2014-09-13 07:30:42
Γιούρι Οσόκιν
Πηγή: FineArt / Vostock-Photo
Πριν 160 χρόνια, στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1854, στην Κριμαία αποβιβάστηκαν τα συμμαχικά στρατεύματα των Γάλλων, Άγγλων και Τούρκων, αρχίζοντας την πολιορκία του φρουρίου και του λιμανιού της Σεβαστούπολης. Εκεί, εκτός από εχθρικούς στρατούς, έσμιξαν άνθρωποι και διαφορετικοί πολιτισμοί.
Η πολιορκία της Σεβαστούπολης δεν ήταν μόνο μια σύγκρουση του ρωσικού στρατού με την αγγλο-γαλλική Συμμαχία, αλλά και μια συνάντηση διαφορετικών πολιτισμών. Και ενώ στο πεδίο της μάχης οι Ρώσοι και οι σύμμαχοι ήταν εχθροί, στους εκστρατευτικούς καταυλισμούς, τις στιγμές της ησυχίας, συναναστρέφονταν αρκετά. Το κάλυμμα κεφαλής «μπαλακλάβα», το παλτό «ρεγκλάν» και η ζακέτα «κάρντιγκαν», τα τσιγάρα και οι πολεμικοί ανταποκριτές, ήταν πράγματα που εμφανίστηκαν συγκεκριμένα στη διάρκεια της πολιορκίας της Σεβαστούπολης.
Ο Κριμαϊκός πόλεμος ήταν η πρώτη πολεμική σύγκρουση που η Ρωσία τάχθηκε ανοιχτά ενάντια στην Αγγλία, η οποία βρισκόταν σε συμμαχία με τη Γαλλία και την Τουρκία
. Τα κράτη είχαν εχθρικές σχέσεις μεταξύ τους στη διεθνή σκηνή, αλλά στο πεδίο της μάχης συγκρούστηκαν ζωντανοί άνθρωποι και όχι απλοί στρατιώτες, όπως και αξιωματικοί, για τους οποίους ο πόλεμος δεν ήταν λόγος για να ξεχάσουν την ανθρωπιά και την ευγένεια. Οι ρώσοι αξιωματικοί μιλούσαν γαλλικά και στα διαλείμματα μεταξύ των μαχών μπορούσαν να συναναστραφούν σαν σε κοσμικό κύκλο με εκείνους, οι οποίοι την επόμενη μέρα γίνονταν ξανά ο εχθρός.
«Αυτό είναι το θέλημα του Θεού»
Μετά το βομβαρδισμό της Οδησσού, η αγγλική φρεγάτα «Tiger», την οποία η αγγλο-γαλλική μοίρα άφησε για να υποστηρίζει τον αποκλεισμό της πόλης, έπεσε σε ξέρα δίπλα από την είσοδο του λιμανιού της πόλης. Το αιχμαλωτισμένο πλήρωμα που αποτελούσαν 225 αξιωματικοί και ναύτες, μεταφέρθηκε αρχικά στην Οδησσό και στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερο να γυρίσει στην πατρίδα του ύστερα από προσωπική εντολή του ρώσου αυτοκράτορα Νικολάου Α΄. Οι αιχμάλωτοι κρατούνταν σε άριστες συνθήκες υπό την άγρυπνη επιτήρηση του ντόπιου πληθυσμού, γεγονός για το οποίο οι άγγλοι ναυτικοί έγραφαν γράμματα γεμάτα ενθουσιασμό: «Μια φορά μας επισκέφθηκε ένας μεγάλος σε ηλικία ρώσος αξιωματικός. Υποκλίθηκε στην ομάδα των άγγλων στρατιωτών και τους πρόσφερε καπνό από εκείνον που ρουφιέται απ’ τη μύτη. Πίνοντας με τους Αγγλους το ρούμι που του προσφέρθηκε, είπε στον άγγλο αξιωματικό: “Οι Ρώσοι έχουν πολύ καλή γνώμη για τους Άγγλους και δεν θα εμπλεκόμασταν ποτέ σ’ έναν πόλεμο μαζί σας. Φαίνεται όμως ότι αυτό είναι το θέλημα του Θεού”».
ΡΩΣΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ενώ οι αξιωματικοί φέρονταν σαν κύριοι, οι στρατιώτες δεν ήταν πάντοτε υπόδειγμα αβρότητας και ήθους. Για τους απλούς ρώσους στρατιώτες -αντίθετα με τους ευρωπαϊκής μόρφωσης αξιωματικούς τους- οι Άγγλοι και Γάλλοι ήταν απολύτως ξένοι και τους εξελάμβαναν μόνο σαν κατακτητές τους οποίους έπρεπε να εκδιώξουν με κάθε κόστος. «Κάποια μέρα -θυμόταν ο τυφεκιοφόρος του Βασιλικού στρατού, Τίμοθι Γουίνγκ- έγινα μάρτυρας μιας απαίσιας σκηνής. Ενας νεαρός αξιωματικός έδωσε σ’ έναν τραυματία ρώσο λίγο μπράντι από το φλασκί του και όταν γύρισε για να προχωρήσει παρακάτω, εκείνος ο άντρας τον πυροβόλησε με όλη την ηρεμία».
Όμως και οι στρατιώτες των συμμάχων δεν διακρίνονταν για τα πολιτισμένα ήθη τους. Οι χλευασμοί και τα βασανιστήρια ήταν αρκετά συνηθισμένο φαινόμενο. Ιδιαίτερα ξεχώριζαν σ’ αυτό οι γάλλοι Ζουαβί που είχαν εκτραχυνθεί από τον πόλεμο με τους ιθαγενείς στην Αλγερία (το Σώμα αυτό αποτελούταν κυρίως από κατοίκους της Β.Αφρικής και γάλλους εθελοντές). Ο Καφίρ, που υπηρετούσε τον λοχαγό Κλίφορντ, διηγούταν με φρικτή ωμότητα ότι παίρνει τη μεγαλύτερη ευχαρίστηση όταν περιηγείται στο πεδίο της μάχης και αντικρίζει τις χωρίς χέρια και πόδια σορούς των στρατιωτών του εχθρού, οι οποίοι μοιάζουν με «πεσμένα μήλα στον κήπο». Κάποτε επέστρεψε φορτωμένος με ρωσικά ξίφη και κράνη, λέγοντας: «Τι καλά! Πόσοι νεκροί. Παντού χέρια και πόδια. Είναι όλοι εχθροί του κυρίου μου».
Το «ίχνος της Κριμαίας» στη γλώσσα και τη ζωή
Κριμαία: 70 χρόνια από την ήττα των ναζί
Για την Κριμαία ο Μεγάλος Πατριωτικός πόλεμος άρχισε -όπως και για όλη την ΕΣΣΔ- στις 22 Ιουνίου 1941, και τελείωσε πριν από 70 χρόνια, το Μάιο του 1944. Φέτος, η επέτειος συμπίπτει με την επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία.
Ο Κριμαϊκός πόλεμος άφησε το ίχνος του και στις γλώσσες των αντιμαχόμενων πλευρών. Ιδιαίτερα εμφανές είναι αυτό στην περίπτωση της ονομασίας ρούχων. Στην αγγλική γλώσσα εξακολουθεί μέχρι σήμερα να υφίσταται ο όρος «μπαλακλάβα», ο οποίος σημαίνει την πλεκτή κουκούλα με σχισμές για τη μάτια και τη μύτη. Θεωρείται πως τον όρο αυτό εισήγαγαν πρώτοι οι βρετανοί στρατιώτες που δεν διέθεταν τον κατάλληλο χειμερινό ιματισμό το χειμώνα του 1854-1855 και πάγωναν απ’ το κρύο στην περιοχή της πόλης Μπαλακλάβα στην Κριμαία. Ένα άλλο γνωστό παράδειγμα ήταν το παλτό με το ιδιαίτερο κόψιμο των μανικιών «ρεγκλάν» (είναι το μανίκι που ενώνεται από το λαιμό προς τη μασχάλη διαγώνια) που φορούσε ο διοικητής των βρετανικών δυνάμεων στην Κριμαία Φιτζρόι Σόμερσετ, 1ος βαρόνος Ρεγκλάν, ο οποίος ήθελε να κρύβει την απουσία του δεξιού χεριού του που είχε χάσει νέος ακόμη στη μάχη του Βατερλό. Ένας ακόμη τύπος ενδύματος, το πλεκτό πουλόβερ με κουμπιά χωρίς γιακά που πήρε την ονομασία «κάρντιγκαν» από το όνομα του γνωστού για την αγάπη του στις ανέσεις άγγλου στρατηγού Τζέιμς Μπάρντνελ, λόρδου Κάρντιγκαν, στον οποίο άρεσε να φορά αυτό το πουλόβερ-ζακέτα κάτω από τη στρατιωτική στολή του όταν ο καιρός ήταν κρύος. Στην Κριμαία, το κρύο ήταν πολύ για έναν Ευρωπαίο.
Ένας διαδεδομένος θρύλος αναφέρει ότι συγκεκριμένα στη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου έκανε την εμφάνισή και ένα παγκοσμίως γνωστό πράγμα όπως τα στριφτά τσιγάρα. Τη συνήθεια να καπνίζουν τον καπνό στρίβοντας τον στα χάρτινα περιτυλίγματα από τους κάλυκες με το μπαρούτι, την υιοθέτησαν τόσο οι σύμμαχοι, όσο και Ρώσοι.
Η Συνθήκη ειρήνης
Προς το τέλος του 1955 οι αντίπαλες πλευρές άρχισαν να κατανοούν το μάταιο της συνέχισης των εχθροπραξιών. Οι τεράστιες απώλειες (μόνο στην περιοχή της Σεβαστούπολης οι σύμμαχοι έχασαν 90.000 στρατιώτες, χωρίς να υπολογίζονται τα θύματα από τις αρρώστιες) εξέγειραν τις κοινωνίες της Γαλλίας και της Αγγλίας ενάντια στον πόλεμο. Σε πολύ δύσκολη θέση βρέθηκε η Ρωσία.
Το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων ήταν η Συνθήκη ειρήνης του Παρισιού που υπογράφηκε στις 18 Μαρτίου 1856. Επρόκειτο για έναν συμβιβασμό τον οποίο υποχρεώθηκαν να κάνουν όλες οι μεγάλες δυνάμεις, καθώς η ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη δεν μεταβλήθηκε σημαντικά μετά τον πόλεμο, ενώ τα αμφιλεγόμενα ζητήματα, εξαιτίας των οποίων είχε ξεσπάσει ο πόλεμος, δεν διευθετήθηκαν τελικά. Δυστυχώς ύστερα από 60 χρόνια, το 1914, όταν άρχισε ο Α΄ Παγκόσμιος, για την επίλυση αυτών των προβλημάτων μίλησαν και πάλι τα όπλα.
Η Σύγχρονη Ρωσία
InfoGnomon
Πηγή: FineArt / Vostock-Photo
Πριν 160 χρόνια, στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1854, στην Κριμαία αποβιβάστηκαν τα συμμαχικά στρατεύματα των Γάλλων, Άγγλων και Τούρκων, αρχίζοντας την πολιορκία του φρουρίου και του λιμανιού της Σεβαστούπολης. Εκεί, εκτός από εχθρικούς στρατούς, έσμιξαν άνθρωποι και διαφορετικοί πολιτισμοί.
Η πολιορκία της Σεβαστούπολης δεν ήταν μόνο μια σύγκρουση του ρωσικού στρατού με την αγγλο-γαλλική Συμμαχία, αλλά και μια συνάντηση διαφορετικών πολιτισμών. Και ενώ στο πεδίο της μάχης οι Ρώσοι και οι σύμμαχοι ήταν εχθροί, στους εκστρατευτικούς καταυλισμούς, τις στιγμές της ησυχίας, συναναστρέφονταν αρκετά. Το κάλυμμα κεφαλής «μπαλακλάβα», το παλτό «ρεγκλάν» και η ζακέτα «κάρντιγκαν», τα τσιγάρα και οι πολεμικοί ανταποκριτές, ήταν πράγματα που εμφανίστηκαν συγκεκριμένα στη διάρκεια της πολιορκίας της Σεβαστούπολης.
Ο Κριμαϊκός πόλεμος ήταν η πρώτη πολεμική σύγκρουση που η Ρωσία τάχθηκε ανοιχτά ενάντια στην Αγγλία, η οποία βρισκόταν σε συμμαχία με τη Γαλλία και την Τουρκία
«Αυτό είναι το θέλημα του Θεού»
Μετά το βομβαρδισμό της Οδησσού, η αγγλική φρεγάτα «Tiger», την οποία η αγγλο-γαλλική μοίρα άφησε για να υποστηρίζει τον αποκλεισμό της πόλης, έπεσε σε ξέρα δίπλα από την είσοδο του λιμανιού της πόλης. Το αιχμαλωτισμένο πλήρωμα που αποτελούσαν 225 αξιωματικοί και ναύτες, μεταφέρθηκε αρχικά στην Οδησσό και στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερο να γυρίσει στην πατρίδα του ύστερα από προσωπική εντολή του ρώσου αυτοκράτορα Νικολάου Α΄. Οι αιχμάλωτοι κρατούνταν σε άριστες συνθήκες υπό την άγρυπνη επιτήρηση του ντόπιου πληθυσμού, γεγονός για το οποίο οι άγγλοι ναυτικοί έγραφαν γράμματα γεμάτα ενθουσιασμό: «Μια φορά μας επισκέφθηκε ένας μεγάλος σε ηλικία ρώσος αξιωματικός. Υποκλίθηκε στην ομάδα των άγγλων στρατιωτών και τους πρόσφερε καπνό από εκείνον που ρουφιέται απ’ τη μύτη. Πίνοντας με τους Αγγλους το ρούμι που του προσφέρθηκε, είπε στον άγγλο αξιωματικό: “Οι Ρώσοι έχουν πολύ καλή γνώμη για τους Άγγλους και δεν θα εμπλεκόμασταν ποτέ σ’ έναν πόλεμο μαζί σας. Φαίνεται όμως ότι αυτό είναι το θέλημα του Θεού”».
ΡΩΣΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ενώ οι αξιωματικοί φέρονταν σαν κύριοι, οι στρατιώτες δεν ήταν πάντοτε υπόδειγμα αβρότητας και ήθους. Για τους απλούς ρώσους στρατιώτες -αντίθετα με τους ευρωπαϊκής μόρφωσης αξιωματικούς τους- οι Άγγλοι και Γάλλοι ήταν απολύτως ξένοι και τους εξελάμβαναν μόνο σαν κατακτητές τους οποίους έπρεπε να εκδιώξουν με κάθε κόστος. «Κάποια μέρα -θυμόταν ο τυφεκιοφόρος του Βασιλικού στρατού, Τίμοθι Γουίνγκ- έγινα μάρτυρας μιας απαίσιας σκηνής. Ενας νεαρός αξιωματικός έδωσε σ’ έναν τραυματία ρώσο λίγο μπράντι από το φλασκί του και όταν γύρισε για να προχωρήσει παρακάτω, εκείνος ο άντρας τον πυροβόλησε με όλη την ηρεμία».
Όμως και οι στρατιώτες των συμμάχων δεν διακρίνονταν για τα πολιτισμένα ήθη τους. Οι χλευασμοί και τα βασανιστήρια ήταν αρκετά συνηθισμένο φαινόμενο. Ιδιαίτερα ξεχώριζαν σ’ αυτό οι γάλλοι Ζουαβί που είχαν εκτραχυνθεί από τον πόλεμο με τους ιθαγενείς στην Αλγερία (το Σώμα αυτό αποτελούταν κυρίως από κατοίκους της Β.Αφρικής και γάλλους εθελοντές). Ο Καφίρ, που υπηρετούσε τον λοχαγό Κλίφορντ, διηγούταν με φρικτή ωμότητα ότι παίρνει τη μεγαλύτερη ευχαρίστηση όταν περιηγείται στο πεδίο της μάχης και αντικρίζει τις χωρίς χέρια και πόδια σορούς των στρατιωτών του εχθρού, οι οποίοι μοιάζουν με «πεσμένα μήλα στον κήπο». Κάποτε επέστρεψε φορτωμένος με ρωσικά ξίφη και κράνη, λέγοντας: «Τι καλά! Πόσοι νεκροί. Παντού χέρια και πόδια. Είναι όλοι εχθροί του κυρίου μου».
Το «ίχνος της Κριμαίας» στη γλώσσα και τη ζωή
Κριμαία: 70 χρόνια από την ήττα των ναζί
Για την Κριμαία ο Μεγάλος Πατριωτικός πόλεμος άρχισε -όπως και για όλη την ΕΣΣΔ- στις 22 Ιουνίου 1941, και τελείωσε πριν από 70 χρόνια, το Μάιο του 1944. Φέτος, η επέτειος συμπίπτει με την επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία.
Ο Κριμαϊκός πόλεμος άφησε το ίχνος του και στις γλώσσες των αντιμαχόμενων πλευρών. Ιδιαίτερα εμφανές είναι αυτό στην περίπτωση της ονομασίας ρούχων. Στην αγγλική γλώσσα εξακολουθεί μέχρι σήμερα να υφίσταται ο όρος «μπαλακλάβα», ο οποίος σημαίνει την πλεκτή κουκούλα με σχισμές για τη μάτια και τη μύτη. Θεωρείται πως τον όρο αυτό εισήγαγαν πρώτοι οι βρετανοί στρατιώτες που δεν διέθεταν τον κατάλληλο χειμερινό ιματισμό το χειμώνα του 1854-1855 και πάγωναν απ’ το κρύο στην περιοχή της πόλης Μπαλακλάβα στην Κριμαία. Ένα άλλο γνωστό παράδειγμα ήταν το παλτό με το ιδιαίτερο κόψιμο των μανικιών «ρεγκλάν» (είναι το μανίκι που ενώνεται από το λαιμό προς τη μασχάλη διαγώνια) που φορούσε ο διοικητής των βρετανικών δυνάμεων στην Κριμαία Φιτζρόι Σόμερσετ, 1ος βαρόνος Ρεγκλάν, ο οποίος ήθελε να κρύβει την απουσία του δεξιού χεριού του που είχε χάσει νέος ακόμη στη μάχη του Βατερλό. Ένας ακόμη τύπος ενδύματος, το πλεκτό πουλόβερ με κουμπιά χωρίς γιακά που πήρε την ονομασία «κάρντιγκαν» από το όνομα του γνωστού για την αγάπη του στις ανέσεις άγγλου στρατηγού Τζέιμς Μπάρντνελ, λόρδου Κάρντιγκαν, στον οποίο άρεσε να φορά αυτό το πουλόβερ-ζακέτα κάτω από τη στρατιωτική στολή του όταν ο καιρός ήταν κρύος. Στην Κριμαία, το κρύο ήταν πολύ για έναν Ευρωπαίο.
Ένας διαδεδομένος θρύλος αναφέρει ότι συγκεκριμένα στη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου έκανε την εμφάνισή και ένα παγκοσμίως γνωστό πράγμα όπως τα στριφτά τσιγάρα. Τη συνήθεια να καπνίζουν τον καπνό στρίβοντας τον στα χάρτινα περιτυλίγματα από τους κάλυκες με το μπαρούτι, την υιοθέτησαν τόσο οι σύμμαχοι, όσο και Ρώσοι.
Η Συνθήκη ειρήνης
Προς το τέλος του 1955 οι αντίπαλες πλευρές άρχισαν να κατανοούν το μάταιο της συνέχισης των εχθροπραξιών. Οι τεράστιες απώλειες (μόνο στην περιοχή της Σεβαστούπολης οι σύμμαχοι έχασαν 90.000 στρατιώτες, χωρίς να υπολογίζονται τα θύματα από τις αρρώστιες) εξέγειραν τις κοινωνίες της Γαλλίας και της Αγγλίας ενάντια στον πόλεμο. Σε πολύ δύσκολη θέση βρέθηκε η Ρωσία.
Το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων ήταν η Συνθήκη ειρήνης του Παρισιού που υπογράφηκε στις 18 Μαρτίου 1856. Επρόκειτο για έναν συμβιβασμό τον οποίο υποχρεώθηκαν να κάνουν όλες οι μεγάλες δυνάμεις, καθώς η ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη δεν μεταβλήθηκε σημαντικά μετά τον πόλεμο, ενώ τα αμφιλεγόμενα ζητήματα, εξαιτίας των οποίων είχε ξεσπάσει ο πόλεμος, δεν διευθετήθηκαν τελικά. Δυστυχώς ύστερα από 60 χρόνια, το 1914, όταν άρχισε ο Α΄ Παγκόσμιος, για την επίλυση αυτών των προβλημάτων μίλησαν και πάλι τα όπλα.
Η Σύγχρονη Ρωσία
InfoGnomon
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Πούτιν: Προχωρά η επέκταση του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO)
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
"Να τελειώνουμε με τους πρόθυμους"
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
