσερ (Fischer) στα Πατήσια, του Όσκαρ Κλάιν ( Oskar Klein) παρά την στάση Λεβείδου πλησίον του Αγίου Λουκά, του Βάβεκ (Waweck) και του Ζέλ ( Seel).
Αυτούς αργότερα μιμήθηκαν διάφοροι Έλληνες όπως καταρχήν ο Ζακύ-νθιος Λορέντζος Μάμος, ο οποίος ίδρυσε το πρώτο ελληνικής ιδιοκτησίας ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο στην Ελλάδα/ Πάτρα το 1876. Στη συνέχεια ακολούθησαν τα ζυθοποιεία - ζυθοπωλεία των Κωστή Λάμπρου και Δαμιανού, στην Αθήνα. Τα δύο αυτά ζυθοποιεία - ζυθοπωλεία ευρίσκοντο: κοντά στην πλατεία του Κολωνακίου εκείνο του Δαμιανού, ο οποίος ως ζυθοποιό έφερε από την Αυστρία τον Μπάχαουερ, το δε ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο του Κωστή Λάμπρου ευρίσκετο επίσης στο Κολωνάκι απέναντι από το ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο του Ιωάννη Γεωργ. Φίξ. Στο Νέο Φάληρο/ Πειραιά είχε το ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο του ο Στυλιανός Τσοκαρόπουλος .
Αργότερα το ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο Δαμιανού - Μπάχαουερ συνέχισε την λειτουργία του με την επωνυμία Ρουφογάλη - Μπάχαουερ, ενώ το 1901 ο εξοπλισμός του ζυθοποιείου αυτού εξαγοράσθηκε από τον Λορέντζο Μάμο και χρησιμοποιήθηκε από αυτόν μαζί με άλλο εξοπλισμό που εισήγαγε από την Γερμανία, στο ζυθοποιείο που δημιούργησε το 1901 στους Αμπελο-κήπους.
ΕΤΟΣ 1868
- Ο Ιωάννης Φίξ μετακομίζει στο Κολωνάκι όπου συνεχίζει την παραγωγή και διάθεση ζύθου.
ΕΤΟΣ 1876
- Ο Λορέντζος Μάμος, αμαξοποιός στο επάγγελμα, αποφασίζει παράλληλα με αυτή του την επαγγελματική δραστηριότητα την δημιουργία και λειτουργία του πρώτου ελληνικής ιδιοκτησίας ζυθοποιείου - ζυθοπωλείου στην Ελλάδα στην Πάτρα.
ΕΤΟΣ 1879
- Ο Λορέντζος Μάμος μεταφέρει την επιχειρηματική του δραστηριότητα στην Αθήνα ιδρύοντας αρχικά εργοστάσιο αμαξοποιίας το οποίο στην συνέχεια εξ-ελίχθηκε σε εργοστάσιο κατασκευής αμαξωμάτων αυτοκινήτων με παράλλη-λη εισαγωγή αυτοκινήτων, ενώ αργότερα δραστηριοποιήθηκε και πάλι στον κλάδο της ζυθοποιίας.
ΕΤΟΣ 1880
- Ο Ιωάννης Γεωργ. Φίξ αγοράζει ένα μεγάλο κτήμα στην θέση Γαργαρέττα επί της οδού Φαλήρου και αργότερα Συγγρού όπου κτίζει και εξοπλίζει με τον απαραίτητο εξοπλισμό που εισήγαγε από την Γερμανία ένα νέο μεγάλο και σύγχρονο για την εποχή του ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο.
ΕΤΟΣ 1892
- Στην υπό οθωμανική κυριαρχία Θεσσαλονίκη οι επιχειρημα-τίες Solomon Fernadez και Josef Misrachi ιδρύουν το πρώτο ζυθοποιείο στην Θεσσαλονίκη με την επωνυμία: Fernadez - Misrachi & Cie.
ΕΤΟΣ 1895
- 14.10.1895: Θάνατος του Ιωάννη Γεωργ. Φίξ. Δεν άφησε διαθήκη. Το ζυ-θεργοστάσιο - ζυθοπωλείο του επί της οδού Φαλήρου και μετέπειτα Συγ-γρού κληρονομεί αποκλειστικά και μόνο ο μικρότερος γιός του Κάρολος Ιωαν. Φίξ.
- Στην Καστέλλα/ Πειραιά λειτουργεί το ζυθοποιίο - ζυθοπωλείο του Στυλιανού Τσοκαρόπουλου. Το ζυθοπωλείο αυτό επισκέπτονταν και απήγγειλε ποιήματά του ο νεαρός ποιητής Λάμπρος Πορφύρας.
ΕΤΟΣ 1896
- Ο Λουδοβίκος Φίξ αποχωρεί από το πατρικό ζυθοποιείο και την κατοικία του στη Συγγρού. Με την οικογένεια του επιστρέφει στο Κολωνάκι, στην οδό Τιμολέοντος 7, όπου και το παλαιό σπίτι του όπου αρχίζει να παράγει και να πωλεί μπύρα στο ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο του στο ίδιο ακίνητο.
Μετά τα πιο πάνω τίθεται το αμείλικτο ερώτημα:
Ποιοί παραποιούν βιάζοντας βάναυσα την ιστορική πραγματικότητα?
Από που εκπορεύονται οι πιο πάνω αναλήθειες?
Επιτέλους κάποιοι πρέπει να σεβαστούν πρωτίστως την μνήμη των νεκρών, όλων εκείνων που συνέβαλαν στην δημιουργία και ανάπτυξη του κλάδου της Ελληνικής ζυθοποιίας αλλά και την ιστορία και την κουλτούρα του ελληνικού ζύθου, του αγαπημένου από τους Έλληνες και τις Ελληνίδες λαϊκού ποτού.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα πρέπει να παρέμβει άμεσα διότι τέτοιες αναλήθειες διαστρεβλώνουν τον υγιή ανταγωνισμό στον κλάδο της Ελληνικής ζυθοποιίας ιδιαίτερα σήμερα που και με χρήματα από το ΕΣΠΑ, δηλαδή και του Έλληνα φορολογούμενου, έχει αναπτυχθεί στην χώρα μας ο κλάδος της Μικροζυθοποιίας. Μικροζυθοποιίες που έχουν εμπλουτίσει τον κλάδο και ευρίσκονται στην κρίσιμη περίοδο ανάπτυξης και καθιέρωσής τους στην αγορά.
Για διευκρινήσεις και άλλες πληροφορίες παραμένουμε πάντα στη διάθεσή σας.
Εάν θα θέλατε να έχετε περισσότερη ενημέρωση σχετικά με την " Δημιουργία και Ιστορική διαδρομή του κλάδου της Ελληνικής Ζυθοποιίας" επικοινωνήστε μαζί μας προκειμένου να σας αποστείλουμε τη σχετική - έρευνα μελέτη μας.
Tromaktiko
" Του πρωτογόνου τούτου ζυθοποιείου του οποίου τότε μικρά παραγωγή καταναλίσκετο εν αυτώ τούτω τω παρακειμένω πρατηρίου οι επιζώντες παλαιοί ζυθοπόται διατήρουν ευάρεστον ανάμνησιν. Βραδύτερον και άλλοι Γερμανοί ζυθοποιοί εγκατέστησαν εν Αθήναις και άλλα παρόμοια χειροκίνητα ζυθοποιεία οία των κ.κ. Μέλχερ, Μπάχαουερ, Φίσσερ, Κλάιν και άλλων τινών.
Τον Ιωάννην Φίξ διεδέξατο ο μόλις τότε εκ των τάξεων του στρατού αφυπηρετήσας υιός του Κάρολος Φίξ, εις όν εκληροδότησεν ο μεταστάς πατήρ του ομού μετά της ακαταπονήτου φιλοπονίας και τα σπάνια βιομηχανικά προσόντα, άτινα εν τω κλάδω της ζυθοποιίας διέκριναν αυτόν.
Ο κ. Κάρολος Φίξ συνεχίζων την επίζηλον δράσιν του πατρός του ίδρυσεν εν έτει 1893 το ήδη επί της Λεωφόρου Συγγρού υφιστάμενον εργοστάσιον ευρύνων και πλουτίζων συνεχώς αυτό δια των τελειοτέρων μηχανημάτων εν τη αλλοδαπή χρησιμοποιουμένων και άτινα επρομηθεύετο μεταβαίνων αυτοπροσώπως εις την Ευρώπην. Τοιουτοτρόπως ο κ. Κάρολος Φίξ έχων συνεργάτην του τον γυναικάδελφόν του Ιάκωβον Σκάσσην και βαίνων από επιτυχίας εις επιτυχίαν κατώρθωσε να προσδώση νέαν ώθησιν εις την βιομηχανίαν του ζύθου και να εμφανίση το ποτόν τούτο εντελώς εφάμιλλον προς το εν τη αλλοδαπή παραγόμενον τοιούτον.
Από το Ελεύθερο Βήμα - Οικονομικός Ταχυδρόμος και την έρευνα Αι Εθνικαί μας Βιομηχανίαι - Η Ζυθοποιία, Βυνοποιία και Παγοποιία 12.5.1929
αντιγράφουμε από το κείμενο της εταιρείας Κάρολος Φίξ:
" Μία βιομηχανία η οποία θεωρείται από τας ισχυροτέρας εν τη χώρα είναι η βιομηχανία της ζυθοποιίας και παγοποιίας . Εγκαθιδρυθείσα από του 1864 εις την Ελλάδα ανεπτύχθη όσον ολίγαι επιχειρήσεις και κατέλαβε σημαντικήν θέσιν εις την βιομηχανικήν παραγωγή του τόπου"
" Η βιομηχανία της ζυθοποιίας εν Ελλάδι έχει ιστορίαν τριών ολόκληρων γενεών. Θεωρείται ως η παλαιοτέρα βιομηχανία η εγκαθιδρυθείσα εν τη χώρα από της συστάσεως του Βασιλείου. Πρώτος όστις εγκατέστησεν εργοστάσιον ζυθοποιίας εν Ελλάδι υπήρξε ο Ιωάννης Γεωργίου Φίξ. Ο Πατήρ αυτού Γεώργιος Φίξ όστις ήτο ειδικός μεταλλειολόγος κατήλθε εις την Ελλάδα ίνα μελετήσει και οργανώσει τα λιγνητωρυχεία της Κύμης. Ολίγα έτη μετά την άφιξιν ενταύθα του Γεωργίου Φίξ κατήλθαν εκ Μονάχου και ο υιός αυτού Ιωάννης Φίξ, ο οποίος ήτο ζυθοποιός το επάγγελμα και όστις εγκατέστησε ποια εθεωρείτο κατά την εποχήν εκείνην εξοχικόν κέντρον, το πρώτον παρά την συνοικίαν Κολωνακίου ή ο- χειροκίνητον εργοστάσιον ζυθοποιίας. Πρωτόγονον όπως ήτο, ανάλογον πρός τά κατά την εποχήν εκείνην υπάρχοντα μέσα, δέν ηδύνατο να παραγάγη ζύθον περισσότερον του εν τω παραπλεύρως πρατηρίω καταναλισκομένου. Βραδύτερον και άλλοι Γερμανοί ζυθοποιοί και Έλληνες τοιούτοι εγκατέστησαν εις Αθήνας, Πειραιά, Χανιά και εις άλλας πόλεις της Ελλάδος χειροκίνητα ζυθοποιεία, όπως οι Μεχλερ, Μπαχάουερ,, Φίσσερ, Κλαίν, Τσοκαρόπουλος, Καστρήτσιος Μπερνιουδάκης και άλλοι αλλά δέν ηδυνήθησαν να φθάσουν την επιχειρηματικότητα του Ιωάννου Φίξ.
" Η πρωτόγονος αύτη βιομηχανία ελειτούργησεν παρά τας τεχνικάς αυτής δυσκολίας και έζησεν επί μίαν τριακονταετίαν εις το Κολωνάκι, προαγομένη και επεκτεινομένη δια της ιδρύσεως και αλλαχού της πόλεως πρατηρίων.
Το δεύτερον εργοστάσιον ζυθοποιίας ιδρύθη εις Πάτρας κατά το 1876 παρά του Λορέντζου Μάμου τη υποστηρίξει του πενθερού του Ιωάννου Φίξ, όστις απέστειλε εις Πάτρας και τον υιόν του Λουδοβίκον ως ζυθοποιόν Η επιχείρηση αύτη δέν ηδυνήθη να ευδοκιμήση εν Πελοποννήσω λόγω της μικράς καταναλώσεως και μετά δύο ετών προσπαθείας εναυάγησεν.
Ο θάνατος του ιδρυτού του εργοστασίου Ιωάννου Φίξ, έφερεν επί κεφαλής της επιχειρήσεως τον Κάρολον Φίξ, μόλις αφυπηρετήσαντα των τάξεων του ελληνικού στρατού. Ούτος νεαρός εισέτι και πλήρης ζωής και δράσεως απεφάσισε να επεκτείνει την βιομηχανίαν του ζύθου και πρός τον σκοπόν τούτον ηγόρασε το παρά την λεωφόρον Συγγρού οικόπεδον, όπου το 1893 εγκατέστησε τό και σήμερον λειτουργούν εργοστάσιον ζυθοποιίας και παγοποιίας, το οποίον μέχρι του 1903 υπήρξε το μοναδικόν του είδους του εν Ελλάδι, ελειτούργει δε με τας νεωτάτας επιστημονικάς μεθόδους της εποχής του και επεξετείνετο εφ΄ όσον ηύξανον αι εργασίαι.
Προσλαβών ούτος ως συνεργάτην του τον γυναικάδελφόν του Ιάκωβον Αντ. Σκάσσην, κατόρθωσε να δώση εις το παραγόμενον προϊόν θαυμαστήν τελειότητα ήτις και ανεγνωρίσθη κατά τας διαφόρους εν Ελλάδι και εν τη ξένη εκθέσεις.
Ο Κάρολος Φίξ διηύθυνε την επιχείρησιν από του 1894 μέχρι του θανάτου του του επισυμβάντος κατά την 31 Οκτωβρίου 1922 οπότε η επιχείρηση περιήλθεν εις χείρας των υιών αυτού κ.κ. Ιωάννου και Αντωνίου Φίξ.
Γενικές Παρατηρήσεις ως προς τα δύο κείμενα:
1. Το πιο πάνω δεύτερο κείμενο δημοσιεύτηκε επτά χρόνια μετά την δημο-σίευση του πρώτου κειμένου στο Πανελλήνιο Λεύκωμα. Το πρώτο κείμενο γράφτηκε και δημοσιεύτηκε όταν ζούσε ακόμα ο Κάρολος Ιωαν. Φίξ ( 4 Νοεμβρίου 1865 - 31 Οκτωβρίου 1922) το δέ δεύτερο μετά τον θάνατό του.
2. Πρόκειται για καθαρώς διαφημιστικά κείμενα της εταιρείας Φίξ ( μεταξύ άλλων ζητάει και μείωση της φορολογίας του ζύθου) τον συντονισμό και την επιμέλεια της σύνταξης των οποίων φέρεται να είχε ο Ερρίκος Σκάσσης, Καθηγητής των λατινικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, γυναικαδελφός του Καρόλου Ιωαν. Φίξ και ο οποίος, όπως και ο Ιάκωβος (Ζάκ) Σκάσσης, προσέφερε τις υπηρεσίες του με αμοιβή από διάφορες θέσεις και στην Κάρολος Φίξ . Ο τρίτος γυναικαδελφός, ο Θωμάς Σκάσσης, ιατρός και βουλευτής Σύρου, είναι αυτός ο οποίος κωλυσιεργούσε και δυσχέραινε μέσω της επιρροής του την ψήφιση νόμου σχετικά με την ζυθοποιία, ιδιαίτερα σε σχέση με την " ηλικία " του ζύθου.
ΨΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΣΤΑ ΔΥΟ ΠΙΟ ΠΑΝΩ ΚΕΙΜΕΝΑ
Α. Συνοπτικά ως πρός το πρώτο κείμενο αυτό στο Πανελλήνιο Λεύκωμα 1. Ο Ιωάννης Γεωργίου Φούξ μετέπειτα Φίξ όταν ήλθε στην Ελλάδα ( δέν αναφέρεται ημερομηνία) δεν ήταν ζυθοποιός αλλά ούτε ίδρυσε, ερχόμενος τότε, ζυθοποιείο στο Κωλονάκι (και πάλι δέν αναφέρεται η ημερομηνία ιδρύσεως του εν λόγω ζυθοποιείου στο Κολωνάκι από τον συντάκτη του κειμένου).
Ο Ιωάννης Φίξ ξεκίνησε την επιχειρηματική του δραστηριότητα στον κλάδο της ζυθοποιίας το 1866 στο Νέο Ηράκλειο Αττικής.
2. Οι Μέλχερ Μπάχαουερ Φίσσερ και Κλάιν προηγήθηκαν κατά πολύ του Ιωάννη Γ. Φίξ στην παραγωγή ζύθου.
Πως είναι δυνατόν ο μαθητευόμενος στα της ζυθοποιίας να έχει προηγηθεί του δασκάλου του δηλαδή του Μέλχερ? .
3. Ο Κάρολος Φίξ δεν "ίδρυσε εν έτει 1893 το ήδη επί της Λεωφόρου Συγγρού υφιστάμενον εργοστάσιον". Και εδώ ο συντάκτης του κειμένου ψεύδεται γιατί το κτήμα στην θέση Γαργαρέττα επί της οδού Φαλήρου και αργότερα Συγγρού αγόρασε το έτος 1880 ο Ιωάννης Γεωργ. Φίξ και ο οποίος στην συνέχει έκτισε σαυτό ένα μεγάλο και σύγχρονο για την εποχή του ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο το οποίο εξόπλισε με μηχανήματα που εισήγαγε από την Γερμανία. Επίσης έκτισε εκεί και δύο κατοικίες για τους γιούς του Λουδοβίκο και Κάρολο και τις οικογένειές τους. Το εν λόγω εργοστάσιο στην Συγγρού κληρονόμησε, μετά τον θάνατο του Ιωάννη Φίξ στις 14.10.1895, αποκλειστικά και μόνον ο μικρότερος γιός του Κάρολος Ιωαν. Φίξ ενώ ο αδελφός του Λουδοβίκος, ο επονομαζόμενος στην συνέχεια " ο αδικηθείς ", αποκλείστηκε από την κληρονομία σαυτό (βλέπε αναλυτικά στην έρευνα - μελέτη: " H ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑΣ 1828 - 2000 " .
Β. Συνοπτικά ως προς το δεύτερο κείμενο αυτό στο Ελεύθερο Βήμα - Οικονομικό Ταχυδρόμο
1. Επαναλαμβάνονται τά ίδια ψέματα όπως και στο πρώτο κείμενο ότι δηλαδή ο Ιωάννης Φίξ ερχόμενος στην Ελλάδα ήταν ζυθοποιός. Ότι ήταν αυτός που πρωτοκατασκεύασε ζύθο - μπύρα στην Ελλάδα στο Κολωνάκι το 1864. Ότι ο Κάρολος Φίξ ίδρυσε το 1893 το επί της Λεωφόρου Συγγρού ζυθοεργοστάσιο.
Είναι από πολλές πηγές τεκμηριωμένο με στοιχεία που δεν επιδέχονται καμία αμφισβήτηση ότι η παραγωγή ζύθου στην χώρα μας δέν ξεκίνησε το 1864 από τον Ιωάννη Φίξ.
Ο Όθωνας ως γνωστόν ήλθε στην Ελάδα το 1833 και εκδιώχθηκε το 1862. Κατά το εν λόγω χρονικό διάστημα διάφοροι γερμανοί ίδρυσαν ζυθοποιεία - ζυθοπωλεία στην Αθήνα όχι όμως ο Ιωάννης Φίξ που δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά στον κλάδο αρκετά αργότερα, αφού μέχρι την έξωση του Όθωνα εργαζόταν στην βασιλική αυλή ως οικονόμος του οίκου συντηρήσεως των ανακτόρων (υπάλληλος στον ανακτορικό κήπο του Βασιλέως, βλέπε αναλυτικά παρακάτω). Από το 1862 - 1866 εργάστηκε στο ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο του Μέλχερ στο Ν. Ηράκλειο. Από τον Μέλχερ έμαθε την τέχνη της ζυθοποιίας και μετά τον θάνατο αυτού αγόρασε το ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο από τους κληρονόμους του. Επομένως επιχειρηματικά η ενασχόληση του Ιωάννη Γεωργ. Φίξ με την ζυθοποιεία ξεκίνησε το 1866 στο Ν. Ηράκλειο.
2. Ο Κάρολος Φίξ δεν "ηγόρασε τό παρά την λεωφόρον Συγγρού οικόπεδον, όπου κατά το 1893" δεν " εγκατέστησε το και σήμερον λειτουργούν εργοστάσιον ζυθοποιίας και παγοποιίας, το οποίον μέχρι του 1903" δέν " υπήρξε το μοναδικόν του είδους του εν Ελλάδι".
Την ίδια περίοδο λειτουργούσαν ως γνωστόν επίσης και τα ζυθοποιεία των Λουδοβίκου Ιωαν. Φίξ στο Κολωνάκι/Αθήνα, Λορέντζου Μάμου στα Ιλίσια/Αθήνα, των Μαγγιόλου - Καραμπέτσου στην Πάτρα/Ιτιές, του Στυλιανού Τσοκαρόπουλου στον Πειραιά.
3. Το έτος 1864, ως έτος πρώτης ενασχόλησης του Ιωάννη Γεωργ. Φίξ με την ζυθοποιεία στην Ελλάδα, αναφέρεται για πρώτη φορά από τους κληρονό-μους του Καρόλου Ιωαν. Φίξ κ.κ. Ιωάννη και Αντώνιο Καρ. Φίξ στο επι-στολόχαρτο και την ετικέτα της εταιρίας που ίδρυσαν με την επωνυμία " Κάρολος Φίξ Α.Ε. Βιομηχανία Ζύθου, Βύνης, Πάγου και Ανθρακικού Οξέως " ως εξής:
Τον Ιούλιο του 1926 η Ομόρρυθμη Εταιρεία "Υιοί Καρόλου Φίξ Ο.Ε." την οποία είχαν συστήσει οι Ιωάννης και Αντώνιος Φίξ συγχωνεύτηκε με την Ομόρρυθμο Εταιρεία Γ.Κ. Δρακούλης & Σια (πρώην Μ. & E. Κλωναρίδης Α.Ε. Εργοστάσια Ζυθοποιίας και Παγοποιίας) και συνέστησαν την Κάρολος Φίξ Α.Ε. Βιομηχανία Ζύθου, Βύνης, Πάγου και Ανθρακικού Οξέως (στις 20 Σεπτεμβρίου 1927 δημοσιεύτηκε εις το υπ΄αριθμ. 62 φύλο του δελτίου Ανωνύμων Εταιρειών το καταστατικό της Ανωνύμου Εταιρείας Ζυθοποιίας, Βυνοποιίας και Παγοποιίας Κάρολος Φίξ).
Στη συνέχεια, τον Ιανουάριο του 1928, η Α.Ε. Κάρολος Φίξ πέτυχε μετά από απαράδεκτο ανταγωνισμό και στη συνέχεια διαπραγματεύσεις με τον Ιορδάνη Γεωργιάδη που εκπροσωπούσε τους μετόχους της εταιρείας " Ηνωμένα Ζυθο-ποιία Όλυμπος - Νάουσα Α.Ε", την συγχώνευση δι΄απορροφήσεως και της εν λόγω εταιρείας από την Α.Ε. Κάρολος Φίξ (στους μετόχους της απορροφη-θείσης δόθηκαν μετοχές της Φίξ).
Μετά και αυτή την συγχώνευση στο επιστολόχαρτο της εταιρείας εμφανίζο-νται, όπως προαναφέραμε, τα εργοστάσια της εταιρείας, ενώ ως έτος ίδρυσης αυτής αναφέρεται το 1864.
Προς επιβεβαίωση όλων των πιο πάνω αναφερομένων βλέπε και συνημμένες διαφημιστικές αφίσες τόσο του Λουδοβίκου Ιωαν. Φίξ, όσο και του Καρόλου Ιωαν. Φίξ που δέν αναφέρονται στο έτος πρώτης εναχόλησης της οικογένειας Φίξ με την ζυθοποιία στη χώρα μας.
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΠΥΡΑΣ ΦΙΞ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΖΥΘΟΥ - ΜΠΥΡΑΣ
Η πρώτη επαφή, εξοικείωση των Ελλήνων με το ζύθο - μπύρα και η απαρχή του κλάδου της ελληνικής ζυθοποιίας έχει τις ρίζες της στην εποχή του βα-σιλιά Όθωνα.
Αρχικά τον Όθωνα συνόδεψαν στην Ελλάδα αυλικοί και στρατιωτικό άγημα από αξιωματικούς και εθελοντές στρατιώτες. Το 1833 ζήτησε να έρθουν και διάφοροι τεχνικοί για να εργασθούν στην Ελλάδα και να διδάξουν τους Έλ-ληνες ορισμένες τέχνες και επαγγέλματα. Με βάση τη σύμβαση της 24.1.1834 μεταξύ Ελλάδος και Βαυαρίας και σύμφωνα με το άρθρο 14 της Συνθήκης του Λονδίνου, ήρθαν στην Ελλάδα και άλλοι Βαυαροί μόνοι ή με τις οικογένειές τους.
Όλοι οι πιο πάνω, αυλικοί, στρατιωτικοί και πολίτες αποτέλεσαν την βαυα-ρική παροικία στην Αθήνα. Για την κοινωνική συναναστροφή και ψυχαγωγία τους δημιουργήθηκαν στέκια συνάντησής τους στα οποία είχαν την δυνατό-τητα να απολαμβάνουν και το εθνικό τους ποτό το οποίο εισάγονταν αρχικά από την Βαυαρία .
O Adolph von Schaden στο βιβλίο του "Ο Βαυαρός στην Ελλάδα, ένας οδηγός για όλους όσους σκέπτονται να εγκατασταθούν στην Ελλάδα ή σε κάθε περίπτωση όλους εκείνους που επιθυμούν να την γνωρίσουν περισσότερο" Μόναχο 1833 ( Der Bayer in Griechenland, ein Handbuch für Alle, welche nach Hellas zu ziehen gedenken, oder dasselbe in jeder Beziehung näher kennen zu lernen wünschen, München 1833, SS. 11, 85) αναφέρει ότι οι ευκατάστατοι Έλληνες αγαπούσαν ιδιαίτερα την απόλαυση του αγγλικού ζύθου τύπου Porter o οποίος ήταν και ο μοναδικός τύπος ζύθου που εισάγονταν πριν στην χώρα. Ότι λίγο καιρό πριν την επανασύσταση του ελληνικού κράτους ένας Αρμένης έκανε τις πρώτες επιτυχείς προσπάθειες να παρασκευάσει ζύθο στην Τριπολιτσά. Αυτό το γεγονός δεν του άφηνε αμφιβολίες, ότι δηλαδή χωρίς μεγάλες δυσκολίες θα ήταν δυνατή η παραγωγή καλού βαυαρικού καλοκαιρινού και χειμερινού ζύθου στην Ελλάδα. Ο λυκίσκος θα έπρεπε, κάτω απο αυτόν τον θαυμάσιο ουρανό, να αναπτύσσεται θαυμάσια και ότι ο Δρ Πσόρ, Ζυθoεργοστασιάρχης στο Μόναχο, θα έπρεπε να σκεφθεί να στείλει κάποιους από τους γιούς του με το αναγκαίο προσωπικό και τον απαραίτητο εξοπλισμό για την παραγωγή ζύθου στην Ελλάδα, όπου υπάρχουν πολύ καλές προοπτικές για επικερδείς εργασίες.
O Josef von Ow στο βιβλίο του " Σημειώσεις ενός ευπατρίδη στην αυλή των Αθηνών" ,Βιέννη -Λειψία 1854 ("Aufzeichnungen eines Junkers am Hofe zu Athen", Wien und Leipzig 1854) αναφέρει ότι " Οι Βαυαροί συναναστρέ-φονταν αναμεταξύ τους. 'Ενα Ζυθοπωλείο λειτουργούσε στην Αθήνα από διετίας και είχε μεγάλο αριθμό επισκεπτών - πελατών. Ο Καθηγητής Greverus από το Oldenburg πολύ εύστοχα παρατήρησε το πόση αγαλλίαση νιώθει η βαυαρική ψυχή που μπορεί να απολαμβάνει το εθνικό ποτό στα σύνορα της ανατολής. Το ζυθοπωλείο: "Στο πράσινο Δέντρο" (με κήπο, βαυαρικό μπό-ουλινγκ, κεραμικά υαλωμένα ποτήρια μπύρας, τραγούδια και δυνατές - φωναχτές συνομιλίες) θυμίζει εικόνες απο τις μακριά ευρισκόμενες όχθες του Isar" (ποταμός που διασχίζει την πόλη του Μονάχου).
Τόσο ο ζύθος - μπύρα που πωλούνταν στο "Στο πράσινο Δέντρο" που άνοιξε το 1835, όσο και εκείνος που πωλούνταν στο "Pausilypum" (Παυσίλυπο), το δεύτερο βαυαρικό στέκι - ζυθοπωλείο που άνοιξε το 1839 στην οδό Πατησίων, εισάγονταν από τη Βαυαρία.
Στη συνέχεια μεταξύ των πρώτων ζυθοπωλείων που άνοιξαν ήταν εκείνο της Αμαλίας από το όνομα της ιδιοκτήτριας Αμαλίας Τρικούπη στο οποίο συναντιούνταν οι κύριοι και οι κυρίες της μορφωμένης κοινωνίας των Αθη-νών. Πολύ αργότερα άνοιξε το γνωστότατο ζυθοπωλείο του Μπερνιουδάκη το οποίο επισκέπτονταν μόνο άνδρες όπως και κάθε ελληνικό καφενείο - εστιατόριο.
Ο Γ.Α. Αναστασόπουλος , Καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο έργο του "Ιστορία της Ελληνικής Βιομηχανίας", ως προς την ίδρυση και λειτουργία του πρώτου ζυθοποιείου στην Ελλάδα, μετά την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό, αναφέρει:
" Κατά το τέλος του έτους 1860 ο συγγραφεύς Ritter Friedrich von Zentner, αξιωματικός του μηχανικού, μέλος της επί της εμψυχώσεως της εθνικής βιομηχανίας επιτροπής, εξέδωκε σύγγραμμα περιλαμβάνον πλείστας πληροφορίας περί της βιοτεχνικής και βιομηχανικής προόδου της Ελλάδος με τίτλο: "Συγκεντρωθείσες σημειώσεις σχετικά με την Βιομηχανία και Αγροτική Οικονομία του Βασιλείου της Ελλάδος "Gesammelte Notizen ueber die Industrie und Landwirtschaft im Koenigreich Griechenland", Mannheim 1860.
"Ο von Zentner, ως πρώτος διευθυντής του Πολυτεχνείου Αθηνών έζησεν επί μίαν δεκαετίαν εις Ελλάδα, παρηκολούθησε την περίοδον της πρωτο-γενούς αναπτύξεώς της και περιέγραψε την θέσιν αυτής από εμπορικής, γεωργικής και βιομηχανικής απόψεως”.
Για τον κλάδο της ζυθοποιίας αναφέρει: "Το 1840 ιδρύεται το πρώτον ζυθοποιείον εις τας Αθήνας χάριν των Γερμανών που υπηρετούσαν εις τον ελληνικόν στρατόν", αργότερα δε - πάντοτε κατά τον ίδιον συγγραφέα -" ιδρύθησαν και έτερα δύο" (βλέπε σελίδα 163). To 1885 - σημειώνει- “Υπάρχουσι προσέτι 7 ζυθοποιεία παράγοντα 400 - 600.000 οκ. ζύθου αξίας 250 - 350.000 δρχ. και 3 παγοποιεία, εκ των οποίων τα δύο ατμοκίνητα με παραγωγήν συνολικώς 400.000 δρχ. ετησίως " (βλέπε σελίδα 533), (βλέπε επίσης και Βερναρδάκης Ν.Α. " Περί του εν Ελλάδι εμπορίου", σελ. 30-33, εν Αθήναις 1885).
Τόσο ο Ritter Friedrich von Zentner και οι άλλοι γερμανοί συγγραφείς - περιηγητές , όσο και ο Γ.Α. Αναστασόπουλος δεν αναφέρονται στο όνομα του Βαυαρού ζυθοποιού, που το 1840 ίδρυσε το πρώτο χειροκίνητο ζυθοποιείο στην Ελλάδα.
Το ρόλο αυτό διεκδικεί ένας εκ των Βαυαρών που παρήγαγαν ζύθο, επαγγελματικά στην Αθήνα, στα χειροκίνητα ζυθοποιεία - ζυθοπωλεία που δημιούργησαν κατά την περίοδο 1840-1850, όπως ο Melcher (Μέλχερ), ο Fischer (Φίσερ), ο Βάβεκ (Waweck) και ο Ζέλ ( Seel). Και αυτό διότι δεν είναι σαφές το πότε ακριβώς κάθε ένας από αυτούς ξεκίνησε την επαγγελματική του δραστηριότητα. Υπάρχουν δυστυχώς μόνο γενικές αναφορές, ως προς τους εν λόγω, σχετικά με την επαγγελματική τους δραστηριότητα και για ορισμένους το που περίπου ήταν το ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο τους. Για τον μοναδικό που υπάρχουν στοιχεία είναι ο Ιωάννης Γεωργ. Φούξ και μετέπειτα Φίξ ο οποίος ασχολήθηκε με την ζυθοποιία αρκετά αργότερα.
2. Η περίοδος 1860 - 1895
Την περίοδο αυτή ο κλάδος της ελληνικής ζυθοποιίας κυριαρχείται από την επιχειρηματική προσωπικότητα και δραστηριότητα του Ιωάννη Γεωργ. Φούξ μετέπειτα Φίξ οποίος έχει αφήσει έντονο το αποτύπωμά του σαυτήν.
Ειδικότερα ο Ιωάννης Γεωργ. Φούξ, μετέπειτα Φίξ, ήρθε στην Ελλάδα το 1850 σε ηλικία 18 ετών προκειμένου να επισκεφθεί την οικογένειά του. Ο πατέρας του Γεώργιος Ιωάν. Φίξ ήταν μεταλλειολόγος στο επάγγελμα και ήρθε στην Ελλάδα το 1835 βάσει της συνθήκης του 1834 μεταξύ Ελλάδος και Βαυαρίας και εργάστηκε στα μεταλλεία της Κύμης και του Λαυρίου.
Ήταν πρωτότοκος γιός του Γεώργιου Ιωάν. Φούξ. Γεννήθηκε στις 3 Ιου-νίου 1832 στο Mühldorf am Inn της Βαυαρίας και πέθανε στην Αθήνα στις 26 Οκτωβρίου του 1895. Την ημέρα της άφιξής του στην Αθήνα δολοφονή-θηκε ο πατέρας του. Καταρχήν προσελήφθη και εργάσθηκε ως οικονόμος του οίκου συντηρήσεως των ανακτόρων του βασιλιά Όθωνα (υπάλληλος στον ανακτορικό κήπο της Αμαλίας), μέχρι την εκθρόνισή του το 1862.
Μετά την εκθρόνιση του Όθωνα, το 1862, ο Ιωάννης Γεωργ. Φίξ εργάστηκε στο ζυθοποιείο του Μέλχερ (Melcher). Στο ζυθοποιείο αυτό έμαθε από τον Μέλχερ την τέχνη της ζυθοποιίας. Το 1866 μετά τον θάνατο του Mέλχερ αγόρασε το ζυθοποιείο του από τους κληρονόμους του. Στο μεταξύ, κατά την εποχή εκείνη, εκτός του ζυθοποιείου του Μέλχερ υπήρχαν και άλλα γερμανικά ζυθοποιία στην Αθήνα, όπως του Φίσερ (Fischer) στα Πατήσια, του Όσκαρ Κλάιν ( Oskar Klein) παρά την στάση Λεβείδου πλησίον του Αγίου Λουκά, του Βάβεκ (Waweck) και του Ζέλ ( Seel).
Αυτούς αργότερα μιμήθηκαν διάφοροι Έλληνες όπως καταρχήν ο Ζακύ-νθιος Λορέντζος Μάμος, ο οποίος ίδρυσε το πρώτο ελληνικής ιδιοκτησίας ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο στην Ελλάδα/ Πάτρα το 1876. Στη συνέχεια ακολούθησαν τα ζυθοποιεία - ζυθοπωλεία των Κωστή Λάμπρου και Δαμιανού, στην Αθήνα. Τα δύο αυτά ζυθοποιεία - ζυθοπωλεία ευρίσκοντο: κοντά στην πλατεία του Κολωνακίου εκείνο του Δαμιανού, ο οποίος ως ζυθοποιό έφερε από την Αυστρία τον Μπάχαουερ, το δε ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο του Κωστή Λάμπρου ευρίσκετο επίσης στο Κολωνάκι απέναντι από το ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο του Ιωάννη Γεωργ. Φίξ. Στο Νέο Φάληρο/ Πειραιά είχε το ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο του ο Στυλιανός Τσοκαρόπουλος .
Αργότερα το ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο Δαμιανού - Μπάχαουερ συνέχισε την λειτουργία του με την επωνυμία Ρουφογάλη - Μπάχαουερ, ενώ το 1901 ο εξοπλισμός του ζυθοποιείου αυτού εξαγοράσθηκε από τον Λορέντζο Μάμο και χρησιμοποιήθηκε από αυτόν μαζί με άλλο εξοπλισμό που εισήγαγε από την Γερμανία, στο ζυθοποιείο που δημιούργησε το 1901 στους Αμπελο-κήπους.
ΕΤΟΣ 1868
- Ο Ιωάννης Φίξ μετακομίζει στο Κολωνάκι όπου συνεχίζει την παραγωγή και διάθεση ζύθου.
ΕΤΟΣ 1876
- Ο Λορέντζος Μάμος, αμαξοποιός στο επάγγελμα, αποφασίζει παράλληλα με αυτή του την επαγγελματική δραστηριότητα την δημιουργία και λειτουργία του πρώτου ελληνικής ιδιοκτησίας ζυθοποιείου - ζυθοπωλείου στην Ελλάδα στην Πάτρα.
ΕΤΟΣ 1879
- Ο Λορέντζος Μάμος μεταφέρει την επιχειρηματική του δραστηριότητα στην Αθήνα ιδρύοντας αρχικά εργοστάσιο αμαξοποιίας το οποίο στην συνέχεια εξ-ελίχθηκε σε εργοστάσιο κατασκευής αμαξωμάτων αυτοκινήτων με παράλλη-λη εισαγωγή αυτοκινήτων, ενώ αργότερα δραστηριοποιήθηκε και πάλι στον κλάδο της ζυθοποιίας.
ΕΤΟΣ 1880
- Ο Ιωάννης Γεωργ. Φίξ αγοράζει ένα μεγάλο κτήμα στην θέση Γαργαρέττα επί της οδού Φαλήρου και αργότερα Συγγρού όπου κτίζει και εξοπλίζει με τον απαραίτητο εξοπλισμό που εισήγαγε από την Γερμανία ένα νέο μεγάλο και σύγχρονο για την εποχή του ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο.
ΕΤΟΣ 1892
- Στην υπό οθωμανική κυριαρχία Θεσσαλονίκη οι επιχειρημα-τίες Solomon Fernadez και Josef Misrachi ιδρύουν το πρώτο ζυθοποιείο στην Θεσσαλονίκη με την επωνυμία: Fernadez - Misrachi & Cie.
ΕΤΟΣ 1895
- 14.10.1895: Θάνατος του Ιωάννη Γεωργ. Φίξ. Δεν άφησε διαθήκη. Το ζυ-θεργοστάσιο - ζυθοπωλείο του επί της οδού Φαλήρου και μετέπειτα Συγ-γρού κληρονομεί αποκλειστικά και μόνο ο μικρότερος γιός του Κάρολος Ιωαν. Φίξ.
- Στην Καστέλλα/ Πειραιά λειτουργεί το ζυθοποιίο - ζυθοπωλείο του Στυλιανού Τσοκαρόπουλου. Το ζυθοπωλείο αυτό επισκέπτονταν και απήγγειλε ποιήματά του ο νεαρός ποιητής Λάμπρος Πορφύρας.
ΕΤΟΣ 1896
- Ο Λουδοβίκος Φίξ αποχωρεί από το πατρικό ζυθοποιείο και την κατοικία του στη Συγγρού. Με την οικογένεια του επιστρέφει στο Κολωνάκι, στην οδό Τιμολέοντος 7, όπου και το παλαιό σπίτι του όπου αρχίζει να παράγει και να πωλεί μπύρα στο ζυθοποιείο - ζυθοπωλείο του στο ίδιο ακίνητο.
Μετά τα πιο πάνω τίθεται το αμείλικτο ερώτημα:
Ποιοί παραποιούν βιάζοντας βάναυσα την ιστορική πραγματικότητα?
Από που εκπορεύονται οι πιο πάνω αναλήθειες?
Επιτέλους κάποιοι πρέπει να σεβαστούν πρωτίστως την μνήμη των νεκρών, όλων εκείνων που συνέβαλαν στην δημιουργία και ανάπτυξη του κλάδου της Ελληνικής ζυθοποιίας αλλά και την ιστορία και την κουλτούρα του ελληνικού ζύθου, του αγαπημένου από τους Έλληνες και τις Ελληνίδες λαϊκού ποτού.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα πρέπει να παρέμβει άμεσα διότι τέτοιες αναλήθειες διαστρεβλώνουν τον υγιή ανταγωνισμό στον κλάδο της Ελληνικής ζυθοποιίας ιδιαίτερα σήμερα που και με χρήματα από το ΕΣΠΑ, δηλαδή και του Έλληνα φορολογούμενου, έχει αναπτυχθεί στην χώρα μας ο κλάδος της Μικροζυθοποιίας. Μικροζυθοποιίες που έχουν εμπλουτίσει τον κλάδο και ευρίσκονται στην κρίσιμη περίοδο ανάπτυξης και καθιέρωσής τους στην αγορά.
Για διευκρινήσεις και άλλες πληροφορίες παραμένουμε πάντα στη διάθεσή σας.
Εάν θα θέλατε να έχετε περισσότερη ενημέρωση σχετικά με την " Δημιουργία και Ιστορική διαδρομή του κλάδου της Ελληνικής Ζυθοποιίας" επικοινωνήστε μαζί μας προκειμένου να σας αποστείλουμε τη σχετική - έρευνα μελέτη μας.
Tromaktiko
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Οριστικό το εμπάγκο των Ρώσων - Επιστρέφουν στην Ελλάδα οι νταλίκες
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΜΕ ΑΦΕΛΑΪ Ο... ΝΤΟΣΕΒΙ! (PHOTO)
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
