2015-02-09 14:55:36
του Wolfgang Munchau
Οι δύσκολες επιλογές του Γιάννη Βαρουφάκη και η εχθρότητα από τη βόρεια Ευρώπη. Η κατάσταση είναι τόσο κρίσιμη όσο ήταν το 2010. Το μόνο που μας χωρίζει από το Grexit είναι μερικές ακόμη εβδομάδες σαν αυτή που πέρασε.
Οι δύο πρώτες εβδομάδες μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές είχαν την εξέλιξη που φοβόμουν. Η δυσπιστία από τους λαούς της βόρειας Ευρώπης μετατράπηκε σε εχθρότητα.
Είδαμε το Γιάννη Βαρουφάκη να απορρίπτει μονομερώς την τρόικα, τους τεχνοκράτες που εποπτεύουν την ελληνική οικονομική πολιτική. Παρακολουθήσαμε με έκπληξη πώς ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών διοργάνωσε μια μεγάλη ευρωπαϊκή τουρνέ σαν ροκ σταρ. Τον είδαμε να περπατάει σε μία συνάντηση με hedge fund manager στο Λονδίνο και να ποζάρει έξω από την Downing Street.
Μέχρι να φτάσει στο Βερολίνο την Πέμπτη, οι Γερμανοί πολιτικοί και τα ΜΜΕ είχαν γίνει πιο εχθρικά από ποτέ. Μέχρι την Παρασκευή, η Αθήνα είχε βρεθεί απομονωμένη στη συνάντηση των οικονομικών αξιωματούχων στις Βρυξέλλες.
Πολιτικά, η κατάσταση τώρα είναι εξίσου κακή όσο ήταν το 2010, όταν ξεκίνησε η ελληνική κρίση χρέους. Ήταν μία εντελώς καταστροφική εβδομάδα για την οικονομική διπλωματία. Το μόνο που μας χωρίζει από το Grexit είναι μερικές ακόμη εβδομάδες σαν κι αυτή.
Η Ελλάδα και οι Ευρωπαίοι πιστωτές έχουν μόνο λίγες ημέρες για να αποφασίσουν πώς θα τα καταφέρει η χώρα τους επόμενους τέσσερις μήνες. Οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών πρέπει να συμφωνήσουν κατά τη συνεδρίασή τους την Τετάρτη εάν θα βάλουν μέχρι το Μάρτιο τα κεφάλαια που απαιτούνται για να καλυφθούν οι δεσμεύσεις δαπανών της κυβέρνησης. Μόνο εάν συμβεί αυτό θα μπορούν η Αθήνα και οι πιστωτές να ξεκινήσουν τις διαπραγματεύσεις για τα πραγματικά σοβαρά πράγματα – όπως το μέλλον της ελληνικής οικονομίας.
Χάρη στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας την προηγούμενη εβδομάδα να αυξήσει το ανώτατο όριο του μηχανισμού έκτακτης χρηματοδότησης (ELA), το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα είναι προστατευμένο μέχρι τότε, αλλά όχι περισσότερο. Έτσι η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση είναι η κύρια προτεραιότητα.
Ο κ. Βαρουφάκης έχει ουσιαστικά τέσσερις επιλογές, ή έναν συνδυασμό από αυτές. Σε αυτό το δράμα, κάθε μία από αυτές τις επιλογές έχει τουλάχιστον μία αρνητική πλευρά.
Η πρώτη επιλογή είναι η παράταση του υφιστάμενου προγράμματος. Διαδικαστικά, αυτή θα ήταν η πιο εύκολη επιλογή: αποδεκτή από όλες τις πλευρές, εκτός όμως από την ελληνική κυβέρνηση. Ο κ. Βαρουφάκης την έχει ήδη αποκλείσει επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ μόλις νίκησε στις εκλογές με την υπόσχεση να κάνει ακριβώς αυτό.
Ορισμένοι λένε ότι μπλοφάρει. Μπορεί και πάλι να συμφωνήσει στις μεταρρυθμίσεις και να υποστεί την ταπείνωση της μισητής τρόικας που θα έρθει και πάλι στην Αθήνα. Η μόνη υποχώρηση θα είναι μία σειρά από νέα, πιο συμπαθητικά ονόματα. Αναζητήστε ευφημισμούς κατά τους οποίους τα προγράμματα μετατρέπονται σε συμβόλαια, η τρόικα μετατρέπεται σε συμβούλους και η λιτότητα γίνεται φιλική προς την ανάπτυξη προσαρμογή. Υποπτεύομαι ότι ο κ. Βαρουφάκης δεν θα δειλιάσει. Ακόμη κι αν εκείνος το δεχθεί άλλωστε, μπορεί να μην το δεχθεί η Βουλή.
Η δεύτερη επιλογή είναι πιο ελκυστική για εκείνον. Θα μπορούσε να ζητήσει –και όχι αδίκως– να αποδεσμεύσει η ΕΚΤ τις πληρωμές τόκων και τα κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα που απέκτησε κατά τη διάρκεια της κρίσης. Αυτά τα κεφάλαια προς το παρόν παρακρατούνται. Ακόμη κι αν αποδεσμευτούν όμως, δεν θα φτάνουν. Ο κ. Βαρουφάκης θα χρειαστεί να ζητήσει από τους Ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών να συμφωνήσουν στην άρση του ανώτατου ορίου των εντόκων γραμματίων που μπορεί να εκδώσει η Ελλάδα. Εάν η χώρα δεν συμφωνήσει σε νέο πρόγραμμα, δεν
μπορεί να της δοθεί αυτό που ζητάει.
Η τρίτη επιλογή είναι απλώς να βρει τα λεφτά από κάπου αλλού. Δεν υπάρχουν πολλές διαθέσιμες πηγές. Η Μόσχα έχει ήδη σηματοδοτήσει την προθυμία της να βοηθήσει επί της αρχής, σαφώς όχι από ανθρωπιστική συμπόνια. Τα ρωσικά χρήματα θα έρθουν με βαρύ πολιτικό κόστος για την Ελλάδα. Ακόμη και για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αυτή δεν είναι η προτιμητέα επιλογή, τουλάχιστον όχι προς το παρόν.
Η τέταρτη επιλογή είναι να εκδοθεί ένα παράλληλο νόμισμα, μόνο για την εγχώρια αγορά, για να χρηματοδοτηθούν οι δημόσιες δαπάνες – ουσιαστικά ένα ΙΟU. Θα ήταν η πιο ακραία επιλογή, αλλά θα έλυνε το πρόβλημα χρηματοδότησης. Θα μπορούσε εύκολα, όμως, να ερμηνευθεί ως το πρώτο βήμα του Grexit ή ακόμη και ως το ίδιο το Grexit. Ποιο είναι το νόημα της νομισματικής ένωσης εάν μία χώρα έχει δύο νομίσματα;
Όσο δύσκολο κι αν φαίνεται να λυθεί το πρόβλημα της βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης, δεν είναι τίποτα συγκριτικά με τις διαπραγματεύσεις για το χρέος που θα ακολουθήσουν. Δεν βλέπω μείωση του χρέους και μόνο ελάχιστα περιθώρια οποιασδήποτε δημοσιονομικής χαλάρωσης.
Οι μεγαλύτερες αντιδράσεις δεν θα έρθουν από τη χώρα, αλλά από τις υπόλοιπες χώρες της περιφέρειας όπως η Πορτογαλία, οι οποίες δεν επαναστάτησαν ενάντια στην τρόικα.
Η στιγμή της αλήθειας πλησιάζει για την κρίση της ευρωζώνης, αλλά δεν θα είναι αυτήν την εβδομάδα ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
euro2day.gr
Οι δύσκολες επιλογές του Γιάννη Βαρουφάκη και η εχθρότητα από τη βόρεια Ευρώπη. Η κατάσταση είναι τόσο κρίσιμη όσο ήταν το 2010. Το μόνο που μας χωρίζει από το Grexit είναι μερικές ακόμη εβδομάδες σαν αυτή που πέρασε.
Οι δύο πρώτες εβδομάδες μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές είχαν την εξέλιξη που φοβόμουν. Η δυσπιστία από τους λαούς της βόρειας Ευρώπης μετατράπηκε σε εχθρότητα.
Είδαμε το Γιάννη Βαρουφάκη να απορρίπτει μονομερώς την τρόικα, τους τεχνοκράτες που εποπτεύουν την ελληνική οικονομική πολιτική. Παρακολουθήσαμε με έκπληξη πώς ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών διοργάνωσε μια μεγάλη ευρωπαϊκή τουρνέ σαν ροκ σταρ. Τον είδαμε να περπατάει σε μία συνάντηση με hedge fund manager στο Λονδίνο και να ποζάρει έξω από την Downing Street.
Μέχρι να φτάσει στο Βερολίνο την Πέμπτη, οι Γερμανοί πολιτικοί και τα ΜΜΕ είχαν γίνει πιο εχθρικά από ποτέ. Μέχρι την Παρασκευή, η Αθήνα είχε βρεθεί απομονωμένη στη συνάντηση των οικονομικών αξιωματούχων στις Βρυξέλλες.
Πολιτικά, η κατάσταση τώρα είναι εξίσου κακή όσο ήταν το 2010, όταν ξεκίνησε η ελληνική κρίση χρέους. Ήταν μία εντελώς καταστροφική εβδομάδα για την οικονομική διπλωματία. Το μόνο που μας χωρίζει από το Grexit είναι μερικές ακόμη εβδομάδες σαν κι αυτή.
Η Ελλάδα και οι Ευρωπαίοι πιστωτές έχουν μόνο λίγες ημέρες για να αποφασίσουν πώς θα τα καταφέρει η χώρα τους επόμενους τέσσερις μήνες. Οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών πρέπει να συμφωνήσουν κατά τη συνεδρίασή τους την Τετάρτη εάν θα βάλουν μέχρι το Μάρτιο τα κεφάλαια που απαιτούνται για να καλυφθούν οι δεσμεύσεις δαπανών της κυβέρνησης. Μόνο εάν συμβεί αυτό θα μπορούν η Αθήνα και οι πιστωτές να ξεκινήσουν τις διαπραγματεύσεις για τα πραγματικά σοβαρά πράγματα – όπως το μέλλον της ελληνικής οικονομίας.
Χάρη στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας την προηγούμενη εβδομάδα να αυξήσει το ανώτατο όριο του μηχανισμού έκτακτης χρηματοδότησης (ELA), το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα είναι προστατευμένο μέχρι τότε, αλλά όχι περισσότερο. Έτσι η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση είναι η κύρια προτεραιότητα.
Ο κ. Βαρουφάκης έχει ουσιαστικά τέσσερις επιλογές, ή έναν συνδυασμό από αυτές. Σε αυτό το δράμα, κάθε μία από αυτές τις επιλογές έχει τουλάχιστον μία αρνητική πλευρά.
Η πρώτη επιλογή είναι η παράταση του υφιστάμενου προγράμματος. Διαδικαστικά, αυτή θα ήταν η πιο εύκολη επιλογή: αποδεκτή από όλες τις πλευρές, εκτός όμως από την ελληνική κυβέρνηση. Ο κ. Βαρουφάκης την έχει ήδη αποκλείσει επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ μόλις νίκησε στις εκλογές με την υπόσχεση να κάνει ακριβώς αυτό.
Ορισμένοι λένε ότι μπλοφάρει. Μπορεί και πάλι να συμφωνήσει στις μεταρρυθμίσεις και να υποστεί την ταπείνωση της μισητής τρόικας που θα έρθει και πάλι στην Αθήνα. Η μόνη υποχώρηση θα είναι μία σειρά από νέα, πιο συμπαθητικά ονόματα. Αναζητήστε ευφημισμούς κατά τους οποίους τα προγράμματα μετατρέπονται σε συμβόλαια, η τρόικα μετατρέπεται σε συμβούλους και η λιτότητα γίνεται φιλική προς την ανάπτυξη προσαρμογή. Υποπτεύομαι ότι ο κ. Βαρουφάκης δεν θα δειλιάσει. Ακόμη κι αν εκείνος το δεχθεί άλλωστε, μπορεί να μην το δεχθεί η Βουλή.
Η δεύτερη επιλογή είναι πιο ελκυστική για εκείνον. Θα μπορούσε να ζητήσει –και όχι αδίκως– να αποδεσμεύσει η ΕΚΤ τις πληρωμές τόκων και τα κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα που απέκτησε κατά τη διάρκεια της κρίσης. Αυτά τα κεφάλαια προς το παρόν παρακρατούνται. Ακόμη κι αν αποδεσμευτούν όμως, δεν θα φτάνουν. Ο κ. Βαρουφάκης θα χρειαστεί να ζητήσει από τους Ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών να συμφωνήσουν στην άρση του ανώτατου ορίου των εντόκων γραμματίων που μπορεί να εκδώσει η Ελλάδα. Εάν η χώρα δεν συμφωνήσει σε νέο πρόγραμμα, δεν
μπορεί να της δοθεί αυτό που ζητάει.
Η τρίτη επιλογή είναι απλώς να βρει τα λεφτά από κάπου αλλού. Δεν υπάρχουν πολλές διαθέσιμες πηγές. Η Μόσχα έχει ήδη σηματοδοτήσει την προθυμία της να βοηθήσει επί της αρχής, σαφώς όχι από ανθρωπιστική συμπόνια. Τα ρωσικά χρήματα θα έρθουν με βαρύ πολιτικό κόστος για την Ελλάδα. Ακόμη και για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αυτή δεν είναι η προτιμητέα επιλογή, τουλάχιστον όχι προς το παρόν.
Η τέταρτη επιλογή είναι να εκδοθεί ένα παράλληλο νόμισμα, μόνο για την εγχώρια αγορά, για να χρηματοδοτηθούν οι δημόσιες δαπάνες – ουσιαστικά ένα ΙΟU. Θα ήταν η πιο ακραία επιλογή, αλλά θα έλυνε το πρόβλημα χρηματοδότησης. Θα μπορούσε εύκολα, όμως, να ερμηνευθεί ως το πρώτο βήμα του Grexit ή ακόμη και ως το ίδιο το Grexit. Ποιο είναι το νόημα της νομισματικής ένωσης εάν μία χώρα έχει δύο νομίσματα;
Όσο δύσκολο κι αν φαίνεται να λυθεί το πρόβλημα της βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης, δεν είναι τίποτα συγκριτικά με τις διαπραγματεύσεις για το χρέος που θα ακολουθήσουν. Δεν βλέπω μείωση του χρέους και μόνο ελάχιστα περιθώρια οποιασδήποτε δημοσιονομικής χαλάρωσης.
Οι μεγαλύτερες αντιδράσεις δεν θα έρθουν από τη χώρα, αλλά από τις υπόλοιπες χώρες της περιφέρειας όπως η Πορτογαλία, οι οποίες δεν επαναστάτησαν ενάντια στην τρόικα.
Η στιγμή της αλήθειας πλησιάζει για την κρίση της ευρωζώνης, αλλά δεν θα είναι αυτήν την εβδομάδα ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
euro2day.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Τη κοροϊδία της digea καταγγέλλει αναγνώστης
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
