2015-04-22 22:10:59
Στο κατάμεστο από σπουδαστές των Στρατιωτικών Σχολών μεγάλο αμφιθέατρο της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων (ΣΣΕ), έλαβε χώρα χθες το βράδυ αντιφασιστική εκδήλωση με αφορμή την 48η επέτειο από την επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου 1967. Την πρωτοβουλία και την πολική εποπτεία της οργάνωσης είχε ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Τόσκας.
Με κεντρικό θέμα «Ποτέ πια χούντα! - Ποτέ πια φασισμός!», η εκδήλωση εξελίχθηκε ως ένα περίπου τρίωρο ιστορικό και πολιτικό σεμινάριο, με συντελεστές-ομιλητές που είχαν βιώσει άμεσα τις συνέπειες της αντιδικτατορικής δράσης των ίδιων ή μελών της οικογένειάς τους. Αρκετό μέρος του χρόνου της εκδήλωσης αφιερώθηκε σε ερωτήσεις και διατυπώσεις προβληματισμών των σπουδαστών προς τους ομιλητές, όπως και στις αντίστοιχες απαντήσεις.
Μίλησαν οι: Μάκης Μπαλαούρας, Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Αλευρομάγειρος, Αντιστράτηγος ε.α. -Επίτιμος Γενικός Επιθεωρητής Στρατού και Χριστίνα Μουστακλή, σύζυγος του άγρια βασανισμένου στο ΕΑΤ-ΕΣΑ Ταγματάρχη Σπύρου Μουστακλή. Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος και μέλος του δ.σ. της ΕΣΗΕΑ, Νανά Νταουντάκη.
Παρόντες ήταν: Η Αναπληρώτρια Υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη, (τότε μαθήτρια, μέλος του ΣΦΕΑ 1967-1974), ο Αντιπεριφερειάρχης Νήσων Σαρωνικού Παναγιώτης Χατζηπέρος (Ναύαρχος ε.α. συμμετείχε στο Αντιδικτατορικό Κίνημα του Ναυτικού), ο Αρχηγός ΓΕΝ, Αντιναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης, ο Αρχηγός ΓΕΑ, Αντιπτέραρχος Χρήστος Βαΐτσης, ο Α΄Υπαρχηγός ΓΕΣ, Αντιστράτηγος Ανδρέας Ηλιόπουλος, καθώς και οι Διοικητές και Υποδιοικητές των Στρατιωτικών Σχολών, Ευελπίδων, Ναυτικών Δοκίμων, Ικάρων και Αξιωματικών Νοσοκόμων.
Ο ΥΦΕΘΑ Νίκος Τόσκας επεσήμανε τα εξής, απευθυνόμενος προς τους σπουδαστές στη διάρκεια του χαιρετισμού του:
«Η ηλικία σας δεν επιτρέπει κανένα συσχετισμό με αυτά τα γεγονότα. Οι όποιες ευθύνες ανήκουν στις παλιότερες γενιές. Ανήκουν σε άλλους εντός και εκτός Ελλάδος και καμία σχέση φυσικά δεν έχει κανένας σήμερα που υπηρετεί στις ΕΔ με αυτά τα γεγονότα. Όμως, πρέπει να γνωρίζουμε. Όμως, πρέπει να ήμαστε εφοδιασμένοι. Όμως, πρέπει να πορευόμαστε σύμφωνα με αυτά που έχουμε ορκιστεί να υπηρετούμε ,το σύνταγμα, τους νόμους, τα ψηφίσματα του κράτους, τις διαταγές και να υπηρετούμε την πατρίδα και το λαό όπως έχουμε ορκιστεί και όπως είναι καθήκον μας. Λέω μας γιατί και εγώ αισθάνομαι έτσι».
Νανά Νταουντάκη:
Ανέφερε ότι ο πατέρας της ήταν αξιωματικός του Στρατού Ξηράς:
«Υπηρέτησε -είπε- στο πυροβολικό, πολέμησε στην Αλβανία με γενναιότητα και αυτοθυσία όπως λένε τα αριστεία ανδρείας που έχω κορνιζαρισμένα με υπερηφάνεια. Μεγάλωσα με την ιστορία αυτών των αγώνων.
Προερχόταν από μια κρητική βενιζελική οικογένεια που είχε υποστεί πολλές διώξεις για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Η μάνα μου από την άλλη μεριά ήταν μακεδόνισσα, είχε μείνει ορφανή από παιδί γιατί οι γονείς της είχαν σκοτωθεί από Βούλγαρους την εποχή που η περιοχή έβραζε. Για να συμπυκνώσω σε λίγα λόγια ένα τεράστιο κομμάτι της ελληνικής ιστορίας, οι γονείς μου ήξεραν και το έμαθαν σε εμάς τα παιδιά τους τι σημαίνουν πολιτικές διώξεις και τι σημαίνουν εθνικοί διωγμοί.
Ο πατέρας μου λυπόταν πολύ που οι στρατιωτικοί ταγμένοι να υπερασπίζονται τη χώρα από τον εξωτερικό εχθρό ακόμα και με την ίδια τη ζωή τους είχαν στραφεί εναντίον της ίδιας τους τη χώρας. Ευτυχώς δεν έζησε την προδοσία της Κύπρου. Αυτό που μας έμαθε ήταν να διαβάζουμε με μανία την ιστορία, γιατί θεωρούσε ότι ήταν η μόνη μας άμυνα απέναντι σε αυθαιρεσίες, σε κατάχρηση εξουσίας, σε φασισμούς και δικτατορίες, σε κάθε μορφή απολυταρχίας.
Η γνώση της ιστορίας και η συνειδητή συμμετοχή είναι αυτά που θωρακίζουν τους νέους απέναντι σε όλα αυτά. Γιατί όπως είχε πει η Χριστίνα Μουστακλή είναι άλλο πράγμα η συνειδητή πειθαρχία και άλλο πράγμα η πειθαρχία του φόβου και της άγνοιας”.
Χριστίνα Μουστακλή: Χαρακτήρισε «αποφράδα επέτειο για την ιστορία της πατρίδας μας» τη συγκεκριμένη μέρα. Πρόσθεσε δε ότι αυτή, 48 χρόνια μετά, έχει αφήσει ανεξίτηλα σημάδια σε αυτούς που αντιστάθηκαν. Τέθηκε δε αμέσως στη διάθεση των σπουδαστών για ερωτήσεις.
Μάκης Μπαλαούρας (Επισημάνσεις):
Δεν είναι ο στρατός που έκανε το πραξικόπημα και επέφερε την δικτατορία είναι μια πολύ στενή ομάδα στρατιωτικών η οποία καλυμμένη και προωθούμενη από άλλα κέντρα προχώρησε σε αυτό το ειδεχθές εγχείρημα. Η κατάσταση τότε ήταν ανώμαλη ήταν τα απόνερα του εμφυλιοπολεμικού καθεστώτος .Η Ελλάδα ήταν εξαρτημένη από τις ΗΠΑ.Η δικτατορία δεν είχε άλλο τρόπο να σταθεί παρά με συλλήψεις ,με δολοφονίες ,με βασανιστήρια και ταυτόχρονα με κατάργηση της δυνατότητας της κοινωνικής διεκδίκησης της κοινωνικής πάλης. Δεν υπήρχαν συνδικάτα, δηλαδή οι εργαζόμενοι δεν είχαν την συλλογική έκφραση προκειμένου να διεκδικήσουν. Επίσης τα πάντα λογοκρίνονταν.Όμως αγαπητοί φίλοι η δικτατορία δεν απέκτησε ποτέ λαϊκή βάση, ενδεχομένως στην πρώτη φάση λόγω της κατάπτωσης του τότε πολιτικού συστήματος με τις αποστασίες και όλα αυτά να απέκτησε κάποια ανοχή.Περνάμε μια σοβαρή οικονομική κρίση. Βγήκαν λοιπόν κάποιοι να περάσουν την προπαγάνδα σε απελπισμένους ανθρώπους ότι η εποχή εκείνη από άποψη οικονομική ήταν καλή ενώ, φυσικά τώρα δεν είναι καθόλου καλή, είναι εξανδραποδισμός. θέλανε να περάσουν ότι η δικτατορία έκανε καλά πράγματα στην οικονομία. Θα σας πω τα εξής: Διπλασιάστηκε το δημόσιο χρέος, η ανάπτυξη ήταν σταθερή όπως και πριν την δικτατορία, αλλά η όποια ανάπτυξη στηρίχθηκε σε σαθρά πόδια. Το εμπορικό έλλειμμα ήταν 4 φορές χειρότερο και οι επενδύσεις έπεσαν στο μισό από την προδικτατορική εποχή. Επίσης, υπήρχε μεγάλη αστυφιλία και ο πληθωρισμός χτύπησε την πρώτη θέση ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ.Η απόσυρση της Μεραρχίας ήταν ένα κομβικό σημείο για την εξέλιξη των πραγμάτων στο Κυπριακό αργότερα με το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου. Έγινε η εισβολή με τα γνωστά επακόλουθα, 40% του εδάφους της Κύπρου υπό τουρκική κατοχή ,200000 πρόσφυγες, χιλιάδες νεκροί, 2500 αγνοούμενοι .Στρατιωτικοί συμπεριφέρθηκαν με τόση βαναυσότητα, με τόση προσπάθεια να ταπεινώσουν να οδηγήσουν τους ανθρώπους, τους συνάδελφους τους, μέχρι πρότινος, σε αναξιοπρέπεια και ταπείνωση. Είναι κάτι ανύπαρκτο στα χρονικά .Όλος ο ελληνικός λαός σήμερα ζητά να αποζημειωθεί απο την Γερμανία για τις συμφορές ,τις καταστροφές και τις δολοφονίες που έκαναν οι ναζί στην Ελλάδα. Η χούντα αντιθέτως δεν τόλμησε ποτέ ούτε να το θέσει προκειμένου να υπάρχει.Οι δικτατορίες καταρρέουν αφήνοντας συμφορές και πολλά μεγάλα προβλήματα. Πιστεύω ότι η Ελλάδα θα ήταν διαφορετική αν δεν είχε συμβεί αυτή η βάναυση παρένθεση.H δημοκρατία φυσικά δεν λειτουργεί πάντα καλά, είναι μεροληπτική με τους έχοντες, αλλά τουλάχιστον αφήνει δυνατότητες παρέμβασης που μπορούν να αξιοποιηθούν και να την διευρύνουν και να έχουμε κοινωνικές κατακτήσεις.
Δημήτρης Αλευρομάγειρος (Επισημάνσεις):
Η εικόνα των ενόπλων δυνάμεων η οποία συστηματικά αμαυρώθηκε ως να ήταν αποκλειστικά υπεύθυνη για το κατάντημα της πατρίδας μας την μαύρη εκείνη εποχή, ενώ στην πραγματικότητα η χούντα του 1967 απετέλεσε ύβρη και για τις Ένοπλες Δυνάμεις.Γιατί πολλούς ωμούς βαραίνει η ευθύνη για την κατάρα της επτάχρονης δικτατορίας και δεν πρέπει να λησμονούμε ποτέ ότι, η δικτατορία εκτός από όλες τις άλλες καταστροφές αποδυνάμωσε και τις ένοπλες δυνάμεις με αποτέλεσμα να δώσει την ευκαιρία στους Τούρκους να αποτολμήσουν το φρυχτό έγκλημα της εισβολής, η οποία παρόλη την αντίσταση του Κυπριακού Λαού και τις μεμονωμένες ηρωικές αντιστάσεις των εις την Κυπρον ευρισκόμενων Ελληνικών και Ελληνοκυπριακών στρατευμάτων, οδήγησε στη Κυπριακή τραγωδία με επακόλουθο τη συνεχιζόμενη κατοχή της μισής Κύπρου από τους εισβολείς
Διατύπωσε πρόταση προς το ΓΕΕΘΑ και τα Επιτελεία των τριών Κλάδων των ΕΔ να δημιουργηθεί μια Λευκή Βίβλος με όλα τα ονόματα στρατιωτικών που αγωνίστηκαν κατά την διάρκεια της χούντας.
Λίγο πριν είχε προβεί σε άτυπο προσκλητήριο αξιωματικών που είχαν εμπράκτως αντισταθεί στη χούντα που πολλοί βασανίστηκαν και που ουδείς βρίσκεται σήμερα στη ζωή: “Είναι δυνατόν να αγνοείται η πρώτη μεγάλη θυσία στον αντιδικτατορικό αγώνα του Υπολοχαγού Γιώργου Παναγουλη, αδελφού του Αλέκου, αυτής της γεννημένης αδούλωτης ψυχής; Είχα την ξεχωριστή χαρά να τον γνωρίσω ως πρωτοετή Εύελπι όταν ήμουν τριτοετής και έζησα αυτό που ονομάζω ‘αδούλωτη ψυχή».Μήπως μπορούμε να λησμονήσουμε την άλλη μεγάλη ηρωική μορφη,το θύμα των κτηνωδών βασανιστηρίων και σύμβολο πλέον της αντιδικτατορικής αντίστασης τον ηρωικό Μεσολογγίτη Ταγματάρχη Σπύρο Μουστακλη; Οποία πετρά και αν σηκώσεις θα βρεις σε κάθε αντιστασιακή ενέργεια ,πίσω από κάθε βόμβα διαμαρτυρίας τον Μουστακλη! Είχα την ξεχωριστή τιμή να τον έχω διοικητή στη Κύπρο το 1965. Πρέπει να θυμηθούμε βέβαια τους αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού και ιδιαίτερα του Κινήματος του Ναυτικού και την ανταρσία του «ΒΕΛΟΥΣ» με επικεφαλής τον Ναύαρχο Νίκο Παππά, τον Ναύαρχο Λεωνίδα Βασιλικόπουλο, διατελέσαντα Α/ΓΕΝ, και Πρόεδρος του ΣΦΕΑ 1967-1974, τον Ναύαρχο Τζανη Τζανετάκη, (μετέπειτα Πρωθυπουργό) Ναύαρχους, Κ.Εγκολφόπουλο και Σ.Κονοφάο,αμφότερους Αρχηγούς του ΓΕΝ, ο πρώτος υπέβαλε την παραίτησή του αμέσως με την επιβολή της δικτατορίας και επανήλθε ως Αρχηγός αμέσως μετά την πτώση της ,Μίλτο Παπαθανασιου,Θανάση Βένη,Γιάννη Μασουρίδη, Νίκο Ζησιμόπουλο, Γιάννη Λαφογιάννη,καθως και τους βασανισμούς των μονίμων υπαξιωματικών του Ναυτικού στο πλοίο «Ελλη»,οι οποίοι μετείχαν και στη Δημοκρατική Άμυνα με χαρακτηριστική περίπτωση του μόνιμου υπαξιωματικού Θαναση Μαυροβουνιώτη.Στην Πολεμική Αεροπορία κορυφαία είναι η περίπτωση του βετεράνου Τασου Μήνη , ενός εκ των ελαχίστων αεροπόρων ο οποίος είχε εν ενεργεία ων αντιταχτεί στην παρωδία της δίκης των Αεροπόρων του 1952 και του οποίου η επιστολή για την καταγγελία των βασανιστηρίων του, από τη χούντα του '67, συγκλόνισε το Πανελλήνιο και την Ευρώπη όταν μεταδόθηκε από την εκπομπή της Deutsche Welle.
Οφείλουμε να μην εκφωνούμε μόνο ευχολογια και μνημοσυνους λογούς σε επετείους, άλλα με πράξεις να βελτιώσουμε την ποιότητα και την αξιοπιστία της αποτρεπτικής μας δυναμης,βασικος κορμός της οποίας είναι οι Ε.Δ. Πρέπει να μελετήσουμε τα αίτια και τις αφορμές που επέτρεψαν όπως η θρασύτητα ,ο αριβισμός και η ιδιοτέλεια μιας «παρέας» ευτελών επωμιδοφόρων και ανα-ξιωματικών, με ένα έντεχνα παρουσιασθέντα ψευδή ιδεαλισμό “περι σωτηρίας» της δήθεν κινδυνεύουσας, δολιας πατρίδας μας, να εκμεταλλευτεί την ευπιστία πολλών έντιμων αξιωματικών ιδιαίτερα ιεραχικως κατωτέρων βαθμών στερουμένων όμως εκείνης της αναγκαίας και με ποιότητα παιδείας την οποία η πολιτεία δεν τους είχε εφοδιάσει και να καθίσουν στον τράχηλο του Ελληνικού Λαού μας ,να τον υποβάλουν σε βιβλική δοκιμασία και να προκαλέσουν την μεγαλύτερη μετά την Μικρασιατική καταστροφή εθνική τραγωδία της Κύπρου.
Χαιρετισμός του ΥΦΕΘΑ Νίκου Τόσκα στη διάρκεια της αντιφασιστικής εκδήλωσης στη ΣΣΕ (πλήρες κείμενο)
«Μεγάλη μου χαρά να ξαναγυρίζω σε αυτό το χώρο όπου, μέχρι τις εκλογές, στους τεταρτοετείς δίδασκα στρατιωτική στρατηγική. Τώρα από άλλο ρόλο, αλλά χωρίς να ξεχνώ ποιος ήμουν και από που πέρασα, ήρθα με τους αγαπητούς φίλους και φίλες που μας τιμούν με την παρουσία τους για να εξηγήσουμε τι συνέβη αυτά τα δύσκολα χρόνια 1967-74.
Γιατί πρέπει να θυμόμαστε την ιστορία. Πρέπει να διδασκόμαστε από την ιστορία. Πρέπει να βγάζουμε τα συμπεράσματα από τα ιστορικά γεγονότα προκειμένου να χαράσουμε καλύτερα την πορεία μας. Εσείς οι μαθητές των στρατιωτικών σχολών πρέπει να είσαστε εφοδιασμένοι -και είσαστε εφοδιασμένοι σε μεγάλο βαθμό με τα εφόδια που χρειάζεστε- να βγείτε άξια στελέχη άξιοι αξιωματικοί των ΕΔ. Η ηλικία σας δεν επιτρέπει κανένα συσχετισμό με αυτά τα γεγονότα. Οι όποιες ευθύνες ανήκουν στις παλιότερες γενιές. Ανήκουν σε άλλους εντός και εκτός Ελλάδος και καμία σχέση φυσικά δεν έχει κανένας σήμερα που υπηρετεί στις ΕΔ . Με αυτά τα γεγονότα όμως πρέπει να γνωρίζουμε. Όμως πρέπει να ήμαστε εφοδιασμένοι. Όμως πρέπει να πορευόμαστε σύμφωνα με αυτά που έχουμε ορκιστεί να υπηρετούμε ,το σύνταγμα, τους νόμους, τα ψηφίσματα του κράτους, τις διαταγές και να υπηρετούμε την πατρίδα και το λαό όπως έχουμε ορκιστεί και όπως είναι καθήκον μας. Λέω μας γιατί και εγώ αισθάνομαι έτσι.
Ας πούμε όμως δύο πράγματα που θα μου επιτρέψουν οι ομιλητές για πέντε λεπτά να θέσω το πλαίσιο μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν αυτά τα γεγονότα. Έγινε το πραξικόπημα τον Απρίλιο του 1967 όπου ήταν τα πράγματα γεωπολιτικά διαφορετικά από ότι τα γνωρίζουμε σήμερα. Υπήρχαν δικτατορίες στην Πορτογαλία, στην Ισπανία, στις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Κυοφορείτο μια κρίση στην Μέση Ανατολή μεταξύ Ισραήλ και Αραβικών χωρών και παράγοντες εκτός Ελλάδος μαζί με κάποιους εντός Ελλάδος οι οποίοι είτε ήταν άφρονες είτε δεν είχαν μυαλό και τους εκμεταλλέυτηκαν κάποιοι είτε ήθελαν να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των πατρώνων τους εκτός Ελλάδος, έκαναν το πραξικόπημα.
Μετά τι έγινε αφού έγινε το πραξικόπημα από μια μικρή μερίδα στρατιωτικών και κάποιους άλλους που τους υποστήριξαν; Έγινε δικτατορία, κατεστάλησαν οι ατομικές ελευθερίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είχαν καμιά αξία.
Και θα λέγε κάποιος «ναι, εξυπηρετήθηκαν τα εθνικά συμφέροντα; κινήθηκαν σε πατριωτική κατεύθυνση;». Το Σεπτέμβριο του ΄67, μόλις λίγους μήνες μετά το πραξικόπημα του Απριλίου του ΄67, γίνεται μια συμφωνία μεταξύ Ντεμιρέλ και χουντικών και δικτατόρων της εποχής εκείνης στην Κεσσάνη της Τουρκίας, ακριβώς απέναντι από τα σύνορα, ακριβώς απέναντι από την Αλεξανδρούπολη και συμφωνήθηκε τι; Nα φύγει η ελληνική μεραρχία που υπήρχε στην Κύπρο. Καταλαβαίνετε ότι τότε άνοιξε η πόρτα για την μετέπειτα εισβολή το 1974.
Πέρασε αυτή η περίοδος μέσα σε καταστολή. Πέρασε με αδιαφορία για τα κοινωνικά δικαιώματα και τα συμφέροντα της κοινωνίας. Και ξέρετε κάτι; Δεν υπάρχει πατριωτικό καθήκον χωρίς ενδιαφέρον για τα κοινωνικά δικαιώματα και το συμφέρον της κοινωνίας. Αποδείχτηκε ότι όποιος αδιαφορεί για την κοινωνία αδιαφορεί για την πατρίδα.
Και αδιαφόρησαν για την κοινωνία οι δικτάτορες. Και αδιαφόρησαν και για την πατρίδα και για τα εθνικά θέματα. Απόδειξη η συμφωνία Κεσσάνης , απόδειξη τα λάθη για να μην πώ τίποτα άλλο, οι προδοσίες που οδήγησαν στην εισβολή στη Κύπρο. Οδηγηθήκαμε στην εισβολή στη Κύπρο και άνοιξε από τότε και η όρεξη της Τουρκίας με τις συνεχείς προκλήσεις οι οποίες δυστυχώς συνεχίζονται μέχρι τώρα παρά τις προσπάθειες της χώρας μας να καθιερώσει συνθήκες φιλικές, συνεργασίας, φάνηκε ότι είναι πολύ δύσκολο να ξαναγυρίσουμε το ρολόι πάλι πίσω.
Το σημερινό χρέος μας είναι το χρέος απέναντι στην ιστορία, απέναντι στον ελληνικό λαό. Οφείλουμε να προχωράμε όπως οι λοιπές σύγχρονες χώρες με σεβασμό στον κοινοβουλευτισμό και την θέληση του ελληνικού λαού και οφείλουμε όπως κάθε σοβαρή κοινωνία να τηρούμε τους κανόνες .Η δημοκρατία έχει κανόνες, οι δημοκρατίες είναι ισχυρές όταν τηρούν τους κανόνες .Απόδειξη ότι στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν νίκησαν τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, νίκησαν οι δημοκρατίες. Οι δημοκρατίες αποδείχτηκε ότι είναι πιο ισχυρές παρά απολυταρχικά και ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Σήμερα μαζί μας είναι απλοί άνθρωποι. Δεν ήρθαμε εδώ ούτε για να σας πούμε ότι είμαστε βουλευτές , υπουργοί,στρατηγοί, οτιδήποτε άλλο. Ηρθαμε να σας εξηγήσουμε τα παθήματα της χώρας μας την εποχή τη δική μας,τη παλιότερη εποχή και μαζί μας θα έρθει σε λίγο η Νάντια Βαλαβάνη η αναπληρώτρια υπουργός οικονομικών, μαθήτρια τότε και ίσως η νεαρότερη κρατούμενη την εποχή εκείνη.
Η κα Χριστίνα Μουστακλή σύζυγος του Σπύρου Μουστακλή, του ταγματάρχη της εποχής εκείνης ο οποίος βασανίστηκε ίσως όσο κανένας άλλος και από τα τραύματα που υπέστη έχασε τη ζωή του αργότερα.
Ο στρατηγός Αλευρομάγειρος αυτός που κράτησε την πράσινη γραμμή στη Λευκωσία το 1974.Με σεμνότητα όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν θα αναφερθούν στη δική τους ιστορία αλλά οφείλω να πω εγώ ορισμένα πράγματα.
Ο Μάκης Μπαλαούρας βουλευτής και αυτός, από τους περισσότερο βασανισμένους στη διάρκεια της δικτατορίας.
Άνθρωποι εδώ ανάμεσα στους προσκεκλημένους που ήταν πλήρωμα στο Α/Τ Βέλος και μαζί με τον μετέπειτα αρχηγό ΓΕΝ το Νίκο Παππά συμμετείχαν στο Κίνημα του Ναυτικού όπως ο Τάκης Χατζηπέρος και προσπάθησαν να ανατρέψουν την δικτατορία και να αποτρέψουν τα δεινά της χώρας άσχετα αν πέτυχαν ή όχι.
Και φυσικά η συντονίστρια η δημοσιογράφος Νανά Νταουντάκη μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΣΥΕΑ που είχε την καλοσύνη να αποδεχθεί την πρόσκληση και να συντονίσει την όλη συζήτηση .
kranos
Με κεντρικό θέμα «Ποτέ πια χούντα! - Ποτέ πια φασισμός!», η εκδήλωση εξελίχθηκε ως ένα περίπου τρίωρο ιστορικό και πολιτικό σεμινάριο, με συντελεστές-ομιλητές που είχαν βιώσει άμεσα τις συνέπειες της αντιδικτατορικής δράσης των ίδιων ή μελών της οικογένειάς τους. Αρκετό μέρος του χρόνου της εκδήλωσης αφιερώθηκε σε ερωτήσεις και διατυπώσεις προβληματισμών των σπουδαστών προς τους ομιλητές, όπως και στις αντίστοιχες απαντήσεις.
Μίλησαν οι: Μάκης Μπαλαούρας, Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Αλευρομάγειρος, Αντιστράτηγος ε.α. -Επίτιμος Γενικός Επιθεωρητής Στρατού και Χριστίνα Μουστακλή, σύζυγος του άγρια βασανισμένου στο ΕΑΤ-ΕΣΑ Ταγματάρχη Σπύρου Μουστακλή. Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος και μέλος του δ.σ. της ΕΣΗΕΑ, Νανά Νταουντάκη.
Παρόντες ήταν: Η Αναπληρώτρια Υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη, (τότε μαθήτρια, μέλος του ΣΦΕΑ 1967-1974), ο Αντιπεριφερειάρχης Νήσων Σαρωνικού Παναγιώτης Χατζηπέρος (Ναύαρχος ε.α. συμμετείχε στο Αντιδικτατορικό Κίνημα του Ναυτικού), ο Αρχηγός ΓΕΝ, Αντιναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης, ο Αρχηγός ΓΕΑ, Αντιπτέραρχος Χρήστος Βαΐτσης, ο Α΄Υπαρχηγός ΓΕΣ, Αντιστράτηγος Ανδρέας Ηλιόπουλος, καθώς και οι Διοικητές και Υποδιοικητές των Στρατιωτικών Σχολών, Ευελπίδων, Ναυτικών Δοκίμων, Ικάρων και Αξιωματικών Νοσοκόμων.
Ο ΥΦΕΘΑ Νίκος Τόσκας επεσήμανε τα εξής, απευθυνόμενος προς τους σπουδαστές στη διάρκεια του χαιρετισμού του:
«Η ηλικία σας δεν επιτρέπει κανένα συσχετισμό με αυτά τα γεγονότα. Οι όποιες ευθύνες ανήκουν στις παλιότερες γενιές. Ανήκουν σε άλλους εντός και εκτός Ελλάδος και καμία σχέση φυσικά δεν έχει κανένας σήμερα που υπηρετεί στις ΕΔ με αυτά τα γεγονότα. Όμως, πρέπει να γνωρίζουμε. Όμως, πρέπει να ήμαστε εφοδιασμένοι. Όμως, πρέπει να πορευόμαστε σύμφωνα με αυτά που έχουμε ορκιστεί να υπηρετούμε ,το σύνταγμα, τους νόμους, τα ψηφίσματα του κράτους, τις διαταγές και να υπηρετούμε την πατρίδα και το λαό όπως έχουμε ορκιστεί και όπως είναι καθήκον μας. Λέω μας γιατί και εγώ αισθάνομαι έτσι».
Νανά Νταουντάκη:
Ανέφερε ότι ο πατέρας της ήταν αξιωματικός του Στρατού Ξηράς:
«Υπηρέτησε -είπε- στο πυροβολικό, πολέμησε στην Αλβανία με γενναιότητα και αυτοθυσία όπως λένε τα αριστεία ανδρείας που έχω κορνιζαρισμένα με υπερηφάνεια. Μεγάλωσα με την ιστορία αυτών των αγώνων.
Προερχόταν από μια κρητική βενιζελική οικογένεια που είχε υποστεί πολλές διώξεις για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Η μάνα μου από την άλλη μεριά ήταν μακεδόνισσα, είχε μείνει ορφανή από παιδί γιατί οι γονείς της είχαν σκοτωθεί από Βούλγαρους την εποχή που η περιοχή έβραζε. Για να συμπυκνώσω σε λίγα λόγια ένα τεράστιο κομμάτι της ελληνικής ιστορίας, οι γονείς μου ήξεραν και το έμαθαν σε εμάς τα παιδιά τους τι σημαίνουν πολιτικές διώξεις και τι σημαίνουν εθνικοί διωγμοί.
Ο πατέρας μου λυπόταν πολύ που οι στρατιωτικοί ταγμένοι να υπερασπίζονται τη χώρα από τον εξωτερικό εχθρό ακόμα και με την ίδια τη ζωή τους είχαν στραφεί εναντίον της ίδιας τους τη χώρας. Ευτυχώς δεν έζησε την προδοσία της Κύπρου. Αυτό που μας έμαθε ήταν να διαβάζουμε με μανία την ιστορία, γιατί θεωρούσε ότι ήταν η μόνη μας άμυνα απέναντι σε αυθαιρεσίες, σε κατάχρηση εξουσίας, σε φασισμούς και δικτατορίες, σε κάθε μορφή απολυταρχίας.
Η γνώση της ιστορίας και η συνειδητή συμμετοχή είναι αυτά που θωρακίζουν τους νέους απέναντι σε όλα αυτά. Γιατί όπως είχε πει η Χριστίνα Μουστακλή είναι άλλο πράγμα η συνειδητή πειθαρχία και άλλο πράγμα η πειθαρχία του φόβου και της άγνοιας”.
Χριστίνα Μουστακλή: Χαρακτήρισε «αποφράδα επέτειο για την ιστορία της πατρίδας μας» τη συγκεκριμένη μέρα. Πρόσθεσε δε ότι αυτή, 48 χρόνια μετά, έχει αφήσει ανεξίτηλα σημάδια σε αυτούς που αντιστάθηκαν. Τέθηκε δε αμέσως στη διάθεση των σπουδαστών για ερωτήσεις.
Μάκης Μπαλαούρας (Επισημάνσεις):
Δεν είναι ο στρατός που έκανε το πραξικόπημα και επέφερε την δικτατορία είναι μια πολύ στενή ομάδα στρατιωτικών η οποία καλυμμένη και προωθούμενη από άλλα κέντρα προχώρησε σε αυτό το ειδεχθές εγχείρημα. Η κατάσταση τότε ήταν ανώμαλη ήταν τα απόνερα του εμφυλιοπολεμικού καθεστώτος .Η Ελλάδα ήταν εξαρτημένη από τις ΗΠΑ.Η δικτατορία δεν είχε άλλο τρόπο να σταθεί παρά με συλλήψεις ,με δολοφονίες ,με βασανιστήρια και ταυτόχρονα με κατάργηση της δυνατότητας της κοινωνικής διεκδίκησης της κοινωνικής πάλης. Δεν υπήρχαν συνδικάτα, δηλαδή οι εργαζόμενοι δεν είχαν την συλλογική έκφραση προκειμένου να διεκδικήσουν. Επίσης τα πάντα λογοκρίνονταν.Όμως αγαπητοί φίλοι η δικτατορία δεν απέκτησε ποτέ λαϊκή βάση, ενδεχομένως στην πρώτη φάση λόγω της κατάπτωσης του τότε πολιτικού συστήματος με τις αποστασίες και όλα αυτά να απέκτησε κάποια ανοχή.Περνάμε μια σοβαρή οικονομική κρίση. Βγήκαν λοιπόν κάποιοι να περάσουν την προπαγάνδα σε απελπισμένους ανθρώπους ότι η εποχή εκείνη από άποψη οικονομική ήταν καλή ενώ, φυσικά τώρα δεν είναι καθόλου καλή, είναι εξανδραποδισμός. θέλανε να περάσουν ότι η δικτατορία έκανε καλά πράγματα στην οικονομία. Θα σας πω τα εξής: Διπλασιάστηκε το δημόσιο χρέος, η ανάπτυξη ήταν σταθερή όπως και πριν την δικτατορία, αλλά η όποια ανάπτυξη στηρίχθηκε σε σαθρά πόδια. Το εμπορικό έλλειμμα ήταν 4 φορές χειρότερο και οι επενδύσεις έπεσαν στο μισό από την προδικτατορική εποχή. Επίσης, υπήρχε μεγάλη αστυφιλία και ο πληθωρισμός χτύπησε την πρώτη θέση ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ.Η απόσυρση της Μεραρχίας ήταν ένα κομβικό σημείο για την εξέλιξη των πραγμάτων στο Κυπριακό αργότερα με το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου. Έγινε η εισβολή με τα γνωστά επακόλουθα, 40% του εδάφους της Κύπρου υπό τουρκική κατοχή ,200000 πρόσφυγες, χιλιάδες νεκροί, 2500 αγνοούμενοι .Στρατιωτικοί συμπεριφέρθηκαν με τόση βαναυσότητα, με τόση προσπάθεια να ταπεινώσουν να οδηγήσουν τους ανθρώπους, τους συνάδελφους τους, μέχρι πρότινος, σε αναξιοπρέπεια και ταπείνωση. Είναι κάτι ανύπαρκτο στα χρονικά .Όλος ο ελληνικός λαός σήμερα ζητά να αποζημειωθεί απο την Γερμανία για τις συμφορές ,τις καταστροφές και τις δολοφονίες που έκαναν οι ναζί στην Ελλάδα. Η χούντα αντιθέτως δεν τόλμησε ποτέ ούτε να το θέσει προκειμένου να υπάρχει.Οι δικτατορίες καταρρέουν αφήνοντας συμφορές και πολλά μεγάλα προβλήματα. Πιστεύω ότι η Ελλάδα θα ήταν διαφορετική αν δεν είχε συμβεί αυτή η βάναυση παρένθεση.H δημοκρατία φυσικά δεν λειτουργεί πάντα καλά, είναι μεροληπτική με τους έχοντες, αλλά τουλάχιστον αφήνει δυνατότητες παρέμβασης που μπορούν να αξιοποιηθούν και να την διευρύνουν και να έχουμε κοινωνικές κατακτήσεις.
Δημήτρης Αλευρομάγειρος (Επισημάνσεις):
Η εικόνα των ενόπλων δυνάμεων η οποία συστηματικά αμαυρώθηκε ως να ήταν αποκλειστικά υπεύθυνη για το κατάντημα της πατρίδας μας την μαύρη εκείνη εποχή, ενώ στην πραγματικότητα η χούντα του 1967 απετέλεσε ύβρη και για τις Ένοπλες Δυνάμεις.Γιατί πολλούς ωμούς βαραίνει η ευθύνη για την κατάρα της επτάχρονης δικτατορίας και δεν πρέπει να λησμονούμε ποτέ ότι, η δικτατορία εκτός από όλες τις άλλες καταστροφές αποδυνάμωσε και τις ένοπλες δυνάμεις με αποτέλεσμα να δώσει την ευκαιρία στους Τούρκους να αποτολμήσουν το φρυχτό έγκλημα της εισβολής, η οποία παρόλη την αντίσταση του Κυπριακού Λαού και τις μεμονωμένες ηρωικές αντιστάσεις των εις την Κυπρον ευρισκόμενων Ελληνικών και Ελληνοκυπριακών στρατευμάτων, οδήγησε στη Κυπριακή τραγωδία με επακόλουθο τη συνεχιζόμενη κατοχή της μισής Κύπρου από τους εισβολείς
Διατύπωσε πρόταση προς το ΓΕΕΘΑ και τα Επιτελεία των τριών Κλάδων των ΕΔ να δημιουργηθεί μια Λευκή Βίβλος με όλα τα ονόματα στρατιωτικών που αγωνίστηκαν κατά την διάρκεια της χούντας.
Λίγο πριν είχε προβεί σε άτυπο προσκλητήριο αξιωματικών που είχαν εμπράκτως αντισταθεί στη χούντα που πολλοί βασανίστηκαν και που ουδείς βρίσκεται σήμερα στη ζωή: “Είναι δυνατόν να αγνοείται η πρώτη μεγάλη θυσία στον αντιδικτατορικό αγώνα του Υπολοχαγού Γιώργου Παναγουλη, αδελφού του Αλέκου, αυτής της γεννημένης αδούλωτης ψυχής; Είχα την ξεχωριστή χαρά να τον γνωρίσω ως πρωτοετή Εύελπι όταν ήμουν τριτοετής και έζησα αυτό που ονομάζω ‘αδούλωτη ψυχή».Μήπως μπορούμε να λησμονήσουμε την άλλη μεγάλη ηρωική μορφη,το θύμα των κτηνωδών βασανιστηρίων και σύμβολο πλέον της αντιδικτατορικής αντίστασης τον ηρωικό Μεσολογγίτη Ταγματάρχη Σπύρο Μουστακλη; Οποία πετρά και αν σηκώσεις θα βρεις σε κάθε αντιστασιακή ενέργεια ,πίσω από κάθε βόμβα διαμαρτυρίας τον Μουστακλη! Είχα την ξεχωριστή τιμή να τον έχω διοικητή στη Κύπρο το 1965. Πρέπει να θυμηθούμε βέβαια τους αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού και ιδιαίτερα του Κινήματος του Ναυτικού και την ανταρσία του «ΒΕΛΟΥΣ» με επικεφαλής τον Ναύαρχο Νίκο Παππά, τον Ναύαρχο Λεωνίδα Βασιλικόπουλο, διατελέσαντα Α/ΓΕΝ, και Πρόεδρος του ΣΦΕΑ 1967-1974, τον Ναύαρχο Τζανη Τζανετάκη, (μετέπειτα Πρωθυπουργό) Ναύαρχους, Κ.Εγκολφόπουλο και Σ.Κονοφάο,αμφότερους Αρχηγούς του ΓΕΝ, ο πρώτος υπέβαλε την παραίτησή του αμέσως με την επιβολή της δικτατορίας και επανήλθε ως Αρχηγός αμέσως μετά την πτώση της ,Μίλτο Παπαθανασιου,Θανάση Βένη,Γιάννη Μασουρίδη, Νίκο Ζησιμόπουλο, Γιάννη Λαφογιάννη,καθως και τους βασανισμούς των μονίμων υπαξιωματικών του Ναυτικού στο πλοίο «Ελλη»,οι οποίοι μετείχαν και στη Δημοκρατική Άμυνα με χαρακτηριστική περίπτωση του μόνιμου υπαξιωματικού Θαναση Μαυροβουνιώτη.Στην Πολεμική Αεροπορία κορυφαία είναι η περίπτωση του βετεράνου Τασου Μήνη , ενός εκ των ελαχίστων αεροπόρων ο οποίος είχε εν ενεργεία ων αντιταχτεί στην παρωδία της δίκης των Αεροπόρων του 1952 και του οποίου η επιστολή για την καταγγελία των βασανιστηρίων του, από τη χούντα του '67, συγκλόνισε το Πανελλήνιο και την Ευρώπη όταν μεταδόθηκε από την εκπομπή της Deutsche Welle.
Οφείλουμε να μην εκφωνούμε μόνο ευχολογια και μνημοσυνους λογούς σε επετείους, άλλα με πράξεις να βελτιώσουμε την ποιότητα και την αξιοπιστία της αποτρεπτικής μας δυναμης,βασικος κορμός της οποίας είναι οι Ε.Δ. Πρέπει να μελετήσουμε τα αίτια και τις αφορμές που επέτρεψαν όπως η θρασύτητα ,ο αριβισμός και η ιδιοτέλεια μιας «παρέας» ευτελών επωμιδοφόρων και ανα-ξιωματικών, με ένα έντεχνα παρουσιασθέντα ψευδή ιδεαλισμό “περι σωτηρίας» της δήθεν κινδυνεύουσας, δολιας πατρίδας μας, να εκμεταλλευτεί την ευπιστία πολλών έντιμων αξιωματικών ιδιαίτερα ιεραχικως κατωτέρων βαθμών στερουμένων όμως εκείνης της αναγκαίας και με ποιότητα παιδείας την οποία η πολιτεία δεν τους είχε εφοδιάσει και να καθίσουν στον τράχηλο του Ελληνικού Λαού μας ,να τον υποβάλουν σε βιβλική δοκιμασία και να προκαλέσουν την μεγαλύτερη μετά την Μικρασιατική καταστροφή εθνική τραγωδία της Κύπρου.
Χαιρετισμός του ΥΦΕΘΑ Νίκου Τόσκα στη διάρκεια της αντιφασιστικής εκδήλωσης στη ΣΣΕ (πλήρες κείμενο)
«Μεγάλη μου χαρά να ξαναγυρίζω σε αυτό το χώρο όπου, μέχρι τις εκλογές, στους τεταρτοετείς δίδασκα στρατιωτική στρατηγική. Τώρα από άλλο ρόλο, αλλά χωρίς να ξεχνώ ποιος ήμουν και από που πέρασα, ήρθα με τους αγαπητούς φίλους και φίλες που μας τιμούν με την παρουσία τους για να εξηγήσουμε τι συνέβη αυτά τα δύσκολα χρόνια 1967-74.
Γιατί πρέπει να θυμόμαστε την ιστορία. Πρέπει να διδασκόμαστε από την ιστορία. Πρέπει να βγάζουμε τα συμπεράσματα από τα ιστορικά γεγονότα προκειμένου να χαράσουμε καλύτερα την πορεία μας. Εσείς οι μαθητές των στρατιωτικών σχολών πρέπει να είσαστε εφοδιασμένοι -και είσαστε εφοδιασμένοι σε μεγάλο βαθμό με τα εφόδια που χρειάζεστε- να βγείτε άξια στελέχη άξιοι αξιωματικοί των ΕΔ. Η ηλικία σας δεν επιτρέπει κανένα συσχετισμό με αυτά τα γεγονότα. Οι όποιες ευθύνες ανήκουν στις παλιότερες γενιές. Ανήκουν σε άλλους εντός και εκτός Ελλάδος και καμία σχέση φυσικά δεν έχει κανένας σήμερα που υπηρετεί στις ΕΔ . Με αυτά τα γεγονότα όμως πρέπει να γνωρίζουμε. Όμως πρέπει να ήμαστε εφοδιασμένοι. Όμως πρέπει να πορευόμαστε σύμφωνα με αυτά που έχουμε ορκιστεί να υπηρετούμε ,το σύνταγμα, τους νόμους, τα ψηφίσματα του κράτους, τις διαταγές και να υπηρετούμε την πατρίδα και το λαό όπως έχουμε ορκιστεί και όπως είναι καθήκον μας. Λέω μας γιατί και εγώ αισθάνομαι έτσι.
Ας πούμε όμως δύο πράγματα που θα μου επιτρέψουν οι ομιλητές για πέντε λεπτά να θέσω το πλαίσιο μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν αυτά τα γεγονότα. Έγινε το πραξικόπημα τον Απρίλιο του 1967 όπου ήταν τα πράγματα γεωπολιτικά διαφορετικά από ότι τα γνωρίζουμε σήμερα. Υπήρχαν δικτατορίες στην Πορτογαλία, στην Ισπανία, στις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Κυοφορείτο μια κρίση στην Μέση Ανατολή μεταξύ Ισραήλ και Αραβικών χωρών και παράγοντες εκτός Ελλάδος μαζί με κάποιους εντός Ελλάδος οι οποίοι είτε ήταν άφρονες είτε δεν είχαν μυαλό και τους εκμεταλλέυτηκαν κάποιοι είτε ήθελαν να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των πατρώνων τους εκτός Ελλάδος, έκαναν το πραξικόπημα.
Μετά τι έγινε αφού έγινε το πραξικόπημα από μια μικρή μερίδα στρατιωτικών και κάποιους άλλους που τους υποστήριξαν; Έγινε δικτατορία, κατεστάλησαν οι ατομικές ελευθερίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είχαν καμιά αξία.
Και θα λέγε κάποιος «ναι, εξυπηρετήθηκαν τα εθνικά συμφέροντα; κινήθηκαν σε πατριωτική κατεύθυνση;». Το Σεπτέμβριο του ΄67, μόλις λίγους μήνες μετά το πραξικόπημα του Απριλίου του ΄67, γίνεται μια συμφωνία μεταξύ Ντεμιρέλ και χουντικών και δικτατόρων της εποχής εκείνης στην Κεσσάνη της Τουρκίας, ακριβώς απέναντι από τα σύνορα, ακριβώς απέναντι από την Αλεξανδρούπολη και συμφωνήθηκε τι; Nα φύγει η ελληνική μεραρχία που υπήρχε στην Κύπρο. Καταλαβαίνετε ότι τότε άνοιξε η πόρτα για την μετέπειτα εισβολή το 1974.
Πέρασε αυτή η περίοδος μέσα σε καταστολή. Πέρασε με αδιαφορία για τα κοινωνικά δικαιώματα και τα συμφέροντα της κοινωνίας. Και ξέρετε κάτι; Δεν υπάρχει πατριωτικό καθήκον χωρίς ενδιαφέρον για τα κοινωνικά δικαιώματα και το συμφέρον της κοινωνίας. Αποδείχτηκε ότι όποιος αδιαφορεί για την κοινωνία αδιαφορεί για την πατρίδα.
Και αδιαφόρησαν για την κοινωνία οι δικτάτορες. Και αδιαφόρησαν και για την πατρίδα και για τα εθνικά θέματα. Απόδειξη η συμφωνία Κεσσάνης , απόδειξη τα λάθη για να μην πώ τίποτα άλλο, οι προδοσίες που οδήγησαν στην εισβολή στη Κύπρο. Οδηγηθήκαμε στην εισβολή στη Κύπρο και άνοιξε από τότε και η όρεξη της Τουρκίας με τις συνεχείς προκλήσεις οι οποίες δυστυχώς συνεχίζονται μέχρι τώρα παρά τις προσπάθειες της χώρας μας να καθιερώσει συνθήκες φιλικές, συνεργασίας, φάνηκε ότι είναι πολύ δύσκολο να ξαναγυρίσουμε το ρολόι πάλι πίσω.
Το σημερινό χρέος μας είναι το χρέος απέναντι στην ιστορία, απέναντι στον ελληνικό λαό. Οφείλουμε να προχωράμε όπως οι λοιπές σύγχρονες χώρες με σεβασμό στον κοινοβουλευτισμό και την θέληση του ελληνικού λαού και οφείλουμε όπως κάθε σοβαρή κοινωνία να τηρούμε τους κανόνες .Η δημοκρατία έχει κανόνες, οι δημοκρατίες είναι ισχυρές όταν τηρούν τους κανόνες .Απόδειξη ότι στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν νίκησαν τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, νίκησαν οι δημοκρατίες. Οι δημοκρατίες αποδείχτηκε ότι είναι πιο ισχυρές παρά απολυταρχικά και ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Σήμερα μαζί μας είναι απλοί άνθρωποι. Δεν ήρθαμε εδώ ούτε για να σας πούμε ότι είμαστε βουλευτές , υπουργοί,στρατηγοί, οτιδήποτε άλλο. Ηρθαμε να σας εξηγήσουμε τα παθήματα της χώρας μας την εποχή τη δική μας,τη παλιότερη εποχή και μαζί μας θα έρθει σε λίγο η Νάντια Βαλαβάνη η αναπληρώτρια υπουργός οικονομικών, μαθήτρια τότε και ίσως η νεαρότερη κρατούμενη την εποχή εκείνη.
Η κα Χριστίνα Μουστακλή σύζυγος του Σπύρου Μουστακλή, του ταγματάρχη της εποχής εκείνης ο οποίος βασανίστηκε ίσως όσο κανένας άλλος και από τα τραύματα που υπέστη έχασε τη ζωή του αργότερα.
Ο στρατηγός Αλευρομάγειρος αυτός που κράτησε την πράσινη γραμμή στη Λευκωσία το 1974.Με σεμνότητα όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν θα αναφερθούν στη δική τους ιστορία αλλά οφείλω να πω εγώ ορισμένα πράγματα.
Ο Μάκης Μπαλαούρας βουλευτής και αυτός, από τους περισσότερο βασανισμένους στη διάρκεια της δικτατορίας.
Άνθρωποι εδώ ανάμεσα στους προσκεκλημένους που ήταν πλήρωμα στο Α/Τ Βέλος και μαζί με τον μετέπειτα αρχηγό ΓΕΝ το Νίκο Παππά συμμετείχαν στο Κίνημα του Ναυτικού όπως ο Τάκης Χατζηπέρος και προσπάθησαν να ανατρέψουν την δικτατορία και να αποτρέψουν τα δεινά της χώρας άσχετα αν πέτυχαν ή όχι.
Και φυσικά η συντονίστρια η δημοσιογράφος Νανά Νταουντάκη μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΣΥΕΑ που είχε την καλοσύνη να αποδεχθεί την πρόσκληση και να συντονίσει την όλη συζήτηση .
kranos
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
![Όταν ο Πασχάλης Τερζής είχε συγκλονίσει με το κλάμα του το Πανελλήνιο [video]](https://images.newsnowgreece.com/80/807956/otan-o-pasxalis-terzis-eixe-sygklonisei-me-to-klama-tou-to-panellinio-video-1-124x78.jpg)
