2014-09-16 08:09:34
Ο καρκίνος του προστάτη* είναι η συχνότερη νεοπλασία που αφορά τον άνδρα. Τα τελευταία χρόνια πολλές είναι οι λανθασμένες εντυπώσεις γύρω από τη θεραπεία του. Ο Δημήτρης Διονυσόπουλος, Επιμελητής στην Ογκολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Παπαγεωργίου» της Θεσσαλονίκης, αναλύει τη σημασία της εξατομικευμένης αντιμετώπισης του καρκίνου του προστάτη.
Κύριε Διονυσόπουλε, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου του προστάτη. Που οφείλεται αυτό και πως αντιμετωπίζονται τα περιστατικά;
Περίπου 1 στους 6 άνδρες διαγιγνώσκεται με καρκίνο του προστάτη στις Η.Π.Α. Παρόλα αυτά μόνο 1 στους 7 ασθενείς με καρκίνο προστάτη τελικά πεθαίνει από τον καρκίνο του. Η συχνότητα αυξάνεται με την ηλικία και είναι ένας σπάνιος καρκίνος κάτω από τα 50 έτη. Η αύξηση των περιστατικών καρκίνου προστάτη τις τελευταίες δεκαετίες οφείλεται κυρίως στη διαδεδομένη χρήση του Ειδικού Προστατικού Αντιγόνου (PSA), ως μεθόδου προληπτικού ελέγχου του πληθυσμού.
Συνέντευξη στο health.in.grΑυτό έχει οδηγήσει τόσο στην ευεργετική πρώιμη διάγνωση για ορισμένους ασθενείς από τη μια, αλλά και στη διάγνωση πολλών καρκίνων με χαμηλό κίνδυνο εξέλιξης σε μεταστατική μορφή ή με αργή εξέλιξη από την άλλη, περιπτώσεις που λόγω του προχωρημένου συνήθως της ηλικίας και των συνοδών νοσημάτων δεν έχουν ιδιαίτερη κλινική σημασία και δεν αποτελούν κίνδυνο για τη ζωή ή την υγεία των ασθενών αυτών. Φυσικά υπάρχει μεγάλη ετερογένεια και ο κάθε ασθενής αντιμετωπίζεται διαφορετικά, σε όλο το φάσμα από καμιά παρέμβαση για τους πιο ηλικιωμένους με χαμηλού κινδύνου καρκίνο μέχρι επιθετική θεραπεία για τους νεότερους με υψηλού κινδύνου καρκίνο.
Άρα λοιπόν, για κάθε ασθενή οι θεράποντες ιατροί αποφασίζουν μια ξεχωριστή προσέγγιση για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος, δηλαδή την ίαση. Στην περίπτωση του μετασταστικού καρκίνου υπάρχει θεραπευτική προσέγγιση που να εγγυάται ένα καλό αποτέλεσμα;
Παρά τη σημαντική πρόοδο των τελευταίων 10 χρόνων στην αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του προστάτη, η ίαση είναι εξαιρετικά σπάνια αν όχι απίθανη με τις σημερινές θεραπευτικές μεθόδους, οι οποίες όμως έχουν αυξήσει εντυπωσιακά την επιβίωση αυτών των ασθενών. Κατ’ αρχήν πρόκειται για έναν καρκίνο που αρχικά, και μάλιστα συχνά για πολλά έτη, αντιμετωπίζεται με ορμονικούς χειρισμούς. Η νόσος αρχίζει να αποτελεί πρόβλημα όταν δεν ανταποκρίνεται πλέον στους χειρισμούς αυτούς. Πριν ακριβώς 10 χρόνια δημοσιεύτηκε η πρώτη μελέτη που έδειξε αύξηση της επιβίωσης με τη χρήση της χημειοθεραπείας (δοσεταξέλης) στους ασθενείς αυτούς. Ακολούθησαν σημαντικά επιτεύγματα με προσθήκη τριών νέων φαρμάκων στο θεραπευτικό μας οπλοστάσιο, δύο ορμονικών και ενός χημειοθεραπευτικού, ενώ συνεχίζεται η έρευνα για τη βέλτιστη χρήση των διαθέσιμων φαρμάκων στην πορεία της νόσου. Στα πλαίσια της έρευνας αυτής φέτος ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της μελέτης CHAARTED, που έδειξαν θεαματική βελτίωση της επιβίωσης, κατά μέσο όρο κατά 17 μήνες, με τη χρήση χημειοθεραπείας με δοσεταξέλη στην πρώιμη φάση της μεταστατικής νόσου ενώ αυτή είναι ακόμα ορμονοευαίσθητη. Τα αποτελέσματα αυτά αναμένεται να αλλάξουν την κλινική πρακτική παγκοσμίως.
Από τα λεγόμενά σας γίνεται αντιληπτό ότι, η χημειοθεραπεία ενέχει κεντρική θέση στη θεραπευτική φαρέτρα της Ογκολογίας. Εξακολουθεί όμως να έχει πολλές παρενέργειες και να είναι χρονοβόρος διαδικασία;
Πράγματι, η Ογκολογία έχει σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο τα τελευταία 20 χρόνια και αφορά σε όλες τις παραμέτρους αξιολόγησης ενός φαρμάκου. Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα είναι πολύ πιο αποτελεσματικά, λιγότερο τοξικά και σπάνια απαιτούν πλέον τη νοσηλεία των ασθενών. Παράλληλα, έχει αναπτυχθεί η υποστηρικτική θεραπευτική που αντιμετωπίζει με επιτυχία όλες τις ανεπιθύμητες ενέργειες της χημειοθεραπείας. Όσον αφορά στο χρόνο χορήγησης, η δοσεταξέλη π.χ. απαιτεί ενδοφλέβια χορήγηση μιας ώρας κάθε 3 εβδομάδες, που δεν είναι «χρονοβόρος» διαδικασία, αν αναλογιστούμε ότι πρόκειται για φάρμακο και όχι για μαγικό φίλτρο. Έτσι σήμερα, έχει αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της χημειοθεραπείας με αποδεδειγμένη αύξηση της επιβίωσης των ασθενών, έχει μειωθεί η τοξικότητα με λιγότερο από έναν στους δέκα ασθενείς να εμφανίζουν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες σε βαθμό που να επηρεάζεται η ποιότητα της ζωής τους, ενώ έχει βελτιωθεί και η ευκολία χορήγηση έτσι ώστε οι περισσότεροι ασθενείς να λαμβάνουν τη θεραπεία του σε μονάδες ημερήσιας νοσηλείας και να επιστρέφουν στο σπίτι τους.
Όπως έχει διαπιστωθεί από πολλές μελέτες, καίριο ρόλο στη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη παίζει ο χρόνος έναρξης της αγωγής. Υπάρχει κάποιος γενικός κανόνας (κατευθυντήρια οδηγία) ή ο θεράπων ιατρός αποφασίζει ανάλογα με τον κάθε ασθενή;
Οι εξελίξεις, ευτυχώς είναι ραγδαίες, με αποτέλεσμα οι κατευθυντήριες οδηγίες να αλλάζουν συνεχώς. Η πληθώρα των δεδομένων και των θεραπευτικών επιλογών αλλά και η ετερογένεια των ασθενών, επιβάλλει την εξατομικευμένη αντιμετώπιση, στην οποία φυσικά ενεργό ρόλο παίζει και ο ίδιος ο ασθενής μετά από κατάλληλη ενημέρωση. Η εμπειρία του γιατρού, η επιστημονική του κατάρτιση αλλά και η σχέση του με τον ασθενή είναι η μόνη εγγύηση για το καλύτερο αποτέλεσμα καθώς η επιλογή μεταξύ αποτελεσματικών θεραπειών και της βέλτιστης θεραπευτικής αλληλουχίας γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη.
Τελικά, πόσο σημαντικό είναι για την έκβαση της θεραπείας να υπάρχει μια ολοκληρωμένη ιατρική ομάδα, που να παρακολουθεί τον ασθενή και να παραμετροποιεί τη χημειοθεραπευτική αγωγή (δοσολογία και διάρκεια), ανάλογα με την ανταπόκριση του οργανισμού;
Η Ογκολογία είναι ομαδική ειδικότητα. Η αντιμετώπιση των ασθενών συχνά επιβάλλει την άριστη συνεργασία χειρουργού, ακτινοθεραπευτή και χημειοθεραπευτή ογκολόγου, αλλά και ακτινολόγων, παθολογοανατόμων και άλλων ειδικοτήτων. Η χορήγηση χημειοθεραπείας, ευθύνη αποκλειστικά του Παθολόγου-Ογκολόγου, είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Ο κάθε ασθενής είναι διαφορετικός, ηλικιακά και βιολογικά, έχει συνοδές παθήσεις και παίρνει και άλλα φάρμακα, που μπορεί να επηρεάζουν την ανοχή της χημειοθεραπείας. Συχνά απαιτείται τροποποίηση της δόσης, της διάρκειας ή της συχνότητας χορήγησης της θεραπείας. Πρέπει να γίνεται σε οργανωμένο περιβάλλον, από ιατρούς και νοσηλευτές με εμπειρία, ενώ απαιτεί αυξημένη εγρήγορση και οξυδέρκεια. Αυτή είναι άλλωστε η «γοητεία» αυτής της δύσκολης ιατρικής ειδικότητας, και η καλή πορεία των ασθενών η ανταμοιβή της.
Μαίρη Μπιμπή/in.gr
*Η Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Σεπτεμβρίου για να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τον ανδρικό πληθυσμό της Γηραιάς Ηπείρου σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζει από τον καρκίνο του προστάτη.
''The New Daily Mail''
TheNewDailyMail
Κύριε Διονυσόπουλε, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου του προστάτη. Που οφείλεται αυτό και πως αντιμετωπίζονται τα περιστατικά;
Περίπου 1 στους 6 άνδρες διαγιγνώσκεται με καρκίνο του προστάτη στις Η.Π.Α. Παρόλα αυτά μόνο 1 στους 7 ασθενείς με καρκίνο προστάτη τελικά πεθαίνει από τον καρκίνο του. Η συχνότητα αυξάνεται με την ηλικία και είναι ένας σπάνιος καρκίνος κάτω από τα 50 έτη. Η αύξηση των περιστατικών καρκίνου προστάτη τις τελευταίες δεκαετίες οφείλεται κυρίως στη διαδεδομένη χρήση του Ειδικού Προστατικού Αντιγόνου (PSA), ως μεθόδου προληπτικού ελέγχου του πληθυσμού.
Συνέντευξη στο health.in.grΑυτό έχει οδηγήσει τόσο στην ευεργετική πρώιμη διάγνωση για ορισμένους ασθενείς από τη μια, αλλά και στη διάγνωση πολλών καρκίνων με χαμηλό κίνδυνο εξέλιξης σε μεταστατική μορφή ή με αργή εξέλιξη από την άλλη, περιπτώσεις που λόγω του προχωρημένου συνήθως της ηλικίας και των συνοδών νοσημάτων δεν έχουν ιδιαίτερη κλινική σημασία και δεν αποτελούν κίνδυνο για τη ζωή ή την υγεία των ασθενών αυτών. Φυσικά υπάρχει μεγάλη ετερογένεια και ο κάθε ασθενής αντιμετωπίζεται διαφορετικά, σε όλο το φάσμα από καμιά παρέμβαση για τους πιο ηλικιωμένους με χαμηλού κινδύνου καρκίνο μέχρι επιθετική θεραπεία για τους νεότερους με υψηλού κινδύνου καρκίνο.
Άρα λοιπόν, για κάθε ασθενή οι θεράποντες ιατροί αποφασίζουν μια ξεχωριστή προσέγγιση για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος, δηλαδή την ίαση. Στην περίπτωση του μετασταστικού καρκίνου υπάρχει θεραπευτική προσέγγιση που να εγγυάται ένα καλό αποτέλεσμα;
Παρά τη σημαντική πρόοδο των τελευταίων 10 χρόνων στην αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του προστάτη, η ίαση είναι εξαιρετικά σπάνια αν όχι απίθανη με τις σημερινές θεραπευτικές μεθόδους, οι οποίες όμως έχουν αυξήσει εντυπωσιακά την επιβίωση αυτών των ασθενών. Κατ’ αρχήν πρόκειται για έναν καρκίνο που αρχικά, και μάλιστα συχνά για πολλά έτη, αντιμετωπίζεται με ορμονικούς χειρισμούς. Η νόσος αρχίζει να αποτελεί πρόβλημα όταν δεν ανταποκρίνεται πλέον στους χειρισμούς αυτούς. Πριν ακριβώς 10 χρόνια δημοσιεύτηκε η πρώτη μελέτη που έδειξε αύξηση της επιβίωσης με τη χρήση της χημειοθεραπείας (δοσεταξέλης) στους ασθενείς αυτούς. Ακολούθησαν σημαντικά επιτεύγματα με προσθήκη τριών νέων φαρμάκων στο θεραπευτικό μας οπλοστάσιο, δύο ορμονικών και ενός χημειοθεραπευτικού, ενώ συνεχίζεται η έρευνα για τη βέλτιστη χρήση των διαθέσιμων φαρμάκων στην πορεία της νόσου. Στα πλαίσια της έρευνας αυτής φέτος ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της μελέτης CHAARTED, που έδειξαν θεαματική βελτίωση της επιβίωσης, κατά μέσο όρο κατά 17 μήνες, με τη χρήση χημειοθεραπείας με δοσεταξέλη στην πρώιμη φάση της μεταστατικής νόσου ενώ αυτή είναι ακόμα ορμονοευαίσθητη. Τα αποτελέσματα αυτά αναμένεται να αλλάξουν την κλινική πρακτική παγκοσμίως.
Από τα λεγόμενά σας γίνεται αντιληπτό ότι, η χημειοθεραπεία ενέχει κεντρική θέση στη θεραπευτική φαρέτρα της Ογκολογίας. Εξακολουθεί όμως να έχει πολλές παρενέργειες και να είναι χρονοβόρος διαδικασία;
Πράγματι, η Ογκολογία έχει σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο τα τελευταία 20 χρόνια και αφορά σε όλες τις παραμέτρους αξιολόγησης ενός φαρμάκου. Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα είναι πολύ πιο αποτελεσματικά, λιγότερο τοξικά και σπάνια απαιτούν πλέον τη νοσηλεία των ασθενών. Παράλληλα, έχει αναπτυχθεί η υποστηρικτική θεραπευτική που αντιμετωπίζει με επιτυχία όλες τις ανεπιθύμητες ενέργειες της χημειοθεραπείας. Όσον αφορά στο χρόνο χορήγησης, η δοσεταξέλη π.χ. απαιτεί ενδοφλέβια χορήγηση μιας ώρας κάθε 3 εβδομάδες, που δεν είναι «χρονοβόρος» διαδικασία, αν αναλογιστούμε ότι πρόκειται για φάρμακο και όχι για μαγικό φίλτρο. Έτσι σήμερα, έχει αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της χημειοθεραπείας με αποδεδειγμένη αύξηση της επιβίωσης των ασθενών, έχει μειωθεί η τοξικότητα με λιγότερο από έναν στους δέκα ασθενείς να εμφανίζουν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες σε βαθμό που να επηρεάζεται η ποιότητα της ζωής τους, ενώ έχει βελτιωθεί και η ευκολία χορήγηση έτσι ώστε οι περισσότεροι ασθενείς να λαμβάνουν τη θεραπεία του σε μονάδες ημερήσιας νοσηλείας και να επιστρέφουν στο σπίτι τους.
Όπως έχει διαπιστωθεί από πολλές μελέτες, καίριο ρόλο στη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη παίζει ο χρόνος έναρξης της αγωγής. Υπάρχει κάποιος γενικός κανόνας (κατευθυντήρια οδηγία) ή ο θεράπων ιατρός αποφασίζει ανάλογα με τον κάθε ασθενή;
Οι εξελίξεις, ευτυχώς είναι ραγδαίες, με αποτέλεσμα οι κατευθυντήριες οδηγίες να αλλάζουν συνεχώς. Η πληθώρα των δεδομένων και των θεραπευτικών επιλογών αλλά και η ετερογένεια των ασθενών, επιβάλλει την εξατομικευμένη αντιμετώπιση, στην οποία φυσικά ενεργό ρόλο παίζει και ο ίδιος ο ασθενής μετά από κατάλληλη ενημέρωση. Η εμπειρία του γιατρού, η επιστημονική του κατάρτιση αλλά και η σχέση του με τον ασθενή είναι η μόνη εγγύηση για το καλύτερο αποτέλεσμα καθώς η επιλογή μεταξύ αποτελεσματικών θεραπειών και της βέλτιστης θεραπευτικής αλληλουχίας γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη.
Τελικά, πόσο σημαντικό είναι για την έκβαση της θεραπείας να υπάρχει μια ολοκληρωμένη ιατρική ομάδα, που να παρακολουθεί τον ασθενή και να παραμετροποιεί τη χημειοθεραπευτική αγωγή (δοσολογία και διάρκεια), ανάλογα με την ανταπόκριση του οργανισμού;
Η Ογκολογία είναι ομαδική ειδικότητα. Η αντιμετώπιση των ασθενών συχνά επιβάλλει την άριστη συνεργασία χειρουργού, ακτινοθεραπευτή και χημειοθεραπευτή ογκολόγου, αλλά και ακτινολόγων, παθολογοανατόμων και άλλων ειδικοτήτων. Η χορήγηση χημειοθεραπείας, ευθύνη αποκλειστικά του Παθολόγου-Ογκολόγου, είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Ο κάθε ασθενής είναι διαφορετικός, ηλικιακά και βιολογικά, έχει συνοδές παθήσεις και παίρνει και άλλα φάρμακα, που μπορεί να επηρεάζουν την ανοχή της χημειοθεραπείας. Συχνά απαιτείται τροποποίηση της δόσης, της διάρκειας ή της συχνότητας χορήγησης της θεραπείας. Πρέπει να γίνεται σε οργανωμένο περιβάλλον, από ιατρούς και νοσηλευτές με εμπειρία, ενώ απαιτεί αυξημένη εγρήγορση και οξυδέρκεια. Αυτή είναι άλλωστε η «γοητεία» αυτής της δύσκολης ιατρικής ειδικότητας, και η καλή πορεία των ασθενών η ανταμοιβή της.
Μαίρη Μπιμπή/in.gr
*Η Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Σεπτεμβρίου για να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τον ανδρικό πληθυσμό της Γηραιάς Ηπείρου σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζει από τον καρκίνο του προστάτη.
''The New Daily Mail''
TheNewDailyMail
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ισχυρή έκρηξη στην Καμπούλ - Τουλάχιστον ένας νεκρός
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
