2014-08-24 17:20:07
Τον ορισμό της απόλυτης ένδειας και της έλλειψης των αναγκαίων για διαβίωση αγαθών βιώνουν μέχρι σήμερα οι κάτοικοι των... περιοχών που σημαδεύτηκαν από τις φονικές πυρκαγιές του 2007 στην Ηλεία. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Παντείου Πανεπιστημίου η οποία ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2011 και ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2013, οι ορεινές πυρόπληκτες περιοχές χαρακτηρίζονται από εξαθλίωση και αυξημένη μορφή κοινωνικού αποκλεισμού. Οι χρηματικές αποζημιώσεις συνέβαλαν στην αποκατάσταση των ζημιών, όμως δεν επαρκούσαν για να αναστραφεί η οικονομική κατάρρευση και η διάλυση του κοινωνικού ιστού.
Αν συνυπολογιστεί και η τρανταχτή απουσία συνολικού σχεδίου για την ανασυγκρότηση της περιοχής, τόσο σε κεντρικό όσο και σε αυτοδιοικητικό επίπεδο, είναι κατανοητός ο λόγος που 7 χρόνια μετά η εικόνα παραμένει ζοφερή. Αξίζει να επισημανθεί πως, σύμφωνα με την έρευνα, ο κοινωνικός αποκλεισμός και απουσία κρατικής πρόνοιας δεν είναι απότοκος των πυρκαγιών αλλά προϋπήρχαν του καταστροφικού Αυγούστου του 2007.
Η εδραιωμένη έλλειψη υποδομής κοινωνικών υπηρεσιών της επίσημης πολιτικής πρόνοιας είχε υποκατασταθεί ουσιαστικά από τα ισχυρά οικογενειακά δίκτυα, τα άτυπα κοινοτικά δίκτυα μέσα από τους παραδοσιακούς συλλόγους, αλλά και την αλληλεγγύη που γεννιόταν στους κόλπους της κοινωνίας.
Η πύρινη λαίλαπα της 24ης Αυγούστου «ξεγύμνωσε τον βασιλιά» και ανέδειξε με τον πλέον επώδυνο τρόπο την απουσία αυτών των υποδομών. Παρά τις παρεμβάσεις, είτε από την Κυπριακή Δημοκρατία είτε από το Βαρδινογιάννειο Ίδρυμα, η ζωή για τους πολίτες της πυρόπληκτης Ηλείας συνεχίστηκε με αυξημένες ανάγκες για την ψυχική τους υγεία και με σοβαρές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Οι πυρκαγιές έπληξαν καίρια τις όποιες δυνατότητες αναπτυξιακής προοπτικής μέσα από τη γεωργία και τον τουρισμό, όμως το βαρύτερο πλήγμα σε όσους επέλεξαν να μείνουν μόνιμα εκεί επέφεραν τα μέτρα λιτότητας της τελευταίας τετραετίας. Αναμφίβολα τα οικογενειακά δίκτυα παραμένουν ο πιο ισχυρός δεσμός, αλλά δίχως δυναμική βιώσιμης ανάπτυξης.
Η τραγική παράμετρος
Την τραγική παράμετρο των τραυματικών εμπειριών της φωτιάς κατέγραψε βρετανική ιατρική έρευνα για τα συμπτώματα του μετατραυματικού στρες, την κατάθλιψη και το άγχος στους νέους που βίωσαν τις πυρκαγιές. Σύμφωνα με το «British Journal of Medicine and Medical Research», καταγράφηκαν συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης στο 32& περίπου των 343 νέων, ηλικίας 9-18 ετών, που ερωτήθηκαν τέσσερις μήνες μετά τις πυρκαγιές, αναδεικνύοντας τη σημασία των υπηρεσιών ψυχικής υγείας για την πρόληψη και την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων σε παρόμοιες καταστάσεις.
«Δεν έχουν ούτε 4 ευρώ για να πάνε στον ΟΑΕΔ»
Οι συντελεστές της έρευνας δήλωσαν ότι πρώτη φορά ήρθαν αντιμέτωποι με τέτοια κατάσταση, σε βαθμό δύσκολα περιγράψιμο αν δεν το δει κάποιος ιδίοις όμμασι, καταλήγοντας στη θλιβερή αιτιολόγηση της χαμηλής ανεργίας που εμφανίζεται στις επίσημες στατιστικές (μόλις 13%, ποσοστό αναντίστοιχο της εικόνας που σχημάτισαν), δηλώνοντας ότι «οι άνεργοι αυτών των περιοχών δεν έχουν τη δυνατότητα να διαθέσουν ούτε τα 4 ευρώ που απαιτούνται για να μεταβούν στον ΟΑΕΔ του Πύργου ή της Αμαλιάδας και να βγάλουν ή να ανανεώσουν την κάρτα ανεργίας τους»…
Ο ερευνητής Μενέλαος Θεοδωρουλάκης τόνισε ότι δεν μιλάμε για «σχετική φτώχεια και έλλειψη ορισμένων αγαθών, αλλά για τον ορισμό της απόλυτης ένδειας και της έλλειψης των αναγκαίων για διαβίωση αγαθών. Οι ορεινές περιοχές διακρίνονται από ιδιαίτερο κοινωνικό αποκλεισμό, εξαιτίας της αδυναμίας πρόσβασης σε κοινωνικές υπηρεσίες». Οι συντελεστές της έρευνας προτείνουν, ως άμεσο μέτρο, τη βελτίωση της προσβασιμότητας σε υπηρεσίες, μέσω κινητών παροχών, όπως τη μετάβαση των ΚΕΠ ή του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι» τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα στις συγκεκριμένες περιοχές. «Η ενδυνάμωση των υπηρεσιών πρόνοιας είναι μονόδρομος για τις πυρόπληκτες ορεινές περιοχές» αναφέρει ο ερευνητής Αντώνης Κολημενάκης.
Η καθηγήτρια κ. Όλγα Στασινόπουλου στάθηκε στα ιδιαίτερα κεφάλαια των κατοίκων που μπορούν να αξιοποιηθούν και στα εργαλεία επιχειρηματικότητας στην κοινωνική οικονομία μέσω συνεταιρισμών που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των αποκλεισμένων κατοίκων, αφού η πικρή εμπειρία της διαχείρισης του ταμείου Μολυβιάτη, κατέδειξε ακόμα μια φορά την αδυναμία καθοριστικής παρέμβασης από τους κεντρικούς αλλά και τους αυτοδιοικητικούς θεσμούς.
Ο επιστημονικός υπεύθυνος κ. Ρίτσαρντσον, όπως αναφέρει και το patrisnews, στάθηκε στο γεγονός ότι η συγκεκριμένη έρευνα θα έπρεπε να είχε γίνει αμέσως μετά τις φονικές πυρκαγιές του 2007. Πρόσθεσε ότι η οικονομική κρίση επιδείνωσε την υπάρχουσα κατάσταση, ωστόσο εξέφρασε την αισιοδοξία ότι η κατάσταση μπορεί να αναστραφεί. Το μόνο σίγουρο είναι πως οι πυρκαγιές του 2007 αποτελούν «σταθμό» στην ηλειακή ιστορία, καθώς ύστερα από 7 χρόνια τα τραύματα παραμένουν ανοιχτά και οι επιπτώσεις στην εικόνα της περιοχής εμφανείς.
Παναγιώτης Φωτεινόπουλος
Πηγή
Tromaktiko
Αν συνυπολογιστεί και η τρανταχτή απουσία συνολικού σχεδίου για την ανασυγκρότηση της περιοχής, τόσο σε κεντρικό όσο και σε αυτοδιοικητικό επίπεδο, είναι κατανοητός ο λόγος που 7 χρόνια μετά η εικόνα παραμένει ζοφερή. Αξίζει να επισημανθεί πως, σύμφωνα με την έρευνα, ο κοινωνικός αποκλεισμός και απουσία κρατικής πρόνοιας δεν είναι απότοκος των πυρκαγιών αλλά προϋπήρχαν του καταστροφικού Αυγούστου του 2007.
Η εδραιωμένη έλλειψη υποδομής κοινωνικών υπηρεσιών της επίσημης πολιτικής πρόνοιας είχε υποκατασταθεί ουσιαστικά από τα ισχυρά οικογενειακά δίκτυα, τα άτυπα κοινοτικά δίκτυα μέσα από τους παραδοσιακούς συλλόγους, αλλά και την αλληλεγγύη που γεννιόταν στους κόλπους της κοινωνίας.
Η πύρινη λαίλαπα της 24ης Αυγούστου «ξεγύμνωσε τον βασιλιά» και ανέδειξε με τον πλέον επώδυνο τρόπο την απουσία αυτών των υποδομών. Παρά τις παρεμβάσεις, είτε από την Κυπριακή Δημοκρατία είτε από το Βαρδινογιάννειο Ίδρυμα, η ζωή για τους πολίτες της πυρόπληκτης Ηλείας συνεχίστηκε με αυξημένες ανάγκες για την ψυχική τους υγεία και με σοβαρές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Οι πυρκαγιές έπληξαν καίρια τις όποιες δυνατότητες αναπτυξιακής προοπτικής μέσα από τη γεωργία και τον τουρισμό, όμως το βαρύτερο πλήγμα σε όσους επέλεξαν να μείνουν μόνιμα εκεί επέφεραν τα μέτρα λιτότητας της τελευταίας τετραετίας. Αναμφίβολα τα οικογενειακά δίκτυα παραμένουν ο πιο ισχυρός δεσμός, αλλά δίχως δυναμική βιώσιμης ανάπτυξης.
Η τραγική παράμετρος
Την τραγική παράμετρο των τραυματικών εμπειριών της φωτιάς κατέγραψε βρετανική ιατρική έρευνα για τα συμπτώματα του μετατραυματικού στρες, την κατάθλιψη και το άγχος στους νέους που βίωσαν τις πυρκαγιές. Σύμφωνα με το «British Journal of Medicine and Medical Research», καταγράφηκαν συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης στο 32& περίπου των 343 νέων, ηλικίας 9-18 ετών, που ερωτήθηκαν τέσσερις μήνες μετά τις πυρκαγιές, αναδεικνύοντας τη σημασία των υπηρεσιών ψυχικής υγείας για την πρόληψη και την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων σε παρόμοιες καταστάσεις.
«Δεν έχουν ούτε 4 ευρώ για να πάνε στον ΟΑΕΔ»
Οι συντελεστές της έρευνας δήλωσαν ότι πρώτη φορά ήρθαν αντιμέτωποι με τέτοια κατάσταση, σε βαθμό δύσκολα περιγράψιμο αν δεν το δει κάποιος ιδίοις όμμασι, καταλήγοντας στη θλιβερή αιτιολόγηση της χαμηλής ανεργίας που εμφανίζεται στις επίσημες στατιστικές (μόλις 13%, ποσοστό αναντίστοιχο της εικόνας που σχημάτισαν), δηλώνοντας ότι «οι άνεργοι αυτών των περιοχών δεν έχουν τη δυνατότητα να διαθέσουν ούτε τα 4 ευρώ που απαιτούνται για να μεταβούν στον ΟΑΕΔ του Πύργου ή της Αμαλιάδας και να βγάλουν ή να ανανεώσουν την κάρτα ανεργίας τους»…
Ο ερευνητής Μενέλαος Θεοδωρουλάκης τόνισε ότι δεν μιλάμε για «σχετική φτώχεια και έλλειψη ορισμένων αγαθών, αλλά για τον ορισμό της απόλυτης ένδειας και της έλλειψης των αναγκαίων για διαβίωση αγαθών. Οι ορεινές περιοχές διακρίνονται από ιδιαίτερο κοινωνικό αποκλεισμό, εξαιτίας της αδυναμίας πρόσβασης σε κοινωνικές υπηρεσίες». Οι συντελεστές της έρευνας προτείνουν, ως άμεσο μέτρο, τη βελτίωση της προσβασιμότητας σε υπηρεσίες, μέσω κινητών παροχών, όπως τη μετάβαση των ΚΕΠ ή του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι» τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα στις συγκεκριμένες περιοχές. «Η ενδυνάμωση των υπηρεσιών πρόνοιας είναι μονόδρομος για τις πυρόπληκτες ορεινές περιοχές» αναφέρει ο ερευνητής Αντώνης Κολημενάκης.
Η καθηγήτρια κ. Όλγα Στασινόπουλου στάθηκε στα ιδιαίτερα κεφάλαια των κατοίκων που μπορούν να αξιοποιηθούν και στα εργαλεία επιχειρηματικότητας στην κοινωνική οικονομία μέσω συνεταιρισμών που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των αποκλεισμένων κατοίκων, αφού η πικρή εμπειρία της διαχείρισης του ταμείου Μολυβιάτη, κατέδειξε ακόμα μια φορά την αδυναμία καθοριστικής παρέμβασης από τους κεντρικούς αλλά και τους αυτοδιοικητικούς θεσμούς.
Ο επιστημονικός υπεύθυνος κ. Ρίτσαρντσον, όπως αναφέρει και το patrisnews, στάθηκε στο γεγονός ότι η συγκεκριμένη έρευνα θα έπρεπε να είχε γίνει αμέσως μετά τις φονικές πυρκαγιές του 2007. Πρόσθεσε ότι η οικονομική κρίση επιδείνωσε την υπάρχουσα κατάσταση, ωστόσο εξέφρασε την αισιοδοξία ότι η κατάσταση μπορεί να αναστραφεί. Το μόνο σίγουρο είναι πως οι πυρκαγιές του 2007 αποτελούν «σταθμό» στην ηλειακή ιστορία, καθώς ύστερα από 7 χρόνια τα τραύματα παραμένουν ανοιχτά και οι επιπτώσεις στην εικόνα της περιοχής εμφανείς.
Παναγιώτης Φωτεινόπουλος
Πηγή
Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΕΤΣΙ... ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ Ο ΜΟΥΡΙΝΙΟ!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
