2015-06-16 12:04:06
Η κλιμάκωση της αντιπαράθεσης ανάμεσα στην Αθήνα και τους πιστωτές οδηγεί τις υποθέσεις ακόμη και σε σημεία που υπό άλλες συνθήκες ουδείς θα άγγιζε.
Μια από αυτές συζητήθηκε στο προηγούμενο Euro Working Group στην Μπρατισλάβα – μέρος της οποίας αποκαλύπτουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στη Wall Street Journal. Συγκεκριμένα, σε εκείνη τη συνάντηση αναπτύχθηκε μια συζήτηση γύρω από το αν η Ελλάδα μπορεί να χρεοκοπήσει εντός του ευρώ.
Αυτή η σκέψη αναπτύχθηκε καθώς, έπειτα από πέντε χρόνια, η χώρα βρίσκεται μπροστά στο φάσμα της αθέτησης των υποχρεώσεών της, της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ.
Μεγάλος κίνδυνος
Σύμφωνα με την εφημερίδα, ο κίνδυνος μη πληρωμής φαντάζει πιο μεγάλος από ποτέ, επομένως αναζητείται ένας τρόπος αποφυγής των χειρότερων – δηλαδή του χάους. Οι υποστηρικτές αυτής της ιδέας λένε πως κάτι τέτοιο θα μείωνε τον πανικό στις αγορές, θα ελάττωνε την αμηχανία των υπόλοιπων μελών (κάτι που θα μπορούσε να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη τους), ενώ η Ελλάδα, εκτός Ευρωζώνης, θα συντριβόταν.
Το ρεπορτάζ της WS Journal αναφέρει πως η ιδέα της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ, ακόμη και αν χρεοκοπήσει, συζητήθηκε εν συντομία από τους ανώτερους υπαλλήλους της Ευρωζώνης την προηγούμενη εβδομάδα. Πάντως, άνθρωποι που μετείχαν στη συζήτηση λένε πως υπήρξαν αρκετοί που εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί για το πόσο θα μπορούσε να «περπατήσει» αυτό το σχέδιο.
Ένας εξ αυτών είπε στην εφημερίδα: «Δεν μιλάμε ακριβώς για σχέδιο, αλλά για εξέλιξη στη σκέψη μας».
Τι λένε οι υποστηρικτές
Οι υποστηρικτές του σεναρίου «χρεοκοπία χωρίς έξοδο από το ευρώ» συνωθούνται σε δύο στρατόπεδα. Σε εκείνους που πιστεύουν ότι το σοκ της προσωρινής χρεοκοπίας θα εξαναγκάσει τον Τσίπρα να έρθει σε συμφωνία με τους δανειστές και σε εκείνους που πιστεύουν ότι η άμεση αποπομπή της Ελλάδας από το ευρώ θα προκαλέσει χάος στη χώρα – και όχι μόνο. Λέει επ' αυτού ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος: «Η Ελλάδα δεν έχει την ικανότητα να προχωρήσει σε νέο νόμισμα και να οργανώσει ένα Grexit».
Το νέο νόμισμα
Πάντως, όλα τα αρνητικά σενάρια που περιλαμβάνουν αδυναμία της Ελλάδας να εξασφαλίσει νέα κεφάλαια από τους δανειστές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η ελληνική κυβέρνηση θα καταλήξει να εκδώσει ένα είδος παράλληλου νομίσματος για να πληρώσει μισθούς και συντάξεις.
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, Χάρολντ Τζέιμς, σημειώνει: «Αυτή δεν μπορεί παρά να είναι μια απλή απάντηση αν ξεμείνεις από χρήματα». Άλλωστε, η έννοια του παράλληλου νομίσματος δεν είναι μοντέρνα σύλληψη, αλλά απαντάται, ήδη, στα μέσα του Μεσαίωνα.
Βέβαια, το παράδειγμα της Καλιφόρνια, που προχώρησε σε αυτή την κίνηση το 2009, δείχνει πως το εγχείρημα δεν είναι εύκολο – αντιθέτως, δημιουργεί αρκετά προβλήματα. Πολλώ δε μάλλον που οι περισσότεροι οικονομολόγοι σημειώνουν πως η περίπτωση της Ελλάδας θα μοιάζει περισσότερο με εκείνη της Αργεντινής και λιγότερο με της Καλιφόρνια.
Εξάρτηση από την ΕΚΤ
Το θέμα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από τη στιγμή που η Αθήνα θα εξαρτάται άμεσα από την ΕΚΤ, επομένως δεν θα γνωρίζει αν θα συνεχίσει να λαμβάνει τον ELA που της παρέχεται τώρα. Αυτή η αβεβαιότητα είναι πιθανό να οδηγήσει σε άμεση υποτίμηση του νέου νομίσματος έναντι του ευρώ. Επίσης, σε αντίθεση με την Κύπρο που προχώρησε το 2013 σε έλεγχο κεφαλαίων, η Ελλάδα, ακόμη και αν πράξει το ίδιο, δεν θα έχει την ομπρέλα ενός προγράμματος για να καλύψει τη σοβαρά περιορισμένη ρευστότητα της οικονομίας της.
Ο κ. Τζέιμς αναφέρει: «Θα είναι μια πολύ σοβαρή αναστάτωση. Οι άνθρωποι δεν θα μπορούν να κάνουν τις συναλλαγές που συνήθως κάνουν. Η οικονομική δραστηριότητα θα έπεφτε πολύ γρήγορα». Επιπροσθέτως, οι ξένες εταιρείες θα εμφανίζονταν αρκετά επιφυλακτικές στις δραστηριότητές τους υπό το νέο νόμισμα. Και φυσικά μιλάμε για εταιρείες που έχουν να κάνουν με ιατρικά προϊόντα, ανταλλακτικά αυτοκινήτων και λογής μηχανημάτων.
Μείωση των κρατικών δαπανών
Κάπως έτσι, για να κρατήσει το παράλληλο νόμισμα αξιόπιστο, η ελληνική κυβέρνηση θα αναγκαστεί να κάνει αυτό που τώρα αντιμάχεται: να προχωρήσει σε μείωση των κρατικών δαπανών. Γι' αυτό και οι περισσότεροι οικονομολόγοι σημειώνουν πως αν τελικά η Ελλάδα πάρει αυτόν τον δρόμο, σύντομα θα εγκαταλείψει το ευρώ. Σε αυτές τις περιπτώσεις ισχύει ο νόμος του Γκρέσαμ, σύμφωνα με τον οποίο «το κακό χρήμα διώχνει το καλό».
Αξιωματούχος που μετείχε στις συζητήσεις της Μπρατισλάβας λέει: «Η Ελλάδα δεν θα έχει όφελος από μια έξοδο από το ευρώ, παρά το γεγονός ότι θα έχει πλέον δική της νομισματική πολιτική». Tromaktiko
Μια από αυτές συζητήθηκε στο προηγούμενο Euro Working Group στην Μπρατισλάβα – μέρος της οποίας αποκαλύπτουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στη Wall Street Journal. Συγκεκριμένα, σε εκείνη τη συνάντηση αναπτύχθηκε μια συζήτηση γύρω από το αν η Ελλάδα μπορεί να χρεοκοπήσει εντός του ευρώ.
Αυτή η σκέψη αναπτύχθηκε καθώς, έπειτα από πέντε χρόνια, η χώρα βρίσκεται μπροστά στο φάσμα της αθέτησης των υποχρεώσεών της, της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ.
Μεγάλος κίνδυνος
Σύμφωνα με την εφημερίδα, ο κίνδυνος μη πληρωμής φαντάζει πιο μεγάλος από ποτέ, επομένως αναζητείται ένας τρόπος αποφυγής των χειρότερων – δηλαδή του χάους. Οι υποστηρικτές αυτής της ιδέας λένε πως κάτι τέτοιο θα μείωνε τον πανικό στις αγορές, θα ελάττωνε την αμηχανία των υπόλοιπων μελών (κάτι που θα μπορούσε να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη τους), ενώ η Ελλάδα, εκτός Ευρωζώνης, θα συντριβόταν.
Το ρεπορτάζ της WS Journal αναφέρει πως η ιδέα της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ, ακόμη και αν χρεοκοπήσει, συζητήθηκε εν συντομία από τους ανώτερους υπαλλήλους της Ευρωζώνης την προηγούμενη εβδομάδα. Πάντως, άνθρωποι που μετείχαν στη συζήτηση λένε πως υπήρξαν αρκετοί που εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί για το πόσο θα μπορούσε να «περπατήσει» αυτό το σχέδιο.
Ένας εξ αυτών είπε στην εφημερίδα: «Δεν μιλάμε ακριβώς για σχέδιο, αλλά για εξέλιξη στη σκέψη μας».
Τι λένε οι υποστηρικτές
Οι υποστηρικτές του σεναρίου «χρεοκοπία χωρίς έξοδο από το ευρώ» συνωθούνται σε δύο στρατόπεδα. Σε εκείνους που πιστεύουν ότι το σοκ της προσωρινής χρεοκοπίας θα εξαναγκάσει τον Τσίπρα να έρθει σε συμφωνία με τους δανειστές και σε εκείνους που πιστεύουν ότι η άμεση αποπομπή της Ελλάδας από το ευρώ θα προκαλέσει χάος στη χώρα – και όχι μόνο. Λέει επ' αυτού ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος: «Η Ελλάδα δεν έχει την ικανότητα να προχωρήσει σε νέο νόμισμα και να οργανώσει ένα Grexit».
Το νέο νόμισμα
Πάντως, όλα τα αρνητικά σενάρια που περιλαμβάνουν αδυναμία της Ελλάδας να εξασφαλίσει νέα κεφάλαια από τους δανειστές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η ελληνική κυβέρνηση θα καταλήξει να εκδώσει ένα είδος παράλληλου νομίσματος για να πληρώσει μισθούς και συντάξεις.
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, Χάρολντ Τζέιμς, σημειώνει: «Αυτή δεν μπορεί παρά να είναι μια απλή απάντηση αν ξεμείνεις από χρήματα». Άλλωστε, η έννοια του παράλληλου νομίσματος δεν είναι μοντέρνα σύλληψη, αλλά απαντάται, ήδη, στα μέσα του Μεσαίωνα.
Βέβαια, το παράδειγμα της Καλιφόρνια, που προχώρησε σε αυτή την κίνηση το 2009, δείχνει πως το εγχείρημα δεν είναι εύκολο – αντιθέτως, δημιουργεί αρκετά προβλήματα. Πολλώ δε μάλλον που οι περισσότεροι οικονομολόγοι σημειώνουν πως η περίπτωση της Ελλάδας θα μοιάζει περισσότερο με εκείνη της Αργεντινής και λιγότερο με της Καλιφόρνια.
Εξάρτηση από την ΕΚΤ
Το θέμα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από τη στιγμή που η Αθήνα θα εξαρτάται άμεσα από την ΕΚΤ, επομένως δεν θα γνωρίζει αν θα συνεχίσει να λαμβάνει τον ELA που της παρέχεται τώρα. Αυτή η αβεβαιότητα είναι πιθανό να οδηγήσει σε άμεση υποτίμηση του νέου νομίσματος έναντι του ευρώ. Επίσης, σε αντίθεση με την Κύπρο που προχώρησε το 2013 σε έλεγχο κεφαλαίων, η Ελλάδα, ακόμη και αν πράξει το ίδιο, δεν θα έχει την ομπρέλα ενός προγράμματος για να καλύψει τη σοβαρά περιορισμένη ρευστότητα της οικονομίας της.
Ο κ. Τζέιμς αναφέρει: «Θα είναι μια πολύ σοβαρή αναστάτωση. Οι άνθρωποι δεν θα μπορούν να κάνουν τις συναλλαγές που συνήθως κάνουν. Η οικονομική δραστηριότητα θα έπεφτε πολύ γρήγορα». Επιπροσθέτως, οι ξένες εταιρείες θα εμφανίζονταν αρκετά επιφυλακτικές στις δραστηριότητές τους υπό το νέο νόμισμα. Και φυσικά μιλάμε για εταιρείες που έχουν να κάνουν με ιατρικά προϊόντα, ανταλλακτικά αυτοκινήτων και λογής μηχανημάτων.
Μείωση των κρατικών δαπανών
Κάπως έτσι, για να κρατήσει το παράλληλο νόμισμα αξιόπιστο, η ελληνική κυβέρνηση θα αναγκαστεί να κάνει αυτό που τώρα αντιμάχεται: να προχωρήσει σε μείωση των κρατικών δαπανών. Γι' αυτό και οι περισσότεροι οικονομολόγοι σημειώνουν πως αν τελικά η Ελλάδα πάρει αυτόν τον δρόμο, σύντομα θα εγκαταλείψει το ευρώ. Σε αυτές τις περιπτώσεις ισχύει ο νόμος του Γκρέσαμ, σύμφωνα με τον οποίο «το κακό χρήμα διώχνει το καλό».
Αξιωματούχος που μετείχε στις συζητήσεις της Μπρατισλάβας λέει: «Η Ελλάδα δεν θα έχει όφελος από μια έξοδο από το ευρώ, παρά το γεγονός ότι θα έχει πλέον δική της νομισματική πολιτική». Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ο Φυτανίδης περιμένει τον Ατρόμητο για να αποφασίσει
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Στο Μαξίμου η Ντόρα Μπακογιάννη
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
