2014-12-12 16:11:56
Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας μίλησε στο επιχειρηματο-οικονομικό συνέδριο “CEO Summit 2014” που διοργάνωσε η ΕΕΔΕ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Βασικός ομιλητής ήταν ο κ. Δένδιας, ο οποίος αναφέρθηκε στους τρόπους με τους οποίους είναι εφικτή η παραγωγική επανεκκίνηση της οικονομίας. Ο Υπουργός επισήμανε τα ακόλουθα:
«Το pontium και η απόσταση έτσι μου δημιουργεί μία ότι πρόκειται να βγάλω ένα λόγο, το οποίο είναι κάτι το οποίο δεν είναι απολύτως στις προθέσεις, αντιθέτως θα πρότεινα να έχουμε μία πολύ πιο συζητητική προσέγγιση στο θέμα. Να σας διατυπώσω τις σκέψεις μου ως αναρμόδιος Υπουργός.
Ούτως ή άλλως άκουσα με μεγάλη προσοχή τις θέσεις του μέχρι πρότινος στενού συνεργάτη και τολμώ να πω φίλου μου, του κυρίου Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου, ο οποίος κατά το διάστημα που συνυπήρξαμε και συνεργαστήκαμε, επέδειξε, πρέπει να πω, απόλυτο ρεαλισμό και προσέγγιση στα θέματα παρά τη κρίση και παρά τη δυσχερή συγκυρία και πολλές φορές ή μάλλον όλες τις φορές, δεν θυμάμαι κάτι να πω το ανάποδο, υπερέβη τους οποιουσδήποτε κομματικούς διαχωρισμούς, για να μπορέσουμε μαζί να κάνουμε κάτι καλό για την οικονομία και τη χώρα σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία.
Κυρίες και κύριοι, δεν πρόκειται να σας πολύ ευχάριστα πράγματα. Θα ήθελα να είμαστε σε θέση να είμαι πολύ πιο αισιόδοξος και εξηγούμαι.
Η χώρα ξέρουμε όλοι ότι κατάφερε κάτι που θα έμοιαζε άθλος εδώ και λίγα χρόνια. Δηλαδή να αντιμετωπίσει τα διπλά ελλείμματα. Αυτό είναι το τεράστιο κεκτημένο της ελληνικής κοινωνίας μετά από αυτήν την εξάχρονη κρίση.
Και εάν τα πράγματα εξελιχθούν ομαλά, εμφανίζει ήδη θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Τον επόμενο χρόνο θα φτάσει περίπου το 3%, 2,9%, που για την Ευρωζώνη είναι σημαντικό, εάν μάλιστα λάβετε υπόψη σας ότι μόλις πέρσι ήμασταν σχεδόν στο -3 κάτι τοις εκατό.
Από εκεί και πέρα όμως, έχουμε ένα πολύ βασικό και θεμελιώδες πρόβλημα. Σας ξεκαθαρίζω, ότι δεν μιλώ σαν μέλος της κυβέρνησης, δεν έχω το αρμόδιο χαρτοφυλάκιο. Εκφράζω τις απόψεις μου και όχι τις απόψεις ούτε του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, ο οποίος δεν έχει έννοια να έχει απόψεις σε αυτά τα θέματα.
Η ελληνική κοινωνία στο σύνολό της περνώντας τη κρίση, οφείλει να καταλήξει στο ποια ήταν η αιτία της κρίσης. Τι μας έφερε εκεί.
Διότι, εάν δεν έχουμε αίσθηση της ασθένειας, είναι παντελώς αδύνατο να καταλήξουμε στη θεραπεία. Τουλάχιστον στοιχειωδώς ομονοούμε. Εάν λοιπόν βγούμε έξω και ο κύριος Μαύρος, ο οποίος μετρά περίπου τα πάντα, ακόμα και εμένα επανειλημμένως, το ρωτήσει ποια είναι η αιτία της κρίσης. Νομίζω ότι ένα 80%, ένα 70%, ένα 60% θα του πει, το Μνημόνιο.
Δηλαδή στο μυαλό ενός πολύ μεγάλου τμήματος του πληθυσμού της πατρίδας μας, το αιτιατό έχει μετατραπεί σε αίτιο της κρίσης. Νομίζω ότι πολύ λίγοι θα πουν ευθέως ότι το πρόβλημα της κρίσης είναι το λάθος μοντέλο της ελληνικής οικονομίας, και αν θέλετε και της ελληνικής κοινωνίας σε ένα βαθμό και κατά συνέπεια η απαραίτητη προϋπόθεση αλλαγής του.
Για να μπορέσουμε τον πραγματικό θρίαμβο, τον άθλο της αντιμετώπισης των διπλών ελλειμμάτων να τον μετατρέψουμε σε μια διαρκή δυνατότητα προόδου και ανάπτυξης της οικονομίας.
Η Ελλάδα πρέπει να κάνει κυρίες και κύριοι πολύ συγκεκριμένα πράγματα. Πολύ συγκεκριμένα πράγματα. Ελέχθη πριν από τον κύριο Ανδρεάδη ότι ξέρουμε τι πρέπει να γίνει. Αλήθεια, ξέρουμε τι πρέπει να γίνει, αλλά δεν ξέρουμε όλοι τι πρέπει να γίνει και δεν συμφωνούμε καθόλου όλοι τι πρέπει να γίνει.
Εάν συμφωνούσαμε κυρίες και κύριοι όλοι στο τι πρέπει να γίνει, τότε οι δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, φοβούμαι ότι θα έπρεπε να είναι τελείως διαφορετικές.
Είναι προφανές ότι ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας δεν συμφωνεί καθόλου σε αυτήν την μορφή αντιμετώπισης, την οποία θα σας προτείνω εγώ αμέσως μετά.
Η ελληνική κοινωνία πρέπει να αλλάξει μοντέλο. Ποιο ήταν το μοντέλο; Το μοντέλο σε ένα μεγάλο βαθμό ήταν ο κρατισμός. Όλα από και διά του κράτους.
Όπου κράτος θετικό, όπου δημόσιο θετικό, όπου επιχειρηματικότητα αρνητικό, όπου ιδιώτης, αρνητικό. Κέρδος; Δαιμονοποιημένο. Δεν δικαιούσουν να κερδίζεις στην Ελλάδα. Ήταν κάτι κακό. Συσσώρευση πλούτου, κεφάλαιο, όλα αυτά απολύτως αρνητικές έννοιες στη συνείδηση του μέσου έλληνα. Στη συνείδηση του καθενός παιδιού που βγαίνει από το εκπαιδευτικό σύστημα, από το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα.
Εάν δεν μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μία τελείως διαφορετική αντίληψη κατ’ αρχήν του επιχειρείν, δηλαδή της δυνατότητας του μέσου ανθρώπου να κερδίσει τη ζωή του μη εντασσόμενος στο δημόσιο, τότε δεν μπορούμε να το αλλάξουμε αυτό το μοντέλο.
Η Ελλάδα χρειάζεται 100.000 νέες επιχειρήσεις. Χρειάζεται πάνω από 100 δισεκατομμύρια επενδύσεις κεφαλαίου για να αναπτυχθεί.
Είχαμε, η κυβέρνηση το έχει ακόμη. Το ερώτημα είναι αν μπορεί να το εφαρμόσει. Ελπίζω ότι θα μπορέσει. Ένα πολύ σαφή σχεδιασμό από τον Ιούνιο που μαζί με τον Οδυσσέα ήμασταν στο Υπουργείο Ανάπτυξης, για το πώς αυτά τα πράγματα μπορούν να αντιμετωπιστούν.
Θα σας τα πω περιληπτικά σε πέντε λεπτά. υπάρχουσες επιχειρήσεις. Θα πρέπει να ξεχωρίσουμε ποιες είναι οι βιώσιμες και ποιες είναι μη βιώσιμες. Κατ’ αρχήν αυτό πρέπει να ξεκαθαρίσει.
Το νομοθέτημα που ονομάστηκε κόκκινα δάνεια, στη πραγματικότητα ήταν ακριβώς αυτό. Ο τρόπος με τον οποίο νομοθετήθηκε στο τέλος είναι μία αρκετά μετριασμένη εκδοχή τής αρχικής προτεινόμενης εκδοχής από εμάς.
Όσες επιχειρήσεις είναι βιώσιμες, οφείλουν να βοηθηθούν. Με ποιο τρόπο να βοηθηθούν; Θα πρέπει κατ’ αρχήν το τραπεζικό σύστημα ευθέως να τις βοηθήσει να απαλείψει ένα κομμάτι από τις συνέπειες της κρίσης.
Οι επιχειρήσεις λοιπόν που είναι βιώσιμες και υπερχρεωμένες, μπορούν να βοηθηθούν και να συνεχίσουν. Οι επιχειρήσεις που είναι υπερχρεωμένες και μη βιώσιμες κυρίες και κύριοι, πρέπει επιτέλους να κλείσουν.
Δεν μπορούμε να διατηρούμε ζόμπις στην ελληνική οικονομία. Τα ζόμπις δεν είναι τσάμπα, διότι οι μικρές ενέσεις κεφαλαίου που τους γίνονται από το τραπεζικό σύστημα για να συνεχίσουν να υπάρχουν, δεν αφήνουν πόρους για να διαχυθούν στην υγιή οικονομία και επίσης, το κόστος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, και αυτό με τη σειρά τους βαρύνει την υπόλοιπη οικονομία μέσω των πολύ υψηλών spreads. Αυτό νομίζω το καταλαβαίνει κανείς πάρα πολύ εύκολα.
Από εκεί και πέρα, πρέπει εφόσον, κατά τη δική μου προσωπική άποψη, να αντιμετωπίσουμε το θέμα και των στεγαστικών δανείων. Να υποκρινόμαστε ότι είναι δυνατόν το συνολικό κομμάτι των στεγαστικών δανείων να παραμείνει ως έχει, είναι σφάλμα και δεν χρειάζεται να εφεύρουμε τον τροχό.
Το ίδιο ζήτημα έχει αντιμετωπιστεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ίδιο ζήτημα έχει αντιμετωπιστεί στην Ιρλανδία και μία σειρά από άλλες χώρες.
Το μοντέλο είναι απλό. Εξυπηρετείται το υπάρχον τμήμα το δανείου, το οποίο ανταποκρίνεται στην υπάρχουσα αξία του ακινήτου, το υπόλοιπο τμήμα μεταφέρεται σαν balloon σε ένα μελλοντικό χρονικό σημείο που ορίζεται από το τραπεζικό σύστημα και γίνεται επανεκτίμηση σε εκείνο το σημείο, εάν το balloon ανταποκρίνεται στην αξία του ακινήτου όπως αυτή έχει αναπροσαρμοστεί.
Εάν δεν ανταποκρίνεται, από εκεί και πέρα, η τράπεζα το αντιμετωπίζει μαζί με τον πελάτη.
Γιατί τα λέω αυτά; Απαιτείται ένα jumpstart για την ελληνική οικονομία. Αυτό αφορά τις υπάρχουσες υπερχρεωμένες επιχειρήσεις ή νοικοκυριά. Απαιτείται επίσης να δημιουργηθεί ένα νέο πτωχευτικό δίκαιο και απαιτείται να δημιουργηθεί ένα πτωχευτικό δίκαιο των ιδιωτών και αυτά πρέπει να γίνουν γρήγορα.
Έτσι όπως είναι το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης, δεν μπορεί να ελευθερώσει την οικονομία και την κοινωνία από τις συνέπειες της κρίσης.
Αυτά, ξαναλέω, αφορούν τις συνέπειες της κρίσης. Οφείλουμε όμως να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί και νέα επιχειρηματικότητα. Η νέα επιχειρηματικότητα καταρχήν πρέπει να βοηθηθεί με τη μεταλαμπάδευση στην ελληνική κοινωνία και οικονομία των συστημάτων που υπάρχουν σε άλλες χώρες του κόσμου. Το Ισραήλ αναφέρθηκε, είναι μία από αυτές.
Είχαμε φέρει τον Ισραηλινό Οργανισμό YOZMA, ο οποίος επέτρεψε το Ισραήλ από μία κιμπούτς economy το ’70, σε μια υπερδύναμη εξαγωγική διαφόρων υπηρεσιών το 2010. Και όχι εξαιτίας του ισραηλινού στρατού και όχι εξαιτίας της εισαγωγής κεφαλαίων από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Βρισκόμασταν και βρισκόμαστε σε συνεργασία και με τη Μεγάλη Βρετανία, η British Business Bank είναι ένα λαμπρό παράδειγμα, και με τη Γερμανία η KFW είναι επίσης ένα παράδειγμα, και με τις Ηνωμένες Πολιτείες, για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ένα οικοσύστημα στο οποίο νέες επιχειρήσεις, startups, μπορούν να προχωρήσουν, να δημιουργηθούν και να προχωρήσουν.
Η Ελλάδα χρειάζεται περίπου 30 θερμοκοιτίδες. Αυτή τη στιγμή, έχει έξι ή επτά. Η νέα επιχειρηματικότητα επίσης πρέπει να βοηθηθεί και να χρηματοδοτηθεί. Για να χρηματοδοτηθεί ένα κομμάτι είναι το υγιές τραπεζικό σύστημα πλέον, αφού έχει επανακεφαλαιοποιηθεί.
Ένα άλλο κομμάτι είναι η δυνατότητα στις περιπτώσεις αυτές που υπάρχει market failure, που το τραπεζικό σύστημα δεν θέλει να πάρει το ρίσκο, αυτό ο προγραμματισμός είναι να αντιμετωπιστεί μέσα από ένα ινστιτούτο που λέγεται IFG και το οποίο θα μετεξελιχθεί σε μια αναπτυξιακή τράπεζα, δεν πρόκειται να είναι τράπεζα με retail banking, είναι fund of funds.
Θα διοχετεύει πόρους μέσα από το ίδιο το τραπεζικό σύστημα στις νέες προσπάθειες και στις νέες επιχειρήσεις, για να καλύψει ακριβώς τις περιπτώσεις που το τραπεζικό σύστημα δεν είναι έτοιμο να πάρει το ρίσκο.
Επίσης, εκτός από αυτό, αυτό το οποίο υπάρχει ήδη στην αγορά, υπάρχει ένα μεγάλο βάρος στις επιχειρήσεις οι οποίες δανείστηκαν μέσα στην κρίση, δεν είναι υπερχρεωμένες, αλλά από την άλλη το επιτόκιο το οποίο πληρώνουν είναι εξαιρετικά δυσβάσταχτο για αυτές.
Εκεί υπήρχε μια αρχική διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση σε προχωρημένο στάδιο, ήδη και ο κύριος Σόιμπλε, και ο κύριος Μοσκοβισί και ο κύριος Σαπέν το έχουν προσυπογράψει, ώστε από τα χρήματα του ΕΣΠΑ, από το ΕΠΑΝΕΚ, να διατεθούν ποσά για την επί τρία χρόνια επιδότηση του επιτοκίου των επιχειρήσεων αυτών, ώστε να κατέβει το επιτόκιο περίπου κατά τρεις μονάδες, για να καταστούν οι επιχειρήσεις αυτές ανταγωνιστικές.
Άρα, πάμε σε ένα πακέτο στο οποίο κλείνεις τις μη βιώσιμες επιχειρήσεις, διασώζεις τις υπερχρεωμένες οι οποίες μπορούν να διασωθούν, βοηθάς τα νοικοκυριά με τα στεγαστικά δάνεια και από εκεί και πέρα, βοηθάς τις επιχειρήσεις που δεν είναι υπερχρεωμένες αλλά έχουν δανεισμό με υψηλά spreads εξαιτίας της κρίσης και δημιουργείς ρευστότητα για την οικονομία, για τις επιχειρήσεις και τη νεανική επιχειρηματικότητα που θέλει να ξεκινήσει και για τις επιχειρήσεις στις οποίες υπάρχουν market failures.
Είναι ένα πακέτο συνολικό, το οποίο νομίζω ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε επανεκκίνηση την οικονομία. Από εκεί και πέρα, το επόμενο στάδιο είναι να βγάλεις τα γραφειοκρατικά βάρη από την οικονομία.
Ήδη ξεκίνησε αυτό λίγες μέρες μετά την αποχώρησή μου, ο διάδοχός μου ο Κώστας ο Σκρέκας υπέγραψε μια πρώτη σημαντική πράξη, 108 άδειες λειτουργίας καταργήθηκαν.
Συνολικά, οι άδειες λειτουργίας στην Ελλάδα είναι 400-κάτι. Περίπου από τις 400-κάτι πρέπει να σας πω ότι οι 300-και μπορούν κάλλιστα να καταργηθούν και θα καταργηθούν εάν εξελιχθεί αυτή η προσπάθεια.
Και το άλλο που πρέπει να γίνει είναι ότι πρέπει να βοηθηθούν πάρα πολύ οι εξαγωγές. Η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει να εξάγει το ένα τρίτο των πραγμάτων που εισάγει. Βεβαίως, σε έναν βαθμό το ισοζύγιο αποκαθίσταται με τον τουρισμό και τη ναυτιλία, αλλά αυτό δεν είναι υγιές.
Θα πρέπει οι εξαγωγές μας τουλάχιστον να προσεγγίζουν τις εισαγωγές μας. Για να γίνει αυτό, πρέπει να φύγει κάθε γραφειοκρατικό βάρος από την εξαγωγική δραστηριότητα. Καθώς επίσης, πρέπει να φύγει και γενικά γραφειοκρατικό βάρος πάνω από την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Πρέπει να διευκολύνουμε ακόμα περισσότερο τα θέματα που έχουν να κάνουν με την ίδρυση εταιρειών, με τις διατυπώσεις αλλαγής κεφαλαίου, με τη συναλλαγή των εταιρειών με το Δημόσιο, με τις πατέντες, με την κατοχύρωση των ευρεσιτεχνιών.
Οι περισσότερες ευρεσιτεχνίες στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή δεν κατοχυρώνονται στην Ελλάδα, αλλά στις Ηνωμένες Πολιτείες, γιατί είναι πολύ πιο φθηνό και πολύ πιο εύκολο. Αυτό είναι κωμικό.
Ήδη κάναμε κάποια βήματα τους τέσσερις-πέντε μήνες, ψηφίζοντας ένα νομοθέτημα για την ηλεκτρονική κατάθεση των ευρεσιτεχνιών, αλλά και εκεί πρέπει να γίνει πολύ μεγάλη προσπάθεια.
Καταλήγω: Κυρίες και κύριοι, σας πρότεινα μερικά μέτρα τα οποία είναι νομίζω απλά και πάρα πολλά, πάρα πολλά από αυτά είναι και περίπου προφανή. Τα οποία θα μπορούσαν να βοηθήσουν η ελληνική οικονομία να αλλάξει όχι στο απώτερο μέλλον, αλλά στο απόλυτα ορατό μέλλον.
Εάν σε αυτό προσθέσουμε και τη διαχείριση του νέου ΕΣΠΑ, το οποίο είναι 20-και δισ., του οποίου ο Οδυσσέας είναι κύριος μοχλός και στο οποίο υπάρχει μια πολύ σοβαρή δουλειά ώστε να στρέψουμε τουλάχιστον το κομμάτι της επανεκκίνησης από τα grants και σε πιο έξυπνες μορφές χρηματοδότησης, ώστε να μπορέσουν τα ευεργετικά αποτελέσματα να αναπτυχθούν σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, όλα αυτά μπορούν να δημιουργήσουν μια τελείως διαφορετική οικονομία τα χρόνια που έρχονται.
Δεν υποτιμώ καθόλου την ανάγκη, επίσης, μεταρρυθμίσεων και σε ένα πολύ μεγάλο άλλο κομμάτι του μηχανισμού απονομής δικαιοσύνης, πέρα από τα δύο πτωχευτικά δίκαια, αλλά αυτό θα σήμαινε ότι θα είχα τουλάχιστον άλλα 20 λεπτά στη διάθεσή μου για να σας ταλαιπωρήσω.
Αυτό όμως που με στεναχωρεί βαθύτατα και οφείλω να σας το πω είναι ότι ο διάλογος, ο οποίος δεν είναι ακόμη προεκλογικός, αλλά έχει στοιχεία που θα μπορούσαν να προσιδιάζουν σε προεκλογικό διάλογο μεταξύ των κομμάτων, κινείται σε τελείως διαφορετική κατεύθυνση.
Δεν κινείται στην κατεύθυνση του πώς μπορούμε να μεταρρυθμίσουμε την οικονομία και ποιες μεταρρυθμίσεις που δεν έχουν γίνει πρέπει να γίνουν και να προχωρήσουν γρήγορα. Κινείται ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση, 180 μοίρες δηλαδή, τι πρέπει να γυρίσει πίσω, τι απ’ ό,τι έχει γίνει πρέπει να το ξαναπάρουμε πίσω και να γυρίσουμε εκεί που ήμασταν το ’07 και το ’08.
Όχι πώς να μειώσουμε και να μεταρρυθμίσουμε το κράτος, αλλά πώς να αυξήσουμε και να καταστήσουμε πιο δυσβάσταχτο το βάρος που το κράτος επιβάλλει στην οικονομία.
Εσείς έχετε έναν πολύ σημαντικό ρόλο στο κοινωνικό σύνολο. Είσαστε opinion leaders.
Αυτό λοιπόν το leadership το οποίο διαθέτετε από την ίδια σας τη θέση μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε, ασκώντας και εσείς από τη δική σας πλευρά, πέρα από την αναγκαία και αυστηρή κριτική προς την κυβέρνηση για τα λάθη που έκανε και την επιρροή προς την ελληνική κοινωνία, ώστε το διάστημα που έρχεται μπροστά και που είναι εξαιρετικά κρίσιμο να μην αποφασίσει να αυτοκτονήσει.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ».
kranos
Βασικός ομιλητής ήταν ο κ. Δένδιας, ο οποίος αναφέρθηκε στους τρόπους με τους οποίους είναι εφικτή η παραγωγική επανεκκίνηση της οικονομίας. Ο Υπουργός επισήμανε τα ακόλουθα:
«Το pontium και η απόσταση έτσι μου δημιουργεί μία ότι πρόκειται να βγάλω ένα λόγο, το οποίο είναι κάτι το οποίο δεν είναι απολύτως στις προθέσεις, αντιθέτως θα πρότεινα να έχουμε μία πολύ πιο συζητητική προσέγγιση στο θέμα. Να σας διατυπώσω τις σκέψεις μου ως αναρμόδιος Υπουργός.
Ούτως ή άλλως άκουσα με μεγάλη προσοχή τις θέσεις του μέχρι πρότινος στενού συνεργάτη και τολμώ να πω φίλου μου, του κυρίου Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου, ο οποίος κατά το διάστημα που συνυπήρξαμε και συνεργαστήκαμε, επέδειξε, πρέπει να πω, απόλυτο ρεαλισμό και προσέγγιση στα θέματα παρά τη κρίση και παρά τη δυσχερή συγκυρία και πολλές φορές ή μάλλον όλες τις φορές, δεν θυμάμαι κάτι να πω το ανάποδο, υπερέβη τους οποιουσδήποτε κομματικούς διαχωρισμούς, για να μπορέσουμε μαζί να κάνουμε κάτι καλό για την οικονομία και τη χώρα σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία.
Κυρίες και κύριοι, δεν πρόκειται να σας πολύ ευχάριστα πράγματα. Θα ήθελα να είμαστε σε θέση να είμαι πολύ πιο αισιόδοξος και εξηγούμαι.
Η χώρα ξέρουμε όλοι ότι κατάφερε κάτι που θα έμοιαζε άθλος εδώ και λίγα χρόνια. Δηλαδή να αντιμετωπίσει τα διπλά ελλείμματα. Αυτό είναι το τεράστιο κεκτημένο της ελληνικής κοινωνίας μετά από αυτήν την εξάχρονη κρίση.
Και εάν τα πράγματα εξελιχθούν ομαλά, εμφανίζει ήδη θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Τον επόμενο χρόνο θα φτάσει περίπου το 3%, 2,9%, που για την Ευρωζώνη είναι σημαντικό, εάν μάλιστα λάβετε υπόψη σας ότι μόλις πέρσι ήμασταν σχεδόν στο -3 κάτι τοις εκατό.
Από εκεί και πέρα όμως, έχουμε ένα πολύ βασικό και θεμελιώδες πρόβλημα. Σας ξεκαθαρίζω, ότι δεν μιλώ σαν μέλος της κυβέρνησης, δεν έχω το αρμόδιο χαρτοφυλάκιο. Εκφράζω τις απόψεις μου και όχι τις απόψεις ούτε του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, ο οποίος δεν έχει έννοια να έχει απόψεις σε αυτά τα θέματα.
Η ελληνική κοινωνία στο σύνολό της περνώντας τη κρίση, οφείλει να καταλήξει στο ποια ήταν η αιτία της κρίσης. Τι μας έφερε εκεί.
Διότι, εάν δεν έχουμε αίσθηση της ασθένειας, είναι παντελώς αδύνατο να καταλήξουμε στη θεραπεία. Τουλάχιστον στοιχειωδώς ομονοούμε. Εάν λοιπόν βγούμε έξω και ο κύριος Μαύρος, ο οποίος μετρά περίπου τα πάντα, ακόμα και εμένα επανειλημμένως, το ρωτήσει ποια είναι η αιτία της κρίσης. Νομίζω ότι ένα 80%, ένα 70%, ένα 60% θα του πει, το Μνημόνιο.
Δηλαδή στο μυαλό ενός πολύ μεγάλου τμήματος του πληθυσμού της πατρίδας μας, το αιτιατό έχει μετατραπεί σε αίτιο της κρίσης. Νομίζω ότι πολύ λίγοι θα πουν ευθέως ότι το πρόβλημα της κρίσης είναι το λάθος μοντέλο της ελληνικής οικονομίας, και αν θέλετε και της ελληνικής κοινωνίας σε ένα βαθμό και κατά συνέπεια η απαραίτητη προϋπόθεση αλλαγής του.
Για να μπορέσουμε τον πραγματικό θρίαμβο, τον άθλο της αντιμετώπισης των διπλών ελλειμμάτων να τον μετατρέψουμε σε μια διαρκή δυνατότητα προόδου και ανάπτυξης της οικονομίας.
Η Ελλάδα πρέπει να κάνει κυρίες και κύριοι πολύ συγκεκριμένα πράγματα. Πολύ συγκεκριμένα πράγματα. Ελέχθη πριν από τον κύριο Ανδρεάδη ότι ξέρουμε τι πρέπει να γίνει. Αλήθεια, ξέρουμε τι πρέπει να γίνει, αλλά δεν ξέρουμε όλοι τι πρέπει να γίνει και δεν συμφωνούμε καθόλου όλοι τι πρέπει να γίνει.
Εάν συμφωνούσαμε κυρίες και κύριοι όλοι στο τι πρέπει να γίνει, τότε οι δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, φοβούμαι ότι θα έπρεπε να είναι τελείως διαφορετικές.
Είναι προφανές ότι ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας δεν συμφωνεί καθόλου σε αυτήν την μορφή αντιμετώπισης, την οποία θα σας προτείνω εγώ αμέσως μετά.
Η ελληνική κοινωνία πρέπει να αλλάξει μοντέλο. Ποιο ήταν το μοντέλο; Το μοντέλο σε ένα μεγάλο βαθμό ήταν ο κρατισμός. Όλα από και διά του κράτους.
Όπου κράτος θετικό, όπου δημόσιο θετικό, όπου επιχειρηματικότητα αρνητικό, όπου ιδιώτης, αρνητικό. Κέρδος; Δαιμονοποιημένο. Δεν δικαιούσουν να κερδίζεις στην Ελλάδα. Ήταν κάτι κακό. Συσσώρευση πλούτου, κεφάλαιο, όλα αυτά απολύτως αρνητικές έννοιες στη συνείδηση του μέσου έλληνα. Στη συνείδηση του καθενός παιδιού που βγαίνει από το εκπαιδευτικό σύστημα, από το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα.
Εάν δεν μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μία τελείως διαφορετική αντίληψη κατ’ αρχήν του επιχειρείν, δηλαδή της δυνατότητας του μέσου ανθρώπου να κερδίσει τη ζωή του μη εντασσόμενος στο δημόσιο, τότε δεν μπορούμε να το αλλάξουμε αυτό το μοντέλο.
Η Ελλάδα χρειάζεται 100.000 νέες επιχειρήσεις. Χρειάζεται πάνω από 100 δισεκατομμύρια επενδύσεις κεφαλαίου για να αναπτυχθεί.
Είχαμε, η κυβέρνηση το έχει ακόμη. Το ερώτημα είναι αν μπορεί να το εφαρμόσει. Ελπίζω ότι θα μπορέσει. Ένα πολύ σαφή σχεδιασμό από τον Ιούνιο που μαζί με τον Οδυσσέα ήμασταν στο Υπουργείο Ανάπτυξης, για το πώς αυτά τα πράγματα μπορούν να αντιμετωπιστούν.
Θα σας τα πω περιληπτικά σε πέντε λεπτά. υπάρχουσες επιχειρήσεις. Θα πρέπει να ξεχωρίσουμε ποιες είναι οι βιώσιμες και ποιες είναι μη βιώσιμες. Κατ’ αρχήν αυτό πρέπει να ξεκαθαρίσει.
Το νομοθέτημα που ονομάστηκε κόκκινα δάνεια, στη πραγματικότητα ήταν ακριβώς αυτό. Ο τρόπος με τον οποίο νομοθετήθηκε στο τέλος είναι μία αρκετά μετριασμένη εκδοχή τής αρχικής προτεινόμενης εκδοχής από εμάς.
Όσες επιχειρήσεις είναι βιώσιμες, οφείλουν να βοηθηθούν. Με ποιο τρόπο να βοηθηθούν; Θα πρέπει κατ’ αρχήν το τραπεζικό σύστημα ευθέως να τις βοηθήσει να απαλείψει ένα κομμάτι από τις συνέπειες της κρίσης.
Οι επιχειρήσεις λοιπόν που είναι βιώσιμες και υπερχρεωμένες, μπορούν να βοηθηθούν και να συνεχίσουν. Οι επιχειρήσεις που είναι υπερχρεωμένες και μη βιώσιμες κυρίες και κύριοι, πρέπει επιτέλους να κλείσουν.
Δεν μπορούμε να διατηρούμε ζόμπις στην ελληνική οικονομία. Τα ζόμπις δεν είναι τσάμπα, διότι οι μικρές ενέσεις κεφαλαίου που τους γίνονται από το τραπεζικό σύστημα για να συνεχίσουν να υπάρχουν, δεν αφήνουν πόρους για να διαχυθούν στην υγιή οικονομία και επίσης, το κόστος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, και αυτό με τη σειρά τους βαρύνει την υπόλοιπη οικονομία μέσω των πολύ υψηλών spreads. Αυτό νομίζω το καταλαβαίνει κανείς πάρα πολύ εύκολα.
Από εκεί και πέρα, πρέπει εφόσον, κατά τη δική μου προσωπική άποψη, να αντιμετωπίσουμε το θέμα και των στεγαστικών δανείων. Να υποκρινόμαστε ότι είναι δυνατόν το συνολικό κομμάτι των στεγαστικών δανείων να παραμείνει ως έχει, είναι σφάλμα και δεν χρειάζεται να εφεύρουμε τον τροχό.
Το ίδιο ζήτημα έχει αντιμετωπιστεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ίδιο ζήτημα έχει αντιμετωπιστεί στην Ιρλανδία και μία σειρά από άλλες χώρες.
Το μοντέλο είναι απλό. Εξυπηρετείται το υπάρχον τμήμα το δανείου, το οποίο ανταποκρίνεται στην υπάρχουσα αξία του ακινήτου, το υπόλοιπο τμήμα μεταφέρεται σαν balloon σε ένα μελλοντικό χρονικό σημείο που ορίζεται από το τραπεζικό σύστημα και γίνεται επανεκτίμηση σε εκείνο το σημείο, εάν το balloon ανταποκρίνεται στην αξία του ακινήτου όπως αυτή έχει αναπροσαρμοστεί.
Εάν δεν ανταποκρίνεται, από εκεί και πέρα, η τράπεζα το αντιμετωπίζει μαζί με τον πελάτη.
Γιατί τα λέω αυτά; Απαιτείται ένα jumpstart για την ελληνική οικονομία. Αυτό αφορά τις υπάρχουσες υπερχρεωμένες επιχειρήσεις ή νοικοκυριά. Απαιτείται επίσης να δημιουργηθεί ένα νέο πτωχευτικό δίκαιο και απαιτείται να δημιουργηθεί ένα πτωχευτικό δίκαιο των ιδιωτών και αυτά πρέπει να γίνουν γρήγορα.
Έτσι όπως είναι το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης, δεν μπορεί να ελευθερώσει την οικονομία και την κοινωνία από τις συνέπειες της κρίσης.
Αυτά, ξαναλέω, αφορούν τις συνέπειες της κρίσης. Οφείλουμε όμως να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί και νέα επιχειρηματικότητα. Η νέα επιχειρηματικότητα καταρχήν πρέπει να βοηθηθεί με τη μεταλαμπάδευση στην ελληνική κοινωνία και οικονομία των συστημάτων που υπάρχουν σε άλλες χώρες του κόσμου. Το Ισραήλ αναφέρθηκε, είναι μία από αυτές.
Είχαμε φέρει τον Ισραηλινό Οργανισμό YOZMA, ο οποίος επέτρεψε το Ισραήλ από μία κιμπούτς economy το ’70, σε μια υπερδύναμη εξαγωγική διαφόρων υπηρεσιών το 2010. Και όχι εξαιτίας του ισραηλινού στρατού και όχι εξαιτίας της εισαγωγής κεφαλαίων από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Βρισκόμασταν και βρισκόμαστε σε συνεργασία και με τη Μεγάλη Βρετανία, η British Business Bank είναι ένα λαμπρό παράδειγμα, και με τη Γερμανία η KFW είναι επίσης ένα παράδειγμα, και με τις Ηνωμένες Πολιτείες, για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ένα οικοσύστημα στο οποίο νέες επιχειρήσεις, startups, μπορούν να προχωρήσουν, να δημιουργηθούν και να προχωρήσουν.
Η Ελλάδα χρειάζεται περίπου 30 θερμοκοιτίδες. Αυτή τη στιγμή, έχει έξι ή επτά. Η νέα επιχειρηματικότητα επίσης πρέπει να βοηθηθεί και να χρηματοδοτηθεί. Για να χρηματοδοτηθεί ένα κομμάτι είναι το υγιές τραπεζικό σύστημα πλέον, αφού έχει επανακεφαλαιοποιηθεί.
Ένα άλλο κομμάτι είναι η δυνατότητα στις περιπτώσεις αυτές που υπάρχει market failure, που το τραπεζικό σύστημα δεν θέλει να πάρει το ρίσκο, αυτό ο προγραμματισμός είναι να αντιμετωπιστεί μέσα από ένα ινστιτούτο που λέγεται IFG και το οποίο θα μετεξελιχθεί σε μια αναπτυξιακή τράπεζα, δεν πρόκειται να είναι τράπεζα με retail banking, είναι fund of funds.
Θα διοχετεύει πόρους μέσα από το ίδιο το τραπεζικό σύστημα στις νέες προσπάθειες και στις νέες επιχειρήσεις, για να καλύψει ακριβώς τις περιπτώσεις που το τραπεζικό σύστημα δεν είναι έτοιμο να πάρει το ρίσκο.
Επίσης, εκτός από αυτό, αυτό το οποίο υπάρχει ήδη στην αγορά, υπάρχει ένα μεγάλο βάρος στις επιχειρήσεις οι οποίες δανείστηκαν μέσα στην κρίση, δεν είναι υπερχρεωμένες, αλλά από την άλλη το επιτόκιο το οποίο πληρώνουν είναι εξαιρετικά δυσβάσταχτο για αυτές.
Εκεί υπήρχε μια αρχική διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση σε προχωρημένο στάδιο, ήδη και ο κύριος Σόιμπλε, και ο κύριος Μοσκοβισί και ο κύριος Σαπέν το έχουν προσυπογράψει, ώστε από τα χρήματα του ΕΣΠΑ, από το ΕΠΑΝΕΚ, να διατεθούν ποσά για την επί τρία χρόνια επιδότηση του επιτοκίου των επιχειρήσεων αυτών, ώστε να κατέβει το επιτόκιο περίπου κατά τρεις μονάδες, για να καταστούν οι επιχειρήσεις αυτές ανταγωνιστικές.
Άρα, πάμε σε ένα πακέτο στο οποίο κλείνεις τις μη βιώσιμες επιχειρήσεις, διασώζεις τις υπερχρεωμένες οι οποίες μπορούν να διασωθούν, βοηθάς τα νοικοκυριά με τα στεγαστικά δάνεια και από εκεί και πέρα, βοηθάς τις επιχειρήσεις που δεν είναι υπερχρεωμένες αλλά έχουν δανεισμό με υψηλά spreads εξαιτίας της κρίσης και δημιουργείς ρευστότητα για την οικονομία, για τις επιχειρήσεις και τη νεανική επιχειρηματικότητα που θέλει να ξεκινήσει και για τις επιχειρήσεις στις οποίες υπάρχουν market failures.
Είναι ένα πακέτο συνολικό, το οποίο νομίζω ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε επανεκκίνηση την οικονομία. Από εκεί και πέρα, το επόμενο στάδιο είναι να βγάλεις τα γραφειοκρατικά βάρη από την οικονομία.
Ήδη ξεκίνησε αυτό λίγες μέρες μετά την αποχώρησή μου, ο διάδοχός μου ο Κώστας ο Σκρέκας υπέγραψε μια πρώτη σημαντική πράξη, 108 άδειες λειτουργίας καταργήθηκαν.
Συνολικά, οι άδειες λειτουργίας στην Ελλάδα είναι 400-κάτι. Περίπου από τις 400-κάτι πρέπει να σας πω ότι οι 300-και μπορούν κάλλιστα να καταργηθούν και θα καταργηθούν εάν εξελιχθεί αυτή η προσπάθεια.
Και το άλλο που πρέπει να γίνει είναι ότι πρέπει να βοηθηθούν πάρα πολύ οι εξαγωγές. Η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει να εξάγει το ένα τρίτο των πραγμάτων που εισάγει. Βεβαίως, σε έναν βαθμό το ισοζύγιο αποκαθίσταται με τον τουρισμό και τη ναυτιλία, αλλά αυτό δεν είναι υγιές.
Θα πρέπει οι εξαγωγές μας τουλάχιστον να προσεγγίζουν τις εισαγωγές μας. Για να γίνει αυτό, πρέπει να φύγει κάθε γραφειοκρατικό βάρος από την εξαγωγική δραστηριότητα. Καθώς επίσης, πρέπει να φύγει και γενικά γραφειοκρατικό βάρος πάνω από την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Πρέπει να διευκολύνουμε ακόμα περισσότερο τα θέματα που έχουν να κάνουν με την ίδρυση εταιρειών, με τις διατυπώσεις αλλαγής κεφαλαίου, με τη συναλλαγή των εταιρειών με το Δημόσιο, με τις πατέντες, με την κατοχύρωση των ευρεσιτεχνιών.
Οι περισσότερες ευρεσιτεχνίες στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή δεν κατοχυρώνονται στην Ελλάδα, αλλά στις Ηνωμένες Πολιτείες, γιατί είναι πολύ πιο φθηνό και πολύ πιο εύκολο. Αυτό είναι κωμικό.
Ήδη κάναμε κάποια βήματα τους τέσσερις-πέντε μήνες, ψηφίζοντας ένα νομοθέτημα για την ηλεκτρονική κατάθεση των ευρεσιτεχνιών, αλλά και εκεί πρέπει να γίνει πολύ μεγάλη προσπάθεια.
Καταλήγω: Κυρίες και κύριοι, σας πρότεινα μερικά μέτρα τα οποία είναι νομίζω απλά και πάρα πολλά, πάρα πολλά από αυτά είναι και περίπου προφανή. Τα οποία θα μπορούσαν να βοηθήσουν η ελληνική οικονομία να αλλάξει όχι στο απώτερο μέλλον, αλλά στο απόλυτα ορατό μέλλον.
Εάν σε αυτό προσθέσουμε και τη διαχείριση του νέου ΕΣΠΑ, το οποίο είναι 20-και δισ., του οποίου ο Οδυσσέας είναι κύριος μοχλός και στο οποίο υπάρχει μια πολύ σοβαρή δουλειά ώστε να στρέψουμε τουλάχιστον το κομμάτι της επανεκκίνησης από τα grants και σε πιο έξυπνες μορφές χρηματοδότησης, ώστε να μπορέσουν τα ευεργετικά αποτελέσματα να αναπτυχθούν σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, όλα αυτά μπορούν να δημιουργήσουν μια τελείως διαφορετική οικονομία τα χρόνια που έρχονται.
Δεν υποτιμώ καθόλου την ανάγκη, επίσης, μεταρρυθμίσεων και σε ένα πολύ μεγάλο άλλο κομμάτι του μηχανισμού απονομής δικαιοσύνης, πέρα από τα δύο πτωχευτικά δίκαια, αλλά αυτό θα σήμαινε ότι θα είχα τουλάχιστον άλλα 20 λεπτά στη διάθεσή μου για να σας ταλαιπωρήσω.
Αυτό όμως που με στεναχωρεί βαθύτατα και οφείλω να σας το πω είναι ότι ο διάλογος, ο οποίος δεν είναι ακόμη προεκλογικός, αλλά έχει στοιχεία που θα μπορούσαν να προσιδιάζουν σε προεκλογικό διάλογο μεταξύ των κομμάτων, κινείται σε τελείως διαφορετική κατεύθυνση.
Δεν κινείται στην κατεύθυνση του πώς μπορούμε να μεταρρυθμίσουμε την οικονομία και ποιες μεταρρυθμίσεις που δεν έχουν γίνει πρέπει να γίνουν και να προχωρήσουν γρήγορα. Κινείται ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση, 180 μοίρες δηλαδή, τι πρέπει να γυρίσει πίσω, τι απ’ ό,τι έχει γίνει πρέπει να το ξαναπάρουμε πίσω και να γυρίσουμε εκεί που ήμασταν το ’07 και το ’08.
Όχι πώς να μειώσουμε και να μεταρρυθμίσουμε το κράτος, αλλά πώς να αυξήσουμε και να καταστήσουμε πιο δυσβάσταχτο το βάρος που το κράτος επιβάλλει στην οικονομία.
Εσείς έχετε έναν πολύ σημαντικό ρόλο στο κοινωνικό σύνολο. Είσαστε opinion leaders.
Αυτό λοιπόν το leadership το οποίο διαθέτετε από την ίδια σας τη θέση μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε, ασκώντας και εσείς από τη δική σας πλευρά, πέρα από την αναγκαία και αυστηρή κριτική προς την κυβέρνηση για τα λάθη που έκανε και την επιρροή προς την ελληνική κοινωνία, ώστε το διάστημα που έρχεται μπροστά και που είναι εξαιρετικά κρίσιμο να μην αποφασίσει να αυτοκτονήσει.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ».
kranos
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Φουρέιρα: Ο χωρισμός με τον Σαμαρά και ο Σπύρος Λυκούδης
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ