2015-02-16 08:40:10
Και δεν ήταν μόνο οι καπετάνιοι στην Κρήτη, που αναδείχτηκαν για τις... πράξεις γενναιότητας και ηρωισμού τους στα μαύρα χρόνια της γερμανικής κατοχής! Σημαντικότατο ρόλο διαδραμάτισαν και Κρητικοί που διακρίθηκαν για τις ηγετικές τους ικανότητες και σε περιοχές εκτός Κρήτης που έδρασαν, δικαιώθηκαν από την Ιστορία και μένουν ως τις μέρες μας ως μια σπουδαία ανάμνηση του αντιστασιακού κινήματος… Στην Πελοπόννησο που πρωταγωνίστησε, μπροστάρης στον απελευθερωτικό αγώνα ο Γιώργης Αρετάκης από το Σπήλι Ρεθύμνου, ήταν γνωστός ως καπετάν Σφακιανός και με τη δράση του αναδείχτηκε ως σημαντική προσωπικότητα των αγώνων για ελευθερία και δημοκρατία κατά των ναζί.
Ο καπετάν Σφακιανός γεννήθηκε το 1900 και σε ηλικία 16 χρόνων κατετάγη εθελοντής στο στρατό, συμμετέχοντας στα πολεμικά γεγονότα της Μικράς Ασίας ενώ στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο έδρασε ως λοχίας του ελληνικού στρατού. Έγραψε στο ημερολόγιο αναμνήσεών του ο συγχωριανός του Στέλιος Ι
. Κονσολάκης: «Ξεφυλλίζοντας το ημερολόγιο των αναμνήσεων βρέθηκα στην ημερομηνία 25 Μαρτίου 1941! Πόλεμος… γενική επιστράτευση. Όλα τα νιάτα της Ελλάδας και του χωριού μου, επιστρατευμένα στην πρώτη γραμμή, παλεύουν με το χάρο μέρα- νύχτα στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας. Σήμερα εθνική γιορτή! Χτυπά πρωί-πρωί η καμπάνα στο Πάνω Χωριό, στην Παναγία, και μας καλούν στη Χάρη της όλα τα’ απομεινάρια, παιδιά και γέροντες. Ένας-ένας προσέρχεται στη Χάρη της και με ευλάβεια και συγκίνηση πλησιάζει, ανάβει ξεχωριστό κεράκι, κάθε γονιός για το γιό του, κάθε γυναίκα για τον άντρα της, κάθε παιδί για τον πατέρα του και παρακαλούν την Παναγία με δακρυσμένα μάτια «προστάτη και οδηγό» στο αγαπημένο τους πρόσωπο που πολεμά εκεί ψηλά για τη λευτεριά Η γενέτειρα του καπετάν Σφακιανού, το Σπήλι, σε φωτογραφία της δεκαετίας του 1950
»Η λειτουργία συνεχίζεται, ο παπά Χαράλαμπος με τους ψαλτάδες προσπαθούν δια της ψαλμωδίας να δώσουν κάποια ζωντάνια εις αυτήν τη θλιβερή ατμόσφαιρα… Τη στιγμή που εψάλλετο το «Σώσον Κύριε τον Λαόν σου» κ.λπ., βλέπομε να μπαίνει στην εκκλησία ένας Έλληνας αξιωματικός από το μέτωπο, που κρατούσε στο ένα του χέρι μια λαμπάδα ωσάν το μπόι του και να στηρίζεται σε μια κατσούνα. Φαινόταν τραυματίας, το μαρτυρούν τα πόδια του όπως ήτο τυλιγμένα με τους επιδέσμους, φαινόταν πιο χοντρά από τη μέση του… Αμέσως ακούστηκε ένας ψίθυρος από το εκκλησίασμα: Ο Αρετάκης! Να ήτο το παλικάρι, ο χωριανός μας, που πολύ μικρός ονειρευόταν να γίνει αξιωματικός και είχε καταταχθεί εθελοντής στο στρατό από τα δεκαεφτά του χρόνια;»
ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ…
Για τον συγχωριανό του Στέλιο Κονσολάκη, οι ώρες στην εκκλησία του Πανωχωριού ήταν συγκλονιστικές. Συνεχίζει την αφήγησή του για τον καπετάν Σφακιανό: «Τα αστέρια του αξιωματικού επλήθυναν αλλά και πολύ νωρίς εβαπτίσθη στα πυρά του πολέμου, ήτο πολύ τολμηρός. Ριψοκίνδυνος, το μαρτυρούν τα παράσημά που είχε στο στήθος του, τα διακριτικά των τραυμάτων που είχε στο ένα του μανίκι και δεν ήταν και λίγα τα διακριτικά που είχε στο άλλο του μανίκι που συμβόλιζαν τα εμπόλεμα εξάμηνά του. Από τους Βαλκανικούς πέρασε στη Μ. Ασία, έζησε όλο το εκεί δράμα και την απόβαση μέχρι το Σαγγάριο ποταμό. Εγεύθη όλη την πίκρα της αιχμαλωσίας και έλαβε μέρος στο αποτυχόν κίνημα των βενιζελικών το 1935. Τώρα τον βλέπουμε για τελευταία φορά από την Αλβανία τραυματία…
Ο καπετάν Σφακιανός ή Γιώργης Αρετάκης, από τις σπουδαιότερες μορφές του ΕΑΜικού κινήματος
»Πλησιάζει στην εικόνα, ανάβει την λαμπάδα, και μετά με το βλέμμα του μας κοιτάζει με λαχτάρα έναν προς ένα. Μετά τη θεία Λειτουργία, πλήθος φίλοι και συγγενείς τον συνόδεψαν στο σπίτι του και εκεί άκουσαν να διηγείται αναμνηστικές ιστορίες από τους συμπολεμιστές του της Μικράς Ασίας το Σωμαρά, το Ντύρο, τον Κονδύλη κ.λπ. , που θα μείνουν στη μνήμη μου αιωνίως χαραγμένες, όπως και ορισμένα παρατράγουδα σαν μοιρολόι, όπως Σαγκάρι συρματόπλεκτο και συρματοπλεγμένο… και Σμύρνη δεν ήσουν τούρκισσα κ.λπ. και Κορόιδο Μουσολίνι…
»Μας αποχαιρέτησε με συγκίνηση όλους μικρούς μεγάλους και με την ευχή «Μη χάσετε το θάρρος σας, η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει δεν τη σκιάζει φοβέρα καμιά, η νίκη δαφνοστεφανωμένη μας περιμένη», και έφυγε για το αλβανικό μέτωπο. Μετά την κατάληψη της πατρίδας μας από τους Γερμανο-Ιταλούς ωσάν γνήσιος Έλληνας αξιωματικός το τουφέκι του δεν το παράδωσε στον εχθρό αλλά το πήρε και βγήκε στα άγρια βουνά της Πελοποννήσου. Εκεί έστησε το λημέρι του, ηγήθη μιας πολυμελούς ομάδας από επίλεκτους πολεμιστές και πατριώτες και ως καπετάνιος συνέχισε τον αγώνα μέχρι την απελευθέρωση. Έγραψε χρυσές σελίδες στην Εθνική Αντίσταση. Η ζωή του πορεύτηκε μέσα στα μεγαλύτερα μαύρα γεγονότα που πέρασε η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Όσοι τον γνώρισαν να τον θυμηθούν και όσοι δεν τον γνώρισαν να μάθουν ότι έσβησε στην πάλη των δυο κόσμων…»
Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Με την κατάρρευση του αλβανικού μετώπου ο καπετάν Σφακιανός με άλλους Κρητικούς πήγε στην Πελοπόννησο και εντάχθηκε από τους πρώτους στο ΕΑΜ. Επέδειξε, σύμφωνα με μαρτυρίες συμπολεμιστών του στα χαρακώματα, «ηρωισμό στις συμπλοκές με τους Γερμανούς ναζί και δικαίως τον αναδείξαμε κορυφαία μορφή του ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο».
Ήταν παντρεμένος με την Αντιγόνη Γιακουμογιαννάκη και είχαν μια κόρη την Αικατερίνη. Αποτάχτηκε από τον στρατό ως βενιζελικός με το βαθμό του υπολοχαγού και διορίστηκε στο κατάστημα της Τράπεζας της Ελλάδος στον Πειραιά. Ανακλήθηκε στο στράτευμα στην Αλβανία και διακρίθηκε για τις ηρωικές του πράξεις, προαγόμενος επ’ ανδραγαθία στο βαθμό του ταγματάρχη. Με την οπισθοχώρηση του ελληνικού στρατού και με… λάφυρα 9 τραύματα στο αριστερό πόδι αποκλείστηκε στην Πάτρα με τη μεραρχία Κρητών…
Στην Εθνική Αντίσταση οργανώθηκε από τις τάξεις του ΕΑΜ και τον Μάιο του 1943 προσχώρησε στον ΕΛΑΣ και διετέλεσε διοικητής του 2ου τάγματος του 12ου συντάγματος. Στις 14 Σεπτεμβρίου 1943 με την ανασυγκρότηση των δυνάμεων του ΕΛΑΣ, τοποθετήθηκε στρατιωτικός διοικητής του 2ου τάγματος του 8ου συντάγματος Λακωνίας, με καπετάνιο τον Λεων. Πετροπουλάκη και πολιτικό επίτροπο τον Γιώργο Ατζακλή με περιοχή δράσης τον Ταϋγετο και τον Πάρνωνα. Έδωσε δεκάδες μάχες κατά των Γερμανών και των ταγματασφαλιτών και μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας δεν παράδωσε τα όπλα του αλλά μπήκε στην παρανομία και δεινοπάθησε από τις κακουχίες και τις στερήσεις…
Πήρε μέρος στη μάχη των Νιάτων, σε όλες τις μάχες του Πάρνωνα στην πρώτη περίοδο του ένοπλου αγώνα στην Πελοπόννησο και στην επιχείρηση απελευθέρωσης των κρατουμένων από τις φυλακές της Σπάρτης. Προήχθη την 3-1-1948 με διαταγή του Γενικού Αρχηγείου στο βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Αποφασιστικό ρόλο έπαιξε, λόγω της πλούσιας εμπειρίας του στον αστικό στρατό και την Εθνική Αντίσταση και τη γνώση του στην πολεμική τέχνη αλλά και λόγω των διοικητικών και οργανωτικών του ικανοτήτων, το διάστημα από τον Αύγουστο του 1946 μέχρι τα μέσα του 1947. Με τον Νίκο Γκότση και το Ζαχαριά ήταν η τριάδα που διοίκησε το νεοϊδρυθέν αρχηγείο Ηλείας…
Η ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟΦΡΟΝΩΝ
Στις 10 Μαρτίου 1949, επικεφαλής τετραμελούς ομάδας αποτελούμενης από τους Γιάννη Καρυδόγιαννη και Δημήτρη και Μιχάλη Τσιριγώτη, κατευθύνθηκε από τη Βασιλική (Κουρτσούνα) προς τα νότια επειδή η κατάσταση στον Ταΰγετο ήταν ανυπόφορη. Επρόκειτο να επιβιβαστεί σε καΐκι με προορισμό την Κρήτη όπου θα έβρισκε ασφάλεια και προστασία σε συγγενικά και φιλικά του πρόσωπα και δημοκρατικούς του φίλους. Τέλη Απριλίου, λοιπόν, με τους τρείς συντρόφους του βρήκε καταφύγιο σε σπηλιά του χωριού Δρυαλί στην ανατολική Μάνη. Στις 26 Απριλίου δύναμη 150 αντρών ΜΕΑ του Κότρωνα και του χωριού Νύφι, σε συνεργασία με απόσπασμα της Χωροφυλακής κύκλωσαν την ευρύτερη περιοχή και κάτοικος του Δρυαλί πρόδωσε τη σπηλιά «Βαγιολάγκαδο» που βρίσκονταν ο καπετάν Σφακιανός και οι συναγωνιστές του. Στον καταιγισμό πυρών που ακολούθησε σκοτώθηκαν και οι τέσσερις. Οι άντρες του αποσπάσματος των εθνικοφρόνων αφού τους σκότωσαν προχώρησαν στην ακραία πράξη, επιδεικνύοντας τον… άθλο τους: Έκοψαν τα κεφάλια, αρχής γενομένης από τον Κρητικό καπετάνιο, των τεσσάρων αγωνιστών και αφού τα κάρφωσαν σε κοντάρια τα περιέφεραν στα γύρω χωριά ως… τρόπαια του αίσχους και της αποκτήνωσής τους…
Πηγή
Tromaktiko
Ο καπετάν Σφακιανός γεννήθηκε το 1900 και σε ηλικία 16 χρόνων κατετάγη εθελοντής στο στρατό, συμμετέχοντας στα πολεμικά γεγονότα της Μικράς Ασίας ενώ στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο έδρασε ως λοχίας του ελληνικού στρατού. Έγραψε στο ημερολόγιο αναμνήσεών του ο συγχωριανός του Στέλιος Ι
»Η λειτουργία συνεχίζεται, ο παπά Χαράλαμπος με τους ψαλτάδες προσπαθούν δια της ψαλμωδίας να δώσουν κάποια ζωντάνια εις αυτήν τη θλιβερή ατμόσφαιρα… Τη στιγμή που εψάλλετο το «Σώσον Κύριε τον Λαόν σου» κ.λπ., βλέπομε να μπαίνει στην εκκλησία ένας Έλληνας αξιωματικός από το μέτωπο, που κρατούσε στο ένα του χέρι μια λαμπάδα ωσάν το μπόι του και να στηρίζεται σε μια κατσούνα. Φαινόταν τραυματίας, το μαρτυρούν τα πόδια του όπως ήτο τυλιγμένα με τους επιδέσμους, φαινόταν πιο χοντρά από τη μέση του… Αμέσως ακούστηκε ένας ψίθυρος από το εκκλησίασμα: Ο Αρετάκης! Να ήτο το παλικάρι, ο χωριανός μας, που πολύ μικρός ονειρευόταν να γίνει αξιωματικός και είχε καταταχθεί εθελοντής στο στρατό από τα δεκαεφτά του χρόνια;»
ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ…
Για τον συγχωριανό του Στέλιο Κονσολάκη, οι ώρες στην εκκλησία του Πανωχωριού ήταν συγκλονιστικές. Συνεχίζει την αφήγησή του για τον καπετάν Σφακιανό: «Τα αστέρια του αξιωματικού επλήθυναν αλλά και πολύ νωρίς εβαπτίσθη στα πυρά του πολέμου, ήτο πολύ τολμηρός. Ριψοκίνδυνος, το μαρτυρούν τα παράσημά που είχε στο στήθος του, τα διακριτικά των τραυμάτων που είχε στο ένα του μανίκι και δεν ήταν και λίγα τα διακριτικά που είχε στο άλλο του μανίκι που συμβόλιζαν τα εμπόλεμα εξάμηνά του. Από τους Βαλκανικούς πέρασε στη Μ. Ασία, έζησε όλο το εκεί δράμα και την απόβαση μέχρι το Σαγγάριο ποταμό. Εγεύθη όλη την πίκρα της αιχμαλωσίας και έλαβε μέρος στο αποτυχόν κίνημα των βενιζελικών το 1935. Τώρα τον βλέπουμε για τελευταία φορά από την Αλβανία τραυματία…
Ο καπετάν Σφακιανός ή Γιώργης Αρετάκης, από τις σπουδαιότερες μορφές του ΕΑΜικού κινήματος
»Πλησιάζει στην εικόνα, ανάβει την λαμπάδα, και μετά με το βλέμμα του μας κοιτάζει με λαχτάρα έναν προς ένα. Μετά τη θεία Λειτουργία, πλήθος φίλοι και συγγενείς τον συνόδεψαν στο σπίτι του και εκεί άκουσαν να διηγείται αναμνηστικές ιστορίες από τους συμπολεμιστές του της Μικράς Ασίας το Σωμαρά, το Ντύρο, τον Κονδύλη κ.λπ. , που θα μείνουν στη μνήμη μου αιωνίως χαραγμένες, όπως και ορισμένα παρατράγουδα σαν μοιρολόι, όπως Σαγκάρι συρματόπλεκτο και συρματοπλεγμένο… και Σμύρνη δεν ήσουν τούρκισσα κ.λπ. και Κορόιδο Μουσολίνι…
»Μας αποχαιρέτησε με συγκίνηση όλους μικρούς μεγάλους και με την ευχή «Μη χάσετε το θάρρος σας, η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει δεν τη σκιάζει φοβέρα καμιά, η νίκη δαφνοστεφανωμένη μας περιμένη», και έφυγε για το αλβανικό μέτωπο. Μετά την κατάληψη της πατρίδας μας από τους Γερμανο-Ιταλούς ωσάν γνήσιος Έλληνας αξιωματικός το τουφέκι του δεν το παράδωσε στον εχθρό αλλά το πήρε και βγήκε στα άγρια βουνά της Πελοποννήσου. Εκεί έστησε το λημέρι του, ηγήθη μιας πολυμελούς ομάδας από επίλεκτους πολεμιστές και πατριώτες και ως καπετάνιος συνέχισε τον αγώνα μέχρι την απελευθέρωση. Έγραψε χρυσές σελίδες στην Εθνική Αντίσταση. Η ζωή του πορεύτηκε μέσα στα μεγαλύτερα μαύρα γεγονότα που πέρασε η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Όσοι τον γνώρισαν να τον θυμηθούν και όσοι δεν τον γνώρισαν να μάθουν ότι έσβησε στην πάλη των δυο κόσμων…»
Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Με την κατάρρευση του αλβανικού μετώπου ο καπετάν Σφακιανός με άλλους Κρητικούς πήγε στην Πελοπόννησο και εντάχθηκε από τους πρώτους στο ΕΑΜ. Επέδειξε, σύμφωνα με μαρτυρίες συμπολεμιστών του στα χαρακώματα, «ηρωισμό στις συμπλοκές με τους Γερμανούς ναζί και δικαίως τον αναδείξαμε κορυφαία μορφή του ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο».
Ήταν παντρεμένος με την Αντιγόνη Γιακουμογιαννάκη και είχαν μια κόρη την Αικατερίνη. Αποτάχτηκε από τον στρατό ως βενιζελικός με το βαθμό του υπολοχαγού και διορίστηκε στο κατάστημα της Τράπεζας της Ελλάδος στον Πειραιά. Ανακλήθηκε στο στράτευμα στην Αλβανία και διακρίθηκε για τις ηρωικές του πράξεις, προαγόμενος επ’ ανδραγαθία στο βαθμό του ταγματάρχη. Με την οπισθοχώρηση του ελληνικού στρατού και με… λάφυρα 9 τραύματα στο αριστερό πόδι αποκλείστηκε στην Πάτρα με τη μεραρχία Κρητών…
Στην Εθνική Αντίσταση οργανώθηκε από τις τάξεις του ΕΑΜ και τον Μάιο του 1943 προσχώρησε στον ΕΛΑΣ και διετέλεσε διοικητής του 2ου τάγματος του 12ου συντάγματος. Στις 14 Σεπτεμβρίου 1943 με την ανασυγκρότηση των δυνάμεων του ΕΛΑΣ, τοποθετήθηκε στρατιωτικός διοικητής του 2ου τάγματος του 8ου συντάγματος Λακωνίας, με καπετάνιο τον Λεων. Πετροπουλάκη και πολιτικό επίτροπο τον Γιώργο Ατζακλή με περιοχή δράσης τον Ταϋγετο και τον Πάρνωνα. Έδωσε δεκάδες μάχες κατά των Γερμανών και των ταγματασφαλιτών και μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας δεν παράδωσε τα όπλα του αλλά μπήκε στην παρανομία και δεινοπάθησε από τις κακουχίες και τις στερήσεις…
Πήρε μέρος στη μάχη των Νιάτων, σε όλες τις μάχες του Πάρνωνα στην πρώτη περίοδο του ένοπλου αγώνα στην Πελοπόννησο και στην επιχείρηση απελευθέρωσης των κρατουμένων από τις φυλακές της Σπάρτης. Προήχθη την 3-1-1948 με διαταγή του Γενικού Αρχηγείου στο βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Αποφασιστικό ρόλο έπαιξε, λόγω της πλούσιας εμπειρίας του στον αστικό στρατό και την Εθνική Αντίσταση και τη γνώση του στην πολεμική τέχνη αλλά και λόγω των διοικητικών και οργανωτικών του ικανοτήτων, το διάστημα από τον Αύγουστο του 1946 μέχρι τα μέσα του 1947. Με τον Νίκο Γκότση και το Ζαχαριά ήταν η τριάδα που διοίκησε το νεοϊδρυθέν αρχηγείο Ηλείας…
Η ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟΦΡΟΝΩΝ
Στις 10 Μαρτίου 1949, επικεφαλής τετραμελούς ομάδας αποτελούμενης από τους Γιάννη Καρυδόγιαννη και Δημήτρη και Μιχάλη Τσιριγώτη, κατευθύνθηκε από τη Βασιλική (Κουρτσούνα) προς τα νότια επειδή η κατάσταση στον Ταΰγετο ήταν ανυπόφορη. Επρόκειτο να επιβιβαστεί σε καΐκι με προορισμό την Κρήτη όπου θα έβρισκε ασφάλεια και προστασία σε συγγενικά και φιλικά του πρόσωπα και δημοκρατικούς του φίλους. Τέλη Απριλίου, λοιπόν, με τους τρείς συντρόφους του βρήκε καταφύγιο σε σπηλιά του χωριού Δρυαλί στην ανατολική Μάνη. Στις 26 Απριλίου δύναμη 150 αντρών ΜΕΑ του Κότρωνα και του χωριού Νύφι, σε συνεργασία με απόσπασμα της Χωροφυλακής κύκλωσαν την ευρύτερη περιοχή και κάτοικος του Δρυαλί πρόδωσε τη σπηλιά «Βαγιολάγκαδο» που βρίσκονταν ο καπετάν Σφακιανός και οι συναγωνιστές του. Στον καταιγισμό πυρών που ακολούθησε σκοτώθηκαν και οι τέσσερις. Οι άντρες του αποσπάσματος των εθνικοφρόνων αφού τους σκότωσαν προχώρησαν στην ακραία πράξη, επιδεικνύοντας τον… άθλο τους: Έκοψαν τα κεφάλια, αρχής γενομένης από τον Κρητικό καπετάνιο, των τεσσάρων αγωνιστών και αφού τα κάρφωσαν σε κοντάρια τα περιέφεραν στα γύρω χωριά ως… τρόπαια του αίσχους και της αποκτήνωσής τους…
Πηγή
Tromaktiko
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΑ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ 16/2/2015
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
