2014-12-29 06:50:04
Τα τελευταία χρόνια ο, προς εξαφάνιση, κρητικός αγριόγατος ή Φουρόγατος δεν εμφανίζεται στην... κατοικία του στης «Πάνας το Κεφάλι» ή στην άκρη του δάσους «Χάλαβρα» στα Πλατάνια Αμαρίου Ρεθύμνου. Ή εξολοθρεύτηκε το ενδημικό υποείδος της αφρικανικής αγριόγατας από κυνηγούς, ή χάθηκε από δηλητηριασμένα δολώματα, ή δε βρήκε να ζευγαρώσει και να πολλαπλασιαστεί ή τέλος-τέλος μετανάστευσε. Πάντως, από τότε που διανοίχθηκε ο δρόμος προς το βουνό «το είδος μειώνεται δραματικά».
Ωστόσο, εκτιμούν κτηνοτρόφοι του χωριού που τον συναντούσαν τακτικά παλαιότερα, «μπορεί να υπάρχει, αλλά σε πληθυσμό στα δάκτυλα του ενός χεριού, αλλά δεν παρουσιάζεται ούτε όταν γεννούν τα πρόβατα και οι κατσίκες για να θραφεί με τα νεογέννητα όπως το έκανε πάντα».
Ο Μύρων Λίτινας 74 χρονών σήμερα, έχει βάλει τη ζωή του εξήντα χρόνια, από παιδί, στον Ψηλορείτη και στην κορυφή «Πάνα», εκεί που πριν εβδομήντα και πλέον χρόνια, ο συνώνυμος παππούς του άφησε τη ζωή του με τραγικό τρόπο, όταν τον εκτέλεσαν και τον έκαψαν στο μητάτο του οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής. Και τι σύμπτωση! Στον ίδιο τόπο «είχε αφήσει παραγγελιά ο παππούς μου να τον θάψουν και εκεί τον θάψαμε όταν τον έκαψαν οι Γερμανοί τον Σεπτέμβριο του ‘43».
Ο κ. Λίτινας είναι ξεκάθαρος για την εμφάνιση του Φουρόγατου και την παραμονή του στης «Πάνας το Κεφάλι», σε υψόμετρο 1430 μέτρων: «Έχω να τον δω δυο- τρία χρόνια και δεν ξέρω τι συμβαίνει! Γεγονός είναι πως πάει για εξαφάνιση, ενώ όταν ήμουν 20,30 και 40 χρονών έβλεπα και δέκα με δεκαπέντε αγριόγατους στην «Πάνα» και στα «Χάλαβρα». Πού πήγαν τώρα και αν υπάρχουν είναι άγνωστο…»
ΜΟΝΙΜΩΣ ΥΠΟ…ΔΙΩΓΜΟ
Μύρων Λίτινας: «Είχα δει αγριόγατο κι έτρωγε κατσικάκια στα «Χάλαβρα». Τα τελευταία χρόνια δεν έχω δει…»
Βέβαια, πριν μισό αιώνα περίπου, το θηλαστικό στα Πλατάνια ήταν μονίμως υπό… διωγμό από τους κτηνοτρόφους καθώς «ρήμαζε τα κοπάδια μας και έτρωγε ότι έτρωγε από τα νεογέννητα αρνιά ή κατσίκια με τη γέννησή τους». Γι'αυτό τους μήνες του τοκετού,«ο πατέρας μου ο Μυρογιάννης μου έλεγε να προσέχω στις γεννήσεις τους αγριόγατους γιατί παραμόνευαν και έτρωγαν τα μωρά αρνάκια και κατσικάκια».
Στης «Πάνας το Κεφάλι», κατά τις πληροφορίες του ίδιου κτηνοτρόφου, «έμπαινε και ζούσε σε σπηλιές και μεγάλες τρύπες και όταν είχε μεγάλη κακοκαιρία και χιόνια, κατηφόριζε μέχρι να λιώσουν στην άκρη του βουνού στα «Χάλαβρα» στο δάσος. Εκεί παρέμενε και ήταν εποχή που γεννούσαν τα ζώα και ορμούσε και έτρωγε τα μωρά. Μας έκανε μεγάλες ζημιές και οι βοσκοί απελπισμένοι τους κυνηγούσαν γιατί δεν αντέχαμε την καταστροφή…». Κάποιοι από τους Φουρόγατους θανατώθηκαν με τα όπλα ή με δηλητηριασμένα δολώματα γιατί «μόνο έτσι μπορούσαν να σώσουν τα κοπάδια τους».
Στο βουνό «Πάνα», πάνω από τα Πλατάνια είναι η κατοικία του Φουρόγατου
ΤΑ «ΔΕΜΑΤΙΚΑ»
Όταν πλέον το είδος είχε πολλαπλασιαστεί και καταβρόχθιζε για πολλά χρόνια τα νεογέννητα, κτηνοτρόφοι που τον ανέμεναν για πολλές ώρες στα σημεία που σύχναζε, ψάχνοντας «το γιατρικό για να σταματήσουν το κακό», εντόπισαν στις Λαμπιώτες της επαρχίας κάτοικο, που με φυλακτά, τα λεγόμενα «Σαχτικά» ή «Δεματικά» κατάφερνε να «δένει» το θηλαστικό ,σταματούσε τις επιθέσεις του αγριόγατου και σώζονταν τα ζώα. «Ο άνθρωπος αυτός ήταν ο μακαρίτης ο Γιάννης ο Τζουλάκης, που χρησιμοποιούσε διάφορες μεθόδους με το κουδούνι μιας κατσίκας, της το περνούσε στο λαιμό και οι αγριόγατοι δεν πλησίαζαν. Θυμάμαι αυτά τα φυλακτά και τον Τζουλάκη, και έβλεπα αποτελέσματα. Μα ήταν τότε και πενήντα αγριόγατοι στην «Πάνα» και ήταν κίνδυνος-θάνατος για τις περιουσίες μας…»
Ο Μύρων Λίτινας βρέθηκε στα «Χάλαβρα» και σε μεγάλη απόσταση από το αρπακτικό, όταν το είδε «που έτρωγε ένα νεογέννητο κατσικάκι». Θυμάται ακόμα την εικόνα του: «Ήταν δυο φορές μεγαλύτερος από τον συνηθισμένο που είναι στα σπίτια μας, είχε σκούρο γκρι χρώμα, είχε μεγάλο κεφάλι, πιο μεγάλο και από του μωρού παιδιού και η ουρά του ήταν φουντωτή…»
Στα περιστατικά που έχει συναντήσει είναι και εκείνο «πριν έξι-εφτά χρόνια στο μεγάλο χιονιά», που μαζί με τον Αλέκο και τον ξάδερφό του Μύρωνα Λίτινα», ανέβηκαν στο βουνό όταν τον «άκουσε να ουρλιάζει σαν λύκος. Ή πεινούσε ή γύρευε να ζευγαρώσει», θα πει. Όμως, παρά τις έρευνες δεν βρέθηκε, ή γιατί φοβήθηκε και «έγινε φωτιά» ή γιατί αντιλήφθηκε την παρουσία τους από την οσμή ΠΙΑΣΤΗΚΕ ΣΕ ΠΑΓΙΔΑ
Η επιστημονική ονομασία του κρητικού αγριόγατου ή Φουρόγατου είναι Felis sylvestris eretensis και καταγράφεται ως είδος στην Κρήτη το 1953 στις κορυφές στα Λευκά Όρη, στο δάσος του Ρούβα και στο φαράγγι της Σαμαριάς. Το 1996 δυο Ιταλίδες φοιτήτριες που μελετούσαν τα σαρκοφάγα ζώα της Κρήτης, σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, έπιασαν αγριόγατο σε παγίδα στο βουνό κοντά στον Πλάτανο Αμαρίου…
Όλοι οι βοσκοί στα Πλατάνια έχουν δει το αρπακτικό. Στο καφενείο ο Τίτος Σιγανός με τον Μύρωνα Λίτινα
Ο Φουρόγατος είναι μεγαλύτερος από τις κοινές γάτες και ο αρσενικός έχει μήκος από 50-70 εκατοστά και ουρά που φτάνει τα 30 εκατοστά, είναι στενή στη βάση, φουντωτή στην άκρη και στο μήκος της υπάρχουν μαύροι δακτύλιοι. Τρέφεται περισσότερο με λαγούς, με ποντίκια κατά 90%, μικρά πουλιά, βατράχια, έντομα, σαλιγκάρια, σκίουρους κ.α.
Το κεφάλι του είναι ογκώδες και όλα του τα δόντια είναι κατάλληλα για σκίσιμο του κρέατος. Δε μασάει την τροφή του αλλά την τεμαχίζει και την καταπίνει. Πιάνει τη λεία του με τα νύχια και με μια δαγκωματιά στο λαιμό την αποτελειώνει.
Κυνηγάει τη νύχτα συνήθως και στήνει καρτέρι έξω από τις τρύπες ποντικιών, καμιά φορά σκαρφαλωμένος σε δέντρο ή βράχο…
Πηγή
Tromaktiko
Ωστόσο, εκτιμούν κτηνοτρόφοι του χωριού που τον συναντούσαν τακτικά παλαιότερα, «μπορεί να υπάρχει, αλλά σε πληθυσμό στα δάκτυλα του ενός χεριού, αλλά δεν παρουσιάζεται ούτε όταν γεννούν τα πρόβατα και οι κατσίκες για να θραφεί με τα νεογέννητα όπως το έκανε πάντα».
Ο Μύρων Λίτινας 74 χρονών σήμερα, έχει βάλει τη ζωή του εξήντα χρόνια, από παιδί, στον Ψηλορείτη και στην κορυφή «Πάνα», εκεί που πριν εβδομήντα και πλέον χρόνια, ο συνώνυμος παππούς του άφησε τη ζωή του με τραγικό τρόπο, όταν τον εκτέλεσαν και τον έκαψαν στο μητάτο του οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής. Και τι σύμπτωση! Στον ίδιο τόπο «είχε αφήσει παραγγελιά ο παππούς μου να τον θάψουν και εκεί τον θάψαμε όταν τον έκαψαν οι Γερμανοί τον Σεπτέμβριο του ‘43».
Ο κ. Λίτινας είναι ξεκάθαρος για την εμφάνιση του Φουρόγατου και την παραμονή του στης «Πάνας το Κεφάλι», σε υψόμετρο 1430 μέτρων: «Έχω να τον δω δυο- τρία χρόνια και δεν ξέρω τι συμβαίνει! Γεγονός είναι πως πάει για εξαφάνιση, ενώ όταν ήμουν 20,30 και 40 χρονών έβλεπα και δέκα με δεκαπέντε αγριόγατους στην «Πάνα» και στα «Χάλαβρα». Πού πήγαν τώρα και αν υπάρχουν είναι άγνωστο…»
ΜΟΝΙΜΩΣ ΥΠΟ…ΔΙΩΓΜΟ
Μύρων Λίτινας: «Είχα δει αγριόγατο κι έτρωγε κατσικάκια στα «Χάλαβρα». Τα τελευταία χρόνια δεν έχω δει…»
Βέβαια, πριν μισό αιώνα περίπου, το θηλαστικό στα Πλατάνια ήταν μονίμως υπό… διωγμό από τους κτηνοτρόφους καθώς «ρήμαζε τα κοπάδια μας και έτρωγε ότι έτρωγε από τα νεογέννητα αρνιά ή κατσίκια με τη γέννησή τους». Γι'αυτό τους μήνες του τοκετού,«ο πατέρας μου ο Μυρογιάννης μου έλεγε να προσέχω στις γεννήσεις τους αγριόγατους γιατί παραμόνευαν και έτρωγαν τα μωρά αρνάκια και κατσικάκια».
Στης «Πάνας το Κεφάλι», κατά τις πληροφορίες του ίδιου κτηνοτρόφου, «έμπαινε και ζούσε σε σπηλιές και μεγάλες τρύπες και όταν είχε μεγάλη κακοκαιρία και χιόνια, κατηφόριζε μέχρι να λιώσουν στην άκρη του βουνού στα «Χάλαβρα» στο δάσος. Εκεί παρέμενε και ήταν εποχή που γεννούσαν τα ζώα και ορμούσε και έτρωγε τα μωρά. Μας έκανε μεγάλες ζημιές και οι βοσκοί απελπισμένοι τους κυνηγούσαν γιατί δεν αντέχαμε την καταστροφή…». Κάποιοι από τους Φουρόγατους θανατώθηκαν με τα όπλα ή με δηλητηριασμένα δολώματα γιατί «μόνο έτσι μπορούσαν να σώσουν τα κοπάδια τους».
Στο βουνό «Πάνα», πάνω από τα Πλατάνια είναι η κατοικία του Φουρόγατου
ΤΑ «ΔΕΜΑΤΙΚΑ»
Όταν πλέον το είδος είχε πολλαπλασιαστεί και καταβρόχθιζε για πολλά χρόνια τα νεογέννητα, κτηνοτρόφοι που τον ανέμεναν για πολλές ώρες στα σημεία που σύχναζε, ψάχνοντας «το γιατρικό για να σταματήσουν το κακό», εντόπισαν στις Λαμπιώτες της επαρχίας κάτοικο, που με φυλακτά, τα λεγόμενα «Σαχτικά» ή «Δεματικά» κατάφερνε να «δένει» το θηλαστικό ,σταματούσε τις επιθέσεις του αγριόγατου και σώζονταν τα ζώα. «Ο άνθρωπος αυτός ήταν ο μακαρίτης ο Γιάννης ο Τζουλάκης, που χρησιμοποιούσε διάφορες μεθόδους με το κουδούνι μιας κατσίκας, της το περνούσε στο λαιμό και οι αγριόγατοι δεν πλησίαζαν. Θυμάμαι αυτά τα φυλακτά και τον Τζουλάκη, και έβλεπα αποτελέσματα. Μα ήταν τότε και πενήντα αγριόγατοι στην «Πάνα» και ήταν κίνδυνος-θάνατος για τις περιουσίες μας…»
Ο Μύρων Λίτινας βρέθηκε στα «Χάλαβρα» και σε μεγάλη απόσταση από το αρπακτικό, όταν το είδε «που έτρωγε ένα νεογέννητο κατσικάκι». Θυμάται ακόμα την εικόνα του: «Ήταν δυο φορές μεγαλύτερος από τον συνηθισμένο που είναι στα σπίτια μας, είχε σκούρο γκρι χρώμα, είχε μεγάλο κεφάλι, πιο μεγάλο και από του μωρού παιδιού και η ουρά του ήταν φουντωτή…»
Στα περιστατικά που έχει συναντήσει είναι και εκείνο «πριν έξι-εφτά χρόνια στο μεγάλο χιονιά», που μαζί με τον Αλέκο και τον ξάδερφό του Μύρωνα Λίτινα», ανέβηκαν στο βουνό όταν τον «άκουσε να ουρλιάζει σαν λύκος. Ή πεινούσε ή γύρευε να ζευγαρώσει», θα πει. Όμως, παρά τις έρευνες δεν βρέθηκε, ή γιατί φοβήθηκε και «έγινε φωτιά» ή γιατί αντιλήφθηκε την παρουσία τους από την οσμή ΠΙΑΣΤΗΚΕ ΣΕ ΠΑΓΙΔΑ
Η επιστημονική ονομασία του κρητικού αγριόγατου ή Φουρόγατου είναι Felis sylvestris eretensis και καταγράφεται ως είδος στην Κρήτη το 1953 στις κορυφές στα Λευκά Όρη, στο δάσος του Ρούβα και στο φαράγγι της Σαμαριάς. Το 1996 δυο Ιταλίδες φοιτήτριες που μελετούσαν τα σαρκοφάγα ζώα της Κρήτης, σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, έπιασαν αγριόγατο σε παγίδα στο βουνό κοντά στον Πλάτανο Αμαρίου…
Όλοι οι βοσκοί στα Πλατάνια έχουν δει το αρπακτικό. Στο καφενείο ο Τίτος Σιγανός με τον Μύρωνα Λίτινα
Ο Φουρόγατος είναι μεγαλύτερος από τις κοινές γάτες και ο αρσενικός έχει μήκος από 50-70 εκατοστά και ουρά που φτάνει τα 30 εκατοστά, είναι στενή στη βάση, φουντωτή στην άκρη και στο μήκος της υπάρχουν μαύροι δακτύλιοι. Τρέφεται περισσότερο με λαγούς, με ποντίκια κατά 90%, μικρά πουλιά, βατράχια, έντομα, σαλιγκάρια, σκίουρους κ.α.
Το κεφάλι του είναι ογκώδες και όλα του τα δόντια είναι κατάλληλα για σκίσιμο του κρέατος. Δε μασάει την τροφή του αλλά την τεμαχίζει και την καταπίνει. Πιάνει τη λεία του με τα νύχια και με μια δαγκωματιά στο λαιμό την αποτελειώνει.
Κυνηγάει τη νύχτα συνήθως και στήνει καρτέρι έξω από τις τρύπες ποντικιών, καμιά φορά σκαρφαλωμένος σε δέντρο ή βράχο…
Πηγή
Tromaktiko
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Αποζημίωση ύψους 50.000 σε αστυνομικό από το Δημόσιο
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Η πρόγνωση του καιρού για σήμερα
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
